Լուսանկարը` Լիլիթ Վարդանյանի

Պատկերացրեք՝ ինչ-որ տեղ մի քանի ուսանող քննարկում են, թե Հայաստանում որ անիմեներն են ավելի հայտնի, ինչու Հայաստանում «Dragon Ball Z» նայող չկա և այլ «կարևոր» հարցեր:

Օտակուները ճապոնական անիմացիոն ֆիլմերը պաշտողներն են: Յուրաքանչյուր օտակուի երազանքը իր նման մարդկանց գտնելն է: Երևանում էլ կա օտակու համայնք: Տարիների ընթացքում նրանք միավորվել են ֆեյսբուքյան խմբերի միջոցով: Բայց այս գարնանը կատարվեց Երևանի բոլոր օտակուների երազանքը: Բացվեց մի տեղ, որտեղ նրանք կարող էին գտնել և հանդիպել իրենց նման օտակուների:

Քննությունների ու կամավորական աշխատանքների պատճառով  հունիս-հուլիս ամիսներին չէի հասցնում այցելել «Անիմե Օտակու»: Բայց օգոստոսին ես ու ընկերուհիս վերջապես գնացինք և տեսանք մեր երազանքների տեղը: Այնտեղ մենք ծանոթացանք «Անիմե Օտակուի» հիմնադրի՝ Ռոլանդ Սահակյանի հետ:

Ռոլանդը օտակու է: Նրա առաջին նայած անիմեն եղել է «Sailor moon»ը:

-Առավոտյան զարթնում էի, դպրոց գնալուց առաջ մի սերիա նայում գնում էի,-պատմում է Ռոլանդը:

Այդ ժամանակ նա չգիտեր, որ «Sailor moon»ը անիմե է:

-Երկրորդ կուրսում էի։ Պատահաբար ինձ մոտ հայտնվեց «Death note»ի դիսկ։ Այն ժամանակ ընկերներով դիսկերով էինք փոխանակվում, որովհետև հնարավոր չէր ինտերնետով նայել անիմե։ Ամեն ինչ սկսվեց «Death note-ից»,- պատմում է Ռոլանդը:

Անիմե խանութ բացելու միտքը Ռոլանդը երկար քննարկել է ընկերոջ հետ: Ու ժամանակի ընթացքում փոքր խանութի գաղափարը վերածվեց խանութ-ժամանցի վայր-սրճարանի գաղափարի:

Լուսանկարը` Լիլիթ Վարդանյանի

-Ճիշտն ասած՝ խանութի բացման ժամանակ մտածում էինք՝ դե մարդիկ կգան, կհավաքվեն, բայց այն, ինչը որ խանութի բացման ժամանակ էր կատարվու~մ… Անգամ ընկերներիս ծանոթները պատմում են՝ հավաքվել էինք, որ գայինք քեզ, քո գործը, խանութին խրախուսեինք։ Եկել էինք՝ չէինք կարողանում մտնել ներս,- հիշում է Ռոլանդը:

«Անիմե Օտակուն» ոչ միայն խանութ է, այլ ժամանցի վայր: Մարդիկ գալիս են որպես առանձին հաճախորդներ, բայց ժամանակի ընթացքում ընկերանում են: Նոր ու հին անիմեներ են քննարկում, միասին անիմեներ են դիտում, խաղեր են խաղում ու միասին քուիզերի են մասնակցում:

-Գալիս են տարբեր խմբերով, բայց տեսնում ես՝ նրանք բոլորը սկսում են իրար հետ շփվել, քննարկել։ Դա ավելի շատ այդ ժամանակ է նկատվում, երբ քուիզերի վերջում արդյունքներին են սպասում։ Դա է, որ մեզ շատ դուր է գալիս։ Մենք միշտ ցանկացել ենք, որ «Անիմե Օտակուն» լինի այսպիսի տեղ,- ասում է Ռոլանդը:

Անցած շաբաթ «Անիմե Օտակու»-ում քուիզի երեկո էր: Բոլոր հարցերը կազմել էին Լևոնն ու Տիգրանը՝ «Անիմե Օտակուի» մշտական հաճախորդները:

Լուսանկարը` Լիլիթ Վարդանյանի

-Բացումից  մի շաբաթ առաջ իմացանք «Անիմե Օտակուի» մասին։ Մտածեցինք՝ ազատ օր է, գանք, հետաքրքիր էր։ Շատ շուտ էինք եկել: Առավոտյան 11-ին եկանք, որովհետև ֆեյսբուքում սկզբում տասնմեկ էր գրված։ Երեք ժամ այստեղ կանգնել էինք ու սպասում էինք,- պատմում է Տիգրանը:

-Սկզբում, որ եկանք, մարդ չկար։ Միայն Նանեն (աշխատում է «Անիմե Օտակու»ում բացման օրվանից) ու Ռոլանդն էին։ Ուղղակի ապրանքներն էինք նայում։ «Атака титанов»-ի մանգան էինք կարդում։ Արդեն համարյա ամեն օր գալիս ենք,- իրար ընդհատելով ասում են Լևոնն ու Տիգրանը:

Երկուսն էլ առաջին անգամ նայել են «Նարուտոն» փոքր տարիքում՝ առանց հասկանալու, որ այն անիմե է:

-Շատ շուտ եմ սկսել նայել։ Չեմ էլ հիշում՝ որ պահից հասկացա, որ անիմե եմ նայում,  բայց հաստատ կարող եմ ասել, որ մոտ վեց-յոթ տարի հասկանալով եմ նայել անիմե,- ասում է Տիգրանը:

Մինչ «Անիմե Օտակու» գալը նրանք շրջապատում շատ քիչ օտակու ընկերներ ունեին: Տիգրանի շրջապատում միայն իր եղբայրն է անիմե նայել, իսկ Լևոնի շրջապատում իր քույրը ու դասարանից մի քանի հոգի:

Հիմա ավելի շատ օտակու ընկերներ ունեն:

-Արդեն այնքան ենք խորացել այս համայնքի մեջ, որ գալիս ենք, ծանոթ մարդիկ այնքան շատ են, որ անընդհատ զբաղմունք կա։ Օրինակ՝ մոնոպոլիա ենք խաղում,-պատմում է Տիգրանը:

Լուսանկարը` Լիլիթ Վարդանյանի

Լևոնն ու Տիգրանն ասում են, որ անիմեն եղել է նրանց կապող օղակը: Անիմեի շնորհիվ շատերի հետ են ընկերացել: Մոտ 20 մշտական հաճախորդ կա, որոնց ամեն օր տեսնում են:

Ես մինչև հիմա ինձ իսկական օտակու չեմ համարում: Բայց եթե շարունակեմ «Անիմե Օտակու» գնալ, մի օր ես էլ օտակու կդառնամ:

Նռանէ մանկապատանեկան թատրոնի հեղինակությամբ՝ օգոստոսի 17-ին Արշակունյաց 5 հասցեում տեղի ունեցավ խորհրդահայ դրամատուրգ Գևորգ Սարգսյանի ծննդյան 85 և ստեղծագործական գործունեության 65-ամյա հոբելյաններին նվիրված ցերեկույթ, որը կոչված էր լինելու հոգեհարազատների հանդիպում, քանի որ դահլիճում էին հոբելյարի ընկերներ, գործընկերներ, հարազատներ ու արվեստի երկրպագուներ:

Միջոցառմանը ներկա էին պատվիրակություններ Համահայկական գրողների միությունից՝ գրող Աբգար Ափինյանի գլխավորությամբ, Կալիֆորնիայի հայ գրողների միությունից՝ բանաստեղծ Վարդան Գրիգորյանի գլխավորությամբ, Կապանի Ալ. Շիրվանզադեի անվ. պետական դրամատիկական թատրոնից՝ հանձին թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Արթուր Գաբրիելյանի, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ գրող, երգիծաբան Հրանտ Հորիզոնը, Հայաստանի գրողների միության անդամ, բեմադրիչ, պրոֆեսոր Ռուբեն Մարուխյանը, թատերագետ Գարիկ Ղազարյանը և ուրիշներ: Միջոցառմանը իր գեղեցիկ երաժշտական կատարումներով հանդես եկավ երգիչ Արծրուն Անանյանը:

Միջոցառումն անցավ ջերմ ու հարազատ միջավայրում՝ հագեցած թատրոնի ու արվեստի ապրեցնող շնչառությամբ, որի համար շնորհակալ ենք բոլոր ներկաներին:

Երկու խոսք Գևորգ Սարգսյանի մասին

Առաջին մասնագիտությամբ գյուղատնտես Գևորգ Սարգսյանը մուտք գործեց հայ թատերական աշխարհ հեռավոր 1950-ականներին, որ գյուղատնտեսի հոգատարությամբ դառնար ու մնար արվեստի այս երկու ճյուղերի հոգատար մշակը, ով իր արդար աշխատանքով է վաստակել այն սերն ու հարգանքը, որը կա և որի ցայտուն վկայությունն է դեռևս խորհրդային տարիներին միության գրեթե բոլոր երկրներում ռեկորդային քանակով բեմադրվելը:

Այո՛, Գևորգ Սարգսյան դրամատուրգը գալիս է տասնամյակների հեռուներից՝ իր հետ բերելով նոր շունչ ու զարթոնք թատերագրական գրականության այն ժանրերում, որոնց կրողն ու պահպանողն է ահա արդեն վեցուկես տասնամակ:

Որտեղի՞ց է գալիս Գևորգ Սարգսյանը և ի՞նչ ուղեբեռով. Գևորգ Սարգսյանը գալիս է մեր պատմական անցյալից՝ ծանոթացնելու մեզ մեր անմահների հետ: Հենց Գ. Սարգսյանի միջոցով ենք կենդանություն առած տեսնում և ծանոթանալու առիթ ունենում Խորենացու, Մաշտոցի, Նարեկացու, Րաֆֆու, Թումանյանի ու նրանց խորախորհուրդ մտորումների հետ՝ տեսնելով նրանց կյանքն ու ապրումները, որոնք հանրագիտարանային չոր տեղեկատվությունից դուրս են ժայթքել Գ. Սարգսյանի գրչի միջոցով:

Որտեղի՞ց է գալիս Գևորգ Սարգսյանը և ի՞նչ ուղեբեռով. Նա գալիս է վեցուկես տասնամյակների հեռուներից՝ բերելով իր հետ այն խորհուրդը, որը մատուցում է մեծի իրավունքով իր նոր կատակերգական «Թակարդներ երիտասարդ զույգի համար» ժողովածուի պիեսներով, որոնք այժմ տպարանում են և շուտով կհանձնվեն գրասեր հասարակության դատին:

Գևորգ Սարգսյանը 85 տարեկան: Կենսախինդ ու հոգատար արվեստագետը հիրավի ապրել է այնպես, որ կյանքի վայրիվերումներն ու բարդությունները չեն կորացրել նրա ուսերը, և այսօր էլ, այս պատկառելի տարիքում նա շարունակում է իր առաքելությունը, իր արվեստապահպան գործունեությունը:

Երջանիկ ենք, որ Նռանէ մանկապատանեկան թատրոնի և անձնապես մեր կողքին ունենք Գևորգ Սարգսյան արվեստագետին ու բարեկամին, ում հոգատար վերաբերմունքը չի սպասեցնում երբեք:

Շնորհավորելով հոբելյարին ծննդյան 85 և ստեղծագործական կենսագրության 65 ամյակների առթիվ՝ մաղթում ենք նրան երկար տարիների կյանք ու առողջություն, իսկ նրա գրչին՝ անսպառ թանաք, որպեսզի շարունակի սնուցել հայ ժամանակակից դրամատուրգիայի արմատները:

Օգոստոսի 5-11-ին մասնակցեցի Օրրան ԲՀԿ-ի կազմակերպած «Երիտասարդները հանուն համայնքի զարգացման» ծրագրին, որը ֆինանսավորվում է ԱՄՆ դեսպանատան կողմից։ Ծրագրում ներգրավված են Լոռու մարզի 10 համայնքներից 30 ակտիվ, նախաձեռնող, գաղափարներով լի երիտասարդներ։ Ծրագրի առաջին փուլը 6-օրյա ամառային ճամբարն էր․ հետագայում միասին էլի շատ բաներ ունենք անելու։ Ծրագրի նպատակն է՝ երիտասարդներին տալ համապատասխան գիտելիքներ ու ցուցաբերել օժանդակություն՝ համայնքներում երիտասարդական կենտրոններ ստեղծելու, համայնքի զարգացմանն ուղղված ծրագրեր մշակելու համար։ Հաղթող ծրագրերն իրականացնելու համար հատկացվելու են դրամաշնորհներ։

Իմ ամռան ամենահետաքրքիր ու բովանդակալից օրերն էին։ Բանիմաց, փորձառու մարդիկ էին հրավիրված դասընթացները վարելու համար։ Գիտելիքներ ստացանք թիմային աշխատանքի, առաջնորդության, մեդիագրագիտության, քննադատական մտածողության, սոցիալական ձեռներեցության, ֆոնդհայթայթման, CV գրելու, աշխատանք փնտրելու, կամավորության, մարքեթինգի, նախագծի կառավարման, բանավեճի արվեստի, հաղորդակցման հմտությունների, շահերի պաշտպանության մասին։ Հյուրընկալեցինք Erasmus+ ծրագրին, որն արտասահմանում կամավորական աշխատանքի շատ մեծ հնարավորություններ է ընձեռում։ Այդ 6 օրերի ընթացքում պատրաստվեցինք ֆլեշ-մոբի ու օգոստոսի 12-ին՝ երիտասարդության միջազգային օրը, VTC-ի բակում պարեցինք։ Ի դեպ, այդ օրը մեր թիմով մասնակցեցինք նաև ԿԳ նախարար Արայիկ Հարությունյանի հետ հանդիպմանը։ Անմոռանալի էին նաև մեր խաղերը, երեկոյան դիսկոտեկները, պարերն ու վերջին օրվա հրաժեշտի խարույկը։

Բնականաբար, չէինք ուզում բաժանվել 6 օրում շատ հարազատ դարձած մարդկանցից, բայց մյուս կողմից էլ, լցված էինք անսահման էներգիայով, եռանդով, վճռականությամբ ու անհամբերությամբ, որ գնանք մեր համայնքներ ու ինչ-որ մի բան փոխենք դեպի ավելի լավը։

Դու դառնում ես ուժեղ, երբ քեզ ասում են, որ դու կարող ես, հավատում են քեզ ու քո ուժերին։ Շնորհակալ եմ բոլոր այն մարդկանց, ում «մատը խառն է» այս ծրագրի մեջ։

Ի գո՛րծ, երիտասարդնե՛ր, մենք կարող ենք, մենք պետք ենք։

Բարև, իմ կարոտած ընթերցող: Քեզ միշտ բաժին հասնող երկրորդ դեմքը այսօր ուզում եմ մեկ ուրիշին նվիրել: Վստահ եմ, որ դեմ չես լինի: Այսօրվա «քեզ»-ս, «դու»-ս ու «քոնը»-ս Կապանիս եմ ուզում հղել: Վերջին օրերին Կապանում անընդմեջ միջոցառումներ, փառատոններ ու համերգային երեկոներ են կազմակերպվում, ու դա էլի մեկ առիթ է՝ խոսելու այն ամենահարազատներից մեկի մասին, որ ունեմ…

Օգոստոսի 17-ին նշվում էր Կապանի օրը։ Սովորաբար քաղաքի օրը հոկտեմբերին ենք տոնել, բայց այս տարի լավ էր մտածված․ որպեսզի մայրաքաղաքում և «օտար ամայի ճամփեքում» սովորող ուսանողները ևս հնարավորություն ունենան մասնակցեու միջոցառմանը, քաղաքի օրը տոնվում էր օգոստոսին:

Կապանս երբեք այսքան կյանքով լի չէի տեսել: Մեկ շաբաթ քաղաքի բոլոր հատվածներում մարդիկ եռուզեռի մեջ էին: Սկսած երիտասարդական փառատոնից, որտեղ ես ևս կամավոր էի, մինչև քաղաքի օրվան նվիրված «Ռեինկարնացիայի» համերգը, կապանցիներս անընդհատ մի իվենթից մյուսին էինք վազում: Քաղաքի շնորհալիները իրենց արվեստը ներկայացնելու հնարավորությունն ունեցան մի քանի օր շարունակ Նժդեհի անվան կենտրոնական հրապարակում կազմակերպված ցուցահանդեսի շրջանակներում: Նույնպես ակտիվ էին ուսանողները, որոնք ամենամյա «Ուսանողական ամառ» ճամբարի շրջանակներում այցելում էին Արցախ, Ջերմուկ, մասնակցում ինտելեկտուալ, ժամանցային երեկոների, կինոդիտումների և այլն: Դե իսկ քաղաքի օրը ասեղ գցելու տեղ չկար: Աշխարհը Ղափանի բարբառ էր շնչում: Փողոցներում՝ քայլելու, նստարաններին՝ նստելու, ֆրեշում՝ հերթ կանգնելու տեղ անգամ չկար: Օրը հագեցած էր դեռ առավոտից:

Համայնքապետարանը «Լավագույն բակ» անվանակարգում մրցույթ էր հայտարարել, մեր բակն էլ էր պայքարողներից: Օրվա ամենասկզբից երեխաները՝ փուչիկներով զարդարում էին բակը, մաքրում, հավաքում ու ավելի կոկիկ տեսք հաղորդում: Կապանի օրվան նվիրված երկու նոր տեսահոլովակ է լույս տեսել: Ստեղծագործ մտքի պակաս մենք երբեք չենք ունեցել: Դե «Ռեինկարնացիան» էլ օրը լցրեց դրական ու երաժշտական էմոցիաներով:

Միջոցառումներն ավարտվեցին Կապանի հիմնով ու մի շքեղ, շա՜տ շքեղ հրավառությամբ, որը և՛ նկարում էի, և՛ փորձում աչքիս տակով ամեն դեպքում կենդանի նայել: Քաղաքիս նման ճոխ ու գունեղ էր հրավառությունը:

Փոքր ժամանակ Կապանի հիմնը երգում էինք դպրոցական բոլոր միջոցառումների ժամանակ, ամսի 17-ին հիշեցի, որ արդեն մի տարուց ավել կլինի՝ չէի երգել: Մի լավ ուրախացանք, դե հա, հերթը շատ էր, չհասցրինք ֆրեշ խմել, բայց կարևորը՝ թարմ ու անմոռանալի հուշերով լցվեցինք:

Անցյալ տարի քաղաքիս օրը Ռավեննայում մշակութային այցի էինք, ես հիանում էի իտալական ամենասիրուն քաղաքներից մեկի ճարտարապետությամբ ու յուրօրինակ գեղեցկությամբ: Հիանում էի՝ հոգուս խորքում Կապանում կազմակերպված Նեմրայի համերգին երգելով: Ու թե սիրտս քանի կտորի կբաժանվեր, եթե այս տարի էլ քաղաքիս օրը էստեղ չլինեի, ավելի լավ է՝ չասեմ․․․

Դե, շնորհավոր տոնդ, հարավային մայրաքաղաք: Չնայած՝ ի՞նչ հարավային, է: Դու իմ սրտի ամենակենտրոնական ու ամենաիսկական մայրաքաղաքն ես: Իմ խենթ ու անհոգ օրերի վկան ու փայփայողը:

Տոնդ շնորհավոր, Կապանս․․․

Համացանցով ծանոթացա մի աղջկա հետ, ով անօգնական կենդանիներին օգնում էր, խնամում, ընտանիքներ գտնում նրանց համար, և երբ իր էջում տեսա խոշոր դեղին աչքերով և դեղին ու սպիտան գույներ ունեցող փոքրիկ կատվին, մտածեցի, որ կարող եմ իր համար լավ ընկեր լինել: Ամեն ինչ արեցի կատվին իմ տուն բերելու համար։ Մի քանի օր հետո մենք մտերմացանք: Կատուն իմ տանը արժանացավ հատուկ վերաբերմունքի ՝ միշտ ուշադրության կենտրոնում էր, մշտապես խնամում էի, խաղում հետը, կերակրում իր համար նախատեսված հատուկ կերով։

Այո՛, կարող եք մտածել, որ այս պատմության մեջ ոչ մի արտասովոր բան չկա, բայց մի օր կատվին ես գտա իմ պատուհանագոգին. նա ականջները սրել էր և ուշադիր նայում էր դեպի դուրս։ Մոտեցա, ես էլ նայեցի. մեր բակն էր, ոչ ոք չկար ու ոչինչ չկար հետաքրքիր, ինչին կարելի էր այդպես սևեռուն նայել, բայց նա այնտեղ նստեց երեք ժամից ավել, իսկ առավոտյան, երբ բացվեց մեր տան դուռը, կատուն փախավ, ու ես չկարողացա նրան բռնել։ Ինչո՞ւ փախավ կատուն։ Ես շատ երկար էի մտածում նրա գնալու մասին, նույնիսկ տան դուռը բաց էի թողել, որ գար, համոզված էի, որ կգա, իջնում էի մեր բակ ու կանչում նրան, սպասում էի, որ վազելով կգա, մեղավոր աչքերով ինձ կնայի, կամ գոնե կարձագանքի իմ կանչին, բայց…

Հակառակ իմ սպասումներին, կատուն այդպես էլ չեկավ, ու հիմա հաստատ գիտեմ, որ չի գալու։ Պատճառը սահմանափակումն էր: Նրան, ինչպես բոլորին, ազատություն էր պետք՝ մի բան, որը հասկանալը շատ դժվար է: Նույնիսկ սերը, որ վեր է ամեն ինչից ՝կորցնում է իր արժեքը, երբ սկսում ես սահմանափակել սիրելիիդ։ Ահա թե ինչու են մարդու համար պատիժ ընտրել ոչ թե՛ մահը, այլ ազատազրկումը։ Կյանքը ոչինչ չարժե առանց ազատության։ Լավ է մեռնել որպես ազատ մարդ, քան ապրել որպես գերի։ Կատվի համար երևի ոչինչ չարժեր ՝ սերը, հոգատարությունը, ուշադրությունը, եթե նա չուներ ազատություն: Երևի ճնշվում էր տան պատերի մեջ, երևի նրա համար հարազատ հողը ավելի երանելի էր, քան տան հարմարավետ գորգը, իսկ ես մտածում էի, թե օգնել եմ իրեն նոր կյանք շնորհելով, իրեն սիրելով։

Ես հիմա էլ եմ ասում, որ արտասովոր ոչ մի բան չկար այս պատմության մեջ, բայց միայն դրանից հետո ես սկսեցի գիտակցել ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ասվածի գինը։ Երևի մեր դժբախտությունների պատճառը հենց սահմանափակումներն են։ Մենք մեզ համար ինչ-որ սահմաններ ենք գծել ու ապրում ենք դրա կաղապարներում` մտածելով, որ դա չի կարելի, դա դուրս է մեր սահմաններից, այնինչ տիեզերքը անսահման է, բայց փոքրիկ մարդն իր համար սահման է գծել ու ապրում է դրա ներսում:

Ես հասկացա, թե ինչ է ազատությունը։ Ոչինչ հետ չպահեց կատվին. ահա ամենակարևորը, որ ես սովորեցի։