Եկանք, էլանք հայաստանցի

Քչերը գիտեն, բայց բնիկ աբովյանցիներ շատ քիչ կան Աբովյան քաղաքում: Աբովյան քաղաքի բնակիչների մեծ մասը հայրենադարձվել է եղել Պարսկաստանից: Թողնելով իրենց տունը` պարսկահայերը վերադարձել են իրենց երկիր: Նրանցից շատերը որպես բնակավայր ընտրել են հենց Աբովյանը: Այս քաղաքն իր գեղեցկությամբ և հանգստությամբ միանգամից գրավել է հայրենադարձների ուշադրությունը: Սակայն այժմ շատ քչերն են մնացել քաղաքում: Նրանցից շատերը գտնվում են արտասահմանում: Փորձեցինք պարզել, թե պարսկահայերից մի քանիսը ինչպե՞ս են ապրում քաղաքում, ինչո՞վ են զբաղվում և արդյոք կարոտո՞ւմ են իրենց տունը: 

Սուրեն ԱվագյանSuren Avagyan

Ես ծնվել եմ Ղարադաղի Քարագլուխ գյուղում: Տասներեք տարեկանում աղբորս հետ գնացել ենք Թեհրան: Մայրաքաղաքում սկսեցի գործ անել, աշխատել, արհեստ սովորել: Գյուղումը ունեցել ենք անասուններ, ամեն ինչ ունեցել ենք, բա, դրանցով ենք ապրել մենք էդքան տարիներ: Դաշտեր ենք ունեցել, ցորեն էինք ցանում ու հնձում, չարչարվում էինք, հաց էինք ստեղծում: Գյուղում մենք չգիտեինք փողը ինչ բան ա: Էրեխեն ի՞նչ գործ ուներ ծնողից բան պահանջեր: Լավ էր…

Դպրոց կար Պարսկաստան, ով կարողանում էր` գնում էր: Բայց դե ես չէի գնում, գյուղացի մարդ էի, մնում կենդանի էի պահում, որ գելը չուտի: Դրանից հետո էլ արտերը հնձում էինք, գյուղական գործեր անում: Գյուղացի մարդը ի՞նչ պիտի անի: Երբ մեծացանք, արդեն արհեստ սովորած էինք: Հայրս ասաց.

-Երեխեք ջան, պիտի գնանք մեր հող` հայրական հող:

Ասինք`

-Այ հեր, մենք չենք գնում:

Բայց, դե, հիմիկվա նման չի, է, որ մենք ասենք` չենք գալիս, ու մեր ասածով լինի: Չէինք կարում մի խոսքը երկու դարձնեինք: Ընտանիքով էկանք մեր հող: Սկզբում էկանք Հրազդան, ընդեղից գալիս էի ստեղ` Աբովյան, աշխատում էի: Հետո էլ տեսանք, որ լավ տեղ ա Աբովյանը: Էկանք Աբովյան մնացինք: Աբովյան լավ էր: Աշխատանք կար, դրա համար էկա ստեղ մնացի ու հիմա էլ Աբովյանին շատ եմ կապվել:

Լիքը բարեկամ եմ թողել Պարսկաստան, բայց դե հիմա խաբար չկա: Հիշում եմ մեր տունը, տեղը, բնությունը, արտերը, ուտելիքները: Կարոտել եմ, է…

Սիրանուշ Բեգիջանյան Siranush Begijanyan

Ես Սիրանուշ Բեգիջանյանն եմ, ծնվել եմ 1924 թվականին: Արդեն 92 տարեկան եմ, մինչև 18-20 տարեկանս ապրում էի Պարսկաստանի Նախրաբադ գավառում, մեր գյուղի անունն էլ Ղարաքյարիս էր։ 17 տարեկանում ամուսնացել եմ ու ամուսնանալուցս հետո հինգ քաղաքներում եմ ապրել: Ամուսինս անգլերեն գիտեր, աշխատում էր։ Արդեն քառասունհինգ տարի ա Հայաստանում եմ ապրում։ Ծնողներս էլ են Ղարաքյարիսից եղել, բա դու գիտես` ի՞նչ նշանակում Ղարաքյարիս: «Քյարիս» աղբյուր ա նշանակում, իսկ «ղարա»` սև: Սև աղբյուր, իսկ թե ինչի ա տենց կոչվել, ոչ մեկը չգիտի։

Պարսկաստանում զբաղվում էի գյուղական հոգսերով` պանիր, մածուն։ Մեր շրջանում հիմնականում գորգագործությամբ էին զբաղվում, ես էլ էի խալի գործում։ Հինգ երեխա ենք եղել, հիմա մի քանիսս ստեղ ենք, մի քանիսն էլ` Ամերիկա։ Պարսկաստանում էլ բարեկամներ ունենք, հեռու-մոտիկ բարեկամներ են։ Գալուցս հետո մե անգամ գնացել եմ Պարսկաստան, բայց էլ չեմ ուզի գնամ, արդեն Հայաստանին եմ սովորել: Էսքան տարի հետո կարոտն էլ արդեն սառում ա։ Արդեն որպես ծննդավայր եմ հիշում, հիշողություն ա դառել։ Հայաստանն էլ ենք սիրում, ինչի՞ պիտի չսիրենք, մեր հայրենիքն ա, էն ա, եկանք, էլանք հայաստանցի…

 Ժանեթ Պետրոսյան Zhanet Petrosyan

Ես Հայաստան եմ եկել Թեհրանից 1970 թվականին։ Իմ հորքուրը 1967 թվականին էր եկել Աբովյան, մեզ էլ պիտի տանեին Վանաձոր, բայց դե ասել էին, որ Աբովյանը շատ հանգիստ քաղաք ա, մենք էլ ասեցինք, որ Վանաձոր չենք ուզում, եկանք Աբովյան։ Որտեղ էլ տանեին, չէինք հարմարվելու, տարբերությունը շատ էր Հայաստանի ու Պարսկաստանի միջև, բայց դե քիչ-քիչ հարմարվեցինք։ Սկսեցինք սովորել, բայց հետո բացվեց Ամերիկայի ճանապարհը: Գնալը շատ հեշտ էր, բայց պապաս երդվյալ հայրենասեր էր, մնացինք Հայաստանում։ Հիմա շատ բարեկամներ Ամերիկա են գնացել, մենակ մենք ենք մնացել Հայաստանում: Դե, տենց ա, չէ՞, ամեն տոհմից մի քանի նմուշ պիտի մնա Հայաստանում: Մենք էլ էդ փոքր կտորներից ենք, որ մնացել ենք` Հայաստանը պահենք։ Երկու եղբայրներս Ռուսաստանում են, քույրս ամուսնացավ, գնաց Թեհրան, իսկ ես մեր տոհմի միակ ներկայացուցիչն եմ մնացել Հայաստանում։

Պարսկաստանում մեծ շուքով Զատիկ էինք նշում, ջրօրհնեքը, Սրբխեչը, իսկ սովետական տարիներին Հայաստանում մենակ Նոր տարին էին նշում։ Պարսկաստանում գլխավոր ուտեստը բրնձով փլավն ա, հետո` ավգուշտը:

Պարսիկները հայերին շատ լավ էին վերաբերվում: Ասորիների, հրեաների մեջ ամենալավը հայերի հետ էին, որովհետև հայերը շատ օրինապահ էին։ Ոստիկանությունն էլ միշտ հայերին էր հավատում: Տենց խոսք կար` «Հայը սուտ չի ասում»։

Զրույցը վարեցին` Գայանե Ավագյանը և Արման Արշակ-Շահբազյանը

Լուսանկարները՝  Արման Արշակ-Շահբազյանի

 

aharon sahakyan

Ես ձանձրանում եմ

Ես երբեմն շատ եմ տխրում: Եվ կարծում եմ որ ունեմ դրա համար շատ լուրջ պատճառ: Եվ պատճառն այն է, որ ես մեր ընտանիքում միակ երեխան եմ: Շատերը կարդալով գրածս երևի կզարմանան, մտածելով` դրանից էլ լավ բա՞ն: Չէ որ ամեն ինչ միայն իմն է, ամեն ինչ արվում է ինձ համար և ամենակարևորը` բոլորի ուշադրության կենտրոնում միայն ես եմ: Բայց դա այդքան էլ այդպես չէ: Ճիշտ է, չեմ թաքցնի, սրանից մի քանի տարի առաջ ես էլ այդպես էի մտածում, և նույնիսկ երբ ինձ հարցնում էին, թե ցանկանում եմ եղբայր կամ քույր ունենալ, ես վստահաբար պատասխանում էի` ոչ, քանի որ տեսնում էի, որ ընտանիքս ինձ համար ոչինչ չի խնայում, անում է ամեն ինչ, որպեսզի ես ոչնչի կարիք չունենամ, և բոլորը նախանձում են ինձ: Բայց տարեցտարի մեծանալով ես զգացի, որ ինձ քույր ու եղբայր ուղղակի անհրաժեշտ են:

Կար ժամանակ, երբ հորեղբորս ընտանիքն ապրում էր մեզ հետ, և նրա երեխաներն ինձ համար հարազատ քույր ու եղբորից չէին տարբերվում: Եվ այդ ժամանակ ես բոլորովին չէի մտածում այդ ուղղությամբ, քանի որ կարծում էի` նրանք միշտ ինձ հետ կլինեն: Սակայն ամեն ինչ փոխվեց այն պահից, երբ նրանք տեղափոխվեցին Իսպանիա` մշտական բնակության: Սկզբում ինձ համար շատ դժվար էր, ոչ մի կերպ չէի հարմարվում նրանց բացակայությանը, սակայն մխիթարում էր այն փաստը, որ հորաքրոջս երեխաները կլրացնեն այդ բացը: Բայց դա էլ կարճ տևեց: Նրանք էլ մեկնեցին ԱՄՆ: Այնուհետև մեկնեց մորաքրոջս ընտանիքը, և հենց այդ ժամանակ ես հասկացա, որ միայնակ եմ, ու շատ տխուր է ինձ համար: Ճիշտ է, ես թե բակում, թե դպրոցում ունեմ շատ լավ ընկերներ, ովքեր ոչնչով չեն զիջում հարազատ քույր ու եղբորը, բայց միևնույն է, ես զգում եմ նրանց կարիքը:

Գրելով այս մասին ես իմ հոգու խորքում չեմ դադարում մտածել, որ կգա այդ բաղձալի պահը, և գոնե զարմիկներս կվերադառնան, ու մենք միասին կլինենք:

diana hovsepyan

Սևան մեդիա ճամբար. Վերջին խաղը

Բոլորը փակում են աչքերը, բացում են սևերը, ծանոթանում են, ընտրում են, թե ում են հանելու առաջին գիշերը, երկրորդ գիշերը, երրորդ գիշերը… Փակում են սևերը, բացում է շերիֆը, գտնում է սև խաղացող, փակում է շերիֆը։ Առավոտ…

Առավոտը բարի էր բոլորի համար, բացի լճափցիների, լճափցիները լքում են ճամբարը։

Անգելինա.

-Կկարոտեմ ձեզ շատ։

Հասմիկ.

-Չմոռանաք մեզ, երեխեք…

Գիշեր։ Մաֆիան անցնում է Սոֆիայի կողքով, Արտյոմի, Անիի, Նարեի, Նինայի, Սեյրանի, Անուշի, Հասմիկի, Սուրենի, Դավիթի, Թամարայի, Նվերի, Անգելինայի, Լուսինեի տան մոտով և հեռանում։ Առավոտ։ Մաֆիայի համատեղ գործակցության շնորհիվ ճամբարը լքում են Բելլան ու Կարենը` Ծովազարդից։

Լուսինե.

-Լավ մնացեք, երեխեք։

Սոֆիա.

-Ես կասկածում եմ, որ Նվերը սև խաղացող է։

Անի.

-Համաձայն եմ Սոֆիայի հետ:

-Ո՞վ է համաձայն, որ ճամբարը լքի Նվերը։

Մեկ ձայն, երկու, երեք… Այսպիսով ճամբարը լքում է Նվերը։ Հաջողություն, Նվեր ջան։

Գիշեր, սևերը պարզում են իրենց զենքերը։ Մաֆիան անցնում է Հեղինեի կողքով, Ալբինայի, Անուշի, Շուշանի, Էրիկի, Մայայի, Մանեի, Լաուրայի, Հակոբի, Ռաֆոյի տան մոտով և հեռանում։ Առավոտ…

Առավոտը բարի էր հյուրանոցի աշխատակազմի համար և բարի չէր մեր՝ ճամբարականներիս համար:

Բոլորս վերցնում ենք մեր իրերը և մոտենում ենք ավտոբուսին։ Մաֆիայի՝ ժամանակի, համատեղ գործակցության պատճառով, հետ ենք վերադառնում տուն։ Մի քիչ տխուր, մի քիչ հուզված, բայց գիտակցելով, որ ունենք նոր, հարազատ դարձած քույրեր ու եղբայրներ։ Չնայած ճամբարն ավարտվեց, բայց մենք միշտ միասին ենք լինելու, սրանով ոչինչ չի վերջանում՝ սա դեռ սկիզբն է։

Կարոտել եմ…

Ցրտեց

Փողոցը դատարկ էր: Քայլում էի դեպի տատենցս տուն տանող ճամփով ու ամեն քայլափոխի ցատկ կատարում, որ չընկնեմ փողոցի մեջտեղում գոյացած ջրափոսերի մեջ: Ամեն քայլիս հետ մութն ավելի էր ընկնում, ու անգամ դիմացի բարձր սարը կորում էր երկնքի ու մթության մեջ:

Ցուրտ էր: Սառը քամին խփեց դեմքիս ու ասաց.

-Կոճկի՛ր կոճակներդ:

Ամեն ինչ թաղվել էր լռության մեջ, ու միայն հարևան Գապեյի շունն էր անվերջ հաչում ու նոր ռիթմ տալիս լռությանը: Արդեն անցել էի Գոհար մորաքրոջ բակով ու համարյա հասնում էի տատիս տուն, ու կրկին մի մեծ ջրափոս ու կրկին մի մեծ ցատկ…

Մարդկանց պակաս կար փողոցում: Կոշիկներս խրվում էին փողոցի ցեխերի մեջ ու դանդաղեցնում ընթացքս… Ձեռքերս իրար էի քսում ու բերանիցս դուրս եկող գոլորշիվ տաքացնում դրանք…

Ցրտից սիրտս միանգամից տատիս սարքած մուրաբայով թեյը և հաց ու պանիր ուզեց…

Ըհը, էս էլ վերջին ջրափոսը: Հասա: Մտնեմ տուն, թեյ խմեմ, տաքանամ:

Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի

Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի

Դուք էլ տաք հագնվեք. ցրտերն արդեն ընկել են:

Մեր Շենիկ գյուղում անձրև էր եկել…

milena araqelyan

Վստահությունը գործի կեսն է

Սովորականի պես օր էր: Դասարանում նստած էինք, նորից անգլերենի դասն էր: Այս անգամ դասը նախորդներից տարբերվեց նրանով, որ հայտարարեցին «Ֆլեքսի» մասին: Իմացանք, որ անգլերենի մրցույթ է, և որ ամենակարևորն է՝ հաղթողների մրցանակը ԱՄՆ-ում մեկ տարի ապրել-սովորելն է: Ամեն նոր փորձության հանդիպելիս մի պահ ինքնավստահությունս կորչում է, այս անգամ բացառություն չեղավ: Մտածեցի, որ ես հաստատ չեմ կարող, հաստատ չեմ անցնի, ու ի՞նչ իմաստ ունի մասնակցել, եթե արդյունքը դրական չի լինելու: Մինչ ես մտքումս գծագրում էի այս ամենը, ուսուցչուհիս ասաց.

-Միլենա, դու անպայման մասնակցելու ես:

Ու այստեղ արդեն մտքերս բարձրաձայն արտահայտեցի: Ուսուցչուհիս չզարմացավ՝ լսելով իմ թերահավատություն ներշնչող խոսքերը: Իմ մտքերին հակառակ՝ ես մասնակցեցի առաջին փուլին: Մեր դպրոցից յոթ հոգով էինք: Առաջին փուլը հեշտ էր, այդ պատճառով վեցս անցանք: Նույնը օրը տեղի ունեցավ նաև երկրորդ փուլը: Այս անգամ արդեն դժվարություններ առաջացան. պետք է 4 թեմայով շարադրություններ գրեինք: Արդեն քչերին էր վիճակված անցնել: Պետք էր մոտ մեկ ամիս սպասել արդյունքներն իմանալու համար: Ես ընդհանրապես չէի մտածում անցնելու մասին:

Անցավ մոտ երկու շաբաթ: Հոկտեմբերյան ցուրտ օր էր: Պարապմունքներս էի անում, երբ հանկարծ անծանոթ համարով զանգ եկավ: Վերցրի հեռախոսը՝ առանց մտածելու, որ դա հենց այն զանգն էր, որին շատերը երևի անհամբերությամբ էին սպասում, իսկ ես պարապմունքներիս պատճառով գրեթե մոռացել էի դրա մասին: Զանգից պարզվեց, որ անցել եմ վերջին՝ երրորդ փուլ: Վեցիցս ընդամենը երկուսս էինք անցել: Զարմանքը, ուրախությունը, շփոթմունքը խառնվել էին իրար: Մեկ շաբաթից լինելու էր վերջին փորձությունը, որն իր մեջ ներառում էր խմբային աշխատանք, էսսեներ և բոլորիս համար սարսափելի թվացող հարցազրույց: Հոկտեմբերի 18-ն էր, բայց Հրազդանում արդեն ձմեռ էր: Սևան-Հրազդան ճանապարհը ամբողջությամբ սպիտակ էր, ու շարունակ մեծ փաթիլներով ձյուն էր տեղում: Արդեն ինքնավստահությունս սկսել էր վերադառնալ, ու անցնելու ձգտումն էլ դրա հետ մեծանում էր: Լարվածություն էր առաջացել ներսումս, քանի որ հենց երկրորդը ես պետք է մտնեի: Բոլորի պես վախենում է հարցազրույցից: Բայց մթնոլորտը այնքան դրական ու մոտիվացնող էր, որ վախն ու լարվածությունը սենյակ մտնելուն պես վերացան: Ամեն ինչ շատ լավ անցավ, և ժպիտը դեմքիս դուրս եկա այդ սարսափելի թվացող, բայց իրականում ամենադրական լիցքերով լիցքավորված սենյակից: Հարցերը շարունակվեցին նաև դրսում.
-Հը՞ն, ո՞նց էր, ի՞նչ հարցեր էին տալիս, դժվա՞ր էր, խի՞ստ էին…
Ու այդպես շարունակ:

Երևի այդ փուլն էլ հաղթահարեցինք: Դեռ երկար պետք է սպասենք արդյունքներին:Եթե անցնեմ, կարծում եմ կկիսեմ տպավորություններս հենց քո հետ ու կխոսեմ ինքնավստահության անհրաժեշտության մասին:

Ամեն դեպքում ինքնավստահությունը գործի կեսն է:

sofya abrahamyan

Ապերը

Երեկո էր, երբ մեզ հյուր եկավ հայրիկիս ընկերը՝ իր փոքր տղայի ձեռքը բռնած:

Հաճախ փոքրերը չեն կարողանում արտասանել իրենց սեփական անունը. օրինակ ես «թլոշ» էի ու ինքս ինձ Ֆոֆան էի ասում: Այս երեխան նույնպես չէր կարողանում արտասանել իր անունը, բայց հակառակ դրան ինձ նման «թլոշ» չէր: Ուղղակի ուներ իր ստեղծած փոքրիկ աշխարհը:

Նա ուներ շատ գեղեցիկ, խոշոր և կապույտ աչքեր: Իսկ բառե՜րը…

Երբ տեսա, որ արդեն ձանձրանում է հայրիկիս և իր ընկերոջ խոսակցությունից՝ որոշեցի տուն տանել և զբաղեցնել: Ճանապարհին, ի զարմանս ինձ, առաջինը նա խոսեց (չէ՞ որ առաջինը միշտ մեծերն են խոսում).

-Ողջույն, ես Ապերն եմ, իսկ դո՞ւ,-զարմանալի է, և սա ասում է ընդամենը երեք տարեկան երեխան՝ այն էլ գրական հայերենով (սակայն Ապերի իրական անունը Վահրամ է):

-Ախ, Ապե~ր, ես էլ Սոֆյան եմ:

-Չէ՛, դու Աստղիկն ես:

-Աստղի՞կ, ինչի՞:

-Որովհետև բարձրահասակ ես, քեզ նայելուց գլուխս բարձրացնում եմ, համ էլ, որ մթության մեջ ժպտում ես` աստղի պես փայլում ես:

Ի՜նչ հետաքրքիր է, ուրեմն ինձ աստղի նմանեցրին:

Քիչ անց հասանք պատշգամբին, որտեղ տատիկը լվացքն էր փռում:

-Բարև տատիկ, ես Ապերն եմ, բա որտե՞ղ ա պապիկը, ախր, առանց պապիկի տատիկ չի լինում, -վրա հասավ Ապերը:

Տատիկը զարմացած շուռ եկավ, նայեց կապուտաչյա փոքրիկին ու ջերմ ժպիտով ասաց.

-Վա՜յ, բալիկ ջան, պապը ներսում հեռուստացույց ա դիտում:

Ապերը ներս վազեց, հետո հետ նայեց դեպի ինձ ու ասաց.

-Աստղի՜կ, Աստղի՜կ, դուրսը ցուրտ ա, կաթ եմ ուզում:

Ինչ արած, գնացի խոհանոց, ու մինչ ես կաթն էի տաքացնում, Ապերը պապիկի հետ զրույցի էր բռնվել.

-Պապիկ, արդեն ձմեռ ա գալիս, ես էլ նամակ պետք ա գրեմ Ձմեռ Պապին, գիտե՞ս ինչ եմ ուզելու:

-Է՜հ բալիկ ջան, ի՜նչ Ձմեռ Պապ, ես որ քո տարիքին էի՝ սով էր, ու մի կտոր հաց էի ուզում: Ասա տեսնեմ` դո՞ւ ինչ ես ուզում:

-Ես որոշել եմ Ձմեռ Պապ դառնալ, դրա համար էլ խաղալիքներ եմ ուզում ու մորուք, որ մեծանամ, եղնիկները ինձ Լապլանդիա տանեն:

Մինչ Ապերը կաթն էր խմում, եկել էր ժամանակը տուն գնալու, և նա շտապեց, խոստանալով նորից այցելել:

Ապերը իմ տեսած ամենահետաքրքիր երեխան էր:

emanina manukyan

Շենգավիթ

Ես ապրում եմ Շենգավիթում: Միանշանակ լսած կլինեք իր մասին՝ դեռ պահպանողական ոճով ապրողների, բակային կռիվների, անիմաստ ծեծկռտուքների ու այլ շատ բացասական իրադարձությունների մասին: Սակայն ի՞նչ է, մտածում եք, որ դա իրոք այդպե՞ս է:

Բոլորին թվում է, որ Շենգավիթում ապրող յուրաքանչյուրն ունի բառապաշարի մի ձև, որ կոչվում է «ժարգոն»: Գիտեն, թե «քուչում» նստած տղամարդիկ, բացի բլոտից ուրիշ ոչինչ չգիտեն, ու ամենազարմանալին՝ մտածում են, թե ամեն քայլափոխի անպայման մի սև-սև հագած «թզբեհը» ձեռքին մեկին կգտնեն: Ու երբ, հանկարծակի, մի շրջապատում հպարտ-հպարտ ասում եմ, որ ես Շենգավիթից եմ, ապշած հայացքներ են նետում իմ կողմը: Բայց ախր, իրոք, էդ այդպես չի, է: Եկեք` ձեզ բացեմ մեր տարածաշրջանի փոքրիկ գաղտնիքը:

Այդ «քյարթուները» իրականում մի այլ կարգի գժվելու ընկերներ են: Միշտ նեղին հասնող ու օգնող, ընկերոջը երբեք հուսախաբ չանող, ու անգամ, եթե գիշերվա ժամը երեքին զանգես կանչես, երկու րոպե հետո կողքիդ են՝ մեջքիդ հետևում կանգնած: Ու էս ձեր ասած «քյարթուները» «ինտիլիգենտ» էն կենտրոնցի՝ մենակ լավ օրվա ընկերներից հազար անգամ շնորհալի են: Ու իրենք այսպիսի մի առանձնահատկություն ունեն՝ գիտեն, որ կողքի բակից ես, թե նույն շենքից, մեկ է, անվանում են քեզ ՝ «ախպերս», «ընգերս», «խարեբս»: Իսկ էս վերջինը մենակ յուրահատուկներին են ասում՝ էն «ամենաընկերներին»: Չէ, բայց ասենք, ուշադրություն դարձրե՞լ եք միշտ իրենց կողքին խաղացող կլոր բակի Գևորիկին ու Վոլոդիկին, քառակուսի «հայաթի» Գոռին ու Վազգենին:

Ու ամեն էս բակերում պարտադիր ապրում է մի մարդ՝ կլինի կին, թե տղամարդ, եթե ունենա տարօրինակ տեսք, կամ ոչ սովորական հագուկապ, վերջ, ինքն է, էս բակի հայտնիներից է: Օրինակ՝ միշտ գույնզգույն հագնվող այ էն կինը գիժ Լյուբան է, իսկ այ էն ճաղատը, ինքն իրականում կին է, հա՛, անխելք Վարսիկն է: Էն ծեր պապիները, որ նարդի են խաղում, բակի ճանաչված Սողոմոն ու Մամիկոն եղբայրներն են՝ ասում են իրենք դեռ ամուսնացած չեն: Իսկ էդ «ասում են»-ից էլ էնքան շատ է: Մեկն անցնում է, ու կողքինդ նրա մասին էնքան բան կասի, որ կավարտի նրա տան իտալական կախովի առաստաղից:

Ու այսպես, բոլորն իրար գիտեն՝ մեկը մեկին չի սիրում, մյուսը սիրում է: Էդ կապ չունի, քանի դեռ բակերի «ճժերի» խաղի վրա չի ազդում:

Մեկ-մեկ էսպես նստում եմ մեր այգիներից մեկում (հա, մի զարմացեք, էստեղ շատ գեղեցիկ այգիներ կան) ու մտածում սրա մասին: Հա, ախպերս, էս Շենգավիթն է:

Milena Sedrakyan

9-րդից հետո

9-րդից հետո ո՞րտեղ ես շարունակելու:

Թերևս այս տարվա ամենաշատ լսված հարցը, և սրանից հետո շարունակաբար սկսվում է լռության մեկ րոպեն, հաջորդիվ` իմ պատասխանը.

-Չգիտեմ, չեմ որոշել:

Սովորել, սովորել, սովորել, բայց որտե՞ղ սովորել և ի՞նչ:

Եթե հենվենք տրամաբանությանը, ապա միանգամից մտքներիս կգան ավագ դպրոցները: Բայց ավագ դպրոցների մասին ծնողներիս հետ զրուցած մարդիկ սկսել են այսպես.

-Վայ, ավագ դպրոցնե՞րը: Դաս չեն անում, գիրք չեն ստանում, ուսուցից չկա, ամենաշատը 2-3 ժամ, տղաները դասի են գնում մեքենաներով: Դա անցյալ տարի էր: Հիմա չեն էլ գնում, ոստիկանությունն էլ հսկում է անընդհատ, ուրեմն, մի բա կա, չէ՞:

Եվ սրանից հետո պարզապես անհնար է թույլտվություն ստանալ` սովորելու ավագ դպրոցներում, մանավանդ իմ ավանդապաշտ ու խիստ ծնողներից:

Չնայած, կարծում եմ, մեծ մասը լեգենդներ են, բայց…

Լավ, բացառեցինք այս տարբերակը:

Հիմա կասեք` գնա Երևան: Ես էլ եմ համամիտ, բայց համամիտ չեն ինձ համար մտածող, ինձ սիրող ու միշտ պաշտպանել ցանկացող բարեկամներս:

-Միլենա ջան, դու տեսե՞լ ես ոնց են վարում մեքենաները: Դու չես կարողանա անգամ փողոց անցնել: Այդքան գնաս-գաս, իմ սիրուն աղջիկ, կհոգնես, չես էլ կարողանա սովորել:

Դե նորից համաձայնվում եմ: Ատում եմ իմ այս բնավորության գիծը:

Բացառեցինք նաև այս տարբերակը:

Մնաց գյուղը:

-Գյո՞ւղ:

-Այո:

-Գյուղինստիտուտի քոլե՞ջ:

Չէ, չէ, սխալ հասկացաք: Հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ:

Ձեզ հետ միասին երկար-բարակ մտածելուց հետո որոշեցի գնալ գյուղ: Չնայած միայն ես էի խոսում, դուք համեստաբար լռում էիք:

Որոշեցի գնալ Մրգաշատ գյուղ` ուսումս շարունակելու այնտեղ: Գյուղի դպրոցը միջնակարգ է: Ունեմ շատ-շատ ծանոթներ, հայրական գյուղս է, բայց դպրոցը անբարեկարգ վիճակում է գտնվում:

Հիմա դիմում եմ Հայաստանի Հանրապետության Կրթության և գիտության նախարարին՝ Լևոն Մկրտչյանին:

-Հարգելի նախարար, եթե դպրոցները վերադառնային իրենց հին ավանդական համակարգին, գուցե այսօր ես և իմ նման շատերը չլքեին իրեց հարազատ բնակավայրը, թաղամասը` այլ վայրերում ուսումը շարունակելու համար:

Սերը տաղանդ է ծնում

Պատանեկան սերը ստիպեց նրան կյանքին նայել այլ աչքերով: Երգեր ու բանաստեղծություններ գրել, որում արտացոլված են իր երազանքներն ու ապրումները:

Արսեն Սարդարյանը Երևանի պետական համալսարանի միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետի ուսանող է: Սիրում է իր ընտրած մասնագիտությունը, բայց երգարվեստն ավելի շատ է սիրում և ընտրության դեպքում պատրաստ է նույնիսկ փոխել մասնագիտությունը: Ասում է.

-Երգը, կարծես, քեզանից չհեռանալու միջոց լինի:

Առաջին երգը, որը կոչվում է «Որոնում», գրել է 16 տարեկանում: Այդ շրջանում իր ստեղծագործող ընկերների հետ համերգներ է ունեցել մարզերում և զորամասերում: Ծառայության ընթացքում գրել է նաև մի շարք բանաստեղծություններ, որոնցից ամենասիրելին «Չդարձար ընկեր, չդարձար օտարն» է: «Որոնումը» իր հեղինակած միակ երգը չէ: Չնայած նա դեռ 21 տարեկան է, բայց արդեն 8 երգի հեղինակ է: Ապագայից խոսելիս Արսենն ասում է, որ շարունակելու է ստեղծագործել ու երգեր գրել: Ուզում է, որ մարդիկ իր երգերում գտնեն իրենց: Ինքն էլ հենց էդպես է ստեղծագործում. երգերում տեղ են գտնում դրվագներ իր կյանքից: Սերը մղիչ ուժ է հանդիսանում ստեղծագործելիս: Ասում է, երբ սիրահարված է լինում, շատ խենթությունների է գնում: Մի անգամ, երբ սիրահարված էր, ծնվեց հետագայում իր համար ամենասիրելին դարձած երգը:

-Որոշեցի խորամանկել ու մանկական գլխարկ գնեցի բաժնից, որտեղ խորհրդատու էր աշխատում սիրածս աղջիկը: Բայց, ցավոք, հանդիպումը չստացվեց:

Հանդիպումը չստացվեց, բայց ծնվեց մի գեղեցիկ երգ, որը կոչվեց «Մանկական գլխարկ»: Բոլորովին վերջերս էլ ունկնդիր եղանք նրա «Միթե» երգին:

-Արդեն հինգ ամիս կլինի, ինչ չեմ ստեղծագործում: Երևի սիրահարվել է պետք,- ծիծաղելով ասաց Արսենը:

marine ghahramanyan

Արձակուրդները մեզ համար չեն

Ավարտվեց աշնանային արձակուրդների շրջանը: Բայց այս արձակուրդները նախատեսված էին դպրոցականների, ոչ մեր՝ ուսանողներիս համար: Շատ ուսանողներ՝ մանավանդ առաջին կուրսեցիները, անհավես են գնում դասի և դպրոցականներին նայում բարի նախանձով: Իսկ ավելի հին ուսանողները արդեն սովոր են: Բայց ես շատ ուրախ եմ, որ մեզ աշնանային արձակուրդ չի հասնում: Այդպես մի զարմացեք, այո, ուրախ եմ, որ մի շաբաթ տանը պարապ չեմ նստելու, գնալու եմ շատ հարազատ միջավայր, մեկ շաբաթ կարիք չի լինի կարոտելու դասերը, կուրսընկերներիս: Ճիշտ է՝ արդեն հասցրել եմ հոգնել դասերից, և յոթօրյա հանգիստը չէր խանգարի: Բայց երբ գտնվում ես հաճելի միջավայրում, անկախ քեզնից մոռանում ես դասերից հոգնելու մասին: Իսկ սովորելը ոչ մեկիս վնաս չի տալիս, պետք է խելացի լինել՝ նպատակին հասնելու համար: Բոլորն էլ ուզում են լավ մասնագետ դառնալ, իսկ դրա համար պետք է անդադար սովորենք, սովորենք ու էլի սովորենք:

Եկեք չդժգոհենք մեկ շաբաթ ավել դասի գնալուց, որովհետև հաստատ ոչ մեկս չենք տուժում: