Կյանքը լի է անակնկալներով։ Մեկ ամիս առաջ  աշխարհի ամենաաշխույժ  պատանիներից մեկն էի և գիտեի, թե լիովին առողջ եմ։ Բայց այդ երանելի պահերը միայն թվացյալ էին։

Պատահաբար սկսվեցին սուր ցավեր՝ ծակոցներ, ինձ տեղափոխեցին հիվանդանոց։ Միանգամից մի  քանի բժիշկ  հրավիրվեց  ընդունարանին կից  սենյակ։ Ամեն մասնագետ  իր եզրակացությունն էր  տալիս։ Սկզբից խոսեց վիրաբույժը.
-Աղջկա կույրաղիքն է  շտապ վիրահատության պատրաստեք:
Հետո խոսեց քիթ-կոկորդի մասնագետը.
-Վիրահատությունից հետո անպայման ռենտգեն հետազոտություն է պետք։
Ես շփոթված էի և վախեցած, չգիտեի՝ ինչ է ինձ սպասվում…
Ահա եկավ վիրահատության ժամանակը։  Բուժքույրն ինձ վիրահատարան ուղեկցեց, ես իմ  ոտքով գնացի։ Շատ վախեցած էի, սակայն  պատկերացում չունեի, թե այդքան  բարի  մթնոլորտ կտիրեր։ Բոլոր բժիշկները սիրալիր էին, քաջալերում էին ինձ։

Երբ արթնացա, արդեն  հիվանդասենյակում էի։ Ճիշտ է, ցավեր ունեի, բայց  ուրախ էի, որ ողջ եմ։ Անցավ մի քանի ժամ: Արդեն պետք է տանեին  ռենտգեն հետազոտության։
Հետազոտությունը տևեց վայրկյաններ։ Գլխացավերիս  պատճառը հայմորիտյան խոռոչների բորբոքումն էր: Չդիմացա մինչև բժշկին հանդիպելն ու նրա բացատրությունը լսելը, դիմեցի համացանցի օգնությանը։ Կարդացի, որ բուժելի հիվանդություն է և բուժվում է դեղերի միջոցով։
Մի պահ հոգոց հանեցի և ասացի՝ ինչ լավ է, ես անպայման կբուժվեմ։ Երբ արդեն բժիշկն իր նշանակումները արեց,  վերադարձա հիվանդասենյակ:

Հիմա դեռ հիվանդանոցում եմ, բուժումները դեռ չեն ավարտվել:

Ես այս ընթացքում շատ բան հասկացա:  Երբ հասկանում ես, թե ինչքան փխրուն է կյանքը, ինչքան հեշտ կարող ես կորցնել առողջությունդ, սկսում ես ավելի շատ գնահատել կյանքիդ ամեն վայրկյանը։

Շնորհակալություն աշխարհի բոլոր բժիշկներին։

Ես այսօր անցել եմ Ն.Զ.Պ. առարկայի դաշտային պարապմունք:

Ոչինչ չասող նախադասություն, չէ՞: Դա նշանակում է, որ ես գնացել եմ կրակադաշտ ու կրակել եմ իսկական, իրական զենքից: Էլի համարյա ոչինչ չասող նախադասություն: Ախր, պատկերացնո՞ւմ եք իրական զենք, որը հնարավոր է, որ բռնում ես առաջին ու վերջին անգամ, իրական կրակադաշտ, որտեղ հնարավոր է, որ գտնվում ես առաջին ու վերջին անգամ:

Երևի չկարողանամ նկարագրել՝ ինչ էր կատարվում հետս, երբ էնտեղ էի, երբ մի քանի մետրից լսում էի կրակոցների ձայներ, երբ ձեռքումս բռնել էի պահեստատուփը, երբ ականջներս սկսեցին խլանալ առաջին կրակոցից հետո, երբ մտածում ես, որ քեզ շրջապատող երիտասարդների ու հենց քո ձեռքում է հայրենիքի ապագան, ու դու ուղղակի իրավունք չունես սխալվելու:

Շատերից եմ լսում՝ աղջիկներ են, թող չկրակեն, կարող է՝ վախենան: Էստեղ ուղղակի մի բան կասեմ, մեր էպոսից՝ առյուծը առյուծ է, լինի՝ էգ, թե որձ:

Ուղղակի այս ամենն ասելուց հետո, մի բան եմ ուզում: Եթե պիտի կրակեն, թող որ Հայաստանում մարդիկ կրակեն ամենաշատը խաղահրապարակների հրաձգարաններում՝ փափուկ արջուկ նվաճելու համար:

Չորեքշաբթի է: Շատերի համար սովորական աշխատանքային օր է, իսկ մեր տանեցիների համար այն օրն է, երբ ամբողջ օրը կարող են տեսնել ինձ:

Երևի հասկացաք, որ մյուս օրերին ազատ չեմ ու քիչ եմ տանը լինում: Լինում եմ, բայց դաս եմ սովորում, քիչ եմ ժամանակ անցկացնում ընտանիքիս հետ: Ես մասնակցում եմ IMPACT երիտասարդական ծրագրին, շահերի պաշտպանության ծրագրին, աշակերտական խորհրդի նախագահն եմ ու ծրագիր ենք անում, անգլերենի խմբակի եմ հաճախում, TEDxKidsYerevan 2017 ի խոսնակ եմ, ու էլի շատ սեմինարների ու դասընթացների եմ մասնակցում, ու այս ամենի մասին ու նաև ինձ հետ կատարվող շատ բաների, գրում եմ էստեղ:

Շատերն են հարցում՝լավ, ո՞նց ես հասցնում: Ասեմ՝ ես էլ չգիտեմ, թե ոնց: Բայց սիրում եմ զբաղված լինել, չեմ սիրում պարապ մնալ, ուզում եմ միշտ մի բան սովորել կամ մի լավ բան անել: Դու էլ կարող ես:

Փոքր էի, երբ իմացա, որ հինգ թերթիկ ունեցող յասամանը երազանքներ իրականացնելու կարողություն ունի: Թաղի երեխաներով հավաքվում էինք յասամանի ծառի շուրջն ու սկսում  փնտրտուքը: Փնտրում էինք հինգ թերթիկ ունեցող յասամանի ծաղիկ ու… Տարօրինակ կթվա, բայց պահում էինք երազանք ու կուլ տալիս այն: Արդյունքում տուժում էր մեր հարևանուհու յասամանի ծառը, որովհետև յասամանի՝ երազանքներ իրականացնելու կարողությանը հավատացողները շատ էին մեր մեջ, ու շատ էին նաև երազանքները: Մի ծաղկով չէինք բավարարվում, թեև ծաղիկները բավականին դառն էին: Կուլ էինք տալիս դառը ծաղիկներն ու պահում քաղցր երազանքներ. հավատում էինք, որ կատարվելու են, մանավանդ ես: Երևի յասաման շատ սիրելուց էր…

Յասամանի սեզոնն սկսվել է մեր գյուղում, ու ախորժակ պահողներ էլ, անշուշտ, կան: Ես էլ, անպայման փնտրելու եմ հինգ թերթիկ ունեցող ծաղիկ, երազանք եմ պահելու ու կուլ տալու ծաղիկը: Ես դեռ հավատում եմ յասամանի երազանքներ իրականցնելու կարողությանը. երևի պատճառն այն է, որ հավատում եմ երազանքիս:

Հերթական պարապմունքիս օրն էր: Որոշեցի չգնալ պարապմունքի և գնալ «Լույս մանկանց» ծրագրին: Նախ ասեմ, որ արդեն երկու տարի է մասնակցում եմ այդ ծրագրին  և կարող եմ վստահորեն ասել, որ այն ինձ վրա մեծ ազդեցություն է թողել:

Մի փոքր խոսեմ ծրագրի մասին: «Լույս մանկանց» ծրագիրը ծնվել է Արագածոտնի թեմի առաջնորդ Տեր Մկրտիչ եպիսկոպոս Պռոշյանի և «Դանիական-հայկական բարեգործական առաքելություն» հասրակական կազմակերպության ծրագրերի ղեկավար Նանե Խաչատրյանի ջանքերով: Իրականացվել է յուրաքանչյուր համայնքի քահանաների, երեցկանանց անձնվեր աշխատանքի և Երևանի պետական համալսարանի Աստվածաբանության ֆակուլտետի ուսանողների եռանդի և մեծ աշխատասիրության շնորհիվ: 2012թ. ապրիլ ամսին ազդարարվեց ծրագրի սկիզբը Արագածոտնի թեմի  Աշտարակ, Թալին, Ապարան քաղաքներում, Ագարակ, Ոսկեվազ, Մուղնի, Սաղմոսավան, Վարդենիս, Բյուրական և Ուջան գյուղերում: Ծրագրի ընթացքում քահանայի և երեցկնոջ կողմից հավաքագրված 20-25 երեխաները 12 ամիսների ընթացքում Աստվածաբանության ֆակուլտետի ուսանողների օգնությամբ սովորում են Ս. Գիրք, Հայ առաքելական եկեղեցու տոները և վարվեցողության կարգ եկեղեցում, ինչպես նաև ձեռագործ աշխատանքներ:

Շնորհալություն եմ ուզում հայտնել պատանյաց խմբի ղեկավար Տեր Զորայր քահանային, ինչպես նաև իր տիկնոջը՝ Զինա Անտոնյանին: Նրանց շնորհիվ  ահա այսօր ես ճանաչում եմ մեր եկեղեցին, նրա պատմությունը և դավանանքը:

Արևոտ օր էր: Դպրոցում դասերը շուտ վերջացնելուց հետո չէինք ուզում գնալ տուն, և քույրիկիս հետ որոշեցինք այցելել ընկերուհուս: Ճանապարհին զանգեցի ընկերուհուս, ասաց, որ տանը մենակ է:

-Ուխ, ինչ լավ ա. տանը մենակ կմնանք վերջապես:

Բայց երբ մտանք ներս, ինչ-որ մեկի հետ էր խոսում ընկերուհիս:

-Վարդ, բա ասացիր՝ մենակ ես տանը:

Խոսելով առաջացա ու տեսա, որ ընկերուհիս խոսում է իր շան հետ: Նրա շունը շատ է ուտում ու ոչինչ չի անում, անգամ չի հաչում: Շունը ոչ ոքի մոտ չի սիրում գնալ, բայց չգիտեմ ինչու, ինձ տեսնելիս վազում է մոտ, ասես գիտի, որ իրեն չեմ սիրում՝ դրա համար է մոտ գալիս:

-Վարդ, հեռու տար քո Մուռկային: Գիտես, որ չեմ սիրում:

Իսկ ընկերուհիս ամեն անգամ ինձ ստիպում էր, որ սիրեմ շանը:

Այդ հանդիպումից մի քանի օր անց դուրս եկա տնից, որպեսզի գնամ խանութ, և ճանապարհին եղավ այն, ինչ չէի ուզում: Վարդի շունը դուրս եկավ իմ առաջ: Ես շատ բարկացա և մի լավ խփեցի շանը, և խեղճը մի կերպ քայլելով հեռացավ: Շարունակեցի ճանապարհս: Վերադառնալու ժամանակ ճանապարհին դիմացս դուրս եկան երկու հսկա շներ: Շատ վախեցա, իրականում արդեն պատրաստվում էին կծել, երբ հայտնվեց իմ փրկիչը: Այն շունը ում ես չէի սիրում ժամանակին, փրկեց ինձ պարզապես: Այդ պահից շնիկին տարա մեր տուն, խնամեցի, և երբ ընկերուհիս եկավ և տեսավ, աչքերին չէր հավատում: Այդ պահից ի վեր ես սկսեցի սիրել Մուռկային, իսկ ընկերուհիս կատակելով ասաց.

-Դա քեզ հետ պետք ա շուտ պատահեր:

Երեկ վերջապես գրադարակս էի դասավորում։ Պատահաբար ձեռքս մի գրքույկ ընկավ, որը պատմում էր սիրիահայերի Հայաստան գաղթի և այստեղ սեփական գործ հիմնելու մասին։ Գրքույկը, ինչքան հիշում եմ, անցյալ տարի Եվրոպայի օրն եմ վերցրել, չգիտեմ էլ՝ որ տաղավարից։ Թերթում եմ գրքյկի էջերն ու կարդում սիրիահայերի մասին. նրանցից ոմանք ուղղակի որպես զբոսաշրջիկ են եկել Հայաստան, ու երբ իրավիճակը Սիրիայում վատացել է, անգամ չեն կարողացել վերադառնալ ու բերել մյուս իրերը կամ գոնե գույքը վաճառել։ Ու այդպես, ճակատագրի բերմամբ, նրանք մնացին Հայաստանում և կարողացան նույնիսկ 0-ից ինչ-որ բան ստեղծել՝ մեկը զարդեր է պատրաստում, մյուսը՝ քաղցրավենիք, երրորդը՝ սիրիական ուտեստներ, մեկ ուրիշը՝ ասեղնագործ իրեր, զարդանախշ նարդիներ ու շախմատներ, զբաղվում է հագուստի առևտրով․․․ 

Ի՞նչ եմ ուզում ասել․ մարդիկ ոչնչից կարողացան բիզնես ստեղծել և առաջխաղացնել, անտուն լինելով կարողացան տուն գնել՝ Հայաստանում աշխատած գումարով։ Ու ես մինչև հիմա չեմ հասկանում այն մարդկանց, ովքեր ասում են, թե Հայաստանում գործ չկա։ Իրականում Հայաստանում այնքան գործ կա, որ ոչ մեկս չենք կարող պատկերացնել։ Մինչդեռ հիմա մարդիկ ամեն պատի տակ փնովում են մեր երկիրը ու ասում են, որ գործ չկա, բայց հենց նրանք գործ բառը գրում են «գոռծ», ոչ կարգին օտար լեզու գիտեն, ոչ կարգին հայերեն, ոչ էլ արհեստ գիտեն, արվեստի մասին էլ չեմ խոսում, և ուզում են միայն մենեջեր կամ տնօրեն աշխատել։ Բայց նրանց կողքին կան մարդիկ, ովքեր երկու-երեք համալսարան են ավարտել կարմիր դիպլոմով, տիրապետում են մի քանի օտար լեզուների, բայց չեն կարողանում իրենց մասնագիտությամբ աշխատանք գտնել։

Հասկանում եմ, մեր պետությունը բավարար գումար չունի, դրա համար գյուտարարին, ֆիզիկոսին, քիմիկոսին և ուսուցչին «աղքատավարձ» է տալիս, բայց դա չի նշանակում, որ մենք հնարավորություն չունենք աշխատելու։ Գյուտարարը կարող է հիմնել ընկերություն և արտադրել սարքավորում, որն ինքն է հորինել։ Հույսը երբեք չի մեռնում:

Մի օր ես ու դու էլ կդառնանք միլիոնատեր, բայց այդ օրը կգա միայն այն ժամանակ, եթե ոչ թե վաղվանից սկսենք աշխատել այդ ուղղությամբ, այլ այսօրվանից։