Լինել երիտասարդ խորագրի արխիվներ

Ներսես Ներսիսյանի անվան ռազմազգային ճամբար

Դեռևս 7 տարի առաջ ոսկեհատցի երիտասարդների ջանքերով հիմնադրվեց «Երիտասարդ Ոսկեհատ» երիտասարդական նախաձեռնությունը, որը գյուղում ծավալում էր ակտիվ գործունեություն։ Հենց այդ երիտասարդների շնորհիվ 2018 թվականի ամռանը Ոսկեհատում առաջին անգամ տեղի ունեցավ ազգային-բակային ճամբար, որն այժմ ամենամյա բնույթ է կրում։

-Ճամբար կազմակերպելու հիմնական նպատակն այն էր, որ երեխաներն ունենան ավելի հետաքրքիր առօրյա, անցկացնեն ամառն այնպես, ինչպես մենք չենք անցկացրել, ծանոթ լինեն իրենց ազգային արժեքներին,- պատմում է ճամբարի համակարգող Մարինե Մխիթարյանը։

Նրա խոսքով ճամբարի կենտրոնում կանգնած է եղել Ոսկեհատի երիտասարդներից Ներսեսը։ Նա միակ տղան էր, ով կանգնեց այդքան աղջիկների կողքին ու աջակցեց ամեն հարցում։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը խլեց նաև Ներսեսի կյանքը։ Այդ պատճառով ազգային-բակային ճամբարը այս տարի վերանվանվեց, վերափոխվեց և դարձավ  «Ներսիսյան Ներսեսի անվան ռազմազգային ճամբար»։

-Ամեն տարի անուն էինք փնտրում ճամբարի համար, բայց այսուհետ այն ունի իր հստակ անվանումը, որն առավել քան պարտավորեցնող է։ Ճիշտ է, այս տարի, հաշվի առնելով բոլորի հոգեվիճակը, ճամբարը կազմակերպելն ավելի դժվար էր, սակայն սա Ներսեսին կենդանի հիշելու տարբերակներից մեկն էր,- պատմում է Մարինեն:

Ճամբարին այս տարի մասնակցել է 5-17 տարեկան ավելի քան 120 երեխա։ Նրանք ըստ տարիքի բաժանված էին 5 խմբի, որոնցից յուրաքանչյուրը ուներ իր ջոկատավարը։ Ջոկատավարները գյուղի 18 տարին լրացած երիտասարդներն էին։

-Սկզբում թվում էր, թե ընդհանրապես չեմ կարողանալու երեխաների հետ լեզու գտնել, բայց հետո այնքան լավ հարաբերություններ ստեղծվեցին, որ նույնիսկ երեխաները իրենց պատրաստածն էին ինձ նվիրում,- պատմում է փոքրերի խմբի հետ աշխատող Սյուզին։

Այս տարի ճամբարը հատկապես յուրահատուկ էր ավագ խմբի համար, քանի որ կամավոր հիմունքներով ճամբարին էին միացել «Ողջ մնալու արվեստը» ռազմահայրենասիրական կազմակերպության չորս հրահանգիչներ։ Նրանք ճամբարային հինգ օրերի ընթացքում սովորեցրին ավագ խմբի ապագա զինվորներին և զինվորուհիներին զենքի հետ վարվելու ձևերը, առաջին օգնության հիմունքները, մի խոսքով, այն ամենը, ինչն անհրաժեշտ է ռազմի դաշտում։

-Առաջին օրը՝  համեմատած մյուս օրերին, ավելի բարդ էր, որովհետև  թվում էր, թե երեխաներին չի հետաքրքրում այն, ինչ սովորեցնում ենք, սակայն երբ անցանք գործնական հատվածին, երբ իրենք ինքներն էին ցուցաբերում առաջին օգնություն, հասկացանք, որ դա ոչ միայն հետաքրքիր է նրանց, այլ նաև դա անում են մեծերից ավելի լավ,- ասում է ՈՄԱ-ի առաջին բուժօգնության հրահանգիչ Իզաբելլան։

-Սակայն մենք կցանկանայինք նրանց սովորեցնել առաջին օգնությունը առօրյայում, այլ ոչ թե ռազմի դաշտում,- ավելացնում է մյուս հրահանգիչը՝ Նանեն։

Իսկ ըստ ՈՄԱ-ի մյուս ներկայացուցիչների, 5 օրը բավական մեծ ժամանակահատված էր պատանիներին ռազմական գիտելիքներ փոխանցելու համար։ Վստահ են, որ երեխաները սերտել են իրենց փոխանցածը և կարող են կիրառել պետք եղած դեպքում։ Ինչ վերաբերում է իրենց, ապա շատ են սիրել գյուղը, երեխաներին և հաջորդ տարիներին նույնպես պատրաստ են աջակցելու ճամբարին:

Գյուղում կազմակերպված ճամբարը ուրախություն և բավականություն էր պատճառել ոչ միայն երեխաներին, որոնք սովորում էին ազգային երգ ու պար, նկարչություն ու տեխնոլոգիական աշխատանք, այլ նաև իրենց ծնողներին։

-Աղջիկս մեծ ոգևորությամբ վերադառնում էր ճամբարից և անհամբեր սպասում հաջորդ օրվան,- ասում էր ծնողներից մեկը։ Նրանք անչափ գոհ և երախտապարտ են, որ գյուղում կազմակերպվում են նման միջոցառումներ։

Այսպիսով Ներսես Ներսիսյանի անվան ռազմազգային ճամբարը կլինի շարունակական, կլցնի Ոսկեհատի փոքրիկների առօրյան և ամեն նոր սերնդի կպատմի Ներսեսի մասին։

Լուսանկարները` Անի Ավետիսյանի

Ապագա իրավաբան Էթերան

Էթերա Աբելյանը 21 տարեկան է, սովորում է Թբիլիսիի պետական համալսարանում, իրավաբանության բաժնում։

-Էթերա, ինչո՞ւ Թբիլիսի և ինչո՞ւ հենց այդ մասնագիտությունը։

-Մասնագիտությունը դեռ շատ վաղուց էի ընտրել: Ինչո՞ւ իրավաբան, որովհետև սա միակ ոլորտն էր, որն ինձ համապատասխանում էր ու հոգեհարազատ էր։ Ես ինձ լավ եմ զգում այս ոլորտում, գլուխ եմ հանում, հասկանում եմ, ուզում եմ մտածել և ինքնուրույն լուծումներ գտնել: Իրավաբանությունը որպես մասնագիտություն չեմ ընտրել, ուղղակի, որպես սիրած գործ, ապրելակերպ, որի մեջ ես ոչ թե հոգնում եմ, այլ ընդակառակը, հանգստանում:

Թե ինչո՞ւ Թբիլիսի, կդժվարանամ պատասխանել, քանի որ ես նույնպես չէի պատկերացնում, որ կսովորեմ Վրաստանում: Պարզապես հանգամանքների բերումով ստացվեց այնպես, որ ընտանիքիս անդամների հետ  որոշեցինք, որ այստեղ` Վրաստանում, ավելի հարմար ու հեշտ կլինի սովորելը, ինչը իհարկե, չի համապատասխանում իրականությանը:

-Ինչպիսի՞ն էին ձեր առաջին օրերը համալսարանում, ի՞նչ դժվարությունների հանդիպեցիք և որո՞նք են դրանք։

-Համալսարանում առաջին օրերը ինձ համար շատ վատ էր, ինչի՞ համար էր վատ։ Ես գիտեի, որ Թբիլիսում ապրում են շատ տարբեր ազգեր, համալսարանում նույնպես կլինեն տարբեր ազգի մարդիկ, բայց ինձ համար ամենամեծ անակնկալն այն էր, որ իմ բոլոր համակուրսեցիները ադրբեջանցիներ էին, իսկ ես որպես հայ, չէի պատկերացնում, որ կսովորեմ կամ կընկերանամ  ադրբեջանցու հետ: Չգիտեմ, վատ էր, թե լավ, ես համալսարանում ոչ մի ընկեր կամ ծանոթ չունեի, ու դա իսկապես շատ սթրեսային էր:  Բայց երբ արդեն անցավ մոտ մի տասը օր, ու ես հարմարվեցի միջավայրին, ամեն ինչ հիանալի դարձավ, ձեռք բերեցի շատ լավ ընկերներ թե հայ, թե վրացի և թե ադրբեջանցի:

-Նշեք Ձեր մասնագիտական նպատակները:

-Չէի ցանկանա խոսել դեռ մասնագիտական նպատակներիս մասին, քանի որ շատ-շատ են, և  դրանցից դեռ ոչ մեկը չեմ իրականացրել: Ուզում եմ ձեռք բերել  բավարար հիմնարար գիտելիքներ և փորձ, հետո նոր մտածել մասնագիտացման մասին: Հիմա ուզում եմ ամեն ինչ անել, բայց հետո հասկանում եմ, որ դեռ պատրաստ չեմ սկսած գործս ավարտին հասցնել:

 -Ի՞նչն է Ձեզ առավոտյան ստիպում վեր կենալ անկողնուց:

-Պատասխանատվությունը. ես ամեն  ինչին մոտենում եմ մեծ պատասխանատվությամբ, այն օգնում է ինձ կատարել աշխատանքը լավ: Նա, ով ունի երազանք, անպայման կարողանում է վեր կենալ անկողնուց:

-Ի՞նչը կամ ո՞վ է Ձեզ մոտիվացնում:

- Ինձ մոտիվացնում է այն փասը, որ մի օր մեռնելու եմ, իսկ ես չեմ ուզում հեռանալ այս կյանքից ձեռնունայն: Ինձ  մոտիվացնում են իմ մտքերը, փորձում եմ միշտ ունենալ  վառ մտքեր: Երազկոտ եմ շատ, իսկ այդ երազանքները ստիպում են կենտրոնանալ ու ջանք թափել:

-Պատրա՞ստ եք փոխելու ձեր բնակության վայրը աշխատանքի համար 

-Կարծում եմ դա բնական բան է, իհարկե, ցանկացած մարդ, ով հարգում է իր գործը, մասնագիտությունը, չի մտածում, թե որտեղ կլինի աշխատավայրը, կարևորը աշխատանքի բովանդակությունն է:

- Ինչո՞վ եք զբաղվում ազատ ժամանակ:

- Առհասարակ չեմ սիրում ունենալ ազատ ժամանակ: Միշտ գլխիս փորձանքներ եմ բերում: Երբ հասկանում եմ, որ ունենալու եմ ազատ ժամանակ, սկսում եմ սոցհարթակներում գտնել ինձ հարմար ծրագրեր, որպեսզի  մասնակցեմ դրանց կամ դիմում եմ ընկերներիս: Շատ եմ սիրում ընկերներիս հետ ժամանակ անցկացնել, բայց փորձում եմ համատեղել։

Foldink

Զրույց Foldink ընկերության համահիմնադիր՝ Համլետ Խաչատրյանի հետ։

Գիտություն, նորագույն տեխնոլոգիաներ և համարձակ գաղափարներ, հենց այս երեք հենասյան վրա է պետք կառուցել ապագան։ Կարծում եմ համաշխարհային համաճարակի այս շրջանում, բոլորս հստակ կարողացանք տեսնել, որ գիտության և տեխնոլոգիաների միջոցով հնարավոր է ընդունել ցանկացած մարտահրավեր և հաղթահարել այն, կամ էլ համապատասխան գիտելիքը չունենալով՝ պարտվել։

Շարունակելով բացահայտել IT ոլորտը, այս անգամ զրուցել եմ ներկայի և ապագայի startup`  Foldink ընկերության համահիմնադիր Համլետ Խաչատրյանի հետ։

- Foldink-ը բիոտեխնոլոգիական ընկերություն է, որը միավորում է հյուսվածքային ինժեներիան 3D տպագրության հետ։ Սա հայկական առաջին և միակ ընկերությունն է, որը զբաղվում է 3D Bioprinting տեխնոլոգիայով։

- Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում 3D Bioprinting-ը։

-3D Bioprinting-ը հյուսվածքային ինժեներիայի ճյուղերից մեկն է, որը հնարավորություն է տալիս լաբորատոր պայմաններում տպագրել կենսունակ հյուսվածքներ։ 3D Bioprinter-ի աշխատանքի մեջ հիմնականում օգտագործվում են այսպես կոչված բիոթանաքները, որոնք իրենցից ներկայացնում են բջիջների և կենսանյութերի խառնուրդ։ Տեխնոլոգիան օգտագործելով այդ բիոթանաքները  տպագրում  է ապրող հյուսվածքներ, որոնք հնարավորություն են տալիս նմանակել մարդու օրգանիզմում տեղի ունեցող ֆիզիոլոգիական պրոցեսները  լաբորատոր պայմաններում։

- Ի՞նչ ոլորտներում է կիրառելի այս տեխնոլոգիան, և ի՞նչ խնդիրներ կարող են լուծվել դրա միջոցով։

-Տեխնոլոգիան կարող է օգտագործվել վերականգնողական բժշկությունում,  դեղանյութերի և կոսմետիկայի արտադրության մեջ, ինպես նաև ամենատարբեր լաբորատորիաներում գիտական փորձերի համար։

Առհասարակ յուրաքանչյուր նորաստեղծ դեղանյութ շուկայում հայտնվելուց առաջ անցնում է փորձարկումների  որոշակի փուլերով, որոնցից մեկը փորձարկումն է կենդանիների վրա (առնետներ և այլն)։ Բայց առնետի ու մարդու օրգանիզմները իրարից տարբերվում են, այսինքն, փորձարկման արդյունքները միշտ չէ, որ ապահովում են պրոդուկտի անվտանգությունը և արդյունավետությունը մարդու օրգանիզմի համար։ 3D bioprinter-ի միջոցով հնարավոր է դառնում մարդու օրգանիզմին մոտ հյուսվածքներ ձևավորել, հետևաբար այստեղ փորձերի ճշտության գործակիցը մեծ է։ Բացի այդ ապագայում անոթավորված ապրող օրգաններ ստանալու դեպքում, հնարավոր կլինի լուծել նաև դոնորական օրգանների պակասորդի խնդիրը։

- Եթե պատկերացնենք, որ ուզում ենք նապաստակի հյուսվածքներ ստանալ՝ ինչպիսի՞ն պետք է լինեն մեր գործողությունները։

-Հիմնականում 3D Bioprinting-ը ընթանում է երեք փուլով։ Առաջին փուլում պետք ստեղծենք տվյալ դեպքում՝ նապաստակի, անհրաժեշտ  հյուսվածքի 3D մոդելը, այնուհետև նապաստակից վերցնելով համապատասխան հյուսվածքի նմուշ, ստանում ենք բջիջները՝ աստիճանաբար դրանց քանակը ավելացնելով։ Երկրորդ փուլում արդեն, ինչպես նշել էի, bioprinter-ի մեջ տեղադրվում է համապատասխան բիոթանաքը՝ միախառնված ստացված բջիջների հետ, և մեր մոդելի հիման վրա սկսվում է տպագրությունը։ Իսկ երրորդ փուլում անհրաժեշտ է ստեղծել բարենպաստ պայմաններ հյուսվածքի ամբողջականությունն ու աճը ապահովելու համար։

Կենսաբանություն առարկան դպրոցական տարիներին չսովորելու արդյունքում հարցազրույցի հենց այս հատվածում գրեթե «գիտակցությունս կորցրեցի», վստահ եմ, ձեզնից շատերն էլ, բայց գիտությամբ հետաքրքրվող ընթերցողիս խնդրելու եմ ինձ հետ առաջ շարժվի։

Foldink ընկերությունը ստեծվել է երեք երիտասարդ բժիշկ ընկերների կողմից, բայց startup-ի զարգացմանը զուգընթաց թիմում ավելացել են մի շարք այլ մասնագետներ, օրինակ՝ ծրագրավորողներ, մարքեթինգի մասնագետներ, իսկ այժմ թիմում ներգրավված են մոտ 12 էնտուզիաստներ։

- Ի՞նչպես ստեղծվեց Foldink-ը։

-Ի սկզբանե մեր աշխատանքը իրենից միայն գիտական ուսումնասիրություն էր ներկայացնում։ Բայց հետո հասկացանք, որ պրոյեկտը իրականում  բիզնես ծրագիր լինելու պոտենցիալ ունի, որովհետև այս տեխնոլոգիան շատ քիչ լաբորատորիաներ են օգտագործում  ամբողջ աշխարհում,  հիմնական արտադրությունն էլ կենտրոնացած է ԱՄՆ-ում և Եվրոպական որոշ երկրներում։ Եվ ի տարբերություն մեր տեխնոլոգիայի, որը համեմատաբար մատչելի է և ունիվերսալ իր տեսակով, ԱՄՆ-ում արտադրված սարքավորումը գնելու համար ահռելի գումարներ են անհրաժեշտ։

Մոդելավորման տեսանկյունից այս տեխնոլոգիան ավելի ունիվերսալ է, որովհետև Foldink-ը տեխնոլոգիան գնող լաբորատորիային bioprinter-ը տրամադրում է այն չափանիշներով, որը անհրաժեշտ է տվյալ հետազոտությունը  իրականացնելու համար։ Օրինակ՝ դա կարող է լինել տպագրության ընթացքում կենսաանվտանգության բարձր աստիճան  ապահովող bioprinter։

Մի խոսքով, սկսեցինք փորձել ինքնուրույն հավաքել սարքը: Իհարկե գումարի խնդիր ունեինք և անհրաժեշտ դրամական միջոցները ձեռք բերելու համար մի շարք accelerator-ների, incubator-ների ենք մասնակցել, օրինակ՝  Beeline Startup Incubator, FAST- ի (Foundation for Armenian Science and Technology) “Startup studio”, EU-ի և Oxygen Foundation-ի կողմից իրականացվող դրամաշնորհային ծրագիր և այլն։ Բայց իրականում կարևորը գաղափարն էր, որ ունեինք և այդ գաղափարի շուրջ հավաքված թիմը, հետևաբար ցանկացած գումարային և այլ խնդիրներ հաղթահարելի էին։

Այն հարցին, թե արդյո՞ք Հայաստանը ունի բոլոր անհրաժեշտ մարդկային ռեսուրսները գիտության զարգացման համար, Համլետը պատասխանեց, որ մենք ունենք մեծ ներուժ, որը պետք է զարգանա։

Բայց ավաղ, ինչպես բոլորս էլ գիտենք, այդ ռեսուրսը զարգանում է մեր երկրի սահմաններից դուրս։ Եվ սրան իրականում շատ պարզ բացատրություն կա։ Հարցազրույցի վերջում ես եկա այն եզրահանգմանը, որ զրուցակցիս նման ուսանողները, ովքեր զբաղվում են գիտությամբ, իրենց ցանկացած գաղափարի ռեալիզացիայի համար պետք է դիմեն անհատների կողմից կազմակերպվող դրամաշնորհների, այնինչ՝ արժանի գաղափարները պետք է անմիջական պետական աջակցություն ստանային։ Իհարկե, նրանց համարձակ, նպատակասլաց լինելը խոչընդոտներ չի տեսնում, բայց այն պետությունը, որը չի նպաստում գիտության զարգացմանը, պարտվելու է, և այդ պարտությունը իրեն երկար սպասել չի տա։

Հաղթելու համար պետք է գործել հենց այսօր, հենց հիմա․․․

hayk qalantaryan

Երկրի ափի մեջ. Ճամփորդական օրագիր, մաս 3

Գնացքի արագությունից մոտ 6 անգամ բացվել-փակվելուց հետո՝ աչքերս վերջապես ի վիճակի եղան նայել հեռախոսին ու զգալ քարտեզի վրա իմ գտնվելու վայրը ցույց տվող նշանի և Ստոկհոլմ քաղաքի միևնույն տեղադրությունը: Շատ հոգնած էի մինչև վերջ ժպտալու համար, ուստի նորից փակեցի աչքերս, ամուր գրկեցի էն փոքր գիրքը, որը Մալմոյում գտնվող թանգարանից էի վերցրել, ու որը պատմում էր մի անհայտ նկարչուհու սիրուն գործերի մասին: Վայրկյաններն էի հաշվում՝ երբ են ձեռքերս մեկնվելու վերև, որ մի արագ շարժումով ճամփորդական պայուսակիս էս լուրը հայտնեմ:

CAA8F4B0-964D-44D0-823C-E92E6579629F

Շատ աղոտ են հիշողություններն առաջին օրվանից (ավելի ճիշտ՝ գիշերվանից, քանի որ երեկոյան 9-ին էինք տեղ հասել): Միայն երկու բան եմ լավ հիշում. «7-Eleven» խանութ կար ամբողջ քաղաքում, ու ես առաջին անգամ զգացի, որ էդ երկու թվերը հանգավորված են, իսկ երկրորդը հիշողություն է էն մասին, թե ոնց էի ես հորաքրոջս տղային տեսնելուց հետո էդ նույն խանութում նստած վայելում ինչ-որ համով բան: Հա, համով բան, էդ ճամփեքից հետո տեսողական զգայարաններդ քեզ սկսում են դավաճանել:

Առավոտյան լվացվող երեսիս մի ժպիտ էր կպել ու ոչ մի ձև չէի կարողանում դրա «դիմացն առնել»: Հետո հիշեցի, որ էդ ժպտացող աչքերը նույն երեկվա ժպտացող աչքերն են ու էդ պահին վախեցա նույնիսկ ջուր շփել աչքերիս մոտակայքում: Հիմարն էի. վախեցա, որ կմաքրվի:

Վերջապես դուրս եկանք փողոց: Մտքիս երկու բան էր մենակ. խմել ամենաթունդ սուրճն ու պատրաստ լինել ամբողջ օրվան: Դե, բնականաբար, էդ սուրճը գտնվեց «7-Eleven»-ում: Ավելի շատ էդ սուրճով ձեռքերս տաքացրի, քան վայելելով ըմպեցի, որ Սկանդինավների քամիներից միամիտ տավուշեցիս չքարանա: Ինչևէ, իմ ոտքերը վերջապես դիպան էն կարճ կամուրջին, որը դռներն էր բացում հին քաղաքի առջև:

IMG_2351

Մի պահ մտածեցի, որ ես լարված չեմ ու էս անգամ ժամերով չեմ նայելու շենքեր- շինություններին, բայց դե խաբելուն էլ չափ ու սահման կար: Ուղղակի ընդունեցի, որ չեմ էլ մտածել էդպիսի բան ու լարված քայլերով սկսեցի ստոկհոլմյան իրականության չափաբաժին ընդունել:

Ֆանտաստիկ մարդկային էին քաղաքի կառույցները, էդ կղզիների վրա էնքան չտեսնված ու չհասկացվող մշակույթ կար, որ էդ քաղաքի ամենածեր ծառն էլ պետք է մի երկու այդքան ապրեր, որ բոլոր հավանական քամիների հետ մի հուշում ուղարկեր ճամփորդողին, իսկ ճամփորդողը մի քանի անգամ էդ ծառից վայր ընկնող կանաչը պետք է տեսներ, որ մի զգայարան ավել ունենար ու կլաներ էդ ամբողջ մշակույթը:

IMG_2543

Քաղաքի ամբողջականությունը մտքերով վայելելու համար քեզ մենակ կարող են օգնել «Սքորփիոնս»-ն ու քաղաքապետարանի այգուց բացվող տեսարանը, որի քարացնող տեսիլքների հետ մեկ մեծանում ես, մեկ հանկարծակի ինչ-որ գաղփարազուրկ էության կրող ես զգում քեզ, հետո մի կերպ սթափվում, որ քեզ թափ տաս, բայց էդ մանրացված էությանդ մեջ ինքնադրսևորման բոլոր ունակություններից զուրկ ես՝ ենթակա էդ սովորական ափաջրերի ու կյանք տեսած քարերի հրամաններին:

Էս աննկարագրելի չինքնարդրսևորման մեջ էլ էր Ստոկհոլմը ճամփորդական արկածներ պատրաստել ինձ համար:

Հաջորդ օրը Նոբելյան թանգարանի տոմսերը արդեն ձեռքիս էին: Էլի լարված էի, չգիտեի՝ եկել եմ մրցանակակակիր գրողների համար, տնտեսագետների, թե առհասարակ, բոլորի համար:

IMG_2064

Թե եկել էի, որ մի քիչ էլ հասունանամ: Բայց երբ ձեռքս ընկավ Լյութեր Քինգի ելույթի տողերը, վերջնականապես հասկացա՝ ես հասունացողը չեմ, ինձ էն մնացած տարբերակներն են էստեղ բերել: Գրքույկը կարդալիս նկատեցի, որ անգիր եմ արտասանում էդ տողերը: Զարմանքս ինձ մի քիչ հիշողություն նվիրեց. իմ սիրելի անգլերենի դասախոսն էր հանձնարարել ինձ սովորել էդ երկար տեքստը, ու ես էլ գժի պես սովորել էի: Գիտեի, որ շուտով պետք կգա, երևի, կամ էլ ուղղակի պատահականությանը խորհրդավորություն հաղորդելու համար եմ էդպես ասում:

IMG_2073

Երեկոյան երկար սպասված այցս էր հորաքրոջս տղայի ընտանիքին: Երևի թե մի ամիս օտարության մեջ լինելուց հետո հազիվ մի անկյուն էի գտել, որտեղ 2 համով ճժեր կային իմ այցից ուրախացած, ինձ համար համով ու տեսակ-տեսակ ուտելիքներ կային պատրաստած ու մի տուն ու մարդիկ, որտեղ ու որոնց հետ ես մի քիչ Տավուշն էի զգում, մի քիչ Երևանը, բայց էդ մի քանի ժամ տևող հանդիպման մեջ անընդհատ մտքիս էն հրաժեշտի պահն էր նորից, որից հետո մնում եմ ես, մտքերս, ուսապարկս ու ուսապարկիս մեջ էն փոքր գրքույքը՝ գեղեցիկ կտավներ հեղինակած կնոջ մասին պատմող:

3A01E371-6FA3-4BA4-B579-D01CBF711D80

Հետո մեքենայով քաղաքի բոլոր թաքնված տեղերը գնացինք՝ ամեն անգամ մի նոր Ստոկհոլմ բացահայտելով, ամեն անգամ նորովի Ստոկհոլմի չափաբաժին ընդունելով ու ամեն անգամ անզոր զգալով, որ էն ծառերից եկող պատմությունները դեռևս ինձ հասու չեն:

inesa zohrabyan

Ամառ ջան

-Վա՜յ, դու դեռ դպրոցակա՞ն ես։

Եթե ինձ այսպիսի հարց տան, վերջապես կկարողանամ ասել՝ արդեն չէ, ուսանող եմ (չնայած՝ դեռ չեմ պարզել հարաբերություններս այս բառի հետ, ինչևէ)։

Իրականում, իմ ամառը բոլոր թելերով կապված էր համալսարան դիմելու հետ. քննությունների նախապատրաստական շրջանի, քննությունների, արդյուքների հրապարակման, լարված վիճակով անունդ փնտրելու ու գտնելու տրամադրությունների, սպասման։

Բայց, իհարկե, իմ սիրելի միջավայրը նոր պեղումներով ի մի բերելու ամառ։
Երևի թե ամեն մի մայրամուտը նկարել եմ, ամեն մայրամուտի համար մե՜ծ ժպտացել եմ, դե հա, իմ արխիվացրած արևածագերը քիչ են, բայց կան, կարող էին և չլինել, չէ՞։ Կանաչի, ստվերների, շանս հետ հարաբերությունները այս ամառ տեղափոխվեցին մի այլ զոնա։
Շանս շնչակտուր վազքը ու շնչառության՝ ինձ մոտ լինելը, կանգնած մնալը ու անխոս վերև նայելը թռչունների երամի ընթացքը զգալու համար իմ սիրելիներն էին այս ամառվա։ Գույն, գույն, գույն։

Մեկ-մեկ լինում է, չէ՞, որ ինչ-որ դիրքից նայում ես ինչ-որ կետի ու մտածում (օրինակ՝ սենյակի վարագույրին), որ քանի տարի է՝ դա կա, գոյություն ունի, բայց դու կարծես դա նոր բացահայտես, կամ նոր անկյունից քեզ համար տարածք բացես զննելու. այսպիսի ամառ էր։

Ամառ, երբ արդեն բժշկական դիմակ կրելը դառնում է գերսովորական մի բան։

Ամառ, երբ փոքր դետալների մեջ երջանկություն ես փնտրում ու գտնում. օրինակ՝ փորձում ես ուրիշներին էլ ասել, որ կակտուսիդ ծաղկելը կարող է հոգիդ լցնել։

Շնչելու ու արտաշնչելու ամառ։

Մեծ չափաբաժնով լույս օրեր եմ ուզում նաև աշնան համար։

Գնանք։

ա (6)

Պղնձե զարդեր պատրաստող տղան կամ ռիսկը գործի կեսն է

Հարցազրույց գյումրեցի ստեղծագործող Տիգրան Մաղլոջյանի հետ։

-Ներկայացրեք խնդրեմ՝ ինչո՞վ եք զբաղվում, ի՞նչ կապ ունեք արհեստի և արվեստի հետ։

-Նախ ասեմ, որ վաղ հասակից սիրել եմ նկարել՝ հաճախել եմ նկարչության։ Հետագայում ինձ փորձելով մի շարք այլ բնագավառներում, սովորելով տարբեր բաներ՝ հասկացա, որ պետք է վերադառնամ արվեստին ու ամբողջովին ինքնուրույն՝ ինտերնետի ու վիդեոդասերի շնորհիվ սկսեցի պատրաստել պղնձե զարդեր՝ ամենասովորական հաղորդալարի պղնձից։ Միշտ սիրել եմ արվեստը, հավանաբար դա ժառանգաբար է փոխանցվել, դե կարծում եմ՝ Գյումրին էլ պակաս դեր չի խաղացել այդ գործում, ստեղծելու սերը մանկուց եմ ունեցել։

-Ի՞նչ զարդեր եք պատրաստում ու ինչո՞ւ հատկապես հենց պղնձից։

-Ե՛վ կախազարդեր, և՛ ականջօղեր, կրծքազարդեր, մատանիներ, թևնոցներ։ Ի դեպ, ասում են, որ պղնձե թևնոցները կարգավորում են արյան շրջանառությունը։ Այսինքն՝ արյան ճնշման խնդիր ունեցող մարդկանց համար կարող են շատ օգտակար լինել, և՛ բարձր, և՛ ցածր ճնշում ունեցողներին։ Այլ մտքեր դեռ շատ ունեմ, շատ այլ նորարարական գաղափարներով դեռ կկարողանամ զարմացնել, սա դեռ սկիզբն է։ Հենց պղնձով որոշեցի անել, որ նորություն լինի, ու մարդիկ կարողանան նոր տեսակի զարդեր ձեռք բերել, բացի դրանից՝ չմոռանանք պղնձի գերբնական՝ այրան ճնշումը կարգավորելու հատկությունը։

-Պղնձից զարդեր Գյումրիում կամ ինչ-որ այլ տեղում պատրաստո՞ւմ են։

-Գյումրիում ու ընդհանուր առմամբ Հայաստանում դեռ չեմ տեսել, ինձ չի հանդիպել, հնարավոր է՝ մարդիկ լինեն, որ հենց պղնձով են պատրաստում։ Հայաստանից դուրս անում են։ Կարող եմ ոսկուց, արծաթից, այլ թանկարժեք մետաղներից պատրաստել, բայց որոշել եմ, որ միայն պղնձից եմ պատրաստելու։ Ավելի նորարարական է ու տարբերվող, հումքը մատչելի է, ունի բուժող հատկություն, համ էլ՝ ճոխություններ չեմ սիրում։

-Կա՞ արդյոք պահանջարկ, հատկապես՝ այս համավարակի շրջանում, որտեղի՞ց են գնորդները։

-Սկզբում դժվար էր՝ համարյա առևտուր չկար, հետո, երբ արդեն ավելի շատ մարդիկ իմացան, վաճառքի տեմպը առաջ էր ընկել։ Հիմնականում գնում են տուրիստները, Երևանից էլ պատվիրողները քիչ չէին, սակայն COVID-ը եկավ, ու ինչպես մյուս բոլոր ոլորտները, տուժեց նաև սա ու ընկավ պահանջարկը, հիմա էլ գնորդներ կան, բայց վաճառքի ու տարածման տեմպը ընկել է։ Սակայն, իհարկե չեմ հուսահատվում՝ հույս ունեմ վիրուսը շուտ կանցնի ու կվերադառնանք նախկին տեմպին ու առօրյային։

-Որպես գյումրեցի արվեստագետ՝ ինչ կուզեիք ասել այն մարդկանց, ովքեր կկարդան այս հոդվածը կամ կուզեն սկսել նման նախաձեռնություն։

-Դե, չեմ սիրում, երբ նման բարդ հարցեր են տալիս, բայց կուզեի այն մարդկանց, ովքեր սիրում են ստեղծագործել ու մտածում են՝ իրենց արտադրանքը գնող չի լինելու, ասել, որ գնող չի լինի, եթե չսկսես ստեղծել այն, ինչը պետք է վաճառես։ Գործը միշտ պետք է սկսել հավատով ու այդ հավատը պահել միշտ, որ չես ձախողելու։ Ռիսկը գործի կեսն է։

 

Maghlodjian Jewelry

https://www.facebook.com/maghlodjianjewelry/

lusine araqelyan

Պատշգամբից ներքև

Ես մի անվախ աղջնակ էի, որին անգամ համավարակի իրական վտանգի ապառնալիքով տանը պահել հնարավոր չէր, ես մի ազատ թռչնակ էի, ով անկախ իրավիճակից՝ ճախրել էր ուզում։ Բայց այսօր, երբ ինձ համար շատ մտերիմ մարդն այդ լուրջ խնդրի առաջ է, հիմա այդ խենթ աղջիկը, նույն ինքը՝ ես, այնքան մտահոգ եմ, բայց անկախ ամեն ինչից՝ իմ սրտում կուտակված տխրության մեջ կային ուրախ բջիջներ, վերջինիս մոլեկուլներում՝ ցնծության նշույլ, քանզի ես գիտեմ, որ իմ սրտից բխած ոչ ցուցադրական աղոթքները տեղ են հասնում։

Գուցե իմ ուրախ առօրյան ինձ թույլ չի տալիս արտասվել, այսինքն՝ իրական էմոցիոնալ վիճակս ցույց տալ, բայց այդ պայծառ առօրյայի «միջանցքներում» հաճախակի հյուրընկալող տագնապ ու տխրություն կա։

Ինչևէ, թողնելով գործերս, զբաղվածությունս հաշվի չառնելով՝ վերցրի իմ ձեռքով սարքած մի գեղեցիկ նվեր, մի քանի համով բան գնեցի խանութից ու անհրաժեշտ դեղեր, հագա պաշտպանիչ, բայց և շնչառական խնդիրներ ի հայտ բերող դիմակս ու շտապեցի ընկերուհուս տուն, ավելի ստույգ՝ իրենց տան պատշգամբի տակ կանգնեցի ու մի փոքրիկ քարով հարվածեցի պատուհանին։ Վերջին գործողությանս նպատակն այն էր, որ դուրս գան տանից, որ տեսնեմ իրենց, թեև երկու մետր հեռավորությունից։

Արդեն երեկոյան ինն էր, երբ քաղաքի եռուզեռը, փողոցի լույսերը, մարդկանց անցուդարձը ուրախ թվացող փողոցում ինչ-որ յուրահատուկ տրամադրություն էին առաջացնում։ Այդժամ ես կանգնել էի ուղիղ իրենց տան պատշգամբի ներքևում։ Եվ կարծես թե իմ քարի հարվածները իրենց նպատակին էին ծառայում։

Երբ տեսա նրան ու իր ընտանիքի անդամներին, պայծառ ու շողացող ժպիտն ու աչքերի մեջ առկայծող կրակը, հասկացա, որ աշխարհում կա մի գեղեցիկ երևույթ, որը «հույս» է կոչվում։

Արցունքներս զսպելով՝ ես էլ ժպտացի իրենց, այնուհետև ընկերուհիս իրենց պատշգամբից մի երկար պարան ձգեց դեպի ինձ, ու ես դողացող ձեռքերով նվերները դրեցի իրենց պարանին կապած տոպրակի մեջ, և նա պարանի օգնությամբ դրանք վերև բարձրացրեց։

Դա կյանքիս մեջ պատահած այն գեղեցիկ երևույթն էր, որ երկու բառով նկարագրել եմ ուզում՝ բարություն և ինքս իմ անձի հանդեպ դրսևորված երախտագիտություն։

Այս ամենին հաջորդեցին օդային համբույրները, ու ես լայն ժպիտը դեմքիս տուն գնացի։

Anahit Badalyan

(Չ)կայացած թռիչքներ

Կյանքի բոլոր նոր փուլերի միջով անցնելիս մենք նախ էդ փուլերն անցկացնում ենք մեր միջով։ Ինչ-որ ճանապարհ անցնելուց առաջ մի քանի անգամ պատկերացնում ենք մեզ այդ ճանապարհին ու դրա վերջում անգամ։ Փորձում ենք հասկանալ՝ որտեղ ենք առավել ոգևորված լինելու, երբ ենք հոգնելու ու փորձում ենք հաշվարկել հավանականությունը՝ երբևէ հետ կանգնելու։ Ու երբ իսկապես ճանապարհին ենք, հասկանում ենք՝ արժեր անցնել էդ փուլով ևս՝ զգալու համար միայն, որ ապրելը պատկերացնելուց լավ է, ու որ միտքն ինչքան էլ ի վիճակի լինի պատկերելու պատահելիքը, սրտով զգալն է ապրելը․․․

Վերջին ամիսներին միտքս անընդհատ փորձում էր կտրել-անցնել անանցելի թվացող հեռուներն ու պատկերել գալիք սեպտեմբերը, որ պիտի լիքը լիներ այնպես․․․

Դիմորդի կարգավիճակը դուռս թակել էր դեռ 2019-ի հոկտեմբերից։ ԱՄՆ-ում գտնվող համալսարաններ դիմելու համար դիմումների գործընթացը սկսվում է աշնանից, ու ավարտվում է գարնանը՝ համալսարանների կողմից որոշումների թողարկմամբ։ Դժվար ժամանակներ էին՝ լիքը դասերով, պորտֆոլիոյի անդադար վերանայմամբ, ուսուցիչների երաշխավորագրերի հավաքագրմամբ ու օրվա վերջում հոգնածությունից մինչև վերջին բջիջը սպառված՝ առանց հասկանալու համակարգչի դիմաց քնով անցնելով։ Բայց լավ ժամանակներ էին։ Կարոտում եմ․․․

Մինչ հասակակիցներս խառնիխուռն քննությունների արդյունքում վերջին ամիսներին դիմում-ընդունվում էին համալսարան, ես սպասում էի նոր թռիչքների, որ կիսամյակս սկսեմ էնտեղ, որտեղ երազում էի, ու որտեղ հասնելու համար չխնայված ջանքեր կան այնքա՜ն․․․ Օվկիանոսից այն կողմ՝ ԱՄՆ-ում…

Ես կողջունեմ Ռիչմոնդի համալսարանին՝ ապագա 4 տարիների իմ տանը, 2021-ի ձմռանից։ Դե, որովհետև ինքնաթիռներն էլ են մեկ-մեկ հոգնում թռչելուց ու ուզում են հանգստանալ մի քիչ․․․

Դեռ մարտից արդեն ընդունելությանս նամակը ստացել էի, ու աշխարհում պատահող-չպատահող ոչինչ ինձ չէր կարող համոզել, թե լավը չէ 2020-ը․․․ Ու չի համոզել․․․

Էնքան մանկուց եմ պատկերացրել համալսարան ընդունվելս, հետո ուսանող դառնալս, հետո ավարտելս։ Դեռ երրորդ դասարանից մտքումս պտտվել են ամենահնարավոր ու անհնար մասնագիտությունները։ Մինչև երրորդ դասարանը վստահ էի՝ երգչուհի կդառնամ, հետո մտածեցի՝ չէ, ատամնաբույժ դառնամ, կլինիկա կբացեմ։ Ինչքան էլ որ առանց վարանելու ու վախենալու ատամնաբուժարան էի գնում, երկար ժամանակ չպահանջվեց հասկանալու համար, որ չէ, սիրելիս, բժշկությունը քոնը չէ․․․ Բոլոր-բոլոր գերազանցիկների նման կյանքի մի փուլում ես էլ էի վստահ, որ ուսուցչուհի եմ դառնալու։ Դա այն ժամանակ էր, երբ դեռ երկու պոչիկներով էի գնում դպրոց, ու երբ բոյս գրատախտակի կեսին հազիվ էր համարժեք։ Կյանքիս մի սիրուն շրջանում ի վերջո ուսուցիչ եղա, բայց դա թող մնա որպես սիրելի զբաղմունք, ոչ մասնագիտություն։

Եթե 12 տարեկանում հարցնեին՝ կյանքում ինչում եմ ամենաշատը վստահ, կասեի՝ նրանում, որ մի քանի տարի անց ես եմ լուրերը հաղորդելու հեռուստացույցով։ Կյանքիս երեք-չորս սիրունագույն տարիներին էս մտքով քնում-արթնանում էի։ Սեփական հաղորդում ու ալիք բացեցի, որոնք հիմա նայելիս ծիծաղում եմ էնպես, որ ստամոքսիս հաջողվում է ցավել։ Ծիծաղում եմ ու ինչ-որ պահերի նախանձում էն ժամանակվա ինձ, որ էնքան վստահ էր՝ եթե մի բան ուզում է, ուրեմն աշխարհում ոչինչ ու ոչ ոք չի կարող խանգարել։ Չէր կարող խանգարել և այն, որ առանց բարձրախոսի, թվային տեսախցիկով ստիպված էի ստանձնել լրագրողի, օպերատորի ու մոնտաժողի դերը։ Չէր կարող խանգարել և այն, որ մարդիկ մեկ-մեկ (շա՜տ հաճախ) տարօրինակ հայացքով էին նայում, երբ մոտենում էի ու հարցնում՝ ներեցեք, ի՞նչ կարծիք ունեք Կապանում կազմակերպվող մանկապատանեկան միջոցառումների վերաբերյալ։

Մանկապատանեկան միջոցառումների մասին ռեպորտաժները ինձ մինչ օրս կարոտել են տալիս առավոտից երեկո քաղաքով մեկ նոր հոդվածի համար աջուձախ վազող Անահիտին։ Նրան, ով չնայած մեծացել է ու 12-ի փոխարեն հիմա 18 տարեկան է արդեն, բայց որոշել, պայքարել ու ընդունվել է էնտեղ, որտեղ իսկապես ուզում էր։ Եվ նրան, ով հոգու խորքում դեռ շա՜տ տարիներ առաջ գիտեր՝ տնտեսագետ պիտի դառնար, ու էդպես էլ լինում է։

Հասակակիցներս էստեղ կսկսեն օնլայն սովորել։ Ես էլ օնլայն դասընթացներ կանեմ եկող կիսամյակի ընթացքում։ Բայց ամենասիրուն ուսանողական կյանքը պաշտոնապես կսկսվի հունվարից։ Կսկսվի։ Անպայման։

Իսկ մինչ այդ մնում է չտխրել չկայացած թռիչքների համար։ Գուցե պետք էր տեսնել Կապանի տերևաթափը երկու տարի անց։ Ու գուցե պետք էր էլի մի անգամ նոր տարուն երազանք պահել հենց մեր տան տոնածառի առաջին խաղալիքը կախելիս։

Ու գուցե էստեղ ևս չկայացած թռիչքներ կան՝ երկար ու խրթին մի քիչ, բայց և այնպես՝ միշտ դեպի վեր տանող․․․

Juliabrahamyn12

Դիմորդ 2020

Մեկ տարի առաջ ինչ ասես որ մտքներովդ չէր անցնի, լսո՞ւմ եք, ինչ ասես, ինձ ասեիք՝ կհավատայի, բայց այն, որ ուսանողները կցանկանան ընդունվել ու ավարտել, բայց չեն կարողանա, այն, որ մենք իրար հանգիստ խղճով գրկել կամ համբուրել չենք կարողանա՝ չէի հավատա։

Իրոք, մի շաբաթ առաջ զանգեցի ինձանից մեկ տարով մեծ ընկերուհուս, ով իմ մաթեմատիկական փայլուն հաշվարկներով պետք է արդեն քննությունների պատրաստվեր և ընդունվեր համալսարան, ու պարզվեց, որ դեռ ոչինչ պարզ չէ։ Տանից դուրս գալ ու գնալ համալսարան չեն կարող, միակ լուծումը համալսարանի հետ հեռախոսազանգով կամ համացանցով կապնվելն է, բայց դա էլ չի փրկում։

-Էհ, լավ, մի նեղվի, մի բան կանենք։ Օրինակ՝ ․․․  Չգիտեմ։

-Օրինակ՝ ես էլ չգիտեմ։ Լավ, գնամ տեսնեմ, թե ոնց եմ համալսարան ընդունվում ու կյանքս կարգի բերում։

Մի խոսքով, պարզվում է, որ այս պայմաններում մեկ քննությունով բուհ ընդունվելու համար չարժեր այդքան ուրախանալ, քանի որ դեռ ոչինչ պարզ չէ։ Միգուցե քննության ժամանակ հնարավոր վարակներ գրանցվեն, միգուցե բուհ ընդունվելն այս տարի ամենամեծ ռիսկերից մեկը համարվի:
Հեռավար քննություններն էլ արդյունավետ չեն։ Հեռակա ուսուցումը, այս դեպքում, առավելություններ ունի, քանի որ քննություն հանձնելու խնդիրներ չեն առաջանում, ամեն ինչ ավելի հեշտ է կազմակերպվում, իսկ առկա ուսուցման համա՞ր։

Եվ ի՞նչ կարծիքի են ապագա ուսանողները։ Եթե մեկ տարի առաջ ապագա ուսանողները պատրաստվում էին քննություններին, ոմանք պատկերացնում էին իրենց ուսանողական չորս տարիներն ու ընկնում երազանքների գիրկը, ապա հիմա, իմ կարծիքով, ոչ մեկը բուհ չի ցանկանում ընդունվել, քանի որ դա ժամանակի կորուստ է համարում։

Կորուստ այնքանով, որ հեռավար ուսուցումն ինչ-որ տեղ ավելի հարմար ու արդյունավետ են համարում, կորուստ այնքանով, որ մինչև հիմա ուսանողները չգիտեն, թե ինչ է սպասվում իրենց մի քանի ամիս անց։

Նրանք, ովքեր պետք է հանձնեն միասնական քննություն, կարծում են, թե քննությունը կանցկացվի այնպես, ինչպես եղել է նախորդ տարիներին։ Ուղղակի այս անգամ դռան դիմաց ջերմաչափվելով և լսարանում իրարից մեկ մետր հեռավորության վրա նստելով։

Ավելի արդյունավետ չի՞ լինի, եթե ուսանողները երկու-երեք օր շուտ հանձնեն կորոնավիրուսը հայտնաբերող արագ թեստ, որն ինչ-որ չափով վստահություն է ներշնչում, և միայն թեստի պատասխաններից հետո՝ հանձնեն քննությունը։

Բայց կրկին ամեն հարց շոշափելիս՝ կան այլ խնդիրներ։ Ի՞նչ անի այն ուսանողը, ում ընտանիքը չի կարող վճարել արագ թեստի դիմաց։ Կամ ասենք, հենց քննության նախաշեմին պարզվի, որ կոնտակտավոր է, առավել վատ սցենարով` վարակվել է: Ի՞նչ է սպասվում այդ դեպքում դիմորդին: Ռիսկային գոտում գտնվելով՝ հանձնի՞ քննությունը, թե՞ չընդունվի բուհ այս տարի։

Ընկերուհիս դեռ փաստաթղթերը չի հանձնել: Հավանաբար դիմի հեռակա ուսուցման բաժին: Տեսնենք: Նորություն լինի` կտեղեկացնեմ:

davit shahbazyan

Մեր սեփական ընտրությունը

Բոլորս էլ կյանքում հաճախ ենք կանգնում ընտրության առաջ, ու հաճախ չենք ընտրում այն, ինչը իրոք մենք էինք ուզում, այլ ընտրում ենք այն, ինչը ուզում են մեր ծնողները, ընկերները, բարեկամները։

Արդյոք ճի՞շտ է դա. հիմա կհասկանանք։
Ավարտվեց 2019-20 ուստարին, և մենք՝ դպրոցը ավարտածներս, դեռ վաղուց կանգնած ենք եղել այդ ընտրության առջև․ արդյոք սովորե՞լ բուհում, թե՞ ոչ, կամ եթե սովորել, ապա ի՞նչ մասնագիտությամբ։ Եվ հենց այս փնտրտուքների ժամանակ է, որ մեր գլխին տեղատարափի նման թափվում են հազարավոր, իբր թե լավ ու բարեսիրտ խորհուրդներ, որոնք ապակողմնորոշելուց բացի ուրիշ ֆունկցիա չեն կատարում մեր կյանքում։
Ամենասարսափելին այն է, երբ մենք, դեռ մեր սեփական ընտրությունը չկատարած, տրվում ենք այդ բազում խորհուրդներից մեկին ու գնում այնտեղ, որտեղ բոլորովին մեզ չէին սպասում, և ահա, խնդրեմ՝ դու չես լինի այն, ինչի մասին երազել ես միշտ։

Մենք սիրում ենք մեր ընկերներին, ծնողներին ու բարեկամներին, բայց մենք ենք ապրելու մեր կյանքը և ոչ թե նրանք, ու եկեք ապրենք այնպես, ինչպես մեր սիրտն ու հոգին են ցանկանում։
Ես կատարել եմ իմ ընտրությունը այնպես, ինչպես իմ հոգին է ցանկացել, վստահ եմ, որ հաջողությունը, նկատելով, որ դեպի իրեն եմ վազում, ինձ ընդառաջ կգա։