Իմ էջը խորագրի արխիվներ

anahit badalyan (kapan)

Ուսուցչուհի եմ

Ես սիրում եմ հանգիստն ակտիվ կազմակերպել ու այն համեմել հագեցած օրերով: Վերջին տարիներին իմ ամառային
արձակուրդներն իմ կամքից անկախ այդ սկզբունքով են ընթանում: Ես աննկարագրելի ուրախ եմ, որ իմ հայրենի
քաղաքում կարողանում եմ անընդհատ հետաքրքիր զբաղմունքներ գտնել ու երբևէ չձանձրանալ: Արդեն երկրորդ
տարին է, ինչ ես Կապանում հանդես եմ գալիս իբրև կամավոր: Ես այստեղի ամերիկյան անկյունում ու նորաբաց
էլեկտրոնային գրադարանում երեխաներին անգլերեն լեզու եմ դասավանդում: Դա անչափ հաճելի ու դուրեկան
զբաղմունք է ինձ համար: Շնորհիվ կամավորության ես անընդհատ սովորում եմ, ուսումնասիրում, փնտրում, որոնում:
Սովորեցնելու համար նախ պիտի անընդմեջ ինքդ սովորես: Ես փորձում եմ ամեն անցնող դասընթացի հետ բարելավել
դասավանդելու իմ մեթոդները, նյութը մատուցելու տեխնիկան, երեխաների հետ շփվելու մշակույթը և այլն: Այդ
փոքրիկներն ինձ անընդհատ նոր դռներ բացելու բանալիներ են տալիս: Նրանցից յուրաքանչյուրը օժտված է
բնավորության այնպիսի գծերով, որոնք բնորոշ են հենց միայն իրենց, և հենց այդ բնավորությունների
բազմազանությունն է, որ առաջ է բերում բոլորին հասանելի ու ընդունելի ձևով ներկայանալու անհրաժեշտություն:
Նորագույն տեխնոլոգիաներն այսօր շատ են օգնում. դասընթացների մեծ մասը ձգտում եմ վարել՝ երեխաներին
տարբեր տեսանյութեր ցուցադրելով: Դրանք մարզում են նրանց ոչ միայն տեսողական հիշողությունը, այլ նաև
լսողությունը, ու ականջը կարծես «ընտելանում» է անգլերենին:

Լուսանկարը՝ Էնն Սթուարթ Լինքի

Լուսանկարը՝ Էնն Սթուարթ Լինքի

Օրեցօր ավելի եմ կապվում աշակերտներիս հետ և
զգում եմ, որ նրանք նույնպես հասցրել են սիրել մեր դասերը ու, ինչո՞ւ ոչ, նաև՝ ինձ: Ամեն անգամ ստուգողական
աշխատանք հանձնարարելիս ուրախանում եմ՝ տեսնելով, որ թեման յուրացրել են: Սիրով և ոգևորությամբ եմ
պատասխանում երեխաների ամենատարբեր հարցերին, ինձ դուր է գալիս, որ նրանք ազատ են ու անկաշկանդ:

Մանուկ հասակում հաճախ եմ երազել ուսուցչուհի դառնալու մասին, բայց մեծանալով հասկացել եմ, որ ծանր գործ է
և ամենևին էլ ինձ համար չէ: Հիմա մեծ հաճույքով եմ դասավանդում երեխաներին, ուրախ եմ, որ կարողանում եմ
ծառայեցնել գիտելիքներս խելացի և ուսումնատենչ երեխաներին: Ամռան շոգն ի վիճակի չեղավ կոտրել նրանց և իմ վճռականությունը, ու մենք ամեն շաբաթ պարապեցինք: Շոգի դեմ մենք մեր մեթոդներն ունեինք. դասերից մեկը կազմակերպեցինք բնության գրկում:

Լուսանկարը՝ Էնն Սթուարթ Լինքի

Լուսանկարը՝ Էնն Սթուարթ Լինքի

Արդեն 10-րդ դասարան եմ, բայց միայն հիմա եմ գիտակցում ուսուցչի գործի պատասխանատվությունն ու
կարևորությունը: Ու այս ամենի հետ մեկտեղ բախվել եմ մի պարզ ճշմարտության. ուսուցչի գործը ծանր ու խրթին չէ,
այլ՝ հաճելի և պատասխանատու: Եթե դու սիրով ես անում այն, ապա ծանրությունը վերածվում է թեթևության և
հաճույքի, իսկ դժվարությունը՝ պատասխանատվության:

vahe stepanyan

Նամակներ Մալիշկայից

Նամակ 1

Բարև: Երկար ժամանակ չենք խոսել: Շատ երկար: Ինձ թվում է մի 5 կամ 6 տարի: Չնայած մենք էդ ժամանակ էլ չէինք խոսում տենց: Դիմագծերդ վաղուց մոռացել եմ: Կներես, բայց անունդ էլ չեմ հիշում: Լավ կլինես, էլի: Մենակ հիշում էի, որ քո բոլոր վաֆլիները ես էի ուտում: Չեմ ասի՝ որտեղ: Մարդ ես, մեկ էլ էս թուղթը հասավ քեզ, ու հիշեցիր: Դու ինձ համար ասեմ՝ ով էիր: Երևի ոչ մեկը: Ուղղակի էն կողքի սեղանի աղջիկը, ով իր վաֆլիները ինձ էր տալիս: Էն էլ երևի տալիս էիր, որովհետև վաֆլի չես սիրում: Թե ինչի քեզ հանկարծ հիշեցի, չգիտեմ: Հենց նենց: Նենց էլ սիրուն անուն էր անունդ, ափսոս չեմ հիշում…

Նամակ 2

Բարլուս: Քեզ էլ եմ հիշել չզարմանաս: Իսկի կհիշե՞ս, որ ժամանակին լավ ընկերներ էինք: Դժվար: Ախր, էնքան վաղուցվա բան ա: Քեզ մեկ-մեկ տեսնում եմ: Փոխվել ես: Լավ չի: Առաջ ավելի լավն էիր: Ափսոս: Վատ ընկերներ չէինք:

Նամակ 3

Բարև: Դու լավ մարդ չես դառնա: Երևի քո հանդեպ իմ միակ զգացմունքը էդ հեգնական խիղճն ա: Ինձ մի վստահիր: Չեմ հիշում, թե որ գրքում եմ կարդացել, ասում էր՝ ամեն փայլուն մետաղ ոսկի չի: Քո մասին ա: Մի օր կմնաս մենակ ու կդառնաս մարդ, ում ոչ ոք չի հարգում: Գործերիդ արժանի ես: Առայժմ: Լավ մնա:

Նամակ 4

Կներես: Ես քեզ մոտ չեմ գալիս: Հիշում եմ քեզ: Ամեն օր չէ, բայց միշտ հիշում եմ: Ես դեռ շատ էի փոքր: Բան չեմ հիշում: Բացի դրանից, թե ոնց էիր ամեն ստից բանից նեղանում: Գիտեմ, որ ինձ շատ-շատ ես սիրում: Ես էլ քեզ: Վերջում թերևս կհանդիպենք:

Նամակ 5

Գրողը քեզ տանի: Քո պատճառով ես ինձ աշխարհի ամենավերջին մարդն եմ զգում: Ու ոչ մեկն էլ չիմացավ, որ իմ ամենամոտ բարեկամը դու էիր: Ներել ես, չէ՞ ինձ: Քո տեղը ես հոգացել եմ: Հարմա՞ր ա:

Նամակ 6

Ըմ: Երևի դու սա չես տեսնի կյանքում: Բայց եթե տեսար, դու հնարավոր է՝ հիմա քեզ ես փնտրում էստեղ: Գտար, էլի: Հա քո մասին ա, քո: Բարև: Լա՞վ ես: Դժվար թե: Լա՞վ եմ: Չէ հա: Ես ամեն ինչ ասել եմ: Ոչ մի բան չկա ուրիշ: Մենակ թե, միևնույն է, ամեն ինչ վատ է: Լավ մնա: Չնայած դու դժվար լավ լինես, որ մնաս…

Նամակ 7

Ահագին փոխվել ես: Շատերի համար՝ երևի դեպի լավը: Իսկ շատերի համար լավը դա բոլորին նմանն ա: Բայց դա հեչ էլ լավ չի:

Նամակ 8

Քե՞զ ինչի հիշեցի: Հա, վայ, հարց ունեմ: Ո՞նց ես էդ աղմուկի մեջ հեռախոսով խոսացածը լսում՝ հերիք չի, մի հատ էլ  ինչ-որ բան պայմանավորվում: Զարմանում եմ:

Նամակ 9

Հա, է: Մեկ-մեկ հիշում եմ: Հիշում եմ, որ հասկանամ՝ հասունանում եմ, էլի: Քեզ բան չասելը էդ իմ ամենալավ որոշումներից ա: Շնորհակալ եմ: Կասես՝ ինչի՞, ու էն քո տխմար հայացքով կնայես թղթին: Հեչ: Խելքիդ բանը չի:

Նամակ 10

Մենք իրար չգիտենք: Գաղափար չունեմ անունդ ինչ ա: Դեմքդ էլ նորմալ չեմ տեսել: Չեմ էլ ուզում իմանալ: Բայց եթե քո մեջ մի գրամ մարդկություն կա, էդ անտեր օձիքդ դզի, էլի: Թե չէ հաջորդ անգամ տեսա՝ ասելու եմ քեզ արդեն: Կարո՞ղ ա դիտմամբ ես անում: Հը՞:

***
Էս թերթերը գտա, մորս ասած, «խոզանոց» դարակից: Մի տեսակ չեմ հիշում, որ նման բաներ եմ գրել: Բայց իմ ձեռագիրն ա ոնց որ: Տեսնես՝ ինչի՞ ժամանակին տերերին չեմ տվել: Հիմա որ ընդհանրապես գաղափար չունեմ, թե որն ումն է: Դե լավ, էն վաֆլի տվող աղջկան հիշեցի: Ու էլի մի երկու հոգու:

lida armenakyan

Ես հումանիտար եմ

Բարև, ես հումանիտար եմ:

Եթե դու կարծում ես, որ ես բացարձակ գլուխ չեմ հանում մաթեմից կամ տեղյակ չեմ, թե ինչեր են գուանինը, ադենինը, ցիտոզինն ու թիմինը, շտապեմ քեզ հիասթափեցնել:

Ես հումանիտար եմ ու շատ եմ սիրում մաթեմատիկան: Բոլոր շանսերն ունեի՝ մաթեմատիկոս դառնալու, բայց ցանկություն չունեի: Ես սիրում եմ ժամերով նստել ու մի խնդրի շուրջ մտածել, գտնել մեկից ավելի լուծումներ: Սիրում էի նաև Միլուշի հետ փորձել իր տնայինները լուծել ու դասարանում էլ սիրում էի ուսուցչիս հետ լուծման լավ տարբերակներ մտածել: Ու մինչև հիմա էլ սիրում եմ տանը նստել, 1-ին 1 գումարել ու ստանալ 3:

Կենսաբանություն ու քիմիա առարկաները առհասարակ չէի սիրում, բայց դպրոցում դրանք չսովորելու ոչ մի տարբերակ չունեի: Իրականում մինչև հիմա էլ հիշում եմ սովորածներս: Դե էն ամենակարևորները, որ հաստատ:
Ֆիզիկան ուղղակի պաշտում էի: Չափազանց շատ էի հավանում էդ առարկան: Անգամ ավագ դպրոցում, երբ հումանիտար պատմական հոսքում էի, տանը ֆիզիկա էի բզբզում: Բայց ես հումանիտար եմ:

Անկեղծ ասած, ժամանակի, տարիքի ու նախասիրությունների հետ հասկացա, որ հոգով հումանիտար եմ, որ ես չեմ ուզում մասնագիտությամբ բժիշկ լինել կամ հաշվապահ աշխատել:

Լսիր, կներես, չգիտեմ՝ համեստությունս որտեղ եմ թողել, բայց ես հիանալի հասկանում եմ տեխնիկայից, ունեմ նորմալ ու հլը մի բան էլ նորմալից մի քիչ ավելի լավ տրամաբանություն, կարողանում եմ շատ արագ եռանիշ թվերից երկնիշ թվեր հանել մտովի ու ճիշտ պատասխան ստանալ, չնայած նրան, որ ես հումանիտար եմ: Ուրեմն կորցրու էն կարծրատիպդ, թե մենք՝ հումանիտարներս, զբաղվում ենք ինչ-որ անիմաստ բաներով ու էս կյանքից բան չենք հասկանում:

Հարգելիս, ախր, մենք նույն հարթության վրա ենք գտնվում: Գրկում եմ քեզ ու հիշեցնում, որ ես հումանիտար եմ, բայց համ մաթեմատիկներին եմ շատ սիրում, համ էլ բնագիտականներին:

Լավ մնա:

Astghik Hunanyan vayots dzor

Միթրես ու մի քիչ էլ բողոք

Ժամը 11-ն էր, օրը՝ ամառ (դե, ներեցեք, որ օրը չեմ հիշում, ո՞ր մի աշակերտը ամռանը կիմանա, թե ամսի քանիսն է): Մալիշկայի կարմիր ավտոբուսը դըխկդըխկալով հասավ Եղեգնաձոր. Շահբազյան Անիին էր բերում:

Մի քանի օր առաջ…

-Ան, արի ճամբար ման գանք, գնանք, մենակ թե դուրս գանք տանից, մեռա արդեն պարապությունից ու կինոներ նայելուց:

-Արի, ես ոչ մի ճամբար չեմ գտել, հլը դու նայի:

-Ահ, ես էլ չեմ գտնում, լսի, արի մենք ամառային, դպրոցական ճամբար կազմակերպենք:

-Ա՜, ճիշտ ես ասում:

-Ան, դու կխոսես, ես կնկարեմ… Հլը մի րոպե, արի կինո նկարենք, ես մի քանի հատ գաղափար ունեմ:

Լավ, մնացած մասն անհետաքրքիր է: Խումբ կազմեցինք, անունն էլ դրեցինք «Միթրես» («սեր թիմ» բառի շրջված տարբերակն ա, էլի): Դե, արդեն նշեցի, մի քանի օր հետո Անին եկավ Եղեգնաձոր, իմ «չխկլիկ» հեռախոսով վիդեոռեպորտաժ էինք որոշել նկարել: Պետք է շրջեինք մի քանի գյուղերով ու մարդկանց հարցուփորձ անեինք, թե ինչպես են դիմանում շոգին: Շոգ-ճառաքին ամբողջ Եղեգնաձորով մի քանի պտույտ արեցինք ու ում տեսանք՝ նկարեցինք: Դե, էլ չասեմ՝ քանի անգամ մերժվեցինք, մեկը, թե բա՝ ես անգրագետ մարդ եմ, ես չեմ կարա խոսամ, մյուսը՝ վայ չեմ դիմանում, շոգ ա, թողեք գնամ, շատերն էլ՝ երեխա գտեք, նկարեք, ինձնից ի՞նչ եք ուզում: Մի կնոջ էլ ժամերով կանգնել բացատրում էինք՝ ռեպորտաժն ու վիդեոն ինչեր են: Վատ բաների հետ լավն էլ եղավ, մի տղայի հարցրինք, մի քանի բառ ասաց, հետո էլ մեզ երկու տոպրակ ադի-բուդի հյուրասիրեց, գոհ-գոհ կերանք, գնացինք մեր տուն:

Մյուս այցը Մալիշկան էր: Չեմ եկել մենակ պատմելու՝ ինչ արեցինք, ոնց արեցինք, մի քիչ էլ բողոքել եմ ուզում: Ես սկսեցի սիրել Մալիշկայի հյուրասիրությունը, ժպիտները, մեկը մյուսից լավն էին: Անծանոթ մարդը քեզ փողոցում տեսնում էր, բարև էիր տալիս, էնքան ջերմ էր խոսում, մի բան էլ հրավիրում էր իրենց տուն: Հրավիրելը որն ա, է, ամբողջ ուժով ջանում էր համոզել, որ գնանք, մի գավաթ սուրճ խմենք իր հետ, ու այդպես գրեթե բոլորը: Հասկանո՞ւմ եք, նրանք այնքան մենակ են եղել երկար ժամանակ, որ իրոք ինչ-որ մեկի հետ խոսելու կարիք ունեն: Ու դա էն դեպքում, երբ Մալիշկան 5000 բնակչություն ունի, բայց ընդհանրապես չէիր ասի, որ այդպես է. դատարկ էին փողոցները, տները: Հավատացեք՝ պատճառը ոչ շոգն ա, ոչ էլ ցուրտը, ինքներդ էլ գիտեք՝ դրան ինչ են անվանում: Կամ Մալիշկան, որ համարվում է Հայաստանի երկրորդ ամենամեծ գյուղը, ոչ մի խանութ չունի: Մեկը, որ երևի մեր թաղի խանութից էլ փոքր էր, չէր աշխատում, իսկ մյուսը, որ գյուղի մյուս ծայրում էր, ոչ մի բանի պիտանի չէր, իսկ ես դեռ իմ քաղաքից էի բողոքում:

Անիի տատիկն էլ ամեն կերպ ուզում էր մեզ ջեմով մածուն կերակրելուց հետո միայն նոր բաց թողնել: Իսկ երեխաները իրենց գյուղի բարբառը չէին սիրում, շատ երեխաներ էլ ուղղակի չէին կարողանում բարբառով խոսել, ես էի իրենց սովորեցնում, որ բարբառով պատմեն շոգի մասին (դե, մեր տանը բոլորը բարբառով են խոսում, ես էլ լավ գիտեմ): Վերջում էլ պարզվեց՝ ես էլ եմ հայրական կողմից արմատներով մալիշկեցի, տատս ասում ա՝ մալիշկեցու ծոռ ես դու:

Երրորդ կանգառն Արփին էր: Դե, Արփին, քանի որ ոչ ինձ էր լավ ծանոթ, ոչ էլ Անիին, իմ ծանոթը՝ Աշոտը, պետք է մեզ ման տար: Ինքն էլ իր հերթին իր ընկերոջն էր բերել, որի անունը չեմ հիշում: Էդ խեղճերը ամբողջ օրը մեզ հետ ման եկան, մի լավ օգնեցին՝ շոգից վառվելով: Մարդ էինք փնտրում՝ գոնե մի քանի բառ ասեր, ոչ ոք չէր ցանկանում խոսել: Արփիում էլ մի բան եղավ, որն ինձ մտածմունքի մեջ գցեց: Երբ մի տուն մտանք, մի 80-ին մոտ տատիկ էր նստած բակում: Մեզ տեսնելուն պես սկսեց բարձր ձայնով լացել, գոռալ, ինչ-որ անհասկանալի բառեր ասել: Ինչքան հասկացա, ասում էր՝ թողեք, թողեք մեռնեմ, թե ինչ, արագ դուրս եկանք, չեք էլ պատկերացնի՝ ինչպես էինք վախեցել: Անին էլ գլխարկը մոռացել էր երթուղայինի մեջ: Մինչև ծանոթներ խառնելով վարորդին գտանք, օրվա կեսն անցավ: Ինչևէ, մնում էր մեր ֆիլմի «պերեբիվկան» նկարեինք ու գնայինք հարևանիս՝ Լիպարիտի մոտ, որ մեզ մոնտաժ անել սովորեցներ (դե, մասնագիտությամբ դոկումենտալիստ է, մեզ էլ ահագին բան սովորեցրեց, թե՛ ֆոտոների, թե՛ ֆիլմերի և թե՛ 300 սպարտացիների մասին): Ռեպորտաժը նկարեցինք, մոնտաժն արեցինք, վերնագիրն էլ դրեցինք՝ «Շոգի հետքերով»: Մի խոսքով՝ կյանքիս ամենախառը օրերն էին: Իսկ տատիկս ամբողջ ազգին պատմում ա.

-Իմ թոռը ռեժիսոր ու նկարող ի տառե, տույ կտսնաք՝ շատ առաջ ի էթալու:

Հ.գ. Եթե չեք դիտել մեր վիդեոռեպորտաժը, դիտեք, Անին վայրկյանը մեկ մտնում ու ստուգում է դիտումների քանակը: Ահա հղումը.

Ես ու Անին իրար երաժշտական դպրոցից ենք ճանաչում, ու մեղմ ասած, ատում էինք իրար, իսկ հիմա մեր տանն անգամ հաց ենք ուտում միասին: 17.am-ը հրաշքնե՜ր է գործում:

Սա ի՞նչ է

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Լուսանկարը՝ Մարիամ Տոնոյանի

Թեոդոր Ադորնոն ասում էր, որ բոլոր երեխաները փիլիսոփաներ են: Ինչո՞ւ: Որովհետև երեխաները սիրում են հարցեր տալ այնքան, մինչև իրենց հարցին պատասխան գտնել լինի:

-Պա՛պ, ի՞նչ է սա:
-Ավտոմեքենա:
-Ինչի՞ համար է ավտոմեքենան:
-Ավտոմեքենայով կտրում-անցնում են հազարավոր կիլոմետրեր:
-Իսկ ի՞նչ է կիլոմետրը:
-Դա չափման միավոր է, որով չափում են տարածությունը:
-Պա՛պ, իսկ ի՞նչ է տարածությունը:
Ա՜յ քեզ հարց… Տարածության ընկալումը երեխային հասանելի բացատրելու համար պետք է առնվազն փիլիսոփա լինել:
Փորձե՞նք խաղալ փոքրիկների երևակայության հետ:
-Հակո՛բ, ի՞նչ է սա:
-Ծղրիդ:
-Ի՞նչ է ծղրիդը:
-Ծխող միջատ:
-Իսկ ի՞նչ է ծխում այդ միջատը:
-Չգիտե՞ս, ծղոտ է ծխում:
-Ի՞նչ գիտես:
-Ծխախոտը ես եմ վառել: Ափսոս՝ բաց թողեցի ձեռքիցս, թե չէ ցույց կտայի:
-Իսկ ինչպե՞ս են ծղրիդ բռնում:
-Ուշադիր նայիր խոտերին, այ այսպես, պարզում ես ձեռքդ, հենց նկատես ծղրիդին, ձեռքդ կմոտեցնես ու արագ կփակես:
-Հետո՞:
-Հետո մի փոքր կբացես ձեռքդ: Եթե ծղրիդը ձեռքումդ է, ուրեմն բռնել ես, եթե չէ՝ փորձիր նորից:
Գուցե ես իմ կյանքի փորձառության վրա հիմնված որոշակի պատկերացումներ ունեմ՝ վերացական հարցեր տալու կարողությամբ մրցելու փոքրիկի հետ:
-Գորտ բռնել գիտե՞ս,- հանկարծ հարցրեց թերահավատորեն,- ես քեզ կսովորեցնեմ:
Մեկ-երկու անհաջող փորձ, և ահա գորտը նրա ձեռքերում է:
Իրոք որ, փոքրիկներն ամենալավ փիլիսոփաներն են: Իզուր չէ, որ ամենափիլիսոփայական բովանդակությամբ գիրքը՝ «Փոքրիկ իշխանը», գրված է փոքրիկների համար հասանելի, բայց և մեծահասակների համար խորիմաստ ոճով:

Լուսանկարը՝ Ամալյա Հարությունյանի

Երևանից 60 կիլոմետր այն կողմ

Երբ հոգնում ես երևանյան միապաղաղ առօրյայից ու առաջին միտքդ փախչելն է լինում, դու գտնում ես մի հարմար տեղ, որտեղ մտքերդ կհանգստանան: Ես գտել եմ այդ վայրը: Դեռ մանկուց ամեն տարի ամռանը գալիս եմ Ապարան: Էստեղ շատ բարեկամներ ունենք, ու առօրյաս միշտ էլ հագեցած է անցնում: Բայց այս անգամ ամեն ինչ ուրիշ էր: Ձեռքումս ֆոտոխցիկ կար, ու ամենահասարակ լվացքը ամենագեղեցիկն էր թվում: Արդեն պատմել եմ այն տան մասին, որտեղ անցել է մանկությունս: Լուսանկարելով ամեն մի անկյունը՝ ես վերհիշում էի անցած օրերը:

Մի շաբաթը բավական է դառնում, որ ես սիրեմ ու սկսեմ կարոտել ամենահին լուսամուտը, ամենաշատ ծակծկող խոտերը, ամենաքարքարոտ ճանապարհները, ամենահետաքրքիր երկինքը, ամենավառ լվացքները, ամենապայծառ երեխաներին ու ամենալուսավոր մարդկանց:

gohar zaqaryan

Մեր մյուս հարստությունը

-…Հորքուրի պատկերն ա, է, շա՜տ նման ա,  մեր երկրորդ Լուսինեն ա… 

Այս խոսքերը մանկուց եմ լսել: Դեռ փոքրիկ երեխա էի, երբ մեր տուն հյուրեր էին գալիս, կամ մենք էինք հյուր գնում` միշտ ասում էին, որ արտաքինով հորաքրոջս եմ նման, անգամ ինձ հաճախ Լուսինե էին անվանում և վերջում անպայման ավելացնում էին` հուսանք նրա նման լավ կսովորի և բարձունքների կհասնի:

Երբ առաջին անգամ գնացի դպրոց, ինձ մոտեցավ մի տատիկ և ասաց.

-Վա՜յ, էս իմ պուճուր Լուսինեն ա, է՜ս ինչ նման ա, բայց դու, Գոհարիկ ջան, պետք ա հորքուրիդ նման փայլուն սովորես, որ քեզնով էլ էնքան հպարտանանք, ինչքան մեր Լուսինեով:

Երբ նա գնաց, մայրիկին հարցրի, թե ո՞վ էր, և նա պատմեց, որ հորաքրոջս դասղեկն է եղել և շատ է սիրել ու հպարտացել նրանով:

Երբ դեռ փոքր էի, չէի հասկանում, թե ինչով եմ նման հորաքրոջս, բայց հիմա հասկանում եմ և հպարտանում, որ նման եմ նրան:

Նա մեր դպրոցի, մեր գյուղի պատիվն ու հպարտությունն է եղել, մեր դպրոցի ամենալավ սովորող աշակերտուհիներից մեկը, և հաղթել է մի շարք մրցույթներում և հանրապետական օլիմպիադաներում: Պատկերացրեք, թե ինչ մեծ պատիվ է ինձ համար, երբ ինձ համեմատում են նրա հետ:

Հորաքույրս և նրա ընտանիքը արտերկրում են ապրում և մեզ շատ ուշ-ուշ են այցելում: Շատ եմ կարոտում նրանց: Հիշում եմ մեր կատակներն ու հաճելի հուշերը: Հիշում եմ և ժպտում…

anahit badalyan (kapan)

Գործելու արվեստը

Աշխարհի ամենակախարդական ձեռքերը իմ տատիկին են պատկանում: Նրա ոսկե ձեռքերով են գործվում իմ ձմեռային գուլպաներն ու տաքուկ ժիլետները: Դե, իհարկե, այդ ձեռքերը լավագույնը համարելու էլի պատճառներ կան, բայց այսօր, թերևս, կխոսեմ միայն դրանցով ստեղծված գործվածքների մասին:

Իմ ամբողջ մանկությունն անցել է տատիկիս գրկում: Ես մեծացել եմ նրա պատմած «Կարմիր գլխարկի» ու նրա երգած երգերի ներքո: Մանկության իմ ամենասիրուն հուշը հենց նա է՝ տատիկս: Երբ ձմեռ էր լինում, այն աստիճանի ցուրտ, որ վերմակի տակ տաքանալն անգամ դժվար էր թվում, միանգամից վազում էի տատիկիս տուն, որ ջերմանամ պապիկիս վառած վառարանի մոտ: Մեր տանն էլ էր տաք, բայց ես հենց այդ վառարանն էի ուզում, հենց այդ մեկը, որ տասը րոպեն մեկ «թարմացվում» էր փայտերի նոր կույտով, բայց ամենևին էլ ոչ այն պատճառով, որ չափազանց ցուրտ էր, այլ նրա համար, որ ես էի այնտեղ: Պապիկս ասում էր. «Խոխան մրսե վեչ» (երեխան չմրսի): Եվ հիմա էլ է այդպես: Քիչ է մնում ամռանն էլ վառարանը վառեն ու ինձ նստեցնեն անմիջապես դրա հարևանությամբ: Իսկ ես լուռ ու հնազանդ կնստեմ այնքան, մինչև այտերս կարմրեն, ու պապիկս ինքն ասի՝ վեր կաց վառարանի մոտից, թե չէ կվառվես:

Այս ջերմ ու խաղաղ երեկոներն ինձ այդ աստիճան երանելի չէին թվա, եթե տատիկս, ակնոցն աչքերին, հայացքը մերթընդմերթ հեռուստացույցին հառելով, շյուղերը բռնած, անընդմեջ ձեռքերը չաշխատեցներ: Ու երկու օր շարունակ ձեռքերը շարժելով՝ ամեն անգամ մի նոր գլուխգործոց էր ստեղծում: Նրա գործած գուլպաներն ու ժիլետները առաջինը ինձ են բաժին հասնում, հետո միայն՝ մյուսներին: Նախ ես կհագնեմ այդ ժիլետը, հետո՝ գուլպաները, ապա կվազեմ վառարանի մոտ, որ հանկարծ չմրսեմ: Ահա այսպես է լինում ամեն անգամ, երբ ես տատիկիս տանն եմ լինում:

Մի օր ասացի.

-Տա՛տ, էդ ո՞նց է լինում, որ դու էդպես արագ կարողանում ես և՛ ձեռքերդ շարժել, և՛ հեռուստացույց դիտել:

-Ձեռքերս արդեն վարժվել են,- ամենաքնքուշ ձայնով պատասխանում է տատիկս:

-Ինձ էլ կսովորեցնե՞ս,- հետաքրքրվում եմ ես:

-Արի՛:

Եթե անգամ ես թելերի մի ամբողջ կծիկ փչացնեի, ու այդպես էլ բան դուրս չգար, միևնույն է՝ տատիկս արագ կվերցներ, իր կախարդական հնարքներով կարգի կբերեր ու «կվերակենդանացներ» իմ ապագա գուլպաները: Բայց ես ընդունակ երեխա էի, արագ յուրացրի:

-Սկզբում բռնում ես ճաղերը, դրանցից մեկը անշարժ ես պահում: Դա հենց այն մեկն է, որի վրա կառուցվելու է քո գործվածքը, հետո աշխատեցնում ես մյուս ճաղն ու գործի դնում թելերը,- ամենայն ոգևորվածությամբ բացատրում էր տատիկս,- դե, վերցրու, ինքդ փորձիր:

Գուցե մեկ այլ դեպքում համարձակությունս չներեր, բայց կողքիս տատիկս էր նստած՝ աշխարհի ամենաներողամիտ ու բարի արարածը, ում համար իմ ամենաաններելի չարաճճիությունն անգամ արդարացված էր:

Փորձեցի գործել, ստացվե՜ց: Շատ ուրախ էի: Կլանվեցի, տարվեցի գործելով ու մեկ օրում մի հաստ թևնոց գործեցի ինձ համար: Տատիկս սովորեցրեց «աբադոկներ» գործել: Սկզբի համար լավ էր: Ես լավ աշակերտ էի, տատիկս էլ գոհ էր: Ես աշխարհի ամենաերջանիկ թոռնիկն եմ:

-Լավ եմ, չէ՞, գործում, տա՜տ…

elada petrosyan

Տասնյոթերի շքերթ

Դժվար այսպիսի համընկնում լինի երբևէ, երբ 2017 թվականի օգոստոսի 17-ին դառնում ես 17 տարեկան ու 17.am-ի թղթակից ես: Այ, սա իսկապես «գոլդ» է և կրկնակի տոն ինձ համար, քանի որ ուղիղ մեկ տարի առաջ էր, երբ անսպասելի ներխուժեցի 17.am-ի ներաշխարհ: Վախվորած աչքերով նայում էի «Մանանա» կենտրոնի տնօրենին, քանի որ ինձ թվում էր, որ նա էլ բոլոր տնօրենների նման պետք է ջղայն լինի: Բայց երբ սկսեց զրուցել ինձ հետ, կարծես մի փոքր թեթևացա, սիրտս ընկավ տեղը, աչքերս փայլեցին և մտածեցի, որ վերջ՝ արդեն ես այս ընտանիքի անդամ եմ:

Վախեր կային. դեռ չգիտեի, թե ինչ է լրագրությունը: Այդ հարցում ինձ օգնեց Շուշանը: Նա մանրակրկիտ բացատրում էր ինձ լրագրությանը վերաբերող բոլոր մանրամասնությունները: Դե, ես էլ խելոք լսողի դերում էի: Պատկերացնո՞ւմ եք՝ այնքան էր խոսել Շուշանը, որ կոկորդը չորացել էր, չէր կարողանում այլևս խոսել: Այդ դասերից հետո, բնականաբար, մենք բաժանվեցինք իրարից, բայց ես պարտաճանաչ կերպով նյութեր էի գրում, հարցազրույցներ անում, գնալով ավելի ու ավելի էի հմտանում և խորանում այս բնագավառում: Այսպես, մի շարք նյութեր գրելուց հետո՝ ես անսպասելի կերպով հայտնվեցի 100 լավագույն պատանի թղթակիցների շարքում: Դրանից հետո էլ ավելի մեծ ոգևորությամբ սկսեցի աշխատել… Այս ամենի հետ էլ որոշում էի, թե ապագայում ինչ պետք է դառնամ: Կողքից մարդիկ ինձ ասում էին. «Միանգամից լրագրող դարձիր, պրծնենք, գնա», «Հիմա ինչ անում ես՝ արա, բայց հանկարծ լրագրող չդառնաս, շատ վտանգավոր գործ ա»:

Այս երկու տարբեր կարծիքներն ինձ շփոթության մեջ էին գցում, և կատակով ասում էի՝ անգամ ես իմ մեռնելու օրը գիտեմ, բայց մոտավոր չգիտեմ, թե ինչ մասնագիտություն եմ ընտրելու, և արդեն ամեն կարծիքից և մտքից հոգնած՝ ծնողներիս հետ որոշեցի՝ վե՛րջ, ես պետք է լրագրող դառնամ, և դա ընդհանրապես վտանգավոր գործ չէ: Բացի դա էլ՝ ես լրագրության բոլոր գործընթացները կատարում եմ սիրով, 17.am-ի շնորհիվ էլ դարձել եմ էլ ավելի զրուցասեր և հետաքրքրասեր, կարող եմ վստահ ասել, որ իմ բնավորությունը փոխվել է 180 աստիճանով: Առաջ խուսափում էի մարդկանց հետ զրույցի բռնվելուց և չէի էլ կարող պատկերացնել, թե ինչ է սպասվում ինձ ապագայում, մտքիս ծայրով էլ չէր անցնում, որ այսօր կարող եմ ցանկություն հայտնել լրագրող դառնալ: Շնորհակալ եմ, «Մանանա» թիմ: