Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

IMG_7793-7

Եվրոպայի օր. «Մանանա» կենտրոնը ներկայացնում է

Ամեն ինչ սկսվեց քսանմեկ տարի առաջ մի փոքրիկ սենյակում: Այն ժամանակ, երբ հույս չկար վաղվա համար, մարդիկ կային, ովքեր երազանքներ ունեին, ովքեր հավատում էին, ու հենց այդ մեծ երազանքից էլ ծնվեց «Մանանան»: Սկսելով լրագրության դասընթացներից՝ «Մանանայի» սաները սկզբում հրատարակում էին իրենց ամսագիրը՝ «Խաբարբզիկը»: Հետո որոշեցին, որ իրենց պատմությունների համար լուսանկարներ են հարկավոր: Այսպես բացվեցին ֆոտոլրագրության, իսկ հետագայում նաև` կինոյի և անիմացիայի ստուդիաները:

DSC_0354-18Ani Voskehat-8Երկար տարիներ այս ամենը կենտրոնացված էր Երևանում, և մարզերի երիտասարդներին հասանելի չէր, սակայն Եվրամիության աջակցությամբ «Արտահայտման ազատության խթանումը քաղաքացիական լրագրության միջոցով» ծրագրի շրջանակներում արդեն երկրորդ տարին է, կենտրոնը դասընթացներ է կազմակերպում նաև մարզերի 14-24 տարեկան երիտասարդների համար: Սկզբում «Մանանայի»  թիմի անդամները հանդիպումներ են կազմակերպում մարզային տարբեր քաղաքներում ու գյուղերում, պատմում ծրագրի մասին: Այնուհետև բազմաթիվ նամակներ ենք ստանում, որտեղ ցանկություն են հայտնում դառնալ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի անդամ:

Սրանից հետո կազմակերպվում են դասընթացներ, որտեղ մասնակիցները գործնական գիտելիքներ են ստանում ֆոտոլրագրությունից, կինոյից, անիմացիայից և լրագրությունից, իսկ առավել ակտիվները մասնակցում են նաև մեդիա ճամբարներին, որտեղ հնարավորություն են ստանում ավելի խորացնել իրենց գիտելիքները, հանրապետության լավագույն կինոգործիչների, ֆոտոլրագրողների և լրագրողների վարպետության դասերին մասնակցել, համատեղ ֆիլմեր նկարահանել իրենց եվրոպացի հասակակիցների հետ, հանդիպել տարբեր մարզերում ապրող իրենց հասակակիցներին: Այսպիսով, ծրագրի արդյունքները կարող եք տեսնել մեր կայքում՝ www.17.am-ում: Այս ամենը կարճ նկարագիրն է այն ամենի, ինչն արվում է:

IMG_6794-4

Այնքան հեշտ է թվում մի քանի բառով պատմել դա, սակայն իրականում ամեն ինչ այդքան էլ պարզ ու հեշտ չէ: Սկսելով որպես ծրագրի մասնակից՝ արդեն երկար ժամանակ է, ես էլ եմ միացել թիմին և օգնում եմ կազմակերպել այդ ամենը: Այս ընթացքում տարբեր մարդկանց եմ հանդիպել՝ տարբեր երազանքներով ու հոգսերով: Մեր պատմությունները մեր մասին են, մեր աշխարհի, մեզ հուզող, անհանգստացնող, հետաքրքրող խնդիրների մասին: Մենք գրում ենք, լուսանկարում ու ֆիլմեր պատրաստում այն մասին, ինչը մեզ ծանոթ է, ինչն անմիջապես մեզ է առնչվում: Մենք միաժամանակ և՛ ազգային ենք, և՛ կոսմոպոլիտ, որովհետև կարծում ենք, որ աշխարհին հետաքրքիր ենք ոչ միայն նրանով, ինչով նման ենք, այլև նրանով, ինչով տարբերվում ենք…

IMG_6824-6

Մեր մասին ևս մեկ անգամ պատմելու հնարավորություն ստեղծվեց հունիսի 5-ին՝ Եվրոպայի օրը: Այս տարի այն նվիրված էր երիտասարդներին ու նրանց հիմնախնդիրներին: Որպես ամենաերիտասարդական կազմակերպություններից մեկը, մենք էլ էինք ներկայացնում մեր տաղավարը, որտեղ պատմում էինք բոլոր հետաքրքրվողներին ծրագրի մասին, նվիրում մեր ամսագրերը:

IMG_6789-3IMG_6783-27Չէ՛, պատկերացնու՞մ եք մեր ուրախությունը, երբ մեզ մոտենում էին լրիվ անծանոթ մարդիկ ու ասում, որ ծանոթ են մեր կազմակերպությանը, որ տեսել են, կարդացել մեր նյութերը: Եվ ոչ միայն անհատներ, նաև կազմակերպություններ, որոնք հետաքրքրվում էին մեզնով, համագործակցության առաջարկներ անում: Մենք միշտ բաց ենք համագործակցության համար և կարծում ենք, որ հետաքրքիր ծրագրեր դեռ կունենանք նրանց հետ:

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Չգիտեմ՝ քանի՞ մարդու եմ պատմել այդ օրը մեր ծրագրի մասին, բայց կողքից լսողին երևի կթվար, որ լրիվ ուրիշ բանի մասին եմ պատմում, ամեն անգամ նոր «Մանանայի», որովհետև այնքան շատ բան կար պատմելու, որովհետև դրանք կենդանի պատմություններ էին նրա մասին, ինչն իսկապես սիրում ենք:

IMG_6806-5

Հ.Գ.  Հրաշալի օր ունեցանք, սակայն դեռ այնքան չասված բաներ են մնացել, այնքան զգացողություններ ու հետաքրքիր պատմություններ:

Եթե դու էլ 14-24 տարեկան ես, հետաքրքրված են ֆոտոյով, կինոյով, լրագրությամբ և անիմացիայով, ապա գրի՛ր մեզ. այնքա՜ն շատ բաներ ունեմ քեզ պատմելու, խորհուրդներ տալու և օգնելու ինտեգրվել մեր մեծ ընտանիքին: 

Եվրոպայի օր. Եվրոպան` տարբեր ծրագրերի միջոցով

Հունիսի երեքին զանգահարեցին «Մանանա» կենտրոնից և տեղեկացրին, որ կենտրոնը հունիսի 5-ին ևս ներկա է լինելու Հյուսիսային պողոտայում տեղի ունեցող միջոցառումներին, իսկ մենք՝ պատանի թղթակիցներս, պիտի գնայինք հարցազրույցներ վերցնելու տարբեր կազմակերպությունների ներկայացուցիչներից, լուսանկարեինք անցուդարձը և տեսանկարահանեինք ողջ օրվա ընթացքը:

Հունիսի հինգին ժամը երկուսին Հյուսիսային պողոտայում էինք: Ստանալով մեր հանձնարարությունները, վերցրեցինք լուսանկարչական ապարատները, տեսանկարահանող սարքերն ու անցանք գործի:

Շրջում էինք տաղավարներով, վերցնում կարճ հարցազրույցներ տարբեր ծրագրերի մասին, որոնք իրականացվում են Եվրոպական միության աջակցությամբ:

Այժմ դուրս եմ գալիս «Մանանայի» տաղավարից՝ լուսանկարչական ապարատը ձեռքիս: Մեր հարևանությամբ գտնվում էր եվրոպական տարբեր երկրների ճաշատեսակներով հարուստ տաղավար: Բայց քանի որ այն բազմամարդ է, ինձ ոչ մի կերպ չի հաջողվում  հարցազրույց վերցնել այդտեղի ներկայացուցիչներից: Ուստի քայլեցի առաջ՝ նոր հարցազրույցներ վերցնելու հույսով: Հասա Dasaran կրթական ծրագրի տաղավար:

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

-Բարև Ձեզ: Ես ներկայացնում եմ «Մանանա» կենտրոնը, Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի անդամ եմ, կցանկանայի Ձեզ մի քանի հարց տալ Dasaran կրթական ծրագրի վերաբերյալ:

-Սիրով:

-Շնորհակալություն: Եվ այսպես, ի՞նչ է Dasaran-ը, և երբվանից է այն գործում Հայաստանում:

-Dasaran-ը կրթական ծրագիր է, որը մեր երկրում գործում է 2010 թվականից: Մեր առաքելությունը հանրակրթական դպրոցների արդիականացման և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրման միջոցով կրթության նոր որակ ստեղծելն է:

-Իսկ որո՞նք են Ձեր նպատակները:

-Մեր նպատակները բազմաթիվ են՝

Ապահովել որակյալ կրթություն Հայաստանի Հանրապետությունում, բարձրացնել դպրոցների գործունեության և կառավարման արդյունավետությունն ու թափանցիկությունը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման և անհրաժեշտ կարողությունների ստեղծման միջոցով, նպաստել ՀՀ դպրոցներում էլեկտրոնային կառավարման կարողությունների ստեղծմանը, նպաստել ՀՀ դպրոցների ուսուցիչների և աշակերտների համակարգչային գիտելիքների զարգացմանը և ամրապնդմանը, նպաստել Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքային և մարզային դպրոցների հավասար զարգացմանը, մասնավորապես, օժանդակել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վերաբերյալ գիտելիքների ձեռքբերմանը ՀՀ մարզային դպրոցներում, օժանդակել ՀՀ մարզային դպրոցների ուսուցիչների համակարգչային գիտելիքների ամրապնդմանը` վերապատրաստման միջոցառումներ կազմակերպելու միջոցով, օժանդակել ՀՀ մարզային դպրոցներում էլեկտրոնային կառավարման համակարգերի ներդրմանը, նպաստել աշակերտների առաջադիմությանը, գեղագիտական ճաշակի զարգացմանը, ֆիզիկական պատրաստությանը ներդպրոցական, միջդպրոցական և համահայկական ինտելեկտուալ, մշակութային և մարզական միջոցառումների (մրցույթներ, խաղեր, վիկտորինաներ) միջոցով, տարաբնույթ միջոցառումների օգնությամբ բացահայտել դպրոցականների առանձին ընդունակություններն ու հակումները և նպաստավոր պայմաններ ստեղծել դրանց հետագա զարգացման ուղղությամբ, ձևավորել աշակերտների, ծնողների և ուսուցիչների հաղորդակցման ժամանակակից և արդյունավետ համակարգ՝ նպաստելով ուսուցիչ-ծնող կազմակերպությունների ձևավորմանը` որպես քաղաքացիական հասարակության կարևոր հիմնասյուն:

-Շնորհակալություն: Իսկ ի՞նչ խաղերով է ներկա Dasaran կրթական ծրագիրն այս տաղավարում:

-Dasaran կրթական ծրագիրը այսօր ներկա է իր «Բացահայտիր Եվրոպան» խաղով, որի շրջանակներում մասնակիցները կմրցեն իրար հետ, իսկ հաղթողը հնարավորություն կունենա պտտելու պտտանիվը, որից հետո էլ կպարզվի, թե ինչ մրցանակի է արժանացել: Մրցանակները տարբեր են՝ տետր, նոթատետր, քանոն, էջանիշ, գրիչ, շոկոլադ և այլն:

Ես շարժվում եմ առաջ: Գերմանիայի դրոշն եմ տեսնում: Մոտենամ ու պարզեմ, թե ո՞ր կազմակերպությունն է:

Լուսանկարը՝ Նարե Շարմազանովայի

Լուսանկարը՝ Նարե Շարմազանովայի

-Կարո՞ղ եմ մի քանի հարց տալ Ձեր կազմակերպության վերաբերյալ: Կներկայացնե՞ք Ձեր կազմակերպությունը:

-Շատ լավ: Մեր կազմակերպությունը Գերմանիայի Միջազգային Համագործակցության Ընկերությունն է (GIZ):

-Ի՞նչ գործունեություն եք ծավալում մեր երկրում:

-ԳՄՀԸ-ն օժանդակում է զարգացող, անցումային և կայացած  արդյունաբերություն ունեցող երկրների ժողովրդին և հասարակությանը սեփական ապագան ստեղծելու և կյանքի պայմանները բարելավելու գործում:

-Իսկ երբ է ստեղծվել ԳՄՀԸ- ն:

-ԳՄՀԸ-ն հիմնադրվել է  2011 թ. հունվարի 1-ին: Այն մեկ հարկի տակ է միավորել Գերմանիայի զարգացման ծառայություններ ընկերության  (Deutscher Entwicklungsdienst (DED) GmbH), Գերմանիայի տեխնիկական համագործակցության ընկերության (Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH) և Կարողությունների զարգացման գերմանական միջազգային կազմակերպության (Inwent) բազմամյա փորձը: ԳՄՀԸ-ն ԳԴՀ դաշնային գործակալություն է: Այն սատարում է Գերմանիայի կառավարությանը՝ կայուն զարգացմանն ուղղված միջազգային գործակցության շրջանակում սահմանած նպատակներին հասնելու հարցում: Այն նաև ընդգրկված է համաշխարհային կրթական գործունեության մեջ:

Այսքանը իմ լրագրողական հետաքննության արդյունքներից: Հա, մի բան էլ մոռացա ասել: Նշված բոլոր կազմակերպություններն ունեին ծրագրեր, որոնք ֆինանսավորվում են Եվրոպական միության կողմից: Հարցազրույցներից հետո իբրև սովորական այցելու մասնակցեցի ԳՄՀԸ-ի կողմից կազմակերպած վիկտորինային և հաղթեցի՝ ստանալով պայուսակ, բաժակ և օրացույց:

Իսկ ինչի մասին չպատմեցի ես, կպատմեն մեր մյուս պատանի թղթակիցները:

Սարգիս Մելքոնյան, Արագածոտնի մարզ, գ. Ագարակ

Եվրոպայի օր. «Հայաստանը Եվրոպայի օրրանն է»

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Ես էլ մի փոքր մասն էի կազմում այն երիտասարդության, ով ակտիվ մասնակցություն էր ցուցաբերում Եվրոպայի օրվան: Այդ օրվա հիմնական գաղափարը Հայաստանի 25-ամյա համագործակցությունը Եվրամիության հետ տոնելն էր: Կային Եվրամիության կողմից ֆինանսավորված տարբեր կազմակերպություններ, որոնք տաղավարներում ներկայացնում էին իրենց գործունեությունը: Դրանցից մեկն էլ մեր «Մանանան» էր:

Ժամանակ չվատնելու համար մի քանի մասնակիցներ մնացին տաղավարում՝ «Մանանան» ներկայացնելու, իսկ մյուսները անցան գործի (հարցազրույցներ, ֆոտոներ, վիդեոներ և այլն): Ժամանակը շատ արագ և հետաքրքիր էր անցնում: Մենք շրջում էինք տաղավարներով, լուսանկարում, հարցազրույց վարում և փոքրիկ թերթիկներ էինք վերցնում՝ նրանց մասին ավելի տեղեկացված լինելու համար:

Լուսանկարը՝ Նարե Շարմազանովայի

Լուսանկարը՝ Նարե Շարմազանովայի

Այնտեղ էր նաև GIZ կազմակերպությունը, որի նպատակն է բարելավել օտարերկրյա առևտրին միտված՝ ընտրված ոլորտների զարգացման պայմանները:

Այս կազմակերպությունը կազմակերպել էր մի դպրոցական մրցույթ, որը պահանջում էր պատրաստել սլայդ մեր իսկ տարածաշրջանում մի որևէ կենդանու վերացման վտանգի վերաբերյալ և որի նպատակն էր` բարելավել բնությունը: Այդ մրցույթին մենք էլ մասնակցություն ունեցանք, և մեր դպրոցը գրավեց պատվավոր 5 մրցանակային տեղերից մեկը:

Մոտեցանք նաև Կարմիր Խաչ ընկերությանը, որի նպատակն է` խթանել սիրիահայերի սոցիալ-մշակութային և տնտեսական ինտեգրումը: 3 տարի առաջ Կարմիր Խաչը կազմակերպել էր դպրոցական մրցույթ շրջապատը մաքուր պահելու վերաբերյալ: Մենք նկարով պետք է ցույց տայինք շրջապատը աղտոտելու վտանգները: Այդ մրցույթում ես գրավեցի Վայոց Ձորում առաջին տեղերից մեկը և ստացա նվերներ ու օրացույց, որտեղ փակցված էր իմ նկարը նույնպես:

Ինձ համար շատ հետաքրքիր էին Erasmus+, EVS և Open Door International կազմակերպությունները, որոնք երիտասարդներին հնարավորություն են տալիս լինել կամավոր Եվրոպայի տարբեր երկրներում՝ նաև բարելավելով իրենց լեզվական կարողությունները:

Մեզ համար մեծ նշանակություն ունի Save the children կազմակերպությունը, որը պայքարում է սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումների դեմ:

Լուսանկարը՝ Նոնա Պետրոսյանի

Լուսանկարը՝ Նոնա Պետրոսյանի

Նաև ելույթ ունեցավ Հայաստանում Եվրամիության պատվիրակության դեսպան Պյոտր Սվիտալսկին, ով ասաց.

-Եվրամիությունը Հայաստանի զարգացման ծրագրերի համար ամենամեծ դրամաշնորհներ հատկացնող կառույցն է, ինչը ցույց է տալիս մեր փոխադարձ հարաբերությունների կարևորությունը։ Հայաստանն ունի շատ վառ արտահայտված եվրոպական ինքնություն, Հայաստանը Եվրոպայի օրրանն է, կարելի է այդպես ասել, Հայաստանն առաջին քրիստոնեական երկիրն է, այս հիմքի վրա են մեր հարաբերությունները զարգանում:

Այսպիսով, Եվրոպան հայ երիտասարդության տնտեսական և սոցիալական զարգացման հնարավորությունն է:

Սոֆյա Աբրահամյան, Վայոց Ձորի մարզ, Եղեգնաձոր

Եվրոպայի օր. Եթե ուզում ես կամավոր դառնալ

Լուսանկարը՝ Սոնա Մխիթարյանի

Լուսանկարը՝ Սոնա Մխիթարյանի

Հարցազրույց «Ապագան  մեր ձեռքերում» կազմակերպության   կամավորների  կոորդինատոր՝ Անի հետ: 

-Ես «Մանանա» կենտրոնի պատանի թղթակից եմ, կուզենայի տեղեկանալ Ձեր կազմակերպության մասին:

-«Ապագան մեր ձեռքերում» կազմակերպությունը տարբեր ծրագրեր է կազմակերպում և իրագործում Եվրոպայի տարբեր երկրներում:
Նման ծրագրերը  շա՜տ են, օրինակ՝ Չեխիայում «Ակտիվ քաղաքացի» թեմայով  միջոցառում  կազմակերպվեց, որտեղ Հայաստանը ներկայացնող 6 մասնակիցները հոյակապ ներկայացան: Այս օգոստոսին Ծաղկաձորում պարային ծրագիր է նախատեսվել, որի  համար Հայաստան է գալու 20 իսպանացի, և հենց Հայաստանից ընտրվելու է 20 կամավոր: Շա՜տ հետաքրքիր ծրագիր է, որի միջոցով իսպանացիները կծանոթանան հայկական պարին, իսկ հայերը` իսպանականին:

-Երիտասարդները  ինչպե՞ս  կարող  են անդամագրվել ձեր կազմակերպությանը:

-Երիտասարդները կարող են անդամագրվել մեր կամավորների խմբին Facebook  սոցիալական կայքի միջոցով:

-Ձեր կազմակերպության գլխավոր խնդիրը ո՞րն է:

-Մեր կազմակերպության գլխավոր խնդիրը տարբեր Եվրոպական երկրների երիտասարդության շփման խթան հանդիսանալն է, տարբեր  երկրների  մշակույթներին ծանոթանալն ու  ողջ Եվրոպային Հայաստանը ներկայացնելը:

-Եվրոպայի  օրվա  մասնակցության  հետ  կապված  ի՞նչ  ակնկալիքներ  ունեք:

-Հիմնական ակնկալիքը հանրության առաջ ներկայանալն է, քանի որ շատ երիտասարդներ  չգիտեն  մեր կազմակերպության  մասին:
Ուզում եմ ավելացնել, որ մեր կազմակերպությունը գործում է 2011թ-ից և  կամավորների  բոլոր  ֆինանսական  հարցերը հոգում է մեր կազմակերպությունը: Կամավոր կարող են դառնալ 17-30 տարեկան երիտասարդները:

Հարցազրույցը վարեցին`
Սոնա Մխիթարյանը, Արմավիրի մարզ, գ. Ակնալիճ
Լյուբա Շառոյանը, Արմավիրի մարզ, գ. Ակնալիճ
Անի Ավետիսյանը, Արագածոտնի մարզ, գ.Ոսկեհատ

Եվրոպայի օր. Տաղավարից տաղավար

Այսօր, Եվրոպայի օրվա կապակցությամբ գնացել էի Հյուսիսային պողոտա: Սկզբում անգամ պատկերացում չունեի, թե ինչ կկատարվեր այնտեղ, բայց շուտով, երբ արդեն այնտեղ էի, ինձ համար ամեն ինչ պարզ դարձավ: Տարբեր կազմակերպություններ իրենց հետաքրքիր ծրագրերով և տաղավարներով ներկայացնում էին այն ծրագրերը, որոնք իրագործվում են Եվրոպական միության աջակցությամբ: Ամեն տաղավարի մոտենալիս զգում էինք ջերմ վերաբերմունք և տարբեր հարցերի պատասխանելու մեծ պատրաստակամություն:

Բոլոր տաղավարների մեջ մեկը համեմատաբար ավելի շատ էր գրավում մարդկանց: Ինձ նույնպես հետաքրքրեց, թե ինչ է ներկայացնում այն: Մոտեցա և նկատեցի, որ այնտեղ ներկայացված էին տարբեր երկրների փոքրիկ ուտեստներ, որոնցով կազմակերպիչները հյուրասիրում էին անցորդներին: Մարդիկ սիրով վերցնում էին դրանք և անգամ չէին էլ հետաքրքրվում, թե ինչ կազմակերպություն է, և ինչ է ներկայացնում:

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Ես արեցի հակառակը և հարցրեցի: Իմ հարցերին պատասխանեց մի շիկահեր տղա, որը ներկայացնում էր Եվրոպական կամավորական ծառայությունից (EVS):

-Շատ հետաքրքիր է պատրաստված ձեր տաղավարը, կպատմե՞ք մի քիչ դրա մասին:
-Այո, իհարկե, ինչպես նկատեցիք, այստեղ ներկայացված են տարբեր երկրների ավանդական փոքրիկ ուտեստներ: Օրինակ` Սլովակիայի, Խորվաթիայի, Հոլանդիայի, Գերմանիայի և այլն:
-Իսկ ի՞նչ ծրագրեր եք ներկայացնում դուք:
-Մեզ հետ դուք կարող եք դառնալ կամավոր և ուղևորվել Եվրոպա: Սակայն դրա դիմաց ոչինչ չեք ստանում, քանի որ կամավոր եք, բայց և այնպես, ոչինչ էլ չեք վճարում:
-Իսկ ինչո՞վ են զբաղվում կամավորները:
-Դե նրանք տարբեր աշխատանքներ են կատարում այնտեղ երեխաների հետ:
Եվ վերջում տվածս հարցը, որը ինձ շատ տխրեցրեց.
-Իսկ տարիքային սահմանափակում կա՞:
-Այո, տասնյոթ տարեկան պետք է լինեք և ավել: Դուք քանի՞ տարեկան եք:
-Ցավոք, տասնհինգ:
-Մի տխրեք, ահա վերցրեք պաստառները, կբաժանեք ձեր ընկերներին, իսկ դուք մեզ հետ կապնվեք 2 տարի հետո:

Լուսանկարը՝ Էմիլի (Էմանինա) Մանուկյանի

Լուսանկարը՝ Էմիլի (Էմանինա) Մանուկյանի

Մենք վերջացրեցինք մեր խոսակցությունը, և նա ինձ մեկնեց մի փոքրիկ ուտեստ, որի վրա Սլովակիայի դրոշն էր փակցված: Այստեղ սկսեց անսպասելի, բայց իրականում շատ էլ սպասված անձրևը, որը չխանգարեց երաժշտությունը վայելող մարդկանց և հիշեցնելով անձրևոտ Անգլիայի մասին: Ավելի շատ մարդ հավաքվեց Մեծ Բրիտանիայի տաղավարի շուրջը, ուր հենց ինքը՝ Վիլյամ Շեքսպիրը վիկտորինա էր անցկացնում:

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Բաբոյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Բաբոյանի

Անգամ պողոտայով զբոսնելիս ինձ մոտեցավ մի աղջիկ և հարցրեց.
-Հետաքրքրվա՞ծ եք ֆրանսերենով:
-Այո:
Իմ պատասխանից հետո նա ինձ մեկնեց իրենց պաստառը՝ ֆրանսերենի դասընթացների մասին, էջանիշ և գրիչ, որը ինձ շատ ուրախացրեց:
Իրոք ամեն ինչ շատ լավ էր կազմակերպված և շատ հետաքրքիր էր ամեն մի տաղավարը, սակայն այստեղ առանձնացրեցի ինձ համար ամենահետաքրքիրները:
Նաև այս տոնական օրը ավելի տոնական էր թվում, քանի որ այն անցկացնում էի  «Մանանա» կենտրոնի ընկերներիս հետ:
Դե ինչ, եթե դուք էլ եք ներկա գտնվել Եվրոպայի օրվան, ո՞րն էր ձեզ դուր եկած տաղավարը:

Եվրոպայի օրը իմ օրվա մեջ

Ահա մի ոսկեգույն «մերսեդես» մեր դիմացի փողոցից մոտենում է մայրուղուն` միացնելով իր ձախ թարթիչը (մարգատը, էլի): Իսկ մեզ հենց ձախ էր պետք: Աչքերիս երևա՞ց, թե՞ վարորդն իրոք հարցական հայացքով նայեց ինձ ու ապակու հետևից ցույց տվեց Եղեգնաձորի կողմը: Չէ, չթվաց: Ես արագ-արագ գլխով արեցի վարորդին:
-Սերոժ, քել, պատահական կպավ:
-Վսյո, դավայ, Նար:
-Հաջող:

«Մերսեդեսը» մոտեցավ մեր մայթին ու կանգնեց` սպասելով մեզ:
-Բարի օր ձեզ,- ասացի ես դուռը բացելով:
-Նստեք տղերք. Եղեգնաձոր եք գնում, չէ՞:
-Ըհը:
Էսպես պատահական էլ սկսվեց մեր ճանապարհը:
-Որտե՞ղ հասցնենք, տղերք:
-Այ, ստեղ էլ լավ ա: Ստեղ կիջնենք, շնորհակալ ենք:
-Դե, հաջողություն, տղերք ջան,- ասաց մեր ռոբոտաշինության «կաբինետի» ղեկավարը (մենք միայն ճանապարհին իմացանք, որ դպրոցում ռոբոտաշինության դասարան պիտի բացվի, և մեզ ուղեկցում է մեր ապագա ուսուցիչը) և ոսկեգույն «մերսեդեսը» պովեց մայթից ու միացավ փողոցի մյուս մեքենաներին:
Եղեգնաձորում մեզ միացան Սոֆին ու Նոնան (Սիսն ու Մասիսը, էլի): Ճանապարհը տևեց մի ժամից մի քիչ ավելի, որը մենք անցկացրեցինք «լացելով, ընկնելով ու պարելով» (էստեղ ինձ կհասկանան մենակ Սերոժը,Նոնան,Սոֆին, հա, ու մեկ էլ մեր վարորդը՝ Վահեն): Լավ, դա այնքան էլ կարևոր չի: Կարևորն այն էր, որ ժամը երկուսին մենք Հյուսիսային պողոտայում, արդեն չեմ հիշում որ շենքի շվաքում, կանգնած էինք: Մի քանի րոպե հետո ես ու Սերոժը «չդիմացանք» ու գտանք «Մանանայի» տաղավարը: Եվ շուտով «17.am-յան մեր ընտանիքը» հավաքված էր:

Պողոտայի այս մասը դարձել էր «փոքրիկ Եվրոպա»: Այստեղ էին հավաքվել Եվրամիության աջակցությամբ Հայաստանում իրականացվող համարյա բոլոր ծրագրերի ներկայացուցիչները: Ինչ մեղքս թաքցնեմ, ես մեր ծրագրից բացի ուրիշով չէի էլ հետաքրքրվում ու ոչ մեկի տաղավարին չմոտեցա. միևնույն ա, մերն ամենալավն ա: Մի հրաշք խումբ հենց մեր տաղավարից մի քանի մետրի վրա փոքրիկ համերգ տվեց, որտեղ հնչեցին Ռոք’ն’Ռոլլի գոհարներից մի քանիսը: Ու մենք այդ ֆանտաստիկ միջավայրում նկարում էինք, քայլում ընկերների հետ ու վայելում մեր օրը:
Դե, էլ ինչ ասեմ: Եկեք էլ չպատմեմ ամեն մանրուք:

Լուսանկարը՝ Վահե Ստեփանյանի

Լուսանկարը՝ Վահե Ստեփանյանի

Դուք երևի առանց այն էլ հասկացաք, որ ես ֆանտաստիկ օր անցկացրի հարազատ մարդկանց միջավայրում: Ուղղակի կասեմ՝ շնորհակալ եմ «Մանանային», որ ինձ էլ էր հրավիրել:

Հ.Գ. Հա, Եվրոպա, քեզ էլ եմ շնորհակալ:

Եվրոպայի օրը Հայաստանում

IMG_6831-32Այս տարի Եվրոպայի օրվա կապակցությամբ հունիսի  5-ին Հյուսիսային պողոտայում կազմակերպվել էր տեղեկատվական ցուցահանդես «Եվրոպական միությունը Հայաստանի երիտասարդության համար» կարգախոսով։ Տեղեկատվական ցուցահանդեսին մասնակցում էին ԵՄ ֆինանսավորմամբ իրականացվող ընթացիկ ծրագրերը, որոնց հիմնական շեշտը դրված է երիտասարդությանը հետաքրքիր տեղեկատվության վրա: Տեղեկատվական ցուցահանդեսին մասնակցում էր նաեւ «Մանանա» կենտրոնը, ներկայացնելով «Ինքնաարտահայտման ազատության խթանումը երիտասարդական քաղաքացիական լրագրության միջոցով» ծրագիրը։ Մեր մարզային թղթակիցների մի խումբ նույնպես մասնակցում էր ցուցահանդեսին: Նրանք  լուսաբանում էին կատարվող միջոցառումները, հարցազրույցներ էին վերցնում, տեսանկարահանում, լուսանկարում, զրուցում մասնակից ծրագրերի ներկայացուցիչների եւ ցուցահանդեսի այցելուների հետ։

DSC_0373-19Հաջորդ հրապարակումներում ներկայացնում ենք Եվրոպայի օրը մեր երիտասարդ թղթակիցների պատրաստած նյութերի, լուսանկարների եւ վիդեոների միջոցով:

Նարե Շարմազանովա

Իմ այցեքարտը

Անցյալ տարվա հունիսի վեցն էր: Հաջորդ օրը գրականության քննության էի: Մեզ տրված էր լինելու ինչ-որ երկտող, և դրա հիման վրա մենք պետք է շարադրություն գրեինք: Բնականաբար որոշեցի պատրաստվել քննությանը, բայց ինչպե՞ս:

Սկսեցի ուղղակի համացանցով երկտողեր փնտրել և շարադրություններ գրել: «Ընտանի դարձած գայլը` Ուիլի մականունով, ցնցել է իր վարժեցնողին ու նաև ողջ աշխարհին»,-  այս երկտողը դարձավ ինձ համար ճակատագրական:

…Ընտանի դարձած գայլը` Ուիլի մականունով, ցնցել է իր վարժեցնողին ու նաև ողջ աշխարհին:

Թոմը բնակվում էր Ամերիկայի Կալիֆորնիա նահանգի մի գյուղում: Նա շատ էր սիրում անտառներում ման գալ, տարբեր կենդանիների հետ խաղալ, զվարճանալ:

Մի օր անտառում նա մի ձագ տեսավ, մոտեցավ նրան, կարծեց , թե շան ձագ է, և քանի որ Թոմը խելքը կորցնում էր շան ձագերի համար, առանց մտածելու նրան իր հետ վերցրեց: Մենք մոռացանք նշել փոքրիկ «բայց»-ը , որը ամեն ինչ փոխեց: Ձագուկը իրականում գայլի ձագ էր: Այսինքն՝ ի՞նչ դուրս եկավ. գայլ մորից առևանգեցին իր շատ սիրելի ձագին: Մայրը վերադարձավ որսից , որպեսզի կերակրի ձագուկին, տեսավ, որ իր որդին չկա: Մայր գայլը խուճապի մեջ էր: Ում ճանապարհին տեսնում էր, հոշոտում էր, հոշոտում անխնա: Նա ատում էր ամեն ինչ՝ պատրաստ էր անգամ աշխարհը հոշոտել, բայց ցավոք, նրա ողբից իրականությունը չէր փոխվում:

«Շան ձագը» սևուկ էր, խորը, թախծոտ աչքերով: Թոմը երբևիցե այդպիսի գեղեցիկ կենդանի չէր տեսել: Վայրկյան առ վայրկյան Թոմը ավելի էր կապվում «շան ձագի» հետ, որին Ուիլի անվանեց: Թոմը անտառից տուն ճանապարհին խոսում էր նրա հետ, մտածելով, թե Ուիլին կդառնա իր կյանքի լավագույն ընկերը:

Թոմը արդեն տանն էր: Ծնողները անմիջապես հասկացան , որ Ուիլին գայլի ձագ է: Նրանք խղճում էին Ուիլիի մորը: Հազար անգամ փորձեցին Թոմին համոզել՝ վերադարձնել ձագուկին իր տուն ՝անտառ: Բայց ցավոք, դա անիմաստ էր: Մնում էր համակերպվել իրականությանը: Անցան տարիներ: Ուիլին փոքր ձագուկից վերածվել էր մի հսկայի, որը անծանոթների հետ դաժան էր, բայց հարազատների հետ մեղմ ու ջերմ: Թոմը արդեն տասներկու տարեկան էր: Շատ չէր անցել՝ ընդամենը երեք տարի, բայց քանի որ կենդանիները շուտ են ծերանում, այդ երեք տարին Ուիլիի համար կարծես քսան տարի լինեին:

Մի օր Թոմը որոշեց գնալ անտառ Ուիլիի հետ: Նա երբեք Ուիլիին իր հետ անտառ չէր տարել, քանի որ գիտեր, որ նրա մայրը չի թողնի Ուիլիին հետ գալ: Բայց այս անգամ տանում էր, որովհետև գիտեր, երբ մայր գայլերը ծերանում են, հիշողությունը կորցնում են:

Նրանք արդեն անտառում էին, և Ուիլիի մայրը մոտեցավ: Նա այնքան տանջված էր, այնքան ծերացած , բայց չէր կորցրել իր հմայքը, որով գայթակղել էր Ուիլիի հորը: Թոմը գիտեր, որ սա Ուիլիի մայրն է , բայց համոզված էր, որ չի հիշի տարիներ առաջ գողացված որդուն: Ասում են` մոր կոտրված սիրտը ոչ ոք չի կարող բուժել, և մոր բնազդը ոչ ոք չունի: Մայրը ճանաչեց զավակին: Նա ուզում էր ցատկել, գրկել նրան, երբ տեսավ մի խոչընդոտ՝ դա Թոմն էր: Նա արդեն վաղուց ծրագրավորել էր, թե ինչպես որդու հետ պետք է խժռի առևանգողին …

Կատարվեց անսպասելին: Մայրը նետվեց Թոմի վրա , իսկ Ուիլին պաշտպանեց: Ուիլին գիտեր, որ սա իր մայրն է: Նա բնազդով զգում էր: Ի՞նչ աներ Ուիլին: Թույլ տար, որ մայրը հոշոտի իր տիրո՞ջը: Այն մարդուն, ով իրեն և մայր է եղել, և հայր, և եղբայր …

Դժվար է հավատալ, որ կենդանին այսքան կկարողանա հասկանալ: Ուիլին նետվեց մոր վրա: Մայրը սարսափահար էր եղել: Մի՞թե սա իր հարազատ որդին է: Սա մոր համար ամենաուժգին հարվածն էր: Որդու հասցրած վերքը մոր համար դարձավ անբուժելի: Նա տեղում մահացավ: Ուիլին մոտեցավ մորը, մեղմ լիզեց նրա վերքը և աչքերը: Մոր զարմացած և տանջված աչքերը փակվեցին հավիտյան: Սրտի մեծ կսկիծով Ուիլին մորը թողեց անգղներին: Անտառապահը լսեց Ուիլիի հեկեկոցը, որը ցնցեց անտառապահին:

….Ընտանի դարձած գայլը` Ուիլի մականունով, ցնցել է իր վարժեցնողին ու նաև` ողջ աշխարհին:

Հ.Գ.

Երևի թե ինքներդ ձեզ հարց կտաք. ինչո՞ւ ճակատագրական: Ասեմ, եթե այս երկտողը չլիներ, ես չէի հասկանա, որ գրելը ինձ օդի և ջրի պես պետք է: Մանկուց սիրել եմ գրել, սակայն շատ չեմ խորացել և փոքրիկ պատմվածքներով սահմանափակվել եմ: Այս երկտողը մի նոր դուռ բացեց իմ առջև: Դարձավ իմ այցեքարտը: Նրա շնորհիվ ես սկսեցի գրել, արտահայտել մտքերս, ճանաչել ինքս ինձ և վերջապես այս երկտողի միջոցով ես եկա «Մանանա» և այժմ իմ նյութերը կարող եք կարդալ 17-ում:

 

jora

Կարկուտին սպասելիս

Երեկ հանրապետության երկնքում կարկտաբեր ամպեր էին կուտակվել, որոնք իրենց սև գործը արեցին։

Երևանում նյութական վնասներ իհարկե, կան, բայց ինչպես միշտ, ինձ և մնացած մարդկանց  հետաքրքրում է,  թե ինչ եղավ գյուղացիների վիճակը: Ամեն տարի վարկեր են վերցնում, պարտքեր են անում,  հույսեր են կապում, չարչարվում են,  քրտինք են թափում,  որ վերջում շահույթ ունենան և կարողանան մարել վարկերը,  պարտքերը ու որոշ չափով բավարարեն իրենց պահանջները։  Բայց կարկուտը  ամեն ինչ փչացնում է։  Կոտրում է գյուղացիների հույսը,  ովքեր նպատակներ ունեին,  և որոնք պետք է իրագործեին հողագործությունից ստացած եկամուտով: Մեկը պիտի իր տղային կամ աղջկան ամուսնացներ,  մյուսը` վերանորոգեր իր տունը,  մեկ ուրիշը` վճարեր իր երեխայի ուսման վարձը կամ այդ գումարով կարողանար իր հարազատի համար դեղեր գներ,  բայց…

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Երեկ ողջ օրն անհանգիստ էին նաև իմ բնակավայրում՝ Վարդենիսում: Սպասում էինք վատթարագույնին:
Այստեղ նույնպես զբաղվում են հողագործությամբ,  և մարդու գոյատևման ամենակարևոր բարիքը՝ ցորենը,  հիմնականում աճեցվում է Վարդենիսի դաշտերում։ Ես էլ սպասում էի,  թե ուր որ է` կարկուտ կգա,  բայց բարեբախտաբար, այս անգամ չեկավ։  Իսկ կարկուտին սպասելուց մնացին այս երեք լուսանկարները:

emanina

Ժյուլ Վեռնի վաղեմի երազանքը, կամ` վաճառում եմ Հյուսիսային բևեռը

Գիտակ ընկերներիս հետ խոսում էի տարբեր բաներից, քննարկում տարբեր հարցեր, երբ հանկարծ խոսքը գնաց սրա մասին: «Մի բան, որը չի պատկանում ոչ ոքի, հավասարապես պատկանում է բոլորին»:

Օրինակ, երբ քայլես փողոցով ընկերոջդ հետ, և դուք գտնեք հազար դրամ, այդ գումարը չի պատկանի ոչ ոքի, նշանակում է այն հավասարապես կպատկանի բոլորին, անկախ նրանից, թե ով է առաջինը տեսել, կամ ով է առաջինը վերցրել: Եվ դուք ստիպված եք այն հավասարապես բաժանել ձեր մեջ, անկախ ամեն ինչից: Իսկ այ, եթե ընկերներից մեկը ամբողջը իրեն վերցնի, ապա նա, կարճ ասած, կմեղանչի ճշմարտության առջև:

Այս թեորիան առաջարկել է Ժյուլ Վեռնը, ուստի բոլորը, անկախ իրենց պատկանելությունից, մաշկի գույնից, սեռից և այլ հատկանիշներից, հնարավորություն ունեն մասնակցելու աճուրդին, որտեղ ես կվաճառեմ Հյուսիսային բևեռը:

Եվ մեծ հավանականություն կա, որ այնտեղ կգտնեք օգտակար հանածոներ, ինչպես օրինակ, այդ նույն աստիճանի տակ գտնվող երկրներում՝ ԱՄՆ-ում և Ռուսաստանում:
Իսկ այսօր ածուխը և նավթը արդեն գրեթե սպառման եզրին են, և ո՞ւմ համար գայթակղիչ չեն Հյուսիսային բևեռում եղած ածուխի և նավթի պաշարները:

Չնայած սկզբում պետք է այնպես անել, որ այնտեղի սառույցը հալվի: Ժյուլ Վեռնը նաև դա էր պլանավորել: Դիտարկելով այն հանգամանքը, որ օրինակ, երբ մարդը կրակում է նռնականետից, նռնակի թռիչքի ուժի փոխազդեցությունից կրակողը հետ է գնում: Ելնելով դրանից, նա մտածել էր կառուցել մի այդպիսի նռնականետ, որի կրակողը կլինի Երկիր մոլորակը և այն կրակելուց մոլորակը հետ կգնա և կշեղվի 37 աստիճանով, և Հյուսիսային բևեռը կհայտնվի արևին մոտ հատվածում, և սառույցները կհալչեն: Բացի այդ ամբողջ մոլորակի կլիման կլինի հաստատուն: Այսինքն, նրա մի գոտում միշտ կլինի ձմեռ, մեկում` ամառ, մեկում` աշուն, իսկ մյուսում էլ` գարուն և մարդիկ իրենց համար հարմարավետ գոտին կընտրեն ապրելու համար: Եվ այսպիսով… Չշեղվենք թեմայից:

-Ես միայն վաճառում եմ Հյուսիսային բևեռից ինձ բաժին ընկած 600սմ քառակուսին:

-Ես էլ եմ վաճառում իմ բաժինը, ամեն սանտիմետրը 500 դոլար:

-Ես էլ եմ վաճառում, իմ ընտանիքի անդամներից՝ մայրիկիս, հայրիկիս մեծ եղբորս ու իմ բաժինները, ամեն սանտիմետրն էլի նույն` քոնի գնով: 4×600×500=1 200 000 դոլար:

Ես միլիոնատեր կլինեմ:

Եվ այսպես նույն հաջողությամբ ես կարող եմ ասել, որ վաճառում եմ Անտարկտիդայի իմ բաժինը: Սակայն ինձ թվում է այն շուկայում պահանջված չէ, քանի որ ամբողջ տարածքը բացարձակ սառույց է: Իսկ գլոբալ տաքացումներից հետո Անտարկդիան կվերածվի ջրի:
Իսկ ջուրը կյանք է, չէ՞: Ոչ մեկը չի ցանկանա գնել այն: Սա է մեր կյանքի իրական պատկերը, որ ոչ ոք ձեռք չի բերի կյանքի համար անհրաժեշտ բաներ, ինչպես օրինակ, իմ անիրական խոսքերը, որոնք երևի բոլորին կթվան զուտ աներևակայական բաներ, սակայն ես հենց խոսում եմ դրանց բացարձակ իրական լինելու մասին:

«Կվաճառեմ Հյուսիսային բևեռի իմ բաժինը, մոտ 600 սանտիմետր քառակուսի»:

Հ.Գ. Գինը պայմանագրային