Լիլիթ Խլղաթյանի բոլոր հրապարակումները

lilit khlghatyan portret

Երեխաների տոնն ամեն օր

Շատ հաճախ պետք չէ պլաններ կազմել ժամանակից շուտ, ամեն ինչ պետք է թողնել` ժամանակի ձեռքերում:

Ահա հենց այսպես էլ հունիս 1-ից մի քանի օր առաջ, մեր հարևանները որոշել էին փոքրիկ խնջույք կազմակերպել և նշել երեխաների պաշտպանության միջազգային օրը: Պլանները կազմվեցին, ամեն ինչ արվեց, բայց հունիսի 1-ին ոչ-մի խնջույք չեղավ` հարևաններից մեկի բացակայության պատճառով: Այսպես օրերը ձգվեցին մինչև հունիսի 6-ը:

Ահա եկավ հունիսի 6-ը, այս անգամ հաստատ անելու էինք մեր մտածածը, միասին 20-ից ավելի երեխաներ կային, ինձ էլ եմ հաշվում: Հավաքվել էինք, մեկ էլ եկավ մեր հարևաններից մեկը իր 4 տարեկան որդու հետ` տղայի անունը Աշոտիկ է: Աշոտիկի աչքերը կարմրած էին, և այդ պահին էլ լաց էր լինում:

Մայրիկս հաարցրեց.

-Հիվա՞նդ ա:

-ՉԷ, երեկ բարեկամներից մեկի տանն էինք, այդ տան երեխեքը իրենց պապայի հետ խաղում էին, ուրախանում, Աշոտիկն էլ տեսավ ու երեկվանից պապային ա ուզում ու լացում:

-Լիլիթի գրած կարոտի թևերն ա, էլի:

-Հա, դե արի ու բացատրի՝ էս ամառնոցով, որտեղի՞ց պապա բերեմ:

Մեր խնջույքի միակ տխուր դեպքը սա էր, մեկ էլ մի քիչ Արեգը նվնվաց: Նա ընդհանրապես չի սիրում բարձր ձայներ, մարդաշատ վայրեր: Դրա համար միշտ առաձնանում էր մեզանից` խատուտիկ քաղում ու փչում:

Մի լավ ուրախացանք, հաց կերանք ու միայն մի խնդրանք ասացի.

-Վերջում աղբը հավաքենք ու չթափենք անտառում:

-Հա Լիլ, տես, արդեն հավաքեցինք, որ հոդված գրես՝ չմոռանաս նշել, որ մեր հետևից հավաքել ենք:

-Հա, անպայման, բայց որ հակառակն էլ լիներ, գրելու էի, չէի թաքցնի:

Վերջում էլ բարի ճանապարհ մաղթեցինք մեր հարևան Ռուզանին և իր երեխաներն: Նրանք մի քանի օրից գնալու էին Մոսկվա« Բայց լավն այն է, որ գնալու են հայրիկի մոտ՝ հետ վերադառնալու նպատակով:

Այդքան էլ էական չէ, թե որ օրը կնշես երեխաների տոնը: Յուրաքանչյուր օրը պետք է նվիրել երեխային: Ժպիտ պարգևել է պետք նրանց, լցնել օրերը ուրախությամբ և այնպես անել, որ նա չզգա հոր բացակայությունը, մինչև նա վերադառնա:

lilit khlghatyan portret

Հաջողություն քեզ, սիրելի դիմորդ

12-րդ դասարան, դպրոցում անցկացվելիք վերջին տարին, որի ընթացքում աշակերտները շատ «խառն» են…

Օրվա մի մասը դպրոցում, մյուս մասը՝ պարապող ուսուցչի տանը, մյուս մասն էլ՝ շտեմարանը ձեռքին արդեն տանը, բայց ամեն ինչից կտրված: Երբ անգամ տանը կատարվող իրադարձություններից անտեղյակ են: Այսպես է անցնում տասներկուերորդցիների ավարտական տարին:

Դիմորդի համար օրը լրիվ այլ է, ուշքն ու միտքը միայն ընդունելության քննություններն են:

Հիմա կմտածեք, թե դիմորդ եմ, որ այսպես նկարագրում եմ: Ոչ, ուղղակի շատ են դիմորդ ընկերներս:

Արդեն սկսել են ընդունելության քննությունները, և անգամ մեկ մետր հեռավորությունից էլ լսելի է դիմորդի սրտի բաբախյունը: Լարվածությունը այնքան է մեծանում, որ իմացած-չիմացածն էլ են մոռանում:

Ընկերներիցս Սաթենիկը նույնպես դիմորդ է, և արդեն մեկ ամիս է՝ ոչ մի լուր չունեմ նրանից: Չգիտեմ էլ՝ դիմացա՞վ շտեմարանի թեստերին, թե չէ: 17-ի ընկերներս էլ նույն վիճակում են: Անգամ չեմ գրում, որ չխանգարեմ:

Սիրելի դիմորդներ, քիչ մնաց, համարյա ոչինչ, ծանր տարին մի քանի օրից հետևում է մնալու: Ձեզ հաջողություն եմ մաղթում: Հավատացեք ձեր ուժերին, և ամեն ինչ լավ կլինի:

lilit khlghatyan portret

Գյուղացու հացը իր հողն է

-Հլը, Լիլոյի կոշիկներին նայի…

-Ինչի՞ մամադ բոստան մտնելիս կրո՞ւնկ ա հագնում:

-Չէ, իմ մաման instagram չունի…

Սիրելի ընկեր, սոցիալական որևէ կայքում լինելը դեռ չի նշանակում, որ ես ինձ փորձում եմ ցույց տալ որպես քաղաքացի, կամ ինձ վատ եմ զգում, որ գյուղացի եմ: Քաղաքացին իր տեղը ունի, գյուղացին`իր: Ամեն մեկը անում է իրեն բաժին ընկած գործը: Ոչ մի պահ չի եղել, որ ես ինձ վատ զգամ լիճքեցի (գոլեցի) լինելու համար: Ու ընդհանրապես ինչո՞ւ պետք է վատ զգանք: Ամոթ վատ զգացողին…

Այս տարի, երբ օգնում էի մայրիկիս կարտոֆիլ ցանել, մաշկիս վրա զգացի, թե ինչ ծանր է գյուղացու գործը: Որքան դժվար է հող մշակելը և որքան ջանք ու եռանդ պետք է ներդնել լավ բերք ստանալու համար: Տանջանքը շատ է, բայց ուրիշ ի՞նչ կարող ենք անել: Մի՞թե պետք է թողնենք գյուղը ու հեռանանք, իսկ ո՞ւր մնաց հայի աշխատասիրությունը: Շրջապատիցս բազում անգամ լսել եմ, որ ասում են.

-Ի՞նչ կա էս գյուղի մեջ, բա էս էլ ապրելու տե՞ղ ա…

Չեք ուզում աշխատել, գուցե դրանի՞ց է: Թողնել-հեռանալը հարցի լուծում չի: Իսկ,եթե փորձենք ամեն մեկս մեր ներդրո՞ւմը ունենալ գյուղի զարգացման մեջ: Ես տարվա մեջ շատ քիչ եմ բացակայում գյուղից, բայց ինձ համար իմ հայրենի տնից հեռու անցկացրած ամեն մի ժամ մի հավերժություն է թվում: Ուզում ես՝ հարյուր քաղաք գնա, բայց վերջում տուն մտնելուց հասկանում ես, որ ամենահյուրասեր, գեղեցիկ վայրը հայրենի տունն է:

Սիրելի ընկեր, գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու մեջ ոչ մի վատ բան չկա: Պետք չէ վատ զգալ բահ բռնելուց, կամ ծաղրել բահ բռնողին: Միշտ դժգոհելով ոչնչի չենք հասնի: Ես ինձ վատ չեմ զգում բահ բռնելուց, մայրիկիս տանը չլինելու դեպքում գոմ մտնելուց: Չէ որ առաջնահերթ այն, ինչ անելու եմ, կանեմ՝ ծնողիս ուսերի բեռը թեթևացնելու համար:

Ամեն մարդ իր աշխատանքն ունի, ամեն մեկս կարողանում ենք գտնել ապրուստ հայթայթելու միջոց: Աշխատելը ամոթ չէ, կապ չունի, թե ինչ է աշխատանքդ: Թող ամաչի այն մարդը, ով ամեն տեսակի աշխատանք կարող է անել, բայց այսօր փողոցում նստած մուրացկանություն է անում: Ու ինչպե՞ս պիտի իր քրտինքով, ծանր աշխատանքով գումար վաստակած մարդը խղճա ու իր ճաքճքված ձեռքով հանի ու ողորմություն տա նման մարդուն:

Աշխատանք կա: Ծանր է, ճակատի քրտինքով, բայց արդար ու արժանապատիվ:

lilit khlghatyan portret

Կարոտի թևեր

Գարունը կյանքի զարթոնքն է, վերածնունդ, երբ խորը քնից դուրս է գալիս ողջ աշխարհը: Գարունը` իմ և իմ համագյուղացիների համար բաժանման եղանակ է:

Կարոտի թևերը տանում են ամիսներ, կորցնում ենք տարիները և այդ ամենի հետ էլ սպասում աշնանը…

Ահա և մի քանի օր առաջ հայրիկս գնաց Մոսկվա: Եվ այդ բաժանումներն են ամբողջ գյուղում: Մի մասը ճանապարհում է, իսկ մյուս մասն էլ թողնում է ամեն ինչ և գնում: Շատերն են գնացել ընտանիքներով և այլևս չեն վերադարձել:

Մայրիկս պատմում է, որ առաջ քչերն են ունեցել բջջային հեռախոս և եթե Ռուսաստանից զանգ էր գալիս, և հարևաններից մեկին էին խնդրում, ապա պետք է տաներ և հեռախոսը հասցներ հասցեատիրոջը, որպեսզի խոսեին և իմանային, թե ինչպես են:

Առաջ հնարավորությունները շատ քիչ էին, և  փոքր երեխաները անգամ մոռանում էին իրենց հայրերին, և ամեն պատահական մարդուն «հայրիկ» էին կոչում: Իսկ դրանից հետո գալիս էր հայրիկը և մինչև հարմարվում էին, կրկին գալիս էր գնալու ժամանակը:

Եղբայրս` Էրիկը, փոքր ժամանակ հայրիկի գնալուց հետո մի քանի օր ջերմություն էր ունենում: Մեր գյուղի բարբառով ասած` «Դեմ ու դարձ էր ընկնում»:

Է՜ , ես էլ` առաջվա սև ու սպիտակ ֆիլմերը նայելիս մտածում էի, թե առաջ ամեն ինչ սևի ու սպիտակի մեջ է եղել: Իսկ հիմա, եթե անգամ հնարավորություն չկա գրկելու, ապա գոնե հեռվից կարողանում ենք տեսնել հայրիկին: Այնպես որ, զարգացած գիտությունից պետք չէ դժգոհել. այն մեզ չի խանգարում: Իսկ թե ինչ կվերցնի մարդը համացանցից` կախված է իր տեսակից: Դրա համար փոքր եղբորս բախտը շատ է բերել, գոնե Skype-ով տեսնում ու չի մոռանում հայրիկին:

Էրիկն ու Սոֆին միշտ բողոքում են, թե ոչ մի տարի իրենց ծննդին` հայրիկը տանը չի լինում, ահա այստեղ էլ իմ բախտն է բերել: Իմ ծննդյան օրը նա տանն է լինում:

Մեր գյուղում` Լիճքում, ամռանը շատ քիչ տղամարդկանց կհանդիպես: Ով էլ մնացել է, կամ առողջական խնդիրներ ունի, կամ էլ արդեն ծերացել է: Դրա համար էլ մեր գյուղը անվանում են կանանց գյուղ: Կանայք էլ գյուղում են աշխատում, հաց են ստեղծում, այգին ու հողամասն են մշակում, յուղ են պատրաստում, պահածո են փակում, մինչև գա աշունը, և մեր խոպանչիները հետ վերադառնան:

Մեր մեծերը մի լավ օրհնանք ունեն, ասում են. «Դատարկ գրպանով գնում եք, լիքը գրպանով հետ վերադառնաք»: Արդեն հաշվում եմ օրերը, թե երբ կգա հոկտեմբերը, և նա հետ կգա…

Առաջին բանը, որ հայրս կասի, դա այն է, որ երեխեքը շատ են մեծացել ու փոխվել, չնայած կարող էր լինել մեր կողքին և անգամ չզգալ, թե ինչպես ենք մեծանում: Բայց մեր ծնողներն էլ մեղավոր չեն, չէ՞: Նրանք ամեն ինչ անում են, որ մենք ոչ մի բանի կարիք չունենանք:

Կարոտի թևերը ձգվում են խոպան, կարոտը մեր աչքերում է: Հուսով եմ կգա այն օրը, երբ հաց կվաստակենք հենց մեր հողի վրա, ամուր կկանգնենք մեր ոտքերի վրա և կշենացնենք մեր երկիրը:

Հայրենիքից և հայրենի տնից սուրբ վայր չկա:

Երանի բոլորը գան ու չգնան…

lilit khlghatyan portret

Առաջին քայլերս, հույզերս և հաղթանակս…

Տարբեր մարդիկ իրենց զգացմունքները արտահայտում են տարբեր կերպ: Ես մարդկանց այն խմբին եմ պատկանում, որոնց հուզելը դժվար է: Չեմ ասում զգացմունքային չեմ, ուղղակի միշտ չէ, որ կարողանում եմ լաց լինել…

Առաջին իսկ օրվանից, երբ ոտք դրեցի 17.am, միշտ ուրախ պահեր եմ ունեցել: Ամեն մի փոքրիկ հաջողությունից թռվռացել եմ, այդ պահերին կարծես աշխարհը նվիրեն ինձ: «Մանանա»-ից ամեն անգամ զանգ ստանալուց սիրտս սկսում էր շատ արագ բաբախել: Արդեն իսկ զգում էի, որ մի բան փոխվելու է:

Վերջին զանգին ստացա մրցանակաբաշխությանը մասնակցելու հրավեր: Ոգևորված էի: Հաճախ չէ, որ կրկին կհանդիպեի ամենաբարի աշխատողներին և կտեսնեի ընկերներիս, որոնց հետ միայն 17.am-ի միջոցով ծանոթացա:
Եվ ահա ոգևորված հասա Երևան: Գրեթե մեկ շաբաթ պլաններ էի կազմում: Հասա, և սկսվեց մրցանակաբաշխությունը, այնքան ոգևորված էի… 17.am-ը ժյուրի ուներ, և նրանք ընտրել էին նաև իրենց հավանած ակտիվ թղթակցին՝ իրենց կողմից պարգևատրելու համար:

Առաջինը բեմ բարձրացավ լրագրող  Ռուզան Մինասյանը, մի քանի խոսք ասելուց հետո արտաբերեց իմ անուն ազգանունը: Հուզված էի, չգիտեի՝ ինչ անել: Ուղղակի չէի հավատում: Մի քայլ առաջ եկա, հետո հետ քաշվեցի՝ մտածելով, որ գուցե սխալվել են, բայց փաստորեն, չէ… Բարձրացա բեմ, կանգնեցի նրա կողքին, ասաց, որ իմ արած գործերը շատ է հավանել, որ կարողանում եմ պատկերացնել շատ լավ և ինձ մեկնեց մի մեծ նվեր… Նա ինձ հանձնեց լրագրողի իր աշխատանքային գործիքը՝ տեսախցիկը, որով ինքն էր իր նյութերը նկարահանում ու նկարում:

Երբեք չէի պատկերացնի, որ ինձ հետ նման բան կլինի: Գլուխս մեխանիկորեն կախեցի: Մեծ հպարտություն էի զգում, շատ ոգևորված էի և շատ հուզված: Գրկախառնվեցինք և իջա բեմից: Ոտքերս դողում էին, մի պահ մտածեցի, թե երազ է…Աչքերս լցվել էին, եթե մենակ լինեի, հաստատ մի լավ ժպիտով կլացեի` ժպիտով, որովհետև դրանք ուրախության արցունքներ կլինեին: Շատ պարտավորեցնող էր Ռուզան Մինասյանից նման նվեր ստանալը: Բեմիս իջնելուց հետո արդեն մտածեցի, որ չպետք է բավարարվեմ միայն լուսանկարներ անելով`պետք է նաև ֆիլմի սցենարներ մտածեմ: Շատ շնորհակալ եմ նրան ինձ այդպիսի հնարավորություն տալու համար, հավատացած եղեք, որ ձեր հույսերը կարդարացնեմ`անպայման կարդարացնեմ…Ախ, որ պատկերացնում եմ, թե ինչեր կկորցնեի, եթե չթղթակցեի 17.am-ին… Սա իմ առաջին հաջողությունն էր, բայց ոչ վերջինը: Այժմ նստած եմ երթուղային մեքենայում և Երևանից-Լիճք եմ վերադառնում, գալիս եմ իմ գյուղ՝ ուրախությունս ընտանիքիս, ընկերներիս հետ կիսելու համար:

Իմ հետևում մի կին էր նստած իր երեխաների հետ, որդին մեկ տարեկան էր և արտասանում էր իր առաջին բառերը` մայրիկ, հայրիկ, ամենաթանկ բառերը աշխարհում…

Նա ասում էր իր առաջին բառերը, ես անում եմ իմ առաջին քայլերը: Եվ այդ ամենի համար շնորհակալ եմ ծնողներիս, շնորհակալ եմ 17.am-ի աշխատակազմին և իհարկե, Ռուզան Մինասյանին՝ ինձ այսպես ոգևորելու և խրախուսելու համար:

Սպասեք ապագա լրագրող Լիլիթ Խլղաթյանին, ես արդեն արել եմ իմ առաջին քայլը:

lilit khlghatyan portret

Հավկիթակռիվ

Զատիկը Հիսուս Քրիստոսի հարության տոնն է: Այն նշանակում է՝ անցում, զատում, բաժանում: Քանի որ Զատիկը շարժական տոն է, և յուրաքանչյուր տարի նշվում է տարբեր օրերի, այս տարի նշվում է ապրիլի 16-ին: Զատիկը տարվա ամենագեղեցիկ տոներից է, այն ունի իր յուրահատուկ նշման ձևը:

Աշխարհի բոլոր քրիստոնյաներն այդ օրը հավկիթ են ներկում: Այժմ հավկիթ ներկելու է զարդարելու համար նախատեսված են տարատեսակ ներկանյութեր: Սակայն կարծում եմ ամենագեղեցիկը, սոխի կեղևով ներկած հավկիթն է: Դրա համար մայրիկս Զատիկից առաջ հավաքում է սոխի կեղևները և այդ առավոտյան, արդեն հավկիթը խաշում է սոխի կեղևով: Իսկ երբ հանում ենք հավկիթը, արդեն ալ կարմիր է: Ինչ լավ են մտածել մեր մեծերը…

Ախ~, ինչպես կարող էի մոռանալ հավկիթակռիվը, չէ որ դա երեխաների ամենասիրած պահն է: Ինչու ոչ, նաև մեծերի, չէ,որ այդ պահին նրանք էլ են մանկանում: Հավկիթակռիվը տեղի է ունենում 2 հոգու միջև, երբ հավկիթները խբում են իրար, և ում հավկիթը չջարդվեց՝ նա հաղթում է:

Հիշում եմ մի քանի տարի առաջ  մեր դպրոցում Զատիկի տոնին ընդառաջ կազմակերպվում էր միջոցառում: Մեր ամենասիրած միջոցառումն էր դա, երբ յուրաքանչյուր դասարան պատրաստում էր Զատկի ավանդական սեղան, և որ դասարանը ունենար ամենագեղեցիկ և ավանդական սեղանը, այդ դասարանը հաղթում էր: Իսկ դրանից հետո սկսում էինք մեր հավաքույթը: Մի լավ ուրախանում, հավկիթակռիվ էինք խաղում և այդես նշում էինք Զատիկը: Ինչ լավ օրեր էին…

Հա, մոռացա, այդ միջոցառման ժամանակ էլ տեսա ինձ համար ամենամեծ հավկիթը`ջայլամի ձուն, ինչքան էի զարմացել: Այդ հավկիթը քրոջս դասարանի երեխաներից մեկն էր բերել, այդ տարի հենց նրանք հաղթեցին մրցույթում:

Այս տարի Զատիկից առաջ արդեն գարին ցանել էինք, եղբայրս ամեն օր հետևում էր, թե ինչպես է աճում գարին: Այսպես մնում է Զատիկի սեղանի ավանդական ուտեստները պատրաստել:
Մայրիկն էլ կասի.

-Երեխեք, որ հավկիթը ուտում եք՝ դրանով կռվեք: Բոլորը մի ջարդեք, կմնա՝ կփչանա:

Ուրախ Զատիկ եմ մաղթում բոլորիս:

Ազատ թռիչք

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Երբ արդեն ամբողջությամբ հավատում էի, որ եկել է գարունը, կրկին եկավ ձյունը և ամեն ինչ փչացրեց:

Շաբաթ օր էր՝ մռայլ եղանակ էր, և ձյուն էր տեղում: Հանկարծ, քույրս արագ տուն մտնելով, գոռաց.

-Լի՜լ, արագ ջուր բեր:

Նրա ձեռքերի մեջ մի փոքրիկ ճնճղուկ կար։ Թռչունը կարծես գիտակցությունը կորցրել էր: Ես արագ, մի փոքր ջուր վերցրեցի և շաղ տվեցի նրա վրա, մի քանի անկանոն շարժում անելուց հետո նա բացեց աչքերը…

Քույրս` Սոֆին, մի քանի բառով պատմեց. «Դրսում էի, երբ նա վերևից ցած ընկավ, չեմ ուզում պատկերացնել, թե ինչ կլիներ, եթե ես այնտեղ չլինեի»: Փոքր եղբայրս` Արեգը, շատ էր ուրախացել։ Նա ուրախությունից վազում էր այս ու այն կողմ: Ու մեկ էլ՝ հո՜պ, ճնճղուկը քույրիկիս ձեռքերից թռավ: Մի քանի րոպե նա թռչում էր այս ու այն կողմ, և Սոֆիին շատ դժվարությամբ հաջողվեց բռնել նրան: Մի քանի րոպե էլ նրան պահեցինք մեր տանը, որպեսզի տաքանա, և հետո որոշեցինք դուրս հանել և թողնել, որ գնա:

Եվ այդպես էլ արեցինք, տնից դուրս եկանք` Սոֆին բացեց ձեռքերը, և այդ փոքրիկ թոչունը թռավ հեռո՜ւ, շա՜տ հեռու:

Չեք պատկերացնի, թե ինչքան մեծ էր մեր ուրախությունը։ Չէ՞ որ մենք կարողացանք օգնել նրան․․․

Վերադարձանք տուն, Արեգը լաց էր լինում: Նա լալիս էր, որովհետև մենք բաց թողեցինք իր նոր ընկերոջը: Բայց ուրիշ ի՞նչ կարող էինք անել, չէ՞ որ այդ խեղճ թռչունը սովոր է ազատ թռիչքին և սիրում է ազատությունը։ Ինչպե՞ս պահեինք մեր տանը: Ճիշտ է, Արեգը մի քանի րոպե լաց եղավ, բայց դե փոքր է՝ չի հասկանում, իսկ մենք շատ ուրախ էինք և գոհ, որովհետև կարողացանք օգնել մի անմեղ էակի և նրան ազատ թռիչքի հնարավորություն տվեցինք․․․

Դրախտային դասարաններ

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

 -Ընկե՛ր Ավանյան, ես կարծում եմ, որ դրախտը հենց մեր դասարանում է եղել:

-Այդ ինչպե՞ս, Լիլիթ ջան։

-Դե, այս դասարանը այնքան տաք է, որ դրախտ է հիշեցնում,-ծիծաղելով ասացի ես։

Իմ դպրոցը Լիճքի Հովհաննես Թումանյանի անվան միջնակարգ դպրոցն է: Այստեղ սովորում եմ 6 տարեկանից և այժմ էլ շարունակում եմ սովորել: Դպրոցում կան այնպիսի դասարաններ, որտեղ դաս անելը շատ հաճելի է: Այդպիսի դասարաններից են` քիմիայի և ֆիզիկայի լաբորատորիաները: Անգամ ցրտաշունչ ձմռանը, այս դասարաններ մտնելով, կարող ես պատկերացնել, թե ամառ է: Էլի կարոտեցի ամառը, լա՛վ, թողնենք ամառը և անցնենք առաջ…

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Դրախտային դասարանների դռները բացվում են մի միջանցքից, որտեղ նույնպես ամեն ինչ ոգեշնչող է և խրախուսող: Առջևում Անդրանիկ Օզանյանի կիսանդրն է, իսկ դիմացը շարված են բազմաթիվ ցուցափեղկեր, որոնց մեջ դրված են մեր գյուղի հերոսների նկարները և նրանց շքանշանները: Այդ միջանցքից բացվում են 3 մեծ դասարանների դռներ, դրանցից մեկն էլ ՆԶՊ-ի դասարանն է: Քիմիայի դասարանը մի հսկա դասարան է՝ լի քիմիական նյութերով և սարքավորումներով: Իսկ առջևում ծաղիկների մի այգի է: Մի հիասքանչ բնություն՝ լցված մաքուր օդով: Դե, պատկերացրե՛ք, այդքան ծաղիկներ և ինչքա՜ն թթվածին են արտադրում: Հրաշք է, չէ՞, մի դրախտ է այդ դասարանը:

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Այժմ անդրադառնամ ֆիզիկայի լաբորատորիային: Ֆիզիկայի դասասենյակում նույնպես թթվածնի պակաս չունենք, օդը մաքուր է և շատ տաք: Այս դասարան մտնելուն պես՝ բոլորս հարձակվում ենք ջրի վրա: Ընկեր Ավանյանը միշտ կատակով ասում է․

-Ինչքա՜ն շատ եք սիրում լաբորատորիայի ջուրը:

Եվ իսկապես՝ շատ համեղ և քաղցր ջուր է: Գալիս և նստում ենք պատուհանի կողմի շարքում և մի լավ կարմրում ենք տաքությունից: Այդ ջերմության տակ էլ վայելում դրախտային դասարանի հմայքը:

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը` Լիլիթ Խլղաթյանի

Երբ զանգը հնչում է, դուրս ենք գալիս և գնում դեպի մեր դասարան, այս անգամ՝ հովանալու:

Հ.Գ․ Սիրելի՛ ընթերցող, եթե քեզ հետաքրքրեցին մեր դրախտային դասարանները, ապա արի Լիճք: Գրկաբաց կընդունենք:

Ծերացած երջանկություն

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Շատ եմ մտածել, թե ինչ է պետք մարդուն երջանիկ լինելու համար և հասկացել եմ՝ միայն լավ ընտանիք ու կամեցող հարազատներ:

Երջանիկ ընտանիք ունեն Հռիփսիմե տատիկը և Արարատ պապը: Նրանք արդեն 60 տարի է, ինչ ամուսնացած են:

-Տատ, ո՞նց ամուսնացաք:

-Էն ժամանակ ծնողները իրենց երեխաներին ամուսնացնելիս հարց չէին տալիս՝ իրենց տղան կամ աղջիկը ուզում է ամուսնանալ տվյալ մարդու հետ, թե ոչ: Որոշումը կայացնում էին ծնողները, և աղջիկը ընդհանրապես իրավունք չուներ հակաճառել իր ծնողներին: Մեր ամուսնությունը պատահական է եղել, ջիգեր ջան: Ես Արարատից տարիքով եմ, 3 տարի մեծ եմ իր վրա:

-Իսկ ինչպե՞ս տեղի ունեցավ ձեր հարսանիքը:

-Մենք ամուսնացանք 1956 թվականի հուլիսի 8-ին: Հարսանիքը գիշերը եղավ: Փոքր հարսանիք էր, որովհետև Արարատի ընտանիքը այդ ժամանակ չունևոր էր: Չունեին այնքան, ինչքան որ պետք էր, բայց իմ ծնողները հարմարվեցին նրանց հետ:

-Տատ, բա քանի՞ երեխա ունեցաք:

-Ունեցա 7 երեխա՝ 3 տղա և 4 աղջիկ: Ունեմ 21 թոռ, 12 ծոռ և 2 թոռնիկի էլ սպասում եմ:

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Լուսանկարը՝ Լիլիթ Խլղաթյանի

Հռիփսիմե տատիկի հետ զրուցելուց հետո որոշեցի նրա որդուն էլ մի քանի հարց տալ:

-Մի փոքր կպատմե՞ք Արարատ պապի կյանքի մասին:

-Հայրս շատ ծանր կյանք է ունեցել: Երբ մեր տարածքում ժողովուրդը սովի էր մատնվել, նա իր երկու քույրերի և մոր հետ գնացել էր Իջևան, իսկ հայրը մասնակցում էր պատերազմին:

-Պապիկը քանի՞ լեզվի է տիրապետում:

-Պապը խոսում է վրացերեն, դե, ռուսերենի մասին խոսք չկա՝ ամբողջ կյանքը անցկացրել է Մոսկվայում: Իսկ հայերեն ամենից լավ գիտի:

Առաջին իսկ վայրկյանից, որ գտնվում էի Հռիփսիմե տատիկենց տանը, նկատեցի, որ Արարատ պապը, նստած սեղանի մոտ, անընդհատ գրում է: Երբ մոտեցա, նկատեցի, որ նա խաչբառ է լրացնում: Հետաքրքիրն այն էր, որ պապը գրում էր ձախ ձեռքով: Նա շատ գեղեցիկ և տարբերվող ձեռագիր ուներ: Արարատ պապը շատ խելացի մարդ է, նաև ստեղծագործում է, ունի շատ բանաստեղծություներ՝ գրված տարբեր թեմաներով: Հնարավորություն ունեցա նաև ուսումնասիրել այդ բանաստեղծությունները և մի քանիսն անգամ գրի առնել.

Քնար չունեմ՝ երգեմ երգով,
Երգեմ՝ բոլորն իմանան,
Սիրտս բացեմ լիքը վերքով
Դարդիս անեմ մի դարման:

Հիացմունքս շատ մեծ էր, չէ՞ որ նրանք ամուր ընտանիք ունեն ու օրինակ են ծառայում իրենց սերունդներն:

Երջանկությունը ծերանում է, բայց երբեք չի մահանում:

Վերջին ամիսը

Տարին ունի 12 ամիս և 4 եղանակ, և պետք է յուրաքանչյուր եղանակին բաժին հասնի 3 ամիս, բայց բոլորս էլ նկատել ենք, որ ամիսների կեսն անցնում է ձմեռային սպիտակ ծածկոցի տակ: Ու հիմա բոլորը դժգոհում են այս ցրտաշունչ ձմռան մատուցած անակնկալներից:

Արդեն ձմռան երրորդ ամիսն է`փետրվարը, ու այնպիսի տպավորություն է, թե նոր է սկսում ձմեռը…

Ձմեռն իր հետ բերում է շատ դժվարություններ: Հոգսերը շատանում են, հաց վաստակելու հնարավորությունները՝ քչանում: Չեմ սիրում ձմեռը և գուցե երբեք էլ չսիրեմ: Արդեն մի քանի օր է, ինչ եղանակը հուշում է գարնան գալստի մասին: Եվ ես ինքս էլ սպասում եմ գարնան զարթոնքին: Մնում է, որ ցուրտ հոսանքները կրկին չթափանցեն Հայաստան: