anush mkrtchyan

Շենիկի ՏնաՇենը

Գյուղում ապրելու ամենամեծ առավելությունը քաղաքից չլինելն է, իսկ քաղաքից լինելու միակ առավելությունը՝ քաղաքից լինելը:

Երբեք չեմ փայլել երաժշտական ունակություններովս, թեև ինձ մեծ երգչուհի էի համարում ՝ սանրը ձեռքիս: Չնայած երաժշտական լսողությու չունենալուս, մայրս միշտ ինձ դաշնակահար էր պատկերացնում, տատս էլ ՝ քանոնահար: Երևի, եթե գյուղում չլինեի, ստիպված կլինեի նոտա սովորել ու որևէ գործիք նվագել, բայց գյուղս փրկեց ինձ:

Ի պատասխան իմ անտաղանդ կերպարի, գյուղում շատ երեխաներ կան, որոնք արվեստի հետ մեծ առնչություն ունեն: Իմ միակ տաղանդը՝ քիչումիչ գրելն է, և թունդ սուրճ պատրաստելը:

Ու այդ շատ ու շատ երեխաներ՝ զարգանալու ու կատարելագործվելու հնարավորությունից զրկված լինելով, իրենց տաղանդը ներդնում են դարպասներին կավիճով նկարելու ու դպրոցական հանդեսներին՝ բերանը բացել-փակելու մեջ:

Երևի կհամաձայնեք, որ դպրոցում երեխաները ոչ միշտ են իրենց ազատ դրսևորում , ու շատ տաղանդներ մնում են անհայտ: Հենց այս տաղանդներին որոնելու ու բացահայտելու ձգտումով էլ մի երկու ընկերներով որոշեցինք գյուղում զարգացման կենտրոն բացել:

30 տարվա ստաժավոր ուսուցիչներից հետո 15 տարեկան աղջկան «ուսուցչի» դերում դժվար է պատկերացնել: Խնդրել եմ, որ ինձ ազգանունով կամ «ընկեր»- ով չդիմեն. ինձ իմ անունը դուր է գալիս:

Կենտրոնի անունը բավականին ոգևորիչ է Շենիկի «ՏնաՇեն» ակումբ: Երեխաների թիվը գնալով շատանում է, ու դրան նպաստում է ծրագրի անվճար լինելը: Ակումբում աթոռներ չունենք, մենք նստում ենք բարձերին, խոսելուց կանգնել պետք չէ, իսկ ձեռքի փոխարեն՝ մատ ենք բարձրացնում:

Մենք գտել ենք գյուղի երեխաներին «դաշնակահար» ու «քանոնահար» դարձնելու մեր բանաձևը: Դրա համար նոտա սովորել պետք չի, պարզապես պետք է հավատալ ու չսահմանափակել մեզ գյուղի ներսում, ինչու չէ՝ ձգտել քաղաքին, բայց լինել գյուղացի:

svetlana davtyan

Լավագույն ժամանակը

Պատահական հանդիպումը լավ գրքի հետ կարող է ընդմիշտ փոխել մարդու ճակատագիրը

 Մարսել Պրեվո

Գրքեր կարդալու համար երևի թե ամենալավ շրջանը ամառն է: Իհարկե, դպրոցը ինձ չի խանգարում գիրք կարդալ, բայց ամռանը ազատ ես, չունես գործեր, չկան դասեր, կարող ես առավոտից մինչև ուշ գիշեր հանգիստ կարդալ: Սիրում եմ կարդալ արկածային գրականություն, պատմվածքներ, սիրային պատմություններ: Կարդում եմ ամեն ժամանակ, անգամ, երբ տխուր եմ լինում, կարդում եմ և մոռանում եմ տխրությանս մասին՝ տարվելով կերպարների կյանքով: Իհարկե, ես սիրում եմ հայ գրողների ստեղծագործությունները, բայց արտասահմանյան գրականությունը տարբերվում է: Շատ սիրելի գրողներ ունեմ որոնցից են՝ Ալեքսանդր Դյուման, Վիկտոր Հյուգոն, Գարսիա Մարկեսը, Բալզակը և այլն: Բայց բոլոր գրողներից ինձ համար տարբերվում է Գարսիա Մարկեսը իր «Հարյուր տարվա մենություն» վեպով:

Գրողներ իրենց ամբողջ կյանքը նվիրում են իրենց աշխատանքին, գրում են ամբողջ կյանքի ընթացքում և մեծ ժառանգություն են փոխանցում ապագա սերունդներին: Գրքեր կարդալու միջոցով կարողանում ես ավելի շուտ ճանաչել մարդկանց, շատ հաճախ կյանքիդ մեջ բախվում ես մի է իրավիճակի, որը կարծես կարդացել ես, կարողանում ես հասկանալ, թե ինչ քայլ կատարես:

Ասում են՝ գրքեր այրելուց բացի կա ավելի մեծ մեղք՝ դա գրքեր չկարդալն է: Անկեղծ ասած, ուրախ եմ, որ այդ հանցագործներից չեմ: Բոլոր մարդիկ, անկախ տարիքից, պետք է կարդան գրքեր: Հիմա ամառ է, գրքի հետ ծանոթանալու լավագույն ժամանակը:

anush hovhannisyan

Օպտիմալացվո՞ւմ ենք

Ահա արդեն տևական ժամանակ է խոսակցություններ ենք լսում դպրոցների օպտիմալացման մասին: Առաջ նման խոսակցություններին ուշադրություն չէինք էլ դարձնում, սակայն հիմա ամեն մի նման լուրից իրար ենք խառնվում, փորձում հասկանալ՝ ինչ է դա, որովհետև այդ լուրերը սկսել են նաև մեզ առնչվել: Ասում են՝ մեր դպրոցը ևս փակվելու է: Պարզաբանումներ ստանալու նպատակով որոշեցի հարցազրույց վարել մեր՝ Արմավիր քաղաքի թիվ 4 ավագ դպրոցի տնօրեն Անի Քալաշյանի և փոխտնօրեն Լիլիթ Եփրեմյանի հետ:

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

-Ընկեր Քալաշյան, վերջերս շատ են խոսում դպրոցների օպտիմալացման մասին, կարո՞ղ եք ներկայացնել՝ ինչ ծրագիր է դա:

-Օպտիմալացման ծրագրին մենք բախվեցինք, երբ կոնկրետ մեզ վերաբերվեց դա: Ծրագիրը իրենից ներկայացնում էր այսպիսի մի սխեմա` դպրոցներ էին փակվելու: Գումար խնայելու հարց էր միգուցե այստեղ: Որոշ դպրոցների փակվելուց հետո խնայված գումարը ուղղորդվում է մեկ այլ դպրոց ավելի բարելավելու և կրթության որակը բարձրացնելու համար:

-Լուրեր են պտտվում, որ մեր դպրոցը նույնպես փակվելու է: Ի՞նչ կասեք այդ մասին: 

-Նախ ասեմ, որ այդ լուրերը շատ ցավոտ է լսելը: Այո, մեր դպրոցը արդեն փակվելու առաջ է կանգնած: Դպրոցը 50 տարվա պատմություն ունի, կայացած է որպես ավագ դպրոց, ունի գրեթե 300 աշակերտ: Իմ կարծիքով այն չի կարող փակվել, քանի որ բավականին լավ ցուցանիշներ ունենք: Քաղաքում կա 2 ավագ դպրոց, և մեր դեպքում աշակերտների թիվը բավարար է: Սակայն մեզ ասացին, որ կա մի այսպիսի տարբերակ. ավագ դպրոցից դառնալ հիմնական: Ինչքանո՞վ է նպատակահարմար. մենք արդեն կայացել ենք որպես ավագ դպրոց, ունենք լավ մասնագետներ և ունենք աշակերտներ, ովքեր բավականին բարձր ուսման առաջադիմություն ունեն:

-Փակվելուց հետո ո՞ւր պետք է գնան աշակերտները և ուսուցիչները: 

-Առաջարկ կար, որ փակվելու դեպքում աշակերտները ուսուցչական կազմի հետ միասին տեղափոխվեր քաղաքի մյուս ավագ դպրոցը: Աշակերտների համար բավականին դժվար էր համակերպվել այդ առաջարկին: Բազմիցս դժգոհություններ լսել ենք, բայց տեղափոխության դեպքում նրանց հետ կապված ոչ մի խնդիր չի լինի:

-Կլինե՞ն ուսուցիչներ, ովքեր կկորցնեն իրենց աշխատանքը այս որոշումից հետո: 

-Տեղափոխության արդյունքում աշակերտները հաստատ չեն տուժի: Ուսուցիչների հարցն է անորոշ, քանի որ չգիտենք. արդյո՞ք բոլորը նոր դպրոցում աշխատանք կունենան, թե ոչ: Ուսուցիչներ կան, ովքեր արդեն մոտ են կենսաթոշակային տարիքին, և հնարավոր է, որ նրանք կորցնեն աշխատանքը:

-Դպրոցից դուրս մենք շատ խոսակցություններ ենք լսում, թե ինչու պետք է փակվի, կամ որ հաստատ փակվելու ենք…

-Մեզ էլ են այդ խոսակցությունները հասնում, և շատ վատ են անդրադառնում բոլորի վրա: Առայժմ ոչ մի բան հավաստի չէ: Մենք դիմել ենք կրթության նախարարություն: Մեզ ասել են, որ շարունակենք մեր աշխատանքը, սակայն խոսակցությունները չեն դադարում: Ինչ խոսք, բավական ճնշող մթնոլորտ է:

Սակայն մենք շարունակում ենք աշխատել, նույնիսկ ավելի է աշխուժացել դպրոցի առօրյան: Այս տարի բավական հաճախ տեղի են ունեցել տարբեր միջոցառումներ, խմբակներ ենք ստեղծել, որոնք անվճար են, աշակերտները սիրով հաճախում են: 50 տարվա դպրոցը չի կարող հենց այնպես փակվել կամ տարբեր խոսակցությունների պատճառով դադարեցնել աշխատանքը:

-Իսկ դուք ինչպե՞ս եք գնահատում այս որոշումը, և արդյո՞ք այլ կերպ հնարավոր չէր լուծում տալ այս հարցին: 

-Չգիտեմ, հստակ ոչինչ չեմ կարող ասել: Ինչ խոսք, երկրում կա ֆինանսական խնդիր, բայց դպրոցների հաշվին կատարել փոփոխություն, միջոցներ խնայել, ըստ իս, ճիշտ չէ: Նույնիսկ պատերազմի տարիներին դպրոցները չեն փակվել, ընդհակառակը, դպրոցներ են կառուցել, ինչպե՞ս կարելի է հիմա, այս խաղաղ պայմաններում փակել: Կապ չունի՝ դա մեր դպրոցն է, թե մեկ այլ. խնդիրը նույնն է: Եթե մի քաղաքում կառուցել են 10 դպրոց, ուրեմն դրա անհրաժեշտությունը եղել է, և պետք չէ վերցնել ու հենց այնպես փակել դրանք կամ միավորել:

Զրույցը շարունակում եմ փոխտնօրեն Լիլիթ Եփրեմյանի հետ:

-Ի՞նչ եք մտածում դպրոցի փակման հարցի շուրջ: 

-Դպրոցը փակելու վերաբերյալ ասեկոսեները մեզ են հասել մասնավոր խոսակցությունների մակարդակով, այդ պատճառով դժվարանում եմ մեկնաբանել այդ լուրերը: Իսկ ընդհանրապես դպրոց փակելու երևույթը, որպես այդպիսին, անվստահություն հայտնելու և վաղվա օրը կասկածի տակ դնելու առիթ է տալիս:

-Դուք դպրոցի աշակերտներից շատերի հետ եք շփվում, կասե՞ք ինչպես են նրանք արձագանքում այդ հարցին: 

-Աշակերտները այդ լուրերը լսելով ընկճվել էին, սակայն այժմ լավատեսորեն են տրամադրված` հույս ունենալով, որ այդ խոսակցությունները այդպիսին էլ կմնան:

-Իսկ ուսուցչական կազմը ինչպիսի՞ դիրքորոշում ունի այս հարցի շուրջ: 

-Ուսուցչական կոլեկտիվի դիրքորոշումը ներկայացված է ՀՀ վարչապետին ուղղված նամակում:

Ես էլ այս դպրոցի աշակերտ եմ և հիմա նույնպես տագնապած եմ այս լուրերից: Մեկ տարի է, տեղափոխվել ենք ավագ դպրոց, երկար ժամանակ հարմարվում էինք նոր միջավայրին, նոր դասընկերներին, և հիմա, երբ պատկերացնում ենք, որ փակվելու դեպքում նորից նույնը պետք է անցնենք, բոլորս էլ նեղսրտում և բարկանում ենք: Կարծում եք՝ հե՞շտ է:

Դիլիջանյան էքսկուրսիա

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Վերնագիրը կարդացի՞ք։ Այո, կարծում եմ։ Դե, ուրեմն գիտեք, որ դասարանիս հետ էքսկուրսիա էի գնացել՝ Դիլիջան։ Անկեղծ, ես դրան սպասում էի՝ մի բան տեսնելու համար։ Տեսարան, որտեղ մենք նեղ ճանապարհով գնում ենք, իսկ ճամփի երկու կողմից բարձր ծառեր են։ 2 ժամ ճանապարհից հետո դեռ չէի տեսնում ուզածս։ Չկա՝ չկա։ Քնեցի, մեկ է՝ միայն հեռվում են անտառներ երևում, դա էլ Աղվերանում հասցրել եմ վայելել։

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Արթնացա գլխիս ու պատուհանի բախման ձայնից։ …Նեղ ճամփա, անտառ։ Մենք էլ մեջը դխկդխկալով գնում ենք։ Բոլորը հեռախոսները պատուհանների մոտ պահած, լուռ գնում են։ Թե ասա՝ իմաստը ո՞րն ա, հո չե՞ք դնի նայեք՝ ոնց են արագության տակ իրար ծառեր հերթափոխում։ Բայց ինչ-որ կերպ արժեր անմահացնել, ախր Մալիշկայում անտառներ չկան: Ափսոս ուղղաթիռով չէինք, է…

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Տավուշից ու Գեղարքունիքից (ճամփան Գեղարքունիքով է անցնում) մի բան տպավորվեց մեջս. ամպեր, կարծես վերմակի պես սարերի վրա գցած ամպեր։ Ու մի քիչ էլ անտառը, Պարզ լիճը, Հաղարծինի վանական համալիրից բացվող տեսարանը: Լավ օր էր։

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

 

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

 

Անահիտ տատիկը

Լուսանկարը՝ Էլյանորա Բալյանի

Լուսանկարը՝ Էլյանորա Բալյանի

Մայրիկիս 94-ամյա Անահիտ տատիկը նույնպես ապրում է Կալավանում` երեխաներով, թոռներով ու ծոռներով շրջապատված: Անահիտ տատիկը ծնվել է Չովդառ գյուղում (այժմ Ադրբեջանի տարածք) հասարակ գյուղացու ընտանիքում: Իր պատմելով գյուղը այնքան էլ մեծ չի եղել, հազիվ հարյուր բնակիչ է ունեցել (ճիշտ մեր գյուղի նման): Մի քույր և վեց եղբայր է ունեցել, եղբայրներից երեքը մասնակցել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին: Նրանցից մեկը վերադարձել է, երկուսը՝ զոհվել (պատմելիս աչքերը լցվեցին): Երբ հարցրեցի, թե ինչպե՞ս է հանդիպել ամուսնուն՝ Վարդևան պապիկին և ամուսնացել, ծիծաղեց ու պատասխանեց.

-Դե, էնա իրանք եկել են մեր տուն, տհե տեսել ենք ու ամուսնացել:

Ամուսինները գյուղից դուրս են եկել և տեղափոխվել քաղաք՝ Կիրովաբադ (այժմ Գանձակ, գտնվում է Ադրբեջանում): Ծնվել են նրանց հինգ երեխաները՝ երեք աղջիկներն ու երկու տղաները: Երկար տարիներ ապրել են այնտեղ, մեծացրել են իրենց երեխաներին կրթել, դաստիարակել ամուսնացրել ու դարձել թոռնատեր: 1988 թվականի շարժումը սկսելուն պես ընտանիքը տեղափոխվել է Ռուսաստան՝ այնտեղ ապրել են ընդամենը երեք տարի, քանի որ ռուսների և հայերի մեջ սկսած պառակտությունը վտանգավոր էր դառնում:

Ընտանիքը կրկին պետք է տեղափոխվեր, այս անգամ՝ Հայաստան: Ու ինչպես տարբեր տեղերից եկած փախստականներ, այդպես էլ Անահիտ տատիկի ու Վարդևան պապիկի ընտանիքը, բնակություն հաստատեց Կալավանում: Չնայած ամենաուշն էին եկել, բայց գյուղի առաջին տունն էին վերցրել:

Ես իհարկե, չդիմացա ու հարցրեցի, թե ո՞նց է եղել, որ սկզբի եկածներից ոչ մեկը այդ տունը չի վերցրել: Անահիտ տատիկը ասաց, որ տանը բնակվող ադրբեջանցիները շուտ են լքել գյուղը՝ մինչ փախուստը, և այն մնացածներից ավելի քանդված ու ավերված է եղել:

Այսպես Անահիտ տատիկի ու Վարդևան պապիկի ընտանիքը սկսել է ապրել Կալավանում: Աստիճանաբար շինել են տունը, այնուհետև վերանորոգել, հողագործությամբ ու անասնապահությամբ զբաղվել: Այսպես անցան տարիներ, մեծացան նաև թոռները, նրանք էլ ամուսնացան: Ամուսինները դարձան ծոռնատեր: Վարդևան պապիկի մահից արդեն անցել է վեց տարի, Անահիտ տատիկը հաճախ է պատմում նրա մասին, հիշում ու արտասվում, բայց շարունակում է ապրել շրջապատված երեխաների, թոռների ու ծոռների սիրով:

Մի մրցանակի պատմություն

Ես շատ լավ գիտեի այն խոսքը, որը ասում էր. որքան շատ է զգացածը, այնքան նոսր են բառերը: Հետևաբար այդ մասին գրեցի դրանից մի քանի օր անց: Խոսքս հունիսի 1-ին ՀՀ Փաստաբանների պալատում անցկացրած օրվա մասին է: Շատերս էլ 17.am-ում տեղադրված մրցույթի մասին հայտարարությունը հաստատ կարդացել ենք: Իհարկե, եղան մարդիկ, ովքեր վստահ էին, որ կարող են հաղթել, բայց միևնույն է, չփորձեցին: Եղան նաև այնպիսիները, ովքեր որոշեցին, որ ժամանակ չունեն, եղան նաև այնպիսիները, ովքեր միգուցե չհասցրին մասնակցել, բայց եղան նաև նրանք, ովքեր հենց սկզբից էլ հաստատ գիտեին, որ մասնակցելու են: Ես թերևս սրանցից ոչ մեկի մեջ էլ չէի մտնում: Ինչո՞ւ: Ինձ ճանաչող մարդիկ գիտեն, թե ինչ բնավորության տեր եմ, ուստի երբեք իմ մասին հաստատ ոչինչ չեն ասում:

Մրցույթի վերջնաժամկետը մայիսի 28-ին էր: Օրերը անցնում էին: Հերթական մայրամուտն էր, ու ես նստելով մի հին նստարանի` հետևում էի երեխաների ուրախ խաղին: Հենց այդ ժամանակ էլ հաստատ որոշեցի մրցույթի համար մի բան գրել ու մտածեցի, որ ինչպես միշտ, ես դա կանեմ կեսգիշերին: Վեր կացա ու արագ հասա տուն: Ինձ համար ոչինչ կարևոր չէր. ես պետք է գրեի, ու դա հաստատ էր: Ճիշտ է, ամեն բան այնքան էլ հեշտ չէր. սցենարի վրա նկարահանվող ֆիլմը պետք է տևեր մեկ րոպե և արտահայտեր երեխայի որևէ իրավունք: Բայց ես որոշել էի գրել, ու դժվարությունը ինձ համար նշանակություն չուներ: Այն ամենը, ինչ գրել էի, ուղարկեցի, ու հենց այդ պահին մի բեռ ասես ընկավ ուսերիցս, ինչպես հիմա սա գրելուց է ընկնում:

Եվ ահա երկու օր հետո նամակ ստացա ու ամենաերջանիկ մարդու դեմքի արտահայտությամբ հունիսի մեկին գնացի Երևան `իմ մրցանակը վերցնելու: Չէի սպասում նաև, որ սցենարի մրցույթում կգրավեմ առաջին տեղը: Հիշում եմ, թե ինչպես 12 տարեկանում գրեցի սարսափ ֆիլմի սցենար, և որոշեցինք թաղամասի երեխաներով ֆիլմ նկարահանել: Ես երազում էի այն մասին, որ իմ սցենարի հիման վրա ֆիլմ կնկարահանվի: Մեր որոշածը չստացվեց, բայց ես դեռ պահում եմ այն հին տետրը, որի մեջ ես առաջին փորձերս արեցի: Տարիների ընթացքում իմ երազանքը ու ցանկությունը էլ ավելի մեծացավ: Չէի սպասում, որ ինձ հնարավորություն կընձեռվի սցենար գրելով փորձել ուժերս:

Երբ մարդուն ասում ես, որ դու հենց նոր շահեցիր հսկայական գումար, ասում է, որ չէր կարող իր հետ նման բան տեղի ունենալ:
Բայց հիմա ես կարող եմ ասել, որ ինձ հետ նման բան կարող էր տեղի ունենալ, և ես դրա համար շատ ուրախ եմ:

lilit khlghatyan portret

Հաջողություն քեզ, սիրելի դիմորդ

12-րդ դասարան, դպրոցում անցկացվելիք վերջին տարին, որի ընթացքում աշակերտները շատ «խառն» են…

Օրվա մի մասը դպրոցում, մյուս մասը՝ պարապող ուսուցչի տանը, մյուս մասն էլ՝ շտեմարանը ձեռքին արդեն տանը, բայց ամեն ինչից կտրված: Երբ անգամ տանը կատարվող իրադարձություններից անտեղյակ են: Այսպես է անցնում տասներկուերորդցիների ավարտական տարին:

Դիմորդի համար օրը լրիվ այլ է, ուշքն ու միտքը միայն ընդունելության քննություններն են:

Հիմա կմտածեք, թե դիմորդ եմ, որ այսպես նկարագրում եմ: Ոչ, ուղղակի շատ են դիմորդ ընկերներս:

Արդեն սկսել են ընդունելության քննությունները, և անգամ մեկ մետր հեռավորությունից էլ լսելի է դիմորդի սրտի բաբախյունը: Լարվածությունը այնքան է մեծանում, որ իմացած-չիմացածն էլ են մոռանում:

Ընկերներիցս Սաթենիկը նույնպես դիմորդ է, և արդեն մեկ ամիս է՝ ոչ մի լուր չունեմ նրանից: Չգիտեմ էլ՝ դիմացա՞վ շտեմարանի թեստերին, թե չէ: 17-ի ընկերներս էլ նույն վիճակում են: Անգամ չեմ գրում, որ չխանգարեմ:

Սիրելի դիմորդներ, քիչ մնաց, համարյա ոչինչ, ծանր տարին մի քանի օրից հետևում է մնալու: Ձեզ հաջողություն եմ մաղթում: Հավատացեք ձեր ուժերին, և ամեն ինչ լավ կլինի:

«Ազիզ, լա դենը» իմ նոթբուքից

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Մեր օրերում երիտասարդների նոթբուքների կարևորագույն մասն են կազմում սթիքերները: Դե, նորաձև է, և ասես սթիքերով կարելի է նաև տարբերվել: Կարծես թե միմյանց հետ մրցեն, թե ում համակարգչի սթիքերն ավելի հետաքրքիր ու սրամիտ կլինի: «Սթիքերային շուկայում» իրենց յուրահատուկ տեղն ունեն վանաձորյան սթիքերները:

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Այդ սթիքերների, նրանց ստեղծման գաղափարների ու ապագա պլանների մասին զրուցեցի Stickerburg-ի հիմադիրներից մեկի՝ Արամ Քարաջայանի հետ։

-Նախ, սկսեմ նրանից, թե ինչպես առաջացավ այն միտքը, որ պետք է ստեղծենք վանաձորյան բարբառով սթիքերներ: Հայաստանում արդեն տարածվել էր «Ազիզ լա դեն» արտահայտությունը, իսկ մենք մտածեցինք մի քիչ սիրունացնենք: Հենց առաջինն էլ եղավ «Ազիզ լա դեն»-ը, որից հետո դրանց շարքին ավելացավ «Ըլարում եմ», «Ես քեզ սիրԸմ եմ», «Ազիզ լա գրկի ինձ» և Լոռվա մարզի մուտքին գրված և այդքան հայտնի «Դբա լավը» արտահայտությունը:

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Առաջին քայլերն արեցինք Վանաձորի տեխնոլոգիական կենտրոնում իրականացվող միջոցառումներից մեկի ժամանակ, երբ սթիքերները բաժանեցինք երիտասարդներին: Դրանք շատ արագ վերջացան, սակայն ցանկացողները դեռ շատ էին: Դա էլ պատճառ դարձավ հետագայում շարունակել տպագրությունը: Սոցհարթակում հայտնվելուց հետո ճանաչվեցինք ողջ Հայաստանում և սկսեցինք բացի վանաձորյան բարբառից ստեղծել այլ հետաքրքիր բովանդակությամբ սթիքերներ, որոնք այսօր սիրված են երիտասարդների կողմից: Մեր սպառողը հիմնականում 15-26 տարեկաններն են:

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Լուսանկարը՝ Stickerburg-ի ֆեյսբուքյան էջից

Դե ինչ, շնորհակալություն հայտնենք Stickerburg-ին և «Սթիքերային շուկայի» մյուս կազմակերպություններին՝ մեր նոթբուքերը գեղեցկացնելու համար:

Արագիլները

Լուսանկարը՝ Սեդրակ Սեդրակյանի

Պապիկս ականատես է եղել մի շատ ցավալի դեպքի և իր ֆեյսբուքյան էջում գրառում է կատարել:

Ինձ շատ է հուզել պապիկիս պատմությունը, ուստի որոշեցի 17-ի ընթերցողներին ներկայացնել պապիկիս գրառումը:

«Փոքր ժամանակ ես կարդացի մի պատմություն, թե ինչպես է արագիլը իր ձագերին պաշտպանելու համար նետվում կրակի մեջ և այրվում իր ձագերի հետ միասին։ Սա ինձ մի ուռճացված պատմություն էր թվում, մինչև որ ինքս ականատես եղա հենց նման մի դեպքի:
Սկսեմ ամենասկզբից։ Մեր գյուղում շատ արագիլներ կան, և ամեն անգամ դրանց մոտով անցնելիս նկատելի էր նրանց հոգատարությունը թե՛ միմյանց, և թե՛ իրենց դեռ նոր սկսվող ընտանիքի հանդեպ։ Զույգերը միասին էին հոգ անում բույն պատրաստելու համար և հերթով նստում էին ձվերի վրա ու համբերատար սպասում ապագա ճուտիկների լույս աշխարհ գալուն։ Նրանք իրենք էին իրենց տան կենդանի կտուրը։ Նրանք և՛ գիշեր, և՛ ցերեկ անդադար հսկում էին ձվերը՝ իրենց թևերով ծածկելով ու պաշտպանելով քամուց, ցրտից, անձրևից և նույնիսկ կարկուտից։

Ծնվեցին ցանկալի ձագերը, և հիմա էլ նրանցից մեկը մնում էր ձագերի մոտ, իսկ մյուսը գնում կեր փնտրելու։ Այսպես ձագերը բավականին մեծացան, բայց դեռ թռչել չէին կարողանում, մինչև որ կատարվեց ամենասարսափելին։
Երեկ երեկոյան ուժեղ քամի էր, և հանկարծ լույսերը մարեցին։ Ինձ հետաքրքրում էր վթարի պատճառը, և դուրս եկա փողոց։ Մթության մեջ, հեռվում հրդեհ նկատեցի և իմ քայլերն արագ ուղղեցի դեպի օդի մեջ երևացող կրակը։ Վառվում էր արագիլի բույնը։ Պատճառն արդեն հասկանալի էր։ Արագիլի բույնը գտնվում էր էլեկտրասյան կատարին։ Կարճ միացումից հրդեհ էր բռնկվել, և վառվում էր չոր ցախերից հյուսված արագիլի միակ ապաստանը։ Կրակը շատ էր ուժգնացել, և այնտեղ հավաքված համագյուղացիները ամեն ինչ անում էին կրակը մարելու համար, քանի որ տեսնում էին մոր թևերի տակ կուչ եկած, կրակի մեջ այրվող ձագերին։ Տասը մետր բարձրության վրա դույլերով կրակ մարելը այնքան էլ հեշտ գործ չէր, մանավանդ գիշերով՝ մթության մեջ, ու նաև այն, որ ջուր ձեռք բերելու համար հոսանք էր անհրաժեշտ, որը նույնպես չկար։ Բայց արագիլներին փրկելու պայքարը չէր դադարում։ Արագիլների մայրը ոչ մի վայրկյան չէր լքում ձագերին և իր թևերով ծածկած այրվում էր իր ձագերի հետ միասին։ Վերջապես դեպքին մասնակցություն ունեցավ մի նախնադարյան, հնամաշ հրշեջ մեքենա։ Արագիլի բույնը կրակախառը փլուզվեց ներքև։ Եվ դրանից հետո միայն, այրված ոտքերով ու իրանով մայր արագիլը թռչեց վեր և անդադար պտտվում էր հեռագրասյան շուրջը՝ գուցե անհանգստանալով իր երկու ձագուկների ճակատագրով, որոնք ցավոք արդեն սատկել էին։ Թե ինչ եղավ այրված ոտքերով մայր արագիլի հետ՝ էլ չիմացա, քանի որ շատ մութ էր, բայց մի բան հասկացա, թե ինչ մեծ սեր ու նվիրում կար այդ թռչնակի սրտում, որը մինչ վերջին վայրկյանը, այրվում էր իր ձագերի հետ միասին։ Ակմայից խորհում էի, թե որքան մարդիկ կան աշխարհում, որ մի արագիլի սիրտ ու նվիրում էլ չունեն»:

Սեդրակ Սեդրակյան

stella avetiqyan

Նոր աչքերով նույն աշխարհը…

Մինչև հիմա, երբ կարդում էի թղթակիցների նյութերը այն մասին, թե ինչպես փոխեց 17-ը իրենց, միշտ ուզում էի նույնպես գրել, բայց չէր ստացվում: Կարծես հիմա պահը հասունացել է: Բայց ասեմ, որ փոխվելու տեղ դեռ ունեմ: Իսկ հիմա նշեմ մի քանի փոփոխություն:

Առաջ ինձ համար գրեթե ամեն ինչ սովորական էր, ու երբեք հետաքրքրություն չէի գտնի մեքենան վերանորոգող պապիկի կամ էլ դաշտում սունկ հավաքող տատիկի մեջ: Այսօր ամեն ինչ այլ է: Կարծես կյաքնս վերաիմաստավորվել է. ամեն ինչի մեջ որևէ բան եմ փնտրում:

17-ից հետո թաղում ինձ նոր անուն են դրել՝ «Գեպե»: Հիմա ասեմ՝ ինչու: Մեր գյուղում՝ Դսեղում, տարիներ առաջ լուսանկարիչ է եղել, անունը՝ Գեպե: Ասում են՝ շատ բարի մարդ է եղել ու բոլորին մեծ սիրով է նկարել: Իսկ 17-ից հետո ինչ տեսնում եմ՝ նկարում եմ (չնայած իմ լուսանկարները, չգիտեմ ինչու, չեմ ուղարկում): Դե՜, չգիտեմ ինչքանով է համապատասխանում այս նոր դիմելաձևս, բայց այդպես են արդեն ինձ դիմում:

17-ն ինձ նոր աչքեր տվեց, իսկ դրանով նույն աշխարհը ուղղակի հիասքանչ է: