Լուսանկարը՝ Նարեկ Դավթյանի
-Ալո, Նարեկ ջան, ո՞նց ես, Անին ա:
-Հա, Անի ջան, լսում եմ:
-Վաղը արշավի ենք, կգա՞ս:
-Հա՞: Ինչ լավ ա, իսկ որտե՞ղ ենք գնալու: (Այդ պահին հիշեցի որ վաղը դասի եմ, և քանի որ կիսամյակ էր փակվում, դժվար ինձ շուտ թողեին դասից):
-Դե, որոշել ենք Սրվեղ գնալ (Այգեհովիտ համայնքի եկեղեցին է):
-Շատ լավ ա, չենք գնացել դեռ այնտեղ, կփորձեմ անպայման գալ, Անի ջան:
Այդ օրը դպրոց գնալիս ես անընդհատ մտածում էի, թե ինչ պատճառաբանեմ, որպեսզի ինձ դասերից շուտ թողեն: Վերջում եկա նրան, որ ճիշտ կլինի ասել ճիշտը, և ես այդպես էլ արեցի: Ես մոտեցա ուսուցչանոցի դռանը, խորը շունչ քաշեցի և թակեցի դուռը, դուրս եկավ իմ դասղեկը:
-Ընկեր Գուլակյան, կարո՞ղ եմ այսօր շուտ գնալ, արշավի պիտի գնամ:
-Հա, իհարկե, Նարեկ ջան, գնա:
Լուսանկարը՝ Նարեկ Դավթյանի
Ճիշտն ասած, մի քիչ զարմացա իր պատասխանից, որովհետև այս ժամանակաշրջանում շատ քչերին են թողնում, քանի որ կիսամյակի վերջն էր: Ես արագ վերցրեցի պայուսակս և գնացի Իջևանի շատրվանների հրապարակ (այնտեղ պիտի հավաքվեինք): Մոտենալով հրապարակին, ես նկատեցի իմ ընկերներին: Բոլորին ճանաչում էի: Ավաղ, նոր դեմքեր ես այնտեղ չտեսա: Իրոք, ցավալի է, երբ հասկանում ես, որ այդքան քիչ մարդկանց է հետաքրքրում մեր մշակույթը: Ինչևէ, նստեցինք այն ավտոբուս, որը մեզ պիտի տաներ Այգեհովիտ համայնք և հետ բերեր: Մեզ իջեցրին կանգառում, այնտեղից մինչ եկեղեցի պիտի ոտքով գնայինք:
Ճանապարհը շատ դժվար էր, եկեղեցին կառուցվել է բլուրի վրա, Հայաստանի այն հազվագյուտ եկեղեցիներից է, որ կառուցված է աղյուսից: Մինչև տեղ հասնելը մենք հասցրինք հոգնել, բայց երբ եկեղեցին տեսանք, բոլորս մոռացանք հոգնածության մասին և մոտեցանք եկեղեցուն: Կիսաքանդ էր, բայց չէր կորցրել իր շքեղությունը: Նայելով եկեղեցուն, մտովի պատկերացնում ես, թե ինչպես է կառուցվել այս եկեղեցին այսքան հեռու և դժվարանցանելի վայրում: Այդ պահին պատկերացնում ես քո ազգի հզորությունը, հավատն առ Աստված, և համոզվում ես, որ նման ազգը որ դարեր շարունակ մաքառել է, բայց և կերտել նման հոյակերտ տաճարներ, իրավունք չունի պարտվելու:
Աշոտի հետ գնացինք իմ գաղտնի աշխատասենյակը (այդ մասին էլ եմ գրել, մեր գյուղի վերևի սարի մասին, ուր ես տանում եմ մեր խոզերին արածեցնելու և բացատի կոճղերի վրա գրում եմ իմ հոդվածները), հետո գնացինք կարտոֆիլ ու դամբուլ հավաքելու: Դե, ափսոս խոտի սեզոնն արդեն վերջացել է, թե չէ կգնային նաև խոտհարքերում նկարահանելու: Հա, մեկ էլ` մոռացա, տատիկս հաց էր թխում, դա էլ նկարեցինք, որովհետև այնտեղ էլ էի օգնում:
Մի քանի րոպե անց մարդիկ հավաքվեցին: Նրանց մեջ էր նաև Ռաֆիկ պապը, ով այդ ապաստարանը կառուցողներից մեկն էր: Նա էլ սկսեց դեպքեր պատմել կռվի ժամանակներից:
Նաև հիշեց, որ երբ կառուցումը նոր էին սկսել, այդ ժամանակ թուրքերը սկսել են կրակելը: Դառը անցյալը մոռանալ չի լինի:
Նկարահանումների ժամանակ լսում էի մարդկանց պատմությունները, իմանում շատ նոր բաներ Տավուշի մարդկանց դառը անցյալի մասին ու նաև` մեր կյանքի, գյուղացի տղաներիս կյանքն էլ մի նոր կողմից էր պատկերվում մեր առաջ:
