Մի առավոտ արթնացա արտասովոր կերպով: Ձեռքս լիզում էր իմ կատուն, որին անցած գիշեր եղբայրս էր տուն բերել: Դե, պատկերացրեք 11 տարեկան աղջնակի զարմանքն ու վախը, քանի որ նա սարսափահար էր լինում ամեն տեսակի կենդանիներից: Ես մեկ շաբաթ քայլում էի տան բազմոցների վրայով, որպեսզի հանկարծ կատուն չդիպչի ինձ: Սակայն շատ շուտով ես հարմարվեցի նրա ներկայությանը և կորցրի իմ վախը: Վասյան (այդպես էր անվանել նրան իմ եղբայրը) գրեթե երկու տարի ապրեց մեզ հետ:

Այդ տարիների ընթացքում ես անցկացրել եմ իմ կյանքի ամենազվարճալի օրերը, որոնցից ոչ մեկը ես երբեք չեմ մոռանա:

Ճիշտ է, մենք Վասյային շատ էինք սիրում, բայց տանը կենդանի պահելն ունի շատ դժվարություններ: Այդ պատճառով ծնողներս որոշեցին նրան նվիրել մի բարի մարդու, որը նրան լավ կխնամեր: Հայրս գտել էր նման մեկին, սակայն ես հույս էի փայփայում, որ իմ Վասյան կվերադառնա: Հայրս տանից տարել էր նրան և նվիրել այդ անծանոթին: Նա վերադարձավ առանց Վասյաjի, բայց, տեսնելով իմ և մայրիկիս թաց աչքերը, միանգամից տնից դուրս եկավ. գնաց հետ բերելու իմ կատվին:

Հիմա մեր կատուն մեզ հետ չի ապրում: Նա գյուղում է՝ տատիկիս և պապիկիս սեփական տանը: Նա բնության գրկում իրեն շատ ավելի լավ է զգում, քան չորս պատի մեջ փակված:

Ասում են, որ չես կարող կենդանու հետ կապվել այնպես, ինչպես հարազատ մարդու հետ: Ես նույնպես մինչև կատվիս պահելն ու խնամելը այդպես էի կարծում: Իմ Վասյան ինձ սովորեցրեց սիրել ու չվախենալ կենդանինեից: Ես նրան շատ եմ կարոտում, քանի որ այլևս չկա իմ այն ընկերը, որը լուռ նստում ու լսում էր ինձ:

Ճամբար գնալուս որոշումը ստացվեց այնքան հապճեպ ու չնախատեսված, ինչքան, օրինակ, թրջվելու որոշումն է կայանում, երբ ընկերներիցդ մեկի թեթև ձեռքով հայտնվում ես ջրով լի լողավազանի մեջ: Սկզբում ինչ-որ անսովոր խուճապի մեջ ես, հետո զգում ես, որ արժեր թրջվել, հովացար: Գուցե տարօրինակ համեմատություն արեցի, բայց իսկապես նման զգացողություն էր մոտս: Պատճառը երևի այն էր, որ ապրածս 17 տարիների ընթացքում երբևէ ճամբար չէի գնացել ու մոտավոր պատկերացում չունեի անգամ ճամբարային առօրյայի մասին: Չէ՛, չնայած, անցած տարի եմ առաջին անգամ ճամբար գնացել, այն էլ՝ հանրապետությունից դուրս, բայց դա բոլորովին այն չէր, ինչ կարող է լինել հայրենիքումդ, ուր ազատ ես մայրենի լեզվով շփման մեջ ու չես վախենում, թե կկորչես տեղանքին ծանոթ չլինելու պատճառով: Ինչևէ, խոստանում եմ մեկ այլ առիթով պատմել նաև այդ ճամբարի մասին, բայց հիմա անդրադառնամ իմ կյանքի առաջին «հայրենական» ճամբարին:

Իրականում, որոշմանս ճիշտ ու տեղին լինելը հասկացա հենց էն պահին, երբ գիշերը շոգից տանջվելու փոխարեն ամուր փաթաթվել էի հաստ վերմակի մեջ ու մուշ-մուշ քնել: Որոշմանս ճշմարտացիության երկրորդ փաստարկը թիմային խաղերն էին, որոնց ընթացքում, ի հակառակ հայկական սովորության, կարողացանք համախմբվել ու թիմային աշխատանքի միջոցով էնպես խաղալ, որ մեր իսկ խաղացածից գերագույն հաճույք ստացանք: Ի դեպ, թիմերի բաժանվել էինք պատահականության սկզբունքով՝ ըստ գույների, ու գրեթե ոչ մեկս մյուսին չէր ճանաչում, բայց ի վերջո այնպես էինք մտերմացել իրար հետ, որ չէինք ուզում բաժանվել:

-Չենք ընկճվում, կանաչներն ամենալավն են,- մոտավորապես հենց էսպիսին էր մեր կարգախոսը ամեն չստացված փորձությունից հետո:

Չնայած, որ չորս օրվա ընթացքում մեզ այդպես էլ չհայտնեցին, թե որ թիմն է հաղթել՝ պատասխանն ակնհայտ է՝ իհարկե լավագույն կանաչները, այստեղ ուրիշ տարբերակ չէր էլ կարող լինել (մյուս թիմերի աչքից հեռու, նրանք էլ իրենց մասին են էդպես մտածում):

Կարճ ասած՝ «հայրենական» ճամբարը վերջին շրջանի կյանքիս լավագույն բացահայտումներից էր, որի պակասը, ցավոք, դեռ երկար եմ զգալու: Իսկ կանաչներս ու մնացածը իրար խոստացանք մյուս տարի ևս անպայման հավաքվել՝ նոր արկածներ գտնելու հավես ակնկալիքով:

Երբ մտածում եմ գոյի և չգոյի մասին, անձս երկատվում է. իմ էության մի կողմը անվերապահորեն հավատում ու օրհնում է Աստծո արարչագործությունը, ընդունում Ադամին ու Եվային, դրախտն ու դժոխքը, նրանց հետ՝ նաև հոգու հարատևությունը, իսկ մյուս կողմս, չժխտելով, ավելի ճիշտ կլինի ասել՝ հմտորեն շրջանցելով առաջին եսի համոզմունքները, հստակ գիտի, որ երբ մի օր ես չլինեմ, փակեմ աչքերս՝ այլևս չբացելու պայմանով, ինձնից այլևս ոչինչ չի լինի, կձուլվեմ տիեզերքի հավերժական գոյությանը անգոյության մեջ:

Երբեմն այս երկու «ես»-երը իմ մեջ կատաղի պայքարի են ելնում, որից փոթորկվում է ողջ էությունս, ինքս ինձ կորցնելու աստիճան խառնվում է ամենը, և քանի որ ոչ մեկից պատասխան չեմ կարողանում ստանալ, իմ մեջ ծնվում է մի երրորդ՝ անորոշ «ես», որի լավագույն լուծումը փոթորիկը խաղաղեցնելու համար նրանից խուսափելն է: Խուսափել, բայց չէ՞ որ դա չի ապահովագրում նմանատիպ նորանոր փոթորիկներից:

Առաջին «ես»-ի դիրքը պաշտպանելու համար Աստվածաշունչը բավականին մեծ փաստական նյութ է հաղորդում, դրա համար ինձ ավելի հուզում է երկրորդը: Մահը հավերժական անզգայություն է, անվերադարձ քուն: Քունն էլ մահվան փոքր եղբայրն է, երբ դու չկաս, բայց օրգանիզմդ քեզնից թաքուն շարունակում է գործել: Եթե հոգին գոյություն ունի և կարող է մարմնից դուրս ևս ապրել, ապա ինչի՞ց է, որ քնած ժամանակ ես ինձ չեմ զգում: Ոմանք կասեն՝ իսկ ի՞նչ են երազները. երազները մեր ուղեղի գործունեության արդյունքն են, որոնք մենք կա՛մ հիշում ենք, կա՛մ ոչ: Ամեն գիշեր մարդը հազարավոր երազներ է տեսնում: Արթնանալուց առաջ կա մի պահ, երբ այդ բոլորը գումարվում են իրար, և ես հիշում եմ այդ գիշեր տեսած բոլոր երազներս՝ բոլոր մանրամասնություններով: Երբեմն այդ ահռելի ինֆորմացիայից, որ ուղեղս միաժամանակ ակտիվ է պահում, խենթանալս գալիս է: Արթուն ժամանակ երբեք այդպես չի լինում: Բայց մի ակնթարթ հետո դրանք այնպես են անհետանում, կարծես չեն էլ եղել՝ մտահորիզոնումս թողնելով միայն փոքրիկ առկայծումներ: Ուրեմն՝ նույնիսկ քնած ժամանակ մեր մեջ ինչ-որ բան աշխատում է, բայց դա հոգին չէ, այլ ուղեղը, քանի որ եթե ես չարթնանամ, ապա բնավ չեմ հիշի, թե ինչ եմ տեսել երազների խորհրդավոր աշխարհում: Եթե չարթնանամ՝ ուղղակի չեմ լինի, և վերջ: Այդ պահին կողքից մյուս «ես»-ը բղավում է՝ իսկ Աստվա՞ծ, իսկ Աստվածաշո՞ւնչը, երկնքի արքայությո՞ւնն ու քո հավատն առ նշյալը: Ծանր լռություն է տիրում: Որոշ ժամանակ շվարած դիտում եմ մարտադաշտը, որտեղ կողմերը միմյանց դեմ պայքարելուց ուժասպառ եղած հետ են քաշվել՝ սպասելով վերջաբանին. զգում եմ՝ եթե նրանք չհաշտվեն, ես կկործանվեմ: Անտեսանելի մեկի ձայնն ասում է՝ կոնֆետ կեր: Զարմանում եմ տվյալ պահին այդ պահանջի խիստ անհամապատասխանությունից, բայց ուտում եմ (բոլոր պայուսակներն ինձ համար մի առանձնահատուկ գրպան են ունենում՝ կոնֆետի գրպանը): Մտքերիս մի նոր փոթորկալից հողմ է տիրապետում, հակադիր կողմերը շառաչուն ոլորապտույտով գրկախառնվում են՝ դեպի երկինք սլացող սյուն պատկերելով: Ամեն ինչ դանդաղորեն հանդարտվում է, մնում եմ ես՝ ուժասպառ: Զարմանալին կոնֆետն էր, որը, պարզվում է, ո՛չ թե փրկարար դեղահաբ էր, այլ խորամանկորեն ընտրված շեղող գործոն:

1. Սիրում եմ բենզինի հոտը,
2. պատմությունը,
3. արվեստը,
4. կինոն,
5. սիրում եմ նվերներ ստանալ,
6. ու նվերներ գնել,
7. սիրում եմ արեւի ձախ ունքը,
8. Փոքրիկ իշխանին ու իր մոլորակը,
9. կապույտը,
10. հունվարի 12-ը,
11. քամու գույնը,
12. դատարկությունը,
13. գրքեր եմ սիրում,
14. սիրում եմ վիքիի մարդկանց,
15. բացել նվեր ստացածս գրքերի առաջին էջերն ու կարդալ մակագրությունները,
16. նամակներ կարդալ,
17. գրել,
18. լուսինը,
19. բաց բերանով (ատամներով) ժպտալ,
20. տխրել,
21. Զեմֆիռայի հոգեվիճակն եմ սիրում,
22. կատուներին,
23. սիրում եմ Դիանայի հետ վկ-ով խոսել,
24. Ջորջ Վեսթի ու Շաղիկի վիդեոներն եմ սիրում,
25. նկար(վ)ել,
26. աստղերին նայել,
27. Էլզիի Բեզ բոյու-ն լսել ու հետն անգիր երգել,
28. Գրկել,
29. Միլուշի միմիկաներն եմ սիրում,
30. ու իր պուճուր քուրիկին,
31. երգել,
32. բլոկնոտներումս գրառումներ անել ու նկարներ փակցնել,
33. թեյ եմ շատ սիրում,
34. բվերին,
35. անձրևի տակ թրջվել,
36. պատշգամբում նստել,
37. դաշնամուրի սպիտակ ստեղները,
38. մուննաթ գալ,
39. մայրամուտին նայել,
40. երկնքում համաստեղություններ փնտրել:

-Քեզ 15 օր ժամանակ։

-Հը՞, ո՞նց թե 15 օր, հլը մի հատ եմ արել, չեմ հասցնի։

-Ոչինչ, սովորի՛։

«Տասնհինգ օրը» առաջ երկու ամիս էր, իսկ օրվա վերջում ընդհանրապես տասը դարձավ։ Խոսքը վարել սովորելու դասընթացների մասին է։ Դե, հայրիկս անհամբեր սպասում է, որ գնանք վարորդական իրավունք ստանալու քննության։ Ես էլ եմ սպասում, բայց ինչքան ուզում եմ, երկու էդքան էլ՝ ոչ։ Հիմա, որ պաշտոնապես վարորդ լինեմ, պիտի ավելի շատ խոսեն վրաս։ Առանց էդ էլ ամեն օր դրա մեջ եմ.

-Շատ ռիսկով ես քշում, ջա՛նս։ Քուր ու ախպեր ոտը դնում են գազին։ Հանգիստ քո համար գլվլացրո՛ւ, հիմի սովորի՛ պավառոտ մտնել, նորմալ քշել, արագությունը ինքն իրան կգա,- էսքանը լսել եմ միայն տան ճանապարհին։ Էլ պապիկի հետ մեքենա չեմ քշի, շատ է խոսում վրաս։

Փողոցում շատ հետաքրքիր են նայում ինձ։ Օրինակ՝ հայրիկիս ընկերները միշտ ասում են. «Յա՛, էդ աղջկա՞դ ես սովորացնում», «Էս եզդայի՞ եք հելել, պռավա հանե՞լ եք արդեն»։ Դասարանիս տղաների մեծ մասն ամեն օր ղեկի է նստում, հանդիպում ենք իրար հաճախակի։ Մի անգամ էլ լսեցի. «Ա՞ն, էդ անցնում ես ու սիգնալ էլ չես տալի՞ս»։ Անկեղծ ասած՝ ամաչում եմ։ Դե հերիք չէ՝ աղջիկ է ղեկին, մի բան էլ տարիքով փոքր եմ։

Որ հարմար պահ եմ գտնում, սկսում եմ կողքերս նայել.

-Էն մեր դպրոցից ա, էն ձախի աղջիկը։ Նորվա նիվան էլ «իրավներից» մեկինն էր, համարների մեջ լիքը ինը կար, չէ՞։

-Աղջի՛կ ջան, էդ դու հասցնում ես կողքերդ էլ նայե՞ս,- ծիծաղում էր հայրս,- չգիտեմ, ուշադիր չէի։

Հիմա ավելի հաճախ եմ ղեկին կին տեսնում։ Առաջ ինձ թվում էր, թե շատ չեն, բայց պատկերացրեք՝ Գավառ էլ են հասել։ Երևի շատ խորն է մեր մեջ նստած, որ կինը չի կարող վարել։ Միշտ անսովոր մի բան եմ զգում, որ նկատում եմ։

Ընդհանուր հաշվով՝ վատ չեմ վարում։ Ամեն անգամ, որ տուն եմ գալիս հերթական «դասընթացից», տատիկս հարցնում է.

-Հը՞, ո՞նց քշեցիր։

Միշտ անորոշ պատասխան եմ տալիս.

-Կարևորը՝ չեմ խփել։

Ես էլ չգիտեմ, թե ոնց եմ վարում։ Հայրս շատ չի մեկնաբանում, ոչ էլ գոռում է շատ։ Ուղղակի մեկ-մեկ ղեկն է բռնում, ճիշտ ուղղություն տալիս, մեկ-մեկ էլ զգուշացնում է, որ արգելակեմ ճիշտ պահին, բայց դե միշտ ուշացնում եմ։

Երբ շտապելու առիթ չունեմ ու ուղղակի ինչ-որ տեղ եմ գնում տրանսպորտով, միշտ հետևում եմ երթևեկությանը։ Պատկերացնում եմ, որ էդ երեք գծերից մեկով իմ փոքր կարմիր մեքենան է գնում, իսկ հետո պատկերացնում եմ, թե ոնց են բոլորը նյարդայնանում իմ՝ 20 կմ/ժ արագությամբ վարելուց։ Հա, մեկ էլ վթար է աչքիս առաջ գալիս։ Ու պարտադիր ձախ կողմից։

Ասում են, որ սկսնակ վարորդները մինչև երեք տարի պիտի մեքենայի ապակուն զգուշացման նշան փակցնեն, որ մնացածը իմանան՝ ղեկին «խամ» վարորդ է, զգույշ լինեն։ Ես երևի չհանեմ էդ նշանը։ Տեսե՞լ եք, որ բարձրակրունկ կոշիկ են պատկերում կարմիրով եզրագծված եռանկյունու մեջ։ Էդպիսի մի բան էլ կփակցնեմ անպայման։ Ես ինձ համար չեմ ասում, է։ Դուք եք դիմացողը։ Ինչպես ասում են սիրածս ֆիլմում. «Երջանիկ խաղ ձեզ, և թող հաջողությունը միշտ ձեր կողքին լինի»:

Հ. Գ. Առավոտյան 5 օր դարձավ։

Ես իմ նյութերից մեկում անդրադարձել էի «Վերադարձ հեռուստաընկերություն» թեմային:
Ինչպես նշել էի, պատրաստվում էինք նոր հաղորդաշար սկսել, որը արդեն կյանքի է կոչվել:

Այն որոշեցինք անվանել «Հետաքրքիր է իմանալ»:
Այս ծրագիրը մանկապատանեկան ուսուցողական հաղորդաշար է, որի ընթացքում խոսում ենք տարբեր թեմաների շուրջ, հարցազրույցներ ենք անում…
Արդեն սկսել ենք առաջին նկարահանումները: Այդտեղ շատ հետաքրքիր է անցնում ժամանակս, երբեք չեմ ձանձրանում:
Կան բաներ, որ չգիտեմ, բայց ընթացքում ինձ ամեն ինչ սովորեցնում են:
Լինում ենք տարբեր տեղերում:
Հարցազրույցներ ենք անում տարբեր մարդկանց հետ` կլինի ուսուցիչ, քաղաքացի և մեկ այլ մարդ:
Իսկ անձնակազմը ուղղակի հիանալի է: Մենք միմյանց հետ անմիջական ենք: Եթե ինչ որ հարց եմ ունենում կամ խորհրդի կարիք, կապ չունի՝ գիշեր է թե ցերեկ, նրանք միշտ պատրաստ են օգնել ինձ:
Այնքան ուրախ եմ, որ աշխատում եմ այդտեղ, դա իմ ամենամեծ երազանքն էր՝ աշխատել լրագրող-հաղորդավար: