Իմ էջը խորագրի արխիվներ

Լուսանկարը՝ Տաթեւիկ Տեր-Հովհաննիսյանի

Դետեկտիվ արկածներ

Ես դարձել եմ դետեկտիվ: Ինչպե՞ս: Մի օրվա ընթացքում կատարել եմ 11 առաջադրանք:

1. Բացելով մայրիկի դարակը գտա իմ նոր վզնոցը (դե, մայրիկը արդեն ասել էր, որ գնել է այն, միայն Նոր տարվա գիշերը կտա): Իհարկե, փաթեթը չբացեցի, դա անակնկալ է:

2. Ես նստած էի հյուրանոցում և իմ ֆոտոապարատի ֆոտոներն էի նայում: Սենյակից լսվեց մայրիկի ձայնը.

-Գեղամն էլ Արամի համար պլանշետ ա առել… 80 000 դրամով… Ի՞նչ… Բա դու ի՞նչ ես առել…

Ես շատ լավ հասկացա, որ հայրիկի նվերը 5-րդ դարակում է: Բացեցի դարակը և գտա այն: Մայրիկը իմացավ, որ գտել եմ և ասաց, որ Արամին (եղբորս անունն է) չասեմ: Ես էլ լռեցի մինչև Ամանոր:

3. Ես գնում էի մայրիկի սենյակ և հանկարծ լսեցի տատիկի ձայնը.

-Ելե՛ն, մի հատ արի:

Մայրիկը գնաց մեր սենյակ: Տատիկը դուռը կողպեքով փակեց: Ես էլ մտածեցի, որ նվերներն է ցույց տալիս: Նվերների տեղը իհարկե իմացա, բայց չէի ուզում անակնկալը փչացնել և այս անգամ չնայեցի, թե ինչ կա այնտեղ:

4-10-րդ առաջադրանքները չեմ հիշում, բայց հիշում եմ, երբ ժամը 21:00 հայրիկի և եղբորս հետ ոտքով գնացինք հորեղբորս տուն… Միայն թե մի անհանգստացեք, մենք ապրում ենք 2-րդ զանգվածում, իսկ նրանք ապրում են Ավանում: 2-րդ զանգվածը և Ավանը իրար շատ մոտ են:

Կներեք մոռացել էի ասել, որ ինձ դետեկտիվ նշանակեցի այն բանից հետո, երբ մեր բոլոր «ԼՈԼՈ» ամսագրերի պատռված թղթերը դրեցի իրենց տեղերը, հետո հայտնաբերեցի, որ կան թղթեր, որոնցով մեկ ամսագիր է կազմվում, որի կեսը կորցրել ենք: Դրանից հետո բոլոր ամսագրերը դասավորեցի ճիշտ կարգով:

Ճիշտ է, մեկն էլ հիշեցի: Երբ եղբորս օգնեցի մատերի Twister պատրաստել… Իսկ դուք գիտե՞ք, թե ինչպես են Twister խաղում: Twister խաղալու համար պետք է  խաղադաշտ և պտուտակ: Մեկը պտտեցնում է պտուտակը, և որ ոտքի կամ որ ձեռքի, որ գույնի վրա է ընկնում, դա ասում է: Օրինակ՝ ձախ ձեռքը` կապույ

տ: Ձախ ձեռքը կապույտի դեպքում ձախ ձեռքը դնում են խաղադաշտի կապույտ գույնի շարքի որևէ կետի վրա: Ով չի կարողանում դիմանալ այդ վիճակում, նա պարտվում է: Այսինքն, եթե քո ձախ ձեռքը երկրորդ կապույտի վրա է, աջ ձեռքը վերջին կանաչի, աջ ոտքը առաջին դեղինի, իսկ ձախ ոտքը նախավերջին դեղինի, և դու չես դիմանում ու ընկնում ես, ապա պարտվում ես: Ով  առաջինն է ընկնում, նա պարտվում է: Այս խաղը խաղում են երկուսից ավելի հոգի, իսկ մատերի Twister-ը նույն բանն է, միայն թե մատներով:

Լավ հիմա դուք իմացաք կամ վերհիշեցիք Twister-ի կանոնները: Հա, ի՞նչ էի ասում… Այդ խաղը պատրաստելու ժամանակ ես և եղբայրս փոքրիկ զրույցի բռնվեցինք:

-Դու դետեկտիվ չես,- ասաց եղբայրս:

-Չէ, ես դետեկտիվ եմ, իսկական դետեկտիվ: Դե, իհարկե ես միայն 3-րդ կարգի առաջադրանքներ եմ կատարում: 2-րդ կարգի առաջադրանքները կատարում եմ շանս հետ:

Ինձ միայն 5 քայլ է մնացել իսկական դետեկտիվ դառնալու համար: Ես ավելի շատ վերծանող դետեկտիվ եմ,- հպարտ ձայնով ասացի ես, իսկ մի քանի վայրկյան անց ավելացրեցի,- մինչև Նոր տարվա վերջ կմնամ այստեղ:

-Հիմար, դու դետեկտիվ չես:

-Դետեկտիվ եմ:

-Չէ:

-Այո:

-Ոչ:

-Այո:

-Ոչ:

…Անցավ մոտավորապես 10 այո-ոչ ասելով, և ես ավելացրեցի.

-Ես քեզ այդքան էլ չեմ վստահում… Հա՛,-ասացի ես` ոտքով գետնից բարձրացնելով սիլիկոնի ապարատը,-դու քո բնավորությամբ ինձ մի փոքր հիշեցնում ես իմ մշտական հակառակորդին՝ Ռիոյին:

-Հա, ճիշտ ես ասում, ես Ռիոն եմ:

-Դե լավ, դու սովորական տղա ես:

-Չէ, ես Ռիոն եմ… Վահահա…

Տեսնելով կպչուն ժապավենը սեղանի վրա, ես այն թաքուն կպցրեցի եղբորս մատին, որպեսզի մատնահետքը վերցնեմ և ասացի.

-Առաջին երեք քայլն արել եմ «Շերլոք Հոլմս» կարդալով, իսկ մյուս 6 քայլը` Star Wars դիտելով:

-Լավ, ուրեմն դու ասում էիր` դետեկտիվները ամուր ձեռք ունեն:

-Ես այդպիսի բան չեմ ասել:

-Ուզո՞ւմ ես` ստուգեմ:

-Ոչ:

-Չէ, ուզում ես,- ասաց եղբայրս և ձեռքս ուժեղ սեղմեց:

-Աաաաաաախ… Ես վերծանող դետեկտիվ եմ, ոչ թե… Նախավերջին քայլին եմ ամուր ձեռք ունենալու…

-Լավ, դետեկտիվները սուր աչք պետք է ունենան, դու լավ չես տեսնում:

-Ինձ որտեղի՞ց գիտես:

-Գիտեմ, քո անունը Լիլիթ ա:

-Ինչպես ուզում ես ինձ անվանիր, բայց իմ իսկական անունը չես իմանա:

-Մի հատ պահի էլի,- ասաց եղբայրս ցույց տալով սիլիկոնի ապարատը:

-Լավ:

-Հա թուղթն էլ տուր: Կանաչը բացիր:

-Ընդամենը մի փոքր այստեղից բացում ենք և … Եվ, վուալյա,- ասացի ես վարպետությամբ հանելով թուղթը տուփի միջից:

Լավ, այստեղից արդեն դադարեցնենք, քանի որ մեր խոսակցությունը տևեց մեկ ժամ, և ես այդքանը հիշել չեմ կարող:

Ի դեպ, ես գրական հայերենով էի խոսում, որպեսզի ավելի խորհրդավոր թվայի:

Կարճ ասած, ես դետեկտիվի դերում մնացի մինչև Նոր տարվա վերջը, ինչպես խոստացել էի: Ընդամենը կարող եմ ասել, որ դետեկտիվ լինելը հրաշալի է, բայց ավելի լավ է, երբ դու ինքդ քեզ ես նման:

Երջանկության բույրը

-Իսկ ի՞նչ է բույրը,- հարցրի ես օծանելիքագործին:

-Երջանկություն:

-Այդ ի՞նչպես:

-Փորձիր հիշել մի բույր ու զգա հոտը: Չի ստացվի:

-Ե՞վ:

-Երջանկությունն էլ է այդպես, դու միայն նկարագրել կարող ես կամ հազվադեպ հիշել պահը, բայց եթե անգամ շատ ցանկանաս, այն միայն քոնն է: Դու երբեք չես կարող քո երջանկությունը երգելով մարդանց զգացնել տաս: Ճիշտ և ճիշտ ինչպես երջանկությունը, այնպես և բույրը:

-Այսինքն դու երջանկություննե՞ր ես պատրաստում:

-Ես ընդամենը հնարավորություն եմ տալիս:

-…

-Ես հնարավորություն եմ տալիս կարճել հեռավորություններն ու վերացնել անցյալի ու ներկայի մեջ եղած անդունդը: Օծանելիքի դատարկ սրվակներ:

-Եվ ի՞նչ պետք է ես անեմ:

-Տուր քո օծանելիքի դատարկ սրվակը այն հեռացողին, ով քեզ կկարոտի: Ու համոզված եղիր, կարևոր հրաժեշտից առաջ օծանելիքը միշտ վերջանում է: Ինչպես երջանկությունը` երբ նա հեռանում է քեզնից, միանգամից սկսվում է մի նոր երջանկություն, օծանելիքի մի նոր բույր:

-Իսկ լինո՞ւմ են մարդիկ, ովքեր նոր օծանելիք չեն օգտագործում:

- Դե, իհարկե, չեն լինում, ուղղակի հաճախ սխալ օգտագործման պատճառով երկար ժամանակ բույրը չի տարածվում:

Այսօրվանից արձակուրդներ են

Ժամը 8-ին աչքերս սովորության համաձայն բացվեցին: Ոչ միայն սովորության, այլ նաև հայրիկիս խոսելու պատճառով, բայց այս անգամ հայրիկս միապաղաղ ոչ թե ասում էր` Գոհար, այլ Վահագն:

-Վահագ, լավ էլի, վեր կաց, գնա, թող հանգիստ քնեմ,-քնաթաթախ ասացի ես:

Լռություն…Քունս շարունակվեց…

-Բլա-բլա, աղլու-աղլու:

Էլի ինչ-որ մեկը իմ քունը խանգարեց, բայց այս անգամ ես ուրախ էի, որ քունս խանգարվեց, որովհետև երկար քնելուց գլուխս սկսում է պտտվել:

-Վայ, Հասո, ոնց եմ ես քեզ սիրում:

Ահա անջատված հայացքով հերթով սենյակները մտնելով հասա ճաշասենյակ: Հեռուստացույցը միացրած էր, գնում էր անհետաքրքիր հաղորդում: Գնացի սենյակս ու երկար, լուռ պառկեցի անկողնուս վրա: Որ ասեմ` ինչ-որ բանի մասին էի մտածում, սուտ կլինի, ուղղակի լուռ պառկել էի:

-Աղու-աղու, վը~ֆ:

Մայրիկս քույրիկիս գրկած բերեց մոտս: Գրկեցի և սկսեցի հետը գզուզվել: Երկար ծիծաղի ձայներ էին լսվում սենյակից: Ապա քրոջս հանձնեցի մայրիկին ու նստեցի համակարգչի դիմաց: Այդպես մի քանի ժամ…

Բայց դուք չմտածեք, թե ես ամբողջ շաբաթ համակարգիչ եմ խաղալու, իսկ դասերը վերջին օրն եմ թողել: Չէ: Այս գարնանային արձակուրդները ես կօգտագործեմ հօգուտ ինձ: Ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի ես կանեմ իմ բոլոր դասերը: Իսկ այսօրվանից ես ունեմ լիարժեք հանգստանալու իրավունք:

Ճիշտն ասած, սիրում եմ լավ կազմակերպված արձակուրդներ:

Աշխարհում ինչ-որ տեղ ինչ-որ բան սխալ է

Սաշա. այդպես էի ես անվանել նրան, որովհետև չգիտեի` տղա՞ է, թե՞ աղջիկ: Նա ապրում էր մեր դպրոցից մի քանի մետր հեռու` իմ ճանապարհի վրա: Մենք հաճախ նրան Սաշոկ էինք անվանում և ամեն օր խաղում հետը: Նա փողոցում էր ապրում, բայց բոլորի կողմից շատ սիրված էր և միշտ ուտելու բան ունենում էր: Նա ուղղակի ընդունակ չէր ինչ-որ մեկին կծել, կամ վախեցնել: Անգամ հաչելիս նրան երբեք չէի տեսել: Նա մուգ էր և ուրախ աչքեր ուներ: Միշտ վազվզում էր իմ ու ընկերուհուս հետ:

-Սաշ, պրիվետ,- ասում էի ես ամեն անգամ և թփթփացնում նրա գլխին: Նա պտտվում էր շուրջս և ձեռքս լպստում: Հետո ես մեկնում էի ձեռքս նրան և ուրախ բացականչում.

-Սաշ, թաթիկդ: Թաթիկդ տուր, դե տու~ր… Իսկ հիմա մյուսը:

Նա, առջևի թաթերն ինձ տալով, կանգնում էր երկու ոտքերի վրա և ուրախ բացում բերանը: Երևի պոչն էլ կշարժեր, եթե ունենար պոչ: Նրա պոչն ու ականջները կտրված էին:

-Իրան տենց ավելի լավ ա,- ասում էր ընկերներիցս մեկը,- փողոցի շներինը կտրում են, որ մյուս շները չքաշքշեն…

Արդեն մենք հին ընկերներ էինք դարձել, ամեն անգամ, երբ ինձ տեսնում էր, վազում էր մոտս ու թաթերով բարձրանում վրաս: Իսկ երբ քնած էր լինում և չէր տեսնում ինձ, ես շոյում էի նրա գլուխը, որ դանդաղ արթնանա, հանկարծ չվախենա:

Մի օր դասերս ուշ վերջացրի և չհասցրի Սաշոկին տեսնել: Երբ տուն եկա և մտա ֆեյսբուք, անմիջապես ընկերուհուցս հաղորդագրություն ստացա.

-Մար, Սաշոկին տարել են:

-Ի՞նչ: Ո՞ւր, ո՞վ:

-Բակի մյուս շների հետ: Ինչ-որ մեծ մեքենա էր, վրան գրած էր «Պայքար փողոցային շների դեմ» կամ ինչ-որ տենց բան:

Աչքերիս առջև մի պահ սևացավ: Փորձեցի ինձնից հեռու վանել այն մտքերը, որ դեռևս անտուն շների ոչ մի կացարանի մեր երկրում չեմ հանդիպել: Ուրեմն ի՞նչ են անելու Սաշոկիս: Ընկերներիցս ոմանք ինձ երկար համոզում էին, որ նրան պարզապես ինչ-որ դեղ են սրսկելու և հետ բերեն, կամ բաց թողնեն: Միևնույնն է, նա հոտառությամբ կվերադառնա: Բայց գիտակցությանս մեջ մի գորշ միտք էր ծանրանում, որը բարձրաձայնեց ընկերուհիս.

-Մար, լավ էլի, երեխա՞ ես, ի՞նչ հետ բերել…

Չգիտեմ, նրանցից ով է ճիշտ, բայց փաստը մնում է փաստ, Սաշան դեռ չի վերադարձել: Ես հիմա չգիտեմ էլ, թե ու՞ր է նա, ո՞ղջ է արդյոք, բայց փողոցային շների նկատմամբ այդ վերաբերմունքը շատ մեծ սխալ է, որի արմատները շատ-շատ խորն են մեր հասարակության մեջ: Չէ՞ որ «Փողոցային շների դեմ պայքարին»,  կամ էլ ինչպես որ կոչվում է դա, չգիտեմ, ինչ-որ մեկը զանգահարել և կանչել էր: Ինչ-որ մեկը, ում անհասկանալի անհանգստություն էր պատճառել լրիվ անվնաս ու բարի այդ կենդանին:

Առաջին սեր

Բոլորն ունեն առաջին, իրական, ամենամաքուր ու միամիտ սեր: Ոմանց սերն անպատասխան է, ոմանցը` փոխադարձ, ոմանցն էլ` անհասկանալի: Ահա վերջինիս էր պատկանում և իմ առաջին սերը, իմ անհասկանալի, իմ մի բուռ անսահման սերը: Քչերն են սիրում խոսել իրենց անհասկանալի սերերի մասին: Ես նրանց շարքերից չեմ: Դժվար թե հետաքրքրի, թե ի՞նչ էր իմ առաջին սիրո անունը կամ ազգանունը: Ինչ էլ որ լիներ, ես պաշտում էի նրան: Ես անգամ քունս էի կորցրել: Կողքին անգամ նրա կարոտում էի նրան: Ես նրան լուռ և առանց ակնարկի անգամ սիրեցի 2 տարուց ավելի: Իսկ հետո ես խոսել ստիպված էի: Ես չգիտեմ, թե ինչ էի մտածում, ինչ էի անում և ինչու էի անում, բայց հիշում եմ, որ սկսել էր դաշնամուրի գնալ: Վեր կացա ես էլ գնացի: Վեցն անց տասնչորս դուրս եկավ, լավ եմ հիշում: Խնդրեցի հետս բարձրանալ գրադարան և այնտեղ հենց որոշեցի խոսել: Չէ, չեմ ափսոսում: Խոսեցի, որովհետև պետք էր: Գրադարանում ես նրան ասացի, որ սիրում եմ իրեն ու չթողեցի խոսել հավելելով, որ երեք օրից կհանդիպեմ: Այդ երեք օրը ինձ համար երեք տարվա պես անցավ` աչքս չէի կտրում ժամացույցից, դե հանդիպումն էլ սովորական չէր լինի: Որոշեցի հանդիպել հենց մեր հնարած կասկադում, որտեղ մենք այնքան երջանիկ էինք: Պատրաստեցի հինգ հազար թղթե նավակներ: Իսկ նավակների մեջ շոկոլադներ, որոնք նա այնքան էր սիրում: Առավոտյան 7:30 արդեն ամեն ինչ վերջացրեցի քնից շուտ արթնացած ընկերներիս օգնությամբ: Երբ արդեն ամեն ինչ տեղում էր, ես զանգեցի նրան, իսկ նա… Իսկ նա հանդիպման անգամ չեկավ…

Ահա և ես

Կանաչ, մեծ աչքերով, անընդհատ պոչով, բաց վարդագույն կծմծոտած շրթունքներով, նիհարած այտերով այդ աղջիկը ես եմ։ Երբեք չեմ սիրել ինքս ինձ բնութագրել։ Երևի նրա պատճառով, որ չեմ կարողանում դա լավ անել։ Դե ինքներդ դատեք՝ տեսնում եմ իմ դիմացինին, շրջապատս, ձեռքերս և քայլելաձևս, իսկ դեմքիս արտահայտությունը, տեսքս միշտ չէ, որ կարողանում եմ տեսնել։ Բայց երբեմն դիմում եմ ռիսկի և ինձ բնութագրում։ Դե ինչ, սկսենք մազերիցս։ Բարակ, մի փոքր ալիքավոր, խճճված, մուգ շագանակագույն այս մազերս ես չեմ սիրում։ Նրանք ինձ չեն ենթարկվում։ Ոչ կարողանում եմ հարթեցնել, արդուկել, ոչ էլ խուճուճացնել, դրա համար անընդհատ պոչ եմ կապում կամ էլ հավաքում եմ։ Երբեմն լինում է, որ երեկոյան մազերս արձակելով դրանք ցավում են և կանգնում ինչ-որ արտասովոր ձևով։ Սիրում եմ կրել գլխարկներ, տարբեր ձևի և չափի։ Դրանք ինձ սազում են։ Աչքերս կանաչ են, երբեմն մուգ, երբեմն բաց, իսկ երբեմն էլ դրանք դառնում են կապույտ։ Տատիկս ասում էր, որ իմ աչքերի գույնը փոխվում է հագածս զգեստի գույնի հետ։ Ես էլ, որ փոքր էի զարմանում էի ու հարցնում.

-Իսկ եթե կարմիր հագնեմ, աչքերս էլ կարմիր կլինե՞ն։

Տատիկս ծիծաղում էր և շոյում գլուխս։ Փոքր ժամանակ աչքերս ավելի շատ կապույտ երանգի էին, իսկ այժմ մուգ կանաչ։ Իսկ երբ ծիածանաթաղանթս վերջանում է, սկսվում է ինչ-որ մուգ գիծ։ Շատերը ասում են, որ կարծես այդ գիծը մատիտով ընդգծված լինի։ Աչքերիս չափը այժմ մի քիչ փոքրացել է։ Երեխա ժամանակ, ինչպես եղբորս և մայրիկիս մոտ, դրանք մեծ են եղել, զարմացած։ Ի դեպ, եթե այժմ ես մի փոքր վախենամ, զարմանամ, աչքերս ինքնըստինքյան մե՜ծ կբացվեն։ Թարթիչներս երկար չեն, բայց խիտ են ու հաստ։ Աչքերիս տակ մուգ պարկեր կան, քիչ քնելու պատճառով։ Դրանք լինում են մանավանդ դասերի ժամանակ։ Այտերս վերջերս նիհարել են իրենց կամքով, և ես ոչ մի միտումնավոր բան չեմ արել։ Շրթունքներս բաց վարդագույն են, փոքր չեն, բայց մեծ էլ չեն։ Արդեն ռեֆլեքս է դարձել այն կծմծելը, դրա համար հետքեր են մնում։ Իսկ դրսում, ցուրտ ժամանակ, դրանք չորանում են և ուռում։

Ահա և ես՝ մի աղջիկ կանաչ աչքերով, կապած մազերով նստած գրում եմ իմ մասին։ 

Եկ հաշտվենք, որ մոլորակը հանգիստ շնչի

Լուսանկարը՝ Լենա Մանուսարյանի

Լուսանկարը՝ Լենա Մանուսարյանի

2020 թվական, ապրիլի 24…..

Գնացքը սկսեց շարժվել… Ուղևորվում ենք դեպի «պայծառ ապագա» հայրենիք:

Մտքումս  հազար ու մի մտքեր են պտտվում…Ապրիլի 24: Եղեռն: Մեծ եղեռն: 105 տարի:

Հանկարծ բացվեց խցիկի դուռը և ներս մտավ մի անծանոթ «նա»:

«Նա»-ն բարձրահասակ էր, զինվորական համազգեստով, վարսերը հավաքած, մռայլված դեմքով:

Ինձ մի պահ թվաց, թե ես ինձ եմ տեսնում իմ առջև կանգնած, բայց…

Բայց կային շատ տարբերություններ, «նա»-ի հայացքը, աչքերը ոչինչ չունեին թաքցրած, իսկ իմը…

Իմ աչքերը ցավ են տեսել, պայքարել են, արցունք են թափել ու այդ բոլորը թշնամու պատճառով:

- Բարի երեկո,- հանկարծ լսվեց խլացնող լռության միջից այդ անծանոթ «նա»-ի ձայնը:

- Բարև,- հանկարծ թռավ իմ շուրթերից:

- Որտեղի՞ց ես…

Ես շարունակում էի մտածել «ցեղասպանության», ոսոխի անսիրտ արարքների մասին: Նաև «նա»-ի մասին… Նրա համազգեստը ծանոթ է, որտե՞ղ, որտե՞ղ եմ տեսել:

Չպատասխանեցի նրա տված հարցին: Կրկնվեց:

- Որտեղի՞ց ես:

- Հայ եմ: Հայաստանից:

Այս խոսքերն  ասելուց հետո այնպիսի մի դող ու հպարտություն զգացի… Նկատեցի, որ գունատվեց:

- Ի՞նչ պատահեց,- հարցրեցի քաղաքավարությունից ելնելով:

- Հա’յ…. ոչ հա’յ:

- Ի՞նչ է կատարվում, դու քեզ լավ չես զգում:

- Ես… Ես թուրք եմ:

Երազ, սա երազ է: Ասես կայծակնային հարված: Սիրտս սկսեց թպրտալ:

Արագ վերցրեցի զենքս, որպեսզի կարողանամ հարկ եղած դեպքում պաշտպանվել: Այնպես կուզեի կրակել… Կրակել ու դատարկել սրտիս դառնությունը, ավաղ….

Անցավ մի քանի ժամ: Այդ ժամերի ընթացքում մենք խոսում էինք, իսկ վերջում:

- Նշանակություն չունի, թե ես թուրք եմ, դու` հայ, մենք միս ու արյունից ենք՝ մարդ ենք:

Ամեն ինչ պարզաբանեցինք:

- Եկ հաշտվենք,- ասաց նա:

- Որպեսզի, մոլորակը հանգիստ շնչի,- ասացի ես:

«Եկ հաշտվենք, որպեսզի մոլորակը հանգիստ շնչի», – հնչեց երկուսիս բերանից էլ:

Սառը պատերազմ

Լուսանկարը՝ Բելլա Մելտոնյանի

Լուսանկարը՝ Բելլա Մելտոնյանի

Յուրաքանչյուրդ ունեք ձեր դասարանը: Միգուցե դուք երբեմն բողոքում եք ձեր դասարանից, դասընկերներից, բայց իսկապես սիրում և հարգում եք ձեր համադասարանցիներին: Շատերդ դպրոց մտնելուց առաջ մտքում ասում եք.

-Երանի այսօր… Օրս դպրոցում լավ անցնի:

Կամ դրա նման ինչ-որ բան: Իսկ ես դպրոց մտնելուց առաջ մտածում եմ. «Երանի այսօր դասարանս համերաշխ լինի, ոչ ոք դուռը ջարդելով չփակի: Վերջապես, այսօր ուսուցիչները ոչ թե անընդհատ գոռան ու ասեն, թե մենք ինչ վատն ենք, ասեն, որ սա լավ դասարան է»: Ես շատ կուզենայի, որ իմ այս մտածմունքը օրերից մի օր իրականանար, թե չէ արդեն հոգնել եմ այն իրավիճակից,  երբ բոլորը պատմում են, թե ինչ լավն է իրենց դասարանը, թե ինչքան են ուսուցիչները գովում իրենց, իսկ ես այդ ժամանակ լռում եմ, քանի որ իմ դասարանում չկա «մեկ դասարան» հասկացությունը: Աղջիկները… Դե ինչ, աղջիկները դեռ ոչինչ, համերաշխ են: Մենք կարող ենք աղջիկներով ինչ-որ բան պլանավորել ու անել, իսկ տղաները… Մեկը մյուսին վիրավորում է, մեկը մյուսի մասին վատ բաներ է ասում կամ հանձնում է ուսուցչուհուն, նրանցից ոմանք իրենցից ոչինչ չներկայացնելով, վեր-վեր են թռչում ու անպոչ գդալի պես իրենց ամեն տեղ մտցնում: Սա դեռ առանձին-առանձին աղջիկներն ու տղաները: Իսկ միասին աղջիկներն ու տղաները նույն բանն է, ինչ Ռուսաստանն ու Ամերիկան: Միշտ նրանք իրար դեմ են, հավերժական մրցույթի մեջ: Ու թեկուզ նրանք բաց խաղաքարտերով չեն խաղում, միևնույնն է, ընթացքում մեկը հաղթում է կամ պարտվում: Իսկ եթե այդ երկու կողմերը իրար հետ ինչ-որ բան են պլանավորում, այդ դեպքում պլանավորածը չի իրականացվում կամ իրականցվում է ոչ լրիվ, բացթողումներով: Միևնույնն է, կռիվը շարունակվում է թեկուզ այդ ժամանակ: Իսկ հաղթող կլինի նա, ով ճիշտ մտածելակերպով, խելամիտ քայլերով կկարողանա հասնել իր նպատակին: Չեմ կարող ասել, թե ով է Ռուսաստանը, ով` Ամերիկան, բայց այն, որ այս կռիվը մոտակա մեկ տարին կշարունակվի, դա հաստատ է: Այս հարաբերությունները երկու հակառակ սեռի ներկայացուցիչների միջև կարելի է խաղ համարել և հաշիվ վարել: Տարվա սկիզբ. հաշիվը 0:0 էր, քանի որ ամառային երեք ամիսները ավելի հանդարտեցրին և միգուցե նաև շատ բաներ հիշողությունից ջնջեցին: Սակայն դեռ մեկ շաբաթ էլ չանցած, կռիվը վերսկսվեց: Մինչ այժմ առաջատար էին տղաները, որոնք անընդհատ կարողանում էին դիմադրել աղջիկներին, սակայն մեկշաբաթյա արձակուրդից առաջ աղջիկները կարողացան հասնել տղաներին, իհարկե, ուսմասվար-ուսուցիչ լրացուցիչ ուժերի միջոցով: Սակայն այդ լրացուցիչ միջոցները այնքան անզոր էին առաջին հայացքից անպարտելի տղաների դեմ, որ շուտով դարձան ուսուցիչների հերթական սպառնալիքներից, որոնք այդպես էլ չեն կատարվում: Լուրերը այս պատերազմի մասին օրեցօր, ժամառժամ նորացվում էին: Եվ ըստ վերջին տվյալների, 8բ մարտական դաշտում տեղի ունեցան հարձակումներ կազմակերպված տղաների կողմից: Հենց այդ հարձակումները մահացու դարձան իրենց համար, և կարելի է ասել, հրամանատարները ծանր վնասվածքներով տեղափոխվեցին մյուս դասարաններ: Կարելի է ասել աղջիկները լիարժեք հաղթանակ տարան տղաների նկատմամբ, բայց ես չէի շտապի այդպիսի եզրակացություն անել: Աղջիկներն էլ վնասվածքներ ստացան արցունքների տեսքով: Նրանցից ոմանք ողբում էին, քանի որ, հրամանատարները՝ իրենց ընկերները, ցրվեցին տարբեր դասարաններով: Ոմանք էլ լացում էին, «մեկ դասարան» հասկացության չլինելու պատճառով, իսկ ոմանք էլ լացում էին իրենց անձին ուղղված վիրավորանքներից:

Ինչպիսի քայլեր կձեռնարկեն այս երկու հակառակորդ կողմերը, ինքս էլ չգիտեմ, բայց այն, որ շուտով կռիվ կսկսվի աղջիկների ջոկատում, դրանում ես համոզված եմ 55,9%-ով:

Բոլոր սերունդների սիրելի կերպարը

Հունվարի մեկից սկսած ես ամեն օր միացնում էի համակարգիչս միայն մի նպատակով. ստուգելու` արդյոք չի՞ հայտնվել իմ շատ սիրելի սերիալի նոր սերիան: Դե, արձակուրդներ բոլորն ունեն, սերիալիս ստեղծագործական անձնակազմն էլ, բայց նրանք արձակուրդ գնալուց առաջ խոստացել էին իրենց ֆանատների ամանորյա ամենալավ նվերը` երրորդ սեզոնի առաջին սերիան: Ես էլ, ուրիշ ոչ մի նվերի ուշադրություն չդարձնելով, սպասում էի BBC-ի նվերին` «Շերլոկի» նոր սերիային: Մի գեղեցիկ ձմեռային գիշեր ես այցելելով իմ սիրելի կայքը, որով էլ միշտ դիտում էի սերիալս, տեսա, որ երրորդ սեզոն բաժնում հայտնվել է նոր գրություն` «1-ին սերիա»: Ուրախությունից պատրաստ էի գրկախառնվել բոլոր տանեցիներիս հետ և գրել բոլոր դասարանցիներիս տնայինները, բայց բախտս բերեց` տանը բոլորը քնած էին, իսկ դասարանցիներիցս ոչ մեկը չիմացավ պատրաստակամությանս մասին: Հաշվի չառնելով գիշերվա ուշ ժամը` անմիջապես տարվեցի հետաքրքիր ֆիլմով: Հետո, իհարկե, չկարողացա քնել, ամբողջ գիշեր մտածում էի Շերլոկ Հոլմսի առեղծվածային մահվան մասին և փորձում գտնել ճիշտ տարբերակ, թե ինչպես է նա ողջ մնացել: Այդ հարցի պատասխանը ստանալու համար ես սպասել էի մի քանի ամիս, բայց հիմա այդպես էլ չիմացա: Ֆիլմում ներկայացված էին մի քանի տարբերակներ, և հայտնի չէր, թե դրանցից որն է գործել իրականում: Բայց միևնույնն է, ուրախ էի, որ ֆիլմի ստեղծողները ստիպում են ինձ մտածել, ինչպես Արթուր Կոնան Դոյլն էր ստիպում մտածել իր ընթերցողներին: Շերլոկ Հոլմսին ես վաղուց էի ծանոթ` կարդացել եմ գրքերը, դիտել ֆիլմերը: Երբ կարդում էի, չէի մտածում, որ որևէ ֆիլմ կարող է այնքան «ուժեղ» լինել, որ ստիպի ինձ չքնել գիշերը, ինչպես գիրքը: Հատկապես, երբ իմացա, որ «Շերլոկ» սերիալը Հոլմսին տեղափոխում է մեր օրեր, չմտածեցի, որ կարող է ինչ-որ հետաքրքիր բան լինել և թերահավատորեն նայեցի առաջին սերիան: Բայց արդեն ֆիլմի երրորդ րոպեից հասկացա, որ ինչպես միշտ, առաջին տպավորությունս սխալ էր: Եվ այդ օրվանից դարձա «Շերլոկի» հավատարիմ երկրպագուն: 

Ուրիշ սերիալներ էլ կան, որ նայում եմ, բայց միայն ազատ ժամանակ, իսկ «Շերլոկի» համար միայն ես ստեղծում եմ ազատ ժամանակ: Ուղղակի շատ եմ սիրում այնպիսի ֆիլմեր, որոնք միշտ լարվածության մեջ են պահում և ստիպում են, որ կոպիտ ասած, աշխատեցնես ուղեղդ և հետաքննես գործը Շերլոկ Հոլմսի հետ միասին: