44-օրյա պատերազմի ընթացքում Շանթ Նավոյանի՝ նոթատետրում արված գրառումներն այդ օրերի իրական վավերագրությունն են, երբ կարդալիս աչքիդ առաջ հայտնվում են պատերազմի բոլոր դրվագները։ Էջերից մեկում Շանթը գրում էր․
«Սաղավարտը մարմնի մաս էր դարձել, որից երազում էինք ազատվել և որով մեզ ապահով էինք զգում։ Ամեն անգամ թաքստոց նետվելիս աղոթում էինք ողջ դուրս գալու համար, քնելիս աղոթում, որ իմ ուղղությամբ եկող արկերը շեղվեն ճանապարհից․․․»։ Ցավոք, Շանթի ուղղությամբ եկող հարվածներից մեկն այդպես էլ չշեղվեց 2020թ․ հոկտեմբերի 10-ին՝ թվացյալ հրադադարից կես ժամ անց։
Շանթ Նավոյանի մայրը որդու մասին անցյալով խոսել չի կարողանում։ Ասում է՝ Շանթի ներկայությունն անդադար ու անընդհատ են զգում։ Վստահ են, որ նրա ներկայությունը զգում է նաև իր հարազատ ու սիրելի քաղաքը՝ Երևանը, որի շենքերի տանիքներին Շանթն անընդհատ իր ազատությունն էր գտնում։ Թռչում էր տանիքից տանիք, նստում ու մենակ մնում իր մտքերի հետ։
Թեև ինքնամփոփ էր ու սիրում էր մենակ մնալ, բայց մեծ ընկերասեր էր և իր մտքի ճկունությամբ ու ազատությամբ գրավում էր շրջապատի բոլոր մարդկանց։ Դեռ 19-ը չլրացած Շանթը հասցրել էր սիրել։ Շատերը զարմանում էին, որ այդ տարիքում այդքան հասուն զգացմունքներ ուներ և վստահ որոշել էր՝ ընկերուհին միակն է իր կյանքում մինչև վերջ։
Մայրը պատմում է․ «Շանթը դեռ 14 տարեկանից անընդհատ գրում էր իր մտքերը, այն, ինչ զգում ու տեսնում էր։ Իր զոհվելուց հետո, երբ պահարաններում էլ գտանք ձեռագիր գրառումները, որոշեցինք հավաքել ամբողջն ու գիրք հրատարակել»։
7 ամսվա աշխատանքից հետո հրատարակվեց Շանթ Նավոյանի՝ «Խոսողը չգիտի, իմացողը չի խոսում» գիրքը, որտեղ Շանթի մտքերն են, պատերազմի օրերի գրառումներն ու նրա մասին պատմությունները։ Մայրն ասում է՝ գիրքը շատ կարճ ժամանակում բեսթսելլեր դարձավ ու հատկապես պատերազմական գրառումները զարմացրել էին բոլոր ընթերցողներին։
Մայրն ասում է․ «Ես իսկապես զգում եմ Շանթի ներկայությունը, նրա ֆիզիկապես բացակայությունն է, որ սարսափելի ցավեցնում է։ Պետք է ուժ գտնել ու չչարանալ, բավական է մի փոքր անգամ թուլանալ, ու դա կսկսի հաղթել։ Ես փորձում եմ մնալ այն մտքով, որ Շանթը շարունակում է ծառայել։ Ես կմնամ հավերժ սպասող նրան»։
Նրանց պատմությունները նույնն են, բայց միևնույն ժամանակ, տարբեր ու յուրահատուկ: Նրանց 44 օրը նման էր գրքի կամ ինչ-որ ֆիլմի, որի հաջորդ տեսարանին բոլորս լարված սպասում էինք, և հակառակ բոլոր ֆիլմերի, մենք ուզում էինք, որ այն րոպե առաջ ավարտվի:
Այս ֆիլմում էմոցիաները տարբեր էին, բայց մեկ նպատակի համար դրանք դարձել էին այնքա՜ն նույնը… Իսկ որտեղի՞ց նրանց այսքան ուժ, կամք ու նպատակ ավելին անելու հայրենիքի համար: Հերո՞ս, իսկ միգուցե այս բառը դեռ քի՞չ է նրանց համար:
Գոռը… Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի լսարաններից մինչև պատերազմի դաշտ ու հակառակը:
Գոռին բնութագրելիս առաջին բառը պիտի լինի բարությունը, իսկ հետո հայրենիքի համար կյանքը չխնայելու պատրաստակամությունը: Ծառայության անցնելը նրա համար ոչ թե լոկ հայրենքի պարտքն էր, այլ պատասխանատվություն ու սեր առ հայրենիք, որը գործով պիտի ապացուցվեր: «Ամեն ինչի մեջ պետք է դրականն ու լավը տեսնել»,- ասում է Գոռը և աչքերի մեջ թախիծով, բայց ժպիտով ու հպարտութամբ պատմում իր երկու տարիների, և հատկապես պատերազմի մասին:
Բայցից հետո, միշտ շունչդ պահած ես լսում, քանի որ այդ պահին շատերի ժպիտն ուղղակի սառել է, շատերը չեն հասցրել անգամ վերջին ջրի կաթիլը խմել… Իսկ շատերն էլ սառել են մի պահ, բայց հավաքել իրենց և սկսել պայքարը հանուն հայրենիքի:
Ախր, հայրենիքին տերեր պետք չեն, հայրենիքին տեր կանգնել է պետք, իսկ Գոռն այդ պարտականության կրողներից մեկն է: Նա լեռներում ու ձորերում ավելի մոտ էր իր այդքան սիրելի հայրենքին, որտեղ իրականության հետ առնչվելն այդքան էլ հեշտ գործ չէ:
Մենք շատ հաճախ ենք ծրագրեր մշակում մեր կյանքի համար, չիմանալով, թե որ պահին և ինչպես կփոխվի ուղեցույցը: Գոռն ապագա ծրագրավորող է, բայց կմտածե՞ր արդյոք, որ հազարավոր զրոների ու մեկերի խաչմերուկում խաղաղություն է ծրագրելու:
-Շատընկերներկորցրեցի, մոտընկերներ….
Ժպտերես տղայի դեմքից միանգամից կորչում է ժպիտը, չէ՞ որ կան թեմաներ, որոնց մասին խոսելիս մենք ինքներս մեր էմոցիանեերը դժվար ենք կառավարում:
Պատերազմի դաշտից կամ հիշողություններ են գալիս, կամ տղաներ, ովքեր երբեմն թաքցնում են իրենց հույզերը, բայցևայնպես ամուր պահում այն հիշողությունները, որոնք փոխել են իրենց կյանքը:
Պատերազմը մեզնից կամ տանում, կամ ավելի է ամրացնում այն, ինչ մենք ունեք: Ես էլ, մյուսն էլ, մեկ ուրիշը հեռվում, Գոռը, շատերս, խոստում ունենք, որ ուր էլ որ լինենք, հայրենիքին մենակ չենք թողնելու, ինչ էլ որ լինի: Կրթությամբ ու աշխարհի գիտելիքները մեր տուն բերելով այն դարձնելու ենք այն, ինչի մասին մեր շատ զոհված ընկերները երազում էին:
Պատերազմը փոխել է Գոռին, դարձրել ավելի հոգատար ու բարի, որովհետև հայրենիքը նման կորովով երիտասարդների կարիքը շատ ունի: Այսօր Գոռը շարունակում է իր կրթությունը Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի համակարգչային գիտություն բաժնում: Հայրենիքի համար լավագույն մարդ լինելու համար նա ունի բոլոր տվյալները, նա արել է ամենաանհնարինը՝ չմտածելով անգամ իր սեփական կյանքի մասին, իսկ այժմ նույն պատրաստակամությամբ էլ հասնելու է այն լավագույն մասնագետի բնութագրին, որի կարիքն այսօր մենք՝ հայերս, շատ ունենք…
Այս ֆիլմում էմոցիաները տարբեր էին, բայց մեկ նպատակի համար…
Երբ տատիկիս տանը նկարներն էի նայում, մի կնոջ նկար տեսա, ով հայկական տարազով էր` ճակատին կոպեկներ, մեջքին` քամար: Հարցրեցի տատիկիս, ասաց, որ իր տատն է` բուն ղարաքիլիսեցի Վարդիգյուլը, որին հիմա էլ բոլորը հիշում են ու պատմում նրա մասին հյուսված անեկդոտները:
Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու լեռան լանջերին էր փռված հին Ղարաքիլիսան` իր ծուռտիկ-մուռտիկ փողոցներով և նեղ անկյուններով, որտեղի բնակիչներին նամակներ էին ուղարկում հետևյալ հասցեներով. «Ուգլ Կասպունսկի` Ղազի բներ, փթիր Աղավնիկին կամ Օյին Վարդիգյուլին»: Եվ փոստատարը մեծ պատրաստակամությամբ հանձնում էր այդ նամակները նրանց: Հաջորդ օրը ծերանոցի կանանց խումբը հետաքրքրվում էր, թե ինչ է եկել նամակներում, թեև փոստատարը չէր մոռացել օր առաջ նամակի բովանդակությունը ներկայացնել թաղի կանանց: Ղարաքիլիսայի բոլոր դեմքերը հավաքվում էին ծերանոցում, իսկ ծերանոցը հին բաղնիքի շենքն էր: Վարդիգյուլը ծերանոցի կարկառուն դեմքերից էր: Այստեղ էր գալիս գդոզ Ռուբենը, որ շատ գրական էր խոսում, Աղագուլը, շատ գրքեր կարդացած Թամաշ բիբին, որ խոսում էր Նապոլեոնից, Պյոտր Առաջինից, Լենինից, և այնքան էր պատմել նրանց մասին, որ Վադիգյուլ տատը քնած ժամանակ արտասանում էր նրանց անունները, իսկ երբ տատիկս հարցնում էր իր տատիկից, թե.
-Նանա, էտ ի՞նչ մարդկանց անուններ էիր տալիս:
-Աղջի, ի՞նչ եմ նալ: Թամաշը մէ շաբաթ ի` էտ գիրքն ի պատմել:
Ամենակոմիկականը տատի ամուսնությունն է. ամուսնացել է 12 տարեկանում: Բակում ցեխի հետ խաղալիս հարևան Գուգուշը եկել է նշանելու` մի սանր ու մի լվացքի տաշտ ձեռքին: Վարդիգյուլը հարցնում է.
-Վարդիգյուլ,- պատասխանել է փեսան,- իրիկունը ջուր կտաքցուցես, էդ ցեխոտ ոտքերդ կվլանաս:
Բա:
Իսկ 45 տարեկանում մի հինգ գիշերանոց է պահել և պատվիրել.
-Ախչի, Վայրը,- ասել է հարսին, որ մեռնեմ, էս խինգն էլ կխաքցուցես, ընդի ցուրտ է լինելու, հանկարծ չմրսեմ, գինա՞լ ես, խողը պաղ ի, կպաղեմ: Իսկ ինքը մահացել է 98 տարեկանում: 90-ից հետո մի հինգ անգամ տնեցիք ծախսերի ցուցակ են գրել, պատրաստվել, իսկ ինքը անկողնու միջից գլուխը բարձրացրել է ու ասել.
Կյանքում դեռ բաներ կան, որ կարելի է սիրել։ Այո’, բնությունը, ծառը, ծաղիկը, կենդանիները, բնության երևույթները, լեռը, քարը, ամեն ինչ…
Ամեն ինչի մեջ սեր կա դեռ, ես նոր եմ հասկացել, կամ գուցե կարիք կար մի քիչ մեծանալու, որպեսզի զգայի ամեն ինչի մեջ թեկուզ չնչին երջանկությունը։ Գուցե կարիք կար մեծանալու, որպեսզի զգայի, թե որքան գեղեցիկ է ամեն բան ստեղծել Աստված։
Այո’, ժամանակի հետ սովորում ես կարևորել ամեն բան քո կյանքում, նույնիսկ այն, ինչ քոնը չէ, այն, ինչին առաջ կարևորություն չէիր տալիս, այն, ինչ մի ժամանակ քեզ մի տեսակ անգույն ու անիմաստ էր թվում։
Կյանքումս ունեցած ամենագեղեցիկ առավոտները հենց այստեղ` իմ հին ու նոր, բայց միշտ ուրիշ, միշտ գեղեցիկ ու տարբերվող գյուղում են բացվել։ Ամեն առավոտ թռչունների երգի ներքո, ամեն առավոտ մաքուր օդ շնչելով, թարմ միրգ ուտելով։ Երևի դա է ինձ համար ամենագեղեցիկ ու երջանիկ առավոտը։ Արթնանում ես, անփութորեն արագ հավաքում մազերդ ու շտապում այգի` թարմ մրգերի ետևից։ Երևի կյանքում գեղեցիկ երևույթներից մեկն էլ հենց դա է, ու երբ չգիտես, թե երբ ես վերջին անգամ լինելու այստեղ` քո փոքրիկ գյուղի ծայրում գտնվող մեծ տանը։ Ու երևի դա էլ է առեղծվածային, հետաքրքիր ու տարբերվող, երբ չգիտես, թե քանի տարի, քանի ամիս, քանի օր ու ժամ է մնացել քեզ վայելելու այս ամենը։
Գուցե կարիք կա այդ ամենը մի քիչ շուտ նկատել, մի քիչ շուտ կարևորել երբեմն չերևացող այդ փոքրիկ երջանկությունները, որ հաճախ այնպե՜ս են լցնում կյանքդ։ Երևի կարիք կա հաճախակի դուրս գալ փողոց ու նայել քո տան պատերին, դուրս գալ այգի ու միրգ հավաքել, դուրս գալ պարզապես քայլելու քո գյուղի փողոցներով, դուրս գալ նայել սարերին, տներին, կենդանիներին, մարդկանց…
Գուցե կարիք կա գնահատել ամեն ինչ ավելի, քան առաջ էր, որ գոնե կյանքը մի քիչ շունչ առնի…
«Քո հանդեպ սերը սկսվում է հայրենիքի հանդեպ սիրուց, ու եթե ես չպահեմ ամեն միլիմետրը, որ մերն է, էդ սերը գնալով կպակասի թե՛ քո հանդեպ, թե՛ հայրենիքի», – այսպես էր 44-օրյա պատերազմի հերոս Արեգ Ադուրյանը պատասխանել սիրած աղջկա խնդրանքին` փորձել ծառայության չգնալ։
Արեգը, ում ընկերները հաճախ Արեգակ էին կոչում լուսավորության ու պայծառության համար, չափից շատ սիրում էր Հայաստանի լեռները, ու նրանց երկարաժամկետ հրաժեշտ տալ կարող էր միայն ծառայության գնալու և հայրենիքն ու լեռները պաշտպանելու համար։ Հայրն ասում է՝ լեռներն իր կյանքն էին։ Երբ ծառայում էր Իջևանում, լեռնագնացների իրենց խումբը այդ տարածքում լեռ էր բարձրանալու։ Արեգը հատուկ այդ օրվա համար արձակման թերթիկ էր խնդրել ու միացել թիմին։ Հատիսն էր սիրելի լեռը։
«Արեգի ներսում փիլիսոփա էր ապրում. դա նաև զգացվում էր ֆեյսբուքյան էջի գրառումներից։ 2020թ․-ին՝ անկախության օրը շնորհավորելիս, գրել էր` խնդրում եմ չդադարել ստեղծել ու ստեղծագործել, ժամանակ չկորցնել մեր պետությունն ավելի լավը դարձնելու գործում, քանի որ անկախության ամեն մի օրն անգին է», – պատմում է հայրը՝ Արտակը։
Արեգն ամենուր էր․ բժշկությունից մինչև գրաֆիկ դիզայն, ԹՈՒՄՈ ու լեռներ։ Իսկ Երևանը, իր ամեն անկյունով ու շենքով, Արեգի հավերժական սերն էր։ Երբ կարճաժամկետ մեկնում էր Ռուսաստանի Դաշնություն՝ հորն այցելելու, անընդհատ գրում էր ընկերներին․ «Երևանս ո՞նց ա, կարոտել եմ»։
Շարունակելով հոր գործը՝ Արեգն ընտրել էր բժշկության ուղին։ Սովորել էր Մխիթար Հերացու անվան քոլեջի ատամնատեխնիկական բաժնում, ընդունվել Հայբուսակ համալսարանի ատամնաբուժական ֆակուլտետը։ Ծառայության ընթացքում էլ բուժակ էր։
Հայրը պատմում է․ «Շատ ընկերասեր էր ու առանց չափազանցնելու՝ իր ընկերների համար անգամ կյանքը կտար։ Եվ այդպես էլ եղավ։ Հոկտեմբերի 19-ի առավոտյան 10։15 իր դասակի վիրավոր հրամանատարին բերում, հասցնում է մեքենային ու կարող էր հրամանատարի հետ դուրս գալ դիրքից, բայց նրան թողնում, ինքը վերադառնում է մարտի դաշտ։ 10։45 արդեն անմահացել էր»։
Հայրն ասում է, որ մինչ դեպքը տեղի ունենալը, կապվել էր բոլոր սիրելիների հետ ու խոսել, կարծես զգում էր՝ ինչ է լինելու։ Արեգի զոհվելուց հետո նրան փնտրել են 51 օր, ընտանիքն անգամ չգիտեր՝ զոհվել է, թե գուցե գերի է։ Երկար փնտրտուքների արդյունքում կարողացել են գտնել զինծառայողների, ովքեր գիտեին դեպքը տեղի ունենալու վայրը և ուղեկցել են ընտանիքին։
Արեգը միշտ լեռներում է ու ամեն անգամ լեռներ գնալիս կհանդիպեք իրեն։
Թամարա Սարգսյանը 17 տարեկան է, ապրում է Մառնեուլի շրջանի Դամիա գյուղում: Սովորում է գյուղի միջնակարգ դպրոցի 12-րդ դասարանում:
Թամարան բազմակողմանի զարգացած է, զբաղվում է նկարչությամբ և բանաստեղծություններ գրելով: Նրա խոսքով առանց այս երկուսի, իրեն չի պատկերացնում:
-Քանի՞ տարեկանից ես նկարչությամբ զբաղվում։
-Նկարել սկսել եմ փոքր տարիքից, դպրոցական ալբոմներս լի էին բնապատկերներով և դիմանկարներով։ Նկարչական կրթություն չունեմ, ծանոթ եմ այնքանով, ինչքան սովորել եմ դպրոցում։
-Ո՞րն է քո սիրելի նկարը, պատմիր մի փոքր դրա մասին։
-Սիրում եմ իմ նկարած յուրաքանչյուր նկար, չնայած ամենից հոգեհարազատը Թբիլիսիի նկարն է, երևի նրա համար, որ ինքս էլ անչափ սիրում եմ Թբիլիսին։
-Ե՞րբ ես սկսել գրել:
-Գրել սկսել եմ 13 տարեկանից, առաջին բանաստեղծությունս որբացած եղնիկի մասին է, որը բացի իմ ընտանիքի անդամներից, ուրիշ ոչ ոք չի կարդացել։
Ես ունեմ գրելու իմ աշխարհը, գրում եմ կյանքի, մարդկանց վերաբերյալ իմ պատկերացումները, փորձում եմ գրելու միջոցով արտահայտել իմ կարծիքը և տեսակետը։ Կարծես թե ես այսպես եմ փորձում ասելիքս հայտնել աշխարհին։
-Ազատ ժամանակ բացի նկարելը և բանաստեղծություններ գրելը, ինչո՞վ ես սիրում զբաղվել։
-Սիրում եմ գրքեր կարդալ, ժամանակ անցկացնել մտերիմների հետ և ձեռք բերել նոր ծանոթություններ։
-Ո՞վ կամ ի՞նչն է քո մոտիվացիայի աղբյուրը:
-Բոլոր այն մարդիկ, որոնք հավատում և վստահում են իմ ուժերին, հանդիսանում են իմ մոտիվացիայի անսպառ աղբյուրները։
-Նկարե՞լ, թե՞ գրել, ո՞րն ես համարում քեզ համար ապագա մասնագիտություն:
-Հավանաբար ամբողջ կյանքում ես կնկարեմ և կգրեմ, հնարավորության դեպքում երկուսն էլ կկազմեն իմ ապագայի մի մասը։
-Ապագայում ի՞նչ ես ուզում դառնալ:
-Ցանկացած մասնագիտության մեջ ինձ համար կարևոր է, որպեսզի դառնամ լավ մասնագետ, կարողանամ ունեցածս գիտելիքը փոխանցել առավելագույն չափով, անկախ նրանից, թե ինչ մասնագիտություն կունենամ։
Ես հայ եմ։ Անվախ, քաջ և հզոր ազգի զավակ: Այնպես է պատահել, որ ծնվել, մեծացել և ապրում եմ Վրաստանում։ Չնայած այն բանին, որ ապրում եմ այստեղ՝ Հայաստան աշխարհը միշտ իմ սրտի մի անկյունում եղել է, կա և կմնա։
Մի քանի շաբաթ առաջ մեկնարկեց «Քայլ դեպի տուն» ծրագիրը, ես էլ առաջին հոսքի մասնակից էի։ Սա այն ծրագիրն է, որը հնարավորություն է տալիս ծանոթանալ տարբեր երկրներում ապրող հայ երիտասարդների հետ, տեսնել, ճանաչել, բացահայտել և կրկին ու կրկին սիրել մեր հայրենիքը։ Հենց այդպես էլ եղավ…
Կլինեմ անկեղծ՝ այս 13 օրերը իմ կյանքի ամենագունավոր, ամենապայծառ, ամենաուրախ օրերն էին, որ երբևէ կարող էի ունենալ։ Շրջապատված էինք այնպիսի լավ ու բարի մարդկանցով, որոնց մոռանալը անհնար է, ստեղծվել էր այնպիսի լավ միջավայր, որ բոլորիս մոտ տուն վերադառնալու ցանկությունը անհետացել էր։ Բազմատաղանդ, խելացի ջոկատավար-ուսուցիչներ, ծրագրի ղեկավարներ, ովքեր իրենց գործը կատարում են մեծ նվիրվածությամբ, սիրով ու ջերմությամբ։ Այս 13 օրերը ապրել ենք մեծ ընտանիքի նման, մեկը բոլորի համար, իսկ բոլորը՝ մեկի։ Եվ այս օրերը անմոռանալի են։
Էքսկուրսիաներից տպավորություններս բառերով նկարագրելը անհնար է։ Ամեն օր երկուժամյա ճանապարհին մեր աչքի առջև բացվում էր Հայաստանիս աննկարագրելի բնության հրաշալի տեսարան։ Իսկ Հայաստանի տարբեր վայրերը, ուր մենք հասցրեցինք այցելել, խոսում էին նրա հազարամյա պատմության մասին։
Մեր այցելած վայրերից կառանձնացնեմ Եռաբլուրը, ուր մեր այցին շատ էի սպասում, որտեղ կամա թե ակամա, թափվում են մարդկանց ամենաանկեղծ արցունքները։ Չէ՞ որ յուրաքանչյուրս պարտավոր ենք իմանալ մեր հերոսների ազգանվեր սխրանքի մասին, ծաղիկներ դնել և խոնարհվել նրանց շիրիմին…
Եվ այնքան հաճելի էր, երբ ուր էլ գնայինք, ասում էին. «Դուք ձեր տանն եք, ձեր հայրենիքում»։ Եվ այո, դա այդպես էր։ Սովորեցինք Հայոց պատմություն, Հայոց լեզու, ազգագրական երգ ու պար։ Այս ամառվա շոգին անգամ դասի նստելն էլ էր հետաքրքիր ու հաճելի։
Ծանոթացանք և ճանաչեցինք Հայաստանի տաղանդավոր մարդկանց, որոնց գործին կհետևենք միշտ։
Ծրագրի առաջին օրերին ամեն բան այլ էր. մասնակիցներից շատերին չէինք ճանաչում, բայց շատ-շատ էինք ուզում ծանոթանալ, փոքր-ինչ ամաչում էինք, իսկ երբ արդեն ժամանակն էր վերադառնալու մեր երկրներ, իրար այնքան հարազատ էինք դարձել, որ բաժանումը արցունքներով էր ու ծանր, կապը` ամուր, որը շարունակվելու է միշտ։
Տիգրան Հարությունյանն արտիստ էր իր բոլոր հատկանիշներով․ գեղեցիկ ու ոչ ոքի անտարբեր չթողնող արտաքին տեսքը, գրավչությունն ու արտիստիզմը նրան բեմից ու էկրանից բացի այլ տեղ գնալու հնարավորություն չէին թողնում։ Ընկերները Տիգրանին հաճախ անվանում էին երիտասարդ Դի Կապրիո։
Պարարվեստի քոլեջում սովորելուց ու երկար տարիներ տարբեր խմբերում պարելուց հետո Տիգրանն ընտրեց Երևանի թատրոնի և կինոյի ինստիտուտը։ Սովորելուն զուգահեռ պարում էր «Ամարաս» համույթում, նրանց հետ հասցրել էր արտերկիր մեկնել համերգների, մասնավորապես Փարիզ և Մոսկվա։
Տիգրանը դեռ դերասանական կրթություն չուներ, սակայն ի ծնե տաղանդի շնորհիվ բազմաթիվ առաջարկներ էր ստանում հայկական շոու-բիզնեսի ներկայացուցիչների տեսահոլովակներում նկարահանվելու համար։ Խաղում էր «Outdance» սիթքոմում և պարում Հակոբ Պարոնյանի անվան թատրոնում։
«Տիգրանը մեկ միավորի տարբերությամբ ընդունվեց անվճար ու ծառայության մեկնեց իր հասակակիցներից ավելի ուշ։ Այդ ժամանակ ուրախացել էինք, որ ուսումը կավարտի, նոր կգնա ծառայելու, բայց ինչ իմանայինք՝ ինչ է սպասվում․․․», – ասում է Տիգրանի մայրը՝ Լիանան։
14 տարեկանից Տիգրանն աշխատում էր ու ծառայությունից առաջ աշխատանքային փորձ ուներ բազմաթիվ ու ամենատարբեր ոլորտներում։ Ասում էր՝ ես պիտի ունենամ ամեն ինչ։
Ընկերների խոսքով՝ Տիգրանի հետ տխուր լինելն ու ձանձրանալն անհնար էր։ Ցանկացած պարագայում դրական ու լավատես էր։ Էքստրիմի սիրահար էր ու անգամ մոտոցիկլետ էր գնել։ Նրան կարելի էր գտնել ցանկացած բարձունքից թռչելիս։
Տիգրանը ծառայում էր Հադրութում, պատերազմի օրերին էլ այնտեղ է եղել։ Զինակից ընկերները պատմում են, որ նա ուժեղ զինվոր էր, կամային ու պատրաստ օգնելու ընկերներին։ Հենց այդպես էլ՝ ընկերոջը փրկելիս հերոսացել էր 2020թ․ հոկտեմբերի 10-ին։
Տիգրանն ու մայրն ամենաամուր թելերով էին կապված իրար՝ միշտ միասին, կառուցելով ընդհանուր երազանքներ ու նպատակներ․ «Միշտ մտածել եմ, որ եթե Տիգրանին որևէ բան պատահի, ես չեմ ապրի։ Բայց հիմա շարունակում եմ կյանքս Տիգրանի ուժով։ Ասում էր՝ քո աչքերին արցունք չպիտի լինի, մամ։ Ու հիմա էլ ես գլուխս բարձր, ուժեղ շարունակում եմ ապրել հանուն Տիգրանի, չեմ չարացել, որովհետև նա էլ այդպիսին չէր»։
Տիգրան Հարությունյանի ընտանիքը Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամի շահառու է։
