davit aslanyan

Հրաժեշտների ժամանակաշրջանը

Եթե ինձ հարցնեին, թե որտեղ կարելի է տեսնել ամենաշատ էմոցիաները, ես միանշանակ կմատնանշեի կայարանները, նավահանգիստները, օդանավակայանները և մյուս բոլոր այն տեղերը, ուր միաժամանակ կա և հրաժեշտ, և հանդիպում: 

Ես հրաժեշտներն ու հանդիպումները դասակարգում եմ մի քանի տեսակների: Հրաժեշտներ առանց հետագա հանդիպման հույսի, հրաժեշտներ իմանալով, որ էլի հանդիպելու եք ապագայում, և հրաժեշտներ, երբ ցանկանում եք հավատալ, որ ապագայում էլի կհանդիպեք: Հանդիպումները մի քիչ ուրիշ են` ցանկալի, անցանկալի և պատահական, իսկ վերջինս իր հերթին բաժանվում է երկու տեսակի` ցանկալի և անցանկալի: Երևի մի քիչ բարդ բացատրեցի:

Հայաստանում էլի զորահավաք է: Սկսվել են բանակի քեֆերը և զինկոմիսարիատների մոտ հաճախ կարելի է նկատել այնքան էմոցիա, որ դժվար թե ինչ-որ օդնավակայան տեսնում է մի տարում: Երևի դրանից է, որ զինկոմիսարիատների հրաժեշտները իմ դասակարգումներից ոչ մեկի մեջ չեն մտնում. Չգիտես` հպարտանաս, տխրես, ժպտաս, գրկես ու բաց չթողնես, թե՞ շուտ թողնես, որ շուտ էլ հետ գա:

Հեռախոսս զանգում է.

-Ալո:

-Դավ, բարև, ի՞նչ կա:

-Բան չէ, դու ասա, ի՞նչ ես անում:

-Ի՞նչ անեմ: Վաղը բանակի քեֆս ա, երկուսին կգա՞ս, հասցեն կգրեմ հեսա:

-Լավ, եղավ, անպայման կգամ, ապրես:- Սառած տոնով ասում եմ ես ու անջատում հեռախոսս:

Սկսվել են զորահավաքները, սկսվել են բանակի քեֆերը, ու հեռախոսները ավելի հաճախ են զնգում…

Հեռախոսս զանգում է.

-Յաաա, բարև…

emanina

Տարբերվե՞լ, թե՞ լինել յուրահատուկ

Զարմանալի է, երբ դուրս ես գալիս փողոց և տեսնում շատ միանման առանձնահատուկ մարդկանց: Երբ բոլորը ցանկանում են առանձնանալ ամբոխից` նմանվելով նրանում եղածներին: Թվում է, շատ տարօրինակ բան է, սակայն մարդիկ իրոք սա չեն հասկանում, քանի որ շատ են խորասուզված իրենց «մյուսներից տարբերվելու» ծրագրի մեջ: 

Յուրահատուկ եք համարում ձեզ անգամ այն ժամանակ, երբ չեք կարող թվել ձեր յուրահատուկ հատկանիշները, որոնք, իբրև թե, յուրացրել եք ձեզ համար յուրահատուկ թվացող մարդկանցից: Իսկ այդ մարդիկ այլ մարդկանցից են նմանակել ամեն ինչ: Այնս վերջինները` մյուսներից, և այս շղթան այսպես շարունակվում է` ձևանալով և նմանվելով քեզնից նախորդին, ում համարում ես ավելին, քան դու: Որոշները ուղղակի ձևանում են այդպիսին, որոշները արդեն այնքան են ձևացել, որ արդեն այդպիսին են, իսկ որոշները փորձում են ձևանալու առարկան դառնալ: Իսկ ինչո՞ւ եք միշտ ձևանում այնպիսին, ինչպիսին ես փորձում եմ դառնալ: Չե՞ք կարծում, որ ժամանակն է վազեք հայելու մոտ և ասեք, թե ով է ձեր դիմաց կանգնած: Դո՞ւք: Թե՞ այն «ավելին»:

Հերիք է ձեր այդ յուրահատուկ հատկությունները թաքցնեք մեկ բանի մեջ, որին ասում եք «մնացածից տարբերվելու տաղանդ` նրանց նմանվելով»: Եկեք բոլորս տարբերվենք մնացածից նրանց նման շարժվելու, հագնվելու և անգամ մտածելու միջոցով:

Ժամանակն է արդեն փոխվելու, ավելի ճիշտ, պետք չէ փոխվեք, ուղղակի հանեք բոլոր ձեր հոգու համար օտար ձևի մակբայները ձեր միջից: Վերցրեք ռետինը և ջնջեք դրանք բնավորության միջից: Եթե գրիչով եք գրել, ապա խզբզեք դրանց վրա, այնպես արեք, որ չերևան: Իսկ հիմա՞: Հիմա ի՞նչ եք տեսնում:

Հիմա կարող եք ասել յուրահատուկ բառը: Յուրահատուկ հենց այդ տետրով, որի մեջ կան շատ սխալներ, ջնջումներ: Որովհետև եթե ինձ տային գերազանցիկի տետր և ձերը, ինձ կհետաքրքրեր հենց այդ ճմրթված թերթերովը և ջնջումներովը:

Ուղղակի անպայման մի քիչ էլ պահպանեք ձեր միջի յուրահատկությունը, որ վերջում հանկարծակի չնկատեք, որ իրականում դուք հենց բոլորի նման էիք բոլորից տարբերվում:

Հավասարումը չի կարող ստացվել կատարյալ առանց պլյուսի և մինուսի:

Ահա և գտանք այս ամենի տրամաբանական ավարտի արդյունքը, որը անտրամաբանական ստացվեց: Հերիք է փորձեք դառնալ այնպիսին, ինչպիսին ես ձևանում եմ:

davit alexanyan

Գաղտնի աշխատասենյակը

Իմ նյութերի աշխուժությունը նաև կախված է իմ գտնվելու վայրից: Ես դեռ ոչ մի անգամ տանը նյութ չեմ գրել: Ես չեմ սիրում, երբ գրելուց ինձ խանգարում են: Ուրեմն սկսեմ պատմել իմ նյութերի ծագման մասին: Եթե հիշում եք, ես ապրում եմ Տավուշի մարզի Բաղանիս գյուղում: Ամեն առավոտ ժամը 6:30-ին մեր խոզերը տանում եմ արածեցնելու: Վերցնում եմ տետրս և գրիչս ինձ հետ: Բարձրանում եմ տան հետևում գտնվող լեռան գագաթը և սկսում նյութս շարադրել: Նստում եմ կոճղերից մեկի վրա և ժամերով մտածում նյութիս շուրջը: Մաքուր օդին, չնայած մի քիչ մրսելով, կարողանում եմ շարադրել մտքերս: Մեկ-մեկ ընկնում եմ երազանքների գիրկը և մոռանում նյութի մասին: Մեկ-մեկ էլ վազվզում եմ խոզերի հետևից: Դե, խողերը չեն հասկանում, որ ես ստեղծագործում եմ:

Մի անգամ էլ, անձրևոտ եղանակ էր, և ես չկարողացա նյութ գրել, սակայն հուսախաբ չեղա: Նստեցի կոճղին և սկսեցի մտածել, թե ինչի մասին եմ նյութս գրելու, ինչպես եմ սկսելու, ինչպես` վերջացնելու: Միայն այս մի դեպքն էր, որ մտածածս թղթին հանձնեցի տանը:

Ես սիրում եմ մենակ մնալ և մտածել: Մենակության մեջ ավելի լավ եմ կարողանում մտածել, և դա է պատճառը, որ նյութերս լավ են ստացվում:

Իսկ գաղտնի աշխատասենյակը դա տան հետևում գտնվող լեռան գագաթն է:

Սա էլ հիմա այնտեղ եմ գրում` վաղ առավոտյան մեր խոզերն արածեցնելիս:

Երիցուկների փունջը

Շատ եմ սիրում զբոսնել և հաճախ հետս տանում եմ նաև փոքր եղբայրներիս: Մեր գյուղը` Կալավանը, անտառածածկ լեռների մեջ է գտնվում: Փոքր եղբայրներիս հետ անտառում զբոսնելը հետաքրքիր է և աշխույժ: Նրանք հավաքում են ճանապարհին պատահած գրեթե բոլոր ծաղիկները և ստացված ահռելի փունջը նվիրում են ինձ:

Լուսանկարը` Էլյանորա Բալյանի

Լուսանկարը` Էլյանորա Բալյանի

Մի օր զբոսնելիս նրանք հավաքեցին ճանապարհին պատահած բոլոր երիցուկները: Մի մեծ ու գեղեցիկ փունջ էր ստացվել: Եվ իհարկե, համաձայն սովորության, նվիրեցին ինձ: Ես շատ հավանեցի այն ու անմիջապես նկարեցի: Հետո գեղեցիկ փունջս բերեցի տուն ու դրեցի ծաղկամանի մեջ: 

Շնորհակալ եմ ձեզ, իմ սիրելի փոքրիկ եղբայրներ:

 

seda harutynyan-2

Մեր «բանակը»

Արթնացա։ Ձեռքս միանգամից մեկնեցի հեռախոսիս, որ ժամ նայեմ։ Ութն անց հիսուն էր։ Վա՜յ, հեսա կուշանամ, տաքսին առանց ինձ կգնա։ Արագ-արագ վեր կացա, որ հագնվեմ, մեկ էլ հիշեցի, որ վերջացրել ենք։ Նորից պառկեցի, բայց քունս էլ չէր տանում։

Կողքիս դրված էր այն թերթիկը, որի վրա ստորագրել էին ընկերներս Կոտայքի պատանի թղթակիցները դասընթացի վերջին օրը։ Վերցրեցի։ Եթե անկեղծ, սիրտս լցվեց մի քիչ։ Նայեցի Արտյոմի ստորագրածին, և մտքիս միանգամից եկավ ամեն փռշտոցից հետո ասված «էդքան էլ ճիշտ» արտահայտությունը։ Հետո նայեցի Գայանեի ստորագրությանը։ Կողքին մի մեծ սմայլիկ էր նկարել։ Ժպտացի հիշելով, թե ինչ հոգատար ու բարի է Գայանես։ Աչքս առավ Ռուզանների ու Մերիի ստորագրություններին։ Դե,  իրենցից խոսք ընդհանրապես չկա։ Ադամանդ են։ Նայեցի Արմանի գրածին ու նկարածին։ Իրեն անպատճառ կարոտելու եմ, որովհետև բարության կծիկ էր Արշակ-Շահբազյանը։
Մի պահ հիշեցի, որ վերջին պահին նկարվել էի տիկին Ռուզանի հետ։ Բացեցի նկարը։ Միանգամից դեմքիս ժպիտ  հայտնվեց։ Ու գիտե՞ք ինչ հասկացա։ Հասկացա, որ «Մանանան» մի հսկայական բանակ է ստեղծում։ Բայց էդ բանակը սովորական բանակ չի, է՜։  Բանակը բարի, պոզիտիվ ու յուրահատուկ +- 17 տարեկանների բանակ է: ` Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցը: Ու ես հիմա այդ ջերմ ու պայծառ բանակի մեկ զինվորն եմ:

Eva Khechoyan

Չիրը

Սկսվեց… Նորից սկսվեց «չրի սեզոնը»: Բոլոր կանայք զբաղված են մրգեր մշակելով, եռացնելով, չորացնելով… Նույն իրավիճակն էլ մեր տանն է: Աչքերիս առաջ հազարավոր կեռասներ… Մայրս լվանում է դրանք, ու սկսվում է ամենապատասխանատու ու ծանր պահը… Կտերը…Վերցնում ես կեռասը, հանում կուտը, հետո հաջորդը… Ձանձրալի ու անհետաքրքիր գործ է, չհաշված այն պահերը, երբ կեռասի մեջ հանկարծ մի միայնակ ու մոլորված որդ ես նկատում, որը մի քանի վայրկյանով հետաքրքրություն է մտցնում գործիդ մեջ: 

Լուսանկարը` Եվա Խեչոյանի

Լուսանկարը` Եվա Խեչոյանի

Երբ հանում ես վերջին կուտը, ճաշակում ես իրական ազատությունն ու թեթևացած շունչ քաշում: Հպարտ հայացքով նայում ես բազմաչարչար աշխատանքիդ արդյունքին: Բայց այս ամենին հետևում է մի աննկարագրելի հաճույք… Չիրն արդեն արևի տակ է, ու այնպես է փայլում, որ թվում է, թե սկուտեղների վրա թանկարժեք քարեր են շարված: Շլացուցիչ տեսարան…

Sona mkhitaryan

Բախտավորներից

Նա, ով հավատարիմ ընկեր ունի, կարող է հաշվել, որ ինքը երկու հոգի է: Ուրեմն, ես 4 հոգի եմ: Կյանքում ես շատ տխուր օրեր եմ ունեցել,  որոնց հաջորդել են երջանիկ պահերս: Իսկ գիտե՞ք, որն է համարվում երջանիկ պահ: Այն, որ տխուր րոպեներին զգում ես, որ մենակ չես, որ կան այնպիսիները, որոնք պատրաստ են քեզ լսել, օգնել, հասկանալ ու օգնել նույնիսկ այն դեպքում, երբ ես սխալ եմ: Իմ անփոխարինելիների մասին մի փոքր պատմեմ:

Գոհարը ու ես նույն դասարանից ենք արդեն 11 տարի: Մենք մտերմացել ենք հենց առաջին դասարանում: 2006թ., հիշում եմ, երբ առաջին անգամ գնացինք դպրոց, զննող հայացքներով նայում էինք իրար: Իսկ արդեն հաջորդ օրը, երբ միասին` առանց մեր մամաների, դպրոցից տուն եկանք, ինչքան էինք ուրախացել, ու այդ օրվանից սկսվեց մեր մտերմությունը: Մենք այս 11 տարիների ընթացքում ընդամենը մեկ անգամ ենք կռվել ու մի քանի օր անց մեզ հաշտեցրել է Գոհարի տատիկը` իմ դասվար ընկեր Խաչատրյանը: Ասեմ, որ նա եղել է և իմ, և քույրերիս դասվարը: Բոլոր երեխաները ուզում էին իրենց դասղեկը ընկեր Խաչատրյանը լինի, բայց ոչ բոլորն են մեզ նման բախտավոր:

Մեր ընկերությունն ունի իր օրենքները:

1. Վստահել իրար միշտ-միշտ-միշտ:

2. Ոչ մի գաղտնիք իրարից չպահել:

Եվ ամենակարևորը`

3. Առանց իրար շոկոլադ չուտել:

Ինձ ոչ մեկը Գոհարի նման չի ճանաչում, և հակառակը: Միշտ իրար հետ, միշտ իրար կողքի:

Լյուբան իմ անբաժանելին է: Ուր գնում եմ ինձ հետ է: Այ, օրինակ, «Մանանայի» դասընթացները, կամ «Մանանայի» հրավերները Երևան… Մեր էքսկուրսիաները, դպրոցը, պարապմունքները: Իրար վաղուց ենք ծանոթ: Դեռ 4-5 տարի առաջ գնում էինք պարի, բայց մտերիմ չէինք: Կարելի է ասել նորից ծանոթացանք ու հասցրեցինք մտերմանալ նկարչության պարապմունքների ժամանակ: Եթե ես տրամադրություն չեմ ունենում, Լյուբայի հետ օնլայն շփվում եմ, ու իր տված հարցին, թե` ոնց ես, ինչ կա, եթե պատասխանեմ`  նորմալ,  2 րոպե հետո ինձ հաղորդագրություն է գալիս… Գրված է լինում~ Անբաժանտա: Ախր, Լյուբ, ես ուղղակի չէի ուզում իմ վատ տրամադրությունը քեզ փոխանցվեր:

Ես Լյուբան ու Գոհարը շատ մտերիմ ենք ու դեռ երկար ճանապարհ ունենք միասին գնալու: Իմ բախտը հավատարիմների հարցում իրոք շատ է բերել:

Այս տարիների ընթացքում ես հասկացել եմ մի պարզ բան. լավ ընկեր ունենալու մենք ինքներս պիտի այդպիսին լինենք:

milena khachikyan

Բարեւ, ԵՊՀ

«Ջան, հաստատ անվճար եմ, բայց կարո՞ղ ա` չէ: Ի՞նչ եմ էշ-էշ ուրախացել, պարզ ա, որ անվճար չեմ: Թե՞ անվճար չեմ: Հա, ամեն դեպքում անվճար կլինեմ: Կամ երևի` չէ: Հաստատ առաջին վճարովին եմ: Գնամ՝ մեռնեմ: Չէ, այ դոդ, ի՞նչ մեռնել, անվճար եմ: Թե՞ չէ: Թե՞ հա»:

Չէ, սրանք իմ մտքերը չեն, սրանք Քեշիշյան Աստղիկի տասներկուօրյա տանջանքներն են, որ ծանոթ են երևի շատերին:

-Ա՜ստղ, շնորհավո՜ր:

Մինչ Աստղը փորձում է ուշքի գալ իր՝ համալսարանն անվճար ընդունվելու բաղձալի նորությունից եւ թողնել մեռնել-չմեռնելու անհիմն կասկածները, ես մտքով հետ-հետ եմ գնում ու հասնում ամենասկզբին:

Կար ժամանակ, երբ հարցին, թե ինչ եմ ուզում դառնալ, երբ մեծանամ, ես պատասխանում էի խորագույն լռությամբ:

«Ի՞նչ եմ ուզում դառնալ,- մտածում էի, – իսկ պարտադի՞ր է դառնալը, չե՞մ կարող մնալ այն, ինչ կամ, մնալ, ասենք, նույն Միլենան»:

Սրանք մտքեր են, որ գալիս են վաղ, ընդգծում քո պարզությունն ու անհետանում: Բայց մի օր հասկանում ես, որ անիսկական չէին, որ կարելի էր փորձել, ինչո՞ւ չէ:

Հիմնական դպրոցում ինձ հանդիպեց հայոց լեզվի լավագույն ուսուցչուհին, ում շնորհիվ կամ պատճառով ես երկար ժամանակ ուզում էի մեծանալուն պես շարունակել իր գործը: Նա թերեւս ամենալուսավոր կետն էր այդ դպրոցի, ում այսօր պինդ-պինդ պահում եմ հուշերումս: Ավագ դպրոցում արժանացա նույն ճակատագրին, եւ հայոց լեզվի ուսուցչուհիս նպաստեց գիտելիքներիս եւ ցանկությանս ամրապնդմանը: Բայց պատմությունը սրանով չավարտվեց, այսինքն՝ ավարտվեց այնքանով, որ քննություն հանձնեցի նաեւ բանասիրության ֆակուլտետի համար (դե հա, ես սիրում եմ ինձ տանջել) եւ անվճար ընդունվելով՝ տեղս զիջեցի անհայտ մեկին: Բայց սա՝ մի կողմ:

Այս տարիների մեջ ես հասցրի տարվել «Մանանա»-յով, կապվել 17.am-ին, սիրել խմբագրությունը, սիրել «Շավիղ»-ը, հայտնվել Լրագրողների տանը, անվերջ գրել, մի խոսքով՝ ապրել գրելով: Երազանքները՝ ինչ-որ մեկը դառնալու, բազմացան եւ վերջիվերջո հանգեցին լրագրողի մասնագիտությանը:

Աշնանը հայտնվեցի Լրագրողների տանը: Առաջին օրը հուսադրող էր, մեր ընկեր Աստղիկը՝ անսահման բարի: Սկսեցինք հանդիպել ամեն շաբաթ, մի քանի կարճ ամիսներում ընկերացանք իրար հետ: Իսկ այսօր համակուրսեցիներ դառնալու ճանապարհի վերջնակետին ենք, ու արդեն սիրում ենք իրար:

Մի քանի օր առաջ էր: Ազատված քննական մտածմունքներից՝ ինձ համար ապրում էի ու վայելում հանգիստս, մեկ էլ սկսեցին շնորհավորել: Ըստ ԵՊՀ-ի պաշտոնական կայքի` ընդունվել էի լրագրության ֆակուլտետ։ Դա հերիք չէր, մի բան էլ…

-Միլ, Միլ…Դու էլ ես անվճար,- Նանեն էր:

«Սա երազ է, վատագույն դեպքում՝ չար կատակ»:

-Իսկ լավագույն դեպքում՝ իրականություն, – կասեր վերջինս:

Գուցեեւ ասել է, որովհետեւ ես չեմ հիշում, առհասարակ ոչինչ չեմ հիշում, թե ինչ եղավ ինձ հետ այդ հաղորդագրությունից հետո: Ախր, բոլորը գիտեին, ես` դեռ չէ։ Ու չհավատացի էլ, չկարողացա… Տասնհինգ րոպե հետո համալսարանի բակում էի`արդեն լացած, քիչ մը հանգստացած ու երջանիկ։ Մեքենայից իջել էի ու վազելով հասել ցուցակներին: Թերևս ամենաէմոցիոնալ վազքն էր կյանքիս, դժվար թե մոռանամ երբեւէ. մե խինդ, մե ուրախություն, մե լաց…

Օրվա վերջն էր, ես՝ դեռ ցուցակների մոտ: Ինձ համար կանգնած էի, երբ երկու տղամարդ եկան։ Սկսեցին ուսումնասիրել ցուցակները, փնտրել իրենց ուզած անունը։ Տեղը մի փոքր լավը չէր, համ էլ` բավականին մութ էր արդեն: Տղամարդկանցից մեկը ջղայնացավ.
-Էս ի՞նչ պայմաններ են, չէի՞ն կարող կայքում դնել։
Մտածեցի` օգնեմ, դե մարդ է, չի նկատել կամ էլ չգիտի:
-Կայքում դրվել ա, ի դեպ, շատ ավելի վաղ։
Լռեց: Էն չջղայնացողն էլ մնաց-մնաց, մեկ էլ ժպտալով ասաց.
-Մեզ կայքը պետք չի, մենք հին մարդիկ ենք, մեր աչքով ենք ուզում տեսնել։
Համաձայն վերոնշյալ տրամաբանության` ես`  ևս հին մարդս, այլևս ուսանող եմ:

ԵՊՀ Ժուռֆա՞կ, բռնվի՜ր՝ գալիս ենք:

seryoja arakelyan

Անսպասելի հաղթանակ

Մայիս ամիսն էր: Հիվանդացել էի և երկու օր դպրոց չէի գնալու: Մայրիկիս խնդրեցի, որ զանգի դասղեկին և տեղյակ պահի իմ բացակայության համար: Դասղեկի հետ զրուցելու ժամանակ դասղեկս նշեց, որ դպրոցին հանձնարարություն կա տրված` մասնակցել «Նորագույն տեխնոլոգիաների օգտագործումն ինժեներական մասնագիտացումներում կամ ապագան մեր պատկերացումներով» մրցույթին: Դասղեկս կատակելով ասաց. «Մինչև չնկարի, չի կարող բացակայել»: Ճիշտ է, դժվարությամբ, բայց նկարեցի: Նկարեցի հեռախոս, որի միջից մարդու գլուխ էր  դուրս եկել, նկարն անվանեցի «Skype-ը 2030 թվականին»: Նկարն ավարտելուց հետո տատիկիս խնդրեցի, որ առավոտյան մեր հարևանի տղայի՝ Դավիթի հետ ուղարկի դպրոց: Անցավ գրեթե մեկ ամիս, մրցույթի մասին մոռացել էի արդեն, երբ զանգ եկավ: Դպրոցի տնօրենն էր` ընկեր Աղաջանյանը: Բարևեց և շնորհավորեց ինձ: Ճիշտն ասած, զարմացած հարցրեցի. ինչի՞ համար, ընկեր Աղաջանյան: Նա ասաց, որ նկարս տեղ է զբաղեցրել և պետք է վաղը գնալ Երևան` մրցանակը ստանալու: Շատ ուրախացա, կարելի է ասել ողջ գիշեր չքնեցի` անհամբեր սպասելով, թե երբ է լուսանալու: Դպրոցում երկու ժամ դաս անելուց հետո անմիջապես գնացինք Երևան: Գնացինք, ներկա էր նաև վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը: Պարոն Աբրահամյանը անձամբ իր ձեռքով էր հանձնում առաջին տեղի մրցանակները: Մի քանի գյուղի մրցանակ հանձնելուց հետո հնչեց նաև մեր գյուղի անունը՝ Բաղանիս, շնորհավորում եմ առաջին տեղ: Չգիտեմ, թե հետս ինչ կատարվեց: Ինձ թվաց երազի մեջ եմ, բայց ինձ չկորցրեցի, մոտեցա և վերցրեցի մրցանակս: Նվերը համակարգիչ էր, իսկ տնօրենին` ծաղկեփունջ և շնորհակալագիր: Մրցանակը դպրոցին էր պատկանում, և ես շատ հպարտ եմ, որ Տավուշի մարզում առաջին տեղը զբաղեցնելով, կարողացա դպրոցի համար ինչ-որ մի լավ գործ անել:

karine nahapetyan

Կորցրած տարիներս

Էկրանի մյուս կողմում նստած մարդ, եթե կյանքում գոնե մեկ անգամ առնչվել ես ինձ հետ, ապա ծանոթության հաջորդ րոպեներին ապշած հարցրել ես.

-Ո՞նց թե, 18 տարեկան ես ու էս տարի նոր իններորդ դասարա՞նն ես ավարտում:

Ես էլ` իրավիճակը շտկելու, մտավոր հետամնացի տպավորություն և մի քանի անգամ նույն դասարանում մնացածի տպավորություն չթողնելու համար, պատասխանում եմ.

-Էրեխեք, չմտածեք` դեբիլ եմ, պարզապես, էս արտագաղթի հետևանք ա:

Ասել թե` կորուստ են այդ երեք տարիները, սխալ կլինի: Ավելի շուտ ձեռքբերում են: Իսկ թե ինչի` կիմանաս հենց հիմա:
Տասնմեկ տարեկանում գնացի հայկական դպրոց, նստեցրին 3-րդ դասարան: Մտա դասարան և, մինչև նոր դասարանս կշտապեր ինձ «ընկեր»-ով դիմել և համարեր ինձ իրենց նոր ուսուցիչը, դասվարս իրենցից առաջ ընկավ և ասաց.
-Երեխաներ, ինքը այսօրվանից ձեզ հետ է սովորելու:
Եվ դասվարիս հաջորդ բառերը եղան հետևյալը.
-Եղեք ազնիվ, շիտակ, արդար…
Այս բառերը նա ասում էր ամեն օր` դասի սկզբում: Եվ եթե ինձ խնդրեն կան նույնիսկ պահանջեն հիշել տարրական դասարաններում անցկացվող դասերից գոնե մի դրվագ, ապա ես միայն այդ երեք բառը կհիշեմ, և ոչ թե նրա համար, որ ամեն օր էի լսում, այլ նրա համար, որ դա էր ամենակարևոր դասը բոլոր դասերից:
Չէ, մի բան էլ եմ հիշում:
Ամեն տառ սովորելուց հետո այն գտնում էի փողոցում որևէ մի տեղ գրած և ուրախանում այնպես, ինչպես մարդ իր լավ ծանոթին տեսնելիս կուրախանար: Բարևում էի ու անցնում: Եվ եթե 11 տարեկան հասակում անցնելով խանութի մոտով քեզանից մի վայրկյան կպահանջվեր կարդալու համար «խանութ» բառը, ապա ինձանից պահանջվեց երկու ամիս:
Հաճախ կատակում էին ինձ հետ.
-Դրսի գրածները կարդալով` սկսեցիր սիրել ընթերցանությունը:

Հա, հա, դու սպասում ես երեխաների արձագանքին:
Դե, պատմեմ:
-Վա~յ, – լսվեց մեկի ձայնը,- իրա ականջին չորսը հատ ծակ կա:
-Վը~, չգիտի, որ դպրոց ա էկել, էս կոշիկները ինչի՞ ա հագել,- լսվեց մյուս կողմից:
-Ինքը իմ մամայի բոյին ա ու մեր հետ ա սովորելու….
Մտածեցի` լռեմ ու արեցի լրիվ հակառակը… Բայց դե, տարիների ընթացքում ընկերացանք:

Ես, կարելի է ասել, շահեցի, ոչ թե կորցրի: Կողոպտվեցին երեք տարիներս, բայց այդ դատարկ տեղերը լցվեցին շատ արագ: Չեմ կարող ասել, թե հեշտ էր, և այլն: Չէ: Ուղղակի հաղթահարելի էր:

Ուղղակի արտագաղթի հետևանք է այս ամենը, որի մասին շատերը  լռում են: Ինձ նման շատերը կամ այստեղից գնալիս, կամ այնտեղից վերադառնալիս ստիպված են եղել տարիներ կորցնել: Համոզված եմ, դու էլ ինձ նման շատերին ես ճանաչում:

Դե լավ, աչքերդ ցավացին, գնա և հանգստացիր: