Լինում են օրեր, երբ ամեն ինչից հոգնում ենք` դասերից, համակարգչից, գրքերից, ընկերներից ու ծանոթներից: Դա լինում է տրամադրության անկման դեպքում, երբ «ձախ ոտքի վրա» ենք արթնանում: Հոգնածությունն աստիճանաբար վերածվում է ալարկոտությունը թաքցնելու պատճառաբանության: Իսկ երբ ինչ-որ բան պատճառաբանված է, այն դառնում է ավելի վտանգավոր:

Լատինաամերիկացի հեղափոախական Չէ Գևարան ասում էր. «Հոգնեցի՞ր, հանգստացի՛ր, բայց այդ դեպքում երբեք առաջինը չես լինի»: Այս արտահայտությունը շատ նման է նրան, երբ մայրիկն ասում էր, թե կարելի է շատ կոնֆետ ուտել, բայց այդ դեպքում ատամները կսկսեն թափվել ու փչանալ, երբ ուսուցիչն ասում է, որ կարելի է չափազանց բարդ վարժությունը չկատարել, բայց այդ դեպքում «երկուս» կստանաք: Ափսոս, որ Չէ Գևարայի այս խոսքերը չեն երաշխավորում, որ եթե երբեք չհանգստանաս ու անընդհատ աշխատես, կարող ես լավագույնը լինել: Բայց եթե հոգնես ամեն ինչից ու ոչինչ չանես, հաստատ լավ բանի չես հասնի: Ինչ-որ բան սկսելու ու լավ անելու համար լավ տրամադրվածություն է պետք և ինչ-որ մոտիվացիա, որը կօգնի չծուլանալ: Վերջին շրջանում ցանկացած բան անելիս, հոգնելու կամ ձանձրանալու դեպքում՝ ինձ ներշնչում եմ, որ ամեն բան ինձանից է կախված, ու եթե ես այս կամ այն բանը մինչև վերջ չանեմ, մարտի ութին «Բարսա»-ն «ՊՍԺ»-ին չի հաղթի, ու դրա համար միակ մեղավորը ես կլինեմ: Մարտի ութից հետո այլ բան է պետք մտածել, որովհետև այդպես ավելի հեշտ է ու արդյունավետ:

Դուք էլ ձեզ համար որևէ «շարժիչ ուժ» գտեք ու կտեսնեք, որ ամեն ինչ ստացվում է:

Երևի արդեն շատ եք կարդացել հոդվածներ սերիալների մասին, հատկապես՝ հնդկական: Չգիտեմ, թե ո՞վ է առաջին անգամ նկարահանել և ցուցադրել սերիալ, բայց գիտեմ, որ հիմա դրանք լայն տարածում ունեն ոչ միայն մեծահասակների, այլև փոքրերի շրջանում, և համոզված եմ, որ դրանք ստեղծվում են մարդկանց բթացնելու համար: Ամենուր այդ սերիալների տաղտկալի հերոսներն են: Ցավալի է, երբ փոքրերի շուրթերից հնչում են ոչ թե մեծանուն մարդկանց անուններ, այլ ինչ-որ իչաների և չակորների անուններ և նրանց մասին գովեստի խոսքեր:

Օրերս մի պատմություն լսեցի: Դեպքը տեղի էր ունեցել հարևան գյուղում: Գյուղացի պապիկներից մեկը կրկին «Մերժված»-ը նայելիս էր եղել, ամենաթեժ պահին, երբ Իչան պետք է պատմեր ճշմարտությունը, սակայն չէր ասել, պապիկը ձեռնափայտով`տո՛ւր, թե կտաս «շան ճակատին»: Դե երևի հասկացաք, որ նոր հեռուստացույցը ջարդուփշուր էր արել: Սերիալները բոլորին կտրում են իրականությունից: Ես չեմ հասկանում՝ մի՞թե հաճելի է սեփական կյանքը թողած՝ ուրիշների կյանքով ապրել, ուրիշների համար մտահոգվել, ինչ-որ մեկի կողմից ստեղծված՝ «ուրիշների»: Ես չեմ զարմանա, եթե մի օր մարդիկ այդ սերիալներից խելագարվեն, և եթե այս կերպ շարունակվի, հավատացե՛ք, այդ օրը, ցավոք, կգա…

Ֆուտբոլ ասելիս տարբեր երևույթներ ենք պատկերացնում` հազարավոր երկրպագուներ, տարբեր երգեր՝ կապված ինչ-որ ակումբի հետ, գնդակ, միլիոններ… Լավ, շեղվեցի, հա, ֆուտբոլի կարևոր բաղկացուցիչ մասերից մեկը մեկնաբաններն են։ Նրանք կարևոր են հատկապես մարզադաշտերի պատերից այս կողմ գտնվող ու խաղերը հեռուստացույցով դիտող երկրպագուների համար։

Հայ ֆուտբոլասերների մեծ մասի քննարկման հիմնական առարկան մեկնաբաններն են. հերիք է մի սխալ կամ լեզվի սայթաքում, ու ամբողջ համացանցը կողողվի այդ սխալին վերաբերող ստատուսներով։ Իհարկե, եթե կոպիտ սխալներն ամեն խաղին կրկնվեն, այ, դա ուրիշ։ Բայց ես դեռ նման սխալներ չեմ լսել, ու կարելի է այդ ամենը մեծ խնդիր չդարձնել։

Նախ ասեմ, որ այդպես էլ չհասկացա այն մարդկանց, ովքեր իրենց սիրելի թիմի խաղերը դիտելիս ավելի շատ ուշադրություն են դարձնում մեկնաբանի խոսքին ու սխալներին։ Այդ ժամանակ ես ինքս այնքան լարված եմ լինում, որ հաճախ ինձ թվում է՝ ընդհանրապես չեմ լսում մեկնաբանին, միայն գոլի ժամանակ բացականչությունն է ստիպում «վերադառնալ»։

Սկսենք այնտեղից, որ գրեթե բոլոր ֆուտբոլասերները նախընտրում են ռուս մեկնաբաններին, բայց չեմ կարծում, որ բոլորն էլ այնքան լավ են տիրապետում ռուսերենին, որ հասկանում են նրանց խոսքն ամբողջությամբ, ու անսխալ մեկնաբանությունն է գրավում նրանց։ Նրանց գրավում է էմոցիան։

Իտալացի մեկնաբան Տիցիանո Կրուդելին, ով «Միլան» ֆուտբոլային ակումբի երկրպագու է, այդ թիմի խաղերը վարելիս ձայնը կտրվելու աստիճան գոռում է, բայց մենք միանշանակ չենք կարող փաստել նրա հիանալի մեկնաբան լինելը։ Էմո՞ցիա եք ուզում՝ Խաչիկ Չախոյան։ Մի քիչ սարկազմ, ոչ ստանդարտ մեկնաբանությո՞ւն եք ուզում՝ Էդուարդ Քալանթարյան։

Երիտասարդներ էլ ունենք, ովքեր ժամանակի ընթացքում փորձ ձեռք կբերեն, նրանց հնարավորություն է պետք տալ ու աջակցել․ աշխարհի առաջնության խաղերի մեկնաբանությունից ու պատասխանատվությունից Ռոբերտ Գասպարյանը չխուսափեց։ Ի դեպ, Կորեայի ու Ճապոնիայի հավաքականի մեկնարկային կազմերը ներկայացնելն իսկական տանջանք է թվում։

Իսկ Սուրեն Բաղդասարյանի ձայնի հետ տարիների փորձն է լսվում։ Չնայած հիմա նրա վրիպումները շատացել են, բայց պետք է հաշվի առնել նրա տարիքը, հարգել տարիների փորձը։ Բոլոր դեպքերում երիտասարդները նրանից սովորելու շատ բան ունեն (մի բան էլ, նրա անվան հետ կապված հումորները վաղուց ծիծաղելի չեն)։

Մեր բոլոր մեկնաբաններն էլ առանձնահատուկ են, ու կարելի է նախ լավ գծերը փնտրել ու տեսնել։

Իրոք, 90 րոպե անսխալ, առանց վրիպումների խոսելն այդքան էլ հեշտ չէ։

Հ.Գ. Ուրիշներին անընդհատ քննադատելու փոխարեն զբաղվենք ինքնաքննադատությամբ, որ ավելի լավը դառնանք։

Շուտով կրկին մեր դպրոցական բանավեճի խաղերից է լինելու։ Ընտրված թեման շատ հետաքրքիր է՝ «Դպրոցականների համազգեստները պարտադիր են», և ամենակարևորը՝ վիճելի: Դա մեզ թույլ կտա հետաքրքիր խաղ անցկացնել։

Ես ինքս մինչև հիմա չեմ կողմնորոշվում, թե ինչպիսին է իմ տեսակետը այս հարցի շուրջ, քանի որ երբ ինչ-որ ուղղությամբ մտածում եմ, հակառակը ևս միշտ գտնում եմ։ Օրինակ, եթե մտածենք, որ դրանք թանկ են, և ոչ բոլորին են հասանելի, կարող ենք դրան հակադրել նաև երեկ իմացածս տեղեկությունը՝ պետությունը համազգեստ է տրամադրում անապահով ընտանիքների երեխաներին։ Գրեթե ամեն մի պնդման կարողանում եմ «հակապնդում» գտնել, ինչն էլ ինձ վստահեցնում է, որ շատ հետաքրքիր խաղ է սպասվում։

Մի փոքր պատմեմ մեր մրցույթային խաղերից։ Ճիշտն ասած, պարտվեցինք մեր մարզային խաղում: Պարտության հետ ինքներս համաձայն էինք, քանի որ շատ ակնհայտ սխալներ արեցինք, որոնք էլ եղան պարտության պատճառը: Բայց պարտությունից հետո մի տեսակ ոգևորություն արթնացավ մեջս, որ պետք է անպայման հաջորդ խաղում հաղթենք, և դրա համար սկսել եմ էլ ավելի լուրջ մոտենալ բանավեճի ընկերական խաղերին։

Դե ինչ, մեզ հաջողություն մեր հետագա խաղերում։

Լուսանկարը` Լիլիթ Գրիգորյանի

Սինուս, կոսինուսների պատճառով  կյանքից  հոգնած, ծանր-ծանր պայուսակներով դասերից աղջիկներով հետ էինք վերադառնում տուն…. Արևոտ օր էր, բայց էդ արևն էլ մի տեսակ չէր ուզում մեզ նայել, ախր, շատ  տհաճ դեմքերով էինք, ոնց որ թաղումից վերադառնայինք:

Մեկ էլ նայում եմ աջ ու ձախ, մարդ չկա, ու ամենահետաքրքիրը այն էր, որ հետս աղջիկներ էին, բայց  ինչ-որ պապիկի ձայն եմ լսում: Շրջվեցի, ինչ տեսնեմ. մի ծեր խանութպան՝ ոլորած բեղերով, իրենից  գոհ-գոհ խոսում է աղջիկների հետ: Որոշեցի ավելի մոտենալ, լավ չէր լսվում:
-Մեր ազգի հպարտությունն  եք դուք, նազանի, հրաշք, իսկական տան ու օջախի աղջիկներ: Ախր, ես ձեզ շատ եմ սիրում ու հարգում,- լսվում է այդ ծերուկի  ձայնը բեղերի տակից, լավ էլ բարձր բասով:
Ուղեղս անջատեցի, հետո միացրի: Ախր, էս պապիկն ով է, է՞: Մեր հավեսը ու ինքը …
Նայեցի աղջիկներին: Լավ էլ ուրախ – զվարթ, ոնց որ իրենք չէին երկրաչափության  դժոխքի կրակներում այրվում  մի քանի րոպե առաջ:
Մեկ էլ պապիկը  խոժոռ հայացքով  նայեց ինձ, հետո էնպես ժպտաց, որ անկարելի էր հոգնած դեմքդ հարյուր ութսուն աստիճանով  չշրջել:
-Ախր, շատ լավն եք ,է… Մեր նազանքով, սիրուն, աննման հայուհիներ: Անցնում-գնում եք, ես սենց ուրախանում եմ, էլի, ախր, շատ սիրուն եք, է…
Վայ, սենց  բան չկար, ո՞վ կարող է մեզ ժպիտ պարգևել էն ժամանակ, երբ մենք  սթրեսի տիրակալներ ենք: էս պապիկի մոտ միշտ ստացվում է, միշտ: Ասածս ինչ է. էս  անկապ կյանքում մեկ էլ էնպիսի մարդիկ են հայտնվում, չգիտես՝   ասես շնորհակալությո՞ւն , թե՞: Թե ի՞նչ: Պիտի ասես՝ շնորհակալություն, որ քեզ տարերային  աշխարհից քաշում-հանում են իրենց պարզ ու անմիջական խոսքով:

Ու էսպես  հենց  երկրաչափության բեռի տակ ճկռում եմ, բեռս թեթևացնողներից  մեկն էլ այդ ծերուկն է դառնում, նրա խոսքը հրաշքներ  է գործում: