Լուսանկարը՝ Լիանա Թուրյանի

Ապրիլի 9-13-ը Հայաստանում անցկացվում էր «Կոնտեքստ» մեդիա-մարաթոնը։ Մարաթոնի բացումը ապրիլի 9-ին էր՝ Գյումրիում, հաջորդ օրը Ռուսաստանից ժամանած լրագրողներն ու մեդիա ոլորտում աշխատողները սեմինար անցկացրին Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի երևանյան մասնաճյուղում, իսկ ապրիլի 11-ին հանդիպում էր կազմակերպվել ԵՊՀ լրագրության ֆակուլտետի և լրագրությամբ հետաքրքրվող ուսանողների հետ։ Ելույթով հանդես եկավ ռուսական առաջին ալիքի «Вести» լրատվական ծրագրի հաղորդավար Դենիս Պոլունչուկովը, ով իր «Տեղեկատվական ժուռնալիստիկա» խորագիրը կրող ելույթում նշեց ժամանակակից լրագրության ամենաէական հատկանիշները, ռուսական մեդիայի օրինակով ցույց տվեց ֆեյք լուրերի տարածման մեթոդները, խոսեց հեռախոսային լրագրության և դեպքի վայրից նկարահանումներ անցկացնելու մասին։ Ըստ լրագրողի, լրատվական ժուռնալիստիկայի համար ամենակարևորը օպերատիվությունն ու հավաստիությունն են։

Լուսանկարը՝ Լիանա Թուրյանի

Դենիս Պոլունչուկովը նշեց, որ մեծ լսարանի ուշադրությանն արժանանալը շատ բարդ է, այնինչ մեկ սխալն անգամ բավական է նրա վստահությունը կորցնելու համար։ Սա է պատճառը, որ լրատվամիջոցները պետք է հատկապես ուշադրություն դարձնեն լուրերի հավաստի լինելու փաստին։ Լուրերը ստանալ պետք է անմիջապես առաջին աղբյուրից, իսկ եթե այն վերցվում է լրատվական որևէ գործակալությունից, ըստ հաղորդավարի, պետք է տեսնել, արդյո՞ք նույն լուրը այլ աղբյուրներին հղմամբ կա այլ գործակալություններում, թե ոչ։ «Եթե նույն նորությունը միաժամանակ ստանում ենք մի քանի լրատվական գործակալությունից, հավատում ենք դրա ճշմարտացիությանը»,- ասում է հաղորդավարը։ Իսկ այլ դեպքերում թղթակիցներն անձամբ են ճշտում այլ աղբյուրներից։

Լուսանկարը՝ Լիանա Թուրյանի

Կարևոր է նաև նկարահանումները դեպքի վայրից, որտեղ պետք է հասցնել լինել և՛ օպերատիվ, և՛ գտնել համապատասխան զրուցակիցներ, ովքեր լավագույնս կներկայացնեն իրավիճակը։

Դենիս Պոլունչուկովը խոսեց նաեւ իրենց հեռուստաընկերության մեդիաարտադրանքների մասին, միաժամանակ ցույց տալով, թե ինչ առավելություններ է տալիս համացանցը տեղեկատվության տարածման գործում, միաժամանակ դառնում ապատեղեկատվություն տարածելու միջոց։

Պոլունչուկովին շարունակեցին այլ բանախոսներ ևս, ովքեր խոսեցին ժամանակակից լրագրության մի քանի կարևոր խնդիրների, ինչպես օրինակ մեծ համբավ ունեցող թոք-շուների, վավերագրական ֆիլմերի մասին։

Մարաթոնի փակումը կայացավ ապրիլի 13-ին Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատանը։ Ամփոփվեցին մարաթոնի ընթաքում կազմակերպված մրցույթների արդյունքները։ Այսպես, երեք հայ ուսանողներ հնարավորություն ստացան ստաժավորում անցնել Ռուսաստանում եւ Հայաստանում Ռուսական մշակույթի եւ գիտության կենտրոնում։ Սեմինարների ընթացքում լավագույն ծրագրեր ներկայացրած ուսանողները նաեւ պարգեւատրվեցին, իսկ լուսանկարների մրցույթի չորս հաղթողներն էլ ստացան սմարթֆոններ։

Մարաթոնը կազմակերպվել էր հայկական եւ ռուսական մի քանի ընկերությունների եւ հիմնադրամների կողմից՝ ի նշան հայ-ռուսական բարեկամության։ Այն հնարավորություն տվեց հայ երիտասարդներին ծանոթանալ ժամանակակից լրագրության կանոններին, հավաստի տեղեկատվություն ստանալու եւ տարածելու առանձնահատկություններին, վավերագրական ֆիլմ նկարելու մեթոդերին:

Ավարտին կազմակերպիչները հույս հայտնեցին, որ նման համագործակցություններ առաջիկայում եւս կլինեն։

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

Վահե Թադևոսյանը ազատամարտիկի որդի է, այժմ Վայքի ավագանու անդամ է: Նա ապրում և աշխատում է Վայքում:

-Ես ծնվել եմ Վայքում, սովորել եմ Վայքի առաջին դպրոցում: Մինչ օրս շարունակում եմ ապրել և աշխատել Վայքում: 2016 թվականից Վայքի ավագանու անդամ եմ:
Իմ հայրը Արցախյան շարժման ակտիվ մասնակիցներից է եղել, այդ ժամանակ վիրավորվել է: 2016 թվականի քառօրյայի օրերին ես եղել եմ Ղարաբաղում: Չեմ եղել առաջնագծում, բայց զինվորներին ուտելիք և հագուստ եմ տարել:
Այդ ժամանակ հասկացա, որ ինքս էլ պետք է ինչ-որ բան անեմ իմ հանգստության համար: Արցախյան պատերազմը ես խորությամբ չէի ընկալում, որովհետև փոքր եմ եղել և ոչինչ չեմ հասկացել: Իսկ հիմա արդեն ամեն ինչ հասկանալով իմ հոգու պարտքը համարեցի կառուցել հուշաղբյուր-խաչքար: Ինչ-որ տեղ նաև հերոսների ծնողների համար, որ վստահ լինեն, որ իրենց որդիների անունն ու պատիվը միշտ բարձր է պահվելու:
Հուշաղբյուր-խաչքարը կառուցել ենք այնտեղ, որտեղից զինվորներ ենք ճանապարհել բանակ, ովքեր գնացել են հայրենիքի սահմանները պաշտպանելու և զոհվել են: Այդ զինվորների թվում եղել է Սարգիս Խալաֆյանը:
Երբ դեռ նոր էինք սկսել կառուցման աշխատանքները, զոհված զինվորների ծնողներ եկան: Անդրանիկ Զոհրաբյանի ծնողը եկավ, հանդիպեցինք, հարցրեց, թե ինչ եմ անում, չնայած` մինչ իմ պատասխանելը նա, տեսնելով խաչքարը, արծիվը, արդեն հասկացել էր:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

2017 թվականի նոյեմբերի 1-ին Վայքի զորամասի հարևանությամբ բացվեց Ապրիլյան պատերազմում հայրենիքի սահմանները պաշտպանելիս զոհված հերոսներին նվիրված հուշաղբյուր-խաչքարը, որտեղ ամփոփված են անմահների անունները: Հուշարձանի տեղադրումը նպատակ ունի հավերժացնելու հայրենիքի պաշտպանության համար անմահացած հայորդիների սխրանքն ու քաջագործությունը: Հուշաքարը խաչի և թրի միաձուլում է, և խորհրդանշում է հայրենիքի պաշտպանության համար զոհված հայորդիներին:
Խաչքարի բացումն արեցին հենց զոհված զինվորների մայրերը:
Բացմանը ներկա էին զինվորների ընտանիքները, Քյարամ Սլոյանի մայրը և եղբայրը, Ռոբերտ Աբաջյանի պապը, Անդրանիկ Զոհրաբյանի և մյուս զոհված զինվորների ծնողները, տեղական և մարզային իշխանությունների ներկայացուցիչներ, զինվորականներ, իմ ընտանիքը և ինձ հարազատ շատ մարդիկ:
Հուշահամալիրի բացման օրը Վայքի համայնքապետարանի կողմից ապրիլյան պատերազմի ժամանակ մարտական գործողությունների ընթացքում զոհված հերոսների հարազատները պարգևատրվեցին պատվոգրերով։
Հուշահամալիրի հետ կապված` մտածում եմ շարունակել կառուցման աշխատանքները, որոշ բաներ ավելացնել:
Իմ նպատակը եղել է զինվորների ծնողներին ճանաչելը, նրանց հետ շփվելը: Եվ եթե լինում են առիթներ, ես գնում հանդիպում եմ զինվորների ծնողներին, նրանց հետ ջերմ հարաբերություններ ունեմ:
Այս տարի ապրիլի 2-ին էլ միջոցառում տեղի ունեցավ, որը նվիրված էր հայրենիքի սահմանները պաշտպանելիս զոհված մեր զինվորներին:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Կիրակնօրյա դպրոցի այս փոքրիկ արվեստանոցի պատերի ներսում գտնվում են զարմանահրաշ ձեռակերտ քանդակներ՝ փայտից ու կավից։ Դրանցից յուրաքանչյուրն իր զգացմունքներն ունի, իր պատմությունն ու քարացած շարժումները, յուրաքանչյուրը կենդանություն է ստացել Աշխեն Սարգսյանի ու նրա աշակերտների համբերատար աշխատանքի շնորհիվ։

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

-Սերը դեպի արվեստն ունեցել եմ մանկուց,- պատմում է Աշխենը,- սիրել եմ տարբեր նյութերից պատկերներ կերտել, գեղեցիկի վերածել հասարակ փայտն ու կավը։ Առաջին մասնագիտությամբ նկարչուհի եմ, սովորել եմ Գավառի պետական քոլեջի նկարչության բաժնում, իսկ փայտագործության և կավագործության գաղտնիքներին ծանոթացել եմ ինքնուրույն՝ գրքեր ուսումնասիրելով, համացանցով տարբեր հոլովակներ դիտելով, այլ վարպետներից խորհուրդներ հարցնելով։ Վերապատրաստվելուց հետո, արդեն 5 տարի է՝ դասավանդում եմ փայտագործություն ու կավագործություն Գավառի կիրակնօրյա դպրոցում, իսկ նկարչություն ու փայտագործություն՝ Նորատուսի արվեստի դպրոցում։

Երիտասարդ նկարչուհու համար արվեստը ոչ միայն աշխատանք է, այլև կյանքի անբաժանելի ու գունավոր մի հատված։ Հաճախ, երբ աշխատանքային ժամն ավարտվում է, Աշխենը շարունակում է աշխատել տանը, քանի որ կարծում է, որ ճիշտ չէ աշխատելիս ընդհատել ստեղծագործական միտքը։ Նա ասում է, որ հնարավորության դեպքում անպայման սեփական արվեստանոց է ունենալու։

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Աշակերտներն ունեն զգալի հաջողություններ թե՛ փայտագործության, թե՛ նկարչության, թե՛ կավագործության մեջ։ Մասնակցում են տարբեր մրցույթների ու զբաղեցնում մրցանակային տեղեր։

-Նախկինում իմ խմբակում սովորում էին միայն տղաներ,- ասում է Աշխեն Սարգսյանը,- այժմ ուրախալի է, որ նաև աղջիկներն են հետաքրքրված կավագործությամբ։ 

Աշակերտուհիներից Սոնյա Օհանյանը պատմում է.

-Երբ սկսեցի հաճախել կավագործության, խմբում դեռ միայն տղաներ էին, բայց կարծում եմ, որ արվեստում սեռային սահմանափակումներ դնել չի կարելի։ Երբ աշխատում եմ կավի հետ, թվում է՝ ձեռքերիս մեջ հորդում է կենսական էներգիա, ես մոտենում եմ արարչագործության խորհրդին։ Կավագործությունը ազատ ստեղծագործելու, անկրկնելի ու յուրահատուկ կերտվածքներ պատրաստելու հնարավորություն է տալիս, բայց կավն ունի նաև իր դժվարամատչելի լեզուն, իր գաղտնիքները, իսկ այդ գաղտնիքները մեզ մատուցում է ընկեր Աշխենը։

Գիտե՞ք, ես արդեն որոշել եմ՝ պիտի տնտեսագետ դառնամ։ Ավելի կոնկրետ՝ ուզում եմ շուկայագետ դառնալ։ Ու շատ մարդիկ զարմանում են իմ այս որոշման վրա։ Անկեղծ ասած՝ ես ինքս էլ պակաս զարմացած չեմ, որ ի վերջո կանգ եմ առել այս մասնագիտության վրա, բայց հոգուս խորքում հպարտ եմ, տնտեսագիտությունն ինձ համար մի ուրիշ «վեհ» երևույթ է։ Ինչևէ։ Հիմա ասեմ՝ ինչու են բոլորը զարմանում։ Դեռ առաջին դասարանից դպրոցական բոլոր հանդեսների ամենաշատ բանաստեղծությունները ես էի արտասանում, տոնական խնջույքները, դասարանի «քեֆերը» ես էի վարում, հա, համ էլ դպրոցում ամեն տարի Ձյունանուշիկը ես էի, դպրոցական պարահանդեսներն էլ էի ես վարում։ Դե հա, կասեք՝ բայց դրա մեջ ի՞նչ մի արտասովոր բան կա, բոլորս էլ դպրոցում միջոցառումներին արտասանել ենք, երգել ենք։ Հա, համաձայն եմ, բայց իմ սերն ու նվիրվածությունն այդ «խոսելու» ոլորտին այնքան շատ էր, որ ոչ ոք չէր կասկածում, որ պիտի հռետոր, լրագրող կամ էլ հաղորդավարուհի դառնամ։ Եվ անկեղծ ասած՝ այս բոլոր մասնագիտություններն իմ գլխով եկել ու անցել են, բայց դե արդյունքում ունենք այն, ինչ ունենք։

Չնայած՝ ես որոշել եմ տնտեսագետ դառնալ, հոգուս մի գողտրիկ անկյունում ես գրականության ու արվեստի մեծ սիրահար եմ։ Ու ես ամեն անգամ համոզվում եմ դրանում, երբ փշաքաղվում կամ հուզվում եմ ինչ-որ մեկի ասմունքից, երգից կամ նվագած մեղեդուց։ Ասածս ի՞նչ է։ Օրեր առաջ Կապանում անգլերենի ասմունքի ազգային մրցույթն էր․․․

Ես արդեն երրորդ անգամ եմ մասնակցում այս մրցույթին, բայց ամեն տարի մի յուրօրինակ զգացողությամբ եմ սպասում։ Բանաստեղծությունները տարեցտարի ավելի խորիմաստ են դառնում, կամ էլ չգիտեմ՝ գուցե ինձ է էդպես թվում։ Այնուամենայնիվ, այս տարի ես շատ էի սպասել այս մրցույթին, և ահա, այն վերջապես կայացավ։

Իմ սպասումներն ավելի քան արդարացված են։ Ուրախությամբ ասում եմ, որ այս տարի դահլիճն իսկապես լեփ-լեցուն էր, ակնհայտ էր՝ մեր քաղաքում մեծացել էր հետաքրքրությունն այս մրցույթի նկատմամբ։ Եվ ես շատ ուրախ եմ այս առիթով, որովհետև կարծում եմ, որ մենք գրականությանն ու ասմունքին այնքան ուշադրություն չենք հատկացնում, ինչքան հարկավոր է։ Հիմա պատմեմ մրցույթի մասին։ Մինչ այդ ասեմ, որ ես այդ օրը և՛ մասնակից էի, և՛ լրագրող, և՛ լուսանկարիչ։ Եվ դա ինձ իսկապես դուր էր գալիս։

Մրցույթը չէր լինի այնպիսին, ինչպիսին կար, եթե չլիներ Լիզը՝ Խաղաղության կորպուսի կամավորներից մեկը, ով ժամանել է ԱՄՆ-ից և այժմ ապրում է Գորիսում։ Ես իսկապես ուրախ և հպարտ եմ, որ ճանաչում եմ նրան և առիթ ունեմ նրա հետ շփվելու։

Կազմակերպչական մի շարք աշխատանքներ իրականացնելիս՝ մրցույթում իրենց մեծ ներդրումն ունեցան Խաղաղության կորպուսի կամավորներ Էնը և Կարիսսան։

Մասնակիցներից հետո ամենածանր ու պատասխանատու գործը երևի հենց այս մարդկանց էր հանձնարարված՝ ժյուրիի անդամներին։

Դե, իսկ վերջում՝ մրցույթի հաղթողները. պատվոգրերով ու նվերներով։ Եթե ուշադիր եք, ես էլ եմ նրանց մեջ, և այս նկարը այն եզակիներից է, որ ես չկարողացա ինքս նկարել։

Դե ինչ, մենք մայիսի հինգին մեկնելու ենք Երևան՝ Հայաստանի Ամերիկյան Համալսարանում կայանալիք հանրապետական փուլին մասնակցելու։ Ես արդեն երկրորդ անգամ եմ մասնակցելու հանրապետական փուլին, և դա ինձ համար շատ տպավորիչ է ու պարտավորեցնող։ Բայց կա ևս մի մրցանակ, որն ինձ համար ամենակարևորներից է։ Ամռանը մենք մասնակցելու ենք ճամբարի, որի շրջանակներում բարելավելու ենք անգլերեն հաղորդակցության և բազմաթիվ այլ հմտություններ։ Ես առաջին և վերջին անգամ նման ճամբարի մասնակցել եմ չորս տարի առաջ, և իմ կյանքի ամենաթանկ հիշողությունները համարձակորեն վերագրում եմ այդ օրերին։ Սպասենք հանրապետական փուլին, իսկ մինչ այդ տքնաջան աշխատենք՝ լավ արդյունք ապահովելու համար։

Հ․Գ․ Շնորհակալություն բոլոր-բոլորին, ովքեր մի փոքր անգամ մասնակցություն են ունեցել այս մրցույթի իրականացմանն ու կազմակերպմանը։