Լուսանկարը՝ Դավիթ Չիլինգարյանի

Ահա նորից գարուն է: Ինչպես գիտենք, գարնան ավետաբեր թռչուններից են նաև ծիծեռնակները, որոնք իրենց բույնը հյուսում են մարդկանց տան վրա: Մեր տան վրա նույնպես ծիծեռնակները բույն են հյուսում: 

Ծիծեռնակները իմ ընկերներն են: Արդեն քանի տարի է, ինչ ծիծեռնակները իրենց բույնը հյուսում են այդտեղ: Նրանք ամեն գարուն պարտաճանաչ գալիս են մեզ հյուր: Դե, այս տարի մի քիչ ուշացան, բայց ես վստահ էի, որ նրանք կգան: Այսօր էլ արթնացա նրանց ձայնից: Վազեցի դուրս և տեսա նրանց: Նրանք այս կողմ այն կողմ էին թռչում: Իրենց բույնն էին վերանորոգում: Անցած տարի էլ եկան: Փոքրիկ ձագուկներ ունեցան: Ես ամեն օր հետևում էի նրանց: Հայր և մայր ծիծեռնակները դուրս էին գալիս բնից և ձագուկներին թողնում մենակ: Ձագուկները սպասում էին, և երբ հայրը կամ մայրը վերադառնում էին, նրանք սկսում էին «ծվծվալ»: Հետո ծնողը տալիս էր իր կտուցի ուտելիքը ինչ-որ մեկին և կրկին հեռանում սնունդ բերելու: Եվ այդպես ամեն օր… Հետո նրանք թռչել սովորեցին: Այլևս չէին տեղավորվում բնի մեջ: Եվ մի օր էլ ես արթնացա և տեսա, որ նրանք արդեն հեռացել են: Մի փոքր տխրեցի… Բայց հաստատ գիտեի… էլի կվերադառնան….

Եվ հիմա նրանք նորից վերադարձել են…

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Դու իմ սրբություն, իմ ոսկե հանգրվան,
Իմ քաղցր ծննդավայր, անգին Ոսկեվան:

Մարդկային կյանքի ամենամեծ հարստությունը գյուղն է: Գյուղի պաշտպանը շինականն է՝ աշխատասեր, հայրենապաշտ, քարից ու հողից հաց քամող, քրտինքը հողին տվող, նրա ջերմ ու անկեղծ սիրահարը, տերն ու ծառան, հողի լեզուն իմացողը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Մեր նախնիները իրենց հողն ու ջուրը, սահմանները պաշտպանել են կյանքի ու արյան գնով և միշտ վառ հավատ են ունեցել գալիքի հանդեպ, երբեմն իրականացել է նրանց փայփայած հույսն ու հավատը, անհաջողության դեպքում չեն հուսալքվել: Մենք՝ բոլոր ոսկեվանցիներս, մի նվիրական ու սրբազան պարտք ունենք՝ մեր նախնիներից ստացած հող-հայրենին աչքի լույսի պես պահել ու պաշտպանել: Եթե հարկ լինի, տալ ամենաթանկը՝ կյանքը: Շատ-շատերը մոտ են կանգնած հայրենի գյուղի, ծննդավայրի առջև ծառացած խնդիրների լուծմանը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Ոսկեվան համայնքը շատ-շատ հայրենասեր որդիներ ունի, բոլորին թվել հնարավոր չէ:

Կոչ եմ անում բոլոր նրանց, ովքեր ապրում են Հայաստանից դուրս, ամենաչնչին  հնարավորության դեպքում բռնել տունդարձի ճանապարհը: Ձեր՝ օտար երկրներում ապրելը, կապված է սոցիալ-տնտեսական ծանր պայմանների, աշխատանք գտնելու անհնարինության հետ: Ուրեմն, եկեք ջրենք մեր կյանքի ծառը, որ նա փարթամորեն աճի.  չէ՞ որ ամեն մեկս  այդ ճյուղերից մեկն ենք: Ով կարող է, թող գա, որպեսզի փակված դռները բացենք, լույսերը վառենք և ծխենք հայրենի օջախի ծուխը:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

1978թ Նոյենբերյանի շրջսովետի գործկոմի նախաձեռնությամբ ներկայացվեց  ՀԽՍՀ Գերագույն  խորհուրդ՝ շրջանի երեք  բնակավայրերի անվանափոխության վերաբերյալ: Առաջարկվեց Դոստլուն անվանել Բարեկամավան, Ղալաչան՝ Բերդավան , Ղոշղոթանը՝ Ոսկեվան :

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Ինչո՞ւ Ղոշղոթան, բացատրեմ: Ըստ մեզ հասած տեղեկությունների, դարեր առաջ մի անգամ գյուղացիները, որոնք հարկ էին վճարում նաև թուրք բեկերին, սկսել էին աշնանացան վարի աշխատանքները, երբ բեկերն իրենց հարկահանների հետ գյուղ են մտնում տվյալ տարվա չվճարած հարկը հավաքելու: Նրանք պահանջում են դադարեցնել վարի աշխատանքները և հավաքել տրվելիք հարկերը: Հարկը հավաքելուց հետո թուրք բեկը թույլ է տալիս շարունակել վարի աշխատանքները, ասելով՝ «գոշքոթանլարը»,  այսինքն՝ լծեք գութանները, այստեղից էլ Գոշքոթան՝ Ղոշղոթան անվան ծագումը: Ինչպես էլ մեկնաբանենք այդ անունը, մեր նախնիների դառն ու տառապալից կյանքի, ծանր ապրելակերպի խտացված արտահայտությունն է:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Քառ Բաբին ընտանիքով եկել է Վրաստանի Կումիս լճի մոտ գտնվող Վաշլեվան (Խնձորկուտ) գյուղից: Երկու տարի ապրել է հարևան Բաղանիս գյուղում, որը տենդոտ տեղ է եղել: Նա ձորով բարձրացել է և հիմնվել Ղոշղոթանում: Բաղանիս գյուղում թողել է իր կաղ աղջկան, որին ամուսնացրել է Ղարաբաղից եկած Չալաբի Բաղրամյանի հետ: Հետագայում խանը առաջարկել է Քառ-Բաբնին աղա դառնալ, սա չի համաձայնվել՝ խնդրել է աղայությունը տալ իր փեսա Բաղրամյանին, իսկ ինքը դարձել է քյոխվա: Աղայությունից հրաժարվելու համար սրանց ասում են «շաշ բաբեցիք»: Քառ Բաբին լսում է, որ խանը գալիս է, աղուհացով գնում է ընդառաջ՝ արձակելով գութանը, որով հողը վարելիս է լինում:Խանը ընդունում է աղուհացը և ասում՝ «գոշքոթան», որից և գյուղի անունը մնում է Ղոշղոթան:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Հիմա շատ տարիներ են անցել և մենք մեր ուժով ու արյան գնով էլ այդ լծի տակ չենք ապրում:Մեր ժողովուրդը աշխատող  ժողովուրդ է, և հիմա էլ որ աղա լինելու առաջարկ լինի, կմերժի:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Լսելով  գյուղի ավագ սերնդի պատմությունները, թե այն ժամանակ թշնամու հետ մեկ գյուղում  ապրել են, միասին աշխատել են, միասին գութան են լծել:

Ճիշտ է, հիմա այն ժամանակների պէս միասին չենք, բայց հիմա կրակի առաջ է գյուղի մի մասը, և ցավոք  էլ ոչ ոք չի ասում. «լծեք գութանները»:

Լուսանկարը՝ Սոնա Սարիբեկյանի

Ջուջևանը սահմանից ուղիղ գծով չորս կմ հեռավորության վրա է գտնվում, և կրակոցի ձայները պարզ լսվում են գյուղում: Սակայն գյուղում կյանքը շատ հետաքրքիր է անցնում, որովհետև ամռանը երեխաներով ծնողներից թաքուն գնում էնք Էշի գոլը լողանալու:

Էշի գոլը իր անվանումը ստացել է,երբ մի անգամ շատ տարիներ առաջ մի ավանակ ընկել է գետի մեջ և խեղդվել ջրում: Հենց այդտեղից գետը ստացել է իր անվանումը` Էշի գոլ:

Գյուղացիները մեկ-մեկ կատակ են անում ու Էշի գոլին անվանում «Ավանակի ջրափոս»:

Մեր գյուղից շատերը լողալ են սովորել հենց Էշի գոլում ինչպես ես: Էշի գոլը շատ մեծ չէ, ունի մեկ-երկու մետր խորություն, լայնությունը երեքից-չորս մետր է:

Գոլը շատ հեռու է, այդ պաճառով ծնողները թույլ չեն տալիս, որ գնանք Էշի գոլը, իսկ երբ իմանում են, որ թաքուն ենք գնացել, «շան տուր» են տալիս: Բայց մենք էլի չենք լսում ու էլի գնում ենք:

Էշի գոլից երևում է Էլակ սարը, որտեղից երևում է ողջ գյուղը, նաև շատ հեռվում երևում է Ադրբեջանը,Վրաստանը և կողքի գյուղերը: Էլակի վրա է գտնվում  Հայաստանի ամեաթունավոր օձը:

Ջուջևանը շատ հետաքրքիր և գեղեցիկ գյուղ է, և ես շատ ուրախ եմ, որ ծնվել եմ հենց Ջուջևանում…