Սովորական դպրոցական մի օր էր։ Հասարակագիտության ժամին, ինչպես միշտ, դասղեկի հետ բանավիճում էինք: Այս անգամ էլ բանավեճի առարկան էին բարությունը և երջանկությունը: Ուսուցչուհին առաջարկեց բոլորիս հիշել մեր կյանքից մի այնպիսի դեպք, որ ըստ մեզ, բարություն է, և որից մենք հոգևոր բավարարվածություն ենք զգացել: Բոլորս ներկայացրինք մեր պատմությունները: Վերջում, ինչպես միշտ, ներկայացավ մեր ուսուցչուին.

-Երեկո էր։ Դե ես, ինչպես միշտ, նստած էի և սպասում էի Տաթևիս գալուն։ Հեռախոսս զանգեց` Տաթևս էր։ Վերելակներից վախենում է՝ ինձ զանգում էր, որ դիմավորեմ։

-Մա՛մ, մա՛մ, արի ինձ տար` հասել եմ։

Իջա, տեսնեմ՝ Տաթևս մուտքում չի: Դուրս եկա` ճանապարհի մյուս կողմում գտնվող կոշկակարանոցի դիմաց կանգնած էր։ Նորից զանգեցի.

-Տաթ, ինչի՞ ես կանգնել, արի՝ գնանք տուն։

-Մա՜մ, արի, էլի՜։

Տաթևի արտասվախառը ձայնը լսելով միանգամից վազեցի կոշկակարանոցի մոտ, ու ինչ տեսնեմ. մի փոքրիկ՝ խուճուճ մազերով, 5-6 տարեկան, նստել էր կոշկակարանոցի տանիքին և չկարողանալով իջնել` վախից լացում էր, Տաթևս էլ հետը։

Չգիտեինք՝ ինչ անել, որ փոքրիկին իջեցնենք։ Որոշեցինք քարեր դնել, որ կարողանանք հասնել իրեն և գրկել։ Քարերը դրեցինք, և փոքրիկին ասացի.

-Տղաս, ոտքդ զգույշ դիր քարին, ես քեզ կգրկեմ։

Ոտքը դրեց քարին, գրկեցի ու իջեցրեցինք տանիքից։ Չհասցրեցինք հարցնել, թե ո՞վ է, որտե՞ղ է ապրում, ովքե՞ր են ծնողները՝ վազելով գնաց, մնացինք ես ու Տաթևս։

Ճիշտ է, մեզ չտեսան ու չիմացան մեր արածի մասին, բայց մեր արածից էնպես էինք երջանկացել։

Երբ պատմությունը լսեցի, մի բան ներսումս շարժվեց: Հասկացա, որ մարդուն երջանկության համար հարկավոր չի ոչ գումար, ոչ էլ ուրիշ մի բան՝ պարզ մարդկային բարությունն ու հոգատարությունը բավական են մարդուն երջանկացնելու համար։

Ժամը ութին հինգ է պակաս: Ավտոբուս եմ նստում ինձ ծանոթ ու անծանոթ մարդկանց հետ: Երկուշաբթի է, և գրեթե բոլորը նայում են ինձ և իրենց մեջ հարց են տալիս, թե  ինչու այս աղջիկը հիմա դպրոցում չէ… Ոմանք միգուցե հիշում են, որ տարեվերջ է, և ավելի են զարմանում. չէ՞  որ եկել է կիսամյակայինների ժամանակը: Ավտոբուսը վերջապես շարժվեց: Հետևում նստել էին տղամարդիկ, իսկ դիմացս՝ կանայք: Ասում են, որ կանայք բամբասկոտ են, բայց եթե այդ արտահայտությունը լսած չլինեի, դա կվերագրեի տղամարդկանց:

(Ավտոբուսի կանգառում կանգնած մարդկանցից մեկը՝ Իքս, իմ հետևում նստած մարդիկ՝ Իգրեկ, Զեթ)

-Տեսա՞ր՝ նոր ում հետ էի խոսում:

-Ո՞ւմ:

-Իքսն էր, սկսել էր էլի գլուխ գովել:

-Ի՞նչ էր ասում, որ…

-Ասում էր՝ թե բա գիտեմ, չէ՞, որ բոլորին բանջարի տեղերը ինքն է ցույց տվել, որ դու ու ինքը միշտ իրար հետ եք գնացել, ու երբ իրա իմացած տեղերը իմացել ես, էլ իրա հետ չես գնում:

-Պա՜հ, ինքն ա սովորեցրել հա՞… Բա չասի՞ր՝ դու ո՞ւր էիր, երբ Իգրեկը գնում էր բանջարի: Ինչ ա՝ մի անգամ իրար հետ տեղ ենք գնացել, ինքը աջ ա գնացել, ես՝ ձախ: Հետո կանչել ա, թե՝ ստեղ լավն ա բանջարը: Գնացել եմ, ուրեմն, ինքն ա, հա՞, սաղ տեղերը ինձ ցույց տվել:

-Հա, բա… Ասում ա, թե՝ մի հատ լավ տեղ գիտեմ, որ քարի տակ լիքն ա, գնում եմ ընդեղ:

-Հա բա, կիմանա, բա ի՞նչ կանի: Էրեկ էր տեղերը հարցնում: Վա՜յ Իքս, Իքս…

-Լավ, էդ հեչ, պատմի տենամ՝ էրեկ հլը դա՞շտն էիր, որ անձրևը եկավ:

-Հա, հլը դաշտն էի: Լավ էր, մի հատ տեղ գտա, մտա, էնքան էլ չթրջվեցի: Դու ասա, ի՞նչ արիր:

-Ես էրեկ էն անձրևին հլը քաղում էի, ասիմ՝ գնամ ծածկի տակ, էն էլ տեղը հեռու էր, մինչև հասա՝ կտրվեց: Ոտից գլուխ ջուր էի էղել…

Մի քանի րոպե, ի զարմանս ինձ, ավտոբուսում լռություն տիրեց, հետո Զեթը նորից շարունակեց:

-Գիտե՞ս չէ, կաթիլային եմ քաշել:

-Հա բա, ճիշտ ես արել: Շուտվանից պիտի քաշեիր, ծառերդ ափսոս են:

-Հա, իմ խելքն ասա: Էնքան լավ ա, ծառերիս խոնավությունը միշտ պահում ա…

Էլի մի քանի րոպե լռությունից հետո Զեթը տագնապի մեջ ասաց.

-Էս քո իջնելու տեղը չի՞:

-Հա է, լավ էր հիշեցրիր… էստեղ կանգնի, էլի,- ավտոբուսը կանգնեց, Իգրեկը մոտեցավ վարորդին, վճարեց, հետո ամբողջ ավտոբուսով մեկ գոռաց,- դե հաջող, գնացի քաղելու:

Ավտոբուսը շարժվեց: Իգրեկն սկսեց բարձրանալ մոտակա սարը, և երբ կորավ իմ տեսադաշտից, Զեթը նույնպես իջավ ու անհետացավ:

Այդ օրը ես Ջերմուկից գնում էի Եղեգնաձոր, ու ճանապարհին էլի մարդիկ իջան ու բարձրացան: Ավտոբուսների մեջ երկար ժամանակ իրար չտեսած մարդիկ հանդիպում են, մյուսները պարզում, որ ամեն անգամ իրար ավտոբուսում են միայն հանդիպում, մյուսները նոր են ծանոթանում ու խոստանում, որ անպայման պիտի միմյանց այցելեն: Ամեն անգամ, կապ չունի, թե ուր ճանապարհորդելիս, մարդիկ լսում են տարբեր զրույցներ, տարբեր կարծիքներ ու հանդիպում տարբեր ծիծաղաշարժ դեպքերի: Երբեմն նույնիսկ այնպիսի բաներ ես լսում, որ ուզում ես բոլորին պատմել:

Եթե գոնե մեր ճանապարհորդություններից կեսը կարողանայինք գրի առնել, պահել մեր հիշողություններում, ինչքան շատ բան կունենայինք հետագայում պատմելու մեր ծանոթներին: Ավա՜ղ, դրանք երբեմն չքանում են, թաքնվում մեր հիշողության անկյուններում, ու երբ ուզում ենք հիշել, չենք կարողանում:

Ասում են, եթե բախտը առանձնապես բարեհաճ է մարդու նկատմամբ և ուզում է շնորհել նրան կյանքի մեծագույն երջանկությունը, նրան հավատարիմ ընկերներ է տալիս: Լավ ու հավատարիմ ընկերների պակաս ես երբեք չեմ ունեցել, ուրեմն կյանքը առանձնապես բարեհաճ է ինձ հետ:

Եթե մեկը ձեզ ասի, որ հեռավորությունը կարող է ցանկացած ընկերություն կամաց-կամաց քանդել, նրան կասեք, որ խնդիրը երևի իր մեջ է:
Երկու-երեք տարի առաջ իմ ընկերների աշխարհագրությունը ավելի սահմանափակ ու փոքր էր, քան այսօր: Այն ընդլայնել են հազար ու մի դասընթացները, սեմինարները, ճամբարներն ու իհարկե, 17-ը:
Ճամբարներից ու երկարատև դասընթացներից հետո ֆեյսբուքում ընկերների թվի պրոգրեսիվ աճ է նկատվում, հետո ոմանք սկսում են այլևս չգրել, կամ դու չես գրում, ոմանք հեռանում են այնպես, ինչպես եկել էին`արագ ու աննկատ, շատերն էլ միշտ ներկա են, բայց միայն ֆեյսբուքի պատին: Հետո մնում են միայն նրանք, ովքեր երբեք չեն հավանում քո նոր սանրվածքը, երկրպագում են քո չսիրած ֆուտբոլային թիմին, զանգում են ամենաանհարմար պահերին, որոնց նեղանալու պատճառը երբեք հայտնի չի լինում: Դա այն մարդն է, ով միշտ քեզնից նոր պատմվածներ է պահանջում, և նա, ով երբեք mail-ով ժամանակին չի ուղարկում նկարները:
Ընկերները գալիս ու գնում են, փոխվում են միջավայրները, մարդիկ, մտածելակերպերը, հին ընկերները ուրիշ նոր ընկերներ են գտնում, բայց ով հաստատ որոշել է մնալ, քշես էլ՝ չի գնա:
Իմ ոչ մի ընկերության համար ես չեմ զղջացել, չէ որ մեր կյանքում եղած բոլոր մարդկանցից մի նոր բան կարելի է սովորել, ամեն մարդու հետ անցկացրած ժամերը դպրոց են, այն էլ ամենալավ` կյանքի դպրոցը:
Ընկերություն ասվածին ես մի քիչ այլ կերպ եմ նայում, ինձ համար լավ ընկերությունը ձևավորվում է այն ժամանակ, երբ հասուն մարդիկ իրար հետ շփվելուց հաճույք են ստանում, ունենում են ընդհանուր շատ քիչ գծեր, բայց կարևորը, հասկանում են իրար ու նաև իրար փոխելու ձգտումներ չունեն:
Ասում են նաև, որ լավ ընկեր ունենալու համար նախ ինքդ պիտի լավը լինես: Ես չգիտեմ՝ ինչպես են լավ ընկեր լինում, բայց իմ բոլոր ընկերները անշուշտ շատ լավ գիտեն:

Վերջերս ես անընդհատ հաղթանակներ եմ ունենում, մրցանակներ եմ ստանում: Պատճառը իմ ակտիվ ու հետաքրքիր կյանք վարելու երազանքն է, որն իրականանում է: Երբ ես գրեցի իմ առաջին հոդվածը՝ «Ով եմ ես», հոդվածումս այսպես էի գրել. «Ես մի աղջիկ եմ, ով ուզում է իր կյանքը դարձնել հետաքրքիր ու ակտիվ»: Ես սկսեցի այդ երազանքին, որը դարձավ նպատակ, հասնել միանալով տարբեր ակումբների՝ SKYE, Sisian Advanced English Group, մասնակցել մրցույթների՝ POETRY, TEDxkids, FLEX և այլն, ճամբարների կամ այլ միջոցառումների հայտագրվել՝ «Արքանե», «Սահմանից սահման», 17.am և այլն:

Այդ երազանքն իմ մեջ արթնացրեց իմ մորաքրոջ ավագ դուստրը՝ մեր սիրելի Զաքարյան Սոսեն: Նա էլ ամեն մրցույթի, ամեն միջոցառման մասնակցում էր: Բոլորս նրանով էինք հպարտանում ու նրա ամեն գալուց ակամա ուրախ էինք: Այդ ամենը տեսնելով, մտածեցի ես էլ ակտիվ ու հետաքրքիր կյանք վարեմ, ոչ թե այդ նույն գովեստների համար, որ պիտի իմ հասցեին էլ ասվեն, այլ, որ ինքս ինձ լավ զգամ, ու ինչու ոչ, ինքս ինձնով հպարտանամ: Սոսեն, այսպես ասած, վարակեց, և նրան հետևեցինք ես ու նրա քույրիկը՝ Հերմինեն:

Վերոնշյալ մրցույթներից կամ միջոցառումներից շատերում ես հաջողություններ եմ ունեցել: Այդ ամենը փոխեց իմ մտածելակերպն ու աշխարհայացքը՝ ես աշխարհին սկսեցի նայել լավատեսորեն: Նաև դադարեցի կարծել, թե ես ընդունված չեմ շրջապատում, կամ քչերն են ինձ հասկանում և այլ նմանատիպ մտքեր, որոնք ինձ այլևս չեն մտահոգում:

Այժմ ես ինձ զգում եմ դասարանում լավ ընկեր և շարունակում եմ աջակցել ընկերներիս, ներգրավել նրանց այն բոլոր իրադարձություններում, որոնցում ես կամ:

Եթե ինձ մնա, անվերջ կգրեմ, թե ինչպես ես փոխվեցի, բայց այնքան քիչ բառեր են պետք այդ ամենը նկարագրելու և բացատրելու համար:

Ես ապրում եմ Արագածոտնի մարզի Կարբի գյուղում: Կարբի գյուղաքաղաքը պատմության մեջ հիշատակվում է 17-րդ դարից: Կարբիի բնակչության նախնիները գաղթել են Բայազետի գյուղերից: Կարբին հարուստ է եկեղեցիներով և մատուռներով: Այստեղ են գտնվում Սուրբ Աստվածածին, Սուրբ Գևորգ, Սուրբ Գրիգոր, «Սողոյենց ժամ», Թուխ մանուկ, Ծիրանավոր եկեղեցիները: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին եռանավ բազիլիկա է: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու հարևանությամբ է գտնվում երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին նվիրված հուշարձանը, որի ճարտարապետը Արեգ Իսրայելյանն է: Կարբիում է ծնվել Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Ը Կարբեցին: Լենկթեմուրի արշավանքների պատճառով Կարբին կրել է կորուստներ, բայց շուտով ոտքի է կանգնել: Ըստ պատմիչ Զաքարիա Քանաքեռցու, հարուստ վաճառական Այվազ Հակոբջանը Կարբիից դուրս փորել է արհեստական լճակ և հարևան Որդկան գյուղից ջուր է բերել: Ներկայումս գյուղի բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ, հացահատիկի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ:

Կարբին տարբերվում է իր շատ ջերմ և հյուրընկալ ընդունելությամբ, այստեղ մարդիկ շատ հյուրասեր և մարդամոտ են: Ամեն տարի գյուղում տեղի է ունենում բերքի փառատոն, որի ժամանակ Կարբի են գալիս բազմաթիվ հյուրեր: Միակ խնդիրը Կարբիում, որ նկատվում է, բնակչության համեմատ աշխատատեղերի պակասն է: Բայց այստեղ բոլոր մարդիկ ունեն ուժեղ կամք, հաստատակամ բնավորություն և չեն մտածում արտագաղթելու, Հայաստանից դուրս աշխատանք փնտրելու մասին, և համոզված եմ, որ մոտ ապագայում այս խնդիրը նույնպես կդադարի խնդիր լինելուց: