Սովորականի պես օր էր: Դասարանում նստած էինք, նորից անգլերենի դասն էր: Այս անգամ դասը նախորդներից տարբերվեց նրանով, որ հայտարարեցին «Ֆլեքսի» մասին: Իմացանք, որ անգլերենի մրցույթ է, և որ ամենակարևորն է՝ հաղթողների մրցանակը ԱՄՆ-ում մեկ տարի ապրել-սովորելն է: Ամեն նոր փորձության հանդիպելիս մի պահ ինքնավստահությունս կորչում է, այս անգամ բացառություն չեղավ: Մտածեցի, որ ես հաստատ չեմ կարող, հաստատ չեմ անցնի, ու ի՞նչ իմաստ ունի մասնակցել, եթե արդյունքը դրական չի լինելու: Մինչ ես մտքումս գծագրում էի այս ամենը, ուսուցչուհիս ասաց.

-Միլենա, դու անպայման մասնակցելու ես:

Ու այստեղ արդեն մտքերս բարձրաձայն արտահայտեցի: Ուսուցչուհիս չզարմացավ՝ լսելով իմ թերահավատություն ներշնչող խոսքերը: Իմ մտքերին հակառակ՝ ես մասնակցեցի առաջին փուլին: Մեր դպրոցից յոթ հոգով էինք: Առաջին փուլը հեշտ էր, այդ պատճառով վեցս անցանք: Նույնը օրը տեղի ունեցավ նաև երկրորդ փուլը: Այս անգամ արդեն դժվարություններ առաջացան. պետք է 4 թեմայով շարադրություններ գրեինք: Արդեն քչերին էր վիճակված անցնել: Պետք էր մոտ մեկ ամիս սպասել արդյունքներն իմանալու համար: Ես ընդհանրապես չէի մտածում անցնելու մասին:

Անցավ մոտ երկու շաբաթ: Հոկտեմբերյան ցուրտ օր էր: Պարապմունքներս էի անում, երբ հանկարծ անծանոթ համարով զանգ եկավ: Վերցրի հեռախոսը՝ առանց մտածելու, որ դա հենց այն զանգն էր, որին շատերը երևի անհամբերությամբ էին սպասում, իսկ ես պարապմունքներիս պատճառով գրեթե մոռացել էի դրա մասին: Զանգից պարզվեց, որ անցել եմ վերջին՝ երրորդ փուլ: Վեցիցս ընդամենը երկուսս էինք անցել: Զարմանքը, ուրախությունը, շփոթմունքը խառնվել էին իրար: Մեկ շաբաթից լինելու էր վերջին փորձությունը, որն իր մեջ ներառում էր խմբային աշխատանք, էսսեներ և բոլորիս համար սարսափելի թվացող հարցազրույց: Հոկտեմբերի 18-ն էր, բայց Հրազդանում արդեն ձմեռ էր: Սևան-Հրազդան ճանապարհը ամբողջությամբ սպիտակ էր, ու շարունակ մեծ փաթիլներով ձյուն էր տեղում: Արդեն ինքնավստահությունս սկսել էր վերադառնալ, ու անցնելու ձգտումն էլ դրա հետ մեծանում էր: Լարվածություն էր առաջացել ներսումս, քանի որ հենց երկրորդը ես պետք է մտնեի: Բոլորի պես վախենում է հարցազրույցից: Բայց մթնոլորտը այնքան դրական ու մոտիվացնող էր, որ վախն ու լարվածությունը սենյակ մտնելուն պես վերացան: Ամեն ինչ շատ լավ անցավ, և ժպիտը դեմքիս դուրս եկա այդ սարսափելի թվացող, բայց իրականում ամենադրական լիցքերով լիցքավորված սենյակից: Հարցերը շարունակվեցին նաև դրսում.
-Հը՞ն, ո՞նց էր, ի՞նչ հարցեր էին տալիս, դժվա՞ր էր, խի՞ստ էին…
Ու այդպես շարունակ:

Երևի այդ փուլն էլ հաղթահարեցինք: Դեռ երկար պետք է սպասենք արդյունքներին:Եթե անցնեմ, կարծում եմ կկիսեմ տպավորություններս հենց քո հետ ու կխոսեմ ինքնավստահության անհրաժեշտության մասին:

Ամեն դեպքում ինքնավստահությունը գործի կեսն է:

9-րդից հետո ո՞րտեղ ես շարունակելու:

Թերևս այս տարվա ամենաշատ լսված հարցը, և սրանից հետո շարունակաբար սկսվում է լռության մեկ րոպեն, հաջորդիվ` իմ պատասխանը.

-Չգիտեմ, չեմ որոշել:

Սովորել, սովորել, սովորել, բայց որտե՞ղ սովորել և ի՞նչ:

Եթե հենվենք տրամաբանությանը, ապա միանգամից մտքներիս կգան ավագ դպրոցները: Բայց ավագ դպրոցների մասին ծնողներիս հետ զրուցած մարդիկ սկսել են այսպես.

-Վայ, ավագ դպրոցնե՞րը: Դաս չեն անում, գիրք չեն ստանում, ուսուցից չկա, ամենաշատը 2-3 ժամ, տղաները դասի են գնում մեքենաներով: Դա անցյալ տարի էր: Հիմա չեն էլ գնում, ոստիկանությունն էլ հսկում է անընդհատ, ուրեմն, մի բա կա, չէ՞:

Եվ սրանից հետո պարզապես անհնար է թույլտվություն ստանալ` սովորելու ավագ դպրոցներում, մանավանդ իմ ավանդապաշտ ու խիստ ծնողներից:

Չնայած, կարծում եմ, մեծ մասը լեգենդներ են, բայց…

Լավ, բացառեցինք այս տարբերակը:

Հիմա կասեք` գնա Երևան: Ես էլ եմ համամիտ, բայց համամիտ չեն ինձ համար մտածող, ինձ սիրող ու միշտ պաշտպանել ցանկացող բարեկամներս:

-Միլենա ջան, դու տեսե՞լ ես ոնց են վարում մեքենաները: Դու չես կարողանա անգամ փողոց անցնել: Այդքան գնաս-գաս, իմ սիրուն աղջիկ, կհոգնես, չես էլ կարողանա սովորել:

Դե նորից համաձայնվում եմ: Ատում եմ իմ այս բնավորության գիծը:

Բացառեցինք նաև այս տարբերակը:

Մնաց գյուղը:

-Գյո՞ւղ:

-Այո:

-Գյուղինստիտուտի քոլե՞ջ:

Չէ, չէ, սխալ հասկացաք: Հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ:

Ձեզ հետ միասին երկար-բարակ մտածելուց հետո որոշեցի գնալ գյուղ: Չնայած միայն ես էի խոսում, դուք համեստաբար լռում էիք:

Որոշեցի գնալ Մրգաշատ գյուղ` ուսումս շարունակելու այնտեղ: Գյուղի դպրոցը միջնակարգ է: Ունեմ շատ-շատ ծանոթներ, հայրական գյուղս է, բայց դպրոցը անբարեկարգ վիճակում է գտնվում:

Հիմա դիմում եմ Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և գիտության նախարարին՝ Լևոն Մկրտչյանին:

-Հարգելի նախարար, եթե դպրոցները վերադառնային իրենց հին ավանդական համակարգին, գուցե այսօր ես և իմ նման շատերը չլքեին իրեց հարազատ բնակավայրը, թաղամասը` այլ վայրերում ուսումը շարունակելու համար:

Ավարտվեց աշնանային արձակուրդների շրջանը: Բայց այս արձակուրդները նախատեսված էին դպրոցականների, ոչ մեր՝ ուսանողներիս համար: Շատ ուսանողներ՝ մանավանդ առաջին կուրսեցիները, անհավես են գնում դասի և դպրոցականներին նայում բարի նախանձով: Իսկ ավելի հին ուսանողները արդեն սովոր են: Բայց ես շատ ուրախ եմ, որ մեզ աշնանային արձակուրդ չի հասնում: Այդպես մի զարմացեք, այո, ուրախ եմ, որ մի շաբաթ տանը պարապ չեմ նստելու, գնալու եմ շատ հարազատ միջավայր, մեկ շաբաթ կարիք չի լինի կարոտելու դասերը, կուրսընկերներիս: Ճիշտ է՝ արդեն հասցրել եմ հոգնել դասերից, և յոթօրյա հանգիստը չէր խանգարի: Բայց երբ գտնվում ես հաճելի միջավայրում, անկախ քեզնից մոռանում ես դասերից հոգնելու մասին: Իսկ սովորելը ոչ մեկիս վնաս չի տալիս, պետք է խելացի լինել՝ նպատակին հասնելու համար: Բոլորն էլ ուզում են լավ մասնագետ դառնալ, իսկ դրա համար պետք է անդադար սովորենք, սովորենք ու էլի սովորենք:

Եկեք չդժգոհենք մեկ շաբաթ ավել դասի գնալուց, որովհետև հաստատ ոչ մեկս չենք տուժում: