vahe stepanyan

Խոսքը այլ բանի մասին էր

Երևի բոլոր մարդկանց մոտ էլ էդպես ա: Երբ ուժերի գերլարումով, ինքդ քեզ խաբելով, մի կերպ նստում ես դաս անելու, պարտադիր պայման ա, որ «ֆոնի վրա» հեռուստացույցից ինչ-որ ձայներ դուրս գան: Ու հեչ էլ կարևոր չի, թե ինչ են ցույց տալիս: Կարող ա լինի` լուրեր, ինչ-որ ֆիլմ, հաղորդում… Ու կարող ա լինի հայկական սերիալ: Հիմա կասեք, որ «մեյնսթրիմ» ա. եկավ հայկական սերիալները «քլնգի» ու գնա: Չէ, չէ: Ուրիշ բան եմ ուզում ասել:

Ամեն միջին վիճակագրական տան մեջ, ամեն օր գալիս ա էն պահը, երբ մայրիկները ու տատիկները կազմում են «սերիալային կոալիցիա», գրավում են հեռակառավարման վահանակը (թող ինձ ներեն ոսկեղենիկ հայերենի բոլոր ջատագովները, բայց, էս ի՞նչ հիմար բառ ա) ու հյուրասենյակում զբաղեցնում այնպիսի մի դիրք, որտեղից հեռուստացույցի վրա կբացվի հրաշագեղ տեսարան: Ու գնա՜ց: Կոտրված սրտեր, խեղված ճակատագրեր, ես քո հորեղբայրն եմ, ես էլ քո մորաքույրը: Ու էսպես շարունակ: Լավ, ես դրա մասին չէի ուզում գրել:

Չնայած առիթից օգտվելով հայկական հեռուստաընկերություններին կխնդրեմ, որ էդ ձեր գրողի տարած սերիալների ժամերը փոխեք: Գիշերվա 4-ին, օրինակ, որ ես քնած լինեմ: Կամ էլ ցերեկը՝ 2-ի մոտերը, որ տանը չլինեմ: Համ էլ էդ ժամին 2×2-ով կարգին սերիալ ա գնում: Փոխեք ժամը, թողեք ես էլ հեռուստացույց նայեմ մեկ-մեկ: Լավ շեղվեցի:
Հա: Ուրեմն նստած անգլերենի պարապմունք եմ անում: Ու մեկ էլ սկսվեց աշխարհի ամենահիմար երկխոսությունների ժողովածուն: Էլ չեմ ասում հերոսների էն «բարձրաձայն մտածելակերպի» մասին: Դե արի ու դիմացի: Սրանից մենակ մի պրծում կա: Ականջակալներս դրեցի: Մի 5 րոպե ինձնից գոհ գրում եմ: Հետո կարդում եմ:
Mafia is famous party game created in the USSR in 1986. It models a sky full of stars, cause you’re sky full of stars. I’m gonna give you my heart …
Էս ի՞նչ եմ արել: Coldplay-ի երգի բառերը խառնել եմ Mafia-ի մասին տեքստին: Ըհ: Լավ էլի: Ականջակալներով դաս անելը անհնար բան ա: Սենց չի լինի: Հանում եմ ականջակալներս ու ստիպված «սերիալ լսելով» եմ գրում: Վերջում ստուգում եմ: Լավ ա: Վազգենի ու Աստղիկի (այստեղ կարող է լինել ձեր սիրելի «սերիալային ընտանիքը») ընտանեկան վեճը չեմ խառնել տնայինիս:
Ու էսպես ամեն օր լսում եմ էդ սերիալները ու հիշում ամեն ինչը մինչև վերջին դետալը: Ու երբ դասարանում կռիվ են անում, թե ով ում ա սպանել սերիալում, կամ ով ում երեխան ա, կողքից լսելով «նրանց ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցումը սերիալներին» մեջ եմ մտնում ու տալիս ճշգրիտ ինֆորմացիա: Նրանք ցինիկ հայացքով նայում են ինձ ու ոչ պակաս ցինիկ տոնով ասում են.
-Բա հետո էլ ասում ես` սերիալ չեմ նայում. հենա մեզնից լավ գիտես:

Ու իմ պատասխանը՝ «չեմ նայում է, լսում եմ, էն էլ իմ կամքից անկախ», ոչ-ոք չի լսում:

Խոսքս հղում եմ ձեզ: Էդ ձեր սերիալները մի քիչ ուշադիր նայեք: Թե չէ կողքից ապատեղեկատվություն լսելն ու կուլ տալը իմ ուժերից վեր է: Մի ստիպեք ինձ ուղղել ձեզ: Ես մեղավոր չեմ, որ նույնիսկ չիմանալով սերիալի անունը, ամբողջ սցենարը անգիր գիտեմ:

Հ.Գ. Եթե այս նյութում ես վիրավորում եմ ձեր սիրելի հայկական սերիալները, իմացեք, ես … Ես չեմ պատրաստվում ներողություն խնդրել ձեզնից: Հեհե: Էդ էր պակաս: «Զիբիլ» ա էլի , հո սուտ չե՞մ ասում:

hranush suchyan 1317-2

Ծաղկավանքի կռիվը

Կարմիրգյուղի և Սարուխանի սահմանի վրա կա մի մատուռ, որը կոչվում է Ծաղկավանք: Ամեն տարի` Զատկի առավոտյան, այստեղ էին այցելում գյուղերի ուխտավորները: Զատկի առավոտյան, լույսը բացվելուն պես, հարսներն ու աղջիկները խումբ-խումբ իրենց օրվա պաշարով հասնում էին ուխտատեղի: Ուխտավայր էին գնում նաև գյուղի երիտասարդ տղաներն ու դպրոցականները:

Ուխտավորների երթը նման էր մի ուրախ թափորի: Ուխտավայրում էին հավաքվում նաև Սարուխան գյուղի հավատացյալները: Այստեղ մեծ խնջույք էին կազմակերպում, ուտում-խմում, երգում-պարում էին: Եղել են տարիներ, երբ այստեղ մեծ վեճեր են ծավալվել, նույնիսկ բանը հասել է տուրուդմփոցի:

Կարմիրգյուղցիները պնդում էին, թե սուրբը իրենցն է, սարուխանցիները՝ հակառակը: Եվ այսպես շատ երկար տարիներ մեծ վեճեր են եղել երկու գյուղերի երիտասարդների միջև:

Կարմիրգյուղցիներից մեկը պատմում է. «Սարուխանցիքի խեդ կռվում ինք Ծաղկավանքի ղմար. մենք ասում ինք` մերն ա, ընդոնք ասում ին իրանցն ա: Սարուխանցիքը մեզի լարում ին մինչև մեր գեղի գլոխը, մենք՝ հիրանցը: Այ տենց կռվում ինք… Սապնաքար ինք սարքում՝ լժիկ քար էր, թել ինք փաթթում, ուժեղ ֆռռցնում ինք ու շպրտում հիրար վրա:

Մեր գեղից մեկը զիս էր քշում, ըտու կաբինգի գլխին սիրուն տեղ ինք սարքե, քար ինք լցում, մեկը քշում էր, մե քանիսս էլ` քարերն ինք շպրտում: Սարուխանցիքը մեզի ասում ին` ժաժիկ (մանրացրած, կանաչիով պանիր) ուտող, իսկ մենք հիրանցը՝ իշի քիվթա ուտող: Որովհետև մեր գեղից մեկը էշ էր մորթե, տարեր էր Սարուխան, ծախեր էր: Այ տենց կռվում ինք էն ամն ինչով, ինչը հնգնում էր ձեռներիս տակը: Բայց հիրար խեդ ոխ չինք պախում: Մինակ էտ օրն ինք կռվում, իսկ հաջորդ օրը էթում ինք կերուխում ինք անում ու բարիշում ինք… Բայց հիմի արդեն ժամանակները փոխվեր են, մարդիկ էլ են փոխվե, էլ սրբերի խամար կռիվ չեն անում…»:

grigor hakobyan

Չեմպիոնի ճանապարհը

Հարցազրույց Դավիթ Մադոյանի հետ

Ինձ համար մեծ պատիվ է մարզվել և շփվել բազկամարտիկ Դավիթ Մադոյանի հետ: Նա ոչ միայն շատ ուժեղ է, այլ նաև շատ լավ մարդ, որի հետ շփվելիս միայն հաճույք կարող ես ստանալ: Կհամոզվեք, երբ այս հարցազրույցը կարդաք:

-Դավիթ ինչպե՞ս եղավ, որ ընտրեցիր այս սպորտաձևը:

-Դեռ մանկուց, երբ դպրոցական էի, շատ էի փորձում բազկիս ուժը դասընկերներիս հետ: Այն ժամանակվանից զգացել եմ, որ ինձ դուր է գալիս այդ սպորտաձևը, բայց մեր մարզում չկար այդպիսի խմբակ, որտեղ ես կարողանամ բազկամարտով զբաղվել:-Որքա՞ն ժամանակ է, որ զբաղվում ես սպորտով 

-13 տարեկանից զբաղվում եմ: Արդեն 16 տարեկանում հաճախեցի բազկամարտի և զգացի, որ այդ սպորտաձևում եմ ինձ ամբողջական զգում: 3 տարի 8 ամիս է, որ զբաղվում եմ բազկամարտով:

Նշեմ, որ նա մասնակցել է մայիսի 20-28 –ին Եվրոպայի առաջնությանը՝ Ռումինիայում և նվաճել ոսկե մեդալ:

-Ի՞նչ զգացիր, երբ նվաճեցիր ոսկե մեդալ: 

-Սկսեմ նրանից, որ ես նախ գնացել էի թուրք մարզիկին հաղթելու, և նոր արդեն մտածելու մնացածի մասին: Հաջողությամբ հաղթեցի թուրք մարզիկին, և կարծես մի բոց վառվեց մեջս, և շարժվեցի առաջ, հաղթեցի 6 մարզիկի և նոր դուրս եկա բուլղարացի մարզիկի հետ եզրափակիչ:

Եզրափակիչում միայն ոսկու մասին էի մտածում: Դուրս եկա, մեծ վստահությամբ արեցի գործս և իջա բեմից: Չէի հասկանում` ինչ եմ արել, մինչ այն ժամանակ, երբ կանգնեցի պատվո հարթակի առաջին հորիզոնականում, և հնչեց օրհներգը, նայեցի` թուրք մարզիկները և ողջ տրիբունան ոտքի կանգնած էր, չեմ կարող բացատրել այդ զգացողությունները: Հույզեր, ուրախություն, հպարտություն և անհասկանալի շատ զգացումներ: Երբ իջանք «Զվարթնոց» օդանավակայանում, մեզ մեծ ոգևորությամբ դիմավորեցին: Այդ ժամանակ էլ ես զգում` դու ինչ ես արել քո ազգի համար:

-Դու նաև այս տարի հոկտեմբերի 1-ից 11-ը մասնակցեցիր աշխարհի առաջնությանը՝ Բուլղարիայում, որտեղ գրավեցիր 3-րդ տեղը: Մի փոքր պատմիր այդ մասին:

-Այս տարի մասնակցեցի աշխարհի առաջնությանը: Ասեմ, որ 72 երկրից 1200 մասնակից կար, և ես նվաճեցի բրոնզե մեդալ ոսկու փոխարեն: Ինչո՞ւ, որովհետև երբեմն լինում են թուրք մրցավարներ և ստիպում են պարտվել: Ծիծաղելին այն է, որ ես պարտվել եմ այն մարզիկին, ում Եվրոպայում հաղթել եմ, և նա գրավել էր 3-րդ հորիզոնականը: 

Ես չեմ ընկճվում այդ անարդարությունից, ավելին, ես շատ ջանք եմ թափելու, որպեսզի 2017 թվականի Եվրոպայի և աշխարհի առաջնությանը ոչ մի անարդարություն չկարողանան իմ դեմ օգտագործել:

Մենք միշտ քո կողքին ենք, Դավիթ ջան, և ցանկանում ենք նորանոր հաղթանակներ:

amalya harutyunyan

Չէ որ դու 12 ես

Երեկ, երբ բացեցի աչքերս, առաջին դասարան էի, մի քանի ժամ հետո արդեն 8-րդ, իսկ հիմա, երբ ժամանակն ինձնից առաջ է ընկել ու վազում է, ես չգիտեմ, թե ինչ հրաշքով 12-րդ դասարանում եմ հայտնվել:
Կասեք` ինչ կա որ, մենք էլ 10-ում ենք կամ 11-ում, 9-րդցիներն էլ կասեն` շուտով մենք էլ ենք ավարտում:
Իսկ ես կպնդեմ, որ մեկ է`12ը շատ-շատ ուրիշ, խառը և միաժամանակ հետաքրքիր շրջան է:
Հենց 12-րդ դասարանում են բոլոր մտքերդ խառնվում իրար, մի մեծ հանգույց դառնում, ու դու չգիտես` որտեղից քանդել կամ բացել այն: Իսկ միգուցե ճար չգտնելով կտրե՞ս հանգույցը: 12-րդ դասարանում են բոլոր երազանքներդ ու նպատակներդ միախառնվում իրար, ցանկություններդ քեզ հանգիստ չեն տալիս:
Հենց 12-ում ես հասկանում, որ աշխարհի բոլոր մասնագիտությունները քեզ համար են, ու դու չես կարողանում ընտրել որևէ մեկը, կամ հասկանում ես, որ ոչ մի մասնագիտություն այս աշխարհում չկա քեզ համար, ու դու առանձնահատուկ մի բան ես փնտրում:
12-րդ դասարանում դպրոց չես ուզում հաճախել, խուսափում ես դասերից, չես գնում դասին ու ամբողջ միջանցքով թափառում ես ու չես էլ հասկանում, որ վերջին մի քանի անգամն ես նստում դպրոցական նստարանին, որ կավիճները վերջին անգամ են սխալ գրելու, որ դասարանցիներդ վերջին անգամ են սխալ հուշելու, որ դասերին թաքուն վերջին անգամ ես նյութ գրելու, որ վերջին անգամ է 45 րոպեն հավերժություն թվալու:
12-րդ դասարան, այն դասարանն է, երբ դու վստահ ես, որ չես կարոտելու դպրոցը, բայց ինչ-որ տեղ նրան միշտ հիշում ես:
12-ը ամեն ինչ խառնելու ու նորից դասավորելու դասարանն է: 12-ը երազանքներդ նպատակ դարձնելու ու նրանց ավելի մոտ գտնվելու ժամանակն է:
Հույզերդ, հույսերդ խառնելու, վհատվելու և ուրախանալու, ժպտալու և լացելու տարիքն է, գրքերն ու տետրերը մի կողմ շպրտելու, ամեն ինչում շտեմարաններին մեղադրելու, ուժերիդ հավատալու, ու քեզ նորից վերագտնելու հատվածն է:
12-ում հասկանում ես, որ չափից շատ բան ես ցանկանում, ուզում ես օրերիդ մեջ տեղավորել անհնարինը ու հասնել ամենին, իսկ ժամանակը մեծ արագությամբ սլանում է` չսպասելով քեզ:

12-ը անվերջ պարապելու, քեզ շատ բաներից զրկելու, հնարավորություններդ բաց թողելու, մինչև կեսգիշեր դաս անելու ու քունը կարոտելու, բայց միաժամանակ, երազանքին հասնելու դասարանն է:

Դու չես հասկանում` այլևս մեծ ես, թե փոքր, քեզ մի քանի ամիս է մնում վերջնական մեծահասակ դառնալու համար, իսկ քո պատկերացումներում դու ամեն ինչ նոր բացահայտող ու սովորող մեկն ես:
12-ում հասկանում ես, որ կարելի էր դպրոցում դաս սովորել, որ դասագրքերը ուղղակի թերթելու համար չեն, ու մի բան ևս գիտակցում ես` ժամանակը չես կարող հետ բերել, հետևաբար, պետք է հիմա փորձես սովորել:
12-ը քեզ տասնյակ անգամներ կորցնելու ու տասնյակ անգամներ վերագտնելու, ուժերդ չգնահատելու ու նորից ուժերիդ հավատալու մի մեծ պայքարի ժամանակն է:
Ու հոգ չէ, եթե հիմա էլ բացել ես շտեմարանը ու կանգ առել, հոգ չէ, որ հոգնել ես անվերջ վազվզոցից ու անընդհատ պարապելուց, հոգ չէ, որ դու հիմա վերև ես բարձրանում ու ընկնում ես, որ քեզ կորցնում ու լաց ես լինում, որ մի քանի րոպե հետո ժպտում ես, հոգ չէ, որ ցանկություններդ չափից շատ են, երազանքներդ` էլ ավելի ու ընդհանրապես, կարևոր չէ, որ ճանապարհն էլ մի փոքր հոսանքազրկվել է, ու մութ է: Կարևոր չէ, որ այս ժամանակահատվածում թողնում են շատերը, ու շատերն էլ գտնում քեզ, կարևոր չէ, որ քեզ ասում են` չես կարող, կարևորը, որ դու հավատում ես:
Հոգ չէ, որ պետք է մի քանի ամիս համառ պայքարես, չէ որ դու 12 ես…

Sofya Tadevosyan

Պապս

Այս մարդուն չճանաչելու և միայն նրա գործերին նայելու դեպքում երբեք չեք հավատա, որ նա ունի ընդամենը մեկ ձեռք՝ ձախը, և այդ ձեռքի վրա ընդամենը չորս մատ:

Եղիազարյան Գագիկ Բալաբեկի: Իմ պապիկը: Մարդ, ում ճանաչում և հարգում են ոչ միայն Գագարինում, այլև ամբողջ Գեղարքունիքի մարզում: Ծնվել է 1925 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Դդմաշենում:

Սովորել և ավարտել է տեղի դպրոցը՝ գերազանց առաջադիմությամբ: Ինչպես յուրաքանչյուր երիտասարդ, պապս էլ էր երազում ընդունվել համալսարան, ստանալ բարձրագույն կրթություն, աշխատել, և ի վերջո, ընտանիք կազմել: Սակայն սկսվեց Հայրենական պատերազմը: Իսկ ինչպես հայտնի է, յուրաքանչյուր պատերազմ կիսատ է թողնում մարդկանց երազանքները: Գալիս է, որպեսզի մի հարվածով վերացնի ներկայի, անցյալի ու ապագայի սահմանը: Որպեսզի բոլոր մարդկանց կյանքը կիսի մինչ և հետպատերազմյան շրջանների:

1943 թվականն էր, և նոր դպրոցն ավարտած պապս իրենց գյուղի 28 կամավորների հետ զինվորագրվեց: Այդ թվականի հուլիսի 6-ին մեկնեցին Կուրսկի ճակատամարտ, իսկ մինչև այդ վերապատրաստվել էին Դիլիջանում, որտեղ պապս ստացել էր կրտսեր սերժանտի կոչում: Դաժան մարտեր էին մղում Կուրսկի մոտ, որտեղ որոշվում էր երկրի լինել-չլինելու հարցը:

Պապս կռվում էր Սիվաշյան-շտետինյան 15-րդ հրաձգային դիվիզիայում:

-Պապի, իսկ հիմա հիշո՞ւմ ես, թե ինչ մարտերի ես մասնակցել,- հարցնում եմ ես:

-47-րդ հրաձգային գնդի կազմում մասնակցել եմ Կուստորնոյի, Մալոարխանգելսկի, Յասնայա Պոլյանայի, Ստուդենեցի, Լոնի, Օսիպովիչի…,- անընդհատ թվարկում է նա, իսկ ես ընդհատում եմ և հարցնում պատերազմում ապրած իր ամենադժվար օրվա մասին:

Պապս հոգոց է հանում և սկսում է պատմել.

-Դնեպրի վտակ Սոժայի գետանցումը…

Պապիկս սևանցի էր, Հրազդանի ափին մեծացած մարդ, ով հաճախ կռիվներ էր վարել գետի ալիքների հետ, կռվել ու հաղթել: Դրա համար էլ իր գնդացրային ջոկին հանձնարարել էր ռադիոբարձրախոսը անցկացնել գետի մյուս ափը:

Իսկ 1944 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Ռիգայի ծովափում ընկել էին ռմբակոծության տակ, ու հենց այդտեղ էլ պապիկս կորցրել էր աջ թևը: Մոտավորապես չորս ամիս նա անցկացրել է հոսպիտալում, հասել է մինչև հեռավոր Վլադիվոստոկի հոսպիտալը, իսկ պատերազմից հետո վերադարձել է հայրենի գյուղ:

Պատերազմն ավարտվեց, բայց աշխատել էր հարկավոր, ապրել ու նորից կառուցել այն, ինչ պատերազմը քանդել էր և վերացրել: Վերադառնալով հայրենիք` դարձավ Դդմաշենի ակումբի վարիչ: Աշխատելով մեկ տարի՝ անընդհատ մտածում էր ուսումը շարունակելու մասին: 1951 թվականին ընդունվել է Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի աշխարհագրության ֆակուլտետը և այն ավարտել է 1955 թվականին: 1956 թվականին նշանակվել է նախկին Ավանի՝ ներկայիս Գագարինի դպրոցի տնօրեն և աշխատել է մինչև 2004 թվականը:

Ահա թե ով է իմ պապը:

artyom safaryan

Սպասում ենք անհամբեր

Մի քանի տարի առաջ լսում էի ամեն անկյունում, թե ինչ վատ վիճակում ենք մենք, մի կարգին ֆուտբոլիստ էլ չունենք աշխարհահռչակ, որ մեր ֆուտբոլի զարդը դառնա: Լսում էի ու տխրում, մտածելով, որ անցել են ժամանակները, երբ Խորեն Հովհաննիսյանը բարձր էր պահում խորհրդային ֆուտբոլի պատիվը աշխարհում և հայկական ֆուտբոլինը` ԽՍՀՄ-ում: Շատ էի մտածում ու հանկարծ մի օր դիտեցի «Շախտյորի» հանդիպումը և նկատեցի 22 համարի մարզաշապիկով հանդես եկող մի ֆուտբոլիստի, որն իր հոյակապ դրիբլինգով և աննկարագրելի փոխանցումներով գրավեց իմ սիրտը: Դե, պատկերացրեք իմ զարմանքը, երբ ես իմացա, որ այս հոյակապ մարզիկը հայ է: Այո, Հենրիխ Մխիթարյանն էր, որը շատ արագ սկսեց առաջընթաց ապրել «Շախտյորի» կազմում և շատ շուտով դարձավ Ուկրաինայի առաջնության պատմության լավագույն ռմբարկուն, իսկ սա Շեվչենկոյի նման լեգենդար ֆուտբոլիստի մայր առաջնությունն է:

Մխիթարյանը միանգամից գրավեց աշխարհին, քանի որ ուներ այն հատկությունները, որոնք շատ հազվագյուտ են հանդիպում ներկայիս ֆուտբոլում: Նա «ունիվերսալ» էր կիսապաշտպանության յուրաքանչյուր դիրքում և տալիս էր հոյակապ փոխանցումներ, որոնք դուրս էին բերում թիմակցին հնարավոր ամենանպաստավոր դիրք: Զարմանալի չէր, որ նա տեղափոխվեց Դորտմունդի «Բորուսիա» և դարձավ թիմի ամենաթանկ ձեռքբերումը: Բոլորը մեծ ապագա էին կանխորոշում մեր տղային, քանի որ նա տեղափոխվեց ամենաայցելվող առաջնություն և այդ տարվա Չեմպիոնների լիգայի եզրափակիչում հանդես եկավ թիմի կազմում: Այստեղ Մխիթարյանը ծաղկեց աննախադեպ կերպով Կլոպի, առավել ևս, Տուխելի օրոք: Մխիթարյանը տարբերվում է ֆուտբոլային բարձր ինտելեկտով: Նա տեսնում է դաշտի յուրաքանչյուր անկյունը և փոխանցում է միայն այն ժամանակ, երբ տեսնում է գրոհի սրացման ինչ-որ տարբերակ: Եվ ահա 45 մլն եվրոյով նա տեղափոխվում է «Մանչեսթեր Յունայթեդ» ակումբ, որի պատմությունը կարող է մի քանի բեսթսելլերի սյուժե դառնալ: Անգլիայի առաջնության հետ ոչ մի առաջնություն չի կարող համեմատվել, թե ինչու` կասեմ մյուս հոդվածներից մեկի մեջ, իսկ հիմա շարունակեմ: Մխիթարյանը առաջարկ էր ստացել «Յուվենթուսից», «Չելսիից» և «Արսենալից», սակայն ընտրել էր մանկունյանցիներին: Եվ դրանով իսկ գործեց ամենաճակատագրական սխալը: Մեր տաղանդավոր խելացի եզակի կիսապաշտպանը հիմա մաշեցնում է բազմոցը, քանի որ նույնիսկ վնասվածքի ապաքինվելուց հետո Մոուրինյոն նրան խաղաժամանակ չի տալիս: Իմ կարծիքով, Մխիթարյանը իրեն կգտներ «Արսենալում», ուր Վենգերը նրան կտար ազատություն և կդարձներ նոր Ֆաբրեգաս, կամ «Չելսի»- «Յուվենթուս» զույգից մեկում, քանի որ նման ֆուտբոլիստը ուղղակի ամանորյա նվեր կլիներ այդ շախմատային ոճի թիմերի համար: Բայց գուցե ամեն բան կորած չէ՞, գուցե դեռ կտեսնե՞նք Հենոյի փայլուն խաղը մանկունյանցիների կազմում:

Ամեն դեպքում, հաջողություն մաղթենք մեր հպարտությունը հանդիսացող Հենոյին և սպասենք ձմեռային տրանսֆերային պատուհանին: Կա տեղեկություն, որ «Յուվենթուսը» նորից ցանկանում է ձեռք բերել Մխիթարյանին: Իսկ “The Special One”-ին կհորդորեինք տրամադրել Հենոյին խաղաժամանակ, քանի որ թիմին թարմություն է պակասում, ինչպես ցույց տվեցին նախորդ խաղերը: Ինձ թվում է, Մոուրինյոն խելամիտ կգտնվի և ճիշտ կօգտագործի Հենոյի տաղանդը: Իսկ մենք կհետևենք ամենադիտարժան առաջնության ընթացքին:

Mari Baghdasaryan malishka

Գրադարանում

Եղեգնաձորի մարդաշատ փողոցներում անձրևոտ աշուն է: Մարդիկ քայլում են անձրևանոցով կամ առանց անձրևանոցի: Ու ես էլ շատ մարդկանց նման քայլում եմ առանց անձրևանոցի, անցնելով ծանոթ մայթերով` տեսնում եմ ջրափոսերում իրենց գեղեցկությունը կորցրած տերևներ: Ցանկություն է առաջանում գրադարան մտնելու: Մտնում եմ ու դուռը բացելուն պես իրենց ջերմ ժպիտով ինձ ողջունում են գրադարանավարուհիները: Հետո հարցնում են, թե այս անգամ ի՞նչ գիրք եմ ուզում կարդալ:

-Դե, այս անգամ որոշել եմ կարդալ Ալեքսանդր Դյումայի «Սև կակաչ» վեպը:

Գրքի անունը լսելուց անմիջապես հետո բերում և ինձ են տալիս:
Իսկ հետո մտքովս անցնում է հարցազրույց վերցնել գրադարանավարուհիներից:

-Վաղո՞ւց եք աշխատում գրադարանում:

-Եթե տարիներով հետ գնամ ու փորձեմ հիշել, կասեմ, որ 1989 թվականից աշխատում եմ գրադարանում, արդեն քսանյոթ տարի,- պատասխանում է ընկեր Կարինեն:

-Շա՞տ ընթերցողներ ունեք:

-Այո, չենք դժգոհում:

-Կա՞ն գրքեր, որ երիտասարդներն ավելի շատ են ընթերցում:

-Այո, իհարկե կան, օրինակ՝ Ջեյն Օսթինի «Հպարտություն և նախապաշարմունք» վեպը կամ Հերման Հեսսեի «Տափաստանի գայլը»:
Լսելով գրքերի անունները` հանկարծ հիշեցի այս տողերը, որ կարդացել էի Հեսսեի «Տափաստանի գայլը» գրքում. «Հավերժության մեջ ժամանակ չկա, հավերժությունը սոսկ մի ակնթարթ է, որը բավական է հենց մի կատակի համար»:
Հետո շարունակեցի հարցերս:

-Իսկ ո՞րն է Ձեր ամենասիրելի գիրքը, որ խորհուրդ կտայիք կարդալ:

-Սոմերսեթ Մոեմի «Լուսին և վեցպենսանոց»-ը:

-Ի՞նչ նոր գրքեր ունեք, և հեղինակներն ովքե՞ր են:

-Վերջերս նոր հեղինակների գրքեր ենք ստացել. Էլիֆ Սաֆակ «Ստամբուլի ընկեցիկը», Կիմ Բակշի «Արցախի հոգևոր գանձերը»:

-Գիտեմ, որ գրադարանը միշտ հետաքրքիր միջոցառումներ է կազմակերպում, մոտ ժամանակներս ի՞նչ է սպասվում:

-Պատրաստվում ենք Վայոց Ձորի Քարագլուխ համայնքի բնակիչ, գրող Ֆոլիկ Հակոբյանի «Քարագլուխ» գրքի շնորհանդեսին, բայց ամսաթիվը դեռ որոշված չէ:

-Այլ գրողներ ներկա լինելո՞ւ են այդ շնորհանդեսին:

-Այո, ներկա են լինելու մեր մարզի գրողները՝ Նորիկ Առաքելյանը, Լուսիկ Մկրտչյանը և հենց ինքը` գրքի հեղինակ Ֆոլիկ Հակոբյանը:
Մի քիչ էլ զրուցեցինք, և երբ դուրս եկա, առաջինը, որ նկատեցի, արևն էր:
Սիրում եմ նոյեմբերյան աշնան արևը:

Ani avetisyan

Վերջապես կողմնորոշվել եմ

Մեկ-մեկ մտածում եմ, թե ինչպես եղավ, որ ընտրեցի ապագա մասնագիտությունս, ավելի ճիշտ՝ ինչպես կանգ առա այն մասնագիտության վրա, որ ավելի հարազատ էր ինձ: Ախր, մինչև վերջերս աշխարհիս երեսին եղած գրեթե բոլոր մասնագիտությունները ունենալու ցանկություն ունեցել եմ: Հիշում եմ, երբ փոքր էի, ամենից շատ ցանկանում էի եգչուհի կամ դերասանուհի դառնալ: Դե, փոքր էի, ուզում էի, որ ինձ էլ հեռուստացույցով ցույց տան: Հետո, երբ մինչ դպրոցական տարիքի հասնելս մայրիկիս համոզում էի, որ ինձ էլ իր հետ դպրոց տանի, սկսեցի սիրել ուսուցչի աշխատանքն ու երազում էի ուսուցիչ դառնալ: Բայց, երևի նույն, ուսուցչի ընտանիքում լինելու պատճառով, դպրոցական դառնալուց հետո, որքան հնարավոր է, հեռու էի մնում այդ մասին մտածելուց: Անկեղծ ասած, հիմա էլ:

Եկավ մի տարիք, որ ամբողջ հոգով ու սրտով տարված էի զինվորականի աշխատանքով, մտածում էի, որ հենց դա էլ իմ ճակատագիրը կլինի: Մյուս կողմից էլ, նույն տարում Ռազմական ուսումնական հաստատություններում աղջիկների ընդունելությունը թույլատրվեց: Ու ամենակարևորը՝ ՆԶՊ-իս ուսուցիչն ասում էր, որ զինվորական համազգեստն ինձ շատ է սազում: Էլ ինձ ի՞նչ էր պետք…

Բայց հետո հասկացա, որ դա այնքան էլ ինձ համար չէ, կամ գուցե ինձ համար է, բայց ես պատրաստ չեմ դրան:

10-11-րդ դասարանում, չգիտեմ թե ինչպես, սկսեցի պաշտել մինչև 9-րդ դասարանն ինձ համար անտանելի պատմություն առարկան, որոշեցի` դառնալու եմ պատմաբան կամ իրավաբան, դե, հաշվի առնելով, որ համալսարանում դրանք նույն մասնաշենքում էին: Բայց էլի ինչ-որ բան սխալ էր, ես իմ բնավորությամբ չէի կարող անվերջ նստել ու խորանալ թվերի մեջ կամ փաստեր անգիր անել: Պատմություն միշտ կսիրեմ, բայց նրան կյանքիս ուղեկից չեմ դարձնի:

Մոռացա, մի ժամանակ էլ տարված էի նաև ՏՏ ոլորտով ու հատկապես, տեղեկատվական անվտանգությամբ, չեմ թաքցնում, հիմա էլ չէի հրաժարվի այդ ուղղությամբ մասնագիտանալուց: Բայց, ինչ արած….

Հիմա արդեն 12-րդ դասարանում եմ ու, ի զարմանս ինձ՝ հստակ որոշել եմ, թե ինչ մասնագիտություն եմ ուզում ունենալ, բայց երևի հիմա էլ դուք կզարմանաք, եթե իմանաք, որ ապագա մասնագիտությունս թվարկածներից ոչ մեկն էլ չէ: Հա, ընտրել եմ լրագրողի մասնագիտությունը, որը թերևս ամենահամապատասախանն է ինձ ու իմ բնավորությանը:

Ինչևէ, իսկ դուք ինչ էլ ընտրելու լինեք, անպայման հարցրեք ձեր սրտին, որովհետև նրանից լավ ձեզ ոչ ոք չի հասկանա:

Հ.Գ. Իսկ ես այդպես էլ մյուս 12-րդ դասարանցի թղթակիցների նման երևի նյութ չգրեմ նախաքննական պարապմունքների, կրկնուսույցների ու այն «սարսափելի» շտեմարանների մասին. դե, ինքնուրույն եմ պարապում:

ԲարՔեմփ. էդքան էլ ճիշտ

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

ԲարՔեմփի մասին առաջ էլ էի լսել ընկերներիցս, չէի էլ պատկերացնում՝ ինչ է դա, ու որ մի օր էլ կհասնի Վանաձոր: Գրանցվելու հայտը լրացրեցի էնպես, ինչպես չէի լրացնի. խոսելիս էլ ասում էի, որ հա, գնամ, տեսնեմ, էս-էն:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Իսկ ամենաիրականն այն է, որ ԲարՔեմփը դարձավ տոն, որը կիրակի մեզ հետ էր: Առավոտյան Միլենան եկավ Երևանից, 10:30-ից մի փոքր ուշացած հասանք տեղ. Վանաձորի տեխնոպարկը էնքան գրավիչ ու սիրուն էր էդ օրը, մարդիկ՝ էլ առավել: Դեղին պատերից ու կապտավուն ապակիներից ներս, գունավոր բազմոցներին նստած, թենիս խաղացող, կամ մի տեղ մեկի հետ խոսող գունավոր մազերով, շարֆերով, ժակետներով մարդիկ էին. դե ինչ, սկիզբը շատ էր խոստումնալից: Բացման արարողությունը չկոնֆերանսի մասին հստակ պատկերացում տվեց. ազատ, անկաշկանդ մթնոլորտ էր, ծիծաղ, փռշտոց, հետևող՝ «էդքան էլ ճիշտ» էր, բաց դռներ, առանց կոստյումների ու փողկապների հյուրեր, ակտիվ հումոր, աստիճաններին նստած լիքը մարդ:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Բացման արարողությունից հետո մնում էր որոշել՝ դեպի ուր գնալ: Գիտեինք, որ Սամվել Մարտիրոսյանն էր գալու, ու էդ արդեն մի մեծ, պայծառ կետ էր: Մինչև դա երկուսին մասնակցեցինք: Հատկապես Անդրանիկի ելույթը տպավորեց, չնայած ծրագրավորման հետ կապ չունեմ, ու բավականին դժվար էր հասկանալը:

Նորություն ու ահավոր հետաքրքիր էր «ոտքերով քվեարկելու» տարբերակը. չես հավանում՝ վեր կաց ու դուրս արի:

Սամվել Մարտիրոսյանի «Մութ ապագայից» վորքշոփը չափից դուրս հետաքրքիր էր, չնայած պարանոյայի սիմպտոմներ էի նկատում մոտս կամաց-կամաց:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Երևի միակ բանը, որից հիասթափված եմ, ես եմ: Դե, որովհետև ԲարՔեմփին մինչև վերջ չմնացինք ու մեր ուզած մնացած վորքշոփերին կամ պրեզենտացիաներին չմասնակցեցինք: Մեկ-մեկ էնքան պետք են էսպիսի միջոցառումներ. քեզ զգում ես, զգում ես, որ կաս, ժամանակի մեջ ես, մասնակցում ես, զգում ես, որ Վանաձորը էնքան էլ մեռած չի իրականում:

Հետո էլ՝ անսպասելի հանդիպած ծանոթ կամ հարազատ մարդիկ: Էսքան հագեցած, տեղեկացնող ու պայծառ օրերն են մեզ պակասում: Շատ են պակասում:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Ռոզա Թարվերդյանի

Հայաստանի գյուղերը. Շաքի, Սյունիքի մարզ