Երբեք Եռաբլուր ոչ տոնական օրերին չէի այցելել: Երբ այստեղ միայնակ ես լինում, միայն այդ պահին ես հասկանում այդ տարածքի իրական էներգետիկայի ողջ հզորությունը: Եռաբլուրի խոսուն լռության մեջ անցկացնելով մի քանի րոպե, սկսում ես վերաիմաստավորել կյանքդ ու հասկանում, որ պետք է ապրել այնպես, որ այստեղ ամփոփված յուրաքանչյուր հերոսի ընդհատված կյանքը շարունակվի նաև քեզանով…

Այս հսկա բարձունքում տարածությունն ու ժամանակը միանում են քամուն, որն իր հետ բերում է այստեղ հանգչող հայորդիների հերոսական շունչը, անցնում ծառերի ու երակներիս միջով և սրընթաց իջնում քաղաքի վրա: Եռաբլուրի բարձունքում իր մարտական ընկերների կողքին հանգչում է Կարո Քահքեջյանը, ում ընկերներն անվանում էին «Սպիտակ արջ»:  Կարոն ծնվել էր հայրենիքից բազում կիլոմետրեր հեռու, ապրել այլ երկրում, սակայն տեղեկանալով Արցախին սպառնացող վտանգի մասին, թողել էր ուսումն ու սիրած աղջկան և շտապել կամավորագրվելու հայրենի հողը պաշտպանելուն: Կարոյի ու մյուս քաջ հայորդիների արյունով պահպանվեց ու ներկվեց մեր հայրենիքը, որի ժառանգներն ու հաջորդ պահապանները մենք ենք:

Մի քանի րոպե անցկացնելով հերոսների շիրիմների կողքին, վերադառնում եմ տուն, իսկ ճանապարհն անցնում է օդանավակայան տանող մայրուղու կողքով: Հսկա մայրուղով մեծ արագությամբ օդանավակայան են շտապում բազմաթիվ մեքենաներ, որոնք լցված են ճամպրուկներով, իսկ ապակիների միջից երևում են մանկահասակ երեխաների տխուր դեմքերը, որոնց ծնողները նրանց տանում են իրենց սեփական հայրենիքից, այն հայրենիքից, որի ժառանգորդն ու ապագա պաշտպաններն են: Դեպի օդանավակայան գնացող այդ ընտանիքներից յուրաքանչյուրի հետ վառվում ու մոխրանում է նաև մեր պատմության հսկա գրքի դեռ չգրված էջերից մեկը:

Այսօր մեր առջև ծառացած կարևորագույն խնդիրներից մեկն արտագաղթն է: Վերջին 15 տարվա ընթացքում պաշտոնական տվյալներով Հայաստանն անվերադարձ լքել է 217 911 մարդ` իրական թվերը շատ ավելի մեծ են: Գնացողների մեջ զգալի մաս են կազմում նաև երեխաները, ովքեր դեռ պետք է ապրեին և սերունդներ տային այս հողում: Յուրաքանչյուր մեկնող պայքարելու փոխարեն գերադասում է ավելի հեշտ ճանապարհը` լավագույն կյանքի ակնկալիքով առանց վարանելու լքելով Կարոյի, Քյարամի, Մոնթեի, Ազատի և այլ հերոս տղաների արյունով ներկված հողը, որի պաշտպանությունը նաև իրենց էր ավանդված:

Երևի բոլոր հասակակիցներս էլ մտածել են այս հարցի շուրջ: Կփորձեմ հակիրճ ձևակերպել կարծիքս: Նախ` մենք այն սերունդն ենք, որը չէր նստում տանն ու հեռուստացույցի կամ էլ համակարգչի առաջ, ժամերով «քրքրում» այն: Ճիշտ է` շատ ու շատ ենք խոսել դրա մասին, շատ ու շատ մարդիկ են ասել այս նույն խոսքերը, թե բա մեր «վախտով» սենց էր, բայց փաստը մնում է փաստ, որ մենք չենք փոխվում, ու երևի չենք էլ կարողանում փոխվել: Ինտերնետն ու հեռուստացույցը դարձել են բոլորիս օրվա մի մասնիկը: Հենց արթնանում ենք բոլորս «զոմբիացած» ձեռքը տանում ենք դեպի հեռախոսը` զուտ պատճառաբանելով.

-Մա՛մ, դե ժամ էի նայում:

Հասակակիցներս կհաստատեն ասածս: Ասեմ ավելին, քթի տակ կժպտան` հիշելով այդ պատկերը կողքից: Ու գիտե՞ք, իրոք ծիծաղելի է: Այսպես ուրեմն, պատկերացրեք մի օր զարթնում եք ու հեռախոսը ձեր սենյակում չէ, տանն ինտերնետ չկա, իսկ հեռուստացույցի մասին խոսելն անգամ անիմաստ է:

Ինձ ճիշտ հասկացեք, հա՛, ես էլ եմ սենց, բայց այստեղ Մամիկոնյանի խոսքը տեղին չէ, այստեղ «գիտակցված մահն» ավելի շուտ հիմարություն է:

Ժողովու՛րդ, մենք այն սերունդն ենք, որ դուրս էինք իջնում ու «ռեզին» խաղում` կապ չուներ տղա, աղջիկ: Մենք ուրախ էինք. մինչև գիշերվա  տասնմեկը «պախկվոցի» ու «հալամուլա» էինք խաղում, ու միշտ այնպես էր ստացվում, որ վերջին «պախկվողները» տանն էին «պախկվում»: Այ, այսպիսինն էինք մենք, որ դրսում խաղալիս մեկ էլ մի ծանոթ ձայնով կիսաջարդված ֆուրգոն էր մոտենում, ու սաղս սկսում էինք գոռալ.

-Մա՛մ, ա՛յ մամ, հարյուր դրամ «քցի», էլի` բամբակ առնեմ:

-Ա՛յ տղա, էրեկ չե՞ս կերել:

-Ա~, դե հիմի սաղ առնում են, ես չառնե՞մ:

-Լավ, սպասի՛:

Ժողովու՛րդ, այ էս էինք մենք,  ու հաստատ դա ավելի լավ է,  քան այսօրվա սմայլիկներն ու վիրտուալ խոսակցությունները: Կամ այն, որ էլի ամբողջ շենքի երեխաներով սկսում էինք գոռալ ու փող ուզել.

-Հիմա ինչի՞ համար, տղա՛ ջան:

-Տղերքով գնում ենք «կոմպնոց»:

Այդ «կոմպնոց»-ը դարձել էր մեր փոքր ժամանակվա խաղատունը: Ամբողջ շենքի տղաներով ամեն չորեքշաբթի օրը գնում էինք “Medal of honor” խաղալու: Չգիտեմ, հիմա դեմքս լուսավորվում է ժպիտից, որովհետև դա ավելի լավն էր: Չգիտես ինչու, մի տեսակ ավելի շատ էիր վստահում մարդկանց այդ ժամանակ:

Մենք այն սերունդն ենք, որն արդեն առանց ամաչելու կարողանում է  տանն ասել, որ սիրում է ինչ-որ մեկին, իսկ  երեսունից երեսունհինգ տարի առաջ այ դա էր «կատաստրոֆա». «Ո՞նց թե, իմ աղջիկը տասնվեց տարեկանում «սիրած» ունենա: Ոչ մի դեպքում, մտքիցդ հանի…»: Բայց նաև մենք այն սերունդն ենք, որը դեռ ստեղծագործում է, որը դեռ իր մտքերը, թեկուզ հեռախոսի մեջ, գրում է: Մենք այն սերունդն ենք, որն ունի 17.am: Ճիշտն ասած, չեմ պատկերացնում, թե գալիք սերունդը կմտածի՞ դրա մասին: Կամ լավ, ասենք` մտածեց, ի՞նչ պետք է գրի: Երևի այսպես

-Հիշու՞մ եք, սիրելի՛ ինտերնետակիցներ, թե ինչպես մենք նշեցինք iPhone10-ի գալուստը մեր վիրտուալ աշխարհ:

-Այո˜, սիրելի՛ ցանցային ադմինիստրատոր:

Հոդվածիս մեջ չակերտավոր բառերը շատ եղան. դա է ցավալին: Հիմա քչերը գիտեն, թե «պախկվոցին» ինչ է: Չեմ ուզում, որ երեխաների բառապաշարից դուրս գան այդ բառերը, բայց դուրս են գալիս` տեղը զիջելով shopping, TV, keyboard, browser  կամ նմանատիպ բառերին:

Այսօր շատ մարդիկ բողոքում են լեզվից ու ոճից, որով գրում են ժամանակակիցները: Ուզում են ամեն ինչը կաղապարված լինի: Ես որ իմաստը չեմ հասկանում: Սովորական, ճռճռան, իրենց համն ու հոտը կորցրած բառերը մեր կյանքում էլ տեղ չունեն:

Հա՛, դասականներից շատերը ընտիր են գրել, ու մինչև հիմա էլ իրենց գործերը ընթերցվում են, բայց դե, մի քիչ առաջ շարժվելը չէր խանգարի:
Ես հայոց լեզուն պաշտում եմ ու աղավաղելու պատճառ ու ցանկություն չունեմ: Բայց կան մարդիկ, որ, դեմ լինելով մերօրյա գրողներից շատերի գրելաոճին ու լեզվին, կարող են հանգիստ բակում «պըպզող քյարթուին» ու բամբասկոտ կնոջն էլ գրագետ ու մաքուր հայերենով խոսացող դարձնել:

Չեմ գրում գրագետ ու համալսարան ավարտած դարձնել, որովհետև մեր շրջապատում նման մարդիկ շատ են:
Ավարտում են, դիպլոմը «խփում են թևների տակ» կամ, լավագույն դեպքում, օժիտի մաս սարքում ու քաշվում մի կողմ: Շատերը չեն էլ ավարտում. բա «լավ» տղերքի ընտրյալներ են. ի՜նչ համալսարան, ի՜նչ մասնագիտություն:

Մենակ` տու՛ն, լվա՛ցք, մաքրությու՛ն…
Շարքի վերջում մի 4-5 տարի «լռվողներին» ու բլոտ խաղացողներին անգամ կարմիր դիպլոմը չի փրկի:
Համալսարան ավարտելը դեռ կիրթ լինելու երաշխիք չէ: Բայց դե սա արդեն ուրիշ թեմա է: Ասածս էն է` եթե մարդը այդ պահին նման ձևով է զգում, պետք չէ, որ հանուն հասարակության որոշ անդամների տափակության ու հնադարյան մտածելակերպի փոխի իր զգացածն ու լղոզի մտքերը, դարձնի սովորական, նմանվող…

Զգացածդ թղթին հանձնել կարողանալը հրաշալի բան է: Ինչ ուզես ու ոնց ուզես` կգրես: Ամբողջը կմնա քո ու սպիտակի միջև, կլինի ձեր փոքր գաղտնիքը…
Գրեք ամբողջ սրտով, մտեք ստեղծագործելու պրոցեսի մեջ ու, եթե անգամ ասեն, որ դուք աշխարհի ամենաանտաղանդ մարդն եք, մեկ է, շարժվե՛ք առաջ, աշխատե՛ք շա՜տ-շա՜տ ու պահպանե՛ք կյանքի հետաքրքիր ակնթարթները:

Հ.Գ Էս ամբողջը առաջին հերթին ինքս ինձ եմ ասում, հետո նրանց, ովքեր կկարդան …
Թղթերս ու գրիչս գրասեղանիս նստել ու անհամբեր ինձ են սպասում: Գնացի:

- Մա՜մ, մի բան պակասում ա. գուցե կիտրոնով թե՞յ:

Զարմանալի է, երբ դուրս ես գալիս փողոց և տեսնում շատ միանման առանձնահատուկ մարդկանց: Երբ բոլորը ցանկանում են առանձնանալ ամբոխից` նմանվելով նրանում եղածներին: Թվում է, շատ տարօրինակ բան է, սակայն մարդիկ իրոք սա չեն հասկանում, քանի որ շատ են խորասուզված իրենց «մյուսներից տարբերվելու» ծրագրի մեջ: 

Յուրահատուկ եք համարում ձեզ անգամ այն ժամանակ, երբ չեք կարող թվել ձեր յուրահատուկ հատկանիշները, որոնք, իբրև թե, յուրացրել եք ձեզ համար յուրահատուկ թվացող մարդկանցից: Իսկ այդ մարդիկ այլ մարդկանցից են նմանակել ամեն ինչ: Այնս վերջինները` մյուսներից, և այս շղթան այսպես շարունակվում է` ձևանալով և նմանվելով քեզնից նախորդին, ում համարում ես ավելին, քան դու: Որոշները ուղղակի ձևանում են այդպիսին, որոշները արդեն այնքան են ձևացել, որ արդեն այդպիսին են, իսկ որոշները փորձում են ձևանալու առարկան դառնալ: Իսկ ինչո՞ւ եք միշտ ձևանում այնպիսին, ինչպիսին ես փորձում եմ դառնալ: Չե՞ք կարծում, որ ժամանակն է վազեք հայելու մոտ և ասեք, թե ով է ձեր դիմաց կանգնած: Դո՞ւք: Թե՞ այն «ավելին»:

Հերիք է ձեր այդ յուրահատուկ հատկությունները թաքցնեք մեկ բանի մեջ, որին ասում եք «մնացածից տարբերվելու տաղանդ` նրանց նմանվելով»: Եկեք բոլորս տարբերվենք մնացածից նրանց նման շարժվելու, հագնվելու և անգամ մտածելու միջոցով:

Ժամանակն է արդեն փոխվելու, ավելի ճիշտ, պետք չէ փոխվեք, ուղղակի հանեք բոլոր ձեր հոգու համար օտար ձևի մակբայները ձեր միջից: Վերցրեք ռետինը և ջնջեք դրանք բնավորության միջից: Եթե գրիչով եք գրել, ապա խզբզեք դրանց վրա, այնպես արեք, որ չերևան: Իսկ հիմա՞: Հիմա ի՞նչ եք տեսնում:

Հիմա կարող եք ասել յուրահատուկ բառը: Յուրահատուկ հենց այդ տետրով, որի մեջ կան շատ սխալներ, ջնջումներ: Որովհետև եթե ինձ տային գերազանցիկի տետր և ձերը, ինձ կհետաքրքրեր հենց այդ ճմրթված թերթերովը և ջնջումներովը:

Ուղղակի անպայման մի քիչ էլ պահպանեք ձեր միջի յուրահատկությունը, որ վերջում հանկարծակի չնկատեք, որ իրականում դուք հենց բոլորի նման էիք բոլորից տարբերվում:

Հավասարումը չի կարող ստացվել կատարյալ առանց պլյուսի և մինուսի:

Ահա և գտանք այս ամենի տրամաբանական ավարտի արդյունքը, որը անտրամաբանական ստացվեց: Հերիք է փորձեք դառնալ այնպիսին, ինչպիսին ես ձևանում եմ: