mariam hayrapetyan

Մարդ կմնաք, մա՛րդ

Երկար մտածեցի տևական լռությունս հենց այս նյութով ընդհատելու մասին:

Գիտեք, ի վերուստ յուրաքանչյուրիս էլ երևի տրված է կյանքի ճանապարհ, որն ինքս էլ չգիտեմ՝ ուր կարող է տանել, բայց գիտեմ, որ հենց այդ ճանապարհն էլ հանդիսանում է իմ կյանքի իմաստը:

Երբ ավարտեցի դպրոցը, հենց Վերջին զանգի օրը ուսուցիչներիցս մեկը ամուր գրկեց, ու չնայած աղմուկին, շշնջաց ականջիս. «Մարդ կմնաք, մա՛րդ»: Այդ պահին ես իհարկե չհասկացա, թե ինչու այդ երջանիկ, հուզված օրը գեղեցիկ բարեմաղթանքներ շռայլելու փոխարեն նա ընտրեց այդ պահի համար բավականին սպառնալից ու կոպիտ թվացող խոսքերը: Բայց և այդ խոսքերն էին, որ ես ինձ հետ վերցրեցի դահլիճից դուրս:

Արդեն անցել է մեկ տարի, և ես հիմա եմ ավելի խորը ըմբռնում խրատի խորությունը, տեսնելով թե ինչ է կատարվում շուրջս: Շատ հաճախ մարդիկ գումար վաստակելու ճանապարհին, կյանք կառուցելու ճանապարհին, դադարում են հարգել դիմացինի, հաճախ նաև սեփական սրբությունները, զգացմունքները, կամ պարզապես դադարում են Մարդ լինել: Այո՛, հենց շրջապատում ես սա տեսա:Ես մի պահ կատակեցի ինքս ինձ հետ՝ թե սա գալիս է նրանից, որ ժամանակին չեն ունեցել մի սրտացավ ուսուցիչ, որը առողջություն, սեր, երջանկություն ցանկանալուց զատ կարևոր խրատը տված լինի նրանց կյանք ճանապարհելիս:

Այս ասելով սկիզբ եմ դնում ինձ համար բավականին վիրավորական մի մեկնաբանության, որը արվել էր մի լրագրողի կողմից կապված իմ և շատերի համար Սուրբ վայրի հետ:

Ես բազմիցս նշել եմ, որ իմ գյուղը՝ Ամասիան, ամենից լավ տեղն է աշխարհում ինձ համար: Եվ թող ինձ ներեն այն մարդիկ, ովքեր բարձունքներ նվաճելու նպատակով անվերադարձ արտագաղթել են իրենց գյուղից և դա համարում են երջանկություն, բայց դուք, եթե ձեզ լիարժեք երջանիկ չզգաք ձեր կյանքում, դա ձեր խելքի երեսից է ու ձեր գնահատելու կարողության բացակայության երեսից: Մի խոսքով…

Մեր գյուղում ունենք մի Աղոթատեղի , որը ինչպես մեկնաբանեց լրագրողը, այո՛ կառուցված ե նախկին կենցաղի տան առաջին հարկում: Ու ի դժբախտություն մեր համայնքի բնակիչների, մեր համայնքը երբեք էլ եկեղեցու կառույց չի ունեցել: Այս փաստը մեր մեծահասակները պարզաբանում են տարբեր կերպ, կապելով գյուղի թուրքաբնակ լինելու հետ, կամ կոմունիզմի հետ: Եվ հավատացեք այսօր, մեր բոլորիս մեծագույն ցանկությունն է համայնքում Եկեղեցու զանգերի ղողանջներ լսելը: Բայց դրա փոխարեն մենք ունենք Աղոթատեղի, որում ամփոփված է հսկայական ջերմություն, հավատք կառուցված բնակիչների աղոթքի ուժի հիման վրա: Այո, մենք ունենք Փայտե խորան, Փայտե նստարաններ, չունենք ոսկեզօծ սպասք, չունենք երգեհոն, բայց դա մեզ բոլորովին չի խանգարում, իսկ ում խանգարում է, նա պետք է խնդիրը իր մեջ փնտրի: Հենց այդտեղ էր, որ ժամանակին ինձ, և շատ փոքրիկների սովորեցրին աղոթել, սովորեցրին, որ մեր անձից այն կողմ աշխարհ կա, գումարից էլ այն կողմ աշխարհ կա:Հենց այստեղ էր, որ մենք սովորեցինք ազնվություն, և սովորեցինք, որ մենք երբեք մենակ չենք: Եվ հենց այստեղ է, որ փոքրիկները ստանում են Քրիստոնեական ճիշտ դաստիարակություն, դառնալով ազնիվ, նպատակասլաց և կարեկցող վաղվա ապագա: Սա իմ, իմ համայնքի հարստությունն է, որն օրինակ ունի Երգչախումբ՝ կազմված դպրոցահասակ դեռահասներից, որոնք կամավոր սկզբունքով իրենց պարտքն են համարում ամեն կիրակի Սուրբ Պատարագի ժամանակ այստեղ երգել, ունի ամուր համայնք, որն իր ձեռքերով վերանորոգելով աստիճանները, կառուցեց Աղոթատեղին: Ավելին չէինք կարող, բայց մենք կառուցեցինք այն ճանապարհը, որը Տաճար է տանում:

Եկեք զատենք կարևորը անկարևորից:

Եկեղեցին ոսկեզօծ կամարների ներքո բացակայող հավատքը չէ, եկեղեցին աղոթքի շուրջ հավաքված ժողովուրդն է: Ներս մի մտեք, եթե այս կարևորը ճշմարտությունը դեռ չեք հասկացել:

Գյուղական ծանր աշխատանքները

Արդեն ամռան երրորդ ամիսն է, և գյուղական աշխատանքներն ավելի են շատանում ու ծանրանում։ Դեռ հուլիսի կեսերից սկսվել է խոտհունձը և շարունակվելու է մինչև սեպտեմբեր ամիսը։ Գյուղում խոտհունձին մասնակցում են թե՛ կանայք, թե՛ տղամարդիկ, և թե՛ երեխաները։ Տղամարդիկ հնձում են խոտը, իսկ կանայք հավաքում են այն։ Հիմա, համեմատած անցած տարիների հետ, խոտհունձի գործը մի փոքր թեթևացել է։ Այն մարդիկ, ովքեր ունեն տրակտորներ, խոտհունձը կատարում են դրանցով։ Իսկ նրանք, ովքեր չունեն, ստիպված ամեն ինչ անում են ձեռքով։ Սկզբից գերանդիով հնձում են խոտը, հետո եղանի օգնությամբ հավաքում թափված լասերը և իրար վրա դնելով խոտը՝ ստեղծում են «արվեստի գործ» կամ ինչպես մենք ենք ասում՝ բուլուլ։ Իսկ դրանից հետո այդ «արվեստի գործը» վերածում են մի քանի միջին չափի ուղղանկյունանիստերի։

Երբ առավոտյան կիզիչ արևից աչքերդ ճպճպացնելով նայես սարերին, ապա կտեսնես սպիտակ վերնաշապիկներով և մեծ գլխարկներով մարդուկների, որոնք դժգոհելով կյանքի դժվարություններից և գյուղի ծանր աշխատանքներից՝ հավաքում են արդեն թափված խոտը: Բայց և ոչ բոլորն են դժգոհում, շատերը դա համարում են ապրուստի միջոց և ժպիտով են կատարում այդ աշխատանքները։

Իսկ երեկոյան արդեն կտեսնես արևի ճառագայթներից կարմրած այտերով մարդկանց, որոնք գոհ իրենց կատարած աշխատանքից՝ գերանդին և եղաններն ուսերին՝ իջնում են սարերից։

Կաքավասարի Վարդավառը

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Պատկերացրեք, որ ամռան շոգին քայլում եք մի ժամանակակից քաղաքի փողոցով, և հանկարծ ձեզ են մոտենում խմբով երեխաներ և դույլերով ջուր լցնում ձեր վրա։ Իհարկե, դուք այդ ժամանակ կշփոթվեք կամ կվախենաք, և կամ էլ ոստիկանություն կկանչեք։ Այսպիսի դեպք կարող է լինել այն ժամանակ, երբ դուք Ֆրանսիայում, Անգլիայում և կամ էլ Ճապոնիայում եք գտնվում։ Բայց եթե դուք Հայաստանում եք, ուրեմն գիտեք, որ այդ օրը նշում են Վարդավառի տոնը, կամ ինչպես շատերին է հայտնի`ջրոցին։ Եվ դուք այդ ժամանակ մի փոքր տագնապով կստուգեք ձեր գրպանները, հեռախոսը, իսկ հետո ջերմ կժպտաք և, քամելով ձեր շորերը, կհեռանաք։

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Վարդավառի տոնը Հայաստանի տարբեր շրջաններում տարբեր կերպ է նշվում։

Մեր` Շիրակի մարզի Կաքավասար գյուղում միջնադարում Վարդավառը տոնել են մեծ շուքով և տոնակատարություններով։ Շիրակի դաշտավայրերից և տարբեր շրջաններից մեր գյուղում գտնվող Թուխ Մանուկ մատուռ էին այցելում ուխտավորներ և մեծ խանդավառությամբ նշում Վարդավառի տոնը։ Իսկ հիմա գյուղից մի քանի ընտանիքներ են, որ Վարդավառը նշում են հենց գյուղում։ Մնացած ընտանիքները իրենց բարեկամների, իսկ երիտասարդները իրենց ընկերների հետ Վարդավառը նշում են մեր գյուղից 9 կմ հեռավորության վրա գտնվող Թռչկանի` մեր բարբառով՝ Չռանի ջրվեժում։

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Լուսանկարը` Մարինե Նիկողոսյանի

Ամեն ամառ այնտեղ են այցելում զբոսաշրջիկներ տարբեր վայրերից։ Իսկ արդեն Վարդավառի տոնին, ինչպես ասում են մեր մեծերը, ասեղ գցելու տեղ չի լինում։ Բայց և այնպես բոլորն էլ` անկախ տարիքից, առօրյա գործերից կտրվելով, այցելում են Թռչկան և բնության գրկում վայելում երկար սպասված հանգիստը։
Եթե ցանկանում եք վայելել անմոռանալի հանգիստ, ուրեմն համեցեք Թռչկան։

Մայրամուտի երանգները

Շատ եմ սիրում մայրամուտը: Ամեն օր երեկոյան դուրս գալով տանից` զարմանում եմ, թե ինչպիսի հրաշք է ստեղծել բնությունը: Նայում և չեմ հագենում: Արևը կարմրում է: Նրա ճառագայթները, ընկնելով ամպերի վրա, երկինքը գունավորում են վարդագույն, նարնջագույն, դեղին, երկնագույն, վառ կարմիր և առահասարակ, ծիածանի բոլոր գույներով: Գույները միաձուլված են մեկը մյուսին: Կարմիրը, սկիզբ առնելով արևից, ձուլվելով նարնջագույնին, անցնում է դեղինի, դեղինը` վարդագույնի, իսկ այդ ամբողջ տեսարանը շողշողում է արդեն խամրող երկնագույնի վրա։


Ամեն մայրամուտ առանձնահատուկ է իր երանգներով։ Մայրամուտն ամենագեղեցիկ նկարներից է, որ նկարել եմ կյանքումս։ Ամեն անգամ վայելում եմ մայրամուտը և մտածում, որ ամենակարող է Աստված, միայն նա կարող է շրջակա միջավայրը ներկել այսպիսի գեղեցիկ գույներով։
Սիրում եմ մայրամուտը, սիրում եմ մենակ նստել ու նայել արևին, դա լավագույն ժամանակն է մտածելու, որ չնայած կյանքի անարդարություններին՝ կյանքն իր մեջ ունի նաև լավ կողմեր՝ գեղեցիկ բնություն, բարություն, որ մնացել է քիչ մարդկանց մեջ, սեր և մի փոքր հավատ դեպի լավը…Կյանքում լինում են պահեր, որոնց համար արժե ապրել, և դրանցից մեկը մայրամուտն է:


Ամեն անգամ նայելով մայրամուտին՝ հիշում եմ հայտնի հեքիաթից մի հատված.
«Մի օր ես քսաներեք անգամ տեսա, թե ինչպես է մայր մտնում արևը: Գիտե՞ս, երբ շատ ես տխուր լինում, լավ է վերջալույսին նայելը:
-Ուրեմն այն օրը, երբ դու քսաներեք անգամ տեսար վերջալույսը, շատ էիր տխուր»:

marine nikoghosyan

Ժենգյալով հաց՝ պատրաստված Կաքավասարում

Մենք ապրում ենք Արցախից շատ հեռու, բայց ունենք ղարաբաղցի հարսիկ: Մի օր որոշեցինք ժենգյալով հաց պատրաստել: Մեր գյուղում այդ բույսերից շատ քչերն են, որ աճում են: Բայց, եթե որոշել էինք, ուրեմն պետք է պատրաստեինք: Արցախից մեզ ուղարկել էին այդ բույսերից ամենակարևորը՝ կնձմնձուկը: Այս բառը ես այդպես էլ չկարողացա ճիշտ արտասանել:

Դե, պարզ էր, որ այդ մեկ բույսով ժենգյալով հաց չէինք կարողանա պատրաստել: Այդ իսկ պատճառով որոշեցինք այն Արցախի բույսերի փոխարեն պատրաստել Շիրակի բույսերով: Հավաքեցինք այն բույսերից, որոնք օգտագործում էինք առօրյայում՝ եղինջ (մեր բարբառով՝ ղըջի), սինձ, սոխուկ, և ամենատարօրինակ անուններով՝ չայիրչիրման և ճնճղպաշար:

Կաքավասարյան ժենգյալով հացը պատրաստ էր: Պարզ էր, որ արցախյանին չէր հասնի, բայց մեր տարբերակն էլ էր հետաքրքիր և շատ համեղ:

Համեցե՛ք Կաքավասար և համոզվե՛ք ինքներդ:

ella ghazaryan shirak

Դու կլինես առաջինը

Եկեք պատկերացնենք, որ մենք ապրում ենք օվկիանոսում և ապրում ենք լողալով՝ օվկիանոսի տարբեր շերտերում: Ամեն մարդ լողում է իր համար, իր մակարդակում: Գրեթե չեն առանձնանում շերտերը. մարդիկ իրար մոտ են: Բայց կան մարդիկ, ովքեր չեն ուզում լողալ բոլորի հետ, բոլորին հավասար: Նրանք ուզում են առանձնանալ և բացահայտել օվկիանոսի գաղտնիքները՝ նրա հատակը: Չէ որ օվկիանոսը շատ խորն է, և ոչ բոլորը կարող են հասնել և բացահայտել հատակը: Նրանցից շատերը կես ճանապարհից հետ են կանգնում և այլևս չեն շարունակում ճանապարհը: Մյուսները համառությամբ առաջ են ընթանում, թվում է, թե նրանց ոչինչ չի կանգնեցնի, բայց ավաղ, նրանք խեղդվում են ալիքներից և սեփական համառությունից: Եվ վերջապես, շատ քչերը դանդաղ, բայց ճիշտ քայլերով առաջ են գնում: Նրանց թվում է, թե իրենք էլ կխեղդվեն, և երբ քիչ է մնում խեղդվելուն, նրանց մոտ բացվում է «երկրորդ» շնչառությունը:

Երկրորդ շնչառությունը բացվում է միայն ուժեղ մարդկանց մոտ՝ դու այդպիսին ես: Երկրորդ շնչառությունը բացվում է նաև մի խոսքից, մի մարդուց, մի մտահղացումից, բայց ամենակարևորը, որ դու ուժեղ ես: Ինձ մոտ այն բացվեց, երբ հասա իմ երազանքին: Երազանքին հասնելու ամենալավ տարբերակը այն նպատակ դարձնելն է: Կարողացել է մեկը՝ կկարողանաս նաև դու: Չի կարողացել ոչ ոք՝ դու կլինես առաջինը: Հավատա ինքդ քեզ:

«Հայաստանի երեխաները» լուսանկարչական մրցույթի հաղթողներ

marine nikoghosyan

Մի դասարանի պատմություն

Ահա և ավարտվեց ևս մեկ դպրոցական տարի։ Սակայն, ի տարբերություն անցած տարիների, այս տարին առանձնահատուկ էր ինձ և իմ համադասարանցիների համար, որովհետև վերջինն էր։

Շիրակի մարզի հեռավոր գյուղերի դպրոցներում շրջանավարտների թիվը տարեցտարի նվազում է։ Մեր դպրոցն էլ հետ չէր մնում մյուսներից։ Մեր՝ Փոքր Սարիարի միջնակարգ դպրոց են հաճախում երեխաներ երեք գյուղերից։ Ես ինքս Կաքավասար գյուղից եմ: Դպրոցին հատկացված է մեկ ավտոբուս, որն էլ երեխաներին տեղափոխում է դպրոց։
Ես առաջին դասարանից մինչև չորրորդ դասարանը հաճախել եմ մեր գյուղի տարրական դպրոցը (այժմ այնտեղ սովորում է երկու աշակերտ)։ Ինձ հետ էր նաև մեր գյուղից մի աղջիկ։ Հինգերորդ դասարանում արդեն սկսեցինք հաճախել հարևան գյուղի՝ Փոքր Սարիարի միջնակարգ դպրոց։ Մեր համադասարանցիներն այնտեղ չորսն էին։ Միավորվելով դարձանք վեց աշակերտ։ Աշակերտներ կային երեք գյուղերից էլ։ Առաջին իսկ օրվանից միմյանց հետ շատ կապվեցինք, սակայն դեռ կար գյուղերի միջև պայքարը՝ թե որ գյուղն է ամենալավը։
Այն աղջիկը, որը մեր գյուղից էր, իններորդ դասարանն ավարտելուն պես դուրս եկավ դպրոցից և ընտանիքի հետ հեռացավ գյուղից՝ մեկնելով արտերկիր: Բացի նրանցից շատ շատերն են հեռացել գյուղից՝ աշխատանք չունենալու և ընտանիքի կարիքները հոգալ չկարողանալու պատճառով:
Դասարանում մնացինք հինգ աշակերտ։ Մեծահասակները, որոնք հաճախել էին մեր դպրոցը, զարմանում էին, երբ իմանում էին դասարանիս և դպրոցի աշակերտների քանակը։ Եվ գրեթե բոլորն ասում էին նույնը.
-Մեր վախտով ըբը սպե՞ս էր։ Ամեն մե դասարան ամենաքիչը մե քառասուն աշակերտ էր,- ու վերջում էլ միշտ ավելացնում էին,- է՜յ գիդի, ջահելություն…
Բայց, ինչ արած, մեր «վախտով էլ ըսպես է»։
Մինչև տասներկուերորդ դասարանը մնացինք անխախտ՝ հինգ աշակերտ։ Տասներկուերորդ դասարանի երկրորդ կիսամյակից սկսվեցին վիճաբանություններ՝ վերջին դաս, վերջին զանգ, քննություններ։ Ամեն ինչ իրար էր խառնվել։ Թեկուզ և քիչ էինք, միևնույնն է, դժվար էր վերջին զանգ կազմակերպելը: Երեք աղջիկ էինք և երկու տղա։ Դե, տղաների համար միևնույնն էր՝ վերջին զանգ կկազմակերպեինք, թե ոչ։ Նրանց համար կարևորը շուտ դպրոցն ավարտելն էր։ Բայց այ, աղջիկներս… Երեքս էլ տարբեր կարծիքներ ու տարբեր բնավորություն ունեինք։ Արդեն դասարանում լարվածություն էր ստեղծվել։ Սակայն մի քանի օրից հնարավոր եղավ լարվածությունը ցրել։
Մեզ փոխարինող առաջին դասարանցիները չորսն էին՝ երեք աղջիկ և մեկ տղա։ Նրանց հետ միասին կազմակերպեցինք վերջին զանգ՝ հետաքրքիր համարներով։ Ամեն ինչ հիանալի էր։ Սակայն վերջին զանգից հետո մեզ սպասվում էր կարճատև, բայց և ճակատագրական մի փուլ՝ քննությունները։ Դասարանից միայն ես էի, որ հանձնելու էի միասնական քննություններ, մյուսները հանձնելու էին ավարտական քննություններ։ Եվ, փառք Աստծո, բոլոր քննություններն էլ հաջողությամբ հանձնեցինք։
Հուսամ, տարիներ հետո կամաց-կամաց մեծացող երեխաների քանակը տեսնելով ես էլ կասեմ. «Մեր վախտով ըբը սպե՞ս էր»… Բայց այս անգամ բոլորովին այլ երանգով:

meri antonyan shirak

Մենք խաղահրապարակ ունենք

«Աֆլատուն» սոցիալ-ֆինանսական խմբակի երեխաների ջանքերով Շիրակի մարզի Գուսանագյուղում խաղահրապարակ տեղադրվեց: Այդ մասին զրուցեցի Գուսանագյուղի «Աֆլատուն» սոցիալ-ֆինանսական խմբակի ղեկավար Նունե Ղազարյանի հետ։     

-Ո՞ւմ նախաձեռնությամբ բացվեց խմբակը: 

-Խմբակը բացվել է  Հայաստանի մանուկներ հիմնադրամի կողմից և ի սկզբանե գտնվում էր նրա հովանու տակ, ամբողջ տարին բոլոր ֆինանսական ծախսերը հոգում էր հիմնադրամը։ «Աֆլատուն»-ի գլխավոր նպատակն է՝ երեխաներին սովորեցնել ճիշտ օգտագործել գումարը, բացի այդ այն փոխում է նաև երեխաների աշխարհայացքը։ Դպրոցի տնօրենը և համայնքի ղեկավարը պայմանագիր են կնքել հիմնադրամի հետ, և սեպտեմբեր ամսից սկսեց գործել «Աֆլատուն» սոցիալ-ֆինանսական խմբակը։

-Մե՞ծ է երեխաների ներգրավվածությունը:

-Քանի որ դպրոցը փոքր է, այնքան ել մեծ չէ երեխաների ներգրավվածությունը: Բացի այդ, այս խմբակը նորություն էր,  և երեխաների մեծ մասը չէր գիտակցում՝ ինչ է խմբակը, և որն է դրա էությունը,  այդ պատճառով  շատ երեխաներ չմասնակցեցին, բայց եղան նաև շատ ակտիվ մասնակիցներ, որոնք այսօր հավաստագրեր ստացան։

-Ձեր կարծիքով կա՞ն արդյոք ապագա ֆինանսիստներ:                    

-Սկզբնական շրջանում երեխաների մեծ մասը  իրենց ապագա մասնագիտությունը տեսնում էին հենց այս ոլորտում, և  կարծում եմ, որ այս խմբակը օգնում է երեխաներին իրենց մասնագիտության ընտրության հարցում։  Եվ այո, շատ երեխաներ ցանկանում էին դառնալ ֆինանսիստներ։

-Իսկ ի՞նչ միջոցներով  հավաքեցիք դրամ՝ խաղահրապարակ տեղադրելու համար  

-Փետրվար ամսին մենք կազմակերպեցինք տիկնիկային ներկայացում, տոմսեր պատրաստեցինք և վաճառեցինք: 208 գյուղացի գնեց տոմսերը, և հավաքված գումարով ոչ միայն տեղադրվեց խաղահրապարակ, այլ նաև մանկապարտեզի համար խաղալիքներ գնեցինք:

-Իսկ  խմբակը շարունակելո՞ւ է գործել: 

-Ճիշտն ասած, դա ստույգ հայտնի չէ, բայց  ֆինանսների հետ կապված առարկա է մտնելու դպրոցական ծրագրերի մեջ։

Դիմանալով անտարբերությանը

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Տատիկս միշտ պատմում էր, որ երբ մարդիկ որոշել են գյուղ կամ բնակավայր կառուցել, ամենից առաջ եկեղեցի են կառուցել, հետո նոր իրենց տները: Ճիշտ է, ինչքն էլ զարմանալի է, բայց փաստ է։ Երբ 1830-ական թվականներին հիմնվեց Գուսանագյուղը, գյուղի բնակչությունը անմիջապես որոշեց եկեղեցի կառուցել։ 1900-ական թվականներին Գյումրիից եկած հոր և որդու ջանքերով կառուցվեց Գուսանագյուղի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին։

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Շինարարական աշխատանքները տևեցին շուրջ 10 տարի, և 1910 թվականին ավարտվեց եկեղեցու շինարարությունը: Ասում են, որ հենց հաջորդ օրը տեղի ունեցավ առաջին Պատարագը։ Իսկ երբ Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվեցին, և տարածվեց աթեիզմը, մեր եկեղեցին ևս արժանացավ մյուս եկեղեցիների բախտին և դադարեց գործելուց:

Ինչքան էլ որ դժվար էր գյուղացիների համար, բայց նրանք հարկադրված քանդեցին եկեղեցու գմբեթը և ամբոջությամբ սպիտակեցրին սրբապատկերները, որպեսզի ավելի նմանվի պահեստի: Շուրջ 70 տարի այն ծառայեց որպես պահեստ։ Իսկ քահանային՝ տեր Թադևոսին, աքսորեցին:

Լուսանկարը՝ Մանե Անտոնյանի

Լուսանկարը՝ Մանե Անտոնյանի

Երբ ԽՍՀՄ-ը փլուզվեց, եկեղեցին ցավոք, չվերականգնվեց։ Երբ հետ ես նայում, զարմանում ես, թե ինչպես են մարդիկ՝ չունենալով ժամանակակից տեխնիկա, կարողացել կառուցել այդպիսի ճարտարապետական կառույց: Իսկ հիմա, երբ կան բոլոր կենսական պայմաները, մարդիկ զլացել են նույնիսկ վերանորոգել: Սակայն վերջերս արդեն սկսել են վերանորոգման աշխատանքները, և հույս ունեմ, որ հաջորդ նյութս վերանորոգված եկեղեցու մասին կլինի։