Չեմ սիրում, էլի, նոյեմբերյան աշունը, հո զոռո՞վ չի։ Ֆիզկուլտիս ուսուցիչը հնարավորություն ունենար նյութս կարդալու, ինչպես միշտ կասեր. «Աչ, տու լրիվ բողոքի գիրք ես, ուրիշ պաներ մի զուռցը»։ Միշտ է էդպես ասում, համարյա միշտ, դե, կամ էլ երբ ինձ տեսնում է, այսինքն՝ երբ ֆիզկուլտի դասին եմ նստում, այսինքն՝ ամիսը մի քանի անգամ։ Մեկ-երկու անգամ ես լսում եմ, որ աչ եմ (աղջիկ) ու որ բողոքի գիրք եմ, բայց չեմ եկել ֆիզկուլտուրայի գերանիմաստ դասերից բողոքելու։
Ընդհանրապես, չեմ եկել բողոքելու, ուղղակի մի բան պիտի խնդրեմ. պատկերացրու, որ քայլում ես «նոյեմբերյան» փողոցներով, վառ ոսկեգույն ծառերն էլ երկու շարքով երկու մայթերն են եզերում, մեղմիկ քամի է, տերևներն էլ պար գալով թափվում են գետնին։ Օ՜, ինչ ռոմանտիկ է, դե, հիմա շուտ արի իրականություն, նոր քայլիր, կամ էլ վազիր, ի՞նչ տարբերություն, մեկ է՝ էլ ոչինչ քեզ չի փրկի, վառվող տերևների բարբարոս ծուխն արդեն հասցրել է մարմնիդ, մազերիդ ու նույնիսկ փռածդ լվացքի ահռելի մասը կազմել։ Դրա ի՞նչն է ռոմանտիկ: Ու ոչ էլ սառը օդը, բուք ու բորանն են ռոմանտիկ։ Բացառված է, իրոք։ Միայն ցուրտ, մառախուղ, վառվող տերևների ծխի գարշահոտ, էդ գարշահոտից փախչող կարմիր քթերով ու այտերով մարդիկ, մերկ ու մեռած ծառեր։ Թեթև քամի՞, ի՞նչ թեթև քամի, էս նոյեմբերյան քամիները երևի վաղուց արդեն գերազանցել են լույսի արագությունը, մեկ-մեկ էնպես են ողջ մարմնովդ անցնում, մտածում ես՝ դեմենտորի համբույր ստացար, ու դա հերիք չի, եթե ինձ նման «մի քանի կիլոգրամ» ես, ուրեմն եթե «գետնից բռնված» չքայլեցիր, քամին կքշի, կտանի։
Եթե ինձ ճանաչում եք, ուրեմն գիտեք, որ ես ռոմանտիկայից յոթ սար այն կողմ գտնվող մարդ չեմ, բայց ես ոչ մի ռոմանտիկ բան չեմ տեսնում նոյեմբեր-դեկտեմբերին ակտիվացող ագռավ-կաչաղակների մեջ, որոնք իրենց փայտփորիկի տեղ են դնում, գլուխդ էլ՝ փայտի, ու էնպես են կտցահարում, որ հիվանդանոցում, ու հետո էլ՝ ոստիկանությունում, չես կարողանում ապացուցել, որ հարբած ամուսինդ (կինդ) չի գլուխդ «բացել»։
Ռոմանտիկա չկա էն ցրտի մեջ, որը հազարավոր անապահով ընտանիքիների փաստի առաջ է կանգնեցնում։ Հո ցախ առնելն էլ խաղ ու պա՞ր չի, հատկապես, որ էս տարի կրակի գին են դարձրել, ինչ է թե՝ արգելված է ծառահատումն, ու իրենք ռիսկի են դիմում։ Ու հեչ էլ ռոմանտիկ չեն մառախուղների պատճառով տեղի ունեցող ավտովթարները։ Այ, բայց բերանից դուրս եկող «մառախուղն» իրոք հրաշք է։ Մի տեսակ քեզ ինքնավստահ մեկն ես զգում, երբ «հո» ես անում ու բերանիցդ «մառախուղ» է դուրս գալիս։
Նոյեմբեր, երբ չգիտես էլ ինչ շոր հագնես, որ լավ լինի։ Առավոտյան ցուրտ է լինում, տաք-տաք հագնվում դուրս ես գալիս, մի 6 ժամից այնքան շոգ է լինում, որ էլ ասելու չի։ Կամ գլխարկ ես դնում՝ ամոթ է, չես դնում՝ ականջներդ սառում են։ Աշնանային կոշիկներ ես հագնում՝ ոտքերդ սառցակալում են, ձմեռային ես հագնում՝ «Ծո, խելառ է էս աղջիկը»։ Մի խոսքով՝ հակասությունների սեզոնում ենք։ Չես էլ հասցնում կանգնել, ֆոտոներ անել՝ էս «հրաշք» բնությունը թեթև ձեռքով անմահացնել, էդ ձեռքերդ էնպես են սառչում, որ մի փոքր կպնես, կփշրվեն, հետո վերականգնելն ու կյանքի կոչելը Արա Գեղեցիկին վերակենդանացնելու նման դժվար է դառնում։ Միակ մխիթարանքը տուն վերադառնալն ու «փեչը» գրկել, նստելն է (կխնդրեի «փեչ» բառը չփոխեք, գրեք «վառարան», մերը վառարան չի, ու էդ երկաթից գլանաձև տաքացնող բանն իր համն ու հոտը կորցնում է, երբ վառարան են ասում)։
Այս եղանակը ոչ մի տիպիկ բան անգամ չունի։ Արքայանարինջ, մանդարին, նուռ ու այլ «չռթելու» մրգեր ձմռանն էլ կան, «փեչի» վրա կարմրացված լավաշի կտորներն էլ ձմռանը կան, համենայնդեպս՝ ձմռանն ուզածիդ չափ տաք ես հագնվում, թեկուզ շորերով փաթաթված խմորի գնդի ես նմանվում։ Ու այս «հրաշք»-ը տևում է այնքան, մինչև ձյուն է գալիս։ Նոյեմբեր-դեկտեմբեր, էլի։ Ախ, էլ ի՞նչ բողոքեմ, ամեն ինչ հիանալի է։ Չեմ բողոքում։
Նոյեմբերի տասին ասմունքի համահայկական տասնմեկերորդ փառատոնի մարզային փուլն էր, որը կայանալու էր Գորիսում: Դե, ինչպես արդեն գիտեք (եթե, իհարկե, հասցրել եք իմանալ)՝ ես Սյունյաց աշխարհի կենտրոնից եմ՝ Կապանից: Հաղթահարելով քաղաքային փուլը՝ ես ու ինձ նման մի քանի խենթեր ամսի տասին՝ վաղ առավոտյան ճանապարհվեցինք Գորիս: Հաճախ հոգնեցուցիչ և ձանձրալի թվացող Կապան-Գորիս ճանապարհն այնքա՜ն հաճելի էր, երբ լցված էր գույնզգույն կատակներով, «Ալիաս» խաղով, մի մանդարինը տասը կեսի բաժանելով ու, իհարկե, ճանապարհից անպակաս մառախուղով: Ես հենց սրա համար եմ սիրում այս մրցույթը. արդեն երրորդ անգամ այն ինձ հնարավորություն է տալիս վայելելու իմ այդքան չսիրած Թասի ոլորանները:
Եկավ ամփոփման պահը: Ասեմ, որ երկու տարիքային խմբով էինք ներկայանում: Ես մեծերի խմբից էի: Սկզբում փոքրերի խմբի հաղթողներին սկսեցին հայտարարել: Կապանից մրցանակակիրներ ունեինք, լուսանկարում էի նրանց տարբեր կողմերից, երբ սկսեցին հայտարարել մեծերի խմբի հաղթողների անունները: Այո-այո, հաղթողներից մեկն էլ ես էի: Ուրախ էի, տպավորված ու նաև հպարտ: Ես այնտեղ Անահիտը չէի, ես կապանցի Անահիտն էի: Բացի ինձնից՝ ես նաև իմ քաղաքն էի ներկայացնում: Ահա և մենք՝ մարզային փուլի հաղթողներս, ովքեր պիտի մասնակցեն հանրապետական փուլին: Դե ինչ, հաջողություն մեզ:
-Գրիգոր, մի քիչ պատմիր քո մասին: 
-Գիտեմ, որ առաջին տեսահոլովակդ արդեն պատրաստ է և հասանելի է բոլորին, մի քիչ պատմիր դրա մասին:
