Այսօր մենք հյուրընկալեցինք «Ազատություն» ռադիոկայանի լրագրող Նանե Սահակյանին։ Դասընթացը մեզ տվեց շատ կարևոր գործնական գիտելիքներ։

Սկզբից մենք ծանոթացանք  Նանեի հետ ու իմացանք, որ նա 12 տարեկանից հաճախել է  «Մանանա» կենտրոն և հենց այստեղ է լրագրություն սովորել։ Նա մեզ ծանոթացրեց լրագրության գաղտնիքներին: Պետք է լինել օբյեկտիվ, կարողանալ  շփվել մարդկանց հետ, լինել իրադարձությունների կենտրոնում և ներկայացնել իրադարձությունները այնպես, ինչպես կա։ Ես հասկացա, որ լրագրողը պետք է լինի  խիզախ, նրբանկատ, նախաձեռնող, տեղեկացված և համբերատար։Նաև պետք է լինել մարդամոտ, սիրալիր, որ մարդը քեզ հետ մտերմանա և հարցազրույց տալիս ամեն բան ճիշտ պատմի։ Հետո մենք դիտեցինք Նանեի վարած հաղորդումներից մեկը։ Նա բացատրեց, որ լրագրողն ինքը պետք է նյութի թեման գտնի, գրի հաղորդավարի խոսքն ու վարի եթերը։ Նրա տված գիտելիքները մեզ շատ պետք կգան, քանի որ մեզանից շատերը որոշել են մուտք գործել լրագրության բարդ և պատասխանատու աշխարհը։

Մեդիա ճամբարի վեցերորդ օրը, ինչպես միշտ, մեզ էր սպասում նախաճաշը, որը, ի միջի այլոց, անցնում է հրաշալի. այնքան ենք ծիծաղում, որ անգամ մոռանում ենք ուտելու մասին: Հրաշալի նախաճաշից հետո կոնֆերենս դահլիճում քննարկում էր ընթանում, որը վերաբերում էր երեկվա հանդիպմանը Լևոն Քալանթարի հետ: Այնուհետև մենք ունեինք ազատ ժամանակ և քանի որ վերջին օրն էր ճամբարի, որոշեցինք իջնել բակ և լուսանկարվել: Հետո մեզ էր սպասում հավես աշխատանք, մենք վիդիո նկարահանումով պետք է հարցազրույց վերցնեինք երեխեքից ու փոքր ֆիլմ դարձնեինք: Աշխատանքը անցավ շատ հաճելի միջավայրում, ու ինչպես միշտ, այնքան ծիծաղեցինք, որ մտածում եմ՝ կյանքս մի քանի տարով երկարեց:

Օրվա երկրորդ կեսին ավարտին հասցրինք փիքսիլեյշնի նկարահանումները: Ի դեպ, շատ հետաքրքիր անցավ, ու հիմա անհամբեր սպասում եմ վերջնական արդյունքին: Իսկ երեկոյան մասնակցեցինք վարպետության դասի Նանե Սահակյանի հետ: Հպարտությամբ ուզում եմ նշել, որ Նանեն ևս Մանանայի սան է եղել, իսկ հիմա աշխատում է «Ազատություն» ռադիոկայանում որպես լրագրող և մոդերատոր: Սկզբում նա պատմեց Մանանայում ունեցած իր ճանապարհի մասին, իսկ հետ մասնագիտական խորհուրդներ տվեց: Զրույցը իրոք շատ հետաքրքիր էր: Լինել այդքան երիտասարդ ու պրոֆեսիոնալ իսկապես մեծ հաջողություն է: Սակայն անկախ ամեն ինչից՝ մենք բոլորս էլ այսօր տխուր ենք, քանի որ վերջին օրն է ճամբարում: Բայց ինչևէ, մենք արդեն մի թիմ ենք դարձել ու շարունակելու ենք շփվել մինչև վերջ ու ամենակարևորը լինել ակտիվ 17.am-ում:

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Մի քանի օր առաջ քննարկում էինք և փորձում ընտրել 19 կինոյի թեմաներից մի քանիսը, որոնք պետք է նկարահանեինք Աղվերանի մեդիա ճամբարի օրերին: Բոլոր թեմաներն էլ հետաքրքիր էին, բայց ես  անմիջապես ընտրեցի «Միշելի քեռին» աշխատանքային վերնագրով թեման, և շատերը հավանություն տվեցին այդ ֆիլմը նկարելու գաղափարին: Ասեմ, որ Միշելը մեր Արարատի մարզի թղթակիցներից է:

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Մենք հասանք Չարենցավան` ԱրթուրԳալստյանենց տուն: Մեզ դիմավորեց նրա ուրախ ու գեղեցիկ ընտանիքը: Արտակը գամված է հաշմանդամի սայլակին: Նա ուրախ ժպիտով մեզ ներս հրավիրեց: Նստեցինք և սկսեցինք զրուցել: Սպորտում բազմաթիվ հաջողություններ ունեցող մեր ֆիլմի հերոսը ունեցել է բազմաթիվ հաղթանակներ: Արթուրը զբաղվում է սեղանի թենիսով և բասկետբոլով: Երբ ցույց տվեց իր պատվոգրերն ու մեդալները, հասկացա, որ շատ ուժեղ կամքի տեր մարդ է: Երեխաները շրջապատել էին մեզ և հետաքրքրությամբ նայում և լսում էին:  Արթուրին կյանքը չի ընկճել, նա զբաղվում է արհեստով, կարողանում է մեքենա վարել, շատ ակտիվ մարդ է: Ավելին, Արթուրը մտածում է նաև բոլոր այն սահմանափակ կարողությունների տեր մարդկանց օգնելու մասին, որոնք ապրում են իրենց քաղաքում:

Արթուր Գալստյանի մասին ավելի շատ բան իմանալու համար սպասեք մեր ֆիլմին: Հաստատ ձեզ էլ կոգեշնչի նրա կերպարը:

-Ուրեմն, էրեխեք ջան, քանի որ մեր ժամանակը կարճ է, այդ իսկ պատճառով այսօր մենք չենք կարողանա խոսել համաշխարհային կինոյի ձեռքբերումների մասին ամբողջությամբ, բայց որոշ բաներ անպայման կքննարկենք: Քանի որ այստեղ հավաքվածներդ որոշակի պատկերացում արդեն ունեք կինոյի մասին, պարզագույն բաներին ծանոթ եք, կարծում եմ՝ նպատակահարմար կլինի խոսել ավելի կարևոր բաների մասին:Կխոսենք վիզուալիզացիայի մասին: Օրինակ, ինչպես պատկերել ֆիլմը, եթե դու ունես ինչ-որ մի պատմություն, որը ենթադրենք, անցած-գնացած բաների մասին է, բայց կա հերոս, և ուղղակի պետք է նրան ճիշտ պատկերել:

Սրանից մի քանի տարի առաջ մենք գնացել էինք Ղարաբաղ ու մի շատ հետաքրքիր ֆիլմ էինք նկարում: Պատմությունը էսպիսին էր. մի կնոջ ամուսնուն ադրբեջանցիները գերի էին տարել, բայց պատմությունը անցյալում էր արդեն, որովհետև հաջողվել էր ամուսնուն հետ վերադարձնել: Պատմությունը շատ դրամատիկ էր, կինը շատ լավ կերպար էր ֆիլմի համար, բայց մենք չէինք հասկանում, թե ինչպիսի ֆիլմ նկարենք նրա մասին: Ու երբ գնացինք այդ կնոջ հետ ծանոթանալու, տեսանք, որ նա ընկույզի մուրաբա էր պատրաստում, ու մենք հասկացանք, որ կարող ենք վերցնել երկու պատմություն և իրար հետ զուգահեռ տանել: Գլխավորը լինելու էր այն, թե ինչպես է կինը պատմում իր ամուսնու մասին, իսկ զուգահեռը լինելու է ընկույզ պատրաստելու գործընթացը: Ու պարզվեց, որ ընկույզի մուրաբա պատրաստելն էլ ուներ իր խորհուրդը: Երբ ամուսինը գերությունից վերադարձել է, կնոջն ասել են, որ ամուսնուն բուժելու համար պետք է ընկույզի մուրաբա պատրաստի: Ու քանի որ ընկույզի մուրաբայի պատմությունը անմիջական կապ ուներ մեր գլխավոր պատմության հետ, մենք որոշեցինք այդ ամենը նկարահանել միասին: Կարևոր է նաև այն, որ ֆիլմից հետո կինը ստացավ տուն, որովհետև մինչ այդ ապրում էին «դոմիկում»:

Եթե ուշադիր լինեք, կնկատեք, որ «Ամուր ընկույզ»  ֆիլմի երաժշտությունը պատահական չէ ընտրված: Ֆիլմում օգտագործված է «Սիրո տառապանքներ» երաժշտությունը: Շատ կարևոր է, որ երաժշտությունը լինի պատճառաբանված: Շատ սխալ է ընտրել մի երաժշտություն, որը պարզապես քեզ դուր է գալիս, այդ ժամանակ երաժշտությունը գնում է այլ ճանապարհով, ֆիլմը՝ այլ:

Լավագույն դոկումենտալ ֆիլմերը այն ֆիլմերն են, որտեղ երաժշտություն չկա, որովհետև դրա կարիքը չկա: Երաժշտությունը ինչ-որ դատարկություն լրացնելու համար է, իսկ եթե ֆիլմը չունի երաժշտություն, ուրեմն այն դատարկ տեղ չունի:

«Ամուր ընկույզ» ֆիլմը իրականում այդ կնոջ ամուսնու մասին չէ: Կարելի է տարբեր ձևով ներկայացնել, և դրանից ֆիլմի իմաստը կփոխվի: Այս ֆիլմը մենք ցույց ենք տվել նաև ադրբեջանցիներին: Մի հայտնի ադրբեջանցի ռեժիսոր մոտեցավ ինձ և ասաց, որ ես ցույց եմ տվել Մայր Հայաստանի կերպարը:

Ի դեպ ասեմ, որ ֆիլմը նկարահանված չէ թանկարժեք տեխնիկայով, և ուզում եմ իմանաք, որ եթե դուք չունեք լավ տեխնիկա, դա դեռ չի նշանակում, որ ֆիլմը չի հաջողվի:

Հիմա ուզում եմ խոսենք մոնտաժի մասին: Ես համարում եմ, որ մոնտաժը մոգություն է և կախարդանք: Մոնտաժի միջոցով կարելի է խեղաթյուրել իրականությունը: Մոնտաժի միջոցով կարելի է հասնել մի բանի, որը գոյություն չունի:Եվ  մի բան էլ հիշեք, որ լավ մոնտաժ անելու համար, նախ և առաջ, պետք է սկզբում նկարել այն, ինչ մեզ պետք է, այսինքն, կարևոր է օպերատորի հետ համագործակցությունը: Շատ կարևոր է, որ օպերատորը ստացած լինի կոնկրետ հանձնարարություն:

Եթե խոսում ենք դոկումենտալ ֆիլմերից, ուրեմն շատ կարևոր է դիտել Արտավազդ Փելեշյանի դոկումենտալ ֆիլմերը: Դրանք ձեզ այնքան բան կտան, որ բառերով բացատրել հնարավոր չէ: Փելեշյանի ամեն մի ֆիլմը իր մեջ փիլիսոփայություն ունի: Երբ հասկանում ես փիլիսոփայությունը, ինչ-որ բան փոխվում է:

Եվ ևս մի մեծ ռեժիսորի մասին, որի ֆիլմերն անպայման խորհուրդ կտամ դիտել: Երբ ձեր տարիքին էի, կինոթատրոնում առաջին անգամ մայրիկիս հետ դիտեցի Սերգեյ Փարաջանովի «Նռան գույնը» ֆիլմը: Մայրս և Սերգեյ Փարաջանովը մանկության ընկերներ են եղել,  իրար հետ են մեծացել: Անկեղծ եմ ասում՝ ոչինչ չեմ հասկացել ֆիլմից, ավելին՝ ֆիլմի վերջում  դահլիճում ես ու մայրս էինք միայն մնացել, բոլորը դուրս էին եկել դահլիճից: Բայց երբ դուրս եկանք, ես զգում էի, որ իմ մեջ մի բան փոխվեց: Ես ոչ մի բան չէի հասկացել, բայց էնպիսի փոփություն  կար մեջս, որ ես որոշեցի դառնալ ռեժիսոր: Այդ ֆիլմից հետո ես հասկացա, որ ես այն մարդը չեմ, ինչպիսին կայի: Իմ կյանքը իմաստավորվեց:

Ես անհամբեր կսպասեմ ձեր հաջողություններին: Եթե դուք թաթախվել եք այս գործի մեջ, ուրեմն դուրս գալը շատ դժվար է լինելու: Եթե դուրս եք գալու, ուրեմն ունեք շատ հիմնավոր պատճառներ: Բայց իմացեք, որ դա այն կյանքն է, որ քեզ քաշում է ու թույլ չի տալիս դուրս գալ, հատկապես, եթե  ձեր մի ֆիլմը շատ հաջողություններ ունենա: Եթե այդ ֆիլմն սկսեց իր կյանքով ապրել, դա մեծագույն բան է:

Գրի առավ Անուշ Մկրտչյանը

-Սարգիս, այսօր սովորում ենք ֆիլմ մոնտաժել: Առաջին անգա՞մն է:

-Առաջին անգամը չէ, որ աշխատում եմ մոնտաժային ծրագրով, աշխատել եմ filmora, windows movie maker ծրագրերով, բայց այսօր սովորեցինք աշխատել կոնկրետ Adobe Premiere ծրագրով, որը, ըստ իս, ավելի դժվար էր: Մոնտաժելն ինձ դուր է գալիս: Ցանկացած նյութից կարող ես ստանալ այն, ինչ ուզում ես: Կարող ես ձևավորել, հոգի և ռիթմ դնել այդ տեսանյութի կամ ֆիլմի մեջ, որի հետ աշխատում ես: -Ավելի շատ կուզեիք ֆիլմի նկարահանման աշխատանքների՞ն մասնակցել, թե՞ մոնտաժային:

-Ինձ երկուսն էլ դուր են գալիս:

Սարգիս  Մելքոնյան, Արագածոտնի մարզ, գ. Ագարակ

***

-Առաջին անգա՞մն է, որ աշխատում ես մոնտաժային ծրագրով:

-Այո, առաջին  անգամն է, որ  աշխատում եմ մոնտաժային ծրագրով: Սկզբից այն  ինձ շատ  հեշտ  էր  թվում, մտածում  էի`  միանգամից  կանենք, կանցնի  կգնա, բայց  իրականում  այն շատ նրբություններ  ունի, և պետք  է  ամենայն  զգուշությամբ  աշխատել, որպեսզի  թերություններ  չլինեն, և  ֆիլմը  ստացվի  որակով: Ինձ դուր է գալիս ֆիլմի մոնտաժը, պարզապես շատ  երկար է տևում:

-Ի՞նչն է հատկապես հետաքրքրում:

-Երկար պրոցեսը, որն իր մեջ ներառում է ձայնի  ընտրությունը, պատկերների ճիշտ դասավորությունը: Կնախընտրեի ֆիլմ  նկարահանել, որովհետև ֆիլմ նկարահանելու  ժամանակ դու կարող ես սխալներ թույլ տալ, հետո շտկել մոնտաժի  օգնությամբ,  իսկ մոնտաժում սխալ թույլ տալը կարող է փչացնել  ամբողջ աշխատանքը:

Կարինե  Նահապետյան, Կոտայքի մարզ, ք. Հրազդան

***

-Առաջին  անգա՞մն  է, որ աշխատում ես մոնտաժային ծրագրով:

-Ոչ, ես երկու տարի է` աշխատում եմ մոնտաժային ծրագրերով: Դուր է գալիս, բայց ձանձրալի է:

-Ի՞նչն է հատկապես հետաքրքրում:

-Կտրել, մեկ ուրիշ հատված ավելացնել, բայց այնպես, որ համընկնի:

-Ավելի շատ կուզեիր ֆի՞լմ նկարել, թե՞ մոնտաժային աշխատանքների  մասնակցել:

-Մոնտաժային աշխատանքներին մասնակցել, բայց  ֆիլմը նկարողի հետ  միասին:

Սերյոժա  Բաբոյան, 15 տարեկան, Վայոց Ձորի մարզ,  գյուղ Մալիշկա

***

-Առաջին անգա՞մն է, որ աշխատում ես մոնտաժային ծրագրով:

-Ոչ, առաջին անգամը չէ, ես իմ անձնական համակարգչի մեջ ունեմ այդ ծրագիրը, որոշակի փորձ ունեմ: Ինձ շատ է դուր գալիս մոնտաժը: Ամեն ինչ մոնտաժի միջոցով կարող ես փոխել, իրականությունը ներկայացնել քո պատկերացմամբ:

-Ավելի շատ կուզեիր ֆի՞լմ նկարել, թե՞ մոնտաժային աշխատանքներին մասնակցել:

-Երևի թե երկուսն էլ, հավասար սիրում եմ, բայց ավելի հետաքրքիր է ֆիլմ նկարելու աշխատանքը:

Նարեկ Բաբայան, 15 տարեկան, Վայոց Ձորի մարզ, գ. Մալիշկա

***

-Առաջին անգա՞մն է, որ աշխատում ես մոնտաժային ծրագրով:

-Այո, առաջին անգամն է, որ աշխատում եմ մոնտաժային ծրագրով, ու շատ հետաքրքիր է, որովհետև  դրանով  սովորում  ես  վիդեոյին  կցել  ձայն, երաժշտություն, տարբեր պլանները համադրել:

-Քեզ դո՞ւր են գալիս այդ աշխատանքները:

-Այո, հետաքրքիր է, շատ ես մտածում, որ կարողանաս ճիշտ դասավորել, ժամանակագրական հաջորդականությունը  պահպանել: Ինձ շատ է դուր գալիս ձայնի էֆեկտների տեղադրելը:

-Ավելի շատ կուզեիր ֆի՞լմ նկարել, թե՞ մոնտաժային աշխատանքներին մասնակցեիր:

-Օրինակ՝ երեկ առաջին անգամ և՛ ֆիլմ եմ նկարել, և՛ մոնտաժին մասնակցել, բայց համեմատաբար ավելի դժվար էր ու ծանր մոնտաժը: Նկարահանման ժամանակ հետաքրքիր է, և աշխատելն էլ՝ հաճելի:

Լուսինե Հովհաննիսյան,Վայոց Ձորի մարզ, ք.Վայք

Քննարկում ենք ֆիլմերի գաղափարներն, ու ես առաջարկում եմ ֆիլմ նկարահանել մի աղջկա մասին, ում կյանքի անբաժանելի մասն են կազմում ձիերը: Երբ առաջին անգամ լսեցի նրա անունը՝ զարմացած նայեցի դեմքին.

-Բարև՛, Նուշիկ ա անունս:

-Ի՞նչ:

-Նուշիկ, Նուշիկ:

Ժպտացի, մտածեցի, թե մականունն է: Ահա Նուշիկը մի ցատկով նստում է ձիու վրա, ու ձին պոկվում է տեղից: Ես գնահատող հայացքով հետևում եմ նրան: Երևում է, որ ձին հմուտ ձեռքերում է…

Լուսանկարը` Լիլիթ Վարդանյանի

Այսպես էլ սկսվեց իմ ծանոթությունը Նուշիկի հետ: 3 տարի առաջ Նուշիկը հեծնեց իր առաջին ձին, ու սկսվեց նրանց ընկերության պատմությունը… Այժմ նա ծանոթացնում է ինձ իր երրորդ ձիու հետ, քանի որ առաջին երկուսն արդեն կենդանի չեն: Նուշիկը հերթով պատմում է իր բոլոր ձիերի մասին, նկարագրում նրանց արտաքինն ու բնավորությունը: Պատմում է, թե ինչպես է ամեն օր խոսում նրանց հետ ու կերակրում:

-Ձին իմ ամենամտերիմ ու վստահելի ընկերն է, մարդկանցից էլ ավելի վստահելի,- ասում է Նուշիկն ու համբուրում ձիու ճակատը: Ասում է, որ ձիերն իրեն հասկանում են, քանի որ ի պատասխան խրխնջում են կամ օրորում գլուխը:
Նուշիկի մյուս նախասիրությունը ֆուտբոլն է: Ի զարմանս ինձ, նրան հաջողվում է համատեղել իր նախասիրությունները: Շատ հաճախ Նուշիկը հայտնվում է ֆուտբոլի դաշտում իր ձիու հետ ու սովորեցնում ձիուն վազել գնդակի հետևից: Նուշիկի երազանքը բանակում ծառայելն է:

- Պիտի գնամ, պիտի գնամ ծառայեմ, եթե ստեղ չստացվի, կգնամ Իսրայել:

Նրա տարօրինակ ու տղայական երազանքերն ամենից շատ մտահոգում են ավագ քույրերին, որոնց Նուշիկը համարում է իր կատարյալ հակապատկերները:

-Այ աղջի, հերիք ա, քեզ մի քիչ աղջկա նման պահի, էլի:

Իհա՛րկե, Նուշիկին իր որոշումներից հետ պահելը գրեթե անհնար է, բայց քույրերը դեռ չեն կորցնում հույսն ու փորձում են համատեղ ուժերի միջոցով ազդել նրա երազանքների ու ծրագրերի վրա:

-Աղջիկներին չեմ սիրում… Յա, չէ, մի խնդա, լուրջ եմ ասում, չեմ սիրում աղջիկներին… Դե դու բացառություն ես, Եվա ջան, դու` հեչ…

Ես ծիծաղում եմ: Աղջիկ, որը չի սիրում աղջիկներին ու իր գաղտնիքները վստահում է միայն իր ձիուն՝ Կազբեկին: Ըհը, պատմեցի Նուշոյից, ու էլի դեմքիս ժպիտ հայտնվեց…

Շուտով, երբ պատրաստ լինի ֆիլմը, դուք էլ կծանոթանաք Նուշիկի հետ:

Արթուր Գալստյանի ակտիվ կյանքը սկսեց այն ժամանակ, երբ տեղափոխվեց բազմահարկ շենքի առաջին հարկ: Քանի որ չէր կարողանում քայլել. վիրավորվել էր Ղարաբաղում իննսունականերին: Առաջին հարկի հետ սկսվեց առաջին քայլերը սպորտում: Նա սկսել էր զբաղվել սեղանի թենիսով, ակտիվ մասնակցել հասարակական կազմակերպություների աշխատանքներին, նույնիսկ կարողացավ  աշխատանք գտնել: Դա էլ հերիք չէ, զբաղվել կոշկակարությամբ և մեքենա վարել միայն ձեռքերով:

Քանի որ առաջին մասնագիտությամբ պարող էր, սկսեց կարել մասիկներ պարողների համար:

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Սակայն սայլակին գամված կյանքն Արթուրի համար չէր: Նա սկսեց զբաղվել սպորտով, անգամ ընտանիքով մասնակցել էին տարվա լավագույն մարզական ընտանիք մրցույթին և գրանցել հաջողություններ:

Ասեմ, որ մենք գնացել էինք նրանց տուն Աղվերանի մեդիա ճամբարի շրջանակներում, որպեսզի ֆիլմ նկարենք Արթուրի մասին:

Մեր այցելությունը նրանց շատ էր ոգևորել: Արթուրի կինը հպարտությամբ ցույց էր տալիս ամուսնու պատվոգրերը, որոնք ստացել էր մարզական և այլ միջոցառումներին:

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Մինչ մենք շփվում էին Արթուրի  հետ, կինը կատակելով ցույց էր տալիս իրենց պահարանի վրա դրված տիկնիկը ու ասում, որ դա իրենց տան սիմվոլն է, որովհետև բոլորը աղջիկ են:

Ինչ եմ ուզում ասել. մարդու կյանքը կարող է փոխվել, եթե մարդն ինքը որոշում է փոխել: Արթուրի հետ ծանոթանալով ես հասկացա. Կյանքի դժվարությունները չեն կարող ընկճել մարդուն, եթե մարդը պայքարում է, նպատակներ ունի:

Լուսանկարը՝ Սարգիս Մելքոնյանի

Մենք ունենք վարպետության դաս կինոռեժիսոր Լևոն Քալանթարի հետ:

Ներս է մտնում Լևոն Քալանթարը, ողջունում բոլորիս և սկսում անմիջական կերպով վարել դասընթացը, որը իրականում, կարելի է համարել, բանիմաց և փորձառու մարդուց ստացած խորհուրդներ:

-Նախ և առաջ, ուզում եմ խոսել վիզուալիզացիա կոչվածի մասին: Այսինքն, երբ դու ունես պատմություն, ունես հերոս, կա գաղափար, բայց չգիտես, թե ինչպես պատկերել այդ պատմությունն ու հերոսին:

Այդ մասին ավելի պատկերավոր հասկանալու համար մենք  դիտեցինք  «Ամուր ընկույզ» վավերագրական  ֆիլմը: Այնուհետև պարոն Քալանթարը մեզ պատմեց ևս մի կարևոր բաղկացուցիչի՝ ֆիլմի երաժշտություն ընտրելու մասին:

-Էրեխեք ջան, կարևոր է ֆիլմի համար ճիշտ երաժշտություն ընտրելը: Ցանկացած ֆիլմի երաժշտություն  պետք է պատճառաբանված լինի: Եթե դու ընտրում ես երաժշտություն, որը պարզապես դուր է գալիս քեզ, այդ ժամանակ երաժշտությունը գնում է իր ճանապարհով, ֆիլմը՝ իր: Եվ հիշեք, որ լավագույն  ֆիլմերը  դրանք այն ֆիլմերն են, որոնք չունեն երաժշտություն: Այսինքն, երաժշտության կարիք չկա, որովհետև ֆիլմում դատարկ տեղ  չկա, որպեսզի երաժշտությունը լրացնի այն:  Մեկ կարևոր  փաստ ևս, որը ուզում եմ հիշեք: Եթե ձեր ֆիլմը ունի բովանդակություն, եթե կա հերոս, ուրեմն կապ չունի, թե ֆիլմն  ինչ  տեխնիկայով է նկարահանված:

Այնուհետև պարոն Քալանթարը մի քանի տարբեր հետաքրքիր օրինակով բացատրեց իր ասածի ճշտությունը: Սկսեցինք խոսել մոնտաժից:

-Ես  ընդունում եմ, որ մոնտաժը մոգություն է, կախարդանք, քանի որ մենք մոնտաժի միջոցով կարող ենք խեղաթյուրել իրականությունը: Լավ մոնտաժ անելու համար կարևոր է նախքան մոնտաժը, պատկերացնել  այն ամենը, ինչ ուզում եք նկարել: Այս առումով կարևոր է օպերատորին ճիշտ առաջադրանք տալը:

Իսկ հետո սկսեցինք խոսել այն մասին, թե ինչ պատրաստվածություն է պետք վավերագրական  ֆիլմով զբաղվելու համար:

-Ուզում եմ, որ դուք հիշեք, եթե ցանկանում եք դոկումենտալ  ֆիլմով զբաղվել, դուք պարտավոր եք դիտել Արտավազդ Փելեշյանի ֆիլմերը: Նրա ցանկացած  դոկումենտալ ֆիլմը պոեզիա է:

Մենք դիտեցինք նաև մի քանի տարբեր ֆիլմեր, որոնց վրա աշխատել է պարոն Քալանթարը, իսկ հանդիպումից հետո կազմակերպեցինք Փելեշյանի ֆիլմերի դիտումը:

Ես իբրև  ավարտ ուզում եմ գրել այս ողջ զրույցի ընթացքում ինձ համար կարևոր դարձած մի խոսք.  «Եթե դուք ուզում եք որևէ բան  նկարել, բայց երկու նախադասությամբ  չեք կարողանում ներկայացնել ձեր ուզածը, դուք պատրաստ չեք դրան»:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Ահա սկսվեց ևս մեկ հիանալի օր ճամբարում: Առավոտյան նախաճաշը մեզ համար դարձավ հետաքրքիր խաղ: Մինչ ճաշարան մտնելը` բոլորս  թղթեր էինք քաշել տոպրակից, որոնց վրա գրված էր որևէ մարմնի մաս, որը չէինք կարող օգտագործել մինչև նախաճաշի ավարտը: Մեր շարքերում հայտնվել էին աչքեր, մեկ կամ երկու ձեռք ու ոտք չունեցող մարդիկ: Մեկս մյուսին օգնում էինք բոլոր հնարավոր տարբերակներով, իսկ Կարինեն, որի թղթի վրա գրված էր «ջոկեր», օգնում էր բոլորին:

Նախաճաշից հետո անցանք երեկոյան չքննարկված «Հարևաններ» ֆիլմի քննարկմանը: Դրանից հետո մեզ բացատրեցին, թե ինչպես են մոնտաժ անում ու ընդհանրապես, թե ինչ է մոնտաժը:

Ահա և ձևավորվեց մոնտաժ անող առաջին խումբը, որը արդեն պետք է սկսեր ճամբարի մասին ֆիլմի  մոնտաժը: Այս  ընթացքում նաև նկարեցինք pixilation-ը, որը դարձավ օրվա ծիծաղաշարժ դեպքերից մեկը: Օրվա ընթացքում շատ մարդիկ էլ ավելի մտերմացան, պարզեցինք, որ Լյուբայենց սենյակում հոգի կա, ու չորրորդ հարկից ոտնաձայներ են լսվում (մեր հյուրանոցում չորրորդ հարկ գոյություն չունի):

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Ճաշից հետո  մեր թղթակիցների մի մասը գնաց Հրազդան՝ ֆիլմ նկարելու, իսկ մյուսներս արդեն սկսեցինք հոդվածներ գրել: Երեկոյան վարպետության դաս տալու նպատակով մեզ էր այցելել վավերագրող ռեժիսոր Լևոն Քալանթարը: Նա հետաքրքիր անձնավորություն էր, ով մեզ հետ կիսվեց իր մասնագիտության նրբություններով ու գաղտնիքներով:

Իսկ արդեն ժամը իննին մեզ մոտ ազատ ժամանց էր, որի ընթացքում հասցրեցինք դիտել կարճամետրաժ դոկումենտալ ֆիլմ, պարել ու խաղեր խաղալ:

Ահա և վերջ, այսպես ավարտվեց մեր ճամբարի հինգերորդ օրը, ու տխրությամբ կարող եմ ասել, որ մեզ մնաց միասին անցկացնել ընդամենը երկու օր: