violeta mkrtchyan

Լարված գրաֆիկ

Շաբաթվա սկզբից մինչև վերջ ես գրեթե տուն չեմ մտնում, եթե մտնում էլ եմ, միայն քնի ժամերին: Բանն այն է, որ օրակարգս այնքան խիտ և հագեցած է, որ չեմ հասցնում ընտանիքիս հետ ժամանակ անցկացնել: Մայրս միշտ ասում է.

-Տունը դարձել է քեզ համար հյուրանոց, գալիս` քնում ես, առավոտյան արթնանում ու գնում ես:

Բայց ես ամենևին մեղավոր չեմ:

Մի քանի օր առաջ դպրոցում տեղի ունեցավ աշակերտական խորհրդի քվեարկություն, որտեղ պետք է ընտրեին նախագահ և փոխնախագահ: Քվեարկության արդյունքում երկու ձայնով զիջեցի նախագահին ու դարձա դպրոցի ԱԽ-ի փոխնախագահ, իսկ նախագահը դասընկերուհիս է: Ես նրա համար շատ ուրախ եմ, քանի որ նա արժանի էր դրան:

Հերիք չէին դասերս, պարապմունքներս ու Թումոն, ավելացան ԱԽ-ի աշխատանքները: Դե արի ու այսքանը միասին հասցրու: Պլանավորվեցին ԱԽ-ի գործերը, հույս չունեի, որ մի բան կստացվի, բայց սկսեցի աշխատել: Նախապատրաստական աշխատանքների մեջ է գտնվում «Հայ Ասպետ» մրցախաղը, եկող շաբաթ սպասում ենք նորությունների: Միջանցքներում մշակվեցին պարտադիր հերթապահություններ, որոնք կատարելու են ԱԽ-ի բոլոր անդամները: Պատերին փակցրինք ցուցակները:

Սիրում եմ զբաղվել կազմակերպչական աշխատանքներով, մանավանդ, որ վերջում արդյունքի ես հասնում: Շաբաթվա մեջ 3-2 օր ժողովներ ենք անում և քննարկում հետագա քայլերը: Պարապմունքներիս ուշ-ուշ եմ գնում, մինչ դպրոցից հոգնած հասնում եմ տուն, որ պետք է գնամ, արդեն մութ է լինում:

Չգիտեմ, այս ամենը և լավ է, և վատ: Կարծում եմ՝ լավ է այն առումով, որ երբ ուսանող դառնամ, և լարվածությունս շատ լինի, կկարողանամ դիմակայել ամենադժվարին: Իսկ վատ է դասերիս համար, շատ են տնային հանձնարարությունները, դրանց հետ միասին էլ` պատմել, գրել, կարդալ, չեմ հասցնում, էլի: Տոն օրերն էլ չասեմ, պետք է մասնակցեմ բոլոր միջոցառումներին, հավաքույթներին, համերգներին: Բնավորությունս ինձ ստիպում է անել ամեն բան, սովորել ամեն բան, ընդունվել այն տեղերը, որոնք ինձ շատ են հետաքրքրում, իսկ դրա հետ մեկտեղ պետք է աշխատել և սովորել:

Sargis Melkonyan

Դպրո՞ց, էլի՞…

Աշնանային արձակուրդներն ավարտվեցին: Ես արդեն պատկերացնում եմ, որ ամեն առավոտ պիտի արթնանամ ու գնամ դպրոց: Դպրոցում էլի նույն հակամարտությունը…

Դասն ավարտվեց: Զանգը հնչեց: Ուսուցչուհին ինչ-որ բան է բացատրում: Բոլորն անջատված նայում են նրա դեմքին: Երեխեքից մեկը վազելով դուրս է գնում: Մեկ էլ ականջների թմբկաթաղանթը պայթեցնող տոնով…

-Ո՞ւր ես վազում, հետ արի, զանգը քո համար ա՞, չե՞ս տեսնում` բան եմ բացատրում, նստիր, լսիր, որ ի բան սովորես…

Ու այդ պահին բոլորը վեր են թռչում:

Չորս րոպե անց ուսուցչուհին դեռ բան է բացատրում, բայց ոչ ոք չի համարձակվում դուռը բաց անել: Զանգը կրկին հնչում է, գալիս է մյուս ուսուցչուհին:

-Ընկեր (այստեղ կարող է լինել ձեր ազգանունը), կլինի՞ երկու րոպե դասամիջոց անենք:

-Ոչ, զանգը հնչել է, դասը սկսվել է, բացեք գրքերը:

-Հա, բայց…

-Ձայն չլսեմ…

45 րոպե հետո:

-Զանգն ուսուցչի համար է…

Հաջորդ օրը նույն ուսուցչուհու դասից երկու րոպե ուշացանք: Դուռը բացեցինք ու մտանք դասարան:

-Զանգն ո՞ւմ համար է:

-Ուսուցչի…

Էհ, նորից առանց դասամիջոց…

Դե լավ, մեր ուսուցիչները շատ լավն են, մեզ շատ են սիրում… Դրա համար էլ չեն ուզում դասամիջոցին մեզնից բաժանվել:

Այսպես սկսվեց նոյեմբերը

Sargis Melkonyan

Արձակուրդներ են, չէ՞

Քանի որ վաղուց նյութ չեմ գրել, նշանակում է համակարգիչս բավականին «պարապ» է մնացել և, հավանաբար, պատրաստ է տառերի այսպիսի հոսքին։ Բայց, ինչպես գիտեք, ես շատ խղճով մարդ եմ (էս դեպքում, շատ-շատ «անկյալ»), ես կխնայեմ իմ համակարգիչը, որպեսզի հետո էլ կարողանամ նյութ գրել ու․․․

Լավ, լավ պատմում եմ, մի փակեք էջը, ուղղակի այնքան բան կա պատմելու…

Ինչի՞ց սկսեմ: է՞…

Հա՜, ինչո՞ւ չէ, ինձնից կսկսեմ։ Լավ, գնացինք։

Երեկ վառարանը տեղադրեցինք։ Չէ, ես վառարանը չէի, վառարան դնողն էի։ Հավեսով հղկեցի վառարանը, բարձրացրի երկրորդ հարկ․․․ Հոպ, ես վերամբարձ կռունկ էլ չեմ։ Բնական է, եղբայրս ինձ օգնեց։ Վառարանը վառեցինք։ Ու սկսվեց «էժանով» առած «կարտոշկեքի» հոսքը դեպի վառարանի փուռը։

Մի խնդրանք խմբագրությանը․ խնդրում եմ ոչ հայերեն բառերը մի փոխեք, էլի։

Խմբագրության կողմից. «Լավ էլի, Սարգիս, ինչո՞ւ փեչ, դուխովկա, կռան, շուշաթուղթ…»: Գնացինք առաջ:

Մի երեսուն-քառասուն րոպե սառած դոլմա ձևանալով, վառարանի կողքից այն կողմ չգնացի, որ իբրև թե դաս չանեմ, բայց դե էլ չէր ստացվում դերասանություն անել։ Վերարկուն հագս, շարֆը վզիս, քրտինքը այտերս ու մեջքս Ֆորմուլա 1-ի մրցուղի էր դարձրել Շումախերին էլ ղեկին դրած 1000-ի վրա բենզին էր տալիս (գազն էլ արդի չի)։ Կարտոֆիլն արդեն պատրաստ էր (ես էլ)։ Մեր տանը, սովորությանս համաձայն, ես ամեն ինչ ուտում եմ խորը ափսեով։ Առավոտից «փեչի կառտոշկի» համար ախորժակ պահած՝ երկու հատ դրեցի ափսեիս մեջ, ճզմեցի ու էլի, սովորությանս համաձայն, մի մեծ կտոր կարագ դրեցի ափսեիս մեջ։ Մի զարմացեք, ուղղակի կարագ շատ եմ սիրում, հատկապես գյուղի։

Ի՞նչ, էս նյութը իմ մասին չի՞․․․ Լավ, արի մինչև այստեղ վերլուծենք։ Սկզբի տողերից հասկացանք, որ ես շատ հումորով մարդ եմ, մի քիչ` գլուխգովան, մի քիչ` դերասան, ավանդապաշտ (միայն իմ կողմից ստեղծված ավանդույթների մասին է խոսքը), մի քիչ ծույլ, կարագասեր․․․

Լավ, ծուլությանս համաձայն, հոգնեցի պատմել իմ մասին, արի հրաժեշտ տանք իրար… Ի՞նչ, ինչ ես ասո՞ւմ․․․ Վերջն ինչ եղա՞վ․․․ Վերջը՞․․․ Հա, վերջը գնացի քնեցի․․․

Արձակուրդներ են, չէ՞:

Ani avetisyan

Դպրոցի ճամփան

Հիշում եմ, տարրական դասարանում դպրոցի ճանապարհի մասին բանաստեղծությունը, հատկապես՝ վերջին տողը.

…Դպրոցի ճամփան դժվար էր, երկար շատերի համար:

Ու, մոռանալով բանաստեղծության բոլոր վերլուծությունները, միշտ ինձ էի պատկերացնում այդ բանաստեղծության հերոս, որովհետև ինչքան էլ սիրում էի դպրոցը, մեկ է, դպրոցի ճամփան դժվար էր ինձ համար, շատ դժվար: Հիմա բացատրեմ, պատկերացրեք` 6-7 տարեկանում ամեն օր մեկ կիլոմետր ճանապարհ՝ գյուղի մի ծայրից մյուսը, 5-6 ժամ դաս անել, հետո նույն ճանապարհով հետ գալ: Դժվար չէ՞: Միշտ մտածել եմ, որ անկախ ինձանից, առողջ ապրելակերպ եմ վարել:

Հիշում եմ՝ մանկությանս երազանքն այդ ճանապարհը կրճատելն էր: Շուտով կավարտեմ դպրոցը, բայց այդ երազանքն այդպես էլ չիրականացավ: Չի էլ իրականանա: Ուզում էի, որ մեր դպրոցը լինի այ, այնտեղ՝ մեր պատուհանից այն կողմ՝ բլրի վրա:

Ասում են, թե աշունը ամենագեղեցիկ եղանակն է, երևի այդպես է, բայց, ախր, այդ գեղեցկությունն աչքիցս այնպես էր ընկնում, երբ սկսվում էին անձրևներն ու մինչև դպրոց հասնելը ցեխը ծնկներիցս անցնում էին:

Հիմա նորից ցեխ է, ու դպրոցի ճամփան դժվար է, երկար շատերի համար…

«Էրգրի համի հիշողություն»

Ահա և 4-րդ անգամն է, որ կայանում է «Էրգրի համի հիշողություն» հայ ազգային ուտեստի փառատոնը: Ազգային ավանդական համեղ և ախորժելի կերակուրներ, կենացներ, ժողովրդական երգ ու պար, այս ամենը տեղի ունեցավ հոկտեմբերի 22-ին Նոր Արթիկ համայնքում:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Մասնակցում էին Արագածոտն մարզի 12 համայնքներ՝ Սուսեր, Նոր Արթիկ, Զարինջա, Թաթուլ, Արտենի, Արագածավան, Դավթաշեն, Արագած, Ապարան, Մուղնի, Ավան և Աշտարակի արհեստագործական ուսումնարանը: Իրենց համեղ ուտեստներով առանձնացան՝ Սուսերը իր քունջութե փախլավայով, Զարինջան իր ձավարե կոլորակով, Աշտարակը մեր շատ սիրելի կողակով և լոբիով, Ավանը` Իգդիրի մանթապուրով և կողբի տոլմայով, (ի դեպ, այս սեղանի ներկայացուցիչ էր նաև 17.am-ի թղթակից Ինեսա Զոհրաբյանը), Ապարանը մեր ավանդական խաշով, որը ներկայացնում էր «Արագած» հյուրանոցը, Մուղնին իր համեղ սուջուխներով, լցոնված սերկևիլով, որը ներկայացնում էին Անդրանիկ, Սաշա և Լալա Թորոսյանները, Դավթաշենն իր անմահական չորաթան ապուրով, որը պատրաստել էր Մարտիրոսյան Թամարան և մանրամասն բացատրեց պատրաստման եղանակը:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Նրանց սեղանին, որպես սփռոց ծառայում էր այն գորգը, որը Թամարայի տատիկը 1915 թվականին գաղթի ժամանակ Սասուն գյուղից վերցրել էր իր հետ: Այս սեղանին ես նկատեցի բազմաթիվ հին սպասքեղեն, կճուճներ, որոնցից մեկի վրա գրված էր հին ժամանակ այդ սպասքը օգտագործող մարդու անունը՝ Նահապետ:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

 

Իհարկե, մնացած համայնքներն էլ առանձնացան իրենց առանձնահատկություններով: Եվ այս ամենին գումարած հայկական երգ ու պար: Երևի հիմա, ոմանք երանի տվեցին ինձ և շատ կուզենային իմ տեղը լինել: Ոչինչ, հաջորդ տարի:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Փառատոնի ընթացքում հանդիպեցի նաև մեր մյուս պատանի թղթակիցներին՝ Անի Գրիգորյանին, Արփի Խաչատրյանին, Դիանա Հովսեփյանին և նրանց, ովքեր մասնակցել էին պատանի թղթակիցների դասընթացներին:

Փառատոնի վերջում տրվեցին պատվոգրեր ըստ՝ հարուստ տեսականու, ուտեստների լավագույն ձևավորման, ազգային ավանդական սիրված կերակուրների, հյուրընկալ մատուցման, սեղանի ավանդական ձևավորման, լավագույն կենացի, տիկնիկների ներկայացման, կերակուրների պատրաստման վարպետության գնահատման:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Իսկ երեխաները, երբ տեսան, որ իրենց եմ նկարում, ամաչեցին և խնձորները պահեցին հետևում, ձեռքները գցեցին իրար ուսի և հպարտ կանգնեցին, բայց ամենափոքրը չամաչեց ինձնից՝ շարունակելով ուտել իր խնձորը: Եվ, երբ «ազատվեցին» ինձնից, լսելով հայկական երաժշտություն, մեծ ոգևորությամբ գնացին պարելու:

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Լուսանկարը` Տաթև Աղազարյանի

Արժեր այս ամենի համար անցնել քարքարոտ ճանապարհներով, հասնել սահմանին մոտ գտնվող գյուղերին, և թող թշնամին լսելով մեր երաժշտությունը, հասկանա, որ հայի ոգին միշտ էլ անպարտ է եղել մեր ավանդույթներով, հայկական երգ ու պարով…

Ոսկեհատ

Երևի այն օրվանից, ինչ դարձել եմ 17-ի թղթակից, ուզում եմ գյուղիս մասին մի նյութ գրել: Բայց ինչ-որ բան այն չէր ստացվում: 

Իմ գյուղը՝ Ոսկեհատը, Արագածոտնի մարզի ամենասովորական գյուղերից մեկն է թե իր չափսերով ու թե կենսակերպով. հողագործություն, անասնապահություն… Իսկ ամենավերջում, երբ հասկանում են, որ հողագործությունն իրականում բավական չէ ապրուստի համար, մնում է միայն մեկ միջոց՝ հեռանալ երկրից:

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Գյուղիս թերևս ամենանշանավոր ու յուրահատուկ կառույցը կամ վայրը 17-րդ դարի կիսաքանդ ամրոցն է, որը միաժամանակ նաև եկեղեցի ու սրբավայր է մեզ համար. Գործող եկեղեցի չունենք: Գյուղի  տարածքը նաև հնավայր է, նրա մեծ մասը, ինչպես նաև Ագարակ գյուղի տարածքը, վաղ բրոնզեդարյան քաղաք է, որը, ինչպես պարզվում է, ավելի հին է, քան Գիզայի բուրգերը: Սակայն պեղումներն այնքան էլ մեծ տարածք չեն ընդգրկում, պեղված է միայն մի ժայռ ու նրա շրջակայքը՝ Ագարակ և Ոսկեհատ գյուղերի միջև:

Տարիներն անցնում են, բայց գյուղումս գրեթե ոչինչ չի փոխվում ու չի փոխվել, միայն շարունակ բացվում ու փակվում են գյուղի կարատեի ու պարի խմբերը: Եվ օր-օրի ավելի ու ավելի շատ մարդիկ են բռնում անծանոթ երկրների ճանապարհը: Հեռանում են այս խոսքերով՝

-Լավ լինի ՝կկանչենք, դուք էլ կգաք:

Հետո տղամարդկանց հետևում են նրանց ընտանիքները: Դռների վրա կողպեքներ են ավելանում: Իսկ երբեմն-երբեմն էլ հեռավոր կամ սահմանամերձ գյուղերից ընտանիքներ են գալիս մեզ մոտ, բացում փակված դռներն, ու նոր կյանք է սկսվում: Բայց շատ չանցած նրանց մեծամասնությունն էլ նույն ճամփան է բռնում:

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Երևի այսքանը:

Չէ՜, մոռացել  էի, գյուղիս անունն էլ հետաքրքիր պատմություն ունի: Նախ ասեմ, որ այն Ոսկեհատ կոչվել է խորհրդային տարիներին, երբ այստեղ նույն անունով խաղող էին մշակում:

Հարցնում են՝ գյո՞ւղն է խաղողի անունով կոչվել, թե՞ խաղողը՝ գյուղի: Ու զարմանում են, որ ասում ենք, թե գյուղը՝ խաղողի, բայց այսօր գյուղում այդ խաղողի տեսակից գրեթե չկա: Դե, կար ժամանակ, երբ ոչ ոք գյուղացուց չէր հարցնում, թե նա ինչ է ցանկանում մշակել:

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Մինչ Ոսկեհատ կոչվելը գյուղիս անունը Փաթրինջ էր, որն, ըստ ավանդույթի, ծաղիկ է և  աճել կամ աճում է այս տարածքում: Բայց ծաղկի մասին տեղեկություններ այսօր չկան, միայն գիտեմ, որ կապույտ գույն է ունեցել:

Ամենասովորականը՝ հրաշք

 Ասում ես, թե կյանքում հրաշքներ չեն լինում, չես հավատում հրաշքներին: Իսկ ես, անկեղծ ասեմ, չեմ հասկանում, չեմ հավատում քեզ նման մարդկանց: Հրաշքներ լինում են, նրանք կան: Չէ, շատերի պես չեմ ասելու, թե պիտի հավատաս, որ տեսնես հրաշքը: Հավատաս, թե ոչ, մեկ է, հրաշքներ լինելու են, ուղղակի դու սովորել ես լուրջ չվերաբերվել դրանց: Ասել՝ մանրուք է…

Մանրուք է այն, ինչի մասին մեկ ուրիշը կարող էր երազել: Ու փիլիսոփայելու կարիք էլ չկա, ուղղակի շուրջդ նայիր ու կտեսնես, կհամոզվես, որ քեզ համար ամենասովորականը հրաշք է մեկ ուրիշի, իմ ու նրա համար:

Վերև նայիր, տեսնո՞ւմ ես արևը, գիտե՞ս, որ նա էլ այդ հրաշքի, կյանք կոչված հրաշքի մի մասն է, իսկ քեզ համար այն ուղղակի լույսի աղբյուր էր, չէ՞, կամ ասենք, ցրտից տաքանալու միջոց: Հետո, հետո այդ արևն ամեն օր փայլում է, իսկ հրաշքը մեկ անգամ է լինում: Իրո՞ք, այդպե՞ս ես կարծում….

Ես՝ չէ:

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Լուսանկարը` Անի Ավետիսյանի

Ես հիշում եմ, որ շատ վաղուց, դեռ երեխա ժամանակից չեմ հավատացել Ձմեռ պապին, բայց մեկ է՝ ամբողջ հոգով հավատացել եմ Ամանորյա հրաշքին, ու թող Ձմեռ պապն իր հետ չբերի, թող նա գա հանկարծ, զգույշ թակի դուռս ու ներս մտնի: Թող այդ հրաշքը շոշափելի չլինի, թող չտեսնեմ նրան, միայն զգամ: Եվ դա ինձ համար ամեն ինչ արժեր:

Միշտ էր այդպես, ոչ թե միայն Նոր Տարվան, ամեն օր, ամենուր:

Հիմա էլ: Հա, հիմա էլ եմ հավատում ամանորյա հրաշքին, բայց լինում է նաև, որ ամանորյա հրաշքը դառնում է ամենօրյա, դառնում է ընկերս ու օգնում այլ կերպ նայել կյանքին, աշխարհին: Օգնում է հավատալ… Իսկ առանց մի կաթիլ հավատի կյանքն անգույն ու անիմաստ կլինի: Չէ՞ որ կյանքի հրաշքը սկսվում է հավատից, իսկ հավատն ինքնին հրաշք է:

Արտադրված է Հայաստանում

Հարցազրույց BEAUTY PRODUCTS բնական օճառների արտադրության հիմնադիր և տնօրեն Շանթ Խայալյանի հետ:

Սիրիահայ Շանթ Խայալյանը 3.5 տարի առաջ Սիրիայից տեղափոխվել է Հայաստան և այստեղ զբաղվում է բնական օճառների պատրաստմամբ ու արտադրությամբ: Ծնվել է Հալեպ քազաքում, մասնագիտությամբ մարկետոլոգ է: Պատերազմի պատճառով 6 ամսով տեղափոխվել է Հորդանան, ապա Հորդանանից՝ Հայաստան:

-Եթե պատերազմը ավարտվի արդյո՞ք կվերադառնաք Հալեպ:

-Ոչ ,այսքան չարչարվելուց հետո դժվար կլինի կրկին հետ վերադառնալ, չնայած որ այնտեղ եմ թողել ունեցվածքիս մեծ մասը:

-Ծնվել և ապրել եք Սիրիայում, հայրենիք համարել եք Հայաստա՞նը, թե՞ Սիրիան:

-Հայրենիք ես համարում եմ այն վայրը, որտեղ ծնվել մեծացել եմ, բայց իհարկե մտավոր և հոգևոր հայրենիքը Հայաստանն է: Չնայած շատ դժվարությունների միջով եմ անցել, բայց ես ինձ այստեղ հարազատ եմ զգում: Շատ լավ մարդիկ կան շրջապատումս, որոնք ամեն կերպ ջանում են օգնել, իհարկե վատերն էլ կան, դա բնական է:

-Անդրադառնանք Ձեր արտադրանքին. ի՞նչ է այն իրենից ներկայացնում:

-Արտադրանքի հիմքում ընկած է օրգանական օճառագործությունը: Ուսումնասիրելով շուկան, ընտրեցի հենց բնական օճառների պատրաստման գործը, քանի որ այստեղ այդ ուղղությունը զարգացած չէ: Կազմակերպությունը կոչվում է՝ «BEAUTY PRODUCTS», այն իր մեջ է ներառում մի քանի ապրանքանիշ՝ դրանցից մեկը արտադրում ենք «BEAUTY PRODUCTS» անվան տակ, մյուսը՝ իմ ազգանվամբ կոչվում է «Խայալյան»:

Լուսանկարը` Զարա Ղազարյանի

Լուսանկարը` Զարա Ղազարյանի

-Վաղո՞ւց եք զբաղվում այդ աշխատանքով:

-Այո, 2010 թվականից: Սիրիայում ձիթապտղի ձեթի արտադրամաս ունեի, քիմիկոս ընկերոջս որոշ ցուցումներով սկսեցի սիրողական զբաղվել օճառագործությամբ, հետո փորձեր ու նորարարություններ անել: Երբ պատերազմը սկսվեց, տեղափոխվեցի Հորդանան, 6 ամիս մնալով մեծ հաջողությունների հասա, արտադրանքը ստացավ բարձր որակավորում: Մի դեպք հիշեցի. մասնակցում էինք բարեգործական էքսպոյի, ներկա էին նաև թագավորական ընտանիքից: Նրանք հավանել էին մեր արտադրանքը, արժանացանք քաջալերանքի, նաև առաջարկեցին մնալ Հորդանանում և շարունակել գործունեությունը, բայց ես չուզեցի և եկա Հայաստան:

-Ի՞նչ տեխնոլոգիաներով եք աշխատում:

-Աշխատում ենք շատ հին տեխնոլոգիաներով, որտեղ հիմնական աշխատանքը ձեռքի հետ է կապված: Հին համակարգով թորում ենք յուղերը, քիմիա բացարձակ չենք ավելացնում, ամեն բան բնակն է ու միայն բնական, արդյունքում՝ հիմա ունենք 20 տեսակի օճառներ, 12 տեսակի շամպուններ և 16 տեսակի յուղեր, ինչպես նաև ատամի մածուկներ, կրեմներ, լվացքի հեղուկներ և փոշիներ, շուտով կունենանք նաև նոր տեսականի:

-Կա՞ն այնպիսի բաղադիչներ, որոնք դրսից են բերվում:

-Միայն կոկոսի յուղը, մնացած ամեն բան հավաքում ենք լեռներից ու դաշտերից:

-Որքա՞ն ժամանակ է տևում օճառի ստացման ընդհանուր գործընթացը:

-Տարբեր, կան յուղեր, որ թորվում են մեկ կամ մեկուկես ամիս: Օրինակ, կոկոսի յուղը թորվում է 4-ից 4,5 ամիս, իսկ օճառը չորանում է կրկին մեկ կամ մեկուկես ամսվա ընթացքում:

Լուսանկարը` Սոնա Մխիթարյանի

Լուսանկարը` Սոնա Մխիթարյանի

-Արդյո՞ք սպառողները ճանաչում են Ձեր արտադրանքը:

-Դրսում այո, Հայաստանում ոչ այդքան, բացի այդ այստեղ մարդիկ չեն տարբերում բնականը արհեստականից: Կարծում են, եթե փրփուր չի առաջանում, ապա այն մաքրող նյութ չէ, բայց դա սխալ մտածելակերպ է, կամ՝ բնական շամպունը ավելի ջրիկ է, քան քիմիականը, այդ պատճառով շատ խնդիրներ ենք ունենում:

-Իսկ ի՞նչ քայլեր կուզենայիք, որ ձեռնարկվեն արտադրանքը Հայաստանում ավելի հայտնի դարձնելու համար:

-Քայլեր իհարկե արվել են ու կարվեն, մեր արտադրանքն արդեն իսկ ներկայացված է մայրաքաղաքի դեղատներում, բայց շատ լավ կլիներ, եթե լիներ մի կազմակերպություն, որը կզբաղվեր ապրանքի առաքմամբ, գործս մի քիչ կթեթևանար:

Inesa Zohrabyan aragacotn

Ես Ինեսան եմ

Բարև, ես Ինեսան եմ Արագածոտնի մարզի Արտենի գյուղից: Ես 14 տարեկան եմ, սովորում եմ 9 -րդ դասարանում և լավ եմ սովորում: Ես շատ եմ սիրում մասնակցել սեմինարների, կոնֆերանսների,  քննարկումների, բանավեճերի և համայնքային ծրագրերի: Այս տարի ավարտելու եմ հիմնական դպրոցը և դեռ չեմ կողմնորոշվել. կրթությունս շարունակել տեղի միջնակարգ դպրոցո՞ւմ, թե՞ որևէ վարժարանում: Մասնագիտություն ընտրելու հարցում արդեն կողմնորոշվել եմ. լեզվաբան եմ դառնալու: Արդեն 3 տարի է մասնակցում եմ ԻՄՓԱՔԹ ծրագրին, որի միջոցով ծրագրեր ենք իրականացնում և ազդեցություն ունենում համայնքի կյանքի վրա: Նաև ոչ ֆորմալ կրթությունն ենք ուսումնասիրում: Ասում են`գյուղի ակտիվ երեխաներից մեկն եմ. չկա որևէ միջոցառում, ծրագիր համայնքում իրականացվող, որին չեմ մասնակցել ու մասնակցում: Հաճախում եմ պարի, անգլերենի պարապմունքների: Շատ եմ սիրում զբաղվել լուսանկարչությամբ, դա իմ հոբին է: Գյուղում, նաև գյուղից դուրս, շատ ընկերներ ունեմ: Շատերի հետ ծանոթացել եմ հենց տարբեր ծրագրերի մասնակցելու շնորհիվ: Մասնակցել եմ «Արքանե» աղջիկների զարգացման ամառային դպրոցին`2015 թվականին: Դրանից հետո սկսեցի սիրել այդպիսի ծրագրերը, որոնց միջոցով, թե գիտելիք եմ ձեռք բերում, թե նոր ընկերներ:

Այս տարի էլ մասնակցեցի ՖԼԵՔՍ ծրագրին` ուժերս փորձելու, ինչու չէ, նաև հաղթելու համար: Եվ իմ շատ ընկերների 17.am-ի հոդվածները ինձ շատ ոգևորեցին, և ցանկացա ես էլ դառնալ նրա մի մասնիկը:

Սա իմ առաջին հոդվածն էր, և համոզված եմ, որ շարունակական է լինելու: