Անսպասելի և սպասված ձյունը

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Եվ այսպես, աշնան օրերից մեկն էր՝ նոյեմբերի 11-ը: Մենք վերադառնում էինք Գյումրիից Ամասիա: Այնտեղ անձրև էր, բայց հենց դուրս եկանք Գյումրիից, տեսանք, որ ամեն ինչ ծածկված է ձյունով: Սկսվել էր փոթորիկ: Մենք շատ զգուշորեն էինք առաջ ընթանում, քանի որ մեքենայի անվադողերը ամառային էին:
Հակառակ դրան, մեքենայում ուրախ մթնոլորտ էր: Մենք բարձր տրամադրություն ունեինք, քանի որ դրսում ձյուն էր: Մենք տարբեր խաղեր էինք խաղում, և հանկարծ մեքենան ճոճվեց: Դուրս եկանք մեքենայից և տեսանք, որ մեքենան սահել է ճանապարհից դուրս: Վարորդը հազիվ էր կարողացել մեզ փրկել:
Այդ պահին մենք չզգացինք պահի լրջությունը, բայց երբ հասկացանք, թե ինչ է կատարվել, խորը մտածմունքի մեջ ընկանք: 
Մեքենան չէր կարող առաջ շարժվել, և այդ պատճառով մենք ուրիշ մեքենա կանչեցինք, որ գա մեզ տանի: Մեքենան մեզ վերցրեց, և մենք շարունակեցինք ճանապարհը:
Առաջ ընթանալով տեսանք, թե քանի մեքենա էր դուրս եկել ճանապարհից: Վարորդները ստիպված էին մեքենաները ճանապարհին թողնել և ոտքով առաջ ընթանալ:
Չնայած անսպասելի ձյունը հաճելի էր, բայց ամեն ինչ իր ժամանակին պետք է լինի:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի


Արդեն երկու օր է հանրապետությունում ձմեռվա գալուն պես ձյունը նույնպես եկավ: Ուրախանում ենք, ճիշտ է, բայց շատ ենք խնդրում բոլոր նրանց, ովքեր երթևեկում են ձնոտ ճանապարհներով. զգույշ եղեք, թե ձեզ համար, թե բոլոր նրանց, ովքեր իրենց կյանքը վստահել են ձեզ:
Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Ապարան. Ինչն է ինձ հուզում իմ քաղաքում

Ապրելով Ապարանում մի շարք հարցեր կան, որ հուզում են ինձ իմ քաղաքում: Դրանցից մեկն այն է, որ Ապարան քաղաքում չկան սրճարաններ, զբոսայգիներ: Ճիշտ է, կան տեսարժան վայրեր, բայց դրանց թիվը այնքան սակավաթիվ է, որ ամեն անգամ նույն տեղը գնալով մարդը ձանձրանում է:
Կցանկանայի, որ լինեին այնպիսի վայրեր, որտեղ երիտասարդները կարողանային անցկացնել իրենց ազատ ժամանակը:
Ինձ հուզում է նաև այն հարցը, որ մեր քաղաքում չկան ժամանակակից պարի դասընթացներ, դա հիմնահարց կամ հիմնախնդիր չէ, բայց պարզապես հաճելի կլիներ, եթե լինեին տարբեր հետաքրքրությունների դասընթացներ, և դա ինչ-որ չափով ինձ հուզում է:
Կուզենայի, որ լիներ մեծ գրախանութ, որտեղ կգտնեի ինձ անհրաժեշտ բոլոր գրքերը:

Մերի Բաղդասարյան

***

Ինձ հուզում է այն փաստը, որ Ապարանում ապրում են երիտասարդներ, որոնք օժտված են տարբեր հմտություններով, սակայն չեն կարողանում զարգացնելև կիրառել դրանք: Մեկը` երաժիշտ, մյուսը` նկարիչ, դերասան… Միշտ ինձ մտահոգել է, թե ինչու չի ստեղծվում մի այնպիսի կազմակերպություն, որտեղ այդ երիտասարդները կամ պատանիները կարողանան իրենց տաղանդը ի ցույց դնել:

Անուշ Սիմոնյան

***

Ինձ հուզում է Ապարանի ժամանցային կյանքը բարելավելու խնդիրը: Լավ կլիներ, եթե մեր քաղաքում կառուցվեին սպորտային սրահներ, մշակութային կենտրոններ, ժամանցի վայրեր: Ապարան քաղաքում կան տաղանդավոր պատանիներ, բայց չունեն պայմաններ դրանք դրսևորելու համար:

Անուշիկ Սարգսյան

***

Բավական հուզող հարց է մարդկանց ինֆորմացված լինելը: Ճիշտ է, գործում են լրատվական բավական շատ աղբյուրներ, բայց այնքան էլ լավ չեն գործում: Շատ ժամանակ Հայաստանում տեղի ունեցած և ունեցող դեպքերի մասին տեղեկանում ենք, օրինակ, ռուսական ԶԼՄ-ներից և միայն շատ քիչ դեպքերում` հայկականներից: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ մարզերի մասին տեղեկություններ հազվադեպ կգտնես:

Արեգ Հակոբյան

***

Կարելի է ասել, որ ինձ հուզում է մեր ապագան: Հետաքրքիր է, թե մեր այսօրվա երիտասարդությունը ինչպես է տեսնում իր ապագան և ինչ է ցանկանում ձեռնարկել այդ ուղղությամբ:

Արևիկ Պետրոսյան

***

Իմ քաղաքում` Ապարանում, չկա այնպիսի ակումբ, կազմակերպություն, որտեղ կարող ենք հաճախել և սովորել լրագրություն, խորհուրդներ ստանալ մեր առաջին լրագրողական փորձերն անելիս: Վստահ եմ, որ շատ երեխաների հուզում է այդ հարցը, և հուսամ, որ հետագայում նման հնարավորություն մեզ կընձեռվի:

Արմինե Սահակյան

***

Ինձ հուզում է մեր ապագան, թե ինչպես կկառուցվի, ու հետագայում յուրաքանչյուրս ինչ դերակատարում կարող ենք ունենալ և ինչ ներդրում կարող ենք անել` զարգացնելու համար մեր համայնքը ու երկիրը: Հայաստանը գտնվում է ոչ բարենպաստ իրավիճակում, և յուրաքանչյուրիս ներդրած լուման կարող է լինել օգտակար:

Աստղիկ Մամբրեյան

***

«Ապարանի ջուր» արտահայտությամբ մեր քաղաքը որպես որակյալ ջրի աղբյուր է համարվում հայաստանցիների համար: Սակայն հենց Ապարանում ջուրը չի տրամադրվում շուրջօրյա:

Անուշ Ավագյան

***

Ապարանի դպրոցականներից շատերն ունեն դերասանական ունակություններ, սակայն ցավոք, մեր քաղաքում չկա թատրոն, թատերական խմբակներ: Հաճախ երեխաները կազմակերպում են ներկայացումներ, ինչպես նաև հումորային երեկույթներ: Օրինակ, Ապարանի ավագ դպրոցի 11բ դասարանի աշակերտները ներկայացրել էին «Ոտքի, դատարանն է գալիս» ներկայացումը, որը նվիրված էր Հայոց ցեղասպանությանը: Աշակերտները սիրով այլ ներկայացումներ էլ կբեմադրեին, եթե լինեին համապատասխան մասնագետներ, որոնք խորհուրդներ կտային բեմադրելիս:

Գոհար Կարապետյան

***

Մեր համայնքում չունենք այնպիսի ակումբներ, որտեղ կարող ենք ազատորեն արտահայտել մեր մտքերը և գաղափարները: Կցանկանայի, որպեսզի լրագրության դասընթացներ լինեն: Անձամբ ինձ հետաքրքրում է լրագրության հետ կապված ամեն ինչ: Հա, ի դեպ նշեմ, որ ես ունեմ գրված հոդվածներ Վիկիպեդիայում:

Գոհար Սահակյան

***

Ես Հայկուհի Քոչարյանն եմ, տասնվեց տարեկան: Սովորում եմ Ապարանի ավագ դպրոցում, XI դասարանում: Ունեմ շատ նպատակներ, որոնց ձգտում եմ հասնել: Մեծ ցանկություն ունեմ, որ Ապարանում տեղի ունեցած ամեն ինչ հասանելի լինի Հայաստանի բոլոր տարածաշրջանների մարդկանց: Ես եղել եմ Հայաստանի տարբեր շրջաններում և նկատել, որ Ապարանի մասին շատ քչերը տեղեկություն ունեն:

Հայկուհի Քոչարյան

***

Ես ցանկանում եմ դիմել ծառատունկների համար: Մեր քաղաքում ծառերը քիչ են, բայց շատ տեսակներ կան, որոնք աճում են Ապարանում: Լավ կլիներ պուրակներ լինեին տարբեր հուշարձանների շրջակայքում: Ապարանի հերոսամարտի հուշահամալիրի մոտ, որտեղ երթևեկությունը շատ է, օդ արտանետվող CO2- ի քանակը ավելի մեծ է:
Ես անհանգստանում եմ նաև Քասախ գետի աղտոտվածության համար: Եթե գետը մաքրվի, քաղաքին կպարգևի գեղեցկություն, ինչու չէ, նաև ամռանը և ձմռանը ճահճացում չի լինի դրա ափերին:

Ժենյա Հովհաննիսյան

***

Ապարանում չկան ստորտային դահլիճներ: Եթե լինեին, դպրոցականները ազատ ժամանակ կզբաղվեին սպորտով, այլ ոչ թե կծխեին, կամ պարապ թրև կգային: Ապարանում չկա զբոսայգի: Ինչու Հայաստանի համարյա բոլոր քաղաքներում կան զբոսայգիներ, իսկ Ապարանում չկա:

Կարեն Ղազարյան

***

Ինչպես կարելի է երիտասարդության մեջ մցնել հետաքրքրություն ուսման նկատմամբ: Ինպես ավելի հետքրքիր դարձնել ուսումը և ինչպես կարելի է ձեռք բերել բազմակողմանի գիտելիքներ որոնք չխանգարեն մեկը մյուսին:

Լիլիթ Սարգսյան

***

Ապարանն իմ ծննդավայրն է, և այստեղ ինձ շատ լավ եմ զգում իմ հարազատ մարդկանց շրջապատում: Բայց միայն այդքանը: Սակայն Ապարանում չկան ժամանցի կենտրոններ, որտեղ հնարավոր լինի հետաքրքիր անցկացնել ժամանակը ընկերների հետ: Ցավոք, մեր քաղաքը զբոսնելու վայրեր էլ չունի: Շատ կցանկանայի, որ ունենայինք զբոսայգի, որտեղ կարելի կլիներ զբոսնել, երեխաները կարուսել նստեին:

Ծովինար Գևորգյան

***

Ինձ հուզում են այն հարցերը, որոնք կապված են մարդու ինքնազարգացման հետ: Օրինակ, թատրոնը, տարբեր ոճերի պարային խմբակները և այլն: Ինձ հուզում է նաև կրթության հարցը: Օրինակ, խելացի աշակերտներին հնարավորություն տրվեր ուսումը շարունակելու տարբեր քաղաքներում: Ճիշտ է, մենք ապրում ենք այնպիսի քաղաքում, որտեղ օդը մաքուր է, բայց այնուամենայնիվ, առողջ ապրելակերպ ունենալու համար անհրաժեշտ են սպորտային ակումբներ:

Վարդուհի Բարսեղյան

Սեր, բնություն և խաղաղություն

Այս նոյեմբերի 27-ն իմ կյանքում տարբերվեց մյուս բոլոր նոյեմբերների քսանյոթներից նրանով, որ վաղ առավոտյան իմ մի քանի ընկերների հետ ճամփա ընկա Եղեգնաձոր` ծառատունկի: Ծառատունկով հիմնվելու էր մի նոր պուրակ, որը կրելու էր Խաղաղության պուրակ անվանումը: Ծառատունկն սկսվեց հետևյալ խոսքերով. «Մեր մոլորակի մեծագույն սպառնալիքներն այսօր թերևս երկուսն են` բնապահպանական խնդիրներն ու պատերազմները, ահաբեկչությունները: Մեզանից յուրաքանչյուրը պատասխանատու է այս խնդիրների լուծման համար: Մեր մոլորակը սկսվում է մեր հայրենիքից, մեր բակից, մեր տնից: Մենք հիմնում ենք խաղաղության պուրակ մեր բակում: Թող մեր տնկած ծառերի «խաղաղության» ծիլերը սփռվեն ամբողջ մոլորակով» և ուղեկցվեց մանկապարտեզի երեխաների խաղաղությանն ու հայրենիքին նվիրված երգերով: 
Պուրակի հարակից շենքում նույն ժամանակ հարսանիք էր, և ծառատունկի մասնակիցները որոշեցին հարսին ու փեսային հրավիրել ծառ տնկելու հենց իրենց բակում հիմնվող պուրակում:

Սա իմ կյանքի առաջին ծառատունկն էր: Ծառ տնկելը չի կարելի համեմատել ոչ մի ուրիշ բանի հետ: Հենց այդ ժամանակ է, որ գիտակցում ես, թե ինչ հեշտ է օգնել բնությանն ապրել: Իմ կյանքի առաջին ծառատունկը կոչված էր միավորելու երկու երնեկ` բնությունն ու խաղաղությունը: Բայց արի ու տես, որ ստացվեց երեքը. սեր, բնություն և խաղաղություն: 





Հումորը մեզնից անպակաս

Ողջույն բոլորին: Հուսով եմ, որ բոլորիդ տրամադրությունը լավ է: Իսկ եթե կան մարդիկ, ում տրամադրությունը այդքան էլ լավ չէ, ես ցանկանում եմ իմ փոքրիկ նյութով բարձրացնել այն: Ինչպես շատ տեղերում, այնպես էլ մեր գյուղում, եղել են շատ զվարճալի և հետաքրքիր պատմություններ, իհարկե, մեր տատիկների և պապիկների մասնակցությամբ: Թեև ծանր կյանքին և բազում դժվարություններին, հումորը նրանցից անպակաս է եղել:
Վերջերս մի գիրք գտա «Ծիծաղում է Դարբասը» վերնագրով (հեղինակ`Սմբատ Ղազարյան), որտեղ զետեղված են հումորային պատմություններ մեր գյուղի մեծերի մասին: Ուզում եմ ձեզ ներկայացնել մի քանի զվարճալի պատմություններ այդ գրքից և հուսով եմ, որ դրանք կարդալուց հետո ձեր դեմքին ժպիտ կհայտնվի:

***
Ավտովարորդ Սուրեն Զաքարյանին (պապիկիս) համագյուղացիներից մեկը հարցնում է. –Զաքարյան, մաշինավ շտե՞ղ ես քինում: -Ջիվիր Քար սարի կովաբուծական ֆերման: -Վեր մի պան խնդրեմ, կանե՞ս: -Հի՞նչ: -Կուլան տամ, Ակնաղբյուրից մի կուլա ջուր պիր ինձ մհար, սերտս ոզում ա: -Խնամի ջան, հինչ ասես կանեմ, բայց էտ մինը կարալ չեմ: -Խե՞: -Ակնաղբյուրի ջուրը նախագահի կարգադրությամբ խառնըմ են կոլխոզի կաթին, հանձնըմ պետությանը,- լրջորեն պատասխանում է Զաքարյանը:

***

Պապն իր երկու տարեկան թոռան հետ նույն ափսեից կեռաս էր ուտում, պապը`փունջ-փունջ, թոռը`հատ-հատ: Երբ ափսեն կիսով չափ պակասեց, թոռը լացակումած նայեց պապին ու ասաց. -Պապի~կ ջան, մեկ-մեկ կեր, կխեղդվես:

***
Վարսիկին ուղարկեցին քաղաք`բժշկական ուսումնարան ընդունվելու: Վարսիկը գնաց ու ետ եկավ: Չէր կարողացել ընդունվել: -Հի՞նչ իլավ, բալա,- հարցնում է հուզված հայրը: -Կտրեցին: -Հինչի՞ց: -Թթուներից: -Կարացի՞ր ոչ պատասխանես: -Պատասխանեցի: -Հի՞նչ ասիր: -Ասի` կաղամբի թթու, վարունգի թթու, տանձի թթու, սարի շուշանի թթու: -Ճըխթթոն (թթու դրած բազուկ) ասա՞լ չես: -Չէ: -Ասըմա` չէ… Լավ էլ ըրալ են, վեր կտրալ են:

***

Թագուհի մայրիկի դեղնակտուց աքլորը թառել էր դարպասի վրա, վզի երակները ձգել ու այնպես էր կանչում երկինքն ի վեր, ասես ուզում էր արար աշխարհքին տեղյակ պահել, որ ինքն էլ է աքլորավարի կանչել սովորել.
-Ծու~ղ-րու-ղու~…
-Սրան տեսեք, դիպլոմն ա պակաս, վեր դիպլոմ էլ ունենա, պառլամենտի անդամ կտառնա,- ասում է Թագուհի մայրիկը:

Հ. Գ. Հեղինակը գրել է գրական հայերենով, սակայն ես գրել եմ մեր բարբառով, քանի որ չեմ ուզում, որ մեր բարբառը վերանա: Թող այն փոխանցվի սերունդներին և դարերով պահպանվի:

Ընդամենը ձու և շաքար

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի-Հը՞, Ամա’յ, չպրծա՞ր,- ցավեցնում էինք Ամայի գլուխը` չհամբերելով, թե երբ է պատրաստ լինելու «գոգլին»: Եթե չգիտեք, թե ինչ է այն, ասեմ, որ ընդամենը հարած ձու և շաքար: Շա~տ պարզ է չէ՞ թվում: Բայց մեզ համար Ամայի` գոգլի պատրաստելը մի տոնախմբություն էր: Ամայը ձեռքով երկա՜ր-երկա՜ր հարում էր ձուն, իսկ մենք` յոթ թոռներս, նստում էինք նրա շուրջը ու րոպեն մեկ հարցնում.
-Հը՞, Ամա’յ, չպրծա՞ր…
Ու երբ գոգլին պատրաստ էր լինում, յոթ թոռներով, ամեն մեկս մի կտոր հաց բռնած, հերթ էինք կանգնում ու սպասում մեր հերթին, որ Ամայը մեր ձեռքի հացին մի քանի գդալ գոգլի քսի: Երբ մեզնից մի անկարգ հերթը խախտում էր, Ամայն ասում էր.
-Չարդ տանեմ, սպասի…
Մեր բաժին գոգլին ստանալուց հետո մենք ոչ թե ուտում, այլ խժռում էինք: Երբ վերջացնում էինք, Ամայը մտածում էր, մտածում ու ասում.
-Ակոս նվեզ ա (թուլակազմ), հիլ արեք` իրան մի հատ էլ տամ:
Ու երբ եղբայրս իր երկրորդ բաժինն էր ուտում, վեցով նայում էինք մեկ նրան, մեկ` Ամային: Ամայը, ով իր կյանքում միշտ էլ սիրել է հավասարությունը, մեզ էլ երկրորդ բաժինը տալիս ու հանգիստ սրտով նստում, հանգստանում:
Այս ամենը այսօրվա պես եմ հիշում: Հիմա էլ եմ շատ ուզում Ամայի պատրաստած գոգլուց ուտել, բայց Ամայը արդեն հասակն առել է, էլ ձեռքերում ուժ չկա: Հիմա ես եմ գոգլի պատրաստողը, ու երբեմն ինձ հետ այդ գործում մրցում է նախկին «նվեզ» Ակոն` Սարգիսը: Բայց մենք ոչ թե ձեռքով ենք հարում, այլ էլեկտրական հարիչով: Եվ ինչքան էլ չարչարվում ենք, մեկ է, չենք կարողանում Ամայի նման պատրաստել:
Ընդամենը ձու և շաքար…

Ֆուտբոլային կրքեր

Սովորական մի օր, սովորական երեկոյան լուրեր: Բայց ահա հաղորդավարը` ավարտելով շախմատի, թենիսի ու մնացած բոլոր սպորտաձևերի մասին լուրերը, հայտնեց, որ վաղը 20:00-ին կկայանա Հայաստան-Իտալիա ֆուտբոլային հանդիպումը:

Պապս ուշադիր լսեց ու, մի անգամ ևս համոզվելու համար, բարձր կրկնեց.

-Ժամը 8-ի՞ն:

-Հա, պապի, վաղը ժամը 8-ին:

Հաջորդ օրը ժամը 7-ին ես, ինչպես ամեն ինձ հետաքրքրող ֆուտբոլային հանդիպումից առաջ գնացի խանութ և գնեցի բոլոր Lays-երը, եկա ու «դիրքավորվեցի» բազմոցին: Պապին էլ իր հերթին էր պատրաստվել: Նրա նոր բացված ծխախոտի տուփն ու մոխրամանը հուշում էին թեժ երեկոյի մասին:

Մրցավարը սուլեց, ու սկսվեց. սկսվեց խաղը ստադիոնում ու սկսվեց իմ ու պապիս հակամարտությունը: Պապս, ճիշտ է, Հայաստանի թիմի կողմից է, բայց նրա բերանից մենակ կլսես էնպիսի արտահայտություններ, որոնք ուղղված են մերոնց.
– Այ քյոռ, էն հո՞ւր ես պաս տալ։ Էշի քուռակ, հո սամայլոտ չե՞ս զարկել, ընչե՞ս զարկել օդ… Խաղալ չեն իմանալ, էլ հեսա գոլ կզարկեն վրաներս:
Իսկ ես տաքանալով հակահարված եմ տալիս պապիս.
- Հեսա տսի բմբլահան ենք անելու, մերոնք, որ վիզ տնեն, մե վարկյանում գոլ կխփեն:
Ու էսպես մինչև 90-րդ րոպեն, մինչ իմ ու Հայաստանի հավաքականի պարտությունը: Իսկ վերջում պապս, գոհ իր կանխագուշակումից, ասում է.

-Բը որ ասիմ՝ տայ խաղացողը չեն, տրիր ես, հակաճառես ես:

Ու էսպես ամեն խաղի ժամանակ:




Ձմեռ է գալիս. ինչով տաքանալ

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Արդեն վերջանում է աշնան վերջին ամիսը` նոյեմբերը, իր հետ բերելով բազմաթիվ հոգսեր և խնդիրներ, որոնց մասին արժե մտածել: Խոսքը ամենացուրտ և միաժամանակ ամենագեղեցիկ եղանակի` ձմռան նախապատրաստությունների մասին է: Հայերը այն եզակի ժողովուրդներից են, ովքեր ձմռանը նախապատրաստվում են շատ շուտ` տվյալ դեպքում ամառվանից: Ամռանը մրգից մուրաբա են պահածոյացնում` ձմռան համար, մրգային լավաշներ են պատրաստում և չրեր: Աշնանն էլ գալիս է բանջարեղենի պահածոյի և թթվի ժամանակը: Իսկ աշնան վերջին ամիսներին, հիմնականում` կարտոֆիլ, պանիր ու մեղր են գնում` ձմռան համար:
Ձմեռ է գալիս, բայց ձյան փաթիլներով, գեղեցիկ ճերմակ տեսարաններով, ձմեռային ուրախ խաղեր խաղալու հրճվանք անգամ երեխաների մեջ չկա: Բոլորը մտահոգ են, թե ինչպես են ջեռուցելու տունը: Դե, էլ ինչ ձմեռ առանց վառարանի: Վերջերս շատ անձրևներ են դիտվում, և մարդկանց որոշ մասն արդեն տներում վառարան է տեղադրել, իսկ որոշ մասը դեռ ոչ, քանի որ գումար է տնտեսում ցրտաշունչ ձմռան համար: Սակայն խնդիր է` ինչով տաքանալ, որը մտածելու տեղիք է տալիս: Հիմա դժվար է կողմնորոշվել թե ինչո՞վ տաքանալ, որ և շահավետ լինի, և օգտակար: Գրեթե բոլոր գյուղական համայնքներում խնդիրն արդեն գտել է իր լուծումը, որովհետև միշտ փայտե վառարան է տեղադրվում, իսկ լեռնային վայրերում անցել են աթար վառելուն: Բայց խոսքն այլ է քաղաքային բնակավայրերի դեպքում: Որոշ տներում ևս բնակիչները տեղադրում են փայտյա վառարաններ, բայց ոչ բոլորը կարող են տեղադրել, որովհետև բոլոր տներում չէ, որ առկա է փայտյա վառարան տեղադրելու հնարավորություն և հարմարություն: Փայտյա վառարանով տաքացող ընտանիքները բացի դրանից օգտագործում են նաև էլեկտրական վառարան: Իսկ մնացածն օգտագործում են նույն էլեկտրական և գազի վառարանները: Սակայն այս երկուսը ձեռնտու չեն, որովհետև օգտագործած ծախսի գումարը չվճարելու դեպքում (անգամ եթե իսկապես գտնվում ես ֆինանսական ծանր վիճակում) գազազրկվում կամ հոսանքազրկվում են, և մինչև վճարելը մնում են ցրտի մեջ: Իսկ նրանք, ովքեր խնայում են տունը ջեռուցելու վրա, հիվանդանում են, որն էլ իր հերթին ավելի մեծ խնդիրներ է հարուցում ապագայում: Ես շատ եմ մտածում այս մասին, և չգիտեմ` ինչ լուծում կա սրան:
Արդեն ցուրտ է: Շատ տներում դեռ դիմանում են…
Տա Աստված, որ ոչ մի երեխա կամ մեծահասակ չհիվադանա ցրտի պատճառով, և  թող բոլորը այս ցուրտ ամիսները անցկացնեն տաք և առողջ պայմաններում:

Երջանիկ ես այնտեղ, որտեղ ծնվել ես

Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Հիմա չեմ փորձի համոզել, որ մեր գյուղը բոլորից առանձնահատուկ է, որովհետև յուրաքանչյուր անձնավորություն յուրահատուկ է համարում իր ծննդավայրը: Հենց այդ անձնավորություններից մեկն էլ ես եմ: Ես այնքան բան ունեմ ասելու իմ գյուղի մասին, որոնք առանձնահատկություն եմ համարում: Իմ գյուղը` Տավուշի մարզի Ներքին Կարմիրաղբյուրը, առանձնահատուկ է ամեն ինչով: Որպես առաջին առանձնահատկություն նշեմ, որ մենք շատ մոտ ենք թշնամուն: Առաջին պահից ձեզ իմ գրածը արտասովոր չթվաց, որովհետև բոլորն են ասում այդ մասին և բոլորն են շոշափում այդ թեման: Երևի կան մարդիկ, ովքեր ասում են. «Հա՜, ի՞նչ կա որ, համարյա բոլոր գյուղերն էլ սահմանին մոտ են, բոլորի վրա էլ կրակում են»: Ճիշտ է, դա այդպես է, բոլոր գյուղերի վրա էլ կրակում են, բոլորն էլ սահմանամերձ են, բայց ոչ ոք չգիտի, թե ինչ է նշանակում երեկոյան պատրաստվել քնելու և հանկարծ վեր թռչելով, արագ հագնվել, որպեսզի գնալ հարևանի տուն՝ ապահով տեղում գտնվելու համար: Դեռ կրակոցներից շատ բան կարելի է պատմել, բայց կենտրոնանամ ուրիշ յուրահատկությունների վրա, որոնք ավելի մեծ երջանկություն են ներշնչում:
Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի


Սկսեմ նրանից, որ մեր գյուղում են ծնվել շատ տաղանդավոր և նշանավոր մարդիկ, որոնք այլևս այստեղ չեն ապրում: Դրանցից մեկը Արսեն Գալստյանն է՝ օլիմպիական չեմպիոն: Ներկայումս գյուղում կա 5 խմբակ՝ ֆուտբոլի, բասկետբոլի, նկարչության, ռոբոտաշինության: Վերջինս նոր է սկսել գործել: Ամենաերկար ուղին ունի ֆուտբոլը: Ֆուտբոլիստ երեխաները մինչ օրս ունեցել են բազմաթիվ հաղթանակներ, ավելի ճիշտ, չեն ունեցել պարտություն: Ինչ-ինչ պատճառներով մեծահասակների խմբակը այլևս չի գործում (15-17 տ.), բայց նրանց փոխարեն պարապում է նոր սերունդը (10-13 տ.), որոնք ի դեպ, նույնպես մեծ հաջողությունների են հասել: Ուզում եմ նշել, որ գյուղի համարյա բոլորը` թե՛ աղջիկները, թե՛ տղաները գտնվում են լավ մարզավիճակում և միշտ պատրաստ են մասնակցելու տարբեր մրցույթների: Նկարչականը և բասկետբոլը նույնպես հետ չեն մնում ֆուտբոլից: Ես նույնպես մեծ հետաքրքրությամբ ու սիրով հաճախում եմ նկարչական և բասկետբոլի խմբակի: Ռոբոտաշինության մասին ներկա պահին բան չունեմ ասելու, որովհետև այն նոր է սկսել գործել, և երեխաները նոր են սկսել ծանոթանալ ծրագրերին և տեխնիկային: Անցնեմ ամենակարևոր և գեղեցիկ առանձնահատկություններին՝ գյուղի բնությանը և այդ բնության մեջ անցնող կյանքին: Ուրիշների մոտ գուցե առօրյան կախված է եղանակից, բայց մեր գյուղում եղանակը չի կարող մարդկանց շեղել ամենօրյա գործերից:
Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի


Իսկ բնության մասին խոսելն ինձ թվում է, ավելորդ է: Տավշո բնությունը միշտ էլ առանձնացել է իր գրավչությամբ: Տարվա ամեն եղանակին այն առանձնահատուկ գեղեցիկ է: Ներքին Կարմիրաղբյուրը նույնպես աչքի է ընկնում իր կախարդող բնությամբ: Այստեղ ամեն ինչ գեղեցիկ է յուրովի: Նույնիսկ կիսախարխուլ տների և չորացած ծառերի համադրությունն է գեղեցիկ լինում: Ահա իմ բառերով փորձեցի նկարագրել գյուղիս առանձնահատկությունները, բայց կարծում եմ, որ մեծանալուն համընթաց կկարողանամ ավելի խորը տեսնել և բացահայտել դրանք:
Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Լուսանկարը՝ Տատյանա Ղուկասյանի

Ծաղկաձորյան օրագիր. Մեղրաձորի կոմպոտը

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Մեղրաձոր, բնություն, գյուղացիներ, կենդանիներ կամ, ինչպես իրենք էին ասում` անասուն, ու հետաքրքիրը գիտե՞ք որն էր, որ խոզին անասուն չէին համարում: Հերթով բոլորին հարցնում էի` անասուն պահո՞ւմ եք, ու ստանում նույն պատասխանը`չէ, մենակ խոզ: Մեջս կասկած ընկավ, ասացի` մտնեմ գոմ, տեսնեմ` ինչ խոզ է: Մտա գոմ, խոզը շատ փոքր էր: Իմիջիայլոց, շատ խելացի էր, երբ ասում էի` նայի նկարեմ, նայում էր: Մի խոսքով, խոզին հանգիստ թողեցի, մեղք էր: Խեղճ կենդանին հոգնեց գլուխը վար ու վեր անելով:

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Գյուղում շրջում էի: Տեսա մի կնոջ, որը շատ հյուրընկալ էր, մի անգամից նես հրավիրեց` ասելով.
-Արի, տղա ջան, քեզ կոմպոտ տամ:
-Բայց մենք շատվոր ենք:
-Ասա` քանի հոգով եք, էդքան տամ:
Կոմպոտը լցրել էր փոքր շշերի մեջ: Հետո առաջարկեց նկարել իր որդու ձեռքով պատրաստած ճոճանակը: Շատ գեղեցիկ էր, այսպես ասած, արվեստի գործ: Արեցի մի քանի լուսանկար տարբեր դիրքերից: Նկարելու ընթացքում նա կրկնում էր հետևյալ խոսքերը.
-Ը, տղա ջան, էլ ուրիշ հայաթ գեղումը էսպես սիրուն կա՞ր:
-Դե հա, ամեն մեկն էլ յուրովի էին սիրուն:
-Լավ դե, որ էդպես է, արի` թոնդրատունը ցույց տամ:

Լուսանկարը՝ Սեւակ Կիրակոսյանի

Լուսանկարը՝ Սեւակ Կիրակոսյանի

Այս անգամ սովորական թոնրատուն էր, որը կար յուրաքանչյուրի բակում:
-Սիրուն է, չէ՞, տղա ջան:
Շատ բարի կին էր, դրա համար ասացի, որ շատ սիրուն է: Կրկին կոմպոտ հյուրասիրեց, բայց կրկին հրաժարվեցի:
-Գիտեմ շատ համով է, բայց ծարավ չեմ:
Եվս մի քանի անգամ առաջարկելուց հետո էլ չառաջարկեց: Ինչ բարի են գյուղացիները:

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Այվազյանի

Mariam barseghyan

Իմ սիրելի աչքերը

-Որ փոքր էիր, հենց լացում էիր, քեզ փորի վրա պառկեցնում էինք սեղանին ու միացնում քո սիրած հաղորդումը: Ու այդ ժամանակ լռություն էր տիրում, սկսում էիր ժպտալ ու պարողների հետ երաժշտության տակ ոտքերդ շարժել,- պատմում էր մայրս, երբ նստած թերթում էինք իմ մանկական նկարները:
Մայրս այս պատմությունը ինձ պատմում է պարի դասերի գնալու առաջին իսկ օրից: Նա շատ է սիրում, երբ ես պարում եմ: Հիշում եմ, ինչպես էր ինձ ցուրտ ձմեռվա օրերին տանում պարի և ցուրտ միջանցքներում սպասում այնքան, մինչև ավարտեմ: Ես էլ դուրս էի գալիս մեծավարի կախվում մորս թևից` ձգելով այն դեպի ներքև և թևանցուկ արած գնում էինք տուն: Ամբողջ ճանապարհին խոսում էի ու խոսում:
-Մամ, նոր շարժում ենք սովորել, դասատուս էլ գովեց, ասաց, որ լավ եմ անում,- ոգևորված պատմում էի մորս փորձերից հետո:
Ամեն անգամ դպրոցում կազմակերպված միջոցառումներին պարելիս ուշադիր նայում էի նրա աչքերի մեջ: Այդ գեղեցիկ աչքերը լցված էին լինում ուրախությամբ, հպարտությամբ, անսահման սիրով և երջանկության արցունքներով: Այնքան շատ էին այդ աչքերը ինձ ոգևորում, երբ պատահաբար սխալ էի անում, կամ էլ սայթաքում էի:
-Դիմացի, որ բեմից սիրուն աչքերդ լավ երևան,- ասում էր մայրս դեպի թարթիչներս ձգելով այն ժամանակ ինձ համար սարսափելի թվացող հարդարման միջոցները:
Այդ օրը ես առաջին անգամ բարձրանում էի բեմ, առաջին անգամ հայտնվել էի կուլիսներում և առաջին անգամ բեմից վայելում էի հանդիսատեսի ծափողջյունների ձայնը: Բայց ինձ համար իմ գլխավոր հանդիսատեսը մայրս էր, ով նորից այն նույն աչքերով նայում էր ինձ: Հիմա ես 16 տարեկան եմ, և ոչինչ չի փոխվել, հիմա էլ մայրս միշտ իմ կողքին, ոգևորում է ինձ բեմ բարձրանալուց առաջ: Նա իմ գլխավոր հանդիսատեսն է, մարդ, ով փոքր ժամանակ ժպտացել է ինձ, գրկել և պառկեցրել սեղանի վրա` միացնելով իմ սիրելի հաղորդումը: