Հա էլի, իմը սիրելն ա, սիրելը: Վե՛րջ, ես մարդկանց, աշխարհին, անիրականին, երևակայականին սիրելու համար եմ ծնվել:

Բոլորս էլ հավանաբար մտածել ենք, թե որն է մեր առաքելությունը կյանքում, և արդյո՞ք մենք կարևոր դեր ունենք նրանում, թե ոչ: Վստահորեն կարող եմ ասել, որ ամենքս էլ ունենք մեր ասելիքը, որ մեր գոյության մեջ հաստատված իմաստ կա: Պարզապես մենք պետք է գտնենք մերը և տանք կյանքին այն, ինչ մեզ է տրվել իբրև մեծագույն պարգև: Անկեղծ կլինեմ ու կասեմ, որ ես չափից շատ եմ մտածում, թե ինչ կա պահված իմ Ես-ի համար: Ինքս ինձ խոսում ու երբեմն ինձնից ստանում եմ հետևյալ պատասխանը. «Վա՜յ, ոչ մի կարևոր բան էլ չկա, որ դու պիտի անես: Հերիք ա, էլի: Ինչ առաքելություն, ինչ նպատակ»: Իսկ երբ ինձ պատասխանում է իմ մեջ ապրող երկրորդ Ես-ը, նա ինձ ասում է. «Աղջի՛կ ջան, էնքան բան կա, որ քոնն ա, որ պիտի անես: Ինչն իրոք ցանկանաս, որ անես, քոնը դարձրու, սիրիր ու իրագործիր»: Հիմա ինձ թվում է, որ գտել եմ իմ դերը, իմ ապրելու իմաստը: Երկար եմ մտածել ու համոզվել եմ, թե ինչու հենց դա: Չգիտեմ, գուցե տարօրինակ թվա, բայց կարծում եմ, որ գոյությունս սիրելու համար է ստեղծվել, ու ողջ տիեզերքի սիրո ըմբռնումն ու սիրելու մեծ ապրումը հենց ինձ է տրվել: Ես սիրում եմ, սիրում եմ երկնքի կապույտը, ձմեռվա ցուրտը, ամառվա շոգը, քամու սուլոցը, մարդկային ժպիտը, աչքերի փայլը, բարձր ծիծաղը, անձրևի հոտը, աստղերի անսահմանությունը, լուսնի այտերը, աշնան գետնամած գույները, գարնան ծաղկումը, մրջյունի փոքրիկ մարմինը, թիթեռի դողացող թևերը, քաղցր խնձորի համը, վառարանում խորովված կարտոֆիլի բույրը, արևի՝ ամպերը շոյող ձեռքերը, օդի շունչը, ամպերի նուրբ թարթիչները, սառնամանիքի դեմ կռվող փոքրամարմին տաքությունը, գույնզգույն լվացքները՝ պարաններին գերի դարձած, արևի վարդագույն բաժանումն աշխարհից, ձմռան առավոտի մռայլ հայացքը, ահագնացող գիշերը, սիրելի երգերիս բառերը, օդում պարող ու արագ անհետացող երջանկությունը, ամպրոպի որոտը, կիթառի նոտաներն ու համերգի ծափերը, գնահատանքի խոսքերը, ուշացած զղջումը, երբեք չասված, սրտում վանդակված, վախվորած «ես սիրում եմ քեզ»-ը: Ես սիրում եմ, և օրեցօր գիտակցմանս համընթաց սերերս շատանում են: Ես աշխարհն եմ սիրում, ես կյանքն եմ սիրում, ես ապրելն եմ սիրում, ես հաջողության տանող դժվարությունն եմ սիրում, ես մի նոր սկիզբ բերող ավարտն եմ սիրում, և ամենից շատ ես բարությունն եմ սիրում՝ ոտքից գլուխ հրեշտակային:

Ես սերն եմ սիրում, սիրելն եմ սիրում, սիրված լինելը:

Սիրում եմ անկեղծը, սրտի զգացածը, իրական հույզերը ու մաքուր մտքերը: Ու բոլորն իմն են. ես իմ մեծ սերը, իսկ իմ սերերը իրենց ես-երը ինձ են նվիրել:

Իմը սիրելն է…

Թևերս երկնքում են, ու սիրտս գրկել է աշխարհը տխուր: Արևի շողերն եմ կարծես գողացել ու լույս եմ դարձել: Ու գիտե՞ս, թե ոնց, թե այդ երբ եղավ, որ երկինք հասա, որ սավառնում եմ: Ա՜խ, դու չգիտես: Ու հավանաբար քեզ դա բնավ չի էլ հուզում: Բայց որոշեցի հենց հիմա ասել, որովհետև ուզում եմ կիսվել ինձ թևեր տված ու երկինք հասցրած գաղտնիքով բոլորի հետ, որ բոլորն էլ այսուհետ ճախրեն ինձ նման, ապրեն արևի շողեր ու երկնքի գույներ: Գաղտնիքս մեկն է. ես սիրում եմ քեզ:

Ու հիմա նրանք միասին են իրենց վերագտած, ապրված ու անեղծ սիրո ամպերի գրկում:

Երբ տեսան իրար, մի ամբողջ դարձան, ու տիեզերում մի նոր սեր հյուսվեց նրանց անունով: Եվ այնքան սիրուն էր սերը նրանց, այնքան գույներ, այնքան մաքուր հույզեր ու ապրումներ…

Բայց մի մուգ գույնով բաժանում եկավ, ու ՄԵԿ-ը մայր մտավ՝ ծածկելով երկինքը կարոտի, ափսոսանքի, հեռացումի աղոտ աստղերով: Մեկը դարձավ երկու, երկու զատ աշխարհ, որտեղ ո՛չ արև մնաց և ո՛չ էլ երկինք…

Կանգ ա՛ռ, ժամանակ, մենակ մնալուց ես շատ եմ հոգնել. ես իմ սերն եմ կորցրել: Կանգ ա՛ռ ու սպասիր այնքան ժամանակ, մինչև որ նորից հետ բերեմ նրան: Մնա ու սպասիր, որ ապրեմ նորից, նրանով ապրեմ, որ նորից թռչեմ: Մնա, որ զուր չանցնես, որ ափսոսանքով ես քեզ չհիշեմ: Մնա ու օգնիր, որ գտնեմ նրան. կիսատ եմ այսպես:

Լսեց աղոթքը վազող ժամանակն ու կանգ առավ. սպասեց, սպասեց, մինչև որ մի օր կարոտից խեղդված օրն էլ չհամբերեց, գնաց ու տարավ երկուսին այնտեղ, ուր հանդիպել էին:

Ու գտա ես քեզ, թեպետ չէի էլ կորցրել, պարզապես դու կողքիս չէիր: Կորցնում են լոկ այն դեպքում, երբ սիրտն էլ չի սիրում, երբ մոռանում է ու չի էլ հիշում: Ու գտա ես քեզ, ու շատ եմ խնդրում, որ էլ չգնաս, որ կողքիս մնաս, որ արևի շողը նորից գողանամ ու լույսդ դառնամ: Դու մնա կողքիս ու էլ չգնաս:

Իմացիր դու միշտ՝ իսկական սերը չի կարող մեռնել. հենց երկնքում եմ մեր սերը ձուլել, ու հենց աստղերն են մեզ ճամփա բացել: Ես սիրում եմ քեզ:

Երբ մտքումս նրա անունն եմ տալիս, սիրտս արագ է բաբախում, դեմքիս ժպիտ է հայտնվում, ու սկսում եմ կարոտել:

Իմ սիրելի՜ ընկեր Հակոբյան, կարոտել եմ, շատ եմ կարոտել: Ինչ իմանայի, որ չորս տարի առաջ կյանքն ինձ կարող էր Ձեզ նվիրել: Ու հիմա կաք իմ սրտի մի անկյունում՝ բարությամբ լի, խաղաղ ու արևոտ աշխարհում:

Աշխարհիս տխուր թելերն էլի կապվել են իրար, ու նորից նույնն է՝ կարոտ…

Երբեք չեմ պատկերացրել, որ աշակերտը կարող է իր ուսուցչին այդչափ սիրել, և որ ուսուցիչը այդչափ կարող է նվիրվել իր աշակերտներին, նրանցից ամենքի երջանկության թրթիռով ապրել ու նրանց հետ տխրություն կիսել: Ես երջանիկ եմ. այս սերն իմն է:

Չորս տարի առաջ, ավագ դպրոց, նոր միջավայր ու կրկին ինձ հավատարիմ թերարժեքության մեծ զգացում. «Բոլորն ուժեղ էրեխեք են էս դպրոցում, բա ես ո՞նց եմ էստեղ սովորելու»: Ու այս նախադասությամբ «ներշնչված»՝ պիտի ոտք դնեի ավագ դպրոց, որ կյանքիս մի նոր փուլ կերտեմ:

Բայց ահա և նա, նա, ով հենց առաջին իսկ դասին մեր անգլերենի մակարդակը ստուգելու, նախկինում դասավանդած ուսուցչի անունն իմանալու, մեր ծնողների ինքնությունը պարզելու փոխարեն մեզ բոլորիս թևեր նվիրեց ու ասաց, որ կարող ենք, որ կհասնենք այն ամենին, ինչի որ ձգտում ենք: Ասաց, որ բոլորս հավասար ենք, ու որ անհնարին բան չկա, պետք է ցանկանալ ու շատ աշխատել: Եվ բացարձակապես հուսալքվածիս նա թևեր տվեց՝ իր ներշնչող խոսքերով կարելով սրտիս:

Գնալով նրա՝ ներշնչանք դարձած խոսքերն ինձ համար շնչելու պես կարևոր դարձան, ու ամեն օր մի նոր խորհուրդ, հույսի մի նոր թել, ու ավելի էին ուժեղանում թևերս. չէ որ ես պիտի թռչեի:

Ես սիրում էի անգլերեն լեզուն, քանի որ նախկին դպրոցի ուսուցչուհուս նվիրումը նույնպես մեծ էր, ու նրանով էր ծնվել սերս անգլերեն սովորելու (ի դեպ, նա նույնպես հրաշալի մարդ ու հրաշալի մասնագետ է): Դե, բայց ամեն տեղ, ամեն ինչում մենակ սերը քիչ է, շատ քիչ: Հա, սիրում էի անգլերեն, բայց այդքան ջանասեր չէի, լեզուն չէի զգում, սահուն չէի թարգմանում ամեն ինչ: Գուցե յոթերորդ, ութերորդ դասարաններում հենց այդքանն էլ հերիք էր, բայց քանի որ ես միշտ մտածում էի. «Իբր, ի՞նչ գիտեմ. երկու բառ ու մի հատ «Պարզ ներկա»՝ «դու, դազ»… Ես դառնում էի ավելի պահանջկոտ ու սկսում էի շատ աշխատել, բայց, դե, մեկ է, էլի ջանասեր չէի, էլի մի երկու բառ ու` «դու, դազ»:

Նրա հետ առաջին դասից հետո ժպիտի երանգով պարուրված՝ մտա տուն, կանգնեցի հայելու առաջ ու ասացի. «Դե, տես, Շուշ ջան, թե դու ինչ լավ անգլերեն ես իմանալու: Մենակ պիտի ընտիր աշխատես»:

Ու եկավ մի օր, երբ ես դաս պիտի պատմեի: Պատմեցի շատ սխալներով ու մտածում էի, որ հուսախաբ կանեմ և՛ իրեն, և՛ ինձ, որ կմտածի, թե ես բան չգիտեմ: Երբ վերջացրի, նա ժպտաց ինձ (մենակ ես գիտեմ, թե ինչքան եմ այդ ժպիտը սիրում) ու ասաց.

-Ապրես, աղջիկս, մի քանի սխալ ունես, դրանք էլ ընթացքում կշտկվեն: Այ, տեսեք, երեխաներ, Շուշանն ինչ ճիշտ արտասանեց այս բառը:

Ու նույն կերպ ամեն անգամ, երբ մեզնից մեկը դաս էր պատասխանում, մենք մեզ երկնքին ավելի մոտ էինք զգում: Չի եղել մի դեպք, երբ ասեր՝ վատ էր պատասխանդ, կամ` նստիր, «երկուս»: Հազար սխալ բառի դիմաց նա լսում էր մեր մեկ կամ երկու ճիշտ պատասխանն ու դրանով մեզ ոգևորում:

Եվ այդպես երեք տարի, ու ես զգում եմ անգլերենը, սահուն թարգմանություններ եմ անում, մտքերս եմ կարողանում փոքր-ինչ արտահայտել: Ես թռչում եմ արդեն, և հենց այն օրից, երբ նա ասաց. «Մենք միասին շատ բան կսովորենք, անհնարին ոչինչ չկա»:

Մի տարուց ավելի է, ինչ նրա կերպարն իմ ամենօրյա հիացմունքի առարկան չէ, ինչ նրա ձայնը ուշ-ուշ եմ լսում: Ու երբ Սիսիան եմ գնում, արագ վազում եմ նրան տեսնելու: Դուռը բացում է իմ սիրելի՜, իմ պաշտելի՜ ընկեր Հակոբյանը, ու գրկում ենք իրար: Մի քանի վայրկյան, ու մենք լուռ ենք, բայց հենց այդ լռությամբ ամեն ինչ ասված է:

Ու գուցե շատերին թվա, թե իրենք էլ ունեն այսպիսի մեկին, բայց, չէ, հավատացնում եմ, իմ ընկեր Հակոբյանն ուրիշ է: