Դպրոցական ընկերները հավերժ չեն մնա մեր կյանքում: Ուսուցչուհին միշտ չէ, որ մեզ կնստեցնի առաջին նստարանին, իսկ ծնողները գոնե մեկ անգամ կնստեցնեն տնային կալանքի, մեծ վեճերից հետո:

Մենք երբեք չեն կարող կատարել տնային հանձնարարությունները, մեկ շաբաթ առաջ, թեկուզ այն շատ ցանկանանք:

Մենք կգրենք շարադրություն մի գրքի մասին, որը չենք կարդացել, բայց կյանքում կգտնենք մի գիրք, որը կկլանի մեզ։

Մենք միշտ կերազենք աշնան մասին, իսկ աշունը կգա ու արագ կանցնի, տանելով հազարավոր երազանքներ:

Մենք կօգնենք մեկին ոտքի կանգնել, մեծ սխալից հետո: Մենք ինքներս կանենք սխալներ, իսկ հետո կզղջանք սխալի համար, ու կանենք ամեն քայլ` սխալն ուղղելու համար:

Մեր կյանքում կլինի մեկը, ով կքննադատի մեր երաժշտական ճաշակը, իսկ կգա մեկը, ով մեզ հետ հավասար կլսի մեր սիրած երգերը:

Մենք հաստատ լաց կլինենք մեր հարազատին, թանկ մարդուն կորցնելուց: Մեր կյանքում կլինեն մարդիկ, դեմքեր, հայացքներ, կլինեն իրադարձություններ, որոնք կմոռացվեն: Մենք մեզ միայնակ կզգանք, բայց ոչ մեկ անգամ: Մեզ կխաբեն: Կծիծաղեն մեզ վրա, կբղավեն, կդավաճանեն: Մենք կհեռանանք տնից, ցանկանալով մնալ միայնակ, կթափառենք փողոցներով:

Մենք կերազենք հեռանալ մեր երկրից, հեռանալուց հետո կսկսենք կարոտել մեր երկիրը:

Մենք մեկ անգամ չէ, որ կսիրահարվենք, կձանձրանանք, մինչև հասկանանք` որն է իրական սերը:

Մենք ամեն տեղ փորձելու ենք փնտրել մեզ: Բայց մենք երիտասարդ ենք, պետք է գնահատենք ամեն վայրկյանն ու րոպեն, ուրախ լինենք ամեն երջանկության ու տխրության համար, այլ ոչ թէ կատարած սխալից հետո առաջ գնալու փոխարեն հետ գնանք: Գտնենք կյանքի ճիշտ ապրելու բանաձևը։ Անենք ամեն խենթություն` ապրած օրերն ավելի ուրախ դարձնելու համար։

Սիրենք, սիրվենք ու լինենք հարգված։ Ու ամենակարևորը` եկեք ժպտանք։

Իսկ ինչո՞վ ես զբաղվում դու գիշերը ժամը 4-ին, եթե քնած չես: Վերջերս ես սկսել եմ քիչ քնել: Հնարավոր է՝ դա կապված է եղանակի հետ, կամ էլ՝ զգացմունքների: Ավելի շուտ այդ եղանակն է ազդում զգացմունքներիս վրա: Երբ 12 տարեկան էի, ինձ պատմել են մի առակ, որն ընդմիշտ հետք է թողել իմ սրտի վրա: Միայն մեծանալով ես հասկացա, որ այն ճիշտ էր: Հենց հիմա՝ այս տարիքում եմ ես իսկապես հասկանում, որ դարձել եմ սև ծիածան: Ասում են՝ յուրաքանչյուր մարդ ծնվում է ծիածանի բոլոր գույներով: Փոքր հասակում մենք շողում ենք, ուրախանում և դառնում ավել պայծառ: Երբ մեծանում ենք, մեր ծիածանի գույների վրա սկսում են ազդել մարդիկ, որոնք մեզ շրջապատում են: Մարդկանց հետ կամ քեզ լավ ես զգում և սկսում ես շողալ ավելի պայծառ, կամ էլ նրանք կոտրում են քեզ, և դու սկսում ես հանգչել, մինչև, արդյունքում, դառնում ես մոխիր: Մոխիր, որից այլևս փյունիկ չի վերածնվի: Բայց… Միշտ կա այդ «բայցը»: Չէ՞ որ այդ «բայցի» շնորհիվ ենք մենք փորձում փոխել մեր կյանքը: Եվ հիմա, այսքան տարի հետո, ես հասկացա, որ ես սև ծիածան եմ: Եվ ինչքան էլ որ ծեծված հնչի՝ ես դժվար թե փոխվեմ: Ես սիրում եմ նրանց, ովքեր իմ կողքին են, չնայած այն բոլոր վատ արարքներին, որ գործել եմ իմ կյանքում: Իմ կողքին են միշտ այն մարդիկ, ովքեր փորձում են փոխել ինձ, դարձնել նորմալ: Բայց… Ես այնպիսին եմ, ինչպիսին կամ: 18 տարվա ընթացքում իմ եսը սկսել է ինձ տանջել, դրա պատճառով ես շատերին եմ կորցրել, այնուամենայնիվ: Հիմա բոլորը փորձում են փոխել ինձ: Ես մարել եմ այն իրադարձություններից, որոնք ազդել են իմ վրա: 

Բայց սև ծիածան լինելը հետաքրքիր է, կախված նրանից, թե որ կողմից կնայես: Մենք՝ սև ծիածաններս, աշխատում ենք ապահովել բոլոր նրանց անվտանգությունը, ում սիրում ենք: Մենք պատրաստ ենք ինքներս տանջվել, միայն թե նրանց համար լավ լինի: Մենք միշտ կարող ենք թաքցնել ցավը, որը կրծում է մեզ ներսից, թաքցնել դա ժպիտի տակ: Ես պատրաստ եմ շարունակել լինել սև ծիածան: Եվ չեմ պատրաստվում փոխվել: Վերջին խոսքերը, որ տատիկս ինձ ասաց մահվանից առաջ.

-Թոռնիկս, ես գիտեմ, որ դու թաքցնելու ես ամբողջ ցավը քո մեջ, մինչև այն կսկսի քեզ կրծել ներսից: Դադարիր լինել սև ծիածան և վանել ուրիշ մարդկանց: Չէ՞ որ դու կարող ես կորցնել իսկապես լավ մարդկանց, որոնք քեզ դարձրել են այդքան պայծառ:

Խմբագրության կողմից. Իսկապես դադարիր, կյանքը բազմագույն է, իսկ դու երիտասարդ, մանավանդ, պատրաստ ես հանուն մերձավորների ամեն ինչ անել: Դե ուրեմն, հանուն մերձավորների` փոխվիր:

Իսկ դուք երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչ էինք անելու, եթե չլիներ արևը: Լավ, երևի նման տարօրինակ մտքեր միայն ես եմ ունենում: Մտածում եմ, մտածում ու հասկանում, որ եթե արևը չլիներ, մենք էլ չէինք լինի: Հլը ասեք` ԱՐԵՎ… Միանգամից տաքություն ու ջերմություն եք զգում: Զգում ու հասկանում, թե իրականում ինչքան թանկ է մեզ համար: Կարող եմ ժամերով նստել ու նման բաների մասին մտածել, հետո մտքերս իմի բերել ու ասել, որ ես կամաց-կամաց գժվում եմ: 

Ես սկսում եմ մտածել այն ժամանակ, երբ շրջապատիս մարդիկ սկսում են անկապ խոսել ու ես էլ հոգնում եմ լսելուց: Ոչ միշտ է հաճելի լսողի կարգավիճակը: Ու այդ ժամանակ մտքերը պարուրում են ինձ, ու ես սկսում եմ ճախրել իմ մտքերում: Բայց դե լավ է, որ մտքեր կարդալ չի ստացվում, ու ինձ միայն ես եմ լսում: Թե չէ վաղուց արդեն իմ հետ շփվողների թիվը կնվազեր, կամ էլ ով գիտե, կարող է նաև ավելանար:

Ասում եմ` կարող է արևն էլ իր համար ընտրած արևիկներ ունի` մարդիկ, ում իր շողերից է նվիրում: Հնարավոր է, թե չէ` էլ ինչպես պիտի նման արևավառ մարդիկ լինեին մեր շրջապատում:

Ասեք, որ ձեր շրջապատում էլ կան մարդիկ, որոնց նայելով ու ձայնը լսելով հասկանում ես, որ երկնքի արևից նրանք իրենց չափաբաժինն ունեն: Ու հենց նրանք են այն մարդիկ, ովքեր լույսով են լցնում մեր կյանքը:

Շնորհակալ լինենք արևին, որ իր շողերից նվիրել է մի քանիսին, ու բախտավոր են այն մարդիկ, ովքեր իրենց կողքը նման արևավառ մարդիկ ունեն: Երջանիկ են նրանք, ովքեր փոքրիկ արևիկներ ունեն:

Արև… Ապրես, մի քիչ էլ շողիցդ շաղ տուր, ուզողներ շատ կան…

-Տատ, ե՞րբ է եղել քո հարսանիքը:

-Իմ հարսանիքը տեղի է ունեցել 1950թ. հունվարի 24-ին: Ես հարևան գյուղում էի, իսկ ապագա ամուսինս` Լիճքում: Այդ օրը շատ անտանելի բուք բռնեց: Այդ ժամանակ տրանսպորտ չկար, կեսը ոտքով եկան, մյուսները` ձիով: Էն ժամանակ մեր մոտերքը փեսացուն հարսի հետևից գյուղից գյուղ չէր գնում: Հարսը պետք է գնար փեսի տուն, պիտի տանեին:

Ինձ նստեցրին սահնակի վրա և մի քանի մարդկանց հետ ինձ դաշտով բերեցին: Եկանք հասանք ճանապարհի կեսը, ու բուքն ուժեղացավ: Սահնակը շրջվեց, ու ես վրայից ընկա, մյուսներն էլ` հետս:

Շատ մրսեցի ու հետագայում հիվանդացա: Հետո ինձ բարձրացրին դրեցին սահնակը, ու մի կերպ եկա հասա Լիճք: Այստեղ ինձ դիմավորեց ամուսինս, ու լավ հարսանիք արեցինք:

Էսքանը: