Հայրս գտվում է Ռուսաստանի Դաշնությունում: Նա, ինչպես շատ-շատ հայրիկներ, ապրում է այնտեղ: Մենք ամեն օր զրուցում ենք Սքայփով, և ես նրան պատմում եմ ամեն ինչ, ինչ ինձ հետ կատարվել է: Ոգևորված պատմում էի, «Մանանայի» դասընթացների և այդ կազմակերպության մասին՝ թե ինչպես են իմ նյութը կարդացել և այլն: Հայրս ուշադիր լսում էր, և հանկարծ նկատեցի նրա դեմքին ժպիտ և նա ասաց.

-Աղջիկս, ես օրեցօր հասկանում եմ, թե դու ինչքան ես նմանվում ինձ: Ես նույնպես քո տարիքում շատ էի հետաքրքրվում և ուսումնասիրում  այդ մասնագիտությունը, և ինձ արդեն պատկերացնում էի այդ ոլորտում: Բայց, ցավոք, ես չշարունակեցի այդ ուղին և սովորեցի  իրավաբանական ֆակուլտետում:

-Պա՛պ, ինձ նույնպես շատ հետաքրքիր է այդ մասնագիտությունը: Ես շատ եմ ուզում ունենալ ավելի բազմաֆունկցիոնալ լուսանկարչական ապարատ:

-Է~հ աղջիկս, քո հայրը առաջիններից է եղել, որ ունեցել է այդպիսի ֆոտոխցիկ` «Զենիթ» արտադրանքի` դա այն ժամանակվա ամենաթանկ լուսանկարչական ապարատն է եղել:

-Պա՛պ, դե մի քիչ պատմի. ո՞նց առար էդ ապարատը, ի՞նչ էիր նկարում:

-Փող եմ հավաքել ու առել եմ ապարատը 120 ռուբլով: Նկարում էի գյուղը: Հետո ինձ տարան բանակ: Ես շատ էի ուզում ապարատս հետս տանեի, չնայած, որ բանակում չէին թողնում նկարել: Մի խոսքով, ապարատս վերցրեցի հետս: Ծառայել եմ Ռուսաստանի ամենածայրամասային ու ցուրտ մասում` Չուկոտկայում: Այ, էդ էն տեղն ա, որ ասում են` 6 ամիս գիշեր ա լինում, 6 ամիս ցերեկ,  մի օրվա մեջ 2 անգամ արևածագ` ամռանը իհարկե: Իրականում էդքան էլ տենց խիստ չի այդպես` վեց ամիս գիշեր- վեց ամիս ցերեկ, այսինքն ձմեռները լույս ընդամենը մի քանի ժամ էր լինում, իսկ ամռանը միշտ լույս էր, ամառային գիշերներին ասում էին  «սպիտակ գիշերներ»:  Էդ բոլորը ինձ համար շատ արտասովոր էր, ու ես նկարում էի ամեն բան, ինչ ինձ հետաքրքրում էր: Անգամ նկարել եմ Բևեռափայլը, որը մեզ մոտ մի քանի անգամ եղել է: Լսե՞լ ես դրա մասին, ուղղակի հրաշք, աննկարագրելի գեղեցկություն էր:

Մենք բանակում ջուր չունեինք և դրա համար բարձրանում էինք սարերը, որպեսզի ձյուն բերենք և հալեցնենք: Այդպիսի բան երբեք չէիր կարող տեսնել` զինվորները` դեմքերը սառցակալած, անգամ հոնքերին եղյամ պատած: Այդպես շարքով ձյունը շալակներիս գնում էինք: Եվ հանկարծ, մի շատ ցուրտ օր, հրամանատարը բռնացրեց ինձ նկարելուց: Չգրված օրենքով պիտի ջարդեր ապարատս: Բոլոր զինվորները շունչները պահած սպասում էին: Միակ ապարատն էր զորամասում: Հանկարծ նա վերցրեց ապարատս ու ասաց.

-Իմ ապարատը քոնից լավն ա:

Բոլորը հանգիստ շունչ քաշեցին. նա նույնպես շատ էր սիրում լուսանկարել ու հասկացավ ինձ: Բայց վերցրեց ապարատս և ասաց, որ տուն գնալուց կտա:  Նա ինձ հետո մի քանի խորհուրդ տվեց լուսանկարելու համար. «Եթե ուզում ես, որ ֆոտոդ լավը լինի և երկար տարիներ հիշես, պետք ա հանկարծակի նկարես»: Մեր բախտը բերեց, որ նա շուտ գնաց տուն, և ընդամենը 1 շաբաթ հետո տղաները գողացել ու բերել էին այն, որովհետև եթե իմ ապարատը չլիներ, ոչ մեկը ծառայության տարիներից նկար չէր ունենա:

Ես հասա իմ ուզածին և գտա հորս «Զենիթը».  դա ինձ համար մեծագույն հաճույք էր և միևնույն ժամանակ, հպարտություն: Չէ որ այս ապարատը անցել է բազմաթիվ դժվարություններով և այժմ գտնվում է իմ ձեռքերում: Երբ հայրս տեսավ իր ֆոտոխցիկը, մի ակնթարթում  նրա աչքերի առջև երևացին բոլոր արկածները և լուսանկարները: Հավատացեք, ես դա զգացի:

Հ.Գ. Դեն մի՛ նետեք ձեր հին իրերը, որոնք հաճելի հիշողություններ են արթնացնում, քանի որ այն կարող է  շատ տարիներ հետո ձեզ  ու  մնացածներին ուրախացնել և երջանկություն պարգևել:

Առավոտյան արթնացա հեռախոսի ձայնից:

-Ուֆ, էլի էս հեռախոսը… Սերո՞ժ:

-Բորիս, հո քնած չէի՞ր:

-Թողնո՞ւմ ես, որ քնեմ:

-Իջի մեր թաղ` հեծո քշենք, էթանք հուշարձան` ճըռռցնենք: Թաղի երեխեքին արդեն ասել եմ:

-Լավ, դե հիմա կգամ:

-Դե շուտ արա, արի:

Գնացի, որ վերցնեմ հեծանիվս, բայց ակը թողել էր:

-Պապ, ավտոյի բանալիները ո՞ւր են, գնամ նասոսը հանեմ:

-Սեղանին դրած ա, գնա վերցրու:

Վերցրի բանալիներն ու գնացի ավտոտնակ` պոմպի հետևից: Պատրաստվում էի փչել, բայց պոմպի մասերից մեկը պոկվեց:

-Սրան ի՞նչ եղավ:

-Մհեր ձա՜ձ… Մհեր ձա՜ձ…

-Հա, հո բան չի՞ եղել:

-Չէ, նասոս ա պետք, կտա՞ս:

-Բա ո՞նց չեմ տա, մի րոպե սպասի, եկա:

Վերցրի պոմպը, արդեն ուզում էի փչել, Սերոժը զանգեց:

-Ի՞նչ եղար, է, ճա՞շ ես եփում, որ ուշանում ես…

-Չէ, հեծոյիս ակը թողել ա, փչեմ` գամ:

-Դե շուտ, սաղ թաղով սպասում ենք:

Վերջապես փչեցի ու, հայդա, դեպի Սերոժենց թաղ:

Երբ հասա, տեսա թթված դեմքեր:

-Հա լավ, ի՞նչ եք մռութներդ կախել, գնացինք:

Ամբողջ օրը հեծանիվ էինք քշում, առանց մտածելու հաց ու ջրի մասին: Երեկոյան մի կերպ հասա տուն ու այդպես ավարտվեց հիանալի օրերից ևս մեկը:

Չկա, չկա…  Հիշո՞ւմ եք, ձմռան ցրտերին մի նյութ էի գրել, որտեղ հիշում էի ամառվա տապը ու տաքանում դրանում: Բայց ոնց որ ամեն նորմալ հայ, երբ եկավ ամառը, ես զզվեցի շոգից ու սկսեցի երազել ձմռան պաղ օդի մասին: ի՞նչ ա եղել որ: Հիմա էլ շոգի դեմ սառը հիշողություններով կպայքարենք: Դե, սառը չէ, բայց գոնե ձմեռային:

Այ, հիշում եմ (հա ինձ համար էլ ա տարօրինակ, որ ես ինչ-որ բան եմ կարողանում հիշել), ձմեռային արձակուրդներին էր: Դե, ես ձմեռային արձակուրդներին, որ մեր «սիրելի» Կրթության և գիտության նախարարությունը, էսպես ասած, «շաբաշ» էր տալիս արձակուրդներով: Հա, լուրջ, ես արդեն ամեն շաբաթ ավելի շատ էի սպասում նրանց հայտարարությանը, քան թե տատս իր սերիալներին: Ու էդպես մի փետրվարյան ցուրտ ցերեկ հեռախոսի զանգը «հարամեց» իմ քունը:
-Վահե:
-Հը՞ …
-Հլը տափուկ ե՞ս:
-Հը՞ …
-Լավ, զարթնես` կզանգես:
Ու քանի որ ինձ մազաչափ էլ չհետաքրքրեց, թե ով էր զանգողը, ես ուղղակի ասացի.
-Հը՞ … ,- ու անջատեցի հեռախոսս` այն խցկելով ներքնակիս տակ:

Երկրորդ անգամ արթացա… Ավելի ճիշտ, ես չհասցրեցի քնել: Ներքնակիս տակիս ինչ-որ ձայներ էին գալիս: Շոշափելով գտա հեռախոսս ու դրեցի ականջիս.
-Հը՞…
-Արտակարգ իրավիճակների նախարարություն՝ 911-ը լսում է ձեզ:
-Հըըըը՞,- կիսաքնած հարցական տոնով հարցրեցի ես (հա, լավ, համաձայն եմ: Էդքան էլ հարցի նման չի):
-ԱԻՆ 911-ը լսում է ձեզ, ի՞նչ է պատահել:
Մի քանի րոպե դադար, ու ես հասկացա` ինչ ա եղել:
-Ոչ մի բան, բարի լույս ձեզ,- ու անջատեցի հեռախոսը:
Էլի հեռախոսը առանց «լոք» անելու գցել եմ ինչ որ տեղ ու էլի էդ անիծված «экстренный вызов»-ը: Ամեն օր, գրողը տանի, ամեն օր ես զզվեցնում եմ էդ մարդկանց:

Հետո տեսա, որ րոպեներ առաջ Աշոտի հետ էի խոսում (լավ, թող լինի` Աշոտն էր ինձ հետ խոսում, իսկ ես ուղղակի նվվում էի):  Զանգեցի: Խոսակցությունը կարճ տևեց:
-Պարապ, մենակ լռված եմ տունը: Էջի` մե թափ զբաղվեյ:
Հագա վերարկուս, դրեցի գլխարկս ու դուրս եկա: Հետո, երբ մի 4 մետր գնացել էի ձների մեջ, հասկացա, որ չէ, հողաթափերով կես մետրանոց ձյան մեջ հարմար չի:

Հա, լավ, դուք լավ էլ հասկացաք, որ ես ցրվածի պես մոռացել էի ուղղակի: Հետ եկա, լաթերս հանեցի` դուրս եկա: Հետո 3 վայրկյանից նորից հետ գնացի տուն, որովհետև ես լաթերս էի հանել, բայց չէի հագել իմ «սապոգները»:

Չգիտեմ` հրաշք էր, թե ինչ, բայց էդ օրը ես մի կերպ հաջողացրի հասնել Աշոտենց տուն: Դե հո պարապ չե՞նք նստի: Մի բան մտածել է հարկավոր:
-Արա, հել` մի քիչ ձյուն մաքրենք, ձեռի հետ էլ մի բան կմտածենք:
-Հելանք:
Վերցրինք բահերը, սկսեցինք բակի անկյունում գոյացած ձյան թումբը տաշել ու լցնել հարևանի այգին:
-Ես ո՞ւմ այգին ա, բը որ հեսա էկավ` էտ բահեր վռեց կլխների՞ս,- ասում էի ես ու շարունակում ձյունը լցնել հարևանի խաղողի վազերի վրա:
-Մարդ չի մնալ, տաղ եսնամ, վար ջայնամ դարան են:
«Հա, յանըմ, որ տունն ըլեին` պիտի չլցեի՞նք»,- հռետորական հարց պարունակող հայացքներով փոխանակվելուց հետո մենք կանգ առանք:
-Արա, չէ, է… Զահլաս եթում ա. անհետաքրքիր ա մի տեսակ:
-«Դավայ» անցի էն հարևանի բախչեն, ես բահով վերցեմ- տամ քեզ, դու դատարկի էդտեղ…
Թե ինչի համար` ես էլ չգիտեմ: Ուղղակի, էլի: Ուղղակի պարապ ենք: Մի 5 րոպե էլ էդպես «խաղացինք ձյան հետ», ու էլի` «ստոպ»:
-Արա՜…
-Հը՞:
-Արի գիտե՞ս` ոնց անենք,- ու առանց պատասխանի սպասելու,- արի` ես բահով ձյուն վերցնեմ «զաբորի» վրից, քցեմ քեզ` դու օդից բռնի` դատարկի տուր:
-Արա, բայց լավ բան ասիր:
Ու մենք հիացանք: Հիացանք մեր «հանճարեղ» մտքի վրա:
-Ուշադիր, հեսա քցիմ:
Ասացի ու բահը խրելով ձյան կույտի մեջ ու, առանց դադարի, մի շարժումով բահը ձյան հետ նետեցի Աշոտի կողմը: Ճիշտն ասած, հետո ստացվեց, որ Աշոտի կողմը չէ, է, Աշոտի վրա: Հեսա ասեմ` ինչու: Ուրեմն Աշոտը լիովին պատրաստ էր: Լիովին պատրաստ էր, որ բահը իր կոթի կողմով ուր որ է` ցանցի հետևից թռնելով կգա: Բայց պատրաստ չէր, որ բահը իր սուր կողմով ուղիղ իր վրա կգա: Հազիվ հասցրեց մի քայլ հետ գնալ: Թե չէ` բահը դեմքին պիտի հարվածեր: Բայց ախր, ո՞ւր գնա: Մի քայլ հետ: Մյուսն էր տանում, երբ ոտքը խճճվեց մեր կողմից ձյան մեջ թաղված խաղողի արմատներին, ու Աշոտն ընկավ: Բահն էլ սուր կողմով ընկավ Աշոտի ոտքին: Ես էլ ծիծաղից ընկա ձյան կույտի մեջ: Ու մինչ Աշոտը հայհոյում էր մեջքի վրա պառկած ձյան ու ցեխի մեջ, ոտքն էլ վիրավոր , ես դեմքի վրա ընկած ձնակույտի մեջ ծիծաղից մեռնում եմ: Հետո մի կերպ մարմինս բարձրացնում նայում պարսպի վրայից ու նորից ընկնում եմ ծիծաղի նոր նոպաների մեջ:

Ու էդպես Աշոտի ոտքին մնաց էդ սպին: Շալվարին էլ էդ կտրած տեղը մնաց: Ինձ էլ ես հիշողությունը…

Դեռ փոքր տարիքից սիրել եմ խոհանոցն ու պատրաստելը:

 Ճիշտ է, շատ էի լսում՝ «դուրս արի խոհանոցից», «խանգարում ես», «հերիք ա փչացնես ամեն ինչ» արտահայտությունները, բայց, ինչպես միշտ, ես համառ էի ու շարունակում էի ինձ երևակայել «ընտիր» խոհարար ու անել գործս:

Սկզբում, անկեղծ ասած, շատ էի նեղվում, բայց մի օր, երբ երևի յոթ կամ ութ տարեկան էի, պապիկս ինձ համար բաղադրատոմսերի գիրք բերեց ու ասաց, որ ինձ բան չասեն, որ ես պիտի վառեմ, փչացնեմ ու վերջապես սովորեմ:

Ու ես ամեն երեկո կապում էի գոգնոցս, կանգնում սեղանի մոտ ու կրկնում. «Բարի երեկո, սիրելի՛ հեռուստադիտողներ»: Դե հա, ես միշտ էլ երազել եմ խոհանոցի վերաբերյալ հաղորդում վարել:

Արդեն տասնմեկ տարեկան էի, երբ մերոնք սկսեցին չվախենալ փորձել պատրաստածներս:

Տասներկուսում առաջին տորթս դրեցի ջեռոցը: Առաջին կտորը տատիկս փորձեց, ու երբ ասաց, որ լավ է ստացվել, աշխարհն իմն էր:

Դե, տասներեք տարեկանում արդեն լավ էի պատրաստում, որովհետև փորձողը տասից ինն էր գնահատում: Ուրեմն լավ էր ստացվել:

Հիմա էլ եմ ազատ ժամանակ խոհանոցում լինում, ու մաման, որը մի քանի տարի առաջ ինձ խոհանոցից հանում էր, հիմա ասում է.

-Մա՛ն, մի բան սարքի ուտենք:

Աղջիկնե՛ր, մի՛ վախեցեք վառելուց, վառածն ավելի համով է, իսկ դուք, սիրելի՛ մայրիկներ, մի՛ արգելեք մեզ պատրաստել մեր առաջին «գլուխգործոցները»: