Ժորա Պետրոսյանի բոլոր հրապարակումները

jora petrosyan

Վարդենիսերեն

Վեցերորդ ժամն է, մոտս` քնած վիճակ: Ականջիս պոչով լսում եմ դասղեկիս հետևյալ խոսքերը.

-Մեր բարբառը «կ» ճյուղի բարբառ է, բլա… բլա… բլա…

Արթնացա դասարանցիներիս աղմուկից ու երբ հարցրեցի, թե ինչ է եղել, ասացին, որ տնայինի համար պիտի բարբառային բառեր գրենք: Մարդիկ ոգևորվել էին…

Եկավ հաջորդ օրը: Բոլորը կարդում էին իրենց տնայինները, իսկ ես մի միտք հղացա՝ կազմել վարդենիսերեն-հայերեն բառարան: Վերցնում եմ թուղթ և գրիչ ու սկսում գրի առնել ընկերներիս ասած բառերը: Այդ օրը ես տնային չէի գրել՝ քիմիայի պարապմունքի պատճառով: Մեկ օրվա համար տրված էր 250 խնդիր: Էհ, ինչևէ… Վերջում ստացա մեկ կամ երկու տասնյակ բառերից կազմված բառարան: Դե ինչ, սկսենք ուսումնասիրել վարդենիսերենը, որը տեղ-տեղ ոչ հայերեն բառեչից է նաև կազմվել.

Չայիր – սիզախոտածածկ տարածք

Սարեբարե – հիմար, թեթևսոլիկ

Գյորեմազ – մածնաթան

Փչուն – մի քիչ

Գրաղ – կողք

Քյունջ – անկյուն

Մարիֆար – վերաբերմունք

Լայաղ չէնել – չբարեհաճել

Բարբզնակ – վերին արտի ցորեն

Դաբր – անասնակեր

Ամանաթ – ուրիշի

Հալբաթ – երևի

Բալե – գոնե

Սաբախտան – առավոտյան

Աչողում – բարի լույս

Չուրի – մինչև

Բոլ ա – հերիք է

Չուրի բիլա – մինչև անգամ

Ռկել – նեղանալ

Ջանդակ – մարմին

Թալել – գցել

Ջարդխի բաց – շատ բաց

Ջաղդա – ճանապարհ

Գըռդաբո – երկկողմանի սղոց

Իսան – մարդ

Չափալախ – ապտակ

Յաբա – եղան

Ֆրնդախ – խաբեբա

Սնդխտել – պահել

Դիբլիկ – ափսե

Դիքյ – բարձունք

Իրիշկել – նայել

Հառիք – տանիք

Կան բառեր, որոնց թարգմանությունը չկա, գրական բառերով չենք կարող արտահայտել դրանց իմաստը: Դրանցից են՝ թոբա թե, իլա չէ և այլն:

Վարսավիրանոցն ընդդեմ Barber shop-ի

Վարդենիսի կենտրոնական փողոցներից մեկում է գտնվում այս մետաղե տնակ-վարսավիրանոցը, որին նայելուց ասես տեղափոխվես 70-ական թվականներ։ Այն պատրաստված է մետաղե բազմաթիվ թիթեղների կտորներից։ Առաջին հայացքից զգացվում է, որ վերանորոգման փորձ է արված։ Այժմ այն ներկված է սպիտակ գույնով, բայց ներկի բարակ շերտի տակից երևում է նրա նախկին գույնը՝ կանաչը։ Արևի լույսը ներս է թափանցում մի փոքրիկ պատուհանից, որից դուրս է գալիս փայտե վառարանի ծխնելույզը։ Իսկ դռան և պատուհանի մեջտեղում կախված է մի ցուցանակ, որտեղ գրված է «Վարսավիրանոց»։ Քամուց ցուցանակն այնպես է շարժվում, ասես թե, ինքն էլ հոգնած լինելով այդտեղ կախված մնալուց, ուզում է պոկվել ու փախչել։

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Օրեցօր ի հայտ եկող նոր barber shop-երը, կարծես չեն պակասեցնում այնտեղ աշխատող պապիկի գործերը։ Մի որոշ ժամանակ՝ 5-7 տարեկանում, նա է եղել իմ վարսավիրը, բայց հետո գտնելով ինձ ավելի հարմար տարբերակ, դասվել եմ դավաճան հաճախորդների շարքը։ Այնուամենայնիվ, ամեն անգամ ամենատարբեր պատճառներով, առիթներով մտնելով այդ վարսավիրանոց, հիշում եմ իմ մանկության մի փոքր հատված, հիշում եմ, թե ինչպես էր սև, կաշվե աթոռին դնում փայտե, ամուր տախտակ, ինձ նստեցնում դրա վրա, վառարանի վրա տաքացրած ջրով թրջում մազերս և կտրում։ Իմ քաղաքում ՝ Վարդենիսում, ես ունեմ մի պատմություն, որում եղած բոլոր հիշողությունները կապված են որևէ կառույցի, տարածքի կամ մարդու հետ։

jora petrosyan

Դպրոցը՝ որպես լավ ապագայի հիմնաքար

Ահա և սկսվեց նոր ուսումնական տարին։ Երեխաներ, ովքեր առաջին անգամ ոտք դրեցին դպրոց, բացեցին Այբբենարանը…

11 տարի առաջ՝ սեպտեմբերի մեկին, ես նույնպես մտա դպրոց, ծանոթացա այն երեխաների հետ, որոնց հետ պետք է անցկացնեի իմ կյանքի հիշարժան ժամանակահատվածներից մեկը՝ դպրոցական 12 տարին։ Չեմ ասում` ծանոթացա իմ առաջին ուսուցչուհու հետ, որովհետև նա իմ հարևանուհին է, ու ծնված օրվանիցս գիտեմ նրան։ Դե «ծնված օրվանիցս» ասվածը փոքր-ինչ չափազանցված էր։

Ստացա իմ առաջին գրատետրը, որտեղ ուսուցչուհուս ձեռագրով գրված էր.

«Անհամբերությամբ ու շատ ջերմությամբ

սպասում էի սեպտեմբերի առավոտին,

Ու այդ օրը ողջունեցի իմ առաջին ուսուցչին,

Ու նա ասաց. «Լսեցե՛ք»,

Մեր այս Ժորան նկարիչ է, իմացե՛ք»։

Այո՛,այո՛, ի՞նչ մեղքս թաքցնեմ, փոքր ժամանակ, երբ հարցնում էին, թե ինչ եմ ուզում դառնալ, բարձր, խրոխտ ու հպարտ ձայնով ասում էի.

-Նկարի՛չ։

Փոխվեցին ժամանակները, փոխվեցի ես, փոխվեց մտածելակերպս և, բնականաբար, մասնագիտություն ընտրելուս պատկերացումները։

Դպրոցում գերազանց առաջադիմությամբ սովորելը դարձավ իմ լավ ապագայի հիմնաքարերից մեկը։ Իմ առաջին ուսուցչուհու, իմ այսօրվա դասղեկի և բնականաբար ծնողներիս պահանջկոտությունն առիթ դարձավ իմ լավ ապագայի համար։

Տարիները անցան ակնթարթի նման։ Անցան տարիները, բայց հիշարժան պահերը մնացին։ Մնացին ու գրվեցին իմ կյանքի պատմության գրքի մեջ։

Ուսումնական տարվա հետ սկսվեցին նաև պարապմունքներս։ Մի տղա, ով սովոր էր ազատ կյանքին, օրվա մեծ մասը անցկացնում էր համացանցում, այժմ պետք է մոռանա ամեն ինչ։ Նպատակներ դնի լավ ապագայի համար ու հասնի դրան։ Այդ տղան հենց ես եմ։

Թվում էր, թե համացանցից կտրվելը դժվար կլիներ։ Բայց… Բայց դա միայն թվում էր։ Երբ ունես կամքի ուժ, նպատակասլացություն, հանուն քո նպատակի ամեն ինչի պատրաստ ես։

Արդեն պարապում եմ կենսաբանություն, քիմիա առարկաները։ Ընտրել եմ բժշկի պատասխանատու մասնագիտությունը, որովհետև ես ինքս այդպիսին եմ։ Ունեմ բժիշկ-վիրաբույժին ամենաանհրաժեշտ գործիքը՝ «նուրբ ձեռքերը», որոնցով կկարողանամ նյարդը նյարդին կպցնել, անոթը՝ անոթին։

Հա՜, մի բան էլ. ես արդեն վարժ տիրապետում եմ բժշկական ձեռագրին, և իմ գրած տեքստերը բացի ինձնից, ոչ ոք չի կարող կարդալ:

jora petrosyan

Ուստյան, Կլեկչյան, Ջոմարդյան, Գյոզալյան…

Ես ուղղակի վստահ եմ,  որ բոլորդ էլ լսել եք այսպիսի ազգանուններ,  որոնք շատ տարօրինակ ու յուրօրինակ են։ Ես էլ եմ ձերոնցական։ Իմ ֆեյսբուքյան ընկերներում կան այնպիսի մարդիկ,  ովքեր ունեն այդպիսի ազգանուններ։ Չկարողացա անտարբեր անցնել իմ այդ ընկերների կողքով  որոշեցի բացահայտել,  թե ու՞մ անվան հետ է կապված իրենց ազգանունը. և ո՞վ է եղել նրանց պապու պապը կամ պապու պապու պապը։

Եվ այսպես.

Բլոգեր Արգամ Ուստյան

Իմ պապիս պապը եղել է Ավագ Ուստյանը: Ազգանունս առաջացել է ոչ թե անունից, այլ մասնագիտությունից, եթե կարելի է այդպես ասել: Եղել է մի մարդ, ով ունեցել է ձեթի գործարան ու հմուտ մասնագետ է եղել: Նրան ուստա են դիմել, այդտեղից էլ  առաջացել է Ուստյան ազգանունը։ Պապուս պապի մասին հետաքրքիր պատմություններ չեմ լսել,  բայց պապուս հորը վերաբերող մեկ հետաքրքիր պատմություն կարող եմ հիշել։

Նրա անունը Դանիել է եղել: Բավականին հարգված ու գրագետ մարդ է եղել: Ապրել է Լոռու մարզի Մեծ Պարնի գյուղում։ Նրա գրագետ լինելու փաստը տեղի գյուղացիների շրջանում հումորով է ընդունվել, քանի որ Մեծ Պարնի գյուղում հանդիպել է մի պաշտոնյա մարդ, ով խոսել է միայն մաքրամաքուր հայերենով: Տեղյակ եմ, որ գրագետ լինելուն զուգահեռ շատ  խիստ մարդ ու պաշտոնյա է եղել։ Մի անգամ մտնում է գյուղի միակ խանութը,  որը մեր օրերում կարող է փաբ հիշեցնել: Տեղացի տղամարդիկ տեսնելով, որ իմ պապիկի հայրը մոտենում է  խանութին, պայմանավորվում են,  որ Դանիելի բարևը չառնեն, ուղղակի հասկանալու համար, թե ինչպես կարձագանքի այդ փաստին Դանիելը պապը։

Մարդը մտնում է խանութ, գլխարկը հանում ու բարևում է համագյուղացիներին, սակայն բարևն անպատասխան է մնում։ Թարս նայելով նստածներին՝ մոտենում է վաճառողին ու մի շիշ օղի պատվիրում  մեկ բաժակի հետ։ Էդ շրջանում սովորաբար մենակ չէին խմում ու, ըստ դրվածքի, նա պետք է նստածներին էլ հյուրասիրեր։ Բայց դե նա մեկ բաժակ էր ուզել։ Վաճառողը բացում է շիշը, լցնում բաժակը։ Վերցնելով բաժակը,  այն մոտեցնում է օղու շշին ու ասում.

-Խմենք կենդանի մեռելների կենացը, ովքեր լսում են բայց չեն խոսում։

Կարատեի հրահանգիչ, WSKF Եվրոպայի երեք մրցանակակիր և Ասիայի WSKF 2 մրցանակակիր Ալբերտ Թեվատրոսյան

Մեր ազգանունը ստացել ենք իմ պապի պապու անունից՝ Թեվատրոսից։ Պապիս պապը եղել է Պարսկաստանի Խոյ քաղաքից։ Ազգանունս իսպաներենից թարգմանած նշանակում է Աստվածափայլ։ Ցավոք որևէ հետաքրքիր պատմություն չգիտեմ կապված նախնիներիս հետ։

Հանրային հեռուստաընկերության «Բենեֆիս» ծրագրի խմբագիր Սոսի Խանիկյան

Ըստ իս,  իմ ազգանունը կոնկրետ ոչ մեկի անվան հետ կապված չէ։ Ուղղակի իմ մեծ պապիկը անհավանական հարուստ և իշխանական մարդ է եղել։  Նրան աղա Սեդրակ  են ասել։ Կարծում եմ ազգանունս՝ Խանիկյան,  կազմված է հենց աղա բառի հոմանիշ հանդիսացող «խան»  արմատից։ Նա գաղթեցրել է ամբողջ Կողբը,  այսինքն կարողացել է այնպես անել,  որ ի տարբերություն մյուս վայրերի,  այդտեղ հայերին չկոտորեն։  Նա բոլորին ապահովել է տներով և նրանց անվնաս հասցրել է այնտեղ։ Չնայած այն հանգամանքին,  որ եղել է դաշնակցական՝ շատ մոտ է եղել Աղասի Խանջյանի հետ։

«Համազգային Թատրոն» ստուդիայի ուսանող, մշակութաբան ու ապագա դերասան Արտավազդ Կլեկչյան

Ազգանունս որևէ մեկի անվան հետ կապ չունի։ Արմատներով Տավուշի Թովուզ ցյուղից ենք։ Իմ նախնիները Թովուզում զբաղվել են կլեկությամբ (պղինձ,  ալյումին փայլեցնել)։ Կլեկել նշանակում է` փայլեցնել։  Էդտեղից էլ եկել է ազգանունս։ Երեք եղբայր կլեկչիներ են եղել։ Կլեկչյանների ցեղը սկիզբ է առել այդ երեք եղբայրներից ու հետագայում ճյուղավորվել։ Իմ ճյուղի սկզբնավորողը Հովհաննեսն է եղել։ Իրեն նաև Օգան (քանի որ ռուսերենը ավելի տարածված է այդ կողմերում,  օգտագործել են Օհանի ռուսերեն տարբերակը)։ Օգանի ճյուղի վերջին ու միակ տղա Կլեկչյանը ես եմ։ Կլեկչյաններս շատ քիչ ենք ու բոլորս իրար ինչ-որ կերպ բարեկամ ենք գալիս,  բայց դե բոլորս իրար չենք ճանաչում։ Օգանի մյուս եղբայրների անունը անկեղծ ասած չգիտեմ։ Օհանի (Օգան) հետ կապված գիրք կա գրված։ Լեգենդներ են պտտվում իր անվան շուրջ։ Ասում են,  իբր ինքը ամիսներով անտառներում է եղել ու առանց զենքերի,  օգտագործելով միայն ձեռքերը,  գայլ ու արջ է սպանել։ Բոլոր Կլեկչյաններիս աչքերը շատ սիրուն ընդգծված է ու իրար շատ նման։

Իրանագետ Հասմիկ Գյոզալյան

Մեր ազգանունը վաղնջական ժամանակներում  Հաճի-Կյուզելյան է եղել։ Մերոնք Հաճի են անվանվել, որովհետև գնացել են Երուսաղեմ ուխտի։ Հետո ջարդի տարիներին Կ.Պոլսից գաղթել են Երևան ու ստիպված են եղել ազգանունը փոխել Գյոզալյան։  Բայց թե որտեղից է եկել այդ ազգանունը, չեմ կարող ասել,  չգիտեմ։ Պապիս՝ Գրիգորը, երաժիշտ է եղել, պապիկիս պապան՝ Սուրենը, մսավաճառ,  իսկ պապիկիս պապիկը՝ Հարությունը,  վաճառական։ Ճիշտն ասած,  ես փոքր եմ եղել,  որ պապիկս մահացել է, ու շատ բան չեմ հասցրել լսել նախնիներիս մասին։

Չեխիայի Թոմաս Բատայի համալսարանի ուսանող և տուրիստական խորհրդատու Արսեն Ջոմարդյան

Ջոմարդը պարսկերեն բառ է։ Այդ ազգանունը բացառիկ է, ու միայն մեկ տոհմի է պատկանում, այսինքն` բոլոր Ջոմարդյաններն իրար բարեկամ են։ Պատմությունը կարծեմ սկսվում է 1819 թվականից, երբ իմ նախապապը (մոտ 20 տարեկան) գութան անելու սեզոնի ժամանակ իր  գութանի գործը թողնում ու  օգնում է հարևանին վերջացնել իր գործը՝ իրենն անտեսելով։ Դա չլսված բան է եղել գյուղում։ Հարևանը այդ ժամանակ ասել է. «Էս ինչ ջոմարդ մարդ ա», այսինքն, էս ինչ առատաձեռն է, որ ամեն հարցով օգնում է։ Դրանից հետո բոլորը սկսում են իրեն դիմել ջոմարդ։ Ջոմարդը հետագայում դառնում է Ջոմարդյան։ Ջոմարդ պարսկերենից թարգմանած նշանակում է առատաձեռն:

Ժամանակի պտտվող անիվը

Մարդկությունը վախենում է գրեթե ամեն ինչից,  բայց ամենաշատը՝ ժամանակից։  Մենք սիրում ենք կրկնել՝ «կգա ժամանակը,  կանեմ»,  և մոռանում ենք,  որ ժամանակը չի գալիս,  այն միայն գնում է։

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Լուսանկարը` Ժորա Պետրոսյանի

Անվերջ պտտվող այս անիվը իր հետ մշտական շարժման մեջ է պահում Տիեզերքը,  Երկիրը,  մեր կյանքը։ Եվ իր անդադար շարժման մեջ ժամանակը մեզ պարգևում է անմոռանալի պահեր,  որոնք չեն կրկնվում։ Ամեն օրը եզակի է իր գեղեցկությամբ։ Ոչ մի առավոտ չի կրկնվում,  ոչ մի մայրամուտ չի գերազանցում մյուսին՝ իր գույների մաքրությամբ։
Ահա,  կախարդական ժամանակն իր հերթական մայրամուտն է պատկերել իմ քաղաքի երկնքին։
Ես մարդկություն կոչված մեծ ընտանիքի մի մասնիկն եմ, ի նձ էլ ժամանակը տանում է իր հետ:

Անցնում են պահերը, րոպեները,  ժամերը։ Դրանք բոլորն էլ անկրկնելի գեղեցիկ են,  և կտավների պես զարդարում են կյանքի պատկերասրահը:

jora petrosyan

Տաղանդներին չներկայացնելը սխալ է

Չգիտես ինչու, շատերս ձգտում ենք հարցազրույց անցկացնել միայն հայտնի մարդկանց հետ, բայց  այս անգամ ես որոշեցի   ներկայացնել Դիանա Մանասյանին` տաղանդավորբայց ոչ հայտնի մի երգչուհու:

-Դիանա, սկսենք սկզբից: Ինչպե՞ս սկսեցիր քո ճանապարհը երգարվեստում:

-Իմ պատմությունը նման չէ մյուսների պատմությանը։ Ես չեմ  երգել 4 կամ 5 տարեկանում։ Երգարվեստ մուտք գործեցի, երբ 10 տարեկան էի, իմ սիրած երգչուհուն՝ Ադելին նմանակելով։   Այնպես ստացվեց, որ մեկնեցի ճամբար: Մի առավոտ  ընկերներիս համար երգում էի Ադելի «Rolling in the deep» երգը:  Ջոկատավարներից մեկը, պատահմամբ, տեսել էր ինձ երգելուց, և երեկոյան, երբ ամեն մեկս ներկայանում էինք մեր կարողություններով, ջոկատավարը խնդրեց, նույնիսկ ստիպեց,  որ երգեմ այն երգը,  որն առավոտյան լսել էր։  Դե, իհարկե չէի կարող հրաժարվել, որովհետև  ջոկատավարն էր ասում։  Ես` կարմրած ու հուզված, սկսեցի երգել, ու ինձ թվում էր, թե այնքան վատ եմ երգում, որ վերջում ծաղրելու են ինձ, ու սենյակի ապակիները կոտրվելու են: Իրականում տեղի ունեցավ   հակառակը: Ես ծափահարությունների և գովեստի խոսքերի արժանացա։

 -Այդ ճամբարային երեկոն ինչ-որ բան փոխե՞ց  քո կյանքում:  

-Այդ պատմությունից անցել են տարիներ, ու հիմա ես ծննդավայրիս՝ Վարդենիսի եկեղեցում մենակատար եմ:  Մենակատար եմ նաև Վարդենիսի հ.1 երաժշտական դպրոցի Ժողովրդական նվագարանների անսամբլում։ Անցած տարի գերազանցությամբ ավարտեցի  դաշնամուրի բաժինը: Հետո որոշեցի ժամանակս անտեղի չանցկացնել և  մեկ այլ երաժշտական գործիք ուսումնասիրել։ Հիմա սովորում եմ կիթառ նվագել, զուգահեռ ուսումնասիրում եմ նաև ջութակն ու քանոնը:   Հետագայում, եթե զբաղվածությունս էլ ավելի չմեծանա, այլ գործիքներ էլ կուսումնասիրեմ:

-Իսկ ապագայի ի՞նչ ծրագրեր ունես: 

-Ցանկություն ունեմ կրթությունս շարունակել կոնսերվատորիայում։ Առաջին մասնագիտությամբ ուզում եմ  վոկալիստ-երգչուհի դառնալ։
Ի դեպ, երբ  կոնսերվատորիա ընդունվելու մասին խոսում եմ ընկերներիս,  ծանոթներիս հետ,  նրանք ասում են,  որ ամեն ինչ  զուր է,  քանի որ Վարդենիսում չկան համապատասխան մասնագետներ,  ովքեր կպարապեն նախքան կոնսերվատորիա ընդունվելը։ Բայց այնտեղ սովորելու ցանկությունս այնքան մեծ է, որ պատրաստ եմ  Երևան հասնել։

-Հուսանք, որ կկատարվի քո այդ մեծ երազանքը:

-Գիտե՞ք, իրականում ես շա՜տ երազկոտ եմ։  Բայց  երազանքներիս,  որպես երազանք չեմ նայում։  Փորձում եմ դրանք դարձնել նպատակ և հասնել այդ նպատակներին։

-Իսկ  կա՞  երազանք, որը քեզ անիրականանալի է թվում:

-Թերևս մի երազանք. երգել բրիտանացի երգչուհի Ադելի հետ նույն բեմում։  Ունենալ գործիքային և վոկալային բենդ, Վարդենիսում բացել վոկալի դպրոց.  սրանք առաջ երազանքներս էին, բայց այժմ   նպատակ են ինձ համար,  որոնք պետք է անպայման իրագործեմ:

-Իսկ երաժշտությունից բացի, այլ հետաքրքրություններ ունե՞ս: 

-Կարող եմ ասել, որ արդեն հմտացել եմ  հաղորդավարության ասպարեզում։ Անցած տարի մասնակցության հայտ լրացրեցի  «TEDx kids Yerevan» 2015-ի համար։ Ամեն ինչ շատ պատահական և հապշտապ ստացվեց։  Չհասցրի հստակեցնել թեման, և ընդհանուր առմամբ, այդ մրցման մասին այդքան էլ տեղեկացված չէի։  Թեմաս երգ-երաժշտությունն էր, բայց չանցա հիմնական կազմ:  Ես ընդհանրապես նահանջել չեմ սիրում,  այդ պատճառով մասնակցության հայտ լրացրի նաև այս տարի։ Քանի որ  ցանկություն ունեմ որպես երկրորդ մասնագիտություն, ընտրել հոգեբանությունը, որոշեցի  «TEDx kids Yerevan»-ում հանդես գալ «Մարդկային հոգեբանությունը և ժեստերի լեզուն» թեմայով: Այս տարի նախընտրական փուլը դժվարացել էր, մասնակցության հայտերը շատ էին՝ 500-ից ավելի: Պետք է ընտրվեր ընդամենը 25-ը։ Հուրախություն ինձ`ընտրվեցի: 

-Քո կարծիքով, հետաքրքի՞ր էր այդ թեման լսարանի համար:

-Թեմաս ժեստերի մասին էր: Մի քանի օրինակ բերեմ: Օրինակ, բոլորս գիտենք, որ  բութ մատը վեր պարզած ժեստը շատ տարածված է։ Իսկ տեղյա՞կ եք, որ   տարբեր երկրներում այն  տարբեր կերպ է մեկնաբանվում։  Օրինակ` ամերիկյան հասարակության մեջ, դա ճանապարհին մեքենա կանգնեցնելու ժեստն է:  Միմյանց դիմաց պահելը նշանակում է,  որ ամեն ինչ հիասքանչ է,  իսկ այ, Հունաստանում այն հայհոյանք  է համարվում, և շատ դեպքերում  օգտագործվում է աշակերտներին կամ ուսանողներին լռեցնելու համար։ Իսկ ծխելու ձևը կարող է շատ տեղեկություններ հաղորդել այն մասին,  թե ինչպես է վերաբերվում անհատն իր կյանքին. երբ ծուխը փչում է դեպի վեր,  նշանակում է,  որ  կյանքն իրեն դուր է գալիս,  եթե ներքև՝ վատատեսորեն է տրամադրված, եթե ուղղահայաց է փչում,  նշանակում է,  որ   իր կյանքում ամեն ինչ հավասարակշռված է։

-Իսկ ի՞նչ խորհուրդ կտաս նրանց, ովքեր նոր-նոր են մուտք գործելու երաժշտական աշխարհ: 

-Որպես հոգով  ամուր անձնավորություն, ով կարողացել է բարդ ուղի անցնել, մինչև երգարվեստում որոշ  չափով հաստատվելը, այս խորհուրդը կտամ. միշտ վստահեք ձեր ուժերին,  եղեք պայքարող,   փորձեք գտնել ելքեր` ձեր ուժերը բացահայտելու համար,  երբե՛ք մի նահանջեք,  քանի որ երգարվեստն ունի շատ բարդ ուղի,  որտեղ  կարող ես արդյունքի հասնել միայն աշխատասիրությամբ և համառությամբ։

Դիանան ինքն էլ այս նշանաբանով է առաջնորդվում, և հուսով ենք, անպայման մի օր նա կհասնի իր նպատակին:

jora petrosyan

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Ծանոթություն մեդիա ճամբարից առաջ

Իմա միշտ, էդ օրն էլ առավոտ շուտ կստուգի իմ խամար արդեն կարևոր դարձուկ մէյլս, ու հանկարծ տեսա, որ ունեմ նամակ 17.am-ի անձնակազմից։  Բացեցի  և ուրախությունից բղավեցի, իսկ ձենիս ալիքները խասավ իմ սենյակից 10 մետր հեռու կայնուկ քրոջս։ Քուրս վռազ-վռազ մտավ սենյակս,  գիտեր, թե էլի մուկ եմ տեսել, ու  ասաց. 

-Ա՜յ տղա, յաքյա ջոջ տղա ես, լը էլի վախենա՞ս մկներից։
Բայց հմա պատմի լռիվ, հինքն մեանգամուց ընդունեց որոնողական հայացք ու շնորխավորեց ընձի։
…Տարօրինակ էր, չէ՞ գրելաոճս։ Նյութս ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար  որոշեցի նախաբանը գրեմ ծննդավայրիս՝ Վարդենիսի բարբառով։
Դե, արդեն երևի պարզ է, թե ինչ կը ցուցանե նյութս։ Լավ, անցնենք բուն նյութին։  Նամակս կարդալուց համարյա մեկ շաբաթ հետո ինձ ավելացրեցին ֆեյսբուքի փակ խմբում։ Բոլորս ներկայացանք։  Ընկերության հայտ ուղարկեցի բոլոր թղթակիցներին։ Սկսեցի մտերմանալ մի քանի հոգու հետ,  առանձնապես՝ Առմի, Գայուշի,  Կարուշի, Լյուբուշի, Սերինեի և Լուսիի հետ (թերևս,  դրանք մեր որոշած անուններն են,  մեզ համար):  Բացեցինք մեր զրուցարանը,  ասել է թե`չաթ: Ու սկսվե՜ց խառնաշփոթը.  գրում ենք իրար հերթ չտալով,  քննարկում ենք բոլոր էն խենթությունները, որոնք պիտի անենք (վա՜յ, պիտի չասեի): Ու գիտե՞ք ո՞րն է ամենալավը, որ յոթս էլ խենթ ենք։ Դե, իսկ վերջում, ինչպես ասում է Առմը.
-Դբա լավը…

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Սպասումներ և ակնկալիքներ

Արդեն 6 ամիս է, ինչ թղթակցում եմ 17.am-ին: Մանանա թիմը եկել էր մեր դպրոց, ներկայացնում էր իրենց ծրագրերը, ես էլ ոգևորվելով իրենց պատմածներից՝ որոշեցի թղթակցել: Մասնակցելով դասընթացներին՝ ես դարձա ավելի անկաշկանդ: Այժմ ես վստահ եմ, որ բոլորի պես ես էլ կարող եմ հետաքրքիր հոդվածներ գրել: Իմանալով, որ ես ընտրվել եմ մեդիա ճամբարին մասնակցելու՝ շատ ուրախացա, թեպետ ճամբարներ չեմ սիրում, բայց այս ճամբարը ինձ համար եղավ բացառություն, քանի որ այստեղ մենք ոչ թե հանգստանում ենք, այլ գիտելիքներ ենք ստանում մեդիա ոլորտից: 

Դեռ առաջին օրն է, բայց ես արդեն ձեռք եմ բերել նոր ընկերներ: Ավելի շատ կցանկանամ գիտելիքներս խորացնել լուսանկարչության ոլորտում, քանի որ այն ինձ ավելի հոգեհարազատ է: Բայց կարծում եմ մյուս ոլորտներներն էլ հետաքրքիր կլինեն, որովհետև սկիզբը խոստումնալից է: Ճամբարը ինձ հնարավորություն կտա ընդլայնելու իմ գիտելիքները մեդիա ոլորտում և իհարկե, հաստատել նոր ծանոթություններ:

Նանե Եղիազարյան

***

«Մանանա» կենտրոնի մասին իմացել  եմ դպրոցից: Ինձ ասացին, որ Հրազդան քաղաքում դասընթաց են կազմակերպում: Մեր ուղարկած նյութերի արդյունքում ընտրեցին լավագույններին, և ի ուրախություն ինձ, նրանց շարքում էի նաև ես: Ամեն անգամ հոդվածներս 17.am կայքում տեսնելիս մեծ ուրախություն է պարուրում ինձ: «Մանանա» կենտրոնի հետ համագործակցությունը ինձ տվեց շատ ընկերներ: Ես հասկացա, որ ունեմ իմ անձնական կարծիքը, որը կարող եմ ազատ բարձրաձայնել, կարող եմ հանրությանը ներկայացնել ինձ հուզող խնդիրները և նաև ստանալ պատասխաններ: Կենտրոնի կամավորներն ինձ օգնեցին ճիշտ կառուցել իմ խոսքը, ստացա մեծ աջակցություն նրանց կողմից: Մասնակցելով Կոտայքի մարզում կազմակերպված դասընթացին՝  տեղեկացա, որ պատրաստվում են կազմակերպել մեդիա ճամբար: Դե, իհարկե, այդ հնարավորությունը չէի կարող բաց թողնել: Մասնակիցները ընտրվելու էին ակտիվության ցուցանիշից ելնելով, ես էլ ակտիվություն ցուցաբերեցի ու ընդգրկվեցի ճամբարի մասնակիցների շարքում: Ես ընդհանրապես մեդիա ճամբարների չեմ մասնակցել, և սա ինձ համար մեծ հնարավորություն էր ստանալ գիտելիքներ այդ ոլորտից: Դե, հիմա էլ վայելում եմ ճամբարային օրերս: Ինձ ավելի շատ հոգեհարազատ է ժուռնալիստիկան, քանի որ ես շատ եմ սիրում գրել և հետագայում շարունակելու եմ այդ ուղղությամբ: Շատ մեծ ակնկալիքներ ունեմ ճամբարից. նախ ձեռք կբերեմ շատ հմտություններ, կմասնակցեմ վարպետության դասերի ոլորտի առաջատարների կողմից:

Կարինե Նահապետյան

***

Առաջ ես ցանկություն ունեի իմ ուղին շարունակել մաթեմատիկայի ասպարեզում, բայց դասընթացներից հետո փոխվեցին իմ պատկերացումները ժուռնալիստիկայի մասին, և ես այժմ ցանկանում եմ իմ ուղին շարունակել այդ գծով: Շատ ուրախացա, երբ իմացա, որ պետք է մասնակցեմ մեդիա ճամբարին, քանի որ  800 հոգուց ընտրվել էի նաև ես: Ինձ ավելի շատ հոգեհարազատ են ժուռնալիստիկան և լուսանկարչությունը: Լուսանկարչությունը սիրում եմ, քանի որ կարող եմ ընդամենը մեկ կադրով հավերժացնել գեղեցիկ պահերը: Ճամբարի ընթացքում ձեռք կբերեմ նոր ծանոթություններ և կխորացնեմ գիտելիքներս:

Ռուզաննա Եսայան

***

«Մանանայի» հետ ծանոթացել եմ, երբ «Մանանա» թիմը եկել էր մեր մարզ, հենց մեր դպրոցում էլ հանդիպումն էր: 17.am-ին թղթակցելը ինձ օգնեց ավելի մատչելի արտահայտել մտքերս, չվախենալ կարծիքս արտահայտելուց: Ճամբարին մասնակցելու լուրը ստացա, և ուրախությունս չափազանց մեծ էր ու ինձ հպարտ զգացի: Ինձ շատ հոգեհարազատ են ժուռնալիստիկան և լուսանկարչութունը, քանի որ վաղուց եմ լուսանկարում, իսկ դասընթացների շնորհիվ սկսեցի սիրել ժուռնալիստիկան:DSC_0636 Մեդիա ճամբարի ընթացքում ավելի կզարգացնեմ գիտելիքներս, և խթան կառաջանա, որպեսզի ուսումս շարունակեմ բուհում, ուր ընդունվելու եմ հաջորդ տարի:

 Անի Ավետիսյան

***

Արդեն մեկուկես տարի է, ինչ թղթակցում եմ 17.am-ին: Թղթակցելը ինձ տվեց մեծ փորձ լրագրության մեջ, խոսքս ավելի գեղեցիկ կազմելու հմտություններ: Սա երկրորդ դեպքն է, որ ընտրվել եմ մասնակից մեդիա ճամբարի համար, սակայն առաջինի ժամանակ որոշակի խնդիրների պատճառով չեմ մասնակցել: Մեդիայի բոլոր ոլորտներն էլ ինձ հոգեհարազատ ու հետաքրքիրր են, բայց ամենաշատը՝ լուսանկարչությունը: Ճամբարի ընթացքում ձեռք կբերեմ փորձ ու հմտություններ: 

***
Էլյանորա Բալյան

17.am-ին թղթակցում եմ հուլիսի իննից: «Մանանա» կենտրոնի մասին տեղեկացել եմ ֆեյսբուքից. ընկերներիցս մեկը տարածել էր դասընթացի մասին հրապարակումը: Տեսնելով այն՝ որոշեցի մասնակցել և դառնալ թղթակից: Նախքան «Մանանա» կենտոնի հետ համագործակցելը, ես դեռ գրում էի, իսկ գրածս հոդվածները պահում էի հեռախոսիս մեջ՝ չթողնելով, որ այն կարդան: Ինքս էլ չգիտեի, թե ինչու, երևի կաշկանդվում էի: Իսկ «Մանանայի» հետ համագործակցելուց հետո անհետացավ այդ կաշկանդվածությունը և կարողացա իմ ձայնը լսելի դարձնել: Բացի այդ, «Մանանա» կենտրոնի հետ համագործակցելու շնորհիվ ես կարողացա կատարել լավ ընկերներիցս մեկի՝ ֆուտբոլիստ Աննա Գրիգորյանի մանկության երազանքը, որ ինչ-որ մեկը իրենից հարցազրույց վերցնի: Ինձ պատել էր աննկարագրելի մի զգացողություն, որ կարողացա կատարել նրա երազանքը: Ամառային դպրոցից վերադառնալու ճանապարհին էի, երբ իմացա, որ մասնակցելու եմ մեդիա ճամբարին: Հենց իմացա այդ նորությունը, երթուղայինի մեջ սկսեցի ցատկոտել: Ես ավելի շատ նախընտրում եմ լուսանկարչությունը, քանի որ դա իմ երկրորդ մասնագիտությունն է: Մեդիա ճամբարից ակնկալում եմ, որ հոդվածներս կլինեն ավելի արդիական և ընթերցողների շրջանը կընդլայնվի: 

Արման Արշակ-Շահբազյան

***

Երբ իմացա Մանանայի գործունեության մասին, որոշեցի անպայման մասնակցել: Ես հնարավորություն ստացա շփվելու փորձառու մասնագետների հետ, ստանալ նրանցից խորհուրդներ և կատարելագործել իմ հմտությունները: Ես գրադարանում էի, երբ զանգահարեցին ու ասացին, որ մասնակցելու եմ մեդիա ճամբարին: Հուզմունքս և ուրախությունս չկարողացա թաքցնել: Այնքան ոգևորված էի, որ նույնիսկ չէի նկատել, որ բարձր տոնով եմ խոսում հեռախոսով: Նախընտրում եմ կինոյի ոլորտը, քանի որ այն ինձ գրավել է իր բարդությամբ: Մեդիա ճամբարը կօգնի ինձ հարստացնել իմ ունակությունները և գործնական գիտելիքներ ձեռք բերել ֆիլմարտադրության ոլորտում: 

Եվա Խեչոյան

 ***

Պատանի թղթակիցների ցանցի մասին իմացել եմ մեր մոտ կազմակերպված հանդիպման ժամանակ: Առաջին հերթին հմտացա իմ սիրած ոլորտներում, ձեռք բերեցի նոր ընկերներ ու դարձել եմ ավելի մարդամոտ ու առանց բարդույթների: Էլեկտրոնային փոստով ստացա նամակ, որում նշվում էր, որ ընտրվել եմ թեկնածու մեդիա ճամբարին մասնակցելու համար, և եթե ինձ ակտիվ ցուցաբերեմ, կարող եմ մասնակցել Աղվերանում անցկացվելիք ճամբարին: Որոշ ժամանակ անց ստացա ևս մեկ նամակ, որտեղ կար հայտադիմում. պետք է այն լրացնեի: Լրացնելու հաջորդ օրը զանգահարեցին ինձ և ասացին, որ մասնակցելու եմ մեդիա ճամբարին: Ուրախությունից ընկերոջս՝ Սերյոժի հետ ցատկոտում էինք: Ինձ հետաքրքրում են մեդիայի բոլոր ոլորտները, բայց կցանկանամ իմ գիտելիքները խորացնել լուսանկարչության մեջ: Կծանոթանամ լուսանկարչության գաղտնիքներին և մնացած ոլորտների գաղտնիքներին:

Նարեկ Բաբայան

***
17.am-ին սկսել եմ թղթակցել 2016 թվականի մարտից: Մանանա կենտրոնի մասին իմացել եմ մեր դպրոցում կազմակերպված հանդիպումից: Կենտրոնն օգնեց ինձ ձեռք բերել բազմաթիվ ընկերներ, որոնց հետ մինչ այսօր շփվում եմ: Իմ հոդվածները տարածում գտան և ընթերցվեցին բազմաթիվ մարդկանց կողմից: Երբ իմացա, որ մասնակցելու եմ մեդիա ճամբարին, շատ ուրախացա, քանի որ հնարավորություն կունենայի ծանոթանալ տարբեր մարզերի թղթակիցների հետ: Ինձ հետաքրքրում են մեդիայի բոլոր ոլորտները, քանի որ ինձ կարողանում եմ գտնել յուրաքանչյուր ոլորտում: Ճամբարը ինձ հնարավորություն կտա լինել ավելի անկաշկանդ, ինչի շնորհիվ ձեռք կբերեմ բազում նոր ընկերներ:

Դավիթ Ալեքսանյան

 

Հարցազրույցները գրի առան Գայանե Ավագյանը և Ժորա Պետրոսյանը

 

«Թող լը մե ատ զարգեմ». մեկ օր Վանեվան գյուղում

Գյուղ Գեղարքունիքի մարզում, որտեղ հավի ձուն դա «խավտիք» -ն է,  գոմը՝ «թալվա»-ն,  իսկ աքլորը՝ «ճետ»-ը։
Արևամուտին բարձրանալով տանիս (գոմի տանիք),  կարող ես տեսնել Սևանա լիճը՝ ողողված արևի արնագույն ու ծիրանագույն ջերմ շողերով։

Երբ ծանոթ մարդ տեսնի քեզ, անպայման կասի.

-Գյա, օր էկել ես ըստի,  հորի՞ մեր օջախ չիս էկե։

Հասկացա՞ք, թե ինչ է նշանակում։  Եկեք թարգմանենք միասին:

«Գյա»-ն դա «ախպերն» է,  «օր»-ը՝ որ,  «ըստի»՝ այստեղ, «հորի»՝ ինչու։  Դե, մնացածն էլ, իմ կարծիքով, հասկացաք։
Անցնելով Պավելի մետաղի ջարդոն դարձած տրակտորների ու կոմբա յնների համար վերջին հանգրվան հանդիսացող քանդված շենքի մոտով՝ կհանդիպես Արտիզան կոչվածին, որը իբրև թե փոքր լողավազան է։

Մի փոքր ավելի խորանալով կհանդիպես խիտ ծառերի մեջ գտնվող մի տան,  որտեղ ապրում է մի ծեր պապիկ։ Տեղացիների ասելով,  մե աշխարհ խնձորի ծառ ունի,  բայց «Ոչ մեկի չի տա:  Հըմա կուզեն քյաղեն,  փետ կ’առնի,  գընգի կետև»։

Դե, իսկ վերջում վայելենք գյուղական կյանքի «համն ու հոտը» ֆոտոշարքի միջոցով։