Երեկ մեր բանավեճի ակումբի երկրորդ մարզային խաղն էր։ Երևի կհիշեք, որ առաջին խաղում պարտվել էինք։ Այդ պարտությունից հետո մենք սկսեցինք ավելի լուրջ մոտենալ հարցին և երկրորդ խաղում հաղթեցինք։ Առաջին խաղում մեզ հաղթող թիմը հավաքել էր 44 միավոր, իսկ այս անգամ, մեզ պարտվող թիմը հավաքել էր 50 միավոր։ Այսինքն, մեզ նույնիսկ չկանգնեցրեց հակառակորդ թիմի լավ պատրաստվածությունը, քանի որ մենք գնացել էինք միայն հաղթելու։

Հիմա մի փոքր պատմեմ կոնկրետ խաղի թեմայից, քանի որ այն շատ հետաքրքիր և արդիական թեմա էր։ Հետևյալն էր՝ «Էֆթանազիան պետք է օրինականացվի»։ Էֆթանազիան անբուժելի հիվանդին իր կամքով սպանելն է։ Խաղի ընթացքում գաղափարական բախումներ շատ եղան, որի մասին ասացինք եզրափակիչ ելույթում։ Խաղն ամփոփելիս, եզրափակիչ ելույթը մի փոքր կրճատումներով ցանկանում եմ ձեզ ներկայացնել.

«Հարգելի դեմ թի՛մ, դուք մեր առաջին պնդմանը, որը հետևյալն էր՝ Էֆթանազիան անբուժելի հիվանդին ցավերից ազատելու վերջին միջոցն է, հակապնդեցիք՝ ասելով, որ գոյություն ունեն ցավազրկողներ, որոնք ևս ցավերից ազատում են։ Սակայն մենք հակապնդեցինք՝ ասելով, որ օրինակ մոտոնեյրոնային հիվանդության դեպքում չեն օգնում նույնիսկ ցավազրկողները»։  Եվ այսպես, խաղը լի էր հակասություններով և դրանով էլ՝ հետաքրքիր:

Ահա մի փոքրիկ հատված մեր հետաքրքիր խաղից, առջևում մեզ սպասվում է հանրապետական փուլը, որի համար մեզ անհրաժեշտ է առավելագույն պատրաստվածություն, իսկ այս խաղի գլխավոր ձեռքբերումը ես համարում եմ, այն, որ ապացուցեցինք, որ երբեք պետք չէ հանձնվել, այլ հավաքվել և ձգտել միայն հաղթանակի։

Պաց եմ անըմ ըշկաֆիս տուռը, բայց մենակ թոռներիս շորերն ա: Հա, հա, մենակ շորերը: Քնացել են. իրանք էլ չդմացան: 

Մին-մին մտածըմ եմ` ես, վեր ստի կցա, մթամ ո՞ւմ եմ պետկը… Մինին էլ ա… Բայց, չէ , բա րեխե՞քս, բա իմ հե՞րը: Սհե մենակ էլ կարըմ չեմ… Էհհհհհ , էս անկարողությունն ա էլի, վեր ինձ սպանըմ ա: Վիրի տանը մենակ դմանըմ չեմ, ասեցի՝ դվերեմ, տենամ իմ հերն ի՞նչ ա անըմ:

Տուռը պացանիլի հետ լսեցի հորս հոգոցը.

-Վերթի, տո՞ւ ես:

-Հա, ապա, ես եմ:

-Րեխեքս Պերթիցը (Բերդից) եկել չե՞ն:

-Այ հերա, մի կես ժամ առաջ խոսացի, ասեցին՝ դերմ են:

Նորից իմ հերը մի հատ հոգոց հանեց: Ա,  գի՞դմ եք՝ ինչ կա: Էս հլեն հե տեղը հանած հոգոց չի, է, վեր մեծերը հանըմ են: Սրա տակին էնքան պան կա, վեր կարող ա մինիս մտքովն էլա անց չկենա:

Րեխեքս ախիրը եկան: Եկան, ուրըխըցրին ինձ ու իմ հորը, բայց դե իրանք էլ տուն-տեղ ունեն, կարալ չեն շատ կենան: Րեխեքս քնացին, ու մնացինք մեն-մենակ` ես ու իմ հերը:

Նորից սկսեցի ալբոմնին մտիկ անիլը, ու էն լավ օրերը հիշիլը: Գիդմ չեմ ` խի պերանիցս մի երկար էէէէէ թռավ, ու հաստատ էլ ետ էլ չդի կալ:

Ու նորից մենակ ենք… Ես ու իմ հերը:

Հիշում եմ, երբ փոքր էի, Բերդում չկար մի այնպիսի բակ, որտեղ չլսվեին խաղացող երեխաների ձայները: Արթնանալուն պես դուրս էի վազում տնից, գլխիս էի հավաքում բոլոր երեխաներին, և գնում էինք խաղալու: Ամեն օր մեր առօրյան ամբողջովին փոխվում էր, չկար մի այնպիսի օր, որ կրկնեինք նախորդ օրվա արկածները: Նույնիսկ եղանակը չէր կարողանում խոչընդոտել մեզ: Անձրևոտ օրերին շենքի միջանցքներում «ռեզին» էինք խաղում, «տուն-տունիկ», կամ էլ տնից հանում էինք բոլոր խաղալիքները, դասավորում աստիճաններին և «խանութպան» խաղում: Իսկ ամռանը շենքի բոլոր երեխաներով ձևավորում էինք բակը և հանդեսներ կազմակերպում ծնողների համար: Մանկությունս նման էր մի կախարդական, հրաշքներով լի հեքիաթի: Երբ գնում եմ իմ հին բակ, որտեղ անց եմ կացրել մանկությունս, ընկնում եմ հիշողություններիս գիրկը: Նայում եմ շուրջս, ամեն ինչ նույնն է մնացել, ամեն բան իր տեղում է, սակայն այլևս չկան խաղացող երեխաներ: Չէ՜, կան խաղացող երեխաներ, բայց ոչ առաջվա նման, այլ ամեն մեկը նստած մի անկյունում, և ամբողջովին մտած հեռախոսների մեջ: Մի անգամ պատահաբար լսեցի նրանց խոսակցությունից մի հատված.

-Րեխե՜ք, «ռեկորդ» խփեցի:

-Արա՜, էդ վե՞րն ա:

-Էն գնացքների խաղը, մի միլիոն քյնացի:

Եվ գիտե՞ք, դա էր նրանց զրուցելու միակ թեման: Հիշեցի մեր խաղերի ընթացքում հնչած բացականչությունները.

-Մի պա՜ս։

-Րեխե՜ք, տյուս եկեք, պաժառ ա, նորից են փակըմ, կամ էլ՝ էլ խաղ չեմ:

-Չէ՜, օյինս տու, նոր:

Շատ կցանկանայի, որ ամեն բան լիներ առաջվա նման:

Իմ սենյակի պատերը ոչ միայն բաժանում են իմ սենյակը մյուսներից, այլ նաև ինձ համար ունեն շատ կարևոր նշանակություն: Ես դրանց վրա եմ փակցնում այն ամենը, ինչը միանգամից հիշելը ինձ համար դժվար է, օրինակ` անգլերեն բառեր կամ մաթեմատիկական բանաձևեր:  Ամեն օր, կամա թե ակամա, ես նայում եմ դրանց և որոշ ժամանակ անց յուրացնում եմ: Այնքան հեշտ է սովորել և հիշել ամեն ինչ այս ձևով:

Իմ սենյակի պատին տեղ են գտնում նաև հայտնի մարդկանց հայտնի խոսքերը: Ամեն անգամ այդ խոսքերը կարդալիս ես ոգեշնչվում եմ: Ժամանակի ընթացքում դրանք դառնում են ինձ հարազատ: Խոսքերի մոտ գրում եմ նաև դրանց հեղինակների անունները: Ժամանակի ընթացքում սովորում եմ, թե որ խոսքի հեղինակը ով է: Շատ հաճելի է, երբ դիմացինդ մի հայտնի կամ ոչ այնքան հայտնի խոսք է ասում, իսկ դու գիտես, թե ով է դրա հեղինակը:

Եվ վերջապես, իմ սենյակի պատերը տարբերվում են տան մյուս սենյակների պատերից: Տարիներ առաջ ես և եղբայրս ծնողներիս մի կերպ համոզեցինք, որ սենյակիս պատերին նկարենք նյույորքյան շենքեր, թռչուններ, ամպեր և այլն: Եվ հիմա իմ սենյակ մտնելիս՝ ինձ հեքիաթի մեջ եմ զգում: Միշտ այնքան ուրախ է իմ սենյակում: Այդ գույները և պատկերները երբեք թույլ չեն տալիս, որ ես ունենամ վատ տրամադրություն:

Կարծում եմ՝ կարողացա ցույց տալ սենյակի պատերը ավելի էֆեկտիվ օգտագործելու ձևեր: Դե, հետևեք իմ օրինակին և չեք փոշմանի:

Մի օր տանը նստած համակարգչով խաղում էի, երբ եղբայրս տուն եկավ և ասաց, որ մենք գնալու ենք դուդուկի դասի: Ես հավանեցի այդ գործիքը: Մեր գյուղում՝ Արագածում, բացվել էր դուդուկի խմբակ, և շատերս շտապել էինք անդամագրվել: Առաջին դասին մեզ սովորեցրին երաժշտություն լսել և ծափերով կրկնել: Ես կարողացա, բայց եղբայրս դժվարացավ: Հետո նոտաները սովորեցինք: Երբ դուդուկ գնեցի և տանը փորձում էի նվագել, չկարողացա, որովհետև դեռ ոչ մի երաժշտություն չէի սովորել: Հետո սովորեցի դուդուկ նվագելու ամենակարևոր օրենքները, օրինակ՝ դուդուկը իրանի նկատմամբ պետք է 40-45 աստիճանի անկյուն կազմի, ազատ շնչառություն ապահովելու համար արմունկները պետք է թեթևակի բարձր պահել, գլուխը՝ ուղիղ: Ավանդական դուդուկը, որը պատրաստված է ծիրանենու փայտից, փողի երկարությամբ ունի 10 անցք՝ ութը՝ դիմային, իսկ երկուսը՝ հակառակ: Առաջին երգը, որը սովորեցի նվագել, «Ախ, Նարե, Նարե» երգն էր: Ուսուցիչն ինձ ասաց, որ լավ եմ նվագում, իսկ եղբորս ասաց՝ վատ է: Եղբայրս այդ մի բառից նեղվեց և այլևս չեկավ դուդուկի: Սկզբում մեզ դասավանդում էր Սարգիս Դավթյանը: Տանը ուզում էին, որ «Դլե յաման» երգը նվագեմ: Խնդրեցի ընկերոջս, որ ինձ սովորեցնի այդ երգը, և հաջորդ օրն արդեն նվագում էի:

Շուտով վատ լուր իմացանք. մեր ուսուցիչը հեռացել էր մեր դպրոցից: Համարյա երկու ամիս մենք ուսուցիչ չունեինք, ես համակարգչից էի սովորում: Հետո եկավ հաջորդ ուսուցիչը՝ ընկեր Հովհաննեսը: Նա լավ էր սովորեցնում, բայց շուտով գնաց Ֆրանսիա, և մեզ սկսեց դասավանդել Վաչե Փաշինյանը: Շուտով սկսվեցին նաև դժվար առաջադրանքները՝ քառորդով նվագել կամ ձեռքերը թեքած: Սեպտեմբերի 21-ին համերգ ունեինք, որի համար սովորել էի երկու երգ՝ «Քոչեր բառնաք» և «Ախ, ինչ լավ է սարի վրա»: Համերգից առաջ սենյակում փորձ անելիս իմ դուդուկի ամենակարևոր մասը՝ ծվանը (խամիշ) փոխեցին: Բայց հենց այդ ժամանակ ինձ կանչեցին բեմ, ստիպված էի դուրս գալ: Նվագելիս ծվանն անընդհատ ընկնում էր, մի կերպ շուրթերիս պահելով՝ նվագեցի: Նվագելու ժամանակ կարմրել էի: Հաջորդ համերգը դեկտեմբերի 18-ին էր, այս անգամ արդեն դուետ պետք է նվագեի: Չնայած ընթացքում հիվանդացա և չկարողացա շատ պարապել՝ այդ համերգն էլ լավ անցավ:

Հետո փակվեց դուդուկի խմբակը, և մինչ օրս փակ է: Իսկ ես ուզում եմ դուդուկահար դառնալ:

2016 թվականն ինձ համար հաջողակ էր, քանի որ օգոստոս ամսին միացա 17.am-ին և հիմա կարող եմ պատմել իմ մասին, քանի որ այս տիրույթում դեռ շատ կհանդիպենք…

Ես Էլադա Պետրոսյանն եմ: Ծնվել եմ 2000 թվականին, Կոտայքի մարզի Արզական գյուղում: Պաշտոնական եղավ, այնպես չէ՞… Լա՛վ, ինչ արած, սրանք պաշտոնական տվյալներն էին։ Ինքդ քեզ ճանաչելու համար, կարծում եմ, նախ պետք է իմանաս, թե որտեղից ես սերում, ո՞վ և ինչո՞ւ որոշեց քեզ համար անուն որոշել և այլն։

Հիմա պատմեմ այն մասին, թե ի՞նչու Էլադա։ Այս անունը որոշ չափով կապված է տատիկիս անվան հետ… Դե հայերիս մոտ ավանդույթ կա, չէ՞, երբ երեխան ծնվում է, կամ տատիկի անունը պետք է դրվի կամ պապիկի… Ավանդույթը պահպանելով՝ ծնողներս որոշեցին ինձ անվանել Էլիդա, սակայն տատիկը դեմ եղավ՝ ասելով.

-Չէ՛, չէ՛, էդ ի՞նչ անուն ա, որ էրեխու վրա դնեք, հանկարծ էդ անունը չդնեք… Իբր ես իմ անունից գոհ ե՞մ, մի հատ էլ էրեխու վրա եք դնում…

Հայրս և հորաքույրս էլ որոշել են ինձ անվանել Էլիտա, հետո անձնագրային բաժնում, վերջապես ընդհանուր հայտարարի գալով, անվանել են Էլադա…

Ինչո՞ւ ոչ՝ տարբերվող անուն… Հիմա իմ անվան նշանակության մասին պատմեմ։ Այն ունի հունական ծագում: 1803 թվականին Հունաստանը անվանել են նաև Էլադա անվամբ: Իսկ իմ պատմության ուսուցիչն ասում է.

-Որ գնաս Հունաստան, քո անվան համար քեզ շատ հարգալից կվերաբերվեն…

Հուսամ, որ մի օր կգնամ…

Շարունակելով անվանս մասին պատմել, կարող եմ ասել, որ երբ ինչ-որ մեկի հետ ծանոթանում եմ և նշում անունս, միշտ հարցնում են.

-Ի՞նչ, մեկ անգամ էլ կասե՞ս։

Արդեն սովորական է դարձել այս հարցն ինձ համար։

Մի անգամ, երբ հայրիկիս ընկերը եկավ մեր տուն, հարցրեց անունս, դե ասացի՝ Էլադա…

-Ի՞նչ, Էլադա՞։

-Հա՛-հա՛։

-Ի՞նչ անուն է…

Ես պատմեցի անվանս նշանակության մասին, նա թուղթ ու գրիչ խնդրեց և ինչ-որ բան էր գրում թղթի վրա: Բոլորիս համար հետո պարզ դարձավ, որ անվանս առաջին տառերով բանաստեղծություն էր գրում՝ աքրոստիքոս… Երբ վերջացրեց գրելը, կարդաց…

-Էկզոտիկ, նուրբ, նրբաճաշակ,

Լույսի աղբյուր ու հրեշտակ,

Արշալույսն ես շրջապատի,

Դարձել ես մի շքեղ փերի,

Ավետում ես աստվածներին, որ քեզ պահեն միշտ անթերի…

…Եվ այն նվիրեց ինձ, ես մինչև հիմա պահում եմ այդ թուղթն ու հպարտանում…

Ազգանվանս ծագման մասին նույնպես տեղեկություններ ունեմ։ Պետրոսյանը մեր տոհմի ազգանունն է: Իմ պապիկի պապիկի անունը Պետրոս է եղել, այդտեղից էլ ծագել է մեր տոհմական ազգանունը, իսկ Պետրոսյաններիս տոհմածառը ամենամեծերից մեկն է գյուղում: Նախնիներս գաղթել են Մուշ քաղաքից 1827-1828 թթ. ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ: Արտագաղթել են դեպի Արևելյան Հայաստան և հետագայում հիմնական բնակություն հաստատել Արզականում: Մեր ազգն ունի նաև ժողովրդական անվանում՝ «Մնեյենց» ազգ: Իսկ իմ գերդաստանի հպարտությունը՝ պապենական դարբնությունն է։ Հիմա էլ հայրս է զբաղվում այդ արհեստով: