lia avagyan

Ոչ ավանդականի մասին

Հիմա վերջին զանգյան թեման ակտուալ է, չէ որ վերջին զանգի միջոցառումը նոր է վերջացել, թարմ են տպավորությունները: Բոլորի ֆեյսբուքյան պատերին զանգեր, ավարտական դասարաններ, քննություններ, ծաղիկներ ու նվերներ…

Հիշում եմ, երբ փոքր էի, թաղի երեխաներով հավաքվում, այ հենց այս օրերին, մտածում էինք, թե ում տանից ինչքան ու որ ծաղիկն ենք ուզելու, որպեսզի փնջենք ու մեր ծանոթ-հարևանին նվեր անենք վերջին զանգի առիթով: Դե հիմիկվա նման ծաղիկներ չէինք գնում խանութից:

Ես այս տարի ավարտում եմ տասնմեկերորդ դասարանը, բայց ոչ դպրոցը, ու ավարտական ոչ մի բանը ինձ չէր հետաքրքրի մինչև այն պահը, երբ մեզ ` տասմեկերորդցիներիս, առաջարկեցին տասներկուերորդ դասարանի վերջին զանգի միջոցառմանը մասնակցել: Հիմա կասեմ՝ ինչու, դե այս տարի մեր մոտ (Ներքին Կարմիրաղբյուրում) ավարտում էին ընդամենը 3 աշակերտ: Ու նույնիսկ մեծ ցանկության դեպքում ավարտական միջոցառում չէր ստացվի, թե´ ֆիզիկապես, և թե´ հոգեպես: Մեր դասարանի մասին խոսեցի, երևի պատկերացրեցիք 20-25 հոգանոց դասարան, բայց մեր դասարանում ինչպես տասերկուսում ու համարյա մնացածում, ընդամենք չորս հոգի ենք: Դպրոցում ամենաշատ հոգանոց դասարանում կա 10-11 աշակերտ, եթե ոչ ավելի քիչ: Բայց չեմ ուզում շարունակել այս թեմայով, որովհետև այնքա՜ն բան կա ասելու:

Ուզում եմ վերջին զանգի արարողությունից խոսել: Համոզված եմ, որ բոլոր տեղերում համարյա նույն գործողությունների «սցենարն» էր, բայց` համարյա: Օրինակ` մեզ մոտ հարևան գյուղերի ավարտական դասարանները հրավիրում են միմյանց իրենց միջոցառումներին: Ու գրեթե համոզված եմ, որ օրինակ, Երևանում, նման արարողություններ չկան, կամ էլ կան, բայց ինչպես տատիկս է ասում` հատ ու կենտ են: Կամ օրինակ, նման միջոցառումներում, որոնք տեղի են ունենում մեզ մոտ` դահլիճում ասեղ գցելու տեղ չի լինում, որովհետև փոքր գյուղ է, մեկը մյուսին բարեկամ ու հարազատ են: Եվ վերջապես ոչ մի դպրոցում տասնմեկերորդ դասարանի աշակերտները ու նույնիսկ տասներորդից երեք-չորս հոգի, չեն մասնակցում ավարտական միջոցառումներին: Բայց գիտեք, ես գյուղիս հենց այս խառնաշփոթն եմ սիրում…

ruslan aleqsanyan

Ինչու են դատարկվում սահմանամերձ գյուղերը

Այս անգամ էլ փորձում եմ անդրադառնալ մի խնդրի, որը տարիների ընթացքում իր լուծումը չի գտնում: Ուզում եմ խոսել այն մասին, թե ինչու են դատարկվում գյուղերը մանավանդ`սահմանամերձ բնակավայրերը: Այսքան մտածում-մտածում եմ այդ հարցի մասին, բայց պատասխանը չեմ կարողանում գտնել: Մի՞թե պատճառն այն է, որ գյուղերը գնդակոծվում են, թե պատճառն այն է, որ գյուղերում աշխատատեղեր չկան:

Մարդիկ հեռանում են՝ անտեր թողնելով իրենց տները: Մարում են տների լույսերը, անտեր են մնում հայրենի հողերը:

Մեր գյուղից էլ են հեռանում շատերը: Կան մարդիկ, որոնք գնում են արտագնա աշխատանքի՝ վերադառնալու նպատակով, բայց այլևս չեն վերադառնում, կամ էլ վերադառնում են իրենց ընտանիքներին տանելու նպատակով: Կան նաև այնպիսի մարդիկ, որոնք ասում են.

-Ծնվել ենք այստեղ, կմեռնենք այստեղ:

Իմ քեռին իր ընտանիքով նույնպես տեղափոխվել է Ռուսաստանի Դաշություն: Սկզբից նա գնացել էր աշխատելու՝ վերադառնալու նպատակով, բայց հետո իր հետ տարավ նաև իր ընտանիքը, և արդեն 15 տարի է՝ ապրում է այնտեղ և արդեն գյուղ է գալիս որպես հյուր: Ճիշտ է, նա շատ կցանկանար վերադառնալ հայրենի գյուղ, բայց աշխատանք չլինելու պատճառով չի կարողանում:

Ես հաճախ եմ զրուցում տատիկիս հետ տարբեր թեմաներով: Այս անգամ էլ ցանկացա զրուցել նրա հետ այս թեմայով, բայց դեռ խոսքս ամբողջությամբ չէի ավարտել, երբ տեսա, որ տատիկիս աչքերը լցվեցին արցունքով: Ախր, նա հինգ տարի առաջ է տեսել իր թոռներին և շատ է կարոտել նրանց:

Ես հուսով եմ, որ մի օր բոլորը հետ կգան իրենց հայրենիք:

naira mkhitaryan

Հարց

Ազատ ժամանակ էի գտել: Դե, անելու շատ բան ունեի, բայց անձրևոտ եղանակը մի տեսակ տրամադրությունս գցել էր, ու որոշեցի Վարդգես Պետրոսյանի գրքերից ընդգծված մտքերը  կարդալ: Կարդում էի բարձրաձայն ու կանգ առա հատկապես այս մեկի վրա.

«Մարդը կենդանիներից տարբերվում է ոչ թե մտածելու, այլ զգալու ընդունակությամբ: Չզգալ, այսինքն, չսիրել, չսպասել, չատել, չտխրել, չհուսահատվել, չափսոսել: Սարսափելի կլիներ: Ով գիտե, շատ կենդանիներ գուցեև մտածում են: Օրինակ, դելֆինները, բայց իսկապես զգալ միայն մարդն է ընդունակ»:

-Բայց, գուցե, կենդանինե՞րն էլ զգում են, օրինակ, հենց դելֆինները: Նրանք էլ են սիրում, տխրում, ուրախանում,- առանձնակի հանգստությամբ ասաց հայրս:

Չէի նկատել, որ սենյակ է մտել և լսում է:

-Պապ, բայց իրոք, օրինակ, դելֆինների ընկերասիրության մասին շատ պատմություններ եմ լսել, այսինքն…Պապ, լավ, դուրս է գալիս մարդիկ ու կենդանիները չե՞ն տարբերվում,- ծիծաղելով ասացի ես, բայց չսպասեցի պատասխանին: Վազեցի համակարգչի մոտ, որովհետեւ մտքովս անել էր հարցս ուղղել 17-ի ընթերցողներին:

Արդյո՞ք տարբերվում են մարդիկ ու կենդանիները, և ինչո՞վ: Իհարկե, կառուցվածքային տարբերություններից բացի:

Մեզ շրջապատող աղբը

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Ամեն մի քայլափոխի աղբ է կուտակված:

Նույնիսկ Վարդան Զորավարի սրբատեղիում ամենուրեք աղբ է: Միթե՞ կարելի է ուտելիքի մնացորդը թողնել սրբատեղիում: Մեծ հիասթափություն եմ ապրում, երբ տեսնում եմ այդ ամենը: Այդպիսի մեծ եւ պատմական գյուղում ինչպիսին Անգեղակոթն է, չի կարելի այդպես վարվել:

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Այդ հարցով կարող է եւ պարտավոր է զբաղվել գյուղի ղեկավարությունը:

Ինձ հուզող հարցերից մեկն էլ հենց սա է:

Ես շատ եմ մտածում այդ սրբավայրի համար: Այնտեղ ամեն ինչ ավերակի է վերածվել: Նայելով հասկանում եմ՝ ինչ ենք կորցնում:

Սյուները ծռված են, առաստաղը՝ քանդված:

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Արեւիկ Մկրտչյանի

Շատ ցավալի է տեսնել սրբավայրն այդ վիճակում: Ինձ շատ է հուզում, թե ինչ ճակատագիր կունենա այդ սրբատեղին: Ես շատ կուզենայի համայնքի ղեկավարությունը եւ ժողովուրդը համախմբված վերանորոգեն ու մաքրեն:

Այստեղ կան նաեւ ջրհոր, որտեղից մարդիկ ջուր են խմում՝ ասելով, որ այդ ջուրը սուրբ ջուր է:

Ասում են՝ նաեւ սրբավայրում թաղված են Վարդան զորավարի մասունքներից:

Գուշակիր մեղեդին

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

«Գուշակիր մեղեդին» մրցույթ-միջոցառումը, կարող եմ ասել, որ փոխեց դպրոցական մթնոլորտն ու միջավայրը: Այն առանձնացավ երաժշտության և ինտելեկտուալի միախառնումով, իսկ առանձնապես ինձ համար՝ որպես դպրոցում իմ վարած երաժշտական մեծ նախագծով:

Մրցույթ-միջոցառումը հանդիսատեսին տվեց բացարձակ լավ երաժշտական ժամանցի տարբերակ, օգնեց հանգստանալուն զուգահեռ, շահագրգռված դիտել:

Մի քանի օր առաջ էր, երբ դպրոցում անցկացվեց «Գուշակիր մեղեդին»: Գաղափարը իմն էր և աշակերտական խորհրդինը:

Մի քանի շաբաթ առաջ էր, երբ համակարգչով ամբողջությամբ տեսա և վերջացրի «Գուշակիր մեղեդին» նախագծի բոլոր հաղորդումները: Տեսնելուց հետո որոշեցի, որ կարելի է այն անցկացնել դպրոցում և որոշ ժամանակով կտրվել դպրոցական լարված առօրյայից: Ամբողջ ծրագիրը մտածեցի, երբ պառկեցի քնելու: Եկա այն եզրահանգմանը, որ ազդանշան կոճակներին կփոխարինեն գունավոր դրոշակները, լազերային էկրաններին՝ ցուցատախտակները՝ իրենց պաստառներով, երաժշտական բաժիններով ու կատեգորիաներով, իսկ Ավետ Բարսեղյանին կփոխարինեմ ես: Հաջորդ օրը այս մասին տեղեկացրի աշակերտական խորհրդի անդամներին, և դպրոցի տնօրենից թույլտվություն ստանալով, անցանք գործի: Որոշեցինք, որ մրցույթին կարելի է հրավիրել ուսուցիչներին, և նրանք էլ կմրցեն միմյանց դեմ:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Տեղի ունեցավ չորս խաղ, յուրաքանչյուր խաղի ժամանակ ավելացավ թե՛ հանդիսատեսի, թե՛ երկրպագուների թիվը:

Բոլոր ուսուցիչները հոյակապ էին խաղում, մեկը մյուսից փայլում էր իր երաժշտական տաղանդով, և պարզվեց, որ ոչ միայն իրենց մասնագիտության մեջ են հմուտ, այլև երաժշտության բնագավառում:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Վստահ եմ, որ եթե ուսուցիչներն էլ կարողանային թղթակցել 17.am-ին, ապա նրանք էլ իմ մասին նյութ կգրեին, մի քանի թեմաներում պատմելով իմ մասին, իմ առաջարկած ծրագրի մասին, իմ՝ այդ ծրագիրը վարելու մասին և այլնի վերաբերյալ:

Ամեն խաղի ժամանակ հնչում էին 30 և ավելի երգեր, որոնք բացի մրցողներից, կռահում էր նաև հետաքրքրասեր հանդիսատեսը:

Մասնակցեցին 9 ուսուցիչներ ու ուսուցչուհիներ, որոնցից 3-ին հաջողվեց հաղթահարել բոլոր փուլերը և հաղթել սուպեր խաղը: Այնուհետև 4-րդ խաղում միմյանց դեմ մրցեցին սուպեր խաղը հաղթա» 3 մասնակիցները՝ Անահիտ Ավագյանը, Ալինա Հովհաննիսյանը և Գոհար Գևորգյանը: Այս «եթերաշրջանի» վերջին փուլում կրկին փայլեց Անահիտ Ավագյանը՝ բոլորին ցուցադրելով իր երաժշտական կարողությունները և ունակությունները: Բոլոր հաղթողներին դպրոցի տնօրինությունը շնորհեց նվերներ և պատվոգրեր, այդ թվում նաև ինձ, որպես հետաքրքիր և ժամանցային ծրագրերի առաջարկող և հիանալի կերպով անցկացնող ու վարող:

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Ավետիսյանի

Մասնակիցների թվում էին՝ Աննա Գասպարյանը, Գարիկ Սիմոնյանը, Գոհար Գևորգյանը, Անահիտ Ավագյանը, Սամվել Սուքիասյանը, Հեղնար Սմբատյանը, Արաքս Հոխիկյանը, Ռաիսա Մինասյանը և Ալինա Հովհաննիսյանը: Ծրագրի հյուրերը իրենց երաժշտական գիտելիքները փոխանցեցին միմյանց և ներկա գտնվողներին: Նախագծի ցանկում էր ընդգրկված նաև դաշնակահար, մաեստրո Անի Հոխիկյանը, ում ներկայությամբ և օգնությամբ ավելի ջերմացավ միջավայրը, ավելի հետաքրքրացավ խաղը և հուշում երգերի ժամանակ հնչեցնելով 5 և ավելի երգերի 7-ից մինչև 3 նոտաները, ավելի աշխուժացավ խաղը:

Երգացանկում ընդգրկված էին տարբեր ժանրի, տարբեր ոճի, տարբեր լեզուների երգեր՝ «Երևան ջան»-ից դեպի «Անգլիալեզու», «Երաժշտական ծաղկեփունջ»-ից մինչև «Ռազմական», Սայաթ-Նովայից մինչև «Պարային», և այլն:

Եվ վերջում ուզում եմ ասել, որ եթե օրերից մի օր Ավետ Բարսեղյանին բախտ վիճակվի կարդալ այս հոդվածը, ապա թող նա էլ ինձ ընդգրկի իր ծրագրում:

arsine

Բակային համերգներ

-Աաա-րաա-մեեե, Աաա-րաա-մեեե… Դե իհարկե, եթե մեր բակից չես,ապա չես էլ հասկանա, թե ում մասին է խոսքը:

Արամեն եղբայրս է, 9 տարեկան է, սովորում է 3-րդ դասարանում: Նա կատարյալ «թաղային հեղինակություն» է և նրան անհնար է պատկերացնել առանց իր ընկերների: Ահա այս բացականչություններն ամեն օր կարելի է լսել մեր տան պատուհանի տակից՝ ուղիղ ժամը 3-ին: Սա այն ժամն է, երբ ես գալիս եմ տուն դպրոցից: Եվ ինչպես իրեն կզգա մի աշակերտ, երբ հոգնած ու սովամահ վիճակում, հազիվ հասել է տուն ու բաց պատուհաններից լսում է ընկերական «երգչախմբային» բղավոցներ:

-Աաա-րաա-մեեե, Աաա-րաա- մեեե… -Էրեխեք, Արամեն տանը չի, հենց գա՝ կիջնի:

Սրանք իմ ամենօրյա խոսքերն են, որոնցից հետո անշուշտ վաստակում եմ դժգոհ դեմքերով «լավ» -երը: Ու քանի դեռ Արամեն տուն չի եկել, ես դառնում եմ նրա պաշտոնական ներկայացուցիչը պատուհանի մոտ՝ մի քանի ժամով: Եթե ես կարծում եմ, որ վերջ, էլ չեն կանչի, ապա չարաչար սխալվում եմ. այս բակային համերգները կրկնվում են պարբերաբար: Բղավոցները նույնն են, իսկ արդեն մարդիկ այս անգամ՝ տարբեր թաղամասերից ու լրիվ ուրիշ բակերից: Երբեմն լինում է նաև այնպես, որ ես ստիպված եմ լինում խաբել երեխաներին, դե, որովհետև Արամեն դաս է սովորում, իսկ եթե լսի, որ իրեն կանչում են խաղի՝ «կթռչի» տնից:

Դաս սովորելու պրոցեսը սկսվում է ժամը 6-ին, երբ նա վերադառնում է տուն պարապմունքից: Իսկ այս ժամին բնականաբար կյանքը եռում է բակում, ու քանի դեռ «Աա-րա-մե» չեն կանչել, ես վազում եմ պատուհանի մոտ՝ րոպե առաջ հայտնելու Արամեի զբաղվածության մասին: Նայում եմ պատուհանից դուրս. սկսվեց: -Արսինե, Արամեն կիջնի՞ դուրս: -Էրեխեք ջան, տնայինն ա գրում, վերջացնի՝ նոր կգա,- ասում եմ ես՝ հանկարծ կողքի պատուհանից տեսնելով Արամեի դուրս հանած գլուխը: – Տղե՜րք, հեսա գալիս եմ, սպասեք, հանկարծ չսկսեք ֆուտբոլը, գալիս եմ: Դասերս էլ արդեն պրծել եմ, Արսինե:

Տղաները, հասկանալով, որ խաբում էի, սկսեցին ծիծաղել, իսկ ես ամոթից հետ քաշվեցի, փակեցի վարագույրն ու մտքում իհարկե սպառնալով՝ «Դե, Արամե, սպասիր»:

margarita voskanyan lori

Մի պահ

Մի շաբաթ առաջ ասացին, որ դասարանի մի քանի աշակերտներով զինղեկի հետ գնալու ենք կրակելու:

Գնում ենք Վանաձորի «ԴՈՒՑ»-ը: Դե, հուզված եմ՝ կրակելու ենք: Մեզ զորամաս տանող մեքենան արդեն եկել է, հիմա էնքան չեմ ուզում գնալ, որ մտածում եմ. «Երանի մեքենայից ինչ-որ մաս փչանա, ու գնալներս խափանվի»: Արդեն գնում ենք, թվում է, թե մի քիչ հանգստացել եմ, բայց չէ… Հասանք: Իրականում իմ երազանքներին թիվ ու հաշիվ կա, բայց զորամասում գտնվող աշակերտներին՝ չէ: Ա՜հ, պիտի սպասենք: Սպասում ենք, սպասում ենք, շատ ենք սպասում: Տարբեր ճամբարներից ծանոթ մի քանի ընկերներիս եմ հանդիպում: Ու էդպես անհույս սպասում ենք: Ըհը՛, մեր հերթն է, է՛հ, հիմա էլ փամփուշտներն են վերջացել: Ու էլի սպասում ենք: Իրականում ցուրտ է՝ ուժեղ քամի, մռայլ երկինք, չեղած տրամադրությունն էլ ավելի է փչանում: Քեզ համար մրսելով սպասում ես ու, հանկարծ, արդեն կրակած երեխեք են գալիս ու իրանց դեմքերից տաղտկություն է ծորում, մտածում եմ՝ էսքան սպասում ենք, որ իրանց նման դժգո՞հ գնանք:

Ու վերջապես ասում են՝ եկեք, ձեր հերթն է: Շատ արագ հերթ եմ կանգնում, ու զորամասի ծառայողներից մեկը ինչ-որ կանոններ է բացատրում, բայց հուզմունքից ոչինչ չեմ լսում: Վերցնում եմ պահեստատուփը ու վազում ուղիղ իմ դիմաց գտնվող խրամատը, ինձ թվում է՝ հիմա հուզմունքից սիրտս կպայթի: Յուրաքանչյուր խրամատում մի զինվոր կա, որ պիտի օգնի կրակողին: Էնքան շփոթված եմ, որ ուզում եմ պահեստատուփը թողնել զինվորի ձեռքին ու հեռանալ: Բայց… Առաջին իսկ բառը զինվորի հետ փոխանակելուց հետո ինձ էնքան հանգիստ ու հարմարավետ եմ զգում, որ թվում է՝ տանն եմ, տաք թեյը կողքիս դրած:

Բարևում է, հարցնում՝ ինչպե՞ս եմ, արդյո՞ք վախենում եմ: Քաջալերում է: Ու հա՛, ես կրակում եմ ու շատ հանգիստ: Կարծես մեկ րոպե առաջվա հուզվողը ես չէի: Ու բոլոր վեց փամփուշտներն էլ կրակելուց հետո ինքն ինձ ասում է.

-Ապրե՛ս, շատ լավ էր:

Ու ես էլ ուզում եմ իրեն հարցնել, արդյո՞ք ինքը մեր մոլորակից է: Թվում է, թե իրեն ճանաչում եմ արդեն միլիարդավոր տարիներ: Ժամանակս սպառվում է, ստիպված եմ վերցնել պահեստատուփը ու նորից դուրս գալ, գնալ ու էլ երբեք նրան չտեսնել: Գոնե անունը իմանայի: Թիկունքից շտապեցնում են, դուրս եմ գալիս: Միանում եմ նույն «հերոսությունը» կատարած ընկերներիս: Ու լսելով իրենց՝ հասկանում եմ, որ չէ, իմ զինվորը հաստատ տիեզերքից էր: Հույզերս, էմոցիաներս ու զինվորիս մի անգամ էլ հանդիպելու ցանկությունն էնքան շատ է, որ ուղղակի ասում եմ՝ եկեք չգնանք էստեղից:

Հպարտանում եմ, որովհետև բոլորի ականջները քիչ թե շատ խլացել էին կրակոցի ձայնից, իմը՝ ոչ. իմ զինվորը ամենաճիշտն ու ամենալավն էր բացատրել ինձ կանոնները:

Հիմա գնում ենք տուն: Անձրևի խոշոր կաթիլները ընկնում են մեքենայի ապակիների վրա: Ընդամենը մի պահ էր: Հիմա նոր եմ սկսում մտաբերել, թե ինչպես էր ընդմիջման ժամանակ զինվորների խմբի մեջ բոլորից տարբերվում իմ զինվորը: Աննկարագրելի համեստություն ու անկեղծություն:

Մի օր գուցե էլի կհանդիպենք իրար, ու դու կասես քո անունը, կամ էլ գուցե մի օր կկարդաս սա, դու անպայման կհասկանաս, որ սա քո մասին է, որովհետև դու նման չես մյուսներին՝ տարբերվող ես:

Մի պահ, որ մի ամբողջ կյանք արժեր: Միշտ կհիշեմ քեզ, քո վերաբերմունքը ու կողքիդ դրված մի տուփ քաղցրավենիքը:

Աստված պահապան բոլոր զինվորներին:

Ղրիմյան օրագիր

Լինում է, չէ՞, որ սպասում ես մի հրաշքի, երազի: Անընդհատ մտածում ես դրա մասին, Ամանորին էլ պահածդ երազանքների շարքում իրեն տեղավորում ես: Սպասում ես, որ կիրականանա, որ երազանք չի մնա: Ու մեկ էլ հեռախոսի զանգով լսում ես պահածդ երազանքի իրագործման լուրը: Ուրախությո՞ւն, զարմա՞նք, երջանկությո՞ւն.. Ինչպե՞ս անվանես:

Աբովյան… Ի՞ նչ եմ լսում, երբ Աբովյանիս անունն են տալիս: Ոչ, դա սոսկ ծննդավայր չէ ինձ համար, ոչ էլ Հայաստանի փոքրիկ մասնիկ է, այլ Աբովյան ասելով այնտեղի բնակիչներին եմ պատկերացնում:

Չե՞ ս եղել իմ քաղաքում. ասե՞մ՝ ինչ ես կորցրել. հոգատար մարդկանց հետ ծանոթանալու հնարավորությունն ես բաց թողել, կորցրել ես մարդկանց ամեն ինչ ասող ժպիտներ, չես տեսել դպրոցականների փայլող աչքեր: Այո, դպրոցականների փայլող աչքեր: Ասում էի, չէ՞` երազանքս…

Զանգեցին, ասացին, որ մեր քաղաքի՝ կրթության, սպորտի ու մշակութային ոլորտներում լավագույն արդյունքներ արձանագրած շուրջ 40 աշակերտների մեջ ես էլ եմ մտնում, և լավագույնների հետ ուղևորվելու եմ Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն։ Երբեք հեռախոսի կարևորությունը չէի հասկացել, որքան այդ օրը, երբեք տասը րոպեն մեկ րոպե չէր թվացել ինձ:

Ասում էի՝ երազանք, չէ՞, իրականացավ: Մինև գնալու օրը ոչ մի կերպ չէի հավատում, որ գնալու եմ, որ Աբովյանի լավագույն աշակերտներին նման հնարավորություն է տրվում, որ իմ քաղաքն եմ ներկայացնելու: Չէի հավատում, մինչև չեկավ սպասված օրը: Մեկնեցինք… Ուրախ աշակերտներ, հոգատար կազմակերպիչներ, հմուտ երաժշտագետներ, խելացի շախմատիստներ: Ամեն պահը կմնա հիշողությանս մեջ` թե Ղրիմը, թե այնտեղ տեղի ունեցած միջոցառումները:

Եղավ այն, ինչ ես երբեք չէի սպասի: Երազանքս, մանկուց սպասել եմ այն օրվան, երբ կտեսնեմ իմ սիրելի նկարչի` Այվազովսկու տուն-թանգարանը: Եվ ահա մենք եղանք ամեն հայի երազած վայրում, այցելեցինք Այվազովսկու տուն- թանգարան: Լինել մի վայրում, որտեղ մի ժամանակ ապրել և ստեղծագործել է Այվազովսկին, իրոք մեծ պատիվ է ամեն հայի համար: Թանգարանի ներկայացուցչի խոսքերում լսել Հայաստան անունը, լսել հայ բառը ու հպարտանալ:

Մեր օրերն այնքան հետաքրքիր էին անցնում: Ամենատպավորիչը մեզ համար 1945թ․ Հայրենական պատերազմում տարած հաղթանակի 72-րդ տարեդարձի առթիվ կազմակերպվող տոնական միջոցառումներին մասնակցելն էր: Մենք այցելեցինք տեսարժան վայրեր, մշակութային օջախներ, ներկա եղանք քաղաքում անցկացված տոնական շքերթներին, մրցույթներին, երաժշտական ու մշակութային միջոցառումներին, հնարավորություն ունեցանք շրջայցեր կատարել հայտնի թանգարաններում, զբոսավայրերում:

18268386_781922518652266_721722321145468584_nՀագեցած օրեր, հետաքրքիր պահեր, տեսարժան վայրեր: Ահա, թե ինչ հրաշալի էր անցնում Ղրիմում:

Շնորհակալ ենք Աբովյան քաղաքի քաղաքապետին և քաղաքապետարանի աշխատակիցներին մեզ` աշակերտներիս նման հնարավորություն ընձեռելու և հոգատար վերաբերմունքի համար: Տպավորությունները այնքան շատ են, որ ես ինչ եկել եմ, պատմում եմ իմ Ղրիմյան օրագրի մասին:

Լուսանկարները` Աբովյան – իմ քաղաքը ֆեյսբուքյան էջի

Hripsime Vardanyan

Անանուն պատասխաններ այն հարցին, թե ինչ է երջանկությունը

-Շրջապատված լինել լավ մարդկանցով:

-Եթե ունես համերաշխ ընտանիք՝ սիրող ամուսին և երեխաներ, դու երջանիկ ես:

-Երեխայիդ նպատակին հասցնելը:

-Մարդը միշտ երջանիկ լինել չի կարող: Նա ապրում է միայն երջանիկ պահեր: Եվ ինչքան այդ պահերը շատ են լինում մարդու կյանքում, հետագայում ավելի շատ հիշելու բան է ունենում:

-Երջանկություն է երեխայի ծնունդը, երբ առաջին անգամ գրկում ես նրան:

Այսպես կարելի է անվերջ թվել այն պատճառները, որոնք թեկուզ մի քանի վայրկյանով դարձնում են մեզ երջանիկ, իսկապես երջանիկ:

Չեմ կարող երջանկության սահմանումը տալ, սակայն գիտեմ, որ եթե ցանկանանք՝ կարող ենք երջանկանալ և երջանկացնել ամեն պահի: Իսկ իմ երջանկության գարնանային սահմանումները կլինեն սրանք.

-Երջանկություն է, երբ ընտրել ես ապագա մասնագիտությունդ և գիտես բոլոր անելիքներդ:

-Երջանկություն է, երբ նայում ես օրացույցին և հասկանում, որ ամռանը մնաց երկու օր:

-Գարնան այս ամսին երջանկություն կարող է պարգևել նաև մի բան՝ ծառի տերևների արանքից քեզ նայող ու ժպտացող ցոգոլը:

Իմ գյուղամեջ-հրապարակը

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Չնայած մշտական բողոքներիս, թե մեր գյուղում զբաղմունք չկա, որ կարող էր ավելի լավը լինել, ես այն շատ եմ սիրում, ինչպես բոլոր մարդիկ սիրում են իրենց գյուղերն ու քաղաքները:

Մինչև մեր հարևան գյուղեր գնալը, որ ասում էին` մեր գյուղամեջը, պատկերացնում էի մի շրջանաձև կամ օվալաձև ընդարձակ տարածություն, որտեղ միշտ շատ մարդիկ են լինում, բայց հետո տեսա ու պարզվեց, որ հրապարակ կոչվածը ընդամենը իրենց գյուղի ամենալայն փողոցն է:
Գլուխ գովել չլինի, բայց ախր, մերն ուրիշ է: Մեր Դսեղի հրապարակից մտնում ու դուրս են գալիս հինգ փողոցներ, այնտեղ միշտ մարդաշատ է` Ամանորի գիշերը, հարսանիքների ժամանակ, Վերջին զանգին: Իսկ թե հանկարծ մարդ էլ չի լինում, Մեծ լոռեցին անքուն հսկիչի նման միշտ ներկա է, գյուղամիջի ամենատեսանելի վայրում կանգնած`Դսեղ եկողներին բարի գալուստ մաղթելու ու «Դբա լավը» ճանապարհելու:
Մեր հրապարակի կենտրոնում երկու ծառեր կան, մյուսներից կտրված, որոնք, ինչ ինձ հիշում եմ, ամեն ձմեռ տոնածառ են դառնում: Մյուս ծայրին էլ «եռանկյունին» է, ուր ես ժամերով սպասում եմ իմ մշտապես ուշացող ընկերուհուն. այն հանդիպման ու բաժանման վայր է դպրոցից գալիս ու գնալիս, այսօր արդեն համարյա 10 տարի:
Մի ուրիշ ծայրին էլ երկաթե վագոն կա, որի վրա դեռ պահպանվում են անցած ընտրություններից մնացած թեկնածուների նկարները, որ մեկ էլ հինգ տարի հետո են պոկելու, այն էլ նորերը փակցնելու համար:
Այնտեղ կանգառ էլ կա, որը անհիշելի ժամանակներից ոչ մի փոխադրամիջոցի երես չի տեսել:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Ես գյուղս շատ եմ սիրում, համարյա այդքան սիրում եմ նաև հրապարակը` իր կիսադատարկ լողավազանով, միակ շատրվանով, ծառերի տակ զրուցող ծերերով ու Մշակույթի տան դիմաց հերթապահող իմ համագյուղացիներով :
Հիմա ուրիշ գյուղացիներ կասեն. «Ի՞նչ ասեցիր որ, էն ո՞վ գյուղամեջ չունի»: Ախր, մերն ուրիշ է: Ձերը`գյուղամեջ է, մերը` հրապարակ: