Ողջո՜ւյն… Գիտե՞ս, չես հավատա, բայց կարոտել էի այս ողջույնին, կարոտել էի այն անփութությանը, որով դու, հավանաբար, կկարդաս վերնագիրը, մի քանի վայրկյան կմտածես` արժե՞ արդյոք ժամանակ վատնել ու կարդալ սա… Հա՜, ի դեպ, այդ ընթացքում` ժամանակի կորստից վախենալիս, առանց գիտակցելու` դու կկորցնես այն…

Աշխարհում միշտ է այդպես…

Օրինակ` իմ ընկեր պարոն Սարդը այնպե՜ս էր ցանկանում տեսնել լուսնի խավարումը, մի ողջ տարի նա անդադար սպասում էր, հաշվում յուրաքանչյուր վայրկյանը, նույնիսկ իր հին ընկերների հետ զրուցելու ժամանակ չուներ, որովհետև ողջ ժամանակն օգտագործում էր ժամանակի հետևից սրընթաց վազելով… Պարոն Սարդ, հուսով եմ, որ իմ հոդվածը կհայտնվի Ձեր ֆեյսբուքյան էջում և Դուք գոնե մի փոքր ժամանակ կգտնեք այն կարդալու համար։

Եթե անկեղծ լինեմ, չգիտեմ, թե ինչից սկսել զրույցս: Ա՜խր, այնքա՜ն ժամանակ է անցել (տե՛ս, էլի՜ ժամանակ. թվում է, թե առանց նրա մասին հիշատակելու մեր կյանքը կզրկվի գույներից), այնքա՜ն շատ բան է կուտակվել հոգումս: Ինձ մի պահ թվում է, որ երբեք էլ քեզ հետ չեմ խոսել, դե՜, այսօր առաջին անգամն է, ու գրելիս ձեռքերս դողում են այն առաջին դասարանցու նման, ով առաջին անգամ վերցնում է գրիչը՝ թվաբանության առաջադրանքը կատարելու համար:

Հա՜, գիտեմ պատճառը, էլի ժամանակն է մեղավոր: Բայց գիտե՞ս, մի բան եմ հասկացել: Ժամանակի տնօրենը ինքներս ենք: Այն նման է գետի, կարող է իր հետ բերել և՛ ուրախություն, և՛ տխրություն: Ամենագլխավորն այն է, որ գետից դույլերով վերցնես երջանկությունն ու ուրախությունը և չհաշվես, թե քանի դույլ ջուր կա նրանում… Այդ գետն իր ճանապարհով հավերժ հոսում է, դու չես կարող կանգնեցնել նրան կամ ստիպել, որ քո փոքրիկ տնակի կողքով անցնի երկու անգամ: Ժամանակը թռչում է մեր կողքով ու իր հետևից թողնում ստվեր: Ինքդ ես որոշում` ստվերը նման լինի Ձյունանուշին, թե նրա խորթ մայրիկին…

Քո սեփական մոլորակում դու ինքդ պետք է ստեղծես ժամանակ երազելու, երազանքներիդ հասնելու և այդ ճանապարհին կյանքիդ ամեն վայրկյանը տոն դարձնելու համար:

Մարդիկ ստեղծել են ժամացույցը և անթիվ իրեր, որոնցով կարող ես չափել ժամանակը, հաշվում են օրերը, տարիները: Ինչո՞ւ: Հըմ, որովհետև նրանք շատ են սիրում թվեր: Նրանք սիրում են հաշվել, թե քանի օր տևեց անձրևը, բայց երբեք չեն հաշվում այն երջանկությունը, որը զգաց պատանին՝ պատուհանից այն կողմ լսելով անձրևի մեղմ ձայնը, կամ անձրևանոց վաճառող բարի տատիկը, որի սիրտը ուրախությունից թրթռում է ամեն վաճառվող անձրևանոցի հետ:

Ժամանակը թվերը չեն, այլ ակնթարթները: Եթե դու սիրում ես պարել լուսնի լույսի տակ, մի՛ մտածիր ժամանակի մասին, պարի՛ր առանց ափսոսանքի: Եթե սիրում ես դիտել տերևների վրայի ցողն առավոտյան, ապա դրսում միշտ էլ անուշ եղանակ է… Ժամանակն այն է, ինչը մենք ամենից շատն ենք ուզում, բայց ինչն ամենից վատն ենք օգտագործում:

Լսիր, ինձ թվում է` ես արդեն գնամ, ժամանակն է կյանքն ավելի հեքիաթային դարձնելու: Ի դեպ, պարոն Սարդ, եթե կարդում եք սա, Ձեզ երիցուկի թեյի հրավեր եմ ուղարկում:

Ապրիլի սկիզբն էր: Եղանակը՝ ոչ այնքան բարենպաստ: Կեսօրն անցել էր, երեկո էր: Արևն արդեն անցել էր սարերի հետևը, բայց շողերը դեռ կարմրավուն և դեղնավուն գունային երանգներով գեղեցիկ տեսարան էին ստեղծում երկնքում:

Այդ օրը ամբողջ ժամանակս անցկացրել էի մենակ (ինչպես սիրում եմ ու հիմնականում այդպես էլ անում) և որոշեցի այդպես էլ ավարտել: Դուրս էի եկել զբոսնելու: Քայլում էի աննպատակ և առանց մտածելու: Գնում էի անորոշ ուղղությամբ: Գնում էի այնտեղ, ուր ոտքերս էին տանում: Առանց որևէ պատճառի, պարզապես տրամադրություն չունեի: Քայլում էի միայն մի բանի մասին մտածելով, որը գնալով սովորական մտքից վերածվում էր վախի: Չհանդիպել այնպիսի մեկին, ով կփորձի խոսել ինձ հետ կամ, առավել ևս, լինի բարեկամ: Օ՜, ոչ, ես դրան չէի դիմանա: Այսպես մտամոլոր չեմ էլ հիշում՝ որքան էի քայլել, երբ սթափվեցի ոտքերիս ցավից, որոնք քայլելուց արդեն ուժասպառ էին եղել, և եթե մարդկային լեզու ունենային, ինչեր ասես, որ չէին ասի ինձ:

Սթափվեցի, կանգնած էի փողոցի մեջտեղում, իսկ շուրջս ոչ ոք չկար, սա հենց այն էր, ինչ միանգամից անցավ մտքովս՝ ոչ ոք չկար:

Զարմանալի էր, փորձեցի հիշել անցածս ճանապարհը, մի բան հայտնաբերելուց հետո ես ապշեցի. «Աստված իմ, մի՞թե: Այո, հիշում եմ, այո, այդպես է»: Ես երկար, շատ երկար էի քայլել, բայց ոչ մեկի, բացարձակապես ոչ մեկի չէի հանդիպել ճանապարհին: Ոչ ոք չկար, դատարկություն էր: Հասկանալով դա՝ սարսափեցի: Հանկարծակի միտքս փոխեցի՝ կգնամ այնտեղ, որտեղ միշտ մարդաշատ է: Բայց ո՞ւր, այո, իհարկե, պուրակը, բայց արդյո՞ք կարող եմ: Այն գտնվում է գյուղի կենտրոնում, իսկ ես այնտեղից բավականին հեռու եմ և բացի այդ, ոտքերս այլևս ի զորու չեն ենթարկվելու ինձ: Գրողը տանի: Թքած, ցավում ցավում են, թող մի քիչ էլ ցավեն, կդիմանամ, միայն թե հանդիպեմ որևէ մեկին, այլևս չեմ դիմանում: Այս անիծյալ դատարկությունն ինձ կուլ է տալիս: Անհապաղ պետք է գտնել մեկին, ով անկեղծ, շատ անկեղծ, կնայի ուղիղ աչքերիս մեջ և կժպտա։ Մի քանի վայրկյանում այսքանը անցավ մտքովս: Բռնեցի այն ճամփան, որը տանում էր դեպի պուրակը: Քայլում էի շնչակտուր, արագ և հստակ: Ներսումս այնքան հույս էր կուտակվել, որ նույնիսկ մեկ-մեկ անկախ ինձնից ժպտում էի:

Սակայն ինչքան մոտենում էի պուրակին, այնքան այդ հույսը վերածվում էր սարսափի և հիասթափության, որովհետև պուրակից ոչ մի ձայն չէր լսվում:

Հասա պուրակի դարպասներին, սարսափը կրկնապատկվեց, ձեռքերս սկսեցին դողալ: Առաջացա, կանգնեցի պուրակի կենտրոնում: Ամբողջ մարմնով դողում էի: Սարսափն իր գագաթնակետին էր հասել: Ոչ ոք չկար, ոչ ոք, լռություն էր, դատարկություն, ամայություն, կարծես երբեք մարդ չեր եղել այնտեղ, այնինչ ընդամենը մեկ օր առաջ այդտեղ ասեղ գցելու տեղ չկար․ մեծահասակները խումբ-խումբ նստած նստարաններին մտերմիկ զրուցում էին և բարեկամաբար ժպտում: Իսկ երեխաները երջանկությունից այս ու այն կողմ էին վազվզում: Իսկ հիմա՞, հիմա ոչինչ, ոչ ոք չկար, միայն ես էի և… ես: Վերջապես սարսափը վերափոխվեց ցասումի: Կռացա, գետնից վերցրի մի մեծ քար, բարձր բացականչեցի և զայրույթի ամբոջ ուժով այն նետեցի դեպի իմ աջևում և ինձնից քիչ հեռու գտնվող մետաղե արձանը։ «Մարդուն մարդ է պետք»: Քարը դիպավ երկաթին, մի ահարկու ու բարձր ձայն դուրս եկավ և տարածվեց օդում: Ձայնն աստիճանաբար կորչում էր, իսկ ցասումս կրկնակի, եռակի, քառակի չափով վերածվում էր հիասթափության: Վերջապես ձայնը մարեց: Մարմինս, որ մինչ այդ տենդագին դողում էր, միանգամից անզգայացավ և թուլացավ: Ուղեղս մթագնեց: Ոտքերս թուլացան, և ես ընկա գետնին: Հայացքս ուղղեցի դեպի վեր: Շնչահեղձ էի լինում և կիսաձայն կրկնում՝ մարդուն մարդ է պետք, և… Եվ շուտով դա էլ անցավ: Կոպերս աստիճանաբար փակվեցին և հանդիպեցին իրար:

Այժմ, երբ անցնում ես այս փողոցով, լռություն է: Միայն կարող ես լսել քամու կամ երգող թռչունների ձայնը, իսկ ավելի հաճախ` մեքենաներինը:

Ճիշտ է, այդքան էլ մեծ չեմ, բայց մանկությունս կարոտով եմ հիշում: Ամեն մի հիշողություն, մանավանդ՝ մանկությունից, քաղցր է ու գունավոր:
Գունավոր էր նաև մեր փողոցը (յուրաքանչյուրի համար «մեր»-ը ուրիշ է):
Բայց հիմա շատ բան է փոխվել առհասարակ: Մի քանի տարվա ընթացքում ամեն տեղ ամեն ինչ փոխվել է: Փոխվել է նաև մեր գունավոր, ուրախ փողոցը, ոչինչ չի մնացել այն հին փողոցից, դարձել է սև ու սպիտակ:

Սիրտս կծկվում է, երբ պատուհանից նայում եմ դուրս ու ոչինչ չեմ տեսնում՝ տներից բացի: Ու աչքիս առաջ երևում ենք մենք` յոթ քար, հալամուլա, պահմտոցի խաղալիս: Հիշում եմ, թե ինչպես էինք ավազի վրա ամրոցներ կառուցում, և մեզ համար դրանք ամենաշքեղ ու զարմանահրաշ կառույցներն էին: Իսկ մեր կառուցած փայտե «տան» մեջ ամենահարուստը նա էր, ով առաջինn էր վերցնում «պուլտը» (հեռակառավարման վահանակ, եթե կուզեք) և օգտագործում որպես հեռախոս:

Մի պահ թվում է, թե լսում եմ հայրիկիս ձայնը.

-Երեխեք, հերիք է, տո՛ւն եկեք, արդեն ուշ է:

-Լա՜վ, պա՜պ, մի քիչ էլ խաղանք, կգանք,- շարունակ նույն պատասխանն էինք տալիս ես ու քույրս:

Իսկ հիմա ամեն ինչ սև ու սպիտակ է թվում: Երեխաների համար միակ գունավոր բանը սմարթֆոնն է:

Հիմա եմ հասկանում, որ այդ մենք էինք գունավոր դարձնում այս փողոցը: Այժմ, երբ քայլես այս սև ու սպիտակ դարձած փողոցում, տներից մեկի պատի վրա կնկատես «котко» գրությունը: Ես լավ չեմ հիշում, բայց քույրս ասում է, որ խաղի անուն է, ու հաճախ էին խաղում այդ խաղը: Ինչ արած, ես ամենափոքրն էի ու շատ եմ ափսոսում, որ ավելի քիչ ժամանակ եմ անցկացրել այդ «մոլորակում», քան ինձանից մեծերը:
Ահա, այդ մոլորակն է ինձ պարգևել հրաշալի մանկություն: Իսկ միակ ցանկությունս այն է, որ գա այնպիսի սերունդ, որը ինչպես այս սև ու սպիտակ դարձած փողոցը, այնպես էլ ամբողջ Հայաստանը կդարձնի գունավոր:

Նախքան սկսեմ իմ սենյակը բնութագրել, հիշեմ իմ մանկության սենյակը, երբ քնում էի մայրիկի ու տատիկի մահճակալների մեջտեղում։ Մահճակալների մեջտեղում, այսինքն՝ դրանք միացրած էին իրար, իսկ ես էլ վախելանով այն բանից, որ եթե քնեմ ծայրում, ապա մի օր կընկնեմ գետնին, քնում էի մեջտեղում։ Դե, տարիքի հետ միասին փոխվեց սենյակս ու ինքնըստինքյան էլ՝ մահճակալս։ Այժմ նախկին սենյակի տերն ունի նոր սենյակ, որն էլ գրանցված է իր անունով՝ Էլենի հարազատ սենյակ։

Դե, սենյակ անվանելը մի փոքր սխալ կհնչի, քանի որ այնտեղ ունեմ ամեն ինչ։ Չէ, այս բառի տակ չհասկանաք, թե աշխարհի եղած-չեղածն իմ սենյակում եմ պահում, ուղղակի այստեղ ունեմ այն ամենը, ինչն ինձ է պատկանել ու մինչ օրս էլ պատկանում է։

Այդ «ամեն ինչ» բառի տակ թաքնվող ամենակարևոր իրերից մեկը հենց իմ նկարներն են, որոնց էլ վեր եմ դասում ամեն ինչից։ Ի՞նչն է ամենից լավ տպավորվում մարդու մեջ․ միանշանակ, նկարները, այն նկարները, որոնք դարակիս մեջ իրենց տեղն են գտել դեռ մանկուց։ Բացի դրանցից՝ շատ լավ եմ հիշում բոլոր տիկնիկներս ու խաղալիքներս։

Անցում կատարեմ հագուստներին. նույնիսկ 2 պահարանն է քիչ դրանք տեղավորելու համար։

Պատուհանի տակ՝ աջ կողմում, դարակի մեջ են գրքերս, տետրերս, պատվոգրերս, իսկ դրա կողքին իմ ամենասիրելի մասն է՝ հայելիս ու դրա առջև դրված կարևոր իրերս։

-Սենյակդ ինչո՞ւ չես հավաքել,- այս խոսքերը կարելի է լսել գրեթե շաբաթական մեկ անգամ, ոչ թե օրեկան 2-3 անգամ։

Ուղղակի ունեմ սենյակս հավաքելու, ամեն ինչ ճիշտ ձևով կարգավորելու ու դնելու սովորություն։ Չեմ կարծում, որ մայրիկին ամեն օր բարկացնելը լավ բան է, քանի որ դա էլ իմ պարտականությունն է՝ սենյակս միշտ պահել իր տիրոջ՝ Էլենի կարգադրած օրենքներով՝ մաքուր, հավաքված, առանց ավելորդ իրերի։

Բոլորի համար էլ կարևոր տեղ ու նշանակություն ունի իր սենյակը, սակայն ինձ համար իմ սենյակն ամենից կարևորն է, ես այն համարում իմ ամենահարազատներից։