Բոլոր երեխաներն էլ յուրօրինակ են ու յուրօրինակ մտքեր են ունենում: Նրանց երևակայած աշխարհը հեռու է մեծերի պատկերացումներից: Այդ աշխարհում ամեն ինչ այլ է` մի քիչ տարբեր: 

Փոքր տարիքում ես էլ իմ հեքիաթային աշխարհն էի ստեղծել: Գուցե շատերն են նման պատկերացումներ ունեցել, ոմանք էլ` հնարավոր է, հիմա ծիծաղեն, բայց դա իմն էր, իմ աշխարհը:
Այդ աշխարհում ես շատ էի սիրում նայել ինքնաթիռներին, ու ինձ թվում էր, թե այնտեղ` երկնքում, նույն երթևեկության կանոններն են գործում, ինչպես այստեղ` մեքենաների դեպքում: Կարծում էի, թե ինքնաթիռները կանգնում են կարմիր լույսի տակ, իսկ սխալ երթևեկելու դեպքում, ոստիկանները կանգնեցնում են նրանց: Բայց երբ մեծացա, պարզեցի, որ այդպես չէ:
Երբ փոքր էի, երազում էի փոքրիկ մարդուկ ունենալ` մատիս չափ փոքր, որի մասին որևէ մեկը չպետք է իմանար: Նրա հետ կխոսեի, կխաղայի, ու նա ինձ կհասկանար: Մեծացա ու կրկին հասկացա, որ դա անիրական ու երեխայական երազանք էր:
Երբ նայում էի լուսնին` գեր կնոջ դեմք էի տեսնում, մի տեսակ ջղային կնոջ, որն անընդհատ ինձ էր նայում ու միշտ հետևում էր մեր մեքենային: Ուր գնայինք, նա քայլում էր մեզ հավասար: Գուցե դա է պատճառը, որ այժմ, մի տեսակ, խուսափում եմ լուսնին նայել: Դե արի′ ու մտածի′ր, որ դա ընդամենը պատկերացում էր:
Նայում էի ամպերին, ու յուրաքանչյուր ամպ, մի երկիր էր թվում ինձ: Դրանց մեջ փորձում էի գտնել արտերկրում ապրող մորաքրոջս… Բայց այդպես էլ չէի գտնում:
Երբ փոքր էի… Փոքր էի, ու լավ էր: Ապրում էի իմ ստեղծած աշխարհում, ու ամեն ինչ հենց այնպես էր, ինչպես կար: Իսկ հիմա հասկացել եմ, որ ամպը ամպ է, որ ինքնաթիռը կարմիր լուսի տակ չի կանգնում, և լուսինն էլ գեր կին չէ, որն ինձ վրա, չգիտես ինչու, բարկացած էր նայում:
Փոքր էի, ու լավ էր… Պարզ էր, ուրիշ էր, հեքիաթ էր…

2016թ. հուլիսի 23, ժամը 14:50։ Օրը արևոտ էր, հանդիպեցի ընկերոջս՝ Տիգրանին (բայց դե ո՞վ է նրան Տիկո ասում, մեր բոլորի համար նա Մալխասն է): Ակամայից սկսեցինք հիշել դպրոցական կյանքի մեր նորամուտը: Շատ հաճելի էր տեղափոխվել այդ անհոգ տարիները, երբ ամենաուժեղ հերոսը «սպայդերմենն» էր, իսկ Նոր տարվա նվերները բերում էր Ձմեռ պապիկը իր պարկի մեջ:Եվ ընկերս այդ մանկական զվարթությամբ սկսեց պատմել մի հետաքրքիր դեպք, որը չէի կարող չվերածել հերթական հոդվածիս: Այս պահից կսկսեմ պատմել առաջին դեմքով, որպեսզի ավելի խորացնեմ ընթերցողիս տպավորությունը:

…2006թ., մայիսի 25, ժամը մոտավորապես 13:15 րոպե։ Օրը արևոտ էր, իսկ դպրոցում իրենց ուղին էին ավարտում հերթական տասներորդցիները (այդ ժամանակ դեռ մեր առօրյա չէր ներխուժել 12-ամյա կրթություն կոչվող չարիքը): Ոգևորված վերադարձա տուն, բայց դեռ չէի հասցրել մտնել շքամուտք, երբ տեսա իմ ընկեր Նարեկին ու  չկարողացա մերժել նրա հետ խաղալու առաջարկը: Ուրախացած մեր քայլերը ուղղեցինք շենքի հետևի խաղադաշտը, որտեղ մենք միշտ խաղում էինք: Մոտեցա շվեդական պատին ու սկսեցի մագլցել, հետո իջա: Շատ զվարճալի էր. ինձ զգում էի «սպայդերմենի» դերում, ու որոշեցի ևս մեկ անգամ կրկնել սխրանքս՝ բարձրանալով այդ 3 մետրանոց պատը: Թվում էր, թե  ամեն ինչ կարգին է, ոգևորված նայեցի հետ, որ տեսնեմ մարդկանց հիացմունքը, բայց պատկերը, որը ես տեսա, ամբողջովին այլ էր՝  ես սկսեցի մթի մեջ տարբերել երկու սիլուետ, որոնք կարծես մայրիկինն ու տատիկինն էին: Ու հանկարծ զգացի, թե ինչպես եմ սլանում դեպի անդունդը, իսկ հաջորդ բանը, որ հիշում եմ` ամբոխի վախեցած աչքերն էին, որոնց մեջ կարողացա նկատել տատիկի արցունքներով լի հայացքը: Մի անծանոթ կին հանեց իր շալը և հենարան սարքեց իմ արյունլվա եղած գլխի համար: Վայրկյաններ անց իմ արցունքոտ հայացքը նկատեց ձեռքիս ալիքաձև ջարդվածքը՝ գլխի չընկնելով անգամ, որ գլուխս ավելի վատ է տարել իմ այս գալիլեյան թռիչքը: Դժվարությամբ էր ականջս տարբերում մարդկանց հորդորները և աղաղակները տատիկին, որ ջուր չլցնի վրաս, քանի որ արդեն ուշքի էի եկել: Արցունքների միջով անգամ փորձում էի որոնել մորս, բայց ապարդյուն, քանզի տատիկը՝ խղճալով մայրիկին, ամեն կերպ թաքցնում էր եղելությունը։ Բայց մորս սիրտը զգացել էր վտանգը, և նա եկել էր դեպքի վայրը: Անհրաժեշտություն առաջացավ շտապ տեղափոխել ինձ հիվանդանոց, բայց այն, որ Հայաստանում վերջերս շատացել են մեքենաները, մեզ ոչինչ չտվեց, քանի որ ոչ ոք չառաջարկեց իր օգնությունը: Շուրջ բոլորը աղաղակներ էին. մարդիկ օգնություն էին կանչում, բայց երկար ժամանակ ոչ մի արձագանք չկար։ Արդեն նույնիսկ ես իմ կիսատ գիտակցությամբ նկատում էի ժողովրդի հուսահատությունը, բայց մի րոպե. այն ո՞վ է հեռվում: Հանկարծ այդ պատկերը մոտենում էր, տեսքից մի 45 տարեկան տղամարդ էր: Մոտեցավ, և ես զգացի արդեն, որ տեղափոխվում եմ մեքենայի մեջ: Ես հանգստացա՝ առաջին հերթին տեսնելով, որ մայրիկիս առաջվանից ավելի քիչ է խառնված, բայց նրա ու տատիկի այլայլված դեմքերը նույնիսկ աղոտ պատկերով ընդմիշտ տպավորվեցին իմ հիշողության մեջ: Աչքերս ինքնըստինքյան փակվեցին, և հաջորդ անգամ բացելով դրանք՝ ես նկատեցի ուժեղ մի լույս, բայց շատ թույլ էի, որ ինչ-որ բան տարբերեի: Հանկարծ զգացի, որ մարմնիս մեջ է թափանցել մի սաստիկ դող. աստիճանաբար պատկերը պարզվեց, ու ականջիս հասավ Կարինե մորաքրոջ ձայնը (նա մեր հարևանն էր, բայց ես նրան մինչ օրս էլ մորաքույր եմ ասում). «Դիմացի, Տիկո ջան, բան չմնաց: Հեսա տեղ ենք հասնում»։  Չգիտեմ ինչպես, բայց իրոք մորքուրիս աղոթքները ինձ ուժ տվեցին, ու ես կարողացա հասկանալ, որ արդեն վաղուց գտնվում եմ շտապօգնության մեքենայում: Շատ աղոտ եմ հիշում: Հաջորդ բանը, որ հիշում եմ, մազի սափրող մեքենայի ձայնն էր, որը անցնում էր իմ վիրավոր գլխի վրայով՝ մաքրելով բժիշկների «աշխատատեղը» այդ պահին անցանկալի մազածածկույթից։  Իսկ ալիքաձև կոտրվածքը սպիտակել էր գիպսի շնորհիվ:  Հետո գլուխս անցավ ռենտգենյան ճառագայթների փորձությունը, և բժիշկը՝ ստանալով մերոնց համաձայնությունը ,առանց վարանելու սկսեց վիրահատությունը:

Աչքերս կրկին բացվեցին. այս անգամ լռության միջից ինձ էր հասնում սրտագրի միապաղաղ ձայնը: Աչ ու ձախ թեքելով գլուխս հասկացա, որ պալատում եմ: «Փառք Աստծո, ուրեմն ամեն բան լավ է ավարտվել»։ Կանչեցի բուժքրոջը, հենց մտավ, միանգամից ասացի. «Տատին ո՞ւր է», ու բուժքուրը դուրս եկավ, և ներս մտավ տատիկը: Հազիվ էր բերանս բացվում, բայց տատիկի հետ երկու բառ փոխելու ցանկությունը մեծ էր, և ես կարողացա իմ մեջ կենտրոնացնել այդ մի փոքր էներգիան և խոսել իմ քաղցր տատիկի հետ։ Հետո մամային կանչեցի. ձայնս հազիվ էր դուս գալիս, բայց ուզում էի, որ մաման չանհանգստանա հանկար, որ այլևս չտեսնեմ նրա այլալված դեմքը: Խոսեցի մամայի հետ ու զգացի, որ ամեն բան արդեն հետևում է:

Հիմա իմ ընկերը պարթևահասակ տղա է, և այս ամենը հիշում է մանկական բարի ժպիտով։

Էս ի՜նչ լավ բան ա մարզվելը: Ես առաջ մտածում էի՝ ուղղակի տանջանք ա, իսկ դրանից առաջ ուզում էի գնալ կարատեի՝ չթողեցին, իսկ կարատեից առաջ, ըմմ… Հա, կարատեից առաջ փոքր էի ու չեմ հիշում՝ ինչ էի ուզում: Բայց հիմա կարծում եմ, ավելի շուտ վստահ եմ՝ հեչ էլ տանջանք չի: Ընդհակառակը՝ հրաշալի բան ա: Մտածում էի` կամ կմոռանամ, կա´մ հարմար չի լինի, կա´մ… Լավ, խոստովանում եմ՝ ալարում էի: Բայց ինչպես մեր ժողովուրդն ա ասում. «Ով ալարի՝ ոչ դալարի»: Որոշեցի չալարել, որ դալարեմ (չնայած,  էնքան էլ ինձնից կախված չի): Ու մեկ էլ վախենում էի՝ «ժանգոտելուց»:

Մի խոսքով, երկու շաբաթ առաջ ես որոշեցի՝ պետք է զբաղվել մարմնամարզությամբ: Եվ այդպես էլ արեցի: Ի զարմանս ինձ, ես արդեն 2 շաբաթ է, ինչ մարզվում եմ: Ու ամենակարևորը՝ չեմ ալարում:

Էս ամեն ինչը ինձնից խլում ա ամենաշատը մեկ  ժամ: Արդյունքում՝  ես ինձ զգում եմ առույգ և լիարժեք: Մեկ էլ գիտե՞ք ինչ եմ նկատել: Մարզվելուց հետո մտավոր յուրաքանչյուր աշխատանք ես անում եմ ավելի հավեսով, քան առաջ:

Հ.Գ. Այնպես որ, բոլորին խորհուրդ եմ տալիս մարզվել:

17: Հա, ես 17 տարեկան եմ: Մի շաբաթ առաջ դարձա, ավելի ճիշտ: Դե, էլ ի՞նչ 17.am-ի թղթակից, որ էլ 17 տարեկան դառնալու մասին չգրի: Ասի` ի՞նչ ա եղել որ. ես էլ գրեմ: Էնպես ստացվեց, որ ես 17 տարեկան դարձա ճամբարում: «Սիրանույշ» ճամբարում: Դե, էլ ի՞նչ երկար-բարակ ճառեմ, եկեք պատմեմ:
Իմ պատմությունը սկսվում ա հուլիսի 28-ին: Ավելի ճիշտ, հուլիսի 28-ի առավոտ ժամը 8-ին: Ու սկսում ա` ոնց որ ամեն օրը ճամբարում:
-Լավ էլի, արա, արդեն 8-ն ա՞:
-Ութն ա էլի, որ ես «մուզիկան» միացրին:
Ու բոլորս միասին գլուխներս մտցրեցինք բարձերի տակ, պտտվեցինք պատի կողմը ու էլի քնեցինք: Քնեցինք մինչև.
-Տղեք, հելեք, պադյոմ ա, տղե՜ք,- մեր ջոկատավարն ա՝ Հովոն, դուռը դխկացնելով գոռումա,- հելեք պրծեք, սաղ արդեն զավտրիկ են անում, դուք քնած եք:
Ու դուռը ծեծում ա էնքան, մինչև ես հելնում, բացում ու ասում եմ.
-Հա, Հով, հելել ենք:
-Հլը, է: Արա, ո՞ւր էիք նախավարժանքին:
-Ուր պըտի ըլնեինք՝ քնած:
-Տղեք, հագնվեք, լվացվեք, հելեք ճաշարան:
Ու մինչև մեր ամբողջ սենյակը՝  5 հոգի, հերթի էր նստել լվացվելու, էլի մի 20 րոպե անցավ: Մինչև էդ արդեն մի քանի անգամ տարբեր ջոկատավարներ հերթով մտան մեր սենյակ ու հասցրին «թքել-մրել» մեզ:
-Էս թափթփած սենյակում ո՞նց եք ապրում: Էսօր մաքրում եք: Գամ տեսնեմ` սենյակը մաքուր հավաքել եք:
-Հա, Հեղին ջան, ոնց ասես:

Վերջը, չգիտեմ ոնց ստացվեց, դուրս եկանք սենյակից: Դուրս եկանք ու տեսանք, որ մենակ մենք չէինք քնած մնացել: Էս մեր վրացի հարևաններն էլ են մեր պես կարմրած աչքերով դուրս են եկել միջանցք ու մեր պես տանջվում են դուռը փակելու վրա: Հա, մոռացա ասեմ` մեր ճամբարին 35 հայ ու նույնքան էլ վրացի մասնակից կար: Հելանք ճաշարան  ու հանգիստ նստեցինք հաց ուտելու: Չէ, է : Հանգիստ նստարանի մեջքի վրայով թռա տեղս, որովհետև, եթե քաղաքավարի նստեի, սեղանը պիտի դուրս գար իր տեղից: Նստեցի: Թեյիցս մի կում փորձեցի, որ տեսնեմ` հո էլի աղ չե՞ն լցրել մեջը: Չէ, չեն լցրել: Հե-հե: Տարօրինակ ա: Ձեռքս տարա, որ շաքարամանը վերցնեմ, մեկ էլ կողքիս նստող վրացի աղջիկը՝  Սալոմեն,  ինձ այդքան հարազատ դարձած նախադասությունն ասաց, որն ընդամենը երկու բառից ա:
-Վուակե, լավաշի,- ասաց, թախանձող հայացք ընդունեց, ու մատով ցույց տվեց հացի ամանը:
- Лаваш передать что ли?
-Да, да,- ասաց, ուրախ ժպտաց ու շարունակեց ցույց տալ լավաշը:
-Աղջի, сколько раз повторять. Վահե, а не Վուակե, Վ Ա Հ Ե,- համ ասում եմ, համ էլ հացի ամանն եմ վերցնում, որ տամ:
-Վ Ա Հ Ե,- կրկնում ա հետևիցս Սալոմեն:
-Вот правильно,- ասում եմ ես ու ինձնից գոհ լավաշը տալիս Սալոմեին:
-Спасибо, Վուակե,- ասաց Սալոմեն իրենից գոհ ժպտաց ու պտտվեց վրացիների կողմը:
-Էս Սալոմեն ձեռ ա առնում,- ես էլ ֆռռացի հայերի կողմը ու միացա խոսակցությանը:

Օրվա ընթացքում ոչ մի հետաքրքիր բան չհասցրեց կատարվել: Գնացինք ատամնաբույժի մոտ, որտեղ մինչ պառկած էի ստոմատոլոգիական աթոռին, բերանս բաց` պլոմբելու գործընթացի համար, հասցրեցի քնել: Դասեր՝ կոնֆլիկտոլոգիա, վրացերեն, ռուսերեն: Խաղեր, որոնց շնորհիվ մեր ճամբարի տղաները վաստակեցին բազմաթիվ օստեոխոնդրոզներ ու «գրիժաներ»: Հետո աշխատանք խմբերում՝ պարի, դրամայի ու ձեռքի աշխատանքի: Հա, ու մեկ էլ մեր սիրելի ֆլեշմոբի փորձը, որի շնորհիվ ես ամեն գիշեր վեր եմ թռնում Կարիբյան ծովի ծովահենների սաունդթրեքից (ճամբարականները կհասկանան): Հա, քանի հիշում եմ, ասեմ` ամսի 28-ին մեր ջոկատավարներից մեկի՝ Ռուզանի ծնունդն էր , ում ես շա՜տ սիրեցի: Հա, ամսի 28-ին, իմ հիշելով,  ճամբարում «ինտելեկտուալների օրն էր»: Ուրեմն, երեկոյան միջոցառումը դրա հետ պիտի կապված լիներ: Մենք էլ որոշեցինք «Ի՞նչ, Որտե՞ղ, Ե՞րբ» խաղալ : Խաղացինք, հաղթեցինք (ասի գլուխ ա` գովամ, էլի): Դե, հետո, ինչպես ամեն գիշեր, դիսկոտեկա՜ … Լավ է, հավես չկա՝ չեմ պարում: Հենա` Սոսոն, Լաշան, Անին, Թամոնան, Նանան լռված են ընդե, էթամ հետները նստեմ: Արա, դե էս վրացիք շատ լավն են, է: Մինչև երեխեքին բացատրեցի ծիրանը ինչ ա, ծիծաղից մեռանք: Հայերեն ասում եմ` չկան, ռուսերեն ասում եմ` չկան, անգլերեն ասում եմ` չկան: Անին ասում ա.
-Персик что ли?
-Да какой персик. Абрикос ребята, А Б Р И К О С,- ու սկսում եմ նկարագրել ծիրանը:
Իրար մեջ վրացերեն խորհրդակցեցին ու մեկ էլ.
-Аааа… арбуз ?
-Վաաախ,- ասում եմ ես ու երկու ձեռքով գլուխս բռնում, հետո տեսնում եմ էն կողմից մոտեցող Հովոյին,- Հով, սրանց կարա՞ս բացատրես` ծիրանն ինչ ա:
-Հա, խի չեմ կարա,- ասաց Հովոն ու ֆռռաց վրացիքի կողմը,- Ребята, ծիրան это абрикос:
- А что такое абрикос, Ово?- հարցրեց Անին, ու բոլորս ծիծաղից մեռանք:
Հա, արդեն պատմում էի , որ ծիրանը հայկական միրգ ա, որ բնօրրանը Հայաստանում ա ու սաղ աշխարհում Հայաստանից ա տարածվել, մեկ էլ Լաշան հելավ ու ասաց
-Давай за мной.
-Куда?
Ու չստացա պատասխան: Լաշան ինձ քաշեց տարավ, տեսա, որ էն կողմից էլ Հեղինեն Նաթիային ա քաշելով բերում:
-Էս ու՞ր, Հեղուշ:
-Իջեք ցած: Իջի, իջի ,- ու հրեց աստիճանների վրայով ցած:
-Ցած` ո՞ւր, է,- ասացի ես ու միանգամից հասկացա` ուր,- արյաա… Ես էլ ասեմ` ուր եք տանում:
Ամսի 29-ին իմ ու Նաթիայի ծնունդն էր:
-Էս իջնում եք ցած, որ սյուրպրիզ անեք, հա՞,-ասում եմ ես, ու Հեղինեն շարունակում է ինձ հրելով իջեցնել:
-Ի՞նչ սյուրպրիզ, է, արագ իջի:
-Հա լավ, արդեն հարամ եմ արե, Հեղուշ, էլ ո՞ւր,- ասում եմ, բայց արդեն հաճույքով եմ իջնում:
-Հեղո՞ւշ:
-Ասա:
-Բա տորթ լինելո՞ւ ա:
-Շատ կերազես:
-Հա, մի տորթ էլ չարժե՞նք:
-Մի երկարացրու, այ տղա:
-Հա, բայց…

Իջանք, կանգնեցինք դրսում ես, Նաթիան ու մեր ջոկատավարներից՝ Նաթիան, Նոդարը ու Հեղինեն:
-Հա, չի՞ լինի` ներսը սպասենք, Հեղուշ, ստեղ ցուրտ ա,- ասացի ես, բաճկոնս հանեցի ու գցեցի Նաթիայի ուսերին՝ խեղճ աղջիկը ցրտից սրթսրթում էր:
-Չէ, չի լինի: Արի` բան եմ ասում:
Քաշեց կանգնեցրեց 2 Նաթիաներին, կանգնեց նրանց մեջտեղում ու ասաց.
-А теперь загадываем желание.
Քաշեց, կանգնեցրեց Նաթիաների արանքում ու ասաց.
-Դե, երազանք պահի:
Աչքերս փակեցի: Մեկ, երկու, երեք…
-Ֆսյո, պահեցի:
-Ըհը, հիմա ես եմ:
Հեղինեն էլ պահեց: Հետո էլ Նոդարը:
-Всё, наверх.
Համարյա թռնելով հասանք 4-րդ հարկ: Ուիի՜…
Ամբողջ ճամբարը շնորհավորում ա ինձ ու Նաթիային: Ինչ կայֆ ա: Հետո ամբողջ ճամբարը հերթով շնորհավորեց: Ռուզանն էր շնորհավորում, եկավ գրկեց, ականջին ասացի.
-Ռուզան բայց ամսի 29-ին հլը 1 րոպե կա, հլը որ քո ծնունդն ա:
-Գիտեմ, գիտեմ,- ծիծաղելով ասաց Ռուզանը:

Հետո դիսկոտեկը վերջացավ: Գնացինք սենյակներով: Հյութով ու հաց-պանիրով ծնունդ արեցինք: Հետո բոլորը քնեցին: Դե բոլորը, բացի ինձնից ու Էրիկից: Մենք էլ «պաստա» լցրեցինք բաց բերանով քնած Կարենի բերանը, օճառի փրփուր լցրեցինք Տիկոյի գլխին, Արմենի ոտքի մատներից մեկի եղունգը մարկերով սև ներկեցինք ու …  Ու վերջ: Մենք էլ պառկեցինք քնելու: Չէ, Կարենը արթնացավ, գնաց բերանը լվաց, նոր քնեցինք:
Ծնունդիս օրը՝ ամսի 29-ը շատ անհետաքրքիր անցավ: Դե, անհետաքրքիր որպես ծնունդ, էլի: Մի շատ թանկ նվեր ստացա Աղվերանում գտնվող 17.am-ի թղթակիցներից, որի համար բոլորիդ անչափ շնորհակալ եմ : Իմ կյանքի ամենալավ նվերն էր: Դե, վերջ էլի, երևի:
Ի՞նչ ասեմ: Դե 17 տարեկան լինելը ահագին հեշտ ա: Համարյա 16-ն ա նույն: Բայց մի տեսակ ուրիշ ա: Ոնց որ… Կդառնաք 17, կհասկանաք: Դե, էլ բան չունեմ ասելու:

Ձեզ հետ 17.am-ի թղթակից, 17 տարեկան ես էի՝ Վահեն:

P.S. Հա, ու իմ երազանքը կատարվել ա՜…