Ապրիլի երկուսը հաստատ բոլորին հայտնի օր էր, հայտնի, թե որպես ընտրություններով հագեցած օր, թե որպես պատերազմի օր, երբ անցած տարի նույն ապրիլի երկուսին, ինչը հայտնի է որպես «Քառօրյա պատերազմ» անունով՝ հայ զինվորները իրենց կյանքը չխնայելով պաշտպանեցին մեր սահմանները: Անցավ արդեն մեկ տարի, մեկ տարի, բայց ցավոք իրենք հիմա չկան, ճիշտ է, չկան, բայց միայն ֆիզիկապես, իրենց գործով իրենք անմահացել են, ու այդ գործը հաստատ երբեք չի մոռացվի: Հենց այս պահի համար էլ եմ պարտական, որովհետև հիմա հանգիստ՝ խաղաղ երկնքի տակ նստած նյութ եմ գրում:

Ապրիլի երկուսին Հայաստանը, կարելի է ասել, գտնվում էր խառը իրավիճակում, անընդհատ՝ ել ու մուտ, անձնագիր, ստորագրություն, քվեաթերթիկ և այլն: Վերջապես անցավ ապրիլի երկուսը, կարող եմ հանգիստ քնել: ՉԷ, չէ, սխալ մի հասկացեք, խոսքս ընտրությունների հետ չի կապված, դրանք ինձ չեն խանգարել քնել, խանգարել է ապրիլի 2-ի վերաբերյալ տված հանձնարարությունը: Այո, ճիշտ հասկացաք՝ «Հայաստանի մեկ օրը» ֆիլմի նկարահանումների մասին է խոսքը, որը ձեռնարկել էին 17-ի պատանի թղթակիցները: Ասեմ՝ ինչի չեմ քնել, գրառումը տեղադրվեց մի շաբաթ առաջ: Ես երկու գիշեր չքնեցի մտածելով, թե ինչ կադրեր պիտի նկարեմ: Արթնացա, էլի նայեցի դուրս, ամպամած է, բայց այսօր չէի ուզում է ամպամած լիներ, ես այդպես չէի պլանավորել: Դե լավ, հա, չկա չարիք առանց բարիք, ամպամած օրերը ինձ դուր են գալիս, իսկ եթե դուր են գալիս, ուրեմն կօգնի ինձ մտածել, լավ կադրեր ստանալ: Բացի ամպամածը, անձրև էր: Ես հենց էդ էլ ուզում էի: Թաց ապակի և հետևում քայլող մարդիկ, ընտիր է: Մի քիչ իմ ուզածով չեղավ, բայց եղավ: Չկային մարդիկ, որովհետև անձրև էր գալիս, և բոլորը ներսում էին: Ես ստիպված նստեցի պատուհանին և սպասեցի. պետք է նոր քվեարկողներ գան, հենց այդ պահին էլ կֆիքսեմ իմ ուզած կադրը:

Այդ մեկ մարդը եկավ, թաց ապակու հետևով անցավ, ու գեղեցիկ ստացվեց: Միայն դա չեմ նկարել, նկարել եմ մի քանի կադրեր: Բայց եթե այսպես ամեն ինչ պատմեմ, ֆիլմը նայելիս հետաքրքրություն չի մնա: Դե լավ, սպասենք տեղադրմանը:

Ուշադիր կլինենք, շուտով կարող եք դիտել մեր ցանցի նոր վավերագրական ֆիլմը՝ «Հայաստանի մեկ օրը»:

Լուսանկարը՝ Անի Ասրյանի

Մի անգամ մեր գյուղում քամու և անձրևի միաձուլումից փոթորիկ էր սկսվել: Ամառ էր՝ ամառային տարօրինակ օրերից մեկը: Այդ օրը ծնողներիս հետ դաշտ էի գնացել: Դաշտերում շատ մարդիկ կային, որոնք նույնպես աշխատում էին: Օրը սկսվել էր արևի կիզիչ ճառագայթներով: Ո՞վ էր սպասում այդպիսի անակնկալի: Կեսօր էր, երբ սկսվեց տեղատարափ անձրևը: Հայրիկիս զանգահարեց գյուղի բնակիչներից մեկը և հայտնեց, որ գյուղում ջուրը լցվել է տների և ամբարների մեջ: Մենք նույն պահին շտապեցինք տուն: Այդ օրը համայնքի բնակիչները պայքարում էին ջրհեղեղը կանգնեցնելու համար: Բոլորը բահերով, դույլերով դուրս էին թափվել, որպեսզի կանգնեցնեն ջրի հոսքը դեպի տուն: Այն ամբողջությամբ լցվել էին ամբարների մեջ: Նույնիսկ տների մեջ էր ջուր լցվել: Բոլորը օգնում էին իրար՝ փորձելով խուսափել խոշոր վնասներից: Մարդկանց աշխատանքի ժամանակ էլ հորդառատ անձրևը շարունակում էր նույն կերպ տեղալ: Բայց բնակիչները պատնեշներ տեղադրեցին տների առջև և ջրի հոսքը ուղղեցին դեպի ճանապարհը: Սա միակ դեպքը չէր:

Լուսանկարը՝ Անի Ասրյանի

Ամեն ամիսը մեկ մեր գյուղում ցնցումներ են նկատվում, մի ակնթարթ, և աղետը անխուսափելի է: Գյուղում տները և մի քանի այլ կառույցներ սեյսմիկ անկայուն վիճակում են գտնվում: Դպրոցը և համայնքապետարանը ամենամարդաշատ կառույցներն են, որտեղ ամեն օր հավաքվում է բնակչության 65%-ը, սակայն հենց այս երկուսն էլ անմխիթար վիճակում են:: Ամեն օր աշակերտները և ուսուցիչները ոտք են դնում սովետական ժամանակներում կառուցված դպրոցը՝ հույս ունենալով, որ մի օր այն կվերանորոգվի, և երկրաշարժի ժամանակ վտանգը ավելի քիչ կլինի:

Հույսը վերջում կմարի, իսկ այդ վերջը դեռ չի եկել:

Բարև, պաթոս: Չէ որ այսօր ապրիլի 2-ն է: Այսօր պիտի խոսենք կամ ընտրություններից, կամ արդեն մեկ տարվա վաղեմություն ունեցող պատերազմից:

Խնդրում եմ սենտիմենտալ մի դարձրեք ամեն ինչ ու սիմվոլների մի վերածեք ամեն բան: Շատ եմ լսում, որ բողոքում ենք, որ ընտրությունները հենց ապրիլի 2-ին են նշանակվել: Մարդիկ հիշեցնում են, որ այսօր ազգը պիտի Եռաբլուր գնար, այլ ոչ ընտրատեղամասեր: Հարցին ուրիշ կողմից նայեք: Մեզ ոչինչ չի խանգարում Եռաբլուր գնալ: Ոչինչ չէր փոխվի, եթե անգամ ուրիշ օր նշանակված լինեին ընտրությունները: Ձեր ներսն է կարևոր: Հարգանքը դրանով չէ, որ պետք է որոշվի: Շատ ուրիշ հարցեր ու խնդիրներ կան, որտեղ ցույց եք տալիս ձեր հարգանքը, կամ հակառակը: Չեմ վիճում:

Չեմ եկել բողոքելու, ընտրակաշառք բաժանելու, ընտրությունները կեղծելու, քվեաթերթիկները պատռելու, անվավեր ճանաչելու, տեսախցիկների չաշխատելու, ուղիղ եթերներին հետևել չկարողանալու և երկրի գործող նախագահի անձնագիրն ու մատը չճանաչելու մասին ասելու: Կամ գուցե հենց դրա համար էլ եկել եմ: Չգիտեմ:

Չեմ եկել լացելու, բանաստեղծության տողեր ցիտելու, ավելորդ անգամ հերոս տղերքի` «մոնումենտցի Կյաժի», Ադամի, Քյարամի, Ուրֆանյանի, Ռոբերտի ու Մկրտչյան Սասունի անունները շահարկելու, թուրքին մեղադրելու, անօդաչու թռչող սարքի գործը խափանած հովվի, 800 հեկտարի մասին հիշեցնելու ու  «ամեն» ասելու: Կամ էլ դրա համար եմ եկել: Ով գիտե:

Ես եկել եմ ասելու, որ մեր Բաղանիսի տղաները վաղուց էլ երեխա չեն: Իրենք էդ սահմանին են մեծացել: Կրակոցները իրենց հետքը թողել են ժամանակի ընթացքում: Հիմա էլ է նույնը: Սերյոժան «Ուղտի մեջք»-ի մասին մի տեսակ սովորական է պատմում, բայց կուտակված շատ բան կա: Թվում է, թե շատ հանգստությամբ է խոսում, բայց բոլորիս ներսը տակնուվրա է լինում: Պատմում է, որ շատ ժամանակ ստիպված են շորերով քնել, որ կրակելու դեպքում, հանկարծ հագնվելու վրա ժամանակ չկորցնեն: Հաճախ ստիպված են բաց թողնել պարապմունքները, որովհետև կյանքն ավելի կարևոր է, բնականաբար հասկանում եք:
«Հա, մին էլ մոռացա, կռավաթդ պատուհանիցը դեսն ենք բերել՝ դբա պատը, պոստերը երևըմ ա քու սենյակիցը, դրա հըմար»:
Մահճակալն էլ տեղափոխվում է տան անկյուններից, որ մի քիչ ապահով լինի: Դրանից մեր սրտերի տեղերը չեն տեղափոխվում, որ մենք էլ մի քիչ ապահով լինենք, մի քիչ հանգիստ լինենք, մի քիչ էլ քիչ մտածենք:

Պատերազմական օրերին ես տանը հանգիստ նստած կարդում եմ Դավիթի «Խաչմերուկ» նյութը ու ուղեղիս ծալքերով անցկացնում, որ ես էլ, ինքն էլ նույն Հայաստանում ենք ապրում: Իրականում կյանքը շատ տարբեր է սահմանամերձ գյուղերում ու հեռու-հեռավոր քաղաքներում:

Հիմա, այսօրը շատերը տխրությամբ են հիշում, շատերը հպարտությամբ, շատերը չեն ուզում հիշել: Ես արդեն չգիտեմ` որ տեսակին եմ պատկանում և կամ՝ որ խմբի մեջ եմ մտնում: Միայն կասեմ, որ այսօր ապագա Հայաստան ընտրելու ու ողջ մնացած հերոսների կողքին հպարտությամբ կանգնելու օրն է: Լավ մնացեք:
Ցտեսություն, պաթոս:

Բարև ձեզ, ես Նանեն եմ: Ես ուզում եմ պատմել անտառների պահպանության մասին, քանի որ իմ հայրը` Դավիթ Առաքելյանը անտառապետ է: Նրանց կազմակերպությունը կոչվում է «Հայ-անտառ»: Քանի որ մենք ապրում ենք Կապանում, հայրիկս անտառապետ է հենց այստեղ: «Հայ-անտառի» կարևոր խնդիրներից են անտառների խնամքը: Նրանք կտրում են չորացած ծառերն ու ճյուղերը, դրանց փոխարեն տնկում են նոր ծառեր:  Սյունիքի անտառներում աճում են կաղնի, բոխի, հացենի, թխկի և շատ այլ արժեքավոր ծառեր: Էլ չեմ ասում այն մասին, որ Շիկահողի արգելոցում է գտնվում սոսիների միակ պուրակը: Նրանք հետևում են նաև անտառների անվտանգությանը: Սակայն կան մարդիկ, որոնք դա այլ կերպ են հասկանում, նրանք կտրում են ոչ միայն չորացած, այլ նաև երիտասարդ և առողջ ծառերը, որպեսզի վաճառեն կամ իրենք վառեն:  Այդպիսի մարդկանց դեմ պատիժ կա, որը տուգանքի ձևով է:

Հայրիկս շատ է սիրում բնությունը: Նա ասում է, որ ինչպես արքան առանց զորքի, այնպես էլ մարդն է առանց բնության:

Ես էլ չեմ ուզենա տեսնել այդպիսի արքաների, դրա համար կոչ եմ անում, որ չհատեն ծառերը: Ողջ աշխարհն է պայքարում անտառահատումների դեմ, որովհետև անտառները մեր երկրագնդի թոքերն են, թթվածին են արտադրում: Ծառերի տերևները կլանում են ծուխը, փոշին, աղմուկը:

Աշխարհի շատ երկրներում կան օրեր, երբ ասենք, մի օր պետք է երթևեկեն կենտ համարներով ավտոմեքենաները, մյուս օրը` զույգ համարներովը: Երևի հարց առաջացավ` ինչո՞ւ, ասեմ, քանի որ կառավարությունները փորձում են սահմանափակել արտանետումների քանակը:

Ահա թե ինչ կարևոր աշխատանք ունի իմ հայրիկը: