-Մեր գործը սեզոնային է: Հիմա աշխատում ենք ու ձմռանը մի կերպ ապրում՝ աշխատած կոպեկներով:

Այսպես խոսում էր այն շիկահեր կինը՝  հնամաշ հագուստով, գլխին կապած ուներ գլխաշոր ու կանգնած էր փոքրիկ սեղանիկի առջև: Հուսով էր, որ գոնե այդ օրը ամեն ինչ վաճառած կգնա տուն:

Բայց մինչև նրանց մոտենալը իրար մեջ զրուցում էինք.

-Ժողովո՛ւրդ, բայց լսել եմ, որ իրենք չեն թողնում նկարել իրենց, – անհանգստացավ երեխեքից մեկը:

-Լավ, ես էլ հեսա գազար  կառնեմ՝ կթողնեն, – ասաց Լիլիթն ու մոտեցավ:

Լիլիթի առաջարկած մեթոդը աշխատեց: Ամեն ինչ բարեհաջող անցավ:

Հետաքրքիր է. կողք-կողի, իրար շատ մոտ հարևանությամբ ապրում են տարբեր ազգեր, խոսում են տարբեր լեզուներով, տարբեր են արտաքինով, կրոնով, մշակույթով, բնույթով:

Մոլոկանների կողքին ապրում ենք մենք՝ հայերս: Այստեղ ապրում են Մարգահովիտ գյուղի բնակիչները: Խոսելով շիկահեր կնոջ հետ՝ ոչ հարազատ լեզվով, գալիս ենք ու հանդիպում Մարգո տատին, ում մտքերն արդեն այլ են, հայացքն ու կարոտը ուղղված ուրիշ կողմ:

-Բա՛րև, տա՛տ ջան:

-Հազար բարի:

-Մենք ֆոտո անել ենք սովորում: Կարելի՞ ա ձեզ նկարել:

Խառնվեց իրար.

-Է՜, հա՛, կարաք, բայց սե՞նց: Տեսքս լավ չի:

-Լավ ա, տա՛տ, սիրուն ես: Բնիկ էս գյուղից ե՞ս:

-84 տարեկան եմ: 17 տարեկանից ստեղ հարս եմ: Համ էլ մեր ժամանակ սիրահարվել, իրար հետ ման գալ, ընկերություն անել չկա՜ր: Սիրուն աղջիկ էի: Եկան, հավանեցին, հարս բերեցին:

-Իսկ հիմա մենա՞կ ես ապրում:

-Վա՛յ, չէ, բալա ջան, տղես դիմացի տունն ա մնում: Հեսա, էս էլ թոռանս նկարն ա (նկարն է ցույց տալիս): Մի քանի օր առաջ գնաց Մոսկվա (ասաց ու սկսեց լաց լինել): Երեխե՛ք ջան, սենց չեղավ, հլը նստեք` հաց սարքեմ կերեք, կանֆետ տամ ձեզ:

-Չէ՛, չէ՛, տա՛տ ջան: Շնորհակալ ենք, լավ նայի քեզ:

Քայլում ենք գյուղով ու հեռվում նկատեցինք կանգառի նման մի տեղ: Երկու կողմից փայտե պատեր էին, տանիք ուներ ու մի երկար նստարան, որտեղ մեծահասակ մարդիկ էին նստած: Ու չնայած տարիքին, նրանք չէին կորցրել հումորի զգացումը: Որոշեցի նրանցից մեկին նկարել, մյուսը կողքից ասաց.

-Ինքը լավ չի լսում: Ամասիային խոսացրեք: Համ էլ` իսկը իրան նկարելու վախտն ա: Նկարեք ու մեծացրեք:

-Գյուղում ե՞ք աշխատում, Ամասիա՛ պապ:

-Դպրոցի պահակն եմ արդեն ութ տարի: Երկու երեխա ունեմ, երկուսն էլ Ռուսաստան են, ի՞նչ պատմեմ, է՛:

-Իսկ դպրոցի հետ կապված ի՞նչ կասեք:

-Վա՛յ, էդ դպրոցը, վա՜յ…

-Դպրոցում աշակերտները շա՞տ են:

-Մի քանի տարի առաջ հազարից ավել էին, իսկ հիմա երեք հարյուրին մոտիկ, էլի: Ջահելությունը փախնում ա երկրից:

-Իսկ դուք չե՞ք ուզում գնալ:

-Չէ հա, ես ի՞նչ գնամ, մեծ մարդ եմ արդեն:

Այստեղ ապրում են սովորական գյուղական կյանքով: Ապրում են՝ «խոպանից» սպասելով իրենց ամուսիններին, եղբայրներին, որդիներին: Շատ դռներ կողպված են՝ շուտով բացվելու սպասումով:

Գրե՞լ:  Հա, երբ լսում են, որ էլի գրում եմ, զարմանում են, թե այդքան ինչի մասին եմ գրում: Իսկ ես անգամ իմ մի օր չեմ պատկերացնում մի տող գոնե չգրելով:

Սովորականի պես մի օր էլ արթնացա ու որոշեցի, որ հենց այսօր համարձակությունս կհավաքեմ ու կգրեմ 17-ին, չնայած, որ վախենում էի, և համարյա թե վստահ էի, որ չեմ կարողանա թղթակցել, որ կմերժեն:

Բայց անսահման երջանիկ եմ, որ կարող եմ թղթակցել:
Հիմա գրում եմ նյութս ու մտածում. «Տեսնես` կկարդա՞ն, կհավանե՞ն,  թե` ոչ»:
Ես պարզապես սիրում եմ գրելը, սիրում եմ մոռանալ ամենի մասին, ու հոգուս խորքում հավաքված զգացմունքներս հանձնել թղթին: Գիտեք, թուղթը ամենահավատարիմ ընկերն է, նա երբեք ոչ ոքի չի պատմի քո գրածը և երբեք չի ծիծաղի քեզ վրա: Բայց այս հոդվածս ամենևին էլ թղթի մասին չէ:
Երբ գրում ես, գրում ես միայն քեզ համար, որ հանգստանաս, որ գոնե մեկին պատմես այն, ինչ զգում ես: Ու երբ քեզ համար ես գրում, էլ քեզ չի հետաքրքրում. Արդյո՞ք դուր կգա հոդվածդ ուրիշներին: Իսկ ե՞ս, ես չեմ կարողանում չմտածել, քանի որ ինձ համար կարևոր են իմ կողքինները, նրանց կարծիքը:

Բայց այս նյութս ամենևին էլ իմ մասին չէ:
Մինչև հիմա փորձում եմ գրել, նորից գրել, հա թող մի քանիսի համար «անիմաստ խոսեմ», մեկ է` ես չեմ կարող արգելել հոգուս` պատմել գաղտնիքները:
Ու հիմա հայտնվել է մեկը` 17-ը, ով պատրաստ է լսել գրածներս, կիսվել դրանց հետ: Կարող եմ գրել հազարավոր բաների ու առարկաների մասին, պատմել, թե ինչն է ինձ հուզում: Ու ես հիմա անսահման երջանիկ եմ, գրելու չափ երջանիկ:
Դեռ ժամանակ կունենամ երկար պատմել ու գրել, սկզբում ուղղակի ցանկանում եմ ասել` Շնորհակալ եմ, 17, հույս ունեմ կստացվի:

Եվ այսպես, ով եմ ես:

Ամեն հայտից, մրցույթից կամ ընդամենը դպրոցական շարադրությունից հետո որոշում եմ, որ սա վերջին անգամ է, որ իմ մասին եմ գրում: Բայց ինչպես տեսնում եք, այդքան էլ չի ստացվում, թուղթս նորց իր վրա է վերցնում իմ մասին գրված բառերը:

Նորից գնացի կանգնեցի հայելու առջև և տվեցի ինձ այդքան հուզող հարցը: Իսկ ո՞վ եմ ես, շատ ու շատ դեպքերում ես ինքս չեմ կարողանում պատասխանել այդ հարցին: Անհեթեթ հարց է, գիտեք, մենք բոլորս էլ մարդիկ ենք, այո, մարդիկ, ինչպես աշխարհի 7 միլիարդ էակները: Աակայն մի մարդու վերնաշապիկը նարնջագույն է, մյուսինը` կապույտ, ուրիշինը` սև:  Ինչպես մեր երազանքներն ու մտքերն են տարբեր, մեկինը` վառ գույներով, մյուսինը` սև:

Ես Ամալյան եմ, կամ Ամալը, կամ պարզապեա Ամը, հարազատներիս համար` Ամալիկը, կամ էլ ընդամենը Բարին, այո այո, ընկերներիս մի մասի համար ես Բարին եմ, ոչ թե Ամալյան, իսկ մի քանիսի համար էլ` Անհավանականն եմ, և ոչ մի անուն այս դեպքում նրանց չի հետաքրքրում:

Ասում են` անսահման բարի և անկեղծ եմ, դրա համար էլ բարի են ասում:
Եվ ինձ բնորոշ է անհավանական գործողությունները, մտքերը, խոսքերը, դրա համար էլ մարդկանց համար ես անհավանական եմ:
Իսկ ինձ համար ես ամենահասարակ ու ամենասովորական 16-ամյա Ամալյան եմ, ով հագնում է նույն վերնաշապիկը, ինչ մյուսները, բայց նրանը մանուշակագույն է: Նաև մանուշակագույն է իմ ստեղծած մոլորակը, պատերը, մտքերս ու երազանքներս:
Ինչպես հասկացաք, սիրում եմ գրել: Այո, անսահման շատ, եթե աշխարհի բոլոր թղթերը ինձ հանձնեին, ես դրանք կներկեի իմ մանուշակագույն մտքերով: Մայրիկիս համար ես ընդամենը «փիլիսոփայում եմ», իսկ ինձ համար` ես ապրում եմ գրելով:
Ես միշտ և բոլորին ժպտում եմ, ամեն հանդիպած մարդուն, կենդանուն, նույնիսկ ծառին ու ծաղիկին: Ես ժպտում եմ դժվարություններին ու կյանքին, այն կյանքին, որ հենց մեր ժպիտներով պետք է ներկենք:
Իմ կյանքը ասես համակարգչային խաղ լինի, ես էլ` հերոսը, որտեղ միշտ պետք է հանդիպես խոչընդոտների և հսղթահարես դրանք: Պետք է յոթ անգամ ընկնես, որ ութ անգամ բարձրանաս:

Ճանաչեցի՞ք ով եմ ես, ո՞չ, ես` նույնպես:

Առավոտյան ինչպես միշտ նախաճաշ, իսկ դրանից հետո որոշում ենք՝ ով ուր պիտի գնա՝ ֆիլմ նկարելու։

Պարոն Արան, սովորության համաձայն, սուրճի բաժակը ձեռքին կանգնում է գրատախտակի կողքին, հարցնում՝ ով է ուզում այսօր գնալ այսինչ ֆիլմը նկարելու ու «քաշվում» մի կողմ։ Դե, իսկ մենք, մեկս մյուսին հերթ չտալով, ձեռք ենք բարձրացնում, «կռիվ անում», որ մեր անունն էլ հայտնվի նրա գրատախտակի մի փոքրիկ անկյունում։

Աստղիկենց տուն գնալը դարձավ մեր առաջին «կռվի» պատճառը։ Նրա մայրը պիտի «Նազուկ» (գաթա) պատրաստեր։ Իսկ այնտեղ, որտեղ կա ուտելիք, մենք բոլորս պատրաստ ենք մեծ սիրով գնալ։ Սակայն մեզնից ընդամնեը չորսին բախտ վիճակվեց վայելելու «Նազուկի» անմահական համը։ Չնայած խոստովանեմ, որ նախ Նազուկը գաթա չէր, թեև քաղցր էր, և հետո` նկարահանումից հետո Աստղիկենց ընտանիքը այն ուղարկեց մեզ հետ ճամբարի բոլոր մասնակիցներին` համտեսելու:

Այս ընտրությունից հետո, իհարկե, զենքերը վայր չդրեցինք։ Հաջորդ ֆիլմը պետք է նկարեինք լիմոնադի արտադրամասում… «Նազուկ չկերանք, գոնե համով լիմոնադ կխմենք»։ Վստահ եմ՝ բոլորի մտքին սա էր։

Այս անգամ կարծես բախտն ինձ ժպտացել էր։ Մեր քառյակն էլ պատրաստ էր։

Այսպես բոլոր ֆիլմերի նկարահանման համար ընտրվեցին մասնակիցներ, շատերը՝ ինչպես նաև ես, ուզում էինք մասնակցել միանգամից մի քանի նկարահանման։ Բայց հասկանալի էր, որ դա այնքան էլ խելքին մոտ չէ։

Մնացել էր վերջին ճշտումներն անել, և մեր մեքենաները պատրաստ էին շարժվել համապատասխան ուղղություններով։ Դե, իսկ այդ վերջին ճշտումները ինձ համար եղան «ճակատագրական»։ Լիմոնադի արտադրամասի նկարահանումները հետաձգվեցին անորոշ ժամանակով, և ես այսօր մնացի «ձեռնունայն»։

Հիմա արդեն բոլորին ճանապարհել ենք իրենց ֆիլմերը նկարելու, իսկ մենք՝ «անբախտ» մի քանիսս մնացել ենք, որ պատմենք ձեզ, թե ինչ եղավ հետո։ Իսկ այն, ինչ եղավ հետո, կպատմեմ մյուս հոդվածում…

Մեդիա ճամբարի այս օրը ինձ համար մի քիչ յուրահատուկ էր: Ասեմ ինչի. գնացինք մոտակա գյուղերից մեկը՝ Գետիկ գյուղը: Գնացել էինք հարցազրույց վերցնելու տեղի բնակիչներից: Ճանապարհին երեխաների հանդիպեցինք, և հարցազրույցի ժամանակ նշեցին. «Մը քիչ յեգին արեք էլի, գորձիցը ուշանըմ ենք»: Հարցրեցինք, թէ ի՞նչ գործից են ուշանում: Ասացին. «Նկարչուհու բաղը մաքրող տինք գնալ, հետն էլ` կես ժամ ա ուշացել ենք»: Որոշեցինք հետները գնալ ու նկարչուհուց հարցազրույց վերցնել: 

Գնա~նք, գնա~նք, մեկ էլ ո՞ւմ տեսնենք. հայ տարազագետ Լուսիկ Ագուլեցուն: Մի տեսակ անսպասելի էր իրեն հանդիպել այդ գյուղում:  Երեխաների հետ զրույցից հետո որոշեցինք հարցազրույց վերցնել նաև Լուսիկ Ագուլեցուց: Երկար հարցազրուց վերցրեցինք: Մեզ ասաց, որ ամեն տարի գալիս է այդ գյուղ, որպեսզի ստեղծագործի: Տիկին Լուսիկը նշեց, որ տասը օրով է եկել ու տասը օրվա մեջ պետք է երեսուն կտավ նկարի՝ օրը երեք հատ: Տեղեկացրեց նաև նրա մասին, որ ձմեռները նունպես այցելում է Գետիկ: Տունը ձևավորված էր հին ավանդական ոճով, որտեղ աչքի էր ընկնում հնությունը, ձեռքի գեղեցիկ աշխատանքներ և ազգային տարազ, որը ինքն էր կրում: Սկզբից չէր ուզում նկարահանվել, քանի որ շորերը ամբողջությամբ յուղաներկոտ էին: Մի քիչ համոզելուց հետո ստացանք համաձայնությունը և սկսեցինք հարցազրույցը: Հարցազրույցից հետո մեր կամքին հակառակ, հյուրասիրեց և նկարվելու թույլտվություն ստանալուց հետո նկարվեցինք ու վերադարձանք: Երեկոյան Մուշեղ Բաղդասարյանը, որը «Մանանաֆիլմս» ստուդիայի համահիմնադիրներից է, դոկումենտալ կինոյի վարպետության դաս անցկացրեց, պատմեց, թե ինչպես է ստեղծվել իրենց ստուդիան, ինչ ֆիլմեր է նկարել և որտեղ, ընթացքում նաև ցուցադրեց իրենց նկարած ֆիլմերի թրեյլերները: Ես շատ էի դիտել «Մանանա» կենտրոնի ֆիլմերից, բայց «Մանանաֆիլմսի» ֆիլմերով մինչև հիմա տպավորված եմ: Եթե անկեղծ, ֆիլմերն իրենց պրոֆեսիոնալիզմով չէին տարբերվում Հոլիվուդյան կամ արտասահմանյան հայտնի ստուդիաների նկարած ֆիլմերից: Ֆիլմերը դիտելուց հետո մեզ հետաքրքրող հարցերը տվեցինք Մուշեղին, ով սիրով պատասխանեց մեր բոլոր հարցերին:

Վաղուց էի լսել մեդիա ճամբարի մասին, բայց նախկինում երբեք չեմ մասնակցել: Ես նախկինում չեմ սիրել մեդիան, կինոարտադրությունը և լրագրողի գործը: Ինձ թվում էր, որ երբեք չեմ սիրի այս ոլորտները: Սակայն հասկանալով, որ ես շատ քիչ տեղեկություն ունեմ այս ոլորտների վերաբերյալ, որոշեցի գնալ ճամբար և իմանալ ավելին նրանց մասին: Այնուամենայնիվ, մտածում էի, որ մեկ օրից ավել չեմ կարող մնալ ճամբարում, որովհետև քննարկվող թեմաները չեն հետաքրքրի ինձ:

Առաջին օրն էր, մտա այն դահլիճը, որտեղ տեղի էր ունենալու սեմինարը: Մի քիչ տարակուսանք կար իմ մեջ: Գրեթե բոլորը իրար ճանաչում էին: Իսկ ես դեռևս ծանոթներ չունեի:

Սեմինարը սկսվեց: Մեզ բացատրեցին նկարահանումների հիմունքները: Մենք անգամ հարցազրույց վերցնելու փորձ արեցինք: Եվ ահա թե ինչ: Իմ բոլոր պատկերացումները մեդիայի մասին փոխվեցին: Ես հասկացա, որ մեդիան  հետաքրքիր և մարտահրավերներով լի մի կյանք է: Զարմանում եմ, թե ինչու մինչև հիմա չեմ սիրել:

Եվ ահա, ժամեր անց, մասնակցեցի վարպետության դասի: Մեր հյուրն էր ֆոտոլրագրող Արամ Կիրակոսյանը: Այդ դասից հետո, ես հասկացա, որ ինչ մասնագիտություն էլ որ ընտրեմ, լուսանկարչական սարքը միշտ կլինի ինձ հետ:

Երկրորդ օրը մեզ պատմեցին կինոարտադրության մասին: Դասը շատ հետաքրքիր էր: Մենք անգամ փորձեցինք թղթի վրա նկարել մի կադր, ըստ մեր երևակայության: Ճիշտ է, շատ սխալներ ունեի, բայց դա իմ առաջին փորձն էր: Դասը այնքան էի հավանել, որ քիչ էր մնում որոշեի դառնալ կինոռեժիսոր, կամ գոնե սցենարիստ: Բայց, քանի որ բիզնեսից շատ ոչինչ չեմ սիրում, չփոխեցի նախկին որոշումս, սակայն ինքս ինձ խոստացա, որ պարբերաբար կփորձեմ նկարել ֆիլմեր:

«Մանանա» կենտրոնը փոխեց կյանքս երկու օրում: Ես հասկացա մի շատ կարևոր բան, որ երբեք չի կարելի չսիրել մի բան հենց այնպես: Եթե չեք սիրում, փորձեք պարզել` ինչու: Համոզված եմ, որ եթե բոլորը այսպես մտածեն, բոլորի կյանքը կփոխվի դեպի լավը:

Հարցազրույց Մարգահովիտ գյուղի բնակչուհու հետ

Բոսքյանդ, Համզաչիման, Մարգահովիտ. սա նույն գյուղն է, տարբեր ժամանակ տարբեր անուններով:

-Թուրքերի ժամանակ, որ եկել են, արդեն համարյա մտնելուց են եղել մեր գյուղը, խոտերը դեղնած են էլե, թուրքերը ասել են` Բոսքյանդ: Դրանից հետո Համզաչիման ա դրվել, ճիշտն ասած, ես չգիտեմ` ինչ հիմունքներով ա դրվել: Այնուհետև  կառավարության որոշմամբ գյուղի անունը փոխվեց Մարգահովիտ,- պատմում է իմ զրուցակիցը` Մարգահովիտ գյուղի բնակչուհի, 62-ամյա Ալինա Բեկչյանը:

-Գյուղը քանի՞ բնակիչ ունի:

-4300 բնակիչ, որից  287-ը` ժամանակավոր, 3853-ը` հիմնական:

-Ի՞նչով են զբաղվում այստեղի բնակիչները:

-Անասնապահությամբ, հողագործությամբ` հիմնականում կարտոֆիլ են աճեցնում: Մեկ էլ մեր երիտասարդությունը հիմնականում արտագնա աշխատանքի է գնում:

-Իսկ կյանքը գյուղում ակտի՞վ է, թե՞ պասիվ` հիմնականում տատիկ-պապիկներ:

-Դե, գյուղ ա, էլի, բայց մենք ակտիվ երիտասարդներ ունենք, ովքեր երիտասարդական կենտրոն են ստեղծել:

-Իսկ ի՞նչ են անում երիտասարդական կենտրոնում:

-Հավաքվում են, զրուցում են, ինչ-որ ծրագրերի են մասնակցում ու շահում:

-Ի՞նչ ծրագրեր:

-Շահեցին ինչ-որ մանկապարտեզի համար ծրագիր, գույք բերեցին, խաղալիքներ երեխաների համար, մի այլ ծրագրով` պարի խմբի համար շորեր, էն մյուսով էլ` թեքահարթակներ սարքեցին:

-Կա՞ն գյուղում այնպիսի հիմնախնդիրներ, որոնք մոտ ապագայում կստանան լուծումներ:

-Շատ ունենք խնդիրներ, հիմա մի նոր ծրագիր կա, որը ուզում ա գյուղում աղբարկղերի հարցը լուծի, մերն արդեն շարքից դուրս ա էկել: Կամուրջ ունենք, երևի կամրջի շինարարությունը սկսեն: ՄԱԿ-ի ծրագրերից ա կարծեմ, Երևանից էին եկել, անունը չեմ հիշում կոնկրետ:

-Կուզենայի՞ք գյուղից գնալ ու ապրել ուրիշ տեղ:

-Ե՞ս, ես չէ, ազիզ, ես գյուղը շատ կսիրեմ, բաներ կա ինձ քաշող, ես ուրիշ տեղ չեմ կարա ապրեմ, ես ստեղ ծնվել եմ, ստեղ մեծացել:

Երբևէ մտածե՞լ եք, թե որտեղ կարող ենք հարցազրույց վերցնել, կամ ընդանրապես սովորել։ Ես մտածել եմ ու մտածելու հետ մեկտեղ սովորել։

Օրինակ, ինձ համար կապ չունի` որտեղ սովորել, կարևորը սովորելն է։ Երեկոյան ուզում էի նյութ գրել։ Հասկանալով, որ այդ հարցում ինձ կարող է օգնել Շուշանիկը (մեր մենթորներից մեկը)՝ դիմեցի նրան։ Փնտրելով նրան՝ գտա սենյակներից մեկում, որտեղ չկար սեղան և նստարան։ Ես և Շուշանիկը նստեցինք գետնին, և ես սկսեցի հարցերով տանջել նրան։ Ու ասեմ, որ նրա համար դա տանջանք չէր, նա մեծ ոգևորությամբ ու հաճույքով պատասխանում և բացատրում էր ինձ։

Այս ամենը պատմեցի նրա համար, որ իմանաք` կապ չունի որտեղ և ինչի վրա սովորել։ Կարևորը գիտելիք ստանալ և այն օգտագործել կարողանալն է։ Եվ այդ իսկ պատճառով որոշեցի, որ իր բացատրած կերպով պետք է այս ամենը գրեմ։ Դրանից բացի երեկ ցերեկը նկարահանումների դասեր էինք անցկացնում, և այդ ընթացքում որոշեցի ավելի լավ հասկանալու համար հարցազրույց վերցնել և միաժամանակ նկարել։

Քանի որ երեխաները շատ էին՝ բաժանվեցինք երեք հոգանոց խմբերի, այնուհետև պետք է հարցազրույց վերցնեինք մեկս մյուսից։ Մեր խմբում երկու աղջիկ էր՝ ես և Մերին, և մեկ տղա՝ Սերյոժան։ Առաջին հարցազրույց տվողը ես էի։ Եթե նախորդ օրինակի մեջ տեղը կապ չուներ, այստեղ որոշ չափով կարևոր էր, քանի որ նկարահանումներ կատարելու համար պետք է հարմար պայմաններ և վայրեր լինեն։ Մենք ունեինք ընդամենը մեկ ժամ, որից քսան րոպեն տեղ էինք փնտրում։ Երկար ժամանակ փորձում էի լրջանալ, բայց չէր ստացվում, չնայած դա ինձ օգնեց չլարվել և հանգիստ պատասխանել հարցերին։ Գիտե՞ք, էն ծիծաղելի իրավիճակը գնալով ավելանում էր, բայց դե սա էլ լավ անցավ։ Հա, մեկ էլ չմոռանամ ասել, որ անլրջության պատճառով ակնոցը մնացել էր ծառի վրա։ Ամենահետաքրքիրը երրորդ հարցազրույցն էր։ Ասե՞մ` ինչու։ Դե իհարկե՜, կասեմ, քանի որ չեմ ուզում խոսքս կիսատ թողնել։ Սերյոժայի հարցազրույցից հետո վախենալով իջնում էինք զառիթափը, ու մեկ էլ ի՜նչ տեսնենք։ Տեսանք, որ տանիք տանող ճանապարհ կար։ Մենք էլ օգտվելով առիթից, բարձրացանք տանիք։ Շատերը զարմացան իմանալով, թե որտեղ ենք նկարել հարցազրույցը:

Նկարահանումներ անելու համար պակաս կարևոր չի հարցազրույցի տեղը ճիշտ որոշել։ Իսկ ես հանգիստ կարող եմ ասել, որ ես և ընկերներս ճիշտ և հարմար տեղ էինք ընտրել։

9 տարեկանում հայրիկիս խորհրդով առաջին անգամ նայեցի Միլոշ Ֆորմանի «Թռիչք կկվի բնի վրայով» ֆիլմը, որը կինոյում ինձ համար անգնահատելի ու անհամեմատելի արժեք դարձավ: Կիզի, ականջդ կանչի, բոլոր հեղինակները կերազեին՝  իրենց գիրքը էդպես էկրանավորվեր:

Էդպես եմ սիրել կինոն: Ու երևի պարտական եմ պապային ու Ֆորմանին:

Կինոն նախ և առաջ սեր է, ոնց որ մեր սիրած մնացած բաները: Նայում-նայում եմ, մեկ էլ հասկանում, որ չէ, Ալ Պաչինոն էլ դուրս չի գալիս, Շարիզ Տերոնին միշտ չեմ հավանել, Բրանդոյի պես սիրունը չի եղել, Օսկար Այզեկին ռուսի դերը շատ ա սազում, Իննյարիտուի մոտ ամեն ինչ էնքան հողեղեն ա, որ շունչս կտրվում ա ծանրությունից, կենսագրական ժանրի ֆիլմերը ահավոր հավանում եմ, Դորեմուսի մոտ դեռ ավելին կստացվի, Վուդիի ֆիլմերին պիտի մի փոքր ավել ուշադրություն դարձնեմ, էսօր ֆրանսիական Ամելիոտ մի բան եմ ուզում, Քեյջը մենակ “Birdy”-ում ա ստացված, կամ էլ մենակ “Birdy”-ն ա իմը, Դոլանի հետ պիտի անպայման հանդիպեմ, Պենելոպա Կրուզի նմանը չկա, վա՜յ,  ո՞նց առաջ ֆանտաստիկա չէի նայում:

Այ, վերջերս մի ֆիլմ նայեցի. Разрушение: Քանդեց ինձ էդ կինոն: Քանդեց իմ քանդված ու փլված լինելը: Երկու ձեռքով բռնեց շորերիցս ու շրխկացրեց պատին:
Շառլի Բոհեմը ես ոչ մի անգամ չէի ընկալել, նոր եմ հասկանում:
Ներքին երկրաշարժի, ջրհեղեղի, հրաբխի ժայթքման պես մի բան էր. քիչ բան նույն տեղում մնաց:
Էս ֆիլմը ապտակ ա բոլոր մանր-մունր ցավերին: Էս ֆիլմը այտը կարմրացնող ամենաուժեղ ապտակներից ա՝ մի բան արգելող, մի բանից կտրող:

Ու ես դա եմ սիրում: Սիրում եմ ֆիլմերի՝ ոտքերս գետնից կտրող ունակությունը: Ինչ-որ բան հիշեցնելու պարտականությունը միշտ իրենց ուսերին են վերցնում, ու ոչ մի ձախողում:

Ժամանակ եկավ, որ մտածում էի՝ վերջ, պիտի Կինոյի ու թատրոնի պետական ինստիտուտ գնամ, բայց հետո որոշեցի իմ սերը կողքից նայողի սեր թողնեմ:

Համբուրում եմ Ջեք Նիկոլսոնի ձախ այտը:

Ես սպասում էի այս պահին: Չգիտեմ, եղա՞ն մարդիկ, ովքեր գուշակեցին, թէ ինչի մասին է խոսքը,  բայց այ, գյումրեցիները, ուղղակի իրավունք չունեն չգուշակելու:  Դե իհարկե, խոսքը օլիմպիական խաղերում ոսկե մեդալ վաստակած Գյումրիի և ամբողջ Հայաստանի Հանրապետության հպարտության` Արթուր Ալեքսանյանի, մեր  «Սպիտակ Արջ»-ի  մասին է: Ինչպես կարող էի չանդրադառնալ այս թեմային և նրա գլխավոր հերոսին: Բնականաբար, չենք մոռանում նաև մեր մյուս երեք պարծանքներին`  Միհրան Հարությունյանին,Գոռ Մինասյանին և Ռուբեն Ալեքսանյանին:  Նրանց շնորհիվ է, որ հայը, հայ ազգը ունեցավ պահեր, զգացումներ, որոնք անբացատրելի են և անկրկնելի:

Թև այն դժվարությունների, որի միջով անցել ու շարունակում է անցնել Հայաստանը իր ժողովրդի հետ միասին, միևնույն է, չենք դադարում զարմացնել մեր մարզիկներով, որովհետև մերոնք միայն ֆիզիկապես չէ, որ գերազանցում են այլազգիներին, գերազանցում են նայև մարդկային, հոգևոր և մի շարք այլ բարձր արժանիքներով:

20 տարի անց Հայաստանի Հանրապետությունը օլիմպիական խաղերից կվերադառնա  ոսկե  մեդալով և դա շնորհիվ Գյումրիի, հենց Գյումրիի տված առյուծորդու՝ Արթուր Ալեքսանյանի: Բառերը, բառակապակցությունները, նախադասությունները չեն կարող ներկայացնել այն, ինչն այս պահին իմ ներսում է կատարվում:

Տագնապ, սրտի թրթիռ, որ ինձ նման զգում էր երևի թե յուրաքանչյուր հայ,  անհատույց չէր կարող մնալ: Արթուր Ալեքսանյանի շնորհիվ շատերի համար բացահայտվեց Հայաստանի Հանրապետության ոչ այդքան շքեղ, ոչ այդքան հարուստ, բայց միևնույն ժամանակ, հզոր քաղաքը` Գյումրին:

Քիչ չեն դեպքերը, երբ հենց գյումրեցի մարզիկների շնորհիվ   է Հայաստանի Հանրապետությունը համաշխարհային մրցույթներից վերադառնում  գլուխը վեր պարզած :