Գրքաթերապիան (լատ՝. biblo-գիրք և հուն.՝ therapia-բուժում) հոգեթերապիայի մեթոդներից մեկն է: Այն օգտագործվում է հոգեկան վիճակների բարելավման համար՝ հատուկ ընտրված գրականության ընթերցման միջոցով:

Գրքաթերպիա տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է ամերիկացի Կրոզերսը 1916 թվականին:

Աշխարհի ամենահին գրապահոցներից մեկում՝ Ռամզես Երկրորդի գրադարանի մուտքի վերևում գրված է եղել. «Դեղատուն հոգու համար»:

Դեռևս հին ժամանակներից Հռոմում և Հունաստանում սոցիալական, բժշկական և ուղղիչ հաստատություններում կիրառվում է գրքաթերապիա՝ օգնելու մարդկանց հաղթահարել ֆիզիկական և հոգևոր հիվանդություններ: Գրքաթերպիան հասավ մինչև 13-րդ դար. 1273 թվականին Կահիրեի հիվանդանոցներում խորհուրդ էին տալիս կարդալ Ղուրանը` համարելով այն տվյալ հիվանդի բուժման գործընթացի բաղկացուցիչ մաս: Հետո այն լայն տարածում գտավ Եվրոպայում և 19-20-րդ դարերում հասավ Ռուսաստան:

Գրքաթերապիայի մասնագետը ընտրում է գրականության ցանկը՝ հաշվի առնելով տվյալ հիվանդի անհատական, տարիքային առանձնահատկությունները և, իհարկե, հիվանդի կլինիկական ախտանիշները:

Տվյալ հատկանիշները հաշվի առնելով ընտրվում է գրականության բովանդակությունը.

Դեդեկտիվ և արկածային – հնարավորություն է տալիս ինչ-որ չափով շեղվել իրականությունից

Բանաստեղծություն – խթանում է երևակայությունը

Պատմական գրականություն – օգնում է մարդկանց կյանքում իրենց առջև դնել նպատակներ և հասնել դրանց

Կրոնական – խթանում է համբերատարություն և զսպվածություն

Գրքեր կենդանիների մասին – առաջ է բերում բարություն գործելու ցանկություն

Ինքօգնության գրքեր – օգնում է մարդկանց ինքնուրույն գտնել իրենց խնդիրների լուծումները:

Գրքաթերապիան աշխարհում միլիոնավոր մարդկանց օգնել է հաղթահարել ֆիզիկական և հոգեբանական հիվանդություններ կամ սովորեցրել է ապրել անբուժելի հիվանդություն ունենալու գիտակցմամբ:

Գրքաթերապիայի ժամանակ հիվանդներն իրենց զգում են տվյալ ստեղծագորոծության հերոսները: Հերոսների ողջ զգացմունքները դառնում են անձնական:

Ներկայացնենք մի շարք ստեղծագործություններ, որոնք գործնականում ապացուցված են, որ բուժում են տվյալ հիվանդությունը:

Գրիպ – Ագաթա Քրիստի – «Ռոջեր Էկրոյդի սպանությունը» – հերիք է միայն, որ հիվանդը բացի և կարդա գրքից որևէ հատված և սկսում է լավանալ: Գլխացավը, ջերմությունը, թուլությունը ոչինչ են դառնում մարդասպանին բացահայտելու ցանկության և վճռականության դեմ: Բժիշկների կարծիքով՝ բացահայտելու բուռն ցանկությունը ակտիվացնում է հիվանդ բջիջների աշխատանքը և հիվանդությունը սկսում է նահանջել:

Սթրես – Ժան Ժիո – «Մարդ, որը տնկել է ծառեր» – սա մի պարզ պատմություն է Ֆրանսիայի բնակավայրերից մեկում ապրող մի հովվի մասին: Նա ունի այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է: Ոչ մի բան ավել և ոչ մի բան պակաս: Նրա վերնաշապիկը մաքուր է, կոճակները՝ կարված, զենքն էլ՝ լիցքավորված: Կարդացեք այս գիրքը և կզգաք՝ ինչպիսի թեթևություն և հանգստություն է իջնում ձեր հոգու վրա:

Անքնություն – Ջոնաթան Ջո – «Երազի տունը» – այս գիրքը անգնահատելի գործիք է անքնությամբ տառապողների համար: Այստեղ ներկայացված է տեխնոլոգիաների ամբողջություն, թե ինչպես հաղթահարել անքնությունը: Կարդացեք և փորձեք ինքնուրույն գտնել պատճառները: Բայց անպայման կարդացեք սա ցերեկները, հակառակ դեպքում դուք նորից կսկսեք տառապել անքնությամբ, որովհետև այն չափազանց հետաքրքիր է գիշերը կարդալու համար:

Աշխատամոլություն – Տուվե Յանսոն – «Հրաշագեղ գլխարկը» – Սնուսմումրիկը առեղծվածային գրող և երաժիշտ է: Նա ամեն տարի իր փետրավոր կանաչ գլխարկով շրջում է աշխարհի տարբեր քաղաքներում: Նա ոչ թե անգործի մեկն է, այլ բացարձակ ազատության խորհրդանիշ, նա հանգստություն է ձեռք բերել և կոտրել նյութական աշխարհը: Նրա գրպանը գրեթե միշտ դատարկ է, բայց նա մշտապես գնում է դեպի լույսը և իր ճանապարհին ուսումնասիրում ամեն բան: Նրա խորհուրդը հետևյալն է. հասկացեք, որ Ձեր աշխատասենյակում ձեր աշխատասեղանից բացի՝ աշխարհում շատ ավելի հետաքրքիր և զարմանահրաշ բաներ կան:

Ախորժակի կորուստ – Ջուզեպե Տոմազի – «Հեպարդ» – ախորժակի կորուստը կարող է հանգեցել տխուր հետևանքների: Այս գրքի հերոսը 74-ամյա ծերունի Հեպարդն է: Նրա սեղանին միշտ կան յուղոտ և համեմված խորտիկներ և իր սիրելի դեսերտը՝ ռոմով ժելե բազմաթիվ մրգերով և հատապտուղներով: Ընթերցնելով սա՝ անպայման ընթերցողը հետևում է 74-ամյա ծերունուն:

Ֆինանսական ճգնաժամ – Սոլ Մելաու – «Օգգի Մարչի արկածները» – եթե դուք ապրում եք բարդ ժամանակներում և լավ գումար վաստակել չեք կարողանում, դուք չեք գտնի ավելի լավ ուղեկից, քան Օգգին է: Նա սովորական մարդ է, որը փորձում է իր գոյությունը պահպանել ամերիկյան Մեծ դեպրեսիայի տարիներին: Եթե չունեք աշխատանք և ունեք շատ ժամանակ, կարդացեք այս գիրքը և ձեզ համար աշխատանքը կգտնեք այնպիսի վայրում, որի մասին մտածել անգամ չէիք կարող:

«Ի խորոց սրտի խոսք ընդ Աստծու»,- ահա սա է շուրջ 11 դար առաջ ստեղծված և մինչև օրս իր տեսակի մեջ եզակի, խորհրդավոր ու պաշտելի, աստվածային ու ժողովրդական գրքի պարզ մեկնաբանությունը, որը տվել է հենց ինքը՝ սրբերի շարքը դասված միջնադարի մեծ բանաստեղծ և փիլիսոփա Գրիգոր Նարեկացին: Նրա «Մատյան ողբերգության» պոեմը կամ «Նարեկը» մի գիքր է, որը համարվել է դեղ և դարձել աղոթագիրք և բժշկարան: Այն կիրառվում է հոգեթերապևտիկ ու բուժական նպատակներով: Հենց առաջին էջում կան ցուցումներ․ «Զորավոր սպեղանի անբժշկելի վերքերի, անտես ցավերի վրա ազդող դեղ»: Խոսքը հզորագույն բուժական միջոց է: «Նարեկ»-ում կա այդ կատարյալ խոսքը:

Գրքաթերապիան կապված է մանկավարժության, հոգեբանության և բժշկության հետ:

Գրքաթերապիան ուղղակի և անուղղակի կերպով կապված է մանկավարժության և ժամանցի մանկավարժության հետ: Գրքաթերապիայի միջոցով ժամանցի մանկավարժությունը ներկայացնում է խնդրի խորը մշակված գիտական հիմնավորում՝ ներառյալ մշակութաբանական կողմերը: Այն նաև հստակեցնում է տվյալ անձի պրոբլեմային դաշտը: Եվ ամենակարևորը՝ այն գեղարվեստական և մշակութաբանական ժամանցի կազմակերպման պրոյեկտների միավորում է:

«Գրքերը երիտասարդության տարիներին մեր առաջնորդներն են, ծերության տարիներին՝ սփոփողները: Նրանք աջակցում են միայնակներին: Նրանց շնորհիվ մենք ավելի արագ ենք մոռանում հիասթափությունները և հաղթահարում դժվարությունները»,- Ժերեմի Կոլեր:

Վեդու «Station Anticafe» նախաձեռնությունը սկսել է դասընթացների շարք, որի նպատակն է ունենալ ավելի ակտիվ ու պահանջատեր երիտասարդներ։

Ոչ ֆորմալ կրթությունն այնքան էլ տարածված չէ Վեդիում, դրա համար նախաձեռնության հիմնադիր անդամների նպատակն է այն դարձնել պարբերական բնույթ կրող երևույթ իրենց քաղաքում։

Դասընթացների շարքը սկսվել է «Փիչինգ-սթարթափ» դասընթացով։

Դասընթացի ընթացքում Վեդու տասը երիտասարդներ սովորել են, թե ինչ է փիչինգն, ու ինչ հմտություններ են անհրաժեշտ գրագետ փիչինգ անելու համար։

Լուսանկարը` Մանե Մինասյանի

16-ամյա Քրիստինեն նշում է, որ «փիչինգ» բառն առաջին անգամ լսել է հենց դասընթացի ժամանակ, սակայն հիմա արդեն կարող է նորարարական գաղափարները ճիշտ ներկայացնել ու, այսպես ասած, գաղափարը «լավ վաճառել»։

Ըստ 23-ամյա Հասմիկի էլ՝ նման միջոցառումները քաղաքին ու երիտասարդներին շատ են անհրաժեշտ, քանի որ նման հանդիպումներից հետո երիտասարդները ոգևորվում են և ուզում համախմբվել ու քաղաքին նոր գույներ տալ։

Երիտասարդները դասընթացի ընթացում մասնակցեցին հատուկ վարժանքների, որոնց միջոցով նոր գիտելիքներն ավելի գործնական դարձան։

«Հատուկ վարժանքի ժամանակ մենք բաժանվել էինք թիմերի ու պետք է 10 րոպեում պատկերացնեինք մի իրավիճակ, իբր վերելակում հանդիպել ենք մեր երազանքների բարերարին և ունենք ընդամենը 3 րոպե մեր գաղափարը ներկայացնելու համար, որպեսզի այն հավանության արժանանա ու ֆինանսավորվի։ Ճիշտ է, մենք սկզբում լավ չէինք պատկերացնում, թե ինչպես պետք է դա անենք, սակայն երբ դասընթացավարը ավելի մանրամասն բացատրեց քայլերի հաջորդականությունը, արդեն կարողացանք համոզել, որ մեր գաղափարն իրոք շատ անհրաժեշտ է»,- նշում է ավագ դպրոցի աշակերտուհի Անուշ Մանուկյանը։

Լուսանկարը` Մանե Մինասյանի

Դասընթացին միացավ նաև Վեդու համայնքապետ Վարուժան Բարսեղյանը, ով ողջունեց երիտասարդների նախաձեռնությունն ու ասաց, որ իր համար ևս այս թեման անծանոթ, միևնույն ժամանակ շատ հետաքրքիր ու անհրաժեշտ է։

Դասընթացներն անցկացվում են «Հոդված 3» մարդու իրավունքների և քաղաքացիական կրթության ճամբարի դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակում։

Առաջին դասընթացը վարել է Ջրային ռեսուրսների մասնակցային և արդյունավետ օգտագործման շահերի պաշտպանության և ծրագրի տեղական համակարգող Նոննա Մարգարյանը։