Նորից… Նորից աշուն ու նորից արդեն սովորական դարձած մելանխոլիկ տրամադրություն: SOAD-ի «Lonely Day»-ը, մի բաժակ տաք թեյ, փափուկ անկողին, Տերյանիս տխրությունն էլ գիրկս: Էս ամենին էլ գումարենք աշնան կարմիր ու դեղին գույները: Հրաշք է, չէ՞: Պատուհանիցս դուրս աշունն է թագավորում, Տերյանս էլ իր բանաստեղծություններով նույն աշունը, բայց իր տարբերակով, ներարկում է երակներիս մեջ: Ու էդպես հասնում է մինչև ուղեղ:

Չեմ դիմանում աշնան հմայքին: Ուզում եմ թողնել ամեն ինչ ու վազել դուրս: Վերցնում եմ Տերյանիս գիրքը ու դուրս գալիս տանից: Իմ սիրած տեղն եմ գնում: Ծառեր, ամենուրեք տերևներ ու մի քանի նստարան:

Ընթերցանության համար ավելի լավ միջավայր չես գտնի: Ինչ լավ է, երեխաներ էլ չկան, ձայներ չեմ լսի ու կլինեմ լրիվ մենակ: Կարդում եմ գիրքը ու զգում, թե ոնց է թախիծը կամաց-կամաց մոտենում: էհ, թող գա, ինչ անեմ: Երկար ժամանակ նույն տեղում մնացի, հետո վեր կացա, որ տուն գնամ: Էնքա՜ն հաճելի քամի է բարձրանում: Մնում եմ նույն տեղում կանգնած, երկու ձեռքով պինդ բռնում եմ գիրքս ու փակում աչքերս: Արևի շողերը հաճելի կերպով ջերմացնում են: Ըհը, մեկ էլ անձրև էր պետք կատարելության համար: Դե, չուշացավ: Առաջին կաթիլը փափուկ իջավ դեմքիս ու սկսեց սահել: Այնքան հաճելի էր, որ ակամայից ծիծաղս եկավ:

Աշունը հասցրել էր խելագարության: Գույները, անձրևը, արևը, քամի՜ն… Ազատության շունչն էի զգում: Միշտ ցանկալի ու միշտ հեռու ազատության: Հերթով կաթիլներն իջնում էին վրաս: Չեմ ուզում գնալ, ուզում եմ վայելել ամեն մի րոպեն, ամեն մի կաթիլը: Քամին ալիքների պես մազերս հետ ու առաջ է տանում: Տերևները հերթով օդ են բարձրանում: Ես ինձ զգում եմ բնության մի մասնիկ: Այ, կուզեի ես էլ տերևի պես լինեի: Թեթև՜, ազա՜տ… Սկսում եմ վազել: Տերևի պես եմ հիմա: Թեթև ու ազատ: Ու թքած, որ հաջորդ օրը ջերմություն եմ ունենալու, կարևորը Այս օրն է: Այսօր հոգիս լցրի բերկրանքով, զգացի ազատության շունչը ու հենց դա էր ինձ պետք:

Ես Մանեն եմ, երկրորդ անունս՝ Կոլիբրի։ Մի անգամ ինձ ասացին, որ սատանայից վեց օր շուտ եմ ծնվել (ասում եմ` իմ մասին պատկերացումը լրիվ լինելու նպատակով)։

Երբ ինձ հարցնում են, թե ո՞վ եմ ուզում լինել, երբ մեծանամ, ասում եմ, որ ուզում եմ նախ և առաջ լավ մարդ լինել, իսկ հետո արդեն «արվեստի մարդ»։ Սիրում եմ նկարել, մեկ-մեկ էլ գրքեր եմ գրում։ Դե էլ չասեմ, թե ինչքան շատ եմ սիրում գրքեր կարդալ։

Ես այն սակավաթիվ մարդկանցից եմ, ով հավատում է, որ երազանքները իրականանում եմ։ Իմ կարծիքով, նման չեմ մնացածին, ու առանձնապես ցանկություն էլ չկա նմանվելու։ Մնացածի նման չունեմ նպատակներ, որովհետև երբ ունենում ես կոնկրետ նպատակներ, նրանց կատարվելուց հետո առաջ չես շարժվում, իսկ ինձ համար սահման կարող է լինել միայն երկինքը։

Երբ փոքր էի, արածս ամեն չարության համար ստանում էի համապատասխան պատիժ։ Օրինակ՝ ասում էին. «Գնա՛ սենյակդ, պառկիր քնելու»… Առաջին հայացքից անմեղ այս խոսքերն իմ ականջներում լսվում էին որպես դժոխային դատավճիռ։

Այժմ, երբ մեծացել եմ, հաճախ եմ երազում սենյակումս միայնակ մնալու, ամբողջ օրը քնելու մասին, ու չկա մեկը, ով այդպես ինձ «կպատժի»։

Երկար եմ մտածել, թե ինչու մանկությանս վախերը դարձել են իմ ցանկությունները, և հասկացել եմ. ամեն մի պատիժ սահմանափակում է մեր ազատությունը, և այն միտքը, որ իրավունք չունենք, ասենք, սենյակից դուրս գալու, մեզ ճնշում է։ Այնինչ, հիմա ես հաճախ փակվում եմ սենյակումս՝ ցանկություն չունենալով ինչ-որ մեկին տեսնելու։ Բայց մեկ է՝ այժմ էլ տանել չեմ կարողանում, երբ խոչընդոտում են ազատությանս։

Ի վերջո, այս կյանքն ապրում ենք մեկ անգամ, և արժի այն ապրել ազատ։

Գիշեր, խավար, խոր ու անսովոր լռություն: Գոռալու մի անսահման ցանկություն ունեմ: Ուզում եմ` բոլորը լսեն ինձ: Ուզում եմ լացել, բայց չգիտեմ` ինչու: Հույզերի մի ամբողջ հոսք է խառնվել իրար`ստեղծելով արգելքներ, խառնաշփոթ: Սիրտս գործող հրաբխի է նման, տենչում է ժայթքել, դուրս պրծնել: Գորշ ամպերի ձայները, քամու թեթևակի հոսքը, անցորդների ոտնաձայները…

Ծիծաղում ես ու միաժամանակ լալիս: Եկել էր հրաժեշտի պահը: Չգիտեի` ինչ անել. ժպտա՞լ, թե՞… Գիտեմ, հիմա բոլորդ մտածում եք` այսքան երիտասարդ և այսքան տխուր:

Դե, երևի բոլորն էլ տխրում են այդ պահին, երբ իրենց սիրելի հայրիկը իր ընտանիքին թողնում է մենակ, գնում արտերկիր աշխատելու, որպեսզի հոգա իր ընտանիքի մասին: Հայրս ցույց էր տալիս, որ տանից ուրախ է գնում, բայց տխուր էր, որովհետև իր ընտանիքին մենակ էր թողնում: Գիտի, որ գնում է իր ընտանիքի օրվա հացի գումարը վաստակելու, բայց մեկ է, տխուր էր:

Առաջին անգամ հայրս, որ գնաց արտերկիր աշխատելու, ես շատ փոքր էի` 3 տարեկան: Չէի հասկանում, թե ինչու են բոլորը տխուր: Մայրս պատմում է, որ ես կարոտից պառկել էի մի անկյունում ու քնել էի:

Օրեր էին լինում, որ դժվար էր զանգելը, և կարող է` օրերով չխոսեինք հայրիկի հետ, իսկ երբ զանգում էր, ես չէի կարողանում խոսել ու սկսում էի կարոտից լաց լինել:

Տարվա մեջ վեց ամիս հայրս տանը չէր լինում: Մենք մեծանում էինք, իսկ հայրս այդ դաժան ամիսներից հոգնած, տանջված և, կարելի է ասել, արդեն ծերացած տեսք ուներ: Այն ժամանակ գիտեին, որ աշխատում էին և մի բանի հասնում, իսկ հիմա մի չնչին գումար են տուն բերում ու չգիտեն` դրանով տան որ մի խնդիրը լուծել:

Մենք այն ժամանակ փոքր էինք, չէինք հասկանում թե ինչի համար են գնում, իսկ հիմա գիտենք, հասկանում ենք, որ այստեղ աշխատանք չկա, իսկ իրենք, իբրև սիրող հայր, ուզում են, որ մենք ոչ մի բանի կարիք չունենանք: Մինչդեռ մենք ամենաշատը հենց իրենց կարիքն ունենք:

Կարող եմ ասել, որ տարբեր զգացողություններ եմ ունեցել, թե հանդիպման և թե բաժանման պահին: Փոքր ժամանակ երազում էր, թե երբ է հայրս տուն գալու ու մեզ համով կոնֆետներ բերելու, իսկ հիմա բոլորովին հակառակն է. հիմա երազում եմ, որ մի օր շուտ հայրս տուն գա ու մեր կողքին լինի:

Դեռ չգնացած, արդեն կարոտում էի: Արցունքները խեղդում էին կոկորդս, ուզում էի լացել, բայց ժպտում էի, թեկուզ հոգուս խորքում լացում էի, ուզում էի այնպես անել, որ հայրիկս ուրախ գնար տանից: Դե, ինքն էլ նույնն էր անում: Նայում էի ընտանիքիս և տխրում: Գիտեի` երկար ժամանակով չէր գնալու: Ընդամենը վեց ամսով: Երկա՞ր է, թե՞ երկար չէ: Ընտանիքիս համար այդ վեց ամիսը շատ երկար էր թվում, ասես տարիներ լինեին այդ օրերը:

Վերջ, հիմա արդեն եկավ ամենադաժան պահը: Հրաժեշտի պահն էր, որ չկարողացա զսպել ինձ և լացելով փաթաթվեցի հայրիկիս, իսկ արցունքներս գլորվում էին այտերիս վրայով: