Ես ուղղակի վստահ եմ, որ բոլորդ էլ լսել եք այսպիսի ազգանուններ, որոնք շատ տարօրինակ ու յուրօրինակ են։ Ես էլ եմ ձերոնցական։ Իմ ֆեյսբուքյան ընկերներում կան այնպիսի մարդիկ, ովքեր ունեն այդպիսի ազգանուններ։ Չկարողացա անտարբեր անցնել իմ այդ ընկերների կողքով որոշեցի բացահայտել, թե ու՞մ անվան հետ է կապված իրենց ազգանունը. և ո՞վ է եղել նրանց պապու պապը կամ պապու պապու պապը։
Եվ այսպես.
Բլոգեր Արգամ Ուստյան
Իմ պապիս պապը եղել է Ավագ Ուստյանը: Ազգանունս առաջացել է ոչ թե անունից, այլ մասնագիտությունից, եթե կարելի է այդպես ասել: Եղել է մի մարդ, ով ունեցել է ձեթի գործարան ու հմուտ մասնագետ է եղել: Նրան ուստա են դիմել, այդտեղից էլ առաջացել է Ուստյան ազգանունը։ Պապուս պապի մասին հետաքրքիր պատմություններ չեմ լսել, բայց պապուս հորը վերաբերող մեկ հետաքրքիր պատմություն կարող եմ հիշել։
Նրա անունը Դանիել է եղել: Բավականին հարգված ու գրագետ մարդ է եղել: Ապրել է Լոռու մարզի Մեծ Պարնի գյուղում։ Նրա գրագետ լինելու փաստը տեղի գյուղացիների շրջանում հումորով է ընդունվել, քանի որ Մեծ Պարնի գյուղում հանդիպել է մի պաշտոնյա մարդ, ով խոսել է միայն մաքրամաքուր հայերենով: Տեղյակ եմ, որ գրագետ լինելուն զուգահեռ շատ խիստ մարդ ու պաշտոնյա է եղել։ Մի անգամ մտնում է գյուղի միակ խանութը, որը մեր օրերում կարող է փաբ հիշեցնել: Տեղացի տղամարդիկ տեսնելով, որ իմ պապիկի հայրը մոտենում է խանութին, պայմանավորվում են, որ Դանիելի բարևը չառնեն, ուղղակի հասկանալու համար, թե ինչպես կարձագանքի այդ փաստին Դանիելը պապը։
Մարդը մտնում է խանութ, գլխարկը հանում ու բարևում է համագյուղացիներին, սակայն բարևն անպատասխան է մնում։ Թարս նայելով նստածներին՝ մոտենում է վաճառողին ու մի շիշ օղի պատվիրում մեկ բաժակի հետ։ Էդ շրջանում սովորաբար մենակ չէին խմում ու, ըստ դրվածքի, նա պետք է նստածներին էլ հյուրասիրեր։ Բայց դե նա մեկ բաժակ էր ուզել։ Վաճառողը բացում է շիշը, լցնում բաժակը։ Վերցնելով բաժակը, այն մոտեցնում է օղու շշին ու ասում.
-Խմենք կենդանի մեռելների կենացը, ովքեր լսում են բայց չեն խոսում։
Կարատեի հրահանգիչ, WSKF Եվրոպայի երեք մրցանակակիր և Ասիայի WSKF 2 մրցանակակիր Ալբերտ Թեվատրոսյան
Մեր ազգանունը ստացել ենք իմ պապի պապու անունից՝ Թեվատրոսից։ Պապիս պապը եղել է Պարսկաստանի Խոյ քաղաքից։ Ազգանունս իսպաներենից թարգմանած նշանակում է Աստվածափայլ։ Ցավոք որևէ հետաքրքիր պատմություն չգիտեմ կապված նախնիներիս հետ։
Հանրային հեռուստաընկերության «Բենեֆիս» ծրագրի խմբագիր Սոսի Խանիկյան
Ըստ իս, իմ ազգանունը կոնկրետ ոչ մեկի անվան հետ կապված չէ։ Ուղղակի իմ մեծ պապիկը անհավանական հարուստ և իշխանական մարդ է եղել։ Նրան աղա Սեդրակ են ասել։ Կարծում եմ ազգանունս՝ Խանիկյան, կազմված է հենց աղա բառի հոմանիշ հանդիսացող «խան» արմատից։ Նա գաղթեցրել է ամբողջ Կողբը, այսինքն կարողացել է այնպես անել, որ ի տարբերություն մյուս վայրերի, այդտեղ հայերին չկոտորեն։ Նա բոլորին ապահովել է տներով և նրանց անվնաս հասցրել է այնտեղ։ Չնայած այն հանգամանքին, որ եղել է դաշնակցական՝ շատ մոտ է եղել Աղասի Խանջյանի հետ։
«Համազգային Թատրոն» ստուդիայի ուսանող, մշակութաբան ու ապագա դերասան Արտավազդ Կլեկչյան
Ազգանունս որևէ մեկի անվան հետ կապ չունի։ Արմատներով Տավուշի Թովուզ ցյուղից ենք։ Իմ նախնիները Թովուզում զբաղվել են կլեկությամբ (պղինձ, ալյումին փայլեցնել)։ Կլեկել նշանակում է` փայլեցնել։ Էդտեղից էլ եկել է ազգանունս։ Երեք եղբայր կլեկչիներ են եղել։ Կլեկչյանների ցեղը սկիզբ է առել այդ երեք եղբայրներից ու հետագայում ճյուղավորվել։ Իմ ճյուղի սկզբնավորողը Հովհաննեսն է եղել։ Իրեն նաև Օգան (քանի որ ռուսերենը ավելի տարածված է այդ կողմերում, օգտագործել են Օհանի ռուսերեն տարբերակը)։ Օգանի ճյուղի վերջին ու միակ տղա Կլեկչյանը ես եմ։ Կլեկչյաններս շատ քիչ ենք ու բոլորս իրար ինչ-որ կերպ բարեկամ ենք գալիս, բայց դե բոլորս իրար չենք ճանաչում։ Օգանի մյուս եղբայրների անունը անկեղծ ասած չգիտեմ։ Օհանի (Օգան) հետ կապված գիրք կա գրված։ Լեգենդներ են պտտվում իր անվան շուրջ։ Ասում են, իբր ինքը ամիսներով անտառներում է եղել ու առանց զենքերի, օգտագործելով միայն ձեռքերը, գայլ ու արջ է սպանել։ Բոլոր Կլեկչյաններիս աչքերը շատ սիրուն ընդգծված է ու իրար շատ նման։
Իրանագետ Հասմիկ Գյոզալյան
Մեր ազգանունը վաղնջական ժամանակներում Հաճի-Կյուզելյան է եղել։ Մերոնք Հաճի են անվանվել, որովհետև գնացել են Երուսաղեմ ուխտի։ Հետո ջարդի տարիներին Կ.Պոլսից գաղթել են Երևան ու ստիպված են եղել ազգանունը փոխել Գյոզալյան։ Բայց թե որտեղից է եկել այդ ազգանունը, չեմ կարող ասել, չգիտեմ։ Պապիս՝ Գրիգորը, երաժիշտ է եղել, պապիկիս պապան՝ Սուրենը, մսավաճառ, իսկ պապիկիս պապիկը՝ Հարությունը, վաճառական։ Ճիշտն ասած, ես փոքր եմ եղել, որ պապիկս մահացել է, ու շատ բան չեմ հասցրել լսել նախնիներիս մասին։
Չեխիայի Թոմաս Բատայի համալսարանի ուսանող և տուրիստական խորհրդատու Արսեն Ջոմարդյան
Ջոմարդը պարսկերեն բառ է։ Այդ ազգանունը բացառիկ է, ու միայն մեկ տոհմի է պատկանում, այսինքն` բոլոր Ջոմարդյաններն իրար բարեկամ են։ Պատմությունը կարծեմ սկսվում է 1819 թվականից, երբ իմ նախապապը (մոտ 20 տարեկան) գութան անելու սեզոնի ժամանակ իր գութանի գործը թողնում ու օգնում է հարևանին վերջացնել իր գործը՝ իրենն անտեսելով։ Դա չլսված բան է եղել գյուղում։ Հարևանը այդ ժամանակ ասել է. «Էս ինչ ջոմարդ մարդ ա», այսինքն, էս ինչ առատաձեռն է, որ ամեն հարցով օգնում է։ Դրանից հետո բոլորը սկսում են իրեն դիմել ջոմարդ։ Ջոմարդը հետագայում դառնում է Ջոմարդյան։ Ջոմարդ պարսկերենից թարգմանած նշանակում է առատաձեռն:
Բարև՛, խոսելու ժամանակ չկա, արագ հետևիր ինձ, տարածքը գնդակոծվում է… Տների կողքով մի քայլիր, հարվածը տների վրա է ուղղված: Ահա, գրեթե հասանք… Տեսնո՞ւմ ես երկհարկանի տունը… Չէ՛, իհարկե տուն չենք մտնում, այլ իջնում ենք տան նկուղը: Դե արագ, արագ, իջիր… Նկուղում ենք… Տեսնո՞ւմ ես այն հաղթանդամ տղամարդուն՝ Սարգիս պապն է, նրա կողքին՝ Նազան տատը, որդին՝ Վրեժը, Վրեժի կինը՝ Արևիկը, նրանց զավակները՝ Վարդանն ու Ռուզաննան… Սպասում են… Օր ու գիշեր սպասում են, թե երբ է Ճամբարակից ուղարկված ավտոբուսին վերջապես հաջողվելու հաղթահարել գնդակոծվող գոտին ու նրանց անվտանգ վայր տեղափոխելու: Հանկարծ մեր գլխավերևում պայթյուն է լսվում: Բացվում է նկուղի դուռը, և մի երիտասարդ բղավում է.
