Ձմեռային արձակուրդ

Սենց բան չէր եղել երևի: Ես մի պահ հոգնեցի արձակուրդից: Ես, որ երազիս մեջ նույնիսկ քնում եմ, հիմա հոգնել եմ արձակուրդից: Չէ, հա, արձակուրդից չի, է, ձանձրույթից ա: Ֆուհ, մի պահ ինձ վրա կասկածեցի նույնիսկ: Հա, բա կձանձրանամ` ինչ կանեմ: Եթե օրերով պառկես մահճակալիդ ու կինո նայես կամ գիրք կարդաս, կհոգնես, էլի:

Աչքերս փակ արդեն փնտրում եմ հեռախոսս: Բարձիս տակ չի հենա: Ոչ էլ իմ տակ ա: Աչքերս բացեցի: Հա, դրել եմ սեղանին: Էս սեղանն ինչ հեռու ա: Ոտքով քաշում եմ մոտս հեռախոսս, «անլոք» եմ անում, նայում ժամին: Էլի 12-ին եմ արթնացել: Հա լավ, ուշ-ուշ… Մի քիչ էլ պառկեմ: Միևնույն ա, պիտի հելնեմ ու նստեմ կոմպի առաջ, հենա` հեռախոսով կմտնեմ: Մտա ֆեյսբուք: Էսինչ-էնիչը liked your photo, էն մեկի ծնունդն ա, մյուսն էլ էլի ստատուսով Սոկրատեսի փիլիսոփայություններն ա դրել: Այսինքն, ֆեյսբուքում բան չկա: Մաման ասաց` արի հաց կեր, արդեն 2-ն ա: Հելա, կերա ու «Բարև համացանցի անթիվ անկյուններին»: Մի 2 ժամ համացանցում «սերֆինգ» անելուց հետո հասկացա, որ էլի բան չկա անելու: Մտա ու տեսա, որ «Սուփերնեյթրալը» 10-րդ սերիան ա հանել: Նայեցի, բա հետո՞: Հետո` մի քիչ գիրք: Կարդացի ինչ-որ գրական աղբ, որը գրել էր երևի մի ռուս դպրոցական, հետո Սթեյնի «կլասիկ» վախենալու պատմություններից մի 2-ը:
Արթնացա: Քնել եմ հեռախոսը ձեռքիս: Մաման նորից ասաց. «Արի հաց կեր, ժամը 12-ն ա»: Կերա ու պառկեցի:
Առավոտյան նորից Ֆեյսբուք, սերիալիս 11-րդ սերիան, մի 2 պատմվածք ու հաջորդ օրը նորից: Նորից ու նորից: Մինչև էն պահը, երբ իմ առավոտյան ֆեյսբուքի «թայմլայնի ընթերցանությունը» ընդհատեց Արմենի զանգը:
-Հել, իջի մեր յան, հավաքվում ենք տղերքով:
Ուֆ, հազիվ: Մաման զարմացավ.
-Էտ ո՞նց եղավ 12-ին տեղերիցդ հելար:
-Գնում եմ Արմենենց:
-Վահե, մի բան կեր` նոր գնա:
Ուխ, էս ինչ լավ ա: Դուրսը ափսոս ցեխ ա: Բայց չէ, մեզ համար ոչ մի բան ափսոս չի լինում. սրանք մի բան մտածել են…

gohar zaqaryan

Կարմիր թելը

Այսօր նստած մտածում էի, թե ինչ թեմայով կարելի է գրել և հանկարծ աչքիս ընկավ թևիս կարմիր թելը: Հիշեցի, թե ինչ հետաքրքիր պատմություն ունի այն և որոշեցի գրել:

Ամառային արձակուրդները վերջացան: Մտանք դասարան՝ սկսեցինք խոսել, պատմել ամառային արկածների և ուրախ արձակուրդների մասին: Հանկարծ Բորիսն ասաց.

-Յա՜, Գոհար, էս ի՞նչ կարմիր թել ես կապել թևիդ:

Եվ այդ պահին բոլոր երեխաների ուշադրությունը գրավեց իմ թևին կապված կարմիր թելը:

-Էս ի՞նչ կարմիր թել ա, է, ինչի՞ համար ա,- հարցրեց Օֆելյան:

-Դե ասում են, որ էդ կարմիր թելը կապում են ու 7 երազանք են պահում, թելը կտրվելուց հետո անպայման կատարվում են,- պատասխանեցի ես:

-Հա, բա ո՞ւմ հետ ես կապել,- հարցրեց Լիլիթը:

-Ես ու հորքուրիս աղջիկն ենք կապել ու երազանք պահել:

-Հետաքրքիր էր, Գոգ, տեսնենք կկատարվե՞ն, թե՞ չէ,- ասաց Լիլիթը:

-Տեսնենք, Լիլս,- ժպտալով ասացի ես:

Անցան օրեր,ամիսներ: Մի օր նկատեցի, որ թևիս կարմիր թելը չկա, կտրվել-ընկել է: Հաջորդ օրը գնացինք դպրոց, պատմեցի ,որ թելը կտրվել-ընկել է, և ես չեմ էլ նկատել: Եվ Լիլիթն ասաց.

-Ուզում եմ ես էլ կապեմ կարմիր թել, էն էլ չգիտեմ` ում հետ:

-Հա, Լիլ, արի երկուսով կկապենք,ես էլ անկեղծ ասած, ուզում էի ինչ-որ մեկի հետ կապել նորից:

-Դե, ավելի լավ, վաղը թելը կբերեմ, կկապենք:

Հաջորդ օրը դասամիջոցին թելը բաժանեցինք երկու մասի և կապեցինք՝ 7 երազանք պահելով: Երբ կապեցինք-վերջացրեցինք, Օֆելն ասաց.

-Էհ՜, ես էլ ուզեցի, էկեք ինձ էլ կապենք:

Օֆելի թևին էլ կապեցինք և նրա համար էլ երազանք պահեցինք: Հետո եկան տղաները, մենք ժպտալով ասացինք.

-Հը՜ն, ոնց որ դուք էլ եք ուզում կապեք, հա՞:

-Լավ, դե որ ասում եք…

Եվ այդպես մենք դասարանով կարմիր թել կապեցինք մեր ձախ թևին, և բոլորս 7 երազանք պահեցինք մեզ համար և խոստացանք, որ միշտ իրար կողքի կլինենք և հավերժ ընկերներ կմնանք: Հաջորդ երկու ժամերը մեզ մոտ ընկեր Շահբազյանն ու ընկեր Հովհաննիսյանն էին, նրանց էլ պատմեցինք այդ ամենի մասին, և վերջում այնպես ստացվեց, որ նրանք էլ կարմիր թելով դուրս եկան մեր դասարանից:

Հետաքրքիր օր էր, երբեք չեմ մոռանա:

Մնում է` երազանքները կատարվեն:

Ձանձրալի արձակուրդները

Այնքան ուրախացա, երբ արձակուրդները երկարացրեցին: Բայց այդ ուրախությունը շատ կարճ տևեց: Արդեն մեկ ամիս է, ինչ դպրոց չենք գնում: Չեք հավատա, բայց կարոտում եմ: Ես էլ եմ զարմանում ինքս ինձ վրա: Ավելի մանրամասն ներկայացնեմ…

Անցավ ևս մեկ շաբաթ: Ուրբաթ օրը արդեն հոգեպես պատրաստվում էի դասի գնալուն, այն մտքին, որ երեք օրից նորից ծանրաբեռնված եմ լինելու, հանկարծ տեղեկանում եմ, որ կրկին մեկ շաբաթ արձակուրդն է մեզ «հյուր» եկել: Այդ ժամանակ չգիտեի` տխրեի, թե ուրախանայի: Անցավ երկու օր, և ես հասկացա, որ ուզում եմ դասի գնալ, դաս անել, շփվել դասարանիս երեխաների հետ, դաս պատասխանել և լսել, թե ինչպես է ուսուցիչս դասը չսովորած երեխայի վրա բարկանում:

Այդ մեկ շաբաթն էլ անցավ: Եվ նորից վատ լուր ստացա: Ինձ թվում է, արդեն հասկացաք, թե ինչ նորության մասին է գնում խոսքը: Չգիտեի`արդեն ինչով եմ զբաղվելու ևս մեկ շաբաթ: Արդեն ձանձրացել էի տանը, անգամ համակարգչային խաղերի և սոցիալական ցանցերի հավես էլ չունեի: Ամեն անգամ, երբ ձանձրանում էի, ասում էի.

-Դասի եմ ուզում գնալ… Մամ, ինձ դասի տար:

Նման նախադասություն ես իմ կյանքում առաջին անգամ էի ասում…

astghik ghazaryan

Տարվա այդ օրը

-Աստղիկ ջան, էտա որ Ռուսաստան էինք, մի օր Վովա պապան եկավ՝ մի շիշ օղի ձեռին, թե խմենք մեր Աստղիկի կենացը, մենք էլ ասացինք՝ ի՞նչ Աստղիկ, մեր Աստղիկը երկու ամսից ա ծնվելու…

Ամեն տարի՝ ծննդյանս օրը, Անո մաման այս պատմությունն է պատմում, իսկ այսօր ես այն լսեցի տասնյոթերորդ անգամ…

Սովորաբար մարդիկ տարվա 365 օրերից ամենաշատը սիրում են մեկը՝ իրենց ծննդյան օրը: Բայց ինձ մոտ հակառակն է: Փոքր հասակից էլ չեմ սիրել ուշադրության կենտրոնում լինել, հետևաբար չեմ էլ սիրել նաև ծննդյանս օրը: Բայց մի բան կար, որ սիրում էի՝ քույրերիս ու եղբայրներս նվերը: Ամեն տարի՝ ծննդյանս նախորդող օրը, երեք քույրերս ու երեք եղբայրներս մտնում էին սենյակ ու ինձ թույլ չէին տալիս, որ մտնեմ, իսկ ես ձևացնում էի, թե չեմ հասկանում, թե ինչ են անում այնտեղ: Մենք լիքը խաղալիքներ ունեինք, դե իրականում խաղալիք ասել չի կարելի. դատարկ տուփեր էին, շպարի պարագաներ ու լիքը այլ պետքական ու անպետք իրեր, որոնց հանդեպ մեծահասակների հետաքրքրությունը սպառվել էր: Սենյակում նրանք  ընտրում ու տոպրակի մեջ լցնում էին «խաղալիքներից» լավագույնները, իսկ հաջորդ օրը նվիրում ինձ (այսպես էինք անում բոլորիս ծննդյան օրերին): Ես անհամբեր սպասում էի, թե երբ եմ տեսնելու` որոնք են ընտրել, ու որոնք են այսուհետ իմը լինելու: Իրականում դրանք կյանքումս ստացած ամնաթանկ նվերներն են եղել՝ չնայած այն բանին, որ մի թեթև կռվի պատճառով քույրս դրանք հետ էր վերցնում, իսկ եթե հետ էլ չէր վերցնում, հնարավոր էր, որ այդ նույն նվերները մի որոշ ժամանակ անց ես նվիրեի նրանցից մեկին: Բայց ես չէի տխրում, որովհետև գիտեի, որ ձևն այդպես է, ու դա բնական էր:

Երաժշտությունը խոսող հոգի է

Արմեն Ադամյանը  երգիչ, կիթառահար է: Որոշեցի հարցազրույցս վերցնել նրանից, քանի որ շատ եմ լսել նրա մասին: Նա էլ է եղեգնաձորցի և սովորել է մեր դպրոցում` գերազանց առաջադիմությամբ:  Եղել է իր ժամանակի առաջադեմ, արվեստասեր մարդկանցից: Ստեղծագործում է նաև իմ ամենասիրած ռոք ժանրով:

-Երբվանի՞ց է Ձեր մեջ ծագել սեր դեպի երաժշտությունը և կիթառը:

-Դեռ անցած դարի 60-ական թվականներից, երբ ես ապրում էի Ագարակաձորում և սովորում Եղեգնաձորի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցում, ու ամեն օր դպրոց հասնելու համար ոտքով անցնում էի 6-7 կմ:

Ծնողներս մանկավարժներ էին, և այդ պատճառով էլ մեր տանը միշտ շատ էին ամսագրերն ու թերթերը: Տանը նստած՝ ամսագիր էի թերթում, հանկարծ տեսա լեհական երաժշտական մի խումբ, որի ձեռքին կար Չերնիկովի կիթառ: Կիթառն ինձ գերեց:

Մեր ժամանակվա հիմնական ինֆորմացիայի աղբյուրը հեռուստացույցով ցուցադրվող հնդկական ու ադրբեջանական ֆիլմերն էին: Հաճախ լսում էի տարբեր ժանրերի երաժշտություն, որոնք փորձում էի կատարել: Դրանցից էին Beattles քառյակի առաջին երգերը:

-Եթե կարելի է, պատմեք Ձեր առաջին քայլերի մասին այդ բնագավառում:

-Ես դեռ դպրոցական տարիներին արդեն կայացել էի որպես երգիչ: Լինելով իմ հեռավոր ազգականների տանը՝ Դոնի Ռոստովում, ես լսել էի որակյալ էստրադային երգեր: Վերադառնալով Եղեգնաձոր՝ շատ հաճելի անակնկալ բերեցի մեր դպրոցի համար: Առաջին անգամ, մի համերգի ժամանակ, հանդես եկա ռոքնռոլային երգով, որը լավ ընդունվեց երաժշտասեր հանդիսատեսի կողմից:

Հիշում եմ՝ մշակույթի տան տեղը ճահճուտներ էին, իսկ ամֆիթատրոնի տեղում՝ վարունգի կախովի այգիներ: Կինոթատրոն էլ չկար: 12 տարեկան էի, երբ մշակույթի տանը կից մի փոքրիկ երաժշտական խումբ բացվեց՝ «Ծիծեռնակ» անվամբ, որի անդամներն ինձ հրավիրեցին միանալ իրենց խմբին:

-Այժմ  Դուք պատմում եք Ձեր դպրոցական տարիներից, իսկ ինչպե՞ս եք սովորել դպրոցում և ի՞նչ հետաքրքիր դեպքեր կհիշեք կապված դպրոցի հետ:

-Ես դպրոցում սովորել եմ գերազանց և ավարտել ոսկե մեդալով: Մասնակցել եմ հիմնականում մաթեմատիկայի օլիմպիադաներին, իսկ բանաստեղծություններ գրել եմ դեռ 3-րդ դասարանից:

Երբ 7-րդ դասարանում էի՝ 13 տարեկան, Եղեգնաձորի գերազանց սովորող և ակտիվությամբ աչքի ընկնող երեխաների մի խումբ ստեղծեցին, որի մեջ ընդգրկվեցի նաև ես, և ձմեռային արձակուրդներին մեզ տարան Մոսկվա-Լենինգրադ: Հենց Կարմիր հրապարակի խանութներից մեկում տեսա իմ երազանքների՝ Չերնիկովի կիթառը և  մոտս եղած ամբողջ գումարով գնեցի այն, որը դարձավ այդ ժամանակվա Հայաստանի առաջին էլեկտրական կիթառներից մեկը: Ես սկսեցի ինքնուրույն պարապել այդ կիթառի վրա, որովհետև ոչ մեկը չկար, որ սովորեցներ: Ես հաճախել էի երաժշտական դպրոց և ունեի որոշակի կրթություն: Հետո բախտս բերեց, երբ Եղեգնաձոր եկավ ջութակի ուսուցիչ Մերուժան Սիմոնյանը, ով նաև կիթառ նվագել գիտեր: Ես ընդգրկվեցի նրա խմբում: Բայց հետո նա մեկնեց, և ես ստեղծեցի իմ առաջին խումբը՝ 9-րդ դասարանում: Այն կազմված էր չորս տղայից ու երկու աղջկանից և կոչվում էր «Ե-Ե», այսինքն` «Եղեգնաձորի Երաժիշտներ»: Այդ խմբից էր շատ հայտնի են՝ Ժորա Սիմոնյանը և Հայկ Իսախանյանը:

-Նվագելը Ձեզ համար մասնագիտությո՞ւն է, թե՞ ուղղակի նախասիրություն:

Նվագելը, բացի մասնագիտությունից, Աստծու և բնության կողմից տրված շնորհ է, երկրորդը՝ պարգև, երրորդը՝ միակ փրկիչ օղակ, որը փրկում է աշխարհի և երկրագնդի վրա գտնվող ամեն տեսակ ճղճիմ ու անհեթեթ բաներից՝ սկսած պատերազմից, վերջացրած փողով, պաշտոնով, ընչաքաղցությամբ և քաղքենիությամբ:

Ինձ համար աշխարհի վրա ամենամաքուր տեղը դաշնամուրն է՝ սև ու սպիտակ ստեղների թագավորությունը: Երաժշտությունը խոսող հոգի է, որտեղ դու մտնում ես ու հանդիպում մաքրության: Երաժշտությունը ես համեմատում եմ բնության հետ:

Երաժշտությունը իդեալական է՝ իր բոլոր առանձնահատկություններով: Այն աշխարհի և տիեզերքի մի մասնիկն է:

-Ի՞նչ համերգներով եք հանդես եկել և որտե՞ղ:

-Ես չպատմեցի մի խմբի մասին, որը կոչվում էր «Էվրիկա»: Այդ խմբում նվագում էին մոտ 140 մարդ, որոնցից էին՝ Արման Հովհաննիսյանը, գեներալ-մայոր Ներսիկ Եսայանը և շատ շատերը:

Ես տարբեր խմբերով հանդես եմ եկել արտասահմանյան երկրներում՝ Լեհաստանում, Գերմանիայում, Չեխոսլովակիայում, Մորավիայում, Լատվիայում, Լիտվայում, Ղազախստանում, Ուզբեկստանում և ԽՍՀՄ-ի այլ երկրներում:

-Ասացիք, որ եղել եք տարբեր երկրներում: Իսկ վերաբերունքի ինչ-որ տարբերություն զգացե՞լ եք:

Ճիշտն ասած, ո՛չ մի տարբերություն: Նույնիսկ Ադրբեջանում մեզ շատ լավ ընդունեցին և խտրականություն չդրեցին ազգերի միջև: Նաև ունեցել եմ ադրբեջանցի ծանոթ երաժիշտներ, ովքեր ինձ օգնել են տարբեր հարցերում:

-Ո՞ր երգիչների հետ եք համագործակցել և ելույթներ ունեցել:

-Ելույթներ եմ ունեցել Ձախ Հարութի, Ռուբեն Հախվերդյանի, Դավիթ Ամալյանի, Էդուարդ Զորիկյանի, Վահան Արծրունու, Վահե Քոչարի, Աշոտ Ղազարյանի, Հրաչյա Հարությունյանի՝ Սիրուշոյի հոր, Արթուր Մեսչյանի, Արա Գևորգյանի, Նունե Եսայանի և այլոց հետ:

-Ի՞նչ Էիք ցանականում դառնալ մանկության տարիներին :

-Մանկության տարիներին ուզում էի դառնալ լրագրող: Նույնիսկ ավարտական քննության շարադրությանս մեջ, որն ուներ «Ինչպես ես քեզ տեսնում քսան տարի անց» վերնագիրը, գրել էի՝ լրագրող: Դպրոցն ավարտելուց հետո ուզում էի միանգամից լրագրող դառնալ: Սակայն նոր օրենք էր դուրս եկել. դիմորդը պիտի ունենար երկու տարվա աշխատանքային ստաժ: Ես թողեցի իմ մտադրությունը: Սովորեցի Մոսկվայի Մորիս Թորեզի անվան համալսարանում: Առաջին մասնագիտությամբ թարգմանիչ եմ: «Պիոներ-կանչ» թերթի հատուկ թղթակիցներից էի Եղեգնաձորում: Այդ ժամանակ արդեն հայտնի երգիչ էի:

-Արդյո՞ք այժմ էլ  ստեղծագործում եք: Եվ եթե՝ այո, ապա՝ ի՞նչ ժանրով:

-Այո՛, ստեղծագործում եմ: Ստեղծագործում եմ տարբեր ժանրերով՝ ռոք, փոփ, ջազ, ժամանակակից… Ունեմ նաև ժողովածուներ, որոնցից են՝ «Աստղիկները», «Հանդիպում ծերացած ռոքերի հետ», «Կարծիքներ, մտքեր, աֆորիզմներ»: Ունեմ 12 CD ժողովածու և 250 տեսաերիզ: Հայտնի  են «Այգաբաց», «Մեղավոր գարուն», «Աղոտ աչքերով ծաղրածուն», «Ճամփորդական», «Ամառային ձայներ», «Արևածաղիկ» ստեղծագործությունները:

-Ժամանակին շատ մեծ ճանաչում ուներ հեղինակային երգը, մարդիկ սիրում և լսում էին: Ինչպիսի՞ն է այսօրվա հեղինակային երգի ոլորտը Հայաստանում:

-1988-1994 թթ. իմ նախաձեռնությամբ Եղեգնաձոր քաղաքում կազմակերպվեցին և անցան հեղինակային երգի առաջին՝ թվով հինգ հանրապետական փառատոները, ուր առաջին անգամ բեմ դուրս եկան այսօր հեղինակային երգում արդեն հայտնի անուններ դարձած Վահան Արծրունին, Էդուարդ Զորիկյանը, Արմինե Հայրապետյանը, Արմեն Մովսիսյանը,Կարեն Մամիկոնյանը, Շիբոյան եղբայրները,Լիլիթ Կարապետյանը,Արամ Ավագյանը և շատ ու շատ ուրիշներ….Այսօր տաղանդավոր հեղինակ-կատարող Վախթանգ Հարությունյանի նախաձեռնությամբ Երևանում՝ Թումանյան 40 հասցեում, գործում է հայ հեղինակ-կատարողների «Բարդ ակումբ»-ը, որտեղ ամեն ուրբաթ օր հանդես են գալիս այս ժանրի ներկայացուցիչները, ինչպես նաև Ռուբեն Հախվերդյանը, Քրիստ Մանարյանը, Դավիթ Ամալյանը, Լիլիթ Սարգսյանը, Վահե Քոչարը, Վարդան Գալստյանը, վերջապես ես և այլոք…

-Մի հետաքրքիր պատմություն կարո՞ղ եք պատմել, որը տեղի է ունեցել Ձեր համերգների ժամանակ:

-Հետաքրքիր պատմություններ շատ են եղել: Մի անգամ Ռուբեն Հախվերդյանի հետ համերգի ժամանակ հանկարծ զգում եմ, որ նրա ձայնը չի հնչում: Շրջվում եմ ու ի՞նչ տեսնեմ.  քնել է: Դահլիճում մոտ 400 հոգի կար, ես վեր կացա ու ասացի. «Շը՜շ… Հախվերդյանը քնել ա: Կամաց-կամաց վեր կացեք և դանդաղ դուրս եկեք»:

Ու պատկերացրեք, որ ամբողջ ժողովուրդը շարան-շարան դուրս եկավ:

Հիշում եմ՝ մի անգամ ուղղաթիռով գնում էինք համերգի ու վայրէջք կատարեցինք եղջերուների հոտի մեջ:

Հետաքրքիր դեպք է նաև, թե ինչպես սովորեցի լողալ: Ես փոքր էի՝ 4-5 տարեկան, երբ բարեկամներով գնացել էինք գետ: Ես ուզում էի ցատկել, երբ հայրս բացականչեց. «Արմե՛ն, չթռչե՛ս, խորն ա՜»: Բայց ես արդեն ցատկել էի և զգում էի, որ չեմ կարողանում ջրից դուրս գալ: Բախտս բերեց, որ հայրս ցատկեց ու փրկեց ինձ:

-Ինչպիսի՞ խորհուրդ և բարեմաղթանք կտաք այսօրվա երիտասարդությանը:

-Հայ երիտասարդներին մաղթում եմ չմոռանալ մեր ազգային պատվի, տեսակի և որակի մասին:

Հարցազրույցը վարեց Սոֆյա Աբրահամյանը

Խնայող պապիկը կամ 50 տարի և 1 օր

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

«Մանանայի» սաներով Վայոց Ձորի Զառիթափ գյուղում էինք: Կարծես արհամարհելով ցուրտը՝ անընդհատ խոսում ու ծիծաղում էինք, ջերմ ժպիտներով իրար էինք նայում ու լուսանկարներ անում: Էդպես նկարելով՝ մի բակ մտանք ու մի պապիկի հանդիպեցինք:

-Բարև՛ Ձեզ:

-Բարև՛, երեխե՛ք ջան, էս ի՞նչ եք անում, որտեղի՞ց եք եկել:

-Սիրուն ֆոտո անել ենք սովորում, պապի՛, կլինի՞ քեզ նկարենք:

-Հա, բալա՛ ջան, ինչի՞ չէ որ:

Նկարում էինք պապիկին, մեկ էլ հավաբնի մոտից մեզ մոտեցավ նրա կինը: Իրեն էլ նկարեցինք, բայց ի տարբերություն իր ամուսնու, նա ուզում էր գեղեցկանալ, նոր նկարվել:

-Վա՜յ, ա՛յ բալա, հենց սե՞նց պիտի նկարե՞ս, էս վիճակո՞վ:

-Ոչինչ, տա՛տ ջան, սենց էլ ես շատ սիրուն:

-Բա գոնե մազերս դզեի:

-Չէ՛, թող մնա, սենց լավա: Մի րոպե…

Րոպեն էլ էր շատ, աչքը չէր թարթել, արդեն նկարել էի:

-Տատ, քանի՞ տարվա ամուսիններ եք:

-50:

-Իրո՞ք,-անկեղծ զարմանքով բացականչեցինք մենք:

-Հա, ա՛յ բալա, ի՞նչ ունենք խաբելու:

-Բա մենա՞կ եք ապրում:

-Չէ, երեխե՛ք ջան:

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի

Արդեն ուզում էինք դուրս գալ, նկատեցի, որ տատիկը (ում անունը, անկեղծ ասած, մոռացա հարցնել), ինչ-որ բան տվեց ամուսնուն ու ասաց, որ դեն նետի:

-Է՜, թող մնա, մեկ էլ տեսար պետք եկավ:

-Ինչի՞դ է պետք, տար թափի զիբիլը,-ասաց տատին ու ներս մտավ: Բայց ո՞նց հասկացա, պապիկը հեշտ հանձնվողներից չէր: Էն, ինչ տվել էր իրեն տատիկը, խնամքով փաթաթեց ու դրեց նույն տեղում: Ու ակամայից հարց առաջացավ. տեսնես էս 50 տարվա ընթացքում մի՞շտ են սենց թեթև բաների պատճառով իրար հակաճառել, թե՞ մենակ էսօր: Բայց ի՞նչ իմանաս, կարող է` շատ էլ կարևոր բան էր իր համար այդ փաթեթի մեջ:

boris israyelyan

Շաբա՞թ, թե՞ ուրբաթ

Մի օր, չգիտես ինչու, անհետացել էին քունը խանգարող և շատ հոգեհարազատ խոսքերը. «Բորիս, վեր կաց, ուշացար»: Մի տեսակ կասկածելի էր: Աչքերս բացեցի, նայեցի ժամին, 9:10 էր, արագ անկողնուցս վեր թռա:

-Մա՛մ, շուտ շալվարս տուր:

-Ո՞ր շալվարդ:

-Դպրոցի:

Հագա շալվարս և վազեցի լվացվելու: Հանկարծ պատուհանից տեսա ընկերոջս  ու վազեցի դուրս:

-Հովհաննե՞ս:

-Ի՞նչ:

–Դու է՞լ ես ուշացել:

-Ինչի՞ց:

–Դասից, էլ ինչի՞ց:

-Չէ, ախր էսօր դաս չկա:

-Ո՞նց չկա:

–Տենց, չկա, շաբաթ ա:

-Վա՜խ, ես էլ գիտեմ ուրբաթ ա, լավ սպասի` գնամ փոխվեմ, գամ:

Հասա տուն, մայրս ասաց.

-Ի՞նչ եղավ:

–Հենց իմացա դասից ուշացել եմ, չես էլ ասում, որ շաբաթ ա:

–Բա ո՞ւր ես գնում:

–Դուրս, հազիվ դաս չկա……

Բայց արդեն երեք շաբաթ է, արթնանում եմ, բայց չեմ սխալվում. Հաստատ դաս չկա:

Չձանձրանալու միջոց

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Արձակուրդ՝ մի հիանալի ժամանակահատված, որը պարզվում է, ոչ բոլորին է ուրախացնում: Վերջերս ընկերներիցս շատերի հետ զրուցելիս պարզեցի, որ նրանք ձանձրանում են, արձակուրդ չեն ուզում: Ճիշտ է, շատ վատ է, որ մարդիկ հիվանդ են, և վարակի տարածումը չխթանելու համար են արձակուրդները երկարաձգվում: Բայց այնուամենայնիվ, ես զարմացա, որովհետև արձակուրդ նշանակում է` քուն, հանգիստ, լիքը ազատ ժամանակ, որի ընթացքում կարող ես դիտել բոլոր այն ֆիլմերը, որոնք դիտելու ցանկությունը առաջացել էր ոչ ազատ ժամանակ, կարող ես կարդալ գրքեր:

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Բարսեղյանի

Ինձ թվում է, հասկացաք, թե ինձ ինչն է օգնում խուսափել ձանձրույթից, հետևեք իմ օրինակին: Փորձեք բոլոր հնարավոր ձևերով վայելել այս վերջին հանգստյան օրերը, քանի որ դասերի ընթացքում ժամանակ չեք ունենալու: Իսկ նրանք, ովքեր հիվանդ են, ձեզ էլ առողջություն, շուտ ապաքինվեք:

satenik

Սերը երբեք չի անհետանում

2016 թվականի  հունվարի 23-ը տարբերվեց  մնացած տարիների հունվարի 23-երից:  Այո, տարբերվեց նրանով, որ ամբողջ Հայաստանում նշվեց Սուրբ Սարգսի՝ Սիրո բարեխոսի տոնը: Երիտասարդները աղի բլիթ կերան, որպեսզի ծարավեն և երազում տեսնեն իրենց սիրելիին: Ոմանք հավատում են, իսկ ոմանք՝ ոչ: Այս օրը  նաև չամուսնացած աղջիկներից շատերը այլյուրով սկուտեղ են դնում իրենց պատուհանի գոգին՝ սպասելով, որ առավոտյան Սուրբ Սարգիսն իր նժույգով կգա, կանցնի իրենց տան մոտով, և նժույգի ոտնահետքերը կմնան ալյուրի վրա: Այս տոնը նաև նշեցինք մենք՝ գլուղ Արարատի երիտասարդությունս: Բոլորս հավաքվել էինք մեր գյուղի Սուրբ Հակոբ եկեղեցում: Ես կարծում եմ, որ եկեղեցին կարող է միավորել մի ամբողջ ազգ: Օրը սկսվեց Պատարագով: Եկեղեցում հավաքվել էին տարբեր բնավորության, խառնվածքի տեր մարդիկ, սակայն նրանց բոլորին միավորում էր աղոթքը: Բոլորը լսում էին Տեր Դավթի օրհնանքը՝ առ մեզ: Պատարագից անմիջապես հետո բաժանվեցին աղի բլիթներ: Եվ այդ ամենին հաջորդեց երաժշտական ծրագիր՝ հենց եկեղեցու բակում:

Լուսանկարը՝ Ծովինար Ղազարյանի

Լուսանկարը՝ Ծովինար Ղազարյանի

Ահա և երեկոյան բոլոր  երիտասարդները` և աղջիկ, և տղա, կերան աղի բլիթները՝ հավատալով, որ երազում կտեսնեն  իրենց սիրեցյալին: Անկախ ամեն ինչից, թե դուք տեսաք երազում, կամ չտեսաք, հավատացեք. «Սերը համբերող է, քաղցրաբարո է, սերը չի նախանձում, չի ամբարտավանում, չի գոռոզանում, անվայել վարմունք չի ունենում, իրենը չի փնտրում, բարկությամբ չի գրգռվում, չար բան չի խորհում, անիրավության վրա չի ուրախանում, այլ ուրախանում է ճշմարտության վրա, ամեն բանի դիմանում է, ամեն բանի հավատում է, մշտապես հույս է տածում, ամեն բանի համբերում: Սերը երբեք չի անհետանում»:

Ռուբիկի խորանարդը առաջիկա շաբաթվա համար

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

2013 թվականի ամառն էր։ Այդ ժամանակ ես տարված էի մարդկության մի հրաշալի գլուխգործոցով, ավելի կոնկրետ, Ռուբիկի խորանարդով, կամ ինչպես շատերն են ասում՝ «կուբիկ-ռուբիկով»։ Ընդհանրապես, ինչ որ բանով տարվելը ինձ մոտ սեզոնային է։ Եթե ինչ որ բանով տարվեցի, առ ու փախի։ Էնքան կզզվացնեմ բոլորին, մինչև նոր թեմա չգտնեմ։ Լավ, ինչևէ, չշեղվեմ կուբիկից։ 

Առաջին հայացքից հասարակ խաղալիք, կարծես թե իրենից ոչ մի դժվարություն չներկայացնող, բայց հենց որ վերցնում ես ձեռքդ և փորձում ես հավաքել, այդ հասարակ խաղալիքը միանգամից դառնում է անհնարին մի բան։ Ի դեպ, այդ անհնարին թվալու շնորհիվ ես բազում գրազներ եմ հաղթել։

«Կուբիկով» սկսեցի հետաքրքրվել այն ժամանակ, երբ մեր մոտի խանութներից մեկում գտա օրիգինալ «կուբիկ», որը ի տարբերություն չինական կեղծիքների, երկրորդ շարժումից չէր կոտրվում։ Օգոստոսն էր, Ռուսաստանից եկած եղբորս հետ, ում նույնպես հետաքրքրել էր այդ խաղալիքի անվան տակ թաքնված, չգիտեմ էլ ինչպես անվանեմ, իրը, սկսեցինք տակն ու վրա անել համացանցը, մինչև որ չսովորեցինք հավաքել։ Կյանքում չեմ մոռանա առաջին անգամ հավաքելս։ Չգիտես ինչ շարժումներից հետո իմ ձեռքում էր հավաքված «կուբիկը»։ Դա ինձ համար իրոք մեծ ձեռքբերում էր։ Ի դեպ, այդ «չգիտես ինչ շարժումները» կոչվում են ֆորմուլաներ։ «Կուբիկը» լրիվ հավաքելու համար պետք է իմանալ դրանցից առնվազն տասը։ Բոլորը իմանալու և վարժվելու դեպքում «կուբիկը» կարելի է հավաքել 14 վայրկյանում։

Մենք մի շաբաթ ման էինք գալիս այդ ֆորմուլաների հետ, այդ թերթիկը, որի վրա գրած էր մեր  պարծանքը, տանում էինք գրեթե ամեն տեղ։ Մի շաբաթից մենք իհարկե սովորեցինք հավաքել «կուբիկն» առանց թերթիկի։

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Համացանցում այդ հրաշքի գաղտնիքը ման գալու ժամանակ մենք ծանոթացանք տասնյակ ուրիշ գլուխկոտրուկների հետ։ Իհարկե, ինչպես իսկական «քանքանչիներ», մենք փորձեցինք դրանք գտնել մեզ մոտ։ Ցավոք, մենզ հաջողվեց գտնել դրանցից մի քանիսը միայն, որոշ մարդկանց մոտ մենք ուղղակի տարօրինակների տպավորություն էինք թողում։ Դե ո՞ւմ ասես «Կներեք, կարո՞ղ ա դուք «կուբիկ-ռուբիկի» եռանկյուն տեսակը ունենաք: Էն որ սենց ֆռռացնում ես, խառնվում ա, հետո պիտի մի կերպ էլի գույները դնես իրանց տեղերը», չի զարմանա։ ճիշտն ասած, ես շատ էի նախանձում եղբորս, քանի որ գիտեի, նրանց մոտ՝ Ռուսաստանում, հաստատ կան այդ բոլոր գլուխկոտրուկները։

Քանքանչի ասացի՝ հիշեցի։ Չգիտեմ որտեղից, իմացել էինք, որ «կուբիկը» պետք է յուղել, որ լավ պտտվի։ Այդպես ես հրաժեշտ տվեցի իմ առաջին «կուբիկին»։

Հիմա, երբ անցել է 3 տարի, ես կարողանում եմ հավաքել միայն ստանդարտ խորանարդը, չնայած ունեմ 5 տեսակի գլուխկոտրուկ։

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Լուսանկարը՝ Նարեկ Բաբայանի

Եվ վերջում, կիսվեմ Ռուբիկի խորանարդի մասին մեկ-երկու հետաքրկիր փաստով։

1. Եթե աշխարհի բոլոր խորանարդները դնենք իրար հետև, կստանանք մի գիծ, որը կձգվի հյուսիսային բևեռից մինչև հարավայինը

2. Ռուբիկի խորանարդը կարող է գտնվել 43 252 003 274 489 856 000 տարբեր դիրքերում։ Այդ դիրքերը հերթով ստանալու համար, պտտելով խորանարդի կողմերը 1 պտույտ/վայրկյան արագությամբ, մարդուց կպահանջվի 1400 տրիլիոն տարի։

Հասկացա՞ք, թե իրականում ինչ մեծ բան է այդ հասարակ խաղալիքը։

Արձակուրդները մեկ շաբաթով էլ են երկարացրել, իսկ դրսում ցուրտ է: Ի՞նչ եմ առաջարկում. Փորձեք հավաքել այս կախարդական խորանարդը: Ոչ միայն շատ լավ ժամանց է, այլև իսկական մարզանք է մեր արդեն բթացող ուղեղների համար: