Իսկ դու գիտե՞ս, թե ինչ է կոռուպցիան

Լուսանկարը` Սամվել Մքոյանի

Լուսանկարը` Սամվել Մքոյանի

Մենք հաճախ ենք լսում «կոռուպցիա» բառը: Բոլորը հիմա պայքար են մղում կոռուպցիայի դեմ, ասում են՝ ամեն ինչի համար մեղավոր է կոռուպցիան, սրա մեջ կոռուպցիայի վտանգ կա… Իսկ իրականում գիտե՞ն արդյոք մարդիկ, թե ինչ է կոռուպցիան: 

17-ի մեր թղթակիցները տարբեր տարիքի, սեռի, զբաղմունքի, տարբեր մարզերում ապրող մարդկանցից փորձել են իմանալ այդ մասին: Քեզ հետաքրքի՞ր է, ուրեմն ծանոթանանք միասին մարդկանց պատկերացումներին: Եվ այսպես.

-Գիտե՞ք, թե ինչ է կոռուպցիան: 

-Դե հա, որ տանում ես մեկին փող ես տալիս, որ քո տեղը օրենքից դուրս մի բան անի: Կաշառք, էլի: (Արամ Մանուկյան, Վայոց ձոր, 47 տ., բանվոր)

-Այո, գիտեմ: (Ալինա Ալեքսանյան, Վայոց ձոր, 14 տ., աշակերտ)

-Հա, բալա ջան, կաշառք տալն ու վերցնելը, գողությունը: (Ջուլիետա Մնացականյան, Վայոց ձոր, 72 տ., թոշակառու)

-Այո: (Սոնա Վարդանյան, Վայոց ձոր, 83տ., թոշակառու)

-Կոռուպցիան լատիներենից թարգմանած նշանակում է ծախված, վաճառված լինել: (Էդուարդ Բագրատունի, Վայոց ձոր, 63տ., տնտեսագետ, լուսանկարիչ)

-Այո, իհարկե: (Պողոսյան Տիգրան, Վայոց ձոր, 60տ., գործազուրկ)

-Հասկանում եմ, բայց չեմ կարող բացատրել: (Մերի Առաքելյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Այո: (Ժեննի Կարապետյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Էն, ինչը կերել ա Հայաստանը: (Տաթև Հովսեփյան, Վայոց ձոր, 46տ., ուսուցչուհի)

-Կոռուպցիան օրինական խախտում է, երբ որևէ գործ կատարվում է շահադիտական նպատակներ հետապնդող անձի կողմից, անօրինական ճանապարհով: (Անահիտ Բադալյան, Երևան, 17 տարեկան, ուսանողուհի)

-Կաշառակերությունը: (Աննա Առաքելյան, Կոտայք, 17 տարեկան, ուսանողուհի)

-Կոռուպցիան պաշտոնավարող անձի դիքի չարաշահումն է` որոշակի բարիքի կամ պաշտոնի համար: (Վարդան Հովհանիսյան, Կոտայք, 16 տարեկան, աշակերտ)

-Կոռուպցիան հովանավորչությունն է, կաշառակերությունն է: (Սուսաննա Մանասյան, Կոտայք, 63 տարեկան, նախկին մանկավարժ, թոշակառու)

-Կաշառակերությունն ա: (Արման Թադևոսյան, Կոտայք, 31 տարեկան, շինարար)

-Կոռուպցիան, ինչքանով, որ ես գիտեմ, կաշառք տալ, վերցնելն է, պաշտոնի չարաշահումը, որը կոնկրետ ոլորտի չի վերաբերվում: (Սեդա Մուրադյան, Կոտայք, 22 տարեկան, ուսանողուհի)

-Դե, կաշառք, կաշառակերություն: (Աննա Մնացականյան, Կոտայք, 18 տարեկան, ուսանողուհի)

-Կոռուպցիան կաշառակերությունն է: (Դիանա Երանոսյան, Կոտայք, 14 տարեկան, աշակերտուհի)

-Հավատու՞մ եք, որ Հայաստանում մի օր կվերանա կոռուպցիան: 

-Որ օրը վերացավ, մարդիկ էլ կվերանան, տենց բան չի լինի: (Արամ Մանուկյան, Վայոց ձոր, 47 տ., բանվոր)

-Կոռուպցիան գալիս ա շատ հին ժամանակներից, կա ու կլինի: Եթե անգամ անունը փոխվի, մեկ ա՝ երևույթը մնալու ա: (Ալինա Ալեքսանյան, Վայոց ձոր, 14 տ., աշակերտ)

-Երբեք. երազում կտեսնեք: (Ջուլիետա Մնացականյան, Վայոց ձոր, 72տ., թոշակառու)

-Ձուկը գլխից ա ավեր, վերևները որ փոխվեն, կոռուպցիան էլ կվերանա, մնացած բաներն էլ: (Սոնա Վարդանյան, Վայոց ձոր, 83տ., թոշակառու)

-Եթե այսօրվա իշխանությունները մնան, ցավալիորեն կասկածում եմ: (Էդուարդ Բագրատունի, Վայոց ձոր, 63տ., տնտեսագետ., լուսանկարիչ)

-Ոչ, քանի որ մարդը իր բնույթով էդպիսին է, մենք ուզում ենք վերցնել, անշահախնդիր ոչ մի բան չենք անում, ուզում ենք պաշտոն զբաղեցնել, որ էդ մենակ մեր օգտին օգտագործենք, այլ ոչ թե ի շահ ժողովրդի: (Պողոսյան Տիգրան, Վայոց ձոր, 60տ., գործազուրկ)

-Իհարկե չէ: (Մերի Առաքելյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Մոտակա 50 տարին հույս չունեմ: (Ժեննի Կարապետյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Բացարձակ չեմ հավատում: (Տաթև Հովսեփյան, Վայոց ձոր, 46տ., ուսուցչուհի)

-Եթե յուրաքանչյուր անձ հասկանա, որ կոռուպցիոն երևույթի մասնակցելով՝ վնասում է հենց ինքն իրեն, այո, միանշանակ կվերանա: Սակայն դրա համար, կարծում եմ, դեռ շատ ժամանակ կա: Եվ հարկավոր է, որ կառավարությունը այդ դաշտը խոչընդոտելու համար շատ ավելի լուրջ քայլեր ձեռնարկի, եթե կաշառք վերցնողը հասկանա, որ իրեն սպասվում է իր վերցրածից կրկնակի, եռակի անգամ շատ պատիժ` կարծում եմ՝ իրեն «ձեռք չի տա» նման քայլի գնալը: (Անահիտ Բադալյան, Երևան, 17 տարեկան, ուսանողուհի)

-Ո՛չ: (Աննա Առաքելյան, Կոտայք, 17 տարեկան, ուսանողուհի)

-Այո: (Վարդան Հովհանիսյան, Կոտայք, 16 տարեկան, աշակերտ)

-Այնպիսի երկիր չկա, որտեղ կոռուպցիոն երևույթներ չլինեն, բայց կա նվազագույնը և կա առավելագույնը, ցավոք սրտի, մեզ մոտ դեռ առավելագույնն է և ո՛չ, չի վերանա: (Սուսաննա Մանասյան, 63 տարեկան, նախկին մանկավարժ, թոշակառու)

-Չէ՛, քանի որ կարգն ա տենց: (Արման Թադևոսյան, Կոտայք, 31 տարեկան, շինարար)

-Հա, որքան էլ շատ են կեղծ և կաշառակեր մարդիկ, չպետք է նաև մոռանանք, որ հիմա իրոք լավ, խելացի ու պայքարող տարեկիցներ ունենք: (Սեդա Մուրադյան, Կոտայք, 22 տարեկան, ուսանողուհի)

-Դե, եթե ամեն մեկը մյուսներին քննադատի, անընդհատ խոսի դրա մասին ու իր արածները չքննադատի, դժվար թե: Բայց եթե ամեն ոք առաջինը իր վրա աշխատի ու զերծ մնա դրանից, հնարավոր է: Չեմ կարծում, որ դա մոտ ապագայում կլինի, որովհետև հասարակության մտածելակերպը մի փոքր այլ է: Խոսում են, քննադատում, բայց հենց քննադատողները չեն հավատում դրան: Ինչքան էլ անհնար լինի, պետք է փորձել, այսինքն՝ եթե «միակ» ելքը կոռուպցիայի միջոցով «գործը առաջ տանելն» է, այնուամենայնիվ պետք է դեմ գնալ և չդիմել այդ քայլին: Ուղղակի հրաժարվել և՛ տալուց, և՛ վերցնելուց, փորձել սեփական ուժերը: (Աննա Մնացականյան, Կոտայք, 18 տարեկան, ուսանողուհի)

-Ես հավատում եմ, որ ոչ միայն Հայաստանում, այլև աշխարհում կվերանա կոռուպցիան, եթե, իհարկե, պայքարենք դրա դեմ: (Դիանա Երանոսյան, Կոտայք, 14 տարեկան, աշակերտուհի)

-Ինչո՞ւ չի վերանա: 

-Որ ուզում եք իմանալ՝ կոռուպցիան ամենալավ բանն ա: Հայաստանում ոչ մի օրենք չի գործում, բա գոնե մի բան պիտի գործի՞, որ մեր գործերն առաջ գնան: Բա որ համ էդ չլինի, համ օրենք, ի՞նչ ա անելու ժողովուրդը: (Արամ Մանուկյան, Վայոց ձոր, 47 տ., բանվոր)

-Բագիրովը էթալ Ստալինի մոտ, Ստալինն ասել՝ «կաշառակերությունը տարածվել մեր երկրում, մե պան արա, վերացրու մեր երկրեն: Բագիրովն էլ թե բա՝ «ի՞նչ կտաս, որ վերացնեմ»: Ուզես եմ ասեմ, որ կաշառակերությունը չի վերանա, էդ մարդու արյան մեջ ի: (Ջուլիետա Մնացականյան, Վայոց ձոր, 72տ., թոշակառու)

-Որովհետև էդ էնքան ա մտել հայերի էության մեջ, որ անհնար ա վերացնել: (Մերի Առաքելյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Ներկա քաղաքական գործիչները էլ չեն լինի: Մարդիկ, չմտածելով թե ինչ են անում, էդ քայլին գնում են ապրելու միջոց գտնելու համար: Մի երկրում, որտեղ բնակչության 50 տոկոսից ավելին աղքատ է, չի կարող գողությունը վերանալ: (Ժեննի Կարապետյան, Վայոց ձոր, 15տ., աշակերտ)

-Որովհետև գնալով ավելի ա խորանում, որովհետև յուրաքանչյուր մարդ իր նպատակին հասնելու համար ամեն քայլի դիմում ա, կաշառք ստանալը, տալը, կաշառքի միջնորդությունը, կաշառքի շորթումը, պաշտոնական դիրքի կամ կապերի չարաշահումը, սովորական մարդն էլ տուժում ա: (Տաթև Հովսեփյան, Վայոց ձոր, 46տ., ուսուցչուհի)

-Որովհետև Հայաստանը օրենքի երկիր չի, ու մեր տնտեսական ու սոցիալական աճին խանգարում է կոռուպցիան: (Աննա Առաքելյան, Կոտայք, 17 տարեկան, ուսանողուհի)

- Ի՞նչ է պետք անել, որ կոռուպցիան վերանա: 

-Դրա համար հարկավոր է պատասխանատվություն, հետևողականություն: (Վարդան Հովհանիսյան, Կոտայք, 16 տարեկան, աշակերտ)

-Պայքարել, նման բան չանել առաջին հերթին, հետո՝ թույլ չտալ, որ ուրիշներն անեն: Դպրոցը, հիվանդանոցը, բուհերը և նման այլ կառույցները վերցնել խիստ հսկողության տակ: (Սեդա Մուրադյան, Կոտայք, 22 տարեկան, ուսանողուհի)

Հարցումներն անցկացրեցին Աստղիկ Հունանյանը, Անի Շահբազյանը, Էլլադա Պետրոսյանը

lilit vardanyan

Նամակ, որը հասավ հասցեատիրոջը

-Վայ, նամակ,- ասացի ես՝ վերցնելով «նամակը»,- տա՛ր ինձ Վեներիկի մոտ:

Ես փչեցի «նամակը» և վազեցի «նամակի» հետևից:

Այդ ժամանակ ես 7-8 տարեկան էի: Իմ ընկերուհին գնացել էր Ֆրանսիա:

Հիշում եմ՝ ինչպես էի վազում նամակի հետևից, մինչև հասա փողոց, և նամակը բարձրացավ այնքան վերև, որ այլևս չէի տեսնում այն…

-Լիլիթ, նայի, Վեներիկից «նամակ» եկավ,- ասաց եղբայրս,- ասում ա, որ գալու ա:

Այդ օրը ես իմացել էի, որ Վեներիկը մի քանի օրից գալու էր:

-Հա,- ասացի ես ու հիշեցի այն օրը, երբ գնում էի «նամակի» հետևից:

Նամակը տեղ էր հասել 8 տարի անց:

Օգոստոսի սկզբին Վեներիկը եկավ Հայաստան:

Հաջորդ օրը ես գնացի նրան տեսնելու: «Տեսնես ես իրանից բոյո՞վ եմ, թե՞ նույն բոյի ենք»,- միայն դա անցավ մտքովս, երբ ես մտնում էի ներս: Երևի այն պատճառով, որ մեր տարիքային տարբերությունը ընդամենը 3 օր է (ես նրանից փոքր եմ):

-Բարև:

-Բարև,- ասացի ես:

Չէ, ես նրանից բարձրահասակ էի:

8 տարի անց նորից հանդիպեցինք: Վեներիկի մեջ համարյա ոչինչ չէր փոխվել, եթե ես նրան տեսնեի ուրիշ տեղ, երևի կճանաչեի:

Բայց 8 տարվա ընթացքում ես նրա հետ մի քանի անգամ էի խոսել: Դրա համար էլ մենք չգիտեինք, թե ինչի մասին խոսել:

Վեներիկը նայում էր իր հին ալբոմները: Նա ցույց տվեց իմ ծննդյան օրվա նկարները, որտեղ ինքն էլ կար: Մենք խոսեցինք այն մասին, թե որտեղ ենք սովորում: Ես իմացա ֆրանսիական կրթական համակարգի մասին: Հետո խոսեցինք մեր սիրած ֆիլմերի մասին:

Մեր կապը այսքան տարիների ընթացքում չէր պահպանվել: Մենք շատ փոքր էինք, երբ իրար հետ խաղում էինք:

Մի քանի օր անց ես գնացի հանգստանալու: Վեներիկը պետք է Ֆրանսիա գնար այն օրվա գիշերը, երբ ես պետք է հետ գայի: Այսինքն՝ ես կկարողանայի տեսնել նրան մինչև Ֆրանսիա գնալը: Բայց ես չգնացի: Եթե հարցնեք՝ ինչու չգնացի, ես կասեմ, որ ինքս էլ չգիտեմ՝ ինչու:

Հետո, իհարկե փոշմանեցի, որ չեմ գնացել նրան տեսնելու:

Հաջորդ օրը ընկերուհուս հետ իջել էի բակ: Մենք զբոսնում էինք, երբ ես տեսա մի «նամակ»:

-Վայ, «նամակ»,- ասացի ես՝ «նամակի» հետևից գնալով:

-Լսի, մանկությո՞ւնդ ես հիշել,- հարցրեց ընկերուհիս:

-Չէ,- ասացի ես՝ բռնելով «նամակը»:

Բայց իրականում ընկերուհիս ճիշտ ասաց. ես հիշել էի մանկությունս: Այդ «նամակը» Վեներիկի կողմից էր: Երևի ասում էր, որ արդեն տեղ է հասել: Ես էլ «նամակը» հետ ուղարկեցի՝ ներողություն խնդրելով, որ չգնացի նրան տեսնելու…

-Լիլիթ, նայի Վեներիկի կողմից «նամակ» ա էկել,- ասաց եղբայրս,- ասում ա, որ հասել ա:

-Ո՞ւր ա,- հարցրի ես՝ մտածելով, որ Վեներիկը սքայփով է գրել:

-Հեսա,- ասաց եղբայրս՝ ցույց տալով «նամակը»:

Ես գնացի նամակի հետևից և վերցրի այն: Տեսնես՝ այս անգամ ի՞նչ էր ասում Վեներիկը…

milena sedrakyan

Սլանալուց առաջ

Երբ ասում էին, որ ժամանակը թռչում է կամ արագ է անցնում, ինձ համար ծիծաղելի ու անհասկանալի էր հնչում: Ժամանակը չէր անցնում, ես էի գլորում օրս, օրը տարի էր թվում ու կարծում էի՝ հավետ մնալու եմ 6 տարեկան:

Հիշում եմ՝ խոսում էի մտերիմ ընկերուհուս՝ հայելու միջի Միլենայի հետ.

-Պատկերացնո՞ւմ ես՝ դառնանք չորրորդ դասարան: Արդեն մեծ, տարրական դպրոցն ավարտած, ինչքան շատ բան կիմանանք:

Տառերը կիմանայի ու հաշվել մինչև հարյուրը: Ու ինքս ինձ սթափեցնում էի.

-Հե՛տ արի, դա այնքան հեռու է:

Հիշում եմ, որ միշտ չեմ սիրել մեծանալը, փոքր լինելը ահագին հարմար է:

Իսկ հիմա՞: Տասներորդ դասարանում եմ ու հիշում եմ, որ ասում էին՝ աչքերդ թարթես, կյանքդ կանցնի: Ինձ թվում էր` հիշում եմ մանկությունս:

Տատիկի ու պապիկի հետ էինք ապրում, տան փոքրն էի, բայց, չգիտես ինչի, բոլորն իմ երեխաներն էին ու ես՝ մայրիկը:

-Բալես, արի հաց ուտելու,- ասում էի ես ու բոլորին հատ- հատ կերակրում՝ հեքիաթներ պատմելուն համընթաց:

Մի քանի օր առաջ հասկացա, որ իրականում չեմ հիշում, այլ ձայնագրության մեջ եմ տեսել: Ախր, ոնց կարող եմ հիշել հենց իմ պատկերը. իմ աչքերից չնայել, այլ նայել իմ աչքերին: Շատ նեղվեցի, ախր, ուզում եմ հիշել: Ժամանակը չի անցնում. վազում է, սլանում:

Արթնանում եմ՝ մի երկու գործ, երկու երգ, ֆիլմ, ու գիշեր է: Չէ, ախր կանգնի՛ր, ո՞ւր ես գնում, ես դեռ լիքը բան ունեմ անելու:

Astghik Ghazaryan

Բանահյուսական սիրո երգեր

I տարբերակ

-Օրը մութն է, ես չեմ հասնիլ քյարվանին,
Օրը մութն է, ես չեմ հասնիլ քյարվանին,
Սյուրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:
-Օրը ճաշ է, դու կհասնես քյարվանին,
Օրը ճաշ է, դու կհասնես քյարվանին,
Մատաղ լինիմ քո ման էկած տեղերին,
Ո՜վ այ հյուր, գիշերելու տեղ չունեմ…
-Յոթը տարի ես թողել եմ մի ծաղիկ,
Սյուրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:
Ես Սայադն եմ յոթը տարի կորած եմ,
Սյուրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:
-Որ Սայադն ես, ի՞նչ ես էլ ինձ չարչարում,
Արի’, ա’յ հյուր, աչքիս վրա տեղ ունես:

Ասացող` Մաստեր Սարգսյան (Փչան Մաստեր)
Գրի առնող` Աստղիկ Ղազարյան
24.11.2016թ., Տավուշի մարզ, գ. Գետահովիտ

II տարբերակ

-Տանջվող սերը ես հանձնում եմ տանջողին,
Մատաղ լինեմ ման էկածըդ տեղերին:
Օրը մութն ա, ես չեմ հասնիլ քյարվանիս,
Սիրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:

-Տանջված սերը ես հանձնում եմ տանջողին,
Մատաղ լինեմ ման էկածըդ տեղերին:
Օր դեռ շատ կա, դու կհասնես քյարվանիդ,
Անցի’ր, ո’վ հյուր, գիշերելու տեղ չունեմ:

-Ման էկածըդ տեղըմ այգի լինեի,
Այգում բուսնած վարդ, մանիշակ լինեի,
Օրը մութն ա, ես չեմ հասնիլ քյարվանիս,
Սիրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:

-Ման էկածըդ տեղըմ այգի լինեի,
Այգում բուսնած վարդ, մանիշակ լինեի,
Օր դեռ շատ կա, դու կհասնես քյարվանիդ,
Անցի’ր, ո’վ հյուր, գիշերելու տեղ չունեմ:

Հայրենիքում դուն իմ թողած ծաղիկն ես,
Վաղուց է, որ վերադարձիս կսպասես:
Օրը մութն ա, ես չեմ հասնիլ քյարվանիս,
Սիրու’ն տիկին, հյուր ընդունիր այս գիշեր:

-Ման էկածըդ տեղըմ այգի լինեի,
Այգում բուսնած վարդ, մանիշակ լինեի,
Եթե իմն ես, էլ ինչ ես իզուր տանջում,
Արի’, ո’վ հյուր, գլխիս վրա տեղ ունես…

Ասացող` Սիրանուշ Ղազարյան (Ամայ)
Գրի առնող`Աստղիկ Ղազարյան
24.11.2016թ., Տավուշի մարզ, գ. Գետահովիտ

EPIC միջազգային ռոք փառատոն

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Օգոստոսի 12-13-ը Ծաղկաձորում տեղի ունեցավ EPIC միջազգային բացօթյա ռոք փառատոնը:

Թե ինչ է իրենից ներկայացնում այս փառատոնը, կփորձեմ բացատրել:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

EPIC-ը երկօրյա ռոք փառատոն է, որի նպատակն է միավորել հարյուրավոր մարդկանց ֆանտաստիկ ռոք երաժշտություն վայելելու բնության գրկում, ինչպես նաև հնարավորություն է տալիս բաց երկնքի տակ վրաններում գիշերելու:

Այն մեծ տոն է բոլոր ռոք սիրողների համար՝ Dogma, Vostan Hayots, Vordan Karmir, Rozen Tal, Nemra, Vishup և այլ հայտնի խմբերի մասնակցությամբ:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Հանդիսատեսներից Աստղիկն ասում էր, որ եկել են նախ և առաջ ամառվա մի օրը ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար, բոլոր ռոք խմբերին էլ հավանում են, բայց հիմնականում եկել են «Որդան Կարմիր»-ի համար, քանի որ նրանք քաղաքում արդեն շատ հազվադեպ են համերգներ տալիս, և միակ հնարավորությունը նրանց լսելու Ծաղկաձոր հասնելն էր:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Կամավորական աշխատանք կատարողներն էլ պատմում էին, թե ինչպես են գտել այստեղ հասնելու ճանապարհը և այլն:

Նրանցից Նադյան ընկերուհու խորհրդով է եկել, նրան այստեղ առավել դուր է եկել, որ կազմակերպիչները խրախուսում էին ընկերների հետ գալ, ովքեր նույնպես կցանկանան օգնել նախապատրաստական աշխատանքներին: Նադյան պատմում էր, որ սկզբում բուկլետներ են բաժանել, հյուրանոցներ են գնացել ու փորձել համագործակցություն սկսել տոմսերի վաճառքի հարցում, իսկ հիմա եկել են անմոռանալի օր անցկացնելու:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Իսկ EPIC INTERNATIONAL SUMMER SCHOOL 2017-ի մասնակիցները պատմում էին, թե ինչպես են հայտնվել այստեղ: Նրանք հայտարարությունը գտել են ֆեյսբուքում, մասնակցել հարցազրույցի փուլերին և հայտնվել 14-օրյա այս դպրոցում, որը նրանց տվել է նոր գիտելիքներ, շատ ընկերներ, մոտիվացրել է:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Եթե մի քանի բառով փորձեմ ամփոփել այս փառատոնը, կասեմ, որ այն հրաշալի հնարավորություն էր կտրվելու այս ամառային տապից, հոգնածությունից ու ինչու չէ, առօրյա հոգսերից և վայելելու ռոքի մեղեդիները:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Խաղողօրհնեքը գյուղում, որը վաղուց եկեղեցի չունի

Ինչպես գիտեք՝  Խաղողօրհնեքը Հայ Առաքելական Եկեղեցու հինգ տաղավար տոներից է և Մարիամ Աստվածածնին նվիրված տոներից ամենահինը։ Իսկ Ջրաշենը Լոռու մարզի ամենահին պատմություն ունեցող և ամենամեծ գյուղերից է, որը սպիտակյան երկրաշարժից այս կողմ էլ եկեղեցի չունի․․․

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Օգոստոսի 13-ին Խաղողօրհնեք էր և զարմանալի չէր լինի, եթե Ջրաշենում այդ տոնը չնշվեր, բայց արի ու տես, որ ջրաշենցիները չկանգնելով ոչնչի առաջ նույնպես մեծ տոնախմբությամբ նշեցին տոնը․ դե վերջիվերջո մշեցիներ են, իսկ մշեցու «չոր կողը» թույլ չի տա որևէ նպատակից ետ կանգնել։
Երևի հարց առաջացավ, թե, եթե չկա եկեղեցի, ապա որտե՞ղ արվեց Խաղողօրհնեքը։

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Նախ սկսեմ նրանից, որ միջոցառման նախաձեռնողն էր ջրաշենցի, ֆիզմաթ գիտությունների թեկնածու, ԿԳՆ Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի փոխնախագահ Ատոմ Մխիթարյանը: Իսկ միջոցառումն անցկացվեց «Մայրություն» հուշարձանի մոտ, որը տեղադրված է գյուղի կենտրոնում՝ երկրաշարժից ավերված դպրոցի տեղում և որը ստեղծվել է մեկ տարի առաջ, կրկին Ա․ Մխիթարյանի նախաձեռնությամբ և նրա մոր՝ Հրածին Հովհաննիսյանի հիշատակին, Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայի դոցենտ, քանդակագործ Էմին Պետրոսյանի ձեռքով:

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Խաղողօրհնեքի կարգը կատարելու էր եկել Սպիտակի և տարածաշրջանի հոգևոր հովիվ Տեր Օվսե քահանա Հովհաննիսյանը։
Իսկ ջրաշենցիներին՝ «Մշակութային կանգառ» ծրագրի շրջանակում ողջունելու էր եկել «Ստեփանավանի մշակույթի և ժամանցի կենտրոնի գուսանական համույթը»։ Իրենց համագյուղացիների համար ելույթ ունեցան նաև ջրաշենցի տաղանդավոր երեխաները։

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Իհարկե ողջունելի է, որ ջրաշենցիները, թեև զուրկ լինելով հոգևոր պահանջմունքները բավարարող կառույցից, միևնույնն է չեն մոռանում ազգային-եկեղեցական տոները։ Սակայն եկեք համաձայնեք, որ բնակավայրում եկեղեցու առկայությունը էական նշանակություն ունի ժողովրդի հոգևոր կյանքի ճիշտ կարգավորման համար։ Իսկ եթե չկա եկեղեցի, բնակիչները հազվադեպ են շփվում կամ չեն շփվում հոգևորականի հետ, ապա բնականաբար մարդիկ իրենց հոգևոր պահանջմունքները բավարարելու ուղիները կամա, թե ակամա սկսում են փնտրել աղանդների մեջ, որոնք ամենուր են և շատ հաճախ եկեղեցուն դեմ։ Կամ քիչ-քիչ մարում է հավատը մարդկանց մեջ։

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Մենք շատ ենք լսում, որ այս կամ այն բարերարը եկեղեցի է կառուցել, և շատ հաճախ ստացվում է այնպես, որ մի բնակավայրում վեր են հառնում մեկից ավելի եկեղեցիներ և մեկը մյուսից շքեղ։ Ես չեմ անրադառնա դրա լավ ու վատին, այլ խոսքս կուղղեմ այն բարերարներին, որոնք այնուամենայնիվ որոշել են եկեղեցի կառուցել, հիշե’ք, այս՝ Ջրաշեն գյուղը, ուր խաղողօրհնեքը նշում են եկեղեցու բացակայությամբ․․․

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լուսանկարը՝ Մարատ Սիրունյանի

Լրագրողի, նրա դերի, ազատության և էլի այլ հարցերի մասին

Հարցազրույց Զինուժ հեռուստածրագրի մեկնաբան և լրագրող Դավիթ Դավթյանի հետ

-Ի՞նչ եք կարծում՝ մեդիայի նպատակը հաղորդելն է այն, ինչը հետաքրքրում է լսարանին, թե՞ վերջինիս մտահորիզոնն ընդլայնելը։ 

-Մեդիայի նպատակն իրականում երկուսն է։ Առաջինը, իհարկե, մտահորիզոնն ընդլայնելը, որովհետև եթերում ներկայացվում են և՛ Հայաստանի, և՛ արտասահմանի այն բոլոր թրենդները, որոնք կարող են զարգացնել մարդկանց մտահորիզոնն ու ճաշակը, բայց իմ սուբյեկտիվ կարծիքով առաջին հերթին հանրության լրատվական պահանջը բավարարելն է։ Յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի իմանալ՝ ինչ է կատարվում իր շուրջը՝ Հայաստանում և աշխարհում։ Հենց այդ գործառույթն էլ իրենց վրա կրում են լրագրողները և պարտավոր են ու ստեղծված են նրա համար, որպեսզի պատրաստեն բավարար քանակով տեղեկություն հանրության լրատվական պահանջը լրացնելու համար։

-Ինչպիսի՞ն է, ըստ Ձեզ, լրագրողի աշխատանքը Հայաստանում։ Արդյո՞ք լրագրողն ազատ է արտահայտել իր միտքը։

-Կարծում եմ՝ բավականաչափ, այո։ Եթե հետևենք լրատվական հոսքին, ապա ըստ էության չկա մի տեղեկություն, որը կարող է թաքցվել։ Եթե տասը կամ քսան տարի առաջ կարողանում էին սահմանափակել լրագրողի ազատությունը, որպեսզի տվյալ ինֆորմացիան չհրապարակվի՝ հիմա արդեն բավարար միջոցներ կան։ Եթե լրագրողը լրատվամիջոցով չի կարողանում ներկայացնել ինֆորմացիան, ապա նա ունի իր սոցիալական ցանցի էջն ու այդ առումով ավելի անկախ է։ Ընդ որում՝ քանի որ մեդիա դաշտը չի սահմանափակվում միայն հեռուստատեսությամբ, ռադիոյով և մամուլով, այդ դեպքում բավականին մեծ խնդիր է իր վրա կրում համացանցը։ Համացանցային լրատվությունն անկառավարելի է, և հնարավոր չի սահմանափակել խոսքի ազատությունը։ Երբեմն բլոգերները նույնպես կատարում են լրագրողի պարտականություններ։ Այսինքն՝ ով ինչ ինֆորմացիա ցանկանում է, որտեղ և ինչպես ցանկանում է՝ հրապարակում է։ Հետևաբար այսօր խոսքի ազատության սահմանափակման մասին խոսելը, կարծում եմ՝ բավականին ժամանակավրեպ է։

-Ըստ Ձեզ՝ ինչպիսի՞ թերի կողմեր ունի հայաստանյան մեդիան։

-Իմ խորին համոզմամբ, գլխավոր խնդիրը պրոֆեսիոնալիզմի պակասն է։ Մենք բավական երկար ժամանակ աշխատում ենք լրագրության մեջ, փորձում ենք ինչ-որ նորամուծություններ անել՝  հետևելով արտասահմանյան մեդիա դաշտին, բայց իրականում բավականին թերի ենք աշխատում։ Եթե հետևենք լրատվական հոսքին, ուշադիր դիտենք, թե ինչպես են աշխատում լրագրողները, ինչ ձևակերպումներ են օգտագործում, հարցազրույցի ընթացքում հյուրերին ինչպես են վերաբերվում. իմ կարծիքով՝ այդ ամենը երբեմն չափազանց ոչ պրոֆեսիոնալ է։ Այդ առումով ունենք զարգանալու շատ մեծ խնդիր, որովհետև լրագրողը չպետք է սահմանափակվի միայն ռեպորտաժ պատրաստելով և կատարվածը ներկայացնելով։ Եթե նա ցանկանում է մի փոքր վերլուծական տեսքի բերել իր նյութը, ապա պետք է զբաղվի նաև ինքնազարգացմամբ։ Այդ առումով, առաջին հերթին, կարծում եմ՝ պետք է շատ ընթերցել, դիտել ֆիլմեր և տարբեր տեսանյութեր, որոնք ուղղորդող են, և իհարկե, հետևել միջազգային լրահոսին, որովհետև միջազգային լրագրողները շատ սրընթաց կերպով են լուսաբանում իրադարձությունները և կարողանում են ճիշտ տեղում ու ճիշտ ժամանակին դատողություններ անել և ընտրել ձևաչափ, որով կարելի է գրավել հեռուստադիտողին։ Մեզ մոտ մի նորություն լինում է ու հնարավոր է երկու ամիս չլինի, իսկ դա ձանձրացնում է. պետք է հեռուստադիտողին գրավելու բազմաթիվ մեխանիզմներ կիրառել։

 -Ճի՞շտ հասկացա՝ լավ լրատվություն տրամադրելու հիմնական ձևը տեսնում եք հենց գիտելիքի՞ մեջ։

-Իհարկե, առաջին հերթին գրագիտությունն է, հետո կրեատիվը։ Կարծում եմ՝ դասական լրագրության տարբերակով առաջնորդվելը սառը ազդեցություն կարող է թողնել։ Այդ պատճառով կրեատիվը ևս շատ կարևոր է։ Լրագրողը միշտ պետք է մտածի տարբեր ձևով իրադարձությունը ներկայացնելու մասին։ Պատկերացրեք՝ միջոցառում է, ներկա են քառասուն լրագրող և պետք է էնպես անես, որ դու մնացած 39-ից տարբերվես քո նյութերով։

-Եվ վերջին հարցը, որն իսկապես կարևոր է հատկապես Հայաստանի պարագայում. ի՞նչ եք կարծում, հայաստանյան մեդիան ունի՞ բավարար միջոցներ՝ լրագրողներին պատերազմական գոտիներ ուղարկելիս՝ նրանց կյանքի ապահովագրման համար. չէ՞ որ ապրում ենք պատերազմական երկրում, և այս խնդիրը շատ կարևոր է։

-Լրագրողի կյանքը սահմանին ապահովագրել որևէ մեկը չի կարող։ Եթե հնարավոր լիներ ապահովագրել լրագրողի կյանքը՝ նույն ձևով կապահովագրվեր նաև զինվորինը։ Էստեղ ոչ թե կյանքի և գոյության խնդիրն է, այլ անվրեպ աշխատանքը։ Լրագրողները մինչև առաջին գիծ մեկնելը պետք է տիրապետեն բավականին շատ գիտելիքների, որպեսզի չպատրաստեն էնպիսի նյութեր, որոնք թիրախ կհանդիսանան հակառակորդի համար։ Եթե մարտական հենակետում ռեպորտաժ է պատրաստվում, չպետք է տվյալ նյութի պատճառով հաջորդ օրն այդ դիրքը տուժի։ Այսինքն, չպետք է ներկայացվի տարածքը, տեղանքը, այդ դիրքի սպառազինությունը։ Լրագրության մեջ հիմա ունիվերսալիզմն է ընդունված, այսինքն՝ լրագրողները նյութեր պատրաստում են բոլոր ոլորտներով, բայց ռազմական լրագրությունն, իմ կարծիքով, շատ առանձնահատուկ ոլորտ է և պետք է դրան առանձին անդրադառնալ՝ հատուկ մասնագետներ պետք է աշխատեն այդ ուղղությամբ, որովհետև ոչ միայն պատերազմական, այլև խաղաղ պայմաններում շատ կարևոր է առաջնագծի ռեպորտաժը։ Պետք է գիտակցել գոնե ամենապարզ պատճառը. տրամադրվող ինֆորմացիան և կադրերը տեսնում է ոչ միայն մեր հանրությունը, այլ նաև հակառակորդը։ Եվ շատ դեպքերում դրանք հատուկ վերլուծությունների են ենթարկվում, հնարավոր են նաև պատասխան գործողություններ, որոնց մասին գուցե չիմանանք։ Գուցե չպատկերացնենք, որ դա մեր նյութի հետևանքով է, բայց անուղղակի կերպով մենք ազդեցություն կունենանք ինչ-որ դժբախտության գործում։

vahe baghdasaryan

ԻՄՓԱՔԹ ակումբ Կաքավաձորում

Արագածոտնի մարզի Կաքավաձորի Մ.Մխիթարյանի անվան միջնակարգ դպրոցում գործում է ԻՄՓԱՔԹ ակումբը: Ակումբի գործունեությունը սկսել է սույն թվականի փետրվար ամսից, որն ունի երեք առաջնորդ` Զվարթ Խաչատրյանը, Խանում Խաչատրյանը և Սասուն Ասատրյանը: Ակումբ հաճախում են 12-15 տարեկան երեխաները: Ակումբն իրականացնում է ոչ ֆորմալ կրթություն, և երեք ամիսը մեկ ակումբակաները փորձում են լուծել համայնքային որևէ խնդիր:

Ավելի մանրամասն ակումբի գործունեությանը ծանոթանալու համար զրուցեցինք ակումբի առաջնորդ Զվարթ Խաչատրյանի հետ:

-Ինչպե՞ս որոշեցիք գյուղում ԻՄՓԱՔԹ ակումբ բացել:

-Անկեղծ, երբևէ չէի լսել ԻՄՓԱՔԹ ակումբի մասին: Դպրոցի տնօրեն ընկեր Մինասյանը առաջարկեց և նշեց, որ առաջարկել է «Վորլդ Վիժոնին» ԻՄՓԱՔԹ ակումբ բացել մեր դպրոցում և առաջնորդի դերում էլ ինձ է տեսնում: Հետաքրքրեց ու անմիջապես համաձայնեցի: Արդեն ինքս ընտրեցի իմ գործընկերներին՝ Խանումին ու Սասունին:

-Իսկ ինչպե՞ս տեղի ունեցավ ակումբի անդամների ընտրությունը:

-Ակումբի ֆորմատը թույլ է տալիս տարբեր տարիքային երեխաների հետ աշխատել: Ես ընտրեցի այն տարիքային խումբը, որի հետ հետաքրքիր է աշխատել, բացի դրանից այն տարիքն է, երբ երեխայի մոտ սկսում է տեսակետ ձևավորվել:

-Ի՞նչ ծրագրեր է իրականացրել ակումբը:

-Ակումբականները իրենց առաջին ծրագրով «Էյ Թի Փի» կազմակերպության աջակցությամբ իրականացրեցին ծառատունկ դպրոցի այգում, ինչն էլ մեծ ոգևորություն առաջացրեց թե’ ակումբ հաճախող երեխաների, թե’ դպրոցի աշակերտների, և թե’ համագյուղացիների շրջանում: Իսկ օրեր առաջ ԻՄՓԱՔԹ ակումբի «Առաջնորդություն» մոդուլն ուսանելուց հետո ակումբականները եւ ակումբի առաջնորդները մշակեցին երկրորդ համայնքային ծրագիրը՝ «Դիմավորենք նոր ուսումնական տարին ավելի բարեկարգ դպրոցի բակում)» անվամբ, որի նպատակն էր դպրոցի բակի ցանկապատները հանել և տեղադրել աղբամաններ ու նստարաններ: Երեխաները շատ ոգևորված էին իրենց կատարած աշխատանքով: Դպրոցում նման ծրագիր և նախագիծ առաջին անգամն էր իրականացվում, ինչի համար շնորհակալություն ենք հայտնում «Վորլդ Վիժն» կազմակերպությանը, համայնի ղեկավար` Հ.Բաղդասարյանին, դպրոցի տնօրեն` Է.Մինասյանին, ինչպես նաև դպրոցի աշխատակիցներ` Զաքար Խաչատրյանին, Տոնական Խաչատրյանին՝ աջակցության համար: Առանց նման աջակցության մենք չէինք ունենա նման արդյունք։

-Ի՞նչ ծրագրեր եք պատրաստվում իրականացնել առաջիկայում:

-Սեպտեմբերին նախատեսվում է ԻՄՓԱՔԹ ակումբի դասարանի բացումը, իսկ համայնքային երկու ծրագրեր ունենք աշնանը, որի մասին կխոսենք իրականացնելուց հետո: Չեմ ուզում ասել՝ ինչ ենք անելու:

ani v. shahbazyan malishka

Գովք բոթասի

-Անին լրիվ ամերիկացի ա դարձել։
-Էէ՜, պապ…
-Հա, ի՞նչ, սուտ ե՞մ ասում։ Խոսակցություն, որը լինում է ամեն օր՝ հաց ուտելուց առաջ, հաց ուտելուց հետո, մեկ էլ քնելուց առաջ։ Ոնց-որ բժշկի նշանակած դեղատոմս։

Հիմա կբացատրեմ։ Մերոնց դուր չի գալիս, որ ես տարին 12 ամիս բոթաս եմ հագնում։ Հրաչ Մուրադյանը էստեղ լիներ, կասեր, թե՞ ինը։ Չէ, էստեղ Հրաչի հետ համաձայն եմ, որովհետև ձմեռը չեմ հագնում։ Ափսոս․․․

Հա, ի՞նչ էի ասում։ Մերոնք ամերիկացի ասելով հասկանում են մարդիկ, ովքեր միշտ բոթասով են ու պայուսակներն ուսերին ու ովքեր ունեն «ջանգլի-ջունգլի» երգեր։ Ու, քանի որ ես էլ եմ միշտ բոթասով, պայուսակն ուսերիս ու երգում եմ «ջանգլի-ջունգլի» երգեր՝ ես էլ եմ ամերիկացի։

Էն օրը ասացի՝ լավ է, մի օր էլ ամառային կոշիկ հագնեմ, մերոնց խաթրից դուրս չգամ։ Էն էլ ի՞նչ. գնացի, ճամփի կեսին պոկվեց, ու ես ժամեր անց տուն վերադարձա նոր քայլվածքով, որը կոչվում է «եսիմ ինչ»։ Ու մայրիկս ասաց, թե բա՝ բոթաս հագնեիր, ինչի՞ ես դրանք հագել։ Էդ պատասխանից բոթասներս էին զարմացել, ուր մնաց ես չզարմանայի։ Փաստորեն բոթասներն էլ կարող են իրենց շոյված և գնահատված զգալ։ Ի՞նչ եմ խոսում, լավ, ինչևէ։ Էս նյութս նվիրում եմ իմ բոթասների գլխավորությամբ բոլոր բոթասներին: Դուք սեր եք, ձեր նմանը չկա։ Բոլոր ժամանակներում ամենահարմարն եք։ Մարդիկ, սիրեք և գնահատեք նրանց։ Ու թող ինձ ներեն բոլոր կոշիկները, բոլոր սանդալներն ու «մատով լաթերը»։

Հ․Գ․ Մամ, ինձ թվում է հասկացար, թե ինձ ինչ է պետք սեպտեմբերին։

Լուսանկարը՝ Անուշ Հովհաննիսյանի

Խաղողօրհնեքն Արմավիրում