Նշանավոր անձնավորությունը նստում է Երեվան-Երասխավան ճեպընթացը:

-Վաղ առավոտ էր, ցուրտ, տեղական ժամանակով ժամը վեցը: «Երևան» կայարան կառամատույցի առջև կանգնած էր այն գնացքը, որը Հարավկովկասյան երկաթուղային տեղեկագրքերում մեծարվում է որպես «Երեւան-Երասխավան» ճեպընթաց:

-Ի՞նչ ես խոսում:

-Ճեպընթացը բաղկացած է վագոն ռեստորանից, մեկ ննջարան-վագոնից և երկու վագոնից, որոնք հարմարեցված են տեղական հաղորդակցության համար:

-Լսի: Ես էլ ու հավանաբար դու էլ հոգնած ենք: Էս ճեպընթաց չի: Էս սովորական գնացք ա, որը բաղկացած ա ընդամենը վագոններից: Ես քո հետախուզական արկածների ժամանակը չունեմ: Խելոք կնստես, որ մարդավարի հասնենք Արարատ: Լա՞վ:

-Սկսվե՜ց: Լսիր, քո աշխարհում բացի քեզնից ուրիշ էլ ո՞վ կա: Ախր, չե՞ս հասկանում էս ամենը պատահականություն չի: Ինձ տիեզերքն ա նույն ժամին ուղարկել, որ ինչ-որ սպանություն բացահայտեմ:

-Նախ, քեզ տիեզերքը չի ուղարկել, մամադ ա կանչել: Հետո էլ՝ ի՞նչ սպանություն: Գժվե՞լ ես: Էս արևելյան ճեպըթնացը չի, դու էլ Էրքյուլ Պուարոն չես:

-Պա՜հ, բա էն մարդը, որ վագոնի դռան մոտ փայլուն համազգեստով պճնված կանգնած է, հեչ նման չի՞ ֆրանսիական բանակի երիտասարդ լեյտենանտ Դյուբոսկին, ու որը հիմա խոսում է փոքրամարմին մարդուկի հետ, ինչպես գրքում էր:

-Չէ, Պուարո ջան: Էն մարդը լեյտենանտ չի, այլ Զորիկ ձյաձյան է, իսկ փոքրամարմին մարդուկը` տոմս հավաքողը:

-Սարսափելի ցուրտ է:

-Արդեն շարժվում ա գնացքը, կխնդրեի, որ դադարեցնես ստեպ-ստեպ պաճուճազարդ նախադասություններդ, որոնք արտասանում ես ամենանրբին հայերենով, քանի որ դու երբեք Պուարո չես դառնա:

-Բայց դու լրիվ Մսյո Բուկն ես, լսի:

Ես այս ոչ խոստումնալից զրուցակցիս հետ գնալու էի երկար ու անխուսափելի ճանապարհ, որն անցնելու էր Արարատյան դաշտավայրի գեղատեսիլ հովիտներով: Քամին սառն էր, ինչպես նրա անտարբերությունը, որը հետզհետե լցնում էր իմ համբերության բաժակը: Զրուցակիցս քնեց, իսկ ես պարապությունից սկսեցի ուսումնասիրել մարդկանց: Դիմացս մի կին էր նստած, որը հավանաբար անգլիացի էր: Երիտասարդ, բարեկազմ, սևահեր, արտաքինից մի 30 տարեկան: «Նա իրեն շատ անկաշկանդ, անկախ էր պահում և դատելով այդ ամենից նա չափազանց գործնական է»,-եզրակացրի ես: Հագին կար մուգ գունավորմամբ բարակ կտորից ճամփորդական զգեստ` չափազանց հարմար վագոնի պայմաններում: Վախեցած նայեցի կողքս` զրուցակցիս, ու հանգստացած շունչ քաշեցի, որ քնած է, թե չէ մտածածս լսելուց հետո կասեր` «Չէ՛, ինքն էլ միս Դեբենհեմը չի, Գայան ծյոծյան ա»:

Արդեն 30 րոպե ճանապարհ էինք անցել, բայց ոչ մի սպանություն չէր կատարվել: Ինչ անհետաքրքիր է, իզուր էի նախապատրաստել Պուարոյի կերպարը:

Հանկարծ տեսնեմ նույն կինը դուրս եկավ մեր վագոնից:

«Հետաքրքիր է»,- մտածեցի ես: Սկսեցի հետևել նրան, և տեսա, որ խոսում է մյուս վագոնի անծանոթ պարոնի հետ: Հազիվ լսեցի, որ տիկինն ասաց. «Շուտով ժամանակը կգա»: Ի՞նչ ժամանակ: Հա՜, հիշեցի: Սպասում են հարմար առիթի՝ սպանության համար: Ավելի լավ է արթնացնեմ նրան, որ հավատա ինձ: Բայց չէ, է, չի հավատա ինձ: Ես մենակ կբացահայտեմ էս ամենը: Լավ, բայց էս անգլիացիները լավ էլ հայերեն են խոսում, կմտածես, թե հայ են: Այս ամենը ծրագրել են, զուտ իրականությունը թաքցնելու համար:

Քիչ ժամանակ հետո նույն տիկինը բաժակով ջուր բերեց իր մոտ նստած ծեր կնոջը: Բայց դե ես հո՞ հիմար չեմ: Էդ ջուր չի: Էդ թույն ա: Ուրեմն էս ծեր կնոջն են ուզում սպանել: Ինչ մեղք է, շատ անուշիկ տատիկ է:

-Հը՞ն, դիմանո՞ւմ ես պարապությանը,- արթնացավ նա այն ժամանակ, երբ պետք չէր:

-Չէ՜:

-Ի՞նչ՝ չէ: Չե՞ս դիմանում:

-Հա, հա:

-Հա, հա՞:

-Չէ, չէ, չէ՜…

-Թե մի բան հասկանում եմ…

Հենց այդ ժամանակ տատիկը խմեց ինչ-որ նյութով լի բաժակը: Ես հասկացա, որ ամեն ինչ կորցրեցի: Ստուգեցի դեղատուփս: Տեսա, որ մոտս միայն «Մեզիմ» է: Էդ դեղն էլ, միայն ստամոքսի խանգարման համար էր կարծեմ օգտագործվում: Երևի: Ուֆ… Ամեն ինչ կորավ: Վայ, ոնց նշտարիկով կսպանեի սրան: Ասա` քնած էիր, քնեիր, մտածեցի ես:

Էդ պահին նկատեցի, որ տատիկը գունատվեց ու սկսեց դժվար շնչել: Չհամբերեցի ու մոտեցա:

-Տատիկ ջան, էն բաժակի միջինը ամբողջությամբ խմեցի՞ր:

-Հա: Դո՞ւ էլ էիր ծարավ:

-Մոտս միայն էս դեղն է: Կուզեի օգնել: Բայց երևի ուշ է:

-Ի՞նչ իմացար:

-Դե ես գիտեի, որ էն երիտասարդ կինը վատ մտադրություններով էր կողքդ:

-Աղջիկս էր:

-Բայց ինչ դաժան ա, ո՞նց եք դիմանալու էս ցավին: Աղջիկը… Մորը…

-Վիրահատված եմ, ու նարկոզից նոր եմ դուրս եկել: Իմ դեպքում դաժան չի, նորմալ է:

-Ո՞նց, բա ձեզ չպիտի սպանեի՞ն:

-Եթե վիրահատությունը սպանություն է, ուրեմն 13-րդ անգամ եմ սպանվում:

-Հա-, հուսահատված ասացի ես:

Փաստորեն տատիկի մոտ հետվիրահատական շրջան էր, ոչ թե թունավորում, իսկ երիտասարդ կինը` անգլիացի չէր, այլ տատիկի միակ հայ դուստրը, որը խնամում էր նրան: Ես էլ Պուարոն չէի, որը ճեպընթացից դուրս եկավ Արարատի կանգառում, իսկ նա` նա էր, սառը ինչպես անտարբերությունը և իրական, ինչպես մսյո Բուկը:

Հրապարակվել է Սեպտեմբեր 14, 2017