Բարև: Սկսում եմ նյութս արագ հավաքել, որովհետև պետք է պատրաստվեմ, որ գնամ աշխատանքի… Ը, չէ, դեռ մի 4 ժամ ունեմ մինչև տնից դուրս գալը, ուղղակի ինչ աշխատանքի եմ ընդունվել, բոլորի հարցերին պատասխանելիս կամ մի բան պատմելիս անընդհատ ուզում եմ նշել, որ աշխատում եմ:

-Բարև:

-Բարև աշխատանքի վայրից:

-Ո՞նց ես:

-Դե, աշխատող մարդը ո՞նց է լինում:

-Շոգ ա:

-Հա, մինչև գործի եմ հասնում, հինգ գույն եմ փոխում:

Ֆեյսբուքիդ պատին էլ նշում ես, որ արդեն աշխատում ես, և վերջ, առաքելությունը կատարված է: Դու արդեն ինքնուրույն ու ինքնավստահ ես… Էն լիմոնադի շիշը բերեք, դա էլ արդեն կարող եմ ինքնուրույն բացել: Աշխատավարձս էլ ստանամ, արդեն կարող եմ սրտիս ուզածի չափ հելիում գազով փուչիկ ու պիցա գնել…

Իսկ հիմա ասեմ, որ աշխատում եմ երեխաների հետ: Ավելի կոնկրետ` Cityzen-ում՝ մանկական մասնագիտությունների քաղաքում: Էն որ փոքր ժամանակ տուն-տունիկ եք խաղացել, ամեն մեկդ ձեզ մի դեր եք տվել, պատկերացրու` էստեղ պրոֆեսիոնալ տուն-տունիկ է: Երեխաների համար քաղաք, մեծերը էդ քաղաքում հյուր են, դու կարող ես 20 րոպեն մեկ մասնագիտությունդ փոխել ու ամեն մասնագիտության մեջ մնալ լավագույնը, քեզ դրա համար ամեն ինչ տրամադրում են. համազգեստ, եթե ոստիկան ես՝ գող, եթե փրկարար ես՝ հրդեհ: Եթե մենք տերևներով էինք առևտուր անում, էստեղ երեխաներն ունեն իրենց համար հատուկ ստեղծված գումար, որը տարբեր տաղավարներ մտնելիս ծախսում կամ աշխատում են:

Ես էդտեղ ավագ եմ, օգնում եմ երեխաներին այդ պահին իրենց ընտրած մասնագիտությունը հասկանալ, յուրացնել, հետո՝ կիրառել:

Ամեն ինչը մի կողմ, երեխաների հետ աշխատելով հասկանում ես` ինչպիսին են եղել Հիտլերն ու Այնշթայնը փոքր ժամանակ: Աչքիդ առաջ մեծանում է ապագա բարերար, որ շատ փող հավաքելով` սկսել էր բոլորին իր փողերից բաժանել, կամ օլիգարխ, որ մենակ ուզում է փող աշխատել ու ոչ մի դեպքում չի ծախսում: Փոքրիկ Հիտլերի մասին ընկերուհիս՝ Զարէն պատմեց, որ եկել ու հեքիաթ է գրել շատ չար մարդու մասին, որին սպանում է ավելի չար մեկը: Փոքրիկ գիտնականներ էլ կան, որ քեզանից առաջ անցնելով` ամեն ինչ պատմում են, ալյուրից թուղթ պատրաստող երևակայողների պակաս էլ չունենք:

Ու էսպես աշխատում ես, ուրախանում ես, հոգնում ես, կարոտում ես ծնողներիդ, ուզում ես քո հով Ճամբարակը, գնում ես աշխատանքի, օրդ թռչում է, աշխատավարձդ ստանում ես, ափսոսում ես հելիումով փուչիկ գնել, իսկ էդ լիմոնադի շիշը տենց էլ չես կարողանում բացել:

-Բարև,- ասաց տատիկս:

-Բարև ձեզ,- ասացի ես:

-Թոռնիկս ա:

-Բա մազերը ինչի՞ են սենց սպիտակ,- լսվեց այս ամառվա ամենաշատ տրվող հարցը, որը հուզում է գրեթե ամեն ինձ անծանոթ մարդու:

-Պապայի պես ա. իրա մազերն էլ են շուտ սպիտակել:

-Հա… Դե էս հարցի լուծումը հեշտ ա: Կարա ներկի:

-Հեսա, որ մի քիչ էլ մեծանա, կներկի,- վստահորեն ասաց տատիկս:

Տասը տարեկան էի, երբ մայրիկս նկատեց, որ մեկ սպիտակ մազ ունեմ:

-Ես սպիտակ մազ չունեմ,- ասում էի ես, մինչև մեկ տարի անց դրանք չշատացան:

Հայրիկիս մազերն էլ են շուտ սպիտակել: Եվ քանի որ հայրիկիս շատ եմ նման, իմ մազերն էլ շուտ սպիտակեցին:

Ժամանակի ընթացքում դա սկսեց ինձ դուր գալ:

Վերջերս իմ սպիտակ մազերը ավելի տեսանելի դարձան: Բայց ես մինչև հիմա հավանում եմ դրանք (իսկ ի՞նչ վատ բան կա լավ որակով, հաստ, չոր, խիտ, տեղ-տեղ սպիտակ մազերի մեջ): Բոլորին թվում է, որ ես տանել չեմ կարողանում իմ մազերը. ուզում եմ ներկել դրանք:

-Էս մազերդ ներկե՞լ ես,- ասում են ինձ մոտ քսան րոպե ծանոթ մարդիկ:

-Չէ, սպիտակել են:

-Ինչ հավես ա: Ոնց որ վերցրած լինես հատ-հատ ներկած լինես:

-Էս քո մազերը սպիտակե՞լ են,- ասում են ինձ որոշ չափով ծանոթ մարդիկ:

-Դե, հա:

-Երևի շատ մտածելուց ա:

-Հըմ,- ասում եմ ես:

«Ինչ «սրամիտ» կատակ էր»,- մտածում եմ այդ պահին:

-Էս քո մազերը սպիտա՞կ են,- ասում է անծանոթ ինչ-որ մեկը (օրինակ՝ խանութի վաճառողուհին, փոքր երեխաներ, անծանոթ կին)` ապշած հայացքը դեմքին:

-Դե… հա,- զարմացած նրա հայացքից՝ պատասխանում եմ ես:

-Ինչ հետաքրքիր ա,- շարունակում է զարմանալ:

Բայց սա մի քիչ թեթև տարբերակն էր: Լինում է նաև այսպես.

-Էս ինչի՞ ես սենց շուտ ծերացել:

-Բայց ես չեմ ծերացել:

-Կատակ էի անում: Մազերիդ հետ էի: Իսկ ինչի՞ են սենց շուտ սպիտակել:

Ո՞վ կարող է դիմանալ այս խոսքերին բացի ինձնից: Գիտե՞ք՝ յուրաքանչյուրին հերթով բացատրել եմ, որ դա ժառանգական է, նույնիսկ ծերանալու մասին «կատակից» հետո:

Բայց ինչո՞ւ է գրեթե ամեն անծանոթ զրուցակից (անծանոթ զրուցակիցներից 10-ից 9-ը) անքաղաքավարի ձևով միանգամից տալիս այդ հարցը: Չնայած՝ ես նրանցից ոչ մեկին չեմ ճանաչում: Հիշում եմ միայն նրանց զարմացած, կարեկցանքով լի դեմքերը:

-Ի’մ բալենի, ես որ կարգին դպրոց ի քյացել, հըմի պրեզիդենտ կըլի։ Չորսամյա կրթութին ունեմ, բայց ծեր համալսարանավարտ մերերն իմ չափ խելք չունեն,- ասում է Ամայը, երբ, նեղացած լինելով հարսներից, ուզում է ընդգծել իր մտավոր առավելությունը վերջիններիս նկատմամբ։

-..,- խոհանոցից ընդդիմության ձայներ են լսվում, բայց տատս շարունակում է:

-Եթե հորս չաքսորեին, ես…. Քեռուս աղջիկը չաղ էր, կլխին էլ մի էրկու ծյար մազ, ինձ նախանձըմ էր։ Հորս աքսորիլուց հետո քեռիս մեր ունեցածին տեր ըլավ։ Հերս հարուստ էր, բայց ես գիրք ու տետր չունեի, որ դպրոց քյայի։

Տատիկիս հոր հետ նույն թվականին աքսորվեց նաև պապիս հայրը, բայց ի տարբերություն Ամայի, Երեմ պապը ավարտեց Երևանի տեխնիկումներից մեկը։ Պապս լուրջ ու լուռ մարդ էր, իրենից ոչինչ չէր պատմում, ու նրա մասին ինչ էլ գիտեմ, լսել եմ Ամայից։ Նա եղել է Անդրկովկասի ձիարշավի չեմպիոն, քառասուն տարի աշխատել է որպես վարորդ` շրջելով Խորհրդային Միության ամբողջ տարածքով։ Կյանքի վերջին տարիներին Երեմ պապի հիմնական զբաղմունքը խոզ և հավ պահելն էր, բայց եթե Ամայը հարսների հետ չէր յոլա գնում, ապա պապը` սրանց հետ: Երևի այս գործն իրենը չէր:

Իսկ այ, գիրք կարդալ շատ էր սիրում, բայց դա էլ Ամայի ու եղբայրներիս հետ կռվի պատճառ էր դառնում: Գիշերները կարդալու համար սենյակի լույսը վառ էր պահում, եղբայրներս էլ, որ պապի հետ նույն սենյակում էին քնում, բողոքում էին.

- Պա’պի, դե էդ անտեր լիսն անջատի, քնենք, էլի:

Կողքի սենյակից նրանց ձայնակցում էր Անո մաման:

-Պա’հ, ինտիլգենտ են տյառել. լիսի տակին քընըմ չեն,- պատասխանում էր պապիկը:

Տեսողությունից գանգատվում էր, մինչդեռ չգիտես ինչպես, առանց ակնոցի գիրք, անգամ վազող տողով լուրեր էր կարդում: Երբեմն էլ ակնոց էր դնում, բայց այնպես, որ ակնոցի վերևից էր կարդում, իսկ երբ մոռանում էր դնել այդ անիծյալ ակնոցը, տատս առիթը բաց չէր թողնում.

-Ե’րեմ, բա ասըմ ես` լավ չեմ տենըմ:

-Թու~, քու տիպը կտրի…

Երեմ պապի ընթերցասիրությունը մեկ-մեկ էլ ինձ էր խանգարում: Ժամերով չարչարվելով գրքերը գրադարակում դասավորելուց մի քանի րոպե հետո, երբ տեսնում էի, որ պապիկն ամբողջը խառնել է, իր ուզած գիրքը գտել և հիմա կարդում է, ներսումս պապի հետ կռիվ էի տալիս, ինչն արտաքուստ դրսևորվում էր քթի տակ փնթփնթալով: Ինչևիցե: Մեր տան մեծ գրադարանի բոլոր գրքերը Երեմ պապը կարդացել էր, իսկ «Ռանչպարների կանչն» այնքան էր կարդացել, որ շուտով սկսեց գիրքը վերջից սկիզբը թերթել, մատը սահեցնել ոչ թե ձախից աջ, այլ ներքևից վերև: Չէինք հասկանում` ինչ է անում. մտածում էինք, որ ուր որ է՝ «Ռանչպարների կանչի» մասին գիտական հոդված կգրի, բայց չհասցրեց…

Այսուհանդերձ մեր տասնհինգհոգանոց ընտանիք-պետության «պրեզիդենտը» դարձավ ոչ թե «կարդացած» Երեմ պապը, այլ «չորսամյա կրթութին ունեցող» տատս` Ամայը:

Գրիչս լռում է արդեն երկար ժամանակ, լռում՝ չցանկանալով մատնել ճեպընթացի արագությամբ առաջ շարժվող կյանքս: Երբ ակամա բացում եմ գրասեղանիս անկյունում դրված նոթատետրս, որի էջերն արդեն կարոտել են թանաքի բույրին, մտովի հասնում եմ այն հեռավոր ժամանակահատվածին, երբ հասցնում էի նկարազարդել ու կյանքիցս որոշ դրվագներ թողնել այդ փոքրիկ տետրակի գծավոր էջերում: Գրիչս իմ ձեռքում համառորեն լռում է արդեն բազում անգամներ, երբ ցանկանում եմ գրել վերելքներիս ու վայրէջքներիս, ձեռքբերումներիս ու կորուստներիս, մարդկանց՝ ընկերներիս ու անծանոթների մասին:

Ամառս ծանրաբեռնված է, հոգնեցուցիչ, զբաղված եմ լինում ամբողջ օրվա ընթացքում, բայց օրվա վերջում միշտ մի ներքին համոզմամբ ինձ մեղադրում եմ, որ ոչինչ չարեցի: Ընկերներիս հետ լինում եմ գրեթե ամեն օր, բայց սոսկալի միայնակություն եմ զգում ու միշտ ձգտում դուրս: Ոչ թե այն դուրսը, որը միշտ տեսել եմ պատուհանիցս, այլ բնություն, անշշուկ ու լուռ մի վայր, որտեղ ոչ հեռախոսն է հասանելի, ոչ մարդկային ձայները, ոչ էլ մտքերը: Ծրագրեր, ճամբարներ, դասընթացներ, զվարճանքներ… Eրբևէ կմտածեի՞ արդյոք, որ այդ բոլորը ձանձրալի են դառնալու, իսկ գիրքը ձեռքս առնելուն պես հորանջելու եմ ու մի կողմ դնելու, չնայած այնքան փափագում եմ սերտել տողերի ողջ պարունակությունը: Կյանքս եռում է լիությունից, բայց ինձ կարծես մի բան պակասում է, մի կարևոր բան, որ երբեք աչքաթող չէի արել, իսկ հիմա տեղն էլ չգիտեմ… Գուցե պատասխանատվությո՞ւն: Չէ՞ որ ամառն իր վերջին է հասնում, բայց դպրոցի մասին դեռ նույնիսկ մտքիս ծայրով էլ չեմ անցկացրել:

Այժմ էլ, երբ ուզում եմ ճմլված այս տողերից ակնարկ քանդակել, բառերս հաջորդաբար շարել, աչքերիս առջև տառերը կարծես ընկնում են վար՝ մեկն այս կողմ, մյուսն՝ այն: Զգում եմ, որ փիլիսոփայել եմ, բայց միաժամանակ պատմել եմ ակտիվ երիտասարդներից շատերի (գուցե նաև քո) առօրյայի մի մասի մասին, զգում եմ, որ դու էլ հոգնածություն զգացիր գրածս կարդալով, բայց, այնուամենայնիվ, ուզում եմ տողերս քեզ փոխանցել, որ չծուլանամ, որ վերջապես համոզեմ անուժ մատներիս դարձյալ գրիչը վերցնել, իսկ գրքերի մեջ ոչ թե հորիզոնական տողեր ու բառեր տեսնել, այլ մի պատմություն՝ ֆիլմի նմանվող: Գուցե սա՞ օգնի:

-Աչոնիկ ջան, բա որ 17 տարեկան ես, ինչի՞ ես էսքան պուճուր, նիհար ու գունատ: Քեզ տանը հաց չեն տալի՞ս:

-Դե, պապի ջան, որ Աստված միս, հասակ ու գույն էր բաժանում, քնած էի մնացել, չհասցրի:

-Դե հա, կարևորը՝ լեզու բաժանելիս հերթի դիմացն ես կանգնել:

-Երևի, էլի:

Հերթական անգամ պարապմունքի էի գնում իմ շատ սիրելի տաքսիստ պապիկի հետ: Ես` անհաջողակս, ունեմ մի տաղանդ՝ բոլոր տաքսիստների հետ լեզու եմ գտնում: Մարիամն ասում է, որ տաքսիստների սիրելի ուղևորն եմ, ես էլ ասում եմ՝ պիտի հոդվածների նոր շարք սկսեմ  «Ինչպես հետաքրքիր զրույց վարել ճանապարհին» վերնագրով:

-Աչոնիկ, ձեր գյուղից աղջիկ են փախցրե՞լ:

-Ես ինչ իմանամ, պապի ջան, բայց վատ բան ասացիք:

-Այ բալա, ինչի՞ վատ: Ասում են` լավ էլ «քյալամ» տեղ ա ընկել:

-Ո՞նց, էդ վայրում կաղամբ շա՞տ կա: Էդ որտե՞ղ է:

-Չէ, նկատի ունեմ՝ լավ հարուստ ընտանիք է, կնայեն էդ աղջկան:

-Երևի էլի, չգիտեմ:

- Օրինակ՝ դու, չէիր ուզի՞ «քյալամ» տեղ ընկնեիր:

- Պապի ջան, գնդակ եմ, ինչ եմ, որ ընկնեմ, բայց կաղամբ շատ եմ սիրում:

- Աչքիս լեզու բաժանելուց հերթ չի եղել, հա՞, ոնց որ: Մենակ քեզ են տվել,- սկսեց կատակել պապիկը:

-Է՜, լավ էլի, պապի:

- Էս Նիկոլի Հայաստանը լավն է, շատ լավ եղավ, որ հեղափոխություն եղավ: Ես մեր երկրի նախագահին շատ եմ սիրում,- միանգամից թեման փոխեց պապիկը:

- Թե՞ վարչապետին:

- Այ բալա, դե նույնն են, էլի, ի՞նչ կապ ունի: Մեռնեմ Նիկոլի ջանին:

Լռություն:

- Տղաս շատ կուրախանար, բայց էդպես էլ չտեսավ իր երազած Հայաստանը:

- Իսկ մենք տեսնո՞ւմ ենք:

- Քո ցանկությունից է կախված, եթե ուզում ես` կարող ես տեսնել:

- Չէ, ախր, կան բաներ, որ մեզնից կախված չեն:

Լռություն։

- Լսի, դու կարո՞ղ ա հանրապետական ես:

- Ա՜, չէ, պապի,- սկսեցի բարձր ծիծաղել՝ տեսնելով պապիկի վախեցած դեմքը:

-.Լավ, լավ, մի՛ նեղացիր, ուղղակի կատակում էի:

- Իսկ ինչի՞ ձեր տղան չտեսավ իր երազած Հայաստանը:

- Ասում են՝ մահացավ,- հազիվ արցունքները զսպելով, դժվարությամբ արտաբերեց պապը:

Գրողը տանի, ինչքան ցավ կա նրա աչքերում, և ինչպես է նա կարողանում այդքան ուժեղ լինել: Ոչինչ չհարցրի, խոսելու ցանկությունս էլ կորավ, մի պահ բառերս կորցրին իրենց ճանապարհը, մի պահ դրանք դադարեցին գոյություն ունենալ:

- Բայց ուրիշ են էլի մեր ջահելները՝ համախմբված, խելացի, համարձակ: Էդ էն ա, ինչ մեզ պետք ա,- վերջապես լռությունը կոտրեց պապիկը:

- Իսկ ձեր ժամանակներում երիտասարդներն ինչպիսի՞ն էին:

- Դե, աչոն ջան, մենք էս դուխը չունեինք: Հիմա բոլորս սովորելու բան ունենք ձեզնից: Շատ դուխով եք:

- Հա, մենք ուրիշ ենք,- հպարտորեն ժպտացի ես:

-.Դե դու էլ ոնց որ իմ թոռը լինես, ամեն անգամ թեթևանում եմ քեզ հետ զրուցելով:

- Իրո՞ք, ինձ թվաց․․․

- Հա, դրա համար քեզ տանելու եմ մեր տուն հարս, կամ եթե համաձայն չես, քեզ տանելու եմ ինձ թոռնուհի, մեկ է՝ թոռնուհի չունեմ,- շարունակում էր կատակել պապիկը:

- Պապի ջան, իսկ կլինի՞ հիմա վարժարան տանեք,- ծիծաղելով պատասխանեցի ես:

- Ա՜, բայց չասացիր, է, էդ լեզու բաժանելու հերթը հաստա՞տ եղել ա:

- Է՜, պապի՜:

Լռությո՞ւն: Չէ, լռությունը դարձավ ավելի լուռ՝ փորձելով թաքցնել պապիկի խորը տխրությունը:

Այս աշխարհում երևի թե չկա մեկը, ում որևէ հարց չանհանգստացնի։ Բայց ինձ անհանգստացնում են մարդկանց ուղեղներում պտտվող հարցերը։

Կրկին ցանկանում եմ անդրադառնալ մի թեմայի, որը վերաբերում է Հայաստանում մի փոքր զանգվածի։ Նրանց համար (կցանկանամ այսուհետ ասել՝ մեր) այս ամենը ավանդական դարձած, քննարկման ոչ ենթակա, բայց ամենուր քննարկվող հարց է։ Կրկին ու կրկին կանդրադառնամ կորեամոլությանը… Հայ հասարակության մեծ մասի ուղեղներում պտտվում են հետևյալ հարցերը, որոնց պատասխանները նրանք լսել են հազար անգամ. «Ի՞նչ եք գտել կորեացիների մեջ», «Դրանք հիմա չինացի՞ են, թե՞ ճապոնացի», «Ո՞նց եք տարբերում դրանց», «Սա՜ղ միանման են», «Տղեն քսվի՞, մազ ներկի՞, դրանցից էլ ի՞նչ տղա, աղջիկն ա տենց բաներ անում»։

Նորից պատասխանեմ հարցերին։ Կորեացիների մեջ գտել ենք այն, ինչը չենք գտել շատ ու շատ ազգերի, մարդկանց մեջ։ Շատերիս այդ նույն կորեացիները տվել են նպատակներ, ապրելու և պայքարելու ուժ, լցրել մեր կյանքը գույներով՝ սևն ու սպիտակը նույնիսկ դարձնելով գույներ։ Իսկ այդ նպատակն էլ թեկուզ հենց Կորեա գնալն է։ Բոլորս էլ սառը ուղեղով դատում ենք դրա դժվարությունը. հեշտ չէ այնտեղ հասնելը, կամ էլ թե՝ սիրած արտիստին տեսնելը։ Հենց սա էլ գիտակցելով` մենք պայքարում ենք բարձր մակարդակների հասնելու համար, սովորում ենք ամենաբարդ լեզուներից մեկը՝ կորեերենը, կազմակերպում տարբեր միջոցառումներ՝ նրանց ուշադրությունը մեր և մեր երկրին ուղղելու համար։ Եվ սա ո՛չ հեշտ է, և ո՛չ էլ ի նշան տեղում անիմաստ դոփելու։ Մեր ամեն քայլի մեջ կա նպատակ, պայքար և սպասում։

Չինացի՞, ճապոնացի՞։ Մի՞թե բարդ է տարբերելը։ Եթե այս երկուսից որևէ մեկը լինեին՝ ինչո՞ւ նրանց կասեինք կորեացի։ Գուցե այս ժողովուրդները շատ նմանություններ և ընդհանուր գծեր ունեն, բայց գոնե կարելի է տարբերել անվանումները։

Նրանք միանման չեն. պետք է ուղղակի խորանալ նրանց առանձնահատուկ և տարբերվող դիմագծերի, տեսքի և բնույթի մեջ։ Նույնիսկ մի ծառի տերևներն են տարբերվում մեկը մյուսից, էլ ի՞նչ խոսք մի ողջ ժողովրդի մասին։

Ասում եք՝ աղջի՞կն է մենակ մազ ներկում ու քսվում… Իսկ ո՞վ է էդ չգրված «օրենքներին» կենդանություն տվել։ Եթե նույն ենթատեքստով ասենք, ուրեմն ես էլ կասեմ՝ մենակ եկեղեցականը չի սափրվում, մեծամասամբ սև հագուստ է կրում ու միշտ չի, որ ժպտալիս կտեսնեմ։ Հետևաբար, թրաշով, ոտքից գլուխ սև հագած ու միշտ դարդոտած դեմքով հայ տղաներին տեսնելիս պիտի ասեմ՝ օրհնեցե՛ք, տեր հայր։

Չգիտես՝ ինչու, միշտ համացանցում վիրավորանքները հասցեագրվում են կորեացիներին (մեծ մասամբ ֆեյսբուքյան խմբերում)։ Կարելի՞ է իմանալ՝ ի՞նչ են կորեացիները կամ էլ մենք՝ կորեամոլներս արել այդ մարդկանց։ Հարավային Կորեան ոչ մի վնաս չի տվել Հայաստանին՝ օգուտից բացի։ Վերջին ժամանակներս էլ երկու երկրների միջև հարաբերություններն ավելի են լավացել։ Իսկ ինչը վերաբերում է որոշ կորեամոլների ագրեսիվ պահվածքին, անտեղի ոչ ոք ագրեսիա չի ցուցաբերում։ Ուղղակի հարգեք հարգվելու համար։ Հասկանալ և ճիշտ ընկալել է պետք ամեն բան, այլ ոչ թե առանց հասկանալու անիմաստ վիրավորել ու պիտակավորել։
Եթե կորեացիներին սիրելով վնաս ենք հասցնում ձեզ, ապա կներեք մեզ, թող մեր թերությունն էլ ուղղակի սիրելը լինի։
Պարզապես ընդունեք մեզ այնպիսին, ինչպիսին կանք։

Սիրում եմ տարբեր հարցերի շուրջ հոդվածներ գրել և հարցազրույցներ անել: Հոդվածները գրում եմ գյուղիս խնդիրների, սովորությունների և ավանդույթների մասին, իսկ հարցազրույցները հիմնականում անցկացնում եմ տարեց մարդկանց հետ, ովքեր իրենց բնորոշ խոսակցական լեզվով պատմում և վերհիշում են իրենց կյանքը, երիտասարդ օրերի նիստուկացը: Այս ամենի մասին գրելիս փորձում եմ վերականգնել և մոռացությունից փրկել մեր գյուղի արդեն հիշողություն դարձած սովորությունները, նաև տեսնում եմ, թե ինչքան են ոգևորվում ու իրենց կարևոր զգում իմ համագյուղացի տատիկ-պապիկները: Իսկ երբ նյութերս հրապարակվում են Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի կայքում, մեծ արձագանքներ եմ ստանում: Ընթերցողները տարբեր կարծիքներ են հայտնում, մեկնաբանություններ թողնում, շնորհակալություն են հայտնում:

Սկզբում գրում էի, որովհետև հաճելի էր առավոտյան արթնանալ և նյութս հրապարակված տեսնել: Հետո, երբ համագյուղացիներն ինձ տեսնելիս խորհուրդ էին տալիս մի նոր թեմա, առաջարկում էին գրել գյուղի խնդիրների մասին, ասում, որ անտեսված են, իրենց ձայնը ոչ ոք չի լսում, հասկացա, որ կարող եմ նաև շատ կարևոր հարցեր բարձրացնել, իմ կարողացածի չափով լսելի դարձնել մարդկանց խնդիրները: Իմ համագյուղացիները միշտ ասում էին.

-Էլադա ջան, որ դու չգրես, ո՞վ է Երևանից գալու, մեր բողոքը լսելու:

Այսպես իմ մեջ ձևավորվեց և հաստատվեց լրագրող դառնալու որոշումը:

Այո, ուզում եմ դառնալ լրագրող, ուզում եմ սովորել այդ մասնագիտության հմտությունները, որովհետև այժմ արդեն հասկացել եմ և համոզված եմ. լրագրողի մասնագիտությունը մեր օրերում անչափ կարևոր ու պատասխանատու մասնագիտություն է: Լրագրողն է բարձրաձայնում այս կամ այն խնդրի մասին, լրագրողն է, որ իրազեկում է մարդկանց, հաճախ բացահայտում ու նախազգուշացնում: Հետևաբար լրագրողն առաջին հերթին պետք է լավ կրթություն ստանա, հմտանա, զարգացնի իր կարողությունները: Կարծում եմ՝ պակաս կարևոր չեն նաև անձնական հատկանիշները: Ես առաջին հերթին կարևոր եմ համարում մարդկանց լսելու, օգտակար լինելու պատրաստակամությունը, համառությունը, պատասխանատվությունը և համարձակությունը:

Եվ ինձ համար լրագրողի իրական կերպար է Հրանտ Դինքը, քանի որ նա մտածում էր ոչ թե իր կյանքի, այլ արդարության մասին: Չէր վախենում իր տեսակետներն արտահայտել և առաջ էր քաշում Հայկական հարցը, այն էլ Ցեղասպանությունն իրագործած երկրում:

Բայց ավաղ… Դինքը սպանվեց խաղաղ պայմաներում՝ ճշմարտությունը աշխարհին ներկայացնելու համար: Ինձ թվում է՝ այսպիսի լրագրողները քիչ չեն աշխարհում: Եվ ամեն զոհված լրագրողի փոխարեն «առաջնագիծ» են դուրս գալիս նորերը:

Ես էլ ուզում եմ Հրանտ Դինքի պես ասել. «Ես մի մարդ եմ, ով հասկանում է սեփական ժողովրդի ապրած ցավը և կրում է այս բեռը»:

Ահա, թե ինչը դրդեց ինձ դառնալ լրագրող:

Երկինքը, արևը, փողոցը, մեր բակի պապիկը, մետրոն, դպրոցը, մայրիկն ու աշխարհը տասնյոթ տարեկան են:

Աչքս բացելու օրից մեր փողոցն եմ տեսել ու պատերին սպիտակով` մեր բակի երեխաների անունները: Հետո ծառերն եմ տեսել, որոնց վրա սպիտակով թվեր են գրված: Հետո երկինքն եմ տեսել` սպիտակով ներկված ամպերով: Հետո փողոցները` սպիտակ գծերով: Տասնյոթ տարվա, հավատարիմ ամենօրյաները նրանք են, նրանք բոլորրը` սպիտակով ներկված:

Մի քանի օրեկան տասնյոթ տարեկանի կյանքը շատ հետաքրքիր է: Ինձ հարցրին.

-Տաթև, քանի՞ տարեկան դարձար

-17

-Երանի քեզ

Մտածեցի` իրոք, երանի, տասնյոթերորդ գարունը չապրած, արդեն գիտես, պատկերացնում ես` ինչ ես սիրում կամ գուցե ում, ինչը կբարկացնի, և ում կլսես, թեկուզ հազար անգամ, թեկուզ նույն պատմությունը, թեկուզ գիտես վերջաբանը:

Տասնյոթ տարեկանում դու գիտես, որ սիրելի ցայտաղբյուրդ` ցածրահասակը, էլ ջուր չի նվիրելու:

Տասնյոթում դու հստակ գիտես` սիրելի գրողդ Բակունցն է, երազանքիդ վայրն էլ իր նկարագրած գյուղը: Երազանքի, որովհետև այդպես միայն իր աշխարհում է լինում, իսկ քեզ մեկ-մեկ հյուր է կանչում, երբ գիրքը ձեռքդ ես վերցնում:

Տասնյոթում դու հասկանում ես, որ սիրում ես ավտոբուսում` «Կանգնեք, նստող կա» ասողներին:

Տասնյոթում ցավով գիտակցում ես, որ տունդ փոքր է անտուն շներին պահելու համար:

Տասնյոթում հաշտվում ես, որ հիվանդանոցների բակերում կանգնելով, ոչ մի երեխայի չես օգնելու:

Տասնյոթերորդ տարում հենց իմացար` ինչ ես դառնալու, ամբողջ կյանքում ինչով ես զբաղվելու ու հենց տասնյոթերորդում իմացար, զգացիր, որ սպիտակից գեղեցիկ գույն դժվար էլ գտնես:

Տասնյոթ տարեկանում ես դեռ չեմ հասկանում` ինչու աշխարհը լցնել փուչիկներով, կենդանիներով, գույներով` բացառելով մարդկանց: Մի՞թե չի կարելի մարդկանց բնավորության գծերի ամենաանու՜շ համադրությունը ստեղծել:

Տասնյոթում դու սիրում ես ելույթը ձախողած դերասանին, ու ինչքան էլ գրկես, գիտակցում ես անզորությունդ` նրան սփոփելու:

Տասնյոթում մեկ է, չես հասկանում երկնքի կատարյալ լինելու գաղտնիքը, անվերջ նայել տալու բանալին, նրանով հավերժ զմայլվելու քմահաճույքը, բայց դա հրաշալի է. աշխարհում կա մի բան, որը կատարյալ է, անծայրածիր, անհատակ, ու որին արժի նմանվել: Կա:

Դու կարդացել ես գրքերի կես տոկոսը, եթե նույնիսկ ընթերցասեր ես քեզ համարում: Չէ՞ որ դու տասնյոթ ես ընդամենը:

Տասնյոթում դու սիրում ես քո տասնյոթ տարի ճանաչած մայրիկին, տունը, փողոցը, երկինքն ու բակի այն պապիկին, որ երբեք չի խոսում, որովհետև բառերը վշտի մեջ են քնել, բայց ամեն անգամ, երբ թոռնիկը կվազի, նա կարթնացնի բառերն ու կգոռա.

- Զգու˜յշ:

Ինձ թվում է երկինքը, ծառերը, մայրիկն ու բակի պապիկը հավերժ են եղել ու իրենց կյանքի 17 տարին ինձ են նվիրել` իրենց ճանաչելու: Բայց ագահության ինչպիսի դրսևորում, ես դեռ այսպիսի մի քանի տասնյոթեր եմ խլելու իրենց կյանքից, իրենց հավերժ կյանքից, իրենք միշտ ներկա պիտի լինեն:

Տասնյոթում ուզում ես այնպես ապրել, որ հախվերդյանական ջրափոսի մեջ երգեր որոնողներից լինես, ու նրա երանին քոնը լինի հիսունից առաջ ապրելու համար:

Տասնյոթ տարեկանում հավատում ես, որ ցայտաղբյուրը` փոքրիկը, ջուր կնվիրի։