Ա՜յո, ա՜յո, դուք ճիշտ հասկացաք. ես նախապատրաստվում եմ քննություններին: Ու մինչ ասացին, որ քննությունները համակցված թեստերով են լինելու, բանավոր են լինելու, չգիտեմ` էլ ինչ, մենք եկեղեցում սպասում էինք, որ քննությունները դարձնեն գրավոր:

Ուրեմն ինձանից գոհ մի 8 հատ գիրք շալակած եկա տուն, նախապես վայելելով գրքերի ընթերցանությամբ ինձ սպասվող երեկոները, ու հասկացա, որ մոռանում եմ էս տարվա դասերի մասին:

Վայ, բա որ էս տարվա դասերից հարցեր ընկնի, ի՞նչ եմ անելու: Ու անգիր եմ անում հատկապես հայոց պատմության դասերը, որովհետև ինձ թվում էր, ոչ մի թվական չէի հիշելու, բայց արի ու տես, լավ էլ հիշում եմ: Մնում է «զամբյուղը»-ս ջնջեմ, որ ավելորդ տեղ չգրավի: Գնում եմ դպրոց, ու մեկը հանրահաշվի գրավորը գրելուց կհարցնի.

-Երեխեք, ԽՍՀՄ-ը ե՞րբ ընդունվեց:

Կանցնի մի րոպե, ամբողջ դասարանով տխուր ապագային նայող դեմքով կնստենք, ու էն մյուսն էլ կհարցնի, թե Սարդարապատի ճակատամարտը ե՞րբ եղավ:

-Բայց լավ կլիներ, չէ՞, որ էլի համակցված չլիներ:

-Ախ, համակցվածը ո՞րն ա, է:

Ինչպես միշտ, տեսա մի նյութ ու վերնագիրը` «Շատ կարևոր լուր դպրոցականների համար»: Ոնց որ միշտ, էլի մի անկապ բան կլինի, ու չմտա նայելու, որովհետև վախեցա «հիշողության դարակներումս» էլի մի անկապ բան կավելանա: Բայց դու մի ասա, էս անգամ լուրջ էր, ու քննություններն էլ համակցված չեն լինի: Սակայն պատմությունն ու օտար լեզուն բանավոր կմնան:

Ամենասարսափելին դեռ առջևում է: Հայոց լեզվի փոխադրությանը մի 20 էջանոց պատմվածք կտան, ու ինչքան կուզենաս` կգրես:

Խոսքս ուղղում եմ բանավորից բողոքողներին: Հա, բայց ի՞նչ տարբերություն. բանավո՞ր, թե՞ գրավոր: Մեկ է, գրելու ենք էն, ինչ գիտենք: Հասկանում եմ, որ արտագրել կա, հուշել կա, անկապ նշել ու ճիշտ դուրս գալ կա, բայց քեզ պե՞տք է նման քննություն տալը կամ էլ 20 ստանալը:

Բացվեց սովորական մի առավոտ, ու ես որոշեցի գնալ Վայոց ձորի մարզի Վերնաշեն գյուղի դպրոց: Հետաքրքիր էր իմանալ, թե երեխաներն ի՞նչ գրքեր են կարդում, ի՞նչ երազանքներ ու նպատակներ ունեն:

Հաճելի էր նաև հարցազրույց ունենալ դպրոցի տնօրեն ընկեր Հարությունյանի հետ:

-Դժվա՞ր է գյուղական դպրոցում տնօրեն լինելը:
-Ոչ միայն գյուղում, առհասարակ, դժվար է տնօրեն լինելը:

-Իսկ դասարաններում սովորող երեխաների քանակը մե՞ծ է:
-Ամբողջ դպրոցում կա 83 աշակերտ, իսկ դասարաններում աշակերտների քանակը 5-11 է:

-Ուսուցիչները գո՞հ են երեխաների սովորելու մակարդակից:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

-Դե, միջինից բարձր մակարդակ ապահովում են: Ամեն դասարանում 1-2 գերազանց սովորող աշակերտ կա:

-Ի՞նչ խնդիրներ կան դպրոցում:
-Միայն ֆինանսական խնդիրներ կան:

-Իսկ երեխաների ծնողները օգնո՞ւմ են Ձեզ ինչ-որ հարցերում:
-Այո՛, շատ պատրաստակամ են և հիմնականում շատ են օգնում: Նաև ֆինանսական օգնություն են ցույց տալիս՝ կապված երեխաների սննդի հետ:

-Ի՞նչ միջոցառումներ են կազմակերպվում դպրոցում:
-Տոնական բոլոր օրերը նշվում են, և երեխաների ծնողներն էլ ամեն հարցում աջակցում են:

Լուսանկարը` Մարի Բաղդասարյանի

-Իսկ խմբակներ կա՞ն դպրոցում:
-Դպրոցում առաջ տարբեր խմբակներ են եղել, բայց հիմա միայն ֆիզիկայի ու շախմատի խմբակներն են մնացել:

Տնօրենի հետ զրույցս վերջացնելուց հետո ուսումասվարի` Կարինե Ստեփանյանի ուղեկցությամբ մտա 9-րդ, 11-րդ և 12-րդ դասարաններ: Դասարաններում էլ մի փոքր հարցազրույց ունեցա երեխաների հետ: Երբ հարցրի, թե ո՞ր առարկան են սիրում և ի՞նչ մասնագիտություն են ընտրել, Լիլիթն ասաց.

-Ես սիրում եմ կենսաբանություն առարկան և ընտրել եմ դեղագործի մասնագիտությունը:

Հայկուշիկն ասաց.
-Ես էլ ապագա տնտեսագետ եմ:

-Իսկ ընթերցասերներ կա՞ն դասարանում, և եթե այո, ո՞ր հեղինակների գրքերն եք կարդում:
-Կարդում ենք տարբեր գրքեր, բայց բոլորիս համար սիրելի է դարձել Պարույր Սևակի բանաստեղծությունների ժողովածուն:

-Իսկ տղանե՞րն ինչ մասնագիտություն են ընտրել:
-Մասնագիտությունը մի կողմ, առաջին հերթին մենք ցանկանում ենք ծառայել հայկական բանակում և պաշտպանել մեր հայրենիքը:
Այս խոսքերը ես լսեցի բոլոր տղաներից…