Ես սպասում էի այս պահին: Չգիտեմ, եղա՞ն մարդիկ, ովքեր գուշակեցին, թէ ինչի մասին է խոսքը,  բայց այ, գյումրեցիները, ուղղակի իրավունք չունեն չգուշակելու:  Դե իհարկե, խոսքը օլիմպիական խաղերում ոսկե մեդալ վաստակած Գյումրիի և ամբողջ Հայաստանի Հանրապետության հպարտության` Արթուր Ալեքսանյանի, մեր  «Սպիտակ Արջ»-ի  մասին է: Ինչպես կարող էի չանդրադառնալ այս թեմային և նրա գլխավոր հերոսին: Բնականաբար, չենք մոռանում նաև մեր մյուս երեք պարծանքներին`  Միհրան Հարությունյանին,Գոռ Մինասյանին և Ռուբեն Ալեքսանյանին:  Նրանց շնորհիվ է, որ հայը, հայ ազգը ունեցավ պահեր, զգացումներ, որոնք անբացատրելի են և անկրկնելի:

Թև այն դժվարությունների, որի միջով անցել ու շարունակում է անցնել Հայաստանը իր ժողովրդի հետ միասին, միևնույն է, չենք դադարում զարմացնել մեր մարզիկներով, որովհետև մերոնք միայն ֆիզիկապես չէ, որ գերազանցում են այլազգիներին, գերազանցում են նայև մարդկային, հոգևոր և մի շարք այլ բարձր արժանիքներով:

20 տարի անց Հայաստանի Հանրապետությունը օլիմպիական խաղերից կվերադառնա  ոսկե  մեդալով և դա շնորհիվ Գյումրիի, հենց Գյումրիի տված առյուծորդու՝ Արթուր Ալեքսանյանի: Բառերը, բառակապակցությունները, նախադասությունները չեն կարող ներկայացնել այն, ինչն այս պահին իմ ներսում է կատարվում:

Տագնապ, սրտի թրթիռ, որ ինձ նման զգում էր երևի թե յուրաքանչյուր հայ,  անհատույց չէր կարող մնալ: Արթուր Ալեքսանյանի շնորհիվ շատերի համար բացահայտվեց Հայաստանի Հանրապետության ոչ այդքան շքեղ, ոչ այդքան հարուստ, բայց միևնույն ժամանակ, հզոր քաղաքը` Գյումրին:

Քիչ չեն դեպքերը, երբ հենց գյումրեցի մարզիկների շնորհիվ   է Հայաստանի Հանրապետությունը համաշխարհային մրցույթներից վերադառնում  գլուխը վեր պարզած :

Երևան քաղաքից 10 կմ հյուսիս-արևելք է գտնվում իմ ծննդավայրը՝ Աբովյանը: Այս  քաղաքը մեզ է հասել Արգիշտի Ա-ի շնորհիվ, այդ մասին է գրված նրա թողած սեպագիր արձանագրությունում: Մեր քաղաքի պատմական անվանումը եղել է ԷԼԱՌ-ԴԱՐԱՆԻ: Մեր քաղաքում իրականացրած պեղումները փաստում են այն մասին, որ մեր քաղաքը բնակեցված է եղել սկսած Ք.ծ.ա 4-րդ հազարամյակի վերջից: Իմ քաղաքի մասին բազմաթիվ ավանդազրույցներ են հասել: 

Էլառ անվանումը քաղաքաբնակները կապում են Արա Գեղեցիկի հետ: Շամիրամը Արա Գեղեցիկին սպանված տեսնելով գոչել է. «ԵԼ ԱՐԱ՜»: Իսկ ահա այդ վայրը, որտեղ մահացած պառկել է արքան, կոչվել է ԷԼԱՌ: 1961թվականին  քաղաքն անվանակոչվել է ի պատիվ Խաչատուր Աբովյանի: Այժմ մեր քաղաքը իր տանիքի տակ է առել 44400 մարդու:

Ի՞նչն է ինձ գրավում իմ քաղաքում: Դժվար չէ պատասխանել: Պապիկս պատմում է, որ երբ հայրենադարձվել են Իրանից, այս քաղաքն են ընտրել բնակվելու համար, քանի որ ամենահանգիստ քաղաքը հենց սա է եղել: Պապիկիս գրավել է քաղաքի բնակիչների հանգստությունը: Այստեղ այնքան հանգիստ է, որ նույնիսկ կեսօրին կարող ես քնել մինչև ուշ երեկո, կամ զբաղվել  քո սիրած աշխատանքով, ու քեզ ոչ մի աղմուկ չի խանգարի: Իսկ ինձ ամենից շատ իմ քաղաքում դուր է գալիս այն փաստը, որ մեր քաղաքում բոլորը իրար հարազատ են, չնայած այն փաստին, որ Աբովյանը քաղաք է:

Փողոցով քայլելիս բոլորին բարևում ես, որովհետև նրանք քո բարեկամներն են, ծանոթները, ընկերներն ու հարազատները: Մեր քաղաքը Երևանին ամենամոտիկ քաղաքն է և սերտորեն կապված է Երևանի հետ, դա ևս քաղաքի առավելություններից է, այնպես որ այստեղ հասնելը այդքան էլ դժվար չէ:

Դեպի Դիլիջան ուղևորվող ավտոբուսի մեջ հանդիպեցի Վիոլետա անունով մի աղջկա, հենց սկզբից նա գրավեց ինձ, ու կարծես թե սիրտս հուշում էր, որ նա պարզապես սովորական մասնակից չէ, այլ մի քանի ժամից նա դառնալու է իմ ամենամտերիմներից մեկը:

Ավտոբուսի մեջ այդքան շատ չխոսեցի նրա հետ, բայց երբ հյուրանոցի դիմաց սպասում էինք, թե երբ պիտի բերեն սենյակի բանալիները, եկավ ու սկսեց խոսել հետս:

-Բարև, արի ծանոթանանք, իմ անունը Վիոլետա է:

-Բարև, ուրախ եմ, Միլենա:

-Բա որտեղ՞ից ես, Միլիկ: Կլինի, չէ,՞ քեզ Միլիկ ասեմ, շատ եմ սիրում:

-Հա, կլինի, բայց ես էլ պիտի քեզ Լոլո ասեմ:

Մենք որոշեցինք, որ պիտի դառնանք սենյակակիցներ, ու այդպես էլ եղավ: Սկսեցինք միասին մեր իրերը դասավորել, հագուստները ցույց տալ, նկարվել, գժություններ անել, պարել, երգել, ու հա, չեմ թաքցնի, մի քիչ էլ բամբասել:

Քանի հիշեցի ասեմ. պայմանավորվեցինք, որ սառնարանում ինչ կա, երկուսինս է, ու արդեն չորրորդ օրն է, բայց մեր գիշերվա պաշարը դեռ չի սպառվել:

Հիմա Լոլոն իմ ամենամտերիմ ընկերուհիներից է, և ես խոստանում եմ, որ մեր շփումը դեռ երկար կշարունակվի:

Ու  շուտ եմ ասել, միայն ես կարող եմ նրան Լոլո ասել:

Չէ՞, Լոլ:

Մարգահովիտ տանելու ճանապարհին տեսա, որ սարերի վրայի խոտը ամբողջությամբ հնձել և հավաքել են: Նման բան առաջին անգամ էր, որ տեսնում էի: Գյուղ գնալու ճանապարհին մոլոկանները բանջարեղեն էին վաճառում:  Հենց առաջին պատահած մոլոկանի մոտ կանգնեցինք: Ուրախ-զվարթ մոտեցանք տատիկին` նրանից հարցազրույց վերցնելու համար, բայց նա կտրականապես հրաժարվեց թե՛ նկարվելուց, թե՛ հարցազրույց տալուց: Նա վաճառում էր թթու, գազար, լոբի: Հենց իր  հետևում նկատեցինք մի ընտանիք, որ արտում խոտ էր հավաքում: Նրանք նույնպես մոլոկաններ էին՝ տատիկն էր, պապիկը և նրանց երկու թոռնիկները: Սկզբից մոտեցանք նրանց և սկսեցինք բացատրել թե մենք ովքեր ենք և ինչ ենք ուզում: Տատիկը նույնիսկ հրաժարվեց խոսել մեզ հետ, ներկայանալ: Միայն կարողացա հարցնել, թե` արդյոք սիրո՞ւմ է իր աշխատանքը: Եվ ի զարմանս ինձ, ստացա պատասխան.
-Այո՛, սիրում եմ:
Դրանից հետո նայեց մեզ և ասաց, որ մենք խանգարում ենք իրեն, և արդյոք մեզ դուր կգա՞ր, որ մեր աշխատանքը անելու ժամանակ ինչ-որ մեկը գար և խանգարեր մեզ, կամ  կթողնեի՞նք արդյոք, որ անծանոթ մարդիկ մեզ նկարեին:
Պապիկը  բարի մարդ էր և ավելի հետաքրքիր: Նրա դեմքին նայելով կարող էիր հաստատ ասել, որ նա հայ չի, և շատ ջանասիրությամբ էր անում իր աշխատանքը:  Նրանք ունեին երկու թոռներ ՝ Սաշան և Ալյոշան: Սաշան ապրում էր Ռոստովում , ուղղակի մի քանի օրով եկել էր հյուր:
Երբ արդեն հետ էինք գնում, պապիկը  ասաց.
-Կարելի՞ է ձեզ մի բան հարցնել: Ձեզ չի՞ հետաքրքրում, թե մենք ինչի՞  համար ենք այստեղ, ինչի՞  համար ենք մեր երկիրը թողել ու եկել այստեղ: Մեզ վռնդել են մեր երկրից, մեր հարազատ հողից : Իսկ դուք սիրո՞ւմ եք ձեր հողը:
Եվ այստեղ մեր դերերը  փոխվեցին: Հիմա մեզ են հարցեր տալիս:
-Այո, սիրում ենք,- ասացինք մենք»
- Ես շատ եմ ցավում, որ դուք թողնում ու հեռանում եք ձեր երկրից :
Ու մենք կարկամեցինք, հետո առանց բան ասելու հեռացանք:
Նա հակառակ իր կամքի, հեռացել էր իր երկրից, իսկ մեր հայ ժողովուրդը իր կամքով թողնում և հեռանում է այն հողից, որում ծնվել և մեծացել է:

Նստած եմ սենյակում, մտածում եմ, թե ինչ գրեմ, ինչի մասին պատմեմ: Մտածում եմ, որ արդեն բոլորը գրած կլինեն «Առավոտ» օրաթերթի լրագրող Ռուզան Մինասյանի հետ ունեցած վարպետության դասի մասին: Հիմա հաստատ կինոյի նկարահանումներից խոսել են: Վայ, բա անիմացիան: Չէ, չէ: Մի րոպե: Անիմացիայից անվերջ կարելի է խոսել, ու լիքը կարող ենք պատմել: Ասենք, օրինակ՝ ոնց էր Հովնանը ֆոտոխցիկը հարմար տեղավորում, ոնց էր Սիսակը ամեն րոպե ասում.

-Դուք իջեք, դու արի էստեղ, բարձրացիր, արագ: Հավասար ճոճվեք: Էրեխեք, կամերային չնայեք:

Ու չէինք նկատում՝ ոնց են օրվա ժամերը թռնում, ոնց է ամպերը քիչ-քիչ կուտակվում գլխիդ վերևում, ու թե ոնց է երկինքն աստիճանաբար փոխում իր գույներն ու երանգները: Ու մոտավորապես էսպես էլ անցավ մեր փիքսիլեյշնի նկարահանումները և ուրախ օրը: