Սովորական մարդիկ չեն լինում: Մենք դա չենք տեսնում, բայց ամեն մեկս մեր ներկայությամբ այս աշխարհը դարձնում ենք ուրիշ: Այդ մարդկանցից է Արմիկ տատը, ում ես հանդիպեցի նկարահանման ժամանակ: Իրենց մասին չեն գրում, չեն խոսում, որովհետև թվում է, թե նրանք հեչ «կարևոր չեն », բայց իրանք են էս աշխարհի խիղճը, աղոթքը: Գյումուշցի էր, ավելի ճիշտ՝ չարենցավանցի, բայց Գյումուշի բնակիչ էր դառնում ամռանը:
Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի
Մեծ հավատով կին էր: Ամուսնու հետ եկել էին այդ գյուղ, մի փոքրիկ տնակ կառուցել, բոստան-մոստան դրել ու ապրել: Տատի համար աշխարհի կենտրոնը իր բաղչեն էր: Հպարտանում էր 300 տարեկան մի ծառով, որը բոստանի կենտրոնում էր: Տան մոտ էր գտնվում Սբ. Թադեոս եկեղեցին: Այդ եկեղեցին էր Արմիկ տատի հոգու «հանգստյան գոտին»: Պաշտում էր Թադեոսին:
-Ես մեռնեմ Թադեոսի զորությանը, իմ փրկիչն ա, իմ հավատն ա, իմ ամեն ինչն ա…
Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի
Տատի աչքերը խորն էին: Տարիների պատմություն կար դրանց մեջ: Հավատն ու վախը Աստծո հանդեպ երևում էր ամեն մի բառից: Ամեն կիրակի գալիս էր Սբ. Թադեոս, խունկ ծխում, մոմ վառում, մաքրում կիսաքանդ եկեղեցին ու աղոթում:
Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի
Հա, ի դեպ, աղոթքները թղթի վրա գրած ուներ, որ կիրակի օրերին նստեր եկեղեցու քարի վրա ու կարդար: Դեռ մանկուց աստվածապաշտ է եղել:
-Էն վախտ, որ Երևանի աղջիկ էի, Սուրբ Սարգսին էի հավատում:
Հաց էր թխել՝ «դուխովկով», մատներդ էլ հետը կուտեիր: Մտածում էի, որ մեծ տարիքում ավելի շատ ուշադրություն կարիք են ունենում, ու մենակությունը լավ բան չի, բայց հետո հասկացա, որ Արմիկ տատիկին իր բնությունից ու եկեղեցուց կտրել պետք չի:
Լուսանկարը` Անուշ Մկրտչյանի
Բակում ծլող ամեն մի թփի բացվելու պես տատն էլ էր ջահելանում, ու ոնց ինքն էր կապված այդ բնությանը, էնպես էլ այդ բնությունն էր անբաժան իր «արև»-ից:
Դասընթացը վերաբերում էր օպերատրությանը և ֆիլմեր ու տեսանյութեր նկարելուն: Սկզբում ծանոթացանք տեսախցիկի հետ: Հետո բացահայտեցինք որակյալ տեսագրություններ անելու գաղտնիքները: Օրինակ՝ դուք գիտե՞ք, որ տեսանյութի մեկ վայրկյանը հիմնականում ներառում է քսանհինգից-քսանվեց ֆոտո: Կամ, որ որակյալ վիդեո ստանալու համար պետք է օբյեկտը «նշանառության» տակ պահել ամենաքիչը տասը վայրկյան: Չմտածեք, թե մենք խոսում էինք միայն օպերատրության մասին, չէ որ թե՛ ֆոտոն, թե՛ տեսանյութերը և թե՛ լրագրությունը սերտ կապված են միմյանց: Երբեմն պարոն Դավիթն օգտագործում էր աշխատանքային տերմիններ: Երեխաներից ոմանք հասկանում էին, ոմանք նայում իրար երեսի ու թոթվում ուսերը: Սակայն մեր ոչ մի շարժում չէր վրիպում տիկին Ռուզանի աչքից: Նա ընդհատում էր դասն ու ասում.
Դասընթացը նման չէր սովորական, դպրոցներում անցկացվող դասերին, քանի որ բոլորը միջամտում էին, բերում էին իրենց օրինակները, զուգահեռներ էին անցկացվում ֆոտոյի և վիդեոյի միջև: Մասնագետներից յուրաքանչյուրը իր իսկ օրինակով փորձում էր ավելի հասանելի դաձնել մեր ստացած տեղեկությունները: Վերջում մեր գիտելիքները ամրապնդեցինք փորձով: Երեխաներից մի քանիսը պարոն Դավիթի օգնությամբ նկարահանեցին մեր բանավեճերն ու քննարկումները: Երեխաներն ասում են, որ սկզբում պարոն Դավիթն անընդհատ ուղղումներ էր անում, իսկ վերջում ասաց, որ համեմատաբար լավ է ստացվում: Գրեթե անցանք ևս մեկ փուլ, որն ավելացրեց մեր հետաքրքրությունները ֆիլմերի ու դրանց նկարահնման ընթացքի նկատմամբ:
Ուռա՜, լույսը բացվեց, զարթուցիչը զնգաց և գրեթե բոլորս գնացինք մարզասրահ: Գնացինք և օգտվեցինք մարզասրահի բոլոր բարիքներից: Բնականաբար, գտնվեցին մի քանիսը, որ ավելի շուտ գնացին մարզասրահ և հասցրին մարզվելու հետ մեկտեղ նաև կատակել ու զվարճանալ: Այնուհետև առօրյա գործեր մինչ նախաճաշը՝ լվացվել, հագնվել, նաև սիրունանալ: Եկավ նախաճաշի ժամը: Բոլորս 17.am-ի շապիկները հագած գնացինք ուտելու, ինչպես միշտ սկսեցինք զրուցել մյուս մասնակիցների հետ, կատակներ անել: Շատերը ուտում են այն, ինչ սիրում են, իսկ ոմանք էլ՝ կալորիաներն են հաշվում: Նստում ենք մեծ ու փոքր սեղանների շուրջը, փնտրում մարդկանց, ովքեր կնստեն մեր սեղանի մոտ՝ ազատ աթոռներին, բայց խումբը մեծանում է և շուտով սկսում ենք աթոռներ ավելացնել: Իսկ ճաշարանի մեծ հայելու մոտով անցնելիս միշտ նկարվում ենք կամ ծուռ մազերը ուղղում:
Նախաճաշից հետո գնացինք սենյակ, զանգեցինք տնեցիներին, մի քանի բառ ասացինք և իջանք քննարկումների սենյակ, որտեղ սկսվեց բազմաբովանդակ վարպետության դաս Սլավոնական համալսարանի դասախոս և RAU-TV-ի օպերատոր Դավիթ Թորոսյանի հետ: Բավականին ինֆորմացիա ստացանք. թե ինչպես նկարահանել ֆիլմ, օգտվել եռոտանուց և տեսախցիկից: Այնուհետև դասախոսություն, թե ինչպես նյութի թեմա ընտրել, ինչպես զարգացնել գաղափարները:
-Տիկին Ռուզան, գնացինք մի պապիկի տուն, մի երեխա ասեց, որ տանը չի, մեկ ուրիշը՝ թե գնացել է ուրիշ երկիր, մյուսն էլ ասաց, որ ուրիշ աշխարհում ա:
Այսօր անցկացրինք ֆոտոարշավ դեպի Արզական գյուղ: Մտածում էի, որ հետաքրքիր բաներ չեն լինի, բայց ենթադրություններս սխալ էին: Գյուղում քիչ շրջելուց հետո հանդիպեցինք շատ հետաքրքիր և հյուրընկալ մարդկանց, ովքեր մեծ հաճույքով պատմում էին հետաքրքրաշարժ մարդկանց մասին: Առաջին մարդն, ում այցելեցինք դարբին Արտակն էր, որը արդեն 25 տարի անընդմեջ աշխատում և զարգացնում է իր կարողությունները դարբնություն արհեստի մեջ: Դարբին Արտակի գործերը ոչ միայն ունեն պահանջարկ մեր տեղական շուկայում, նաև հաճախ արտերկրյա պատվերներ է ունենում: Չնայած երկար տարիների աշխատանքին՝ նա պատասխանեց, որ երբեք չի հոգնի իր աշխատանքից:
Հետաքրքիր զրույցից հետո գյուղացիները մեզ ուղեկցեցին մի տուն, որը ես նմանացրի թանգարանի: Տանտիրոջ անունը՝ Վալես էր և հենց նա էր այդ գեղեցկության վարպետը: Աննկարագրելի գեղեցկություն ունեցող այդ տունը երկար տարիների ընթացքում է դարձել այդպես գեղեցիկ: Տունն ամբողջովին պատված էր խճանկարներով: Չեք հավատա, բայց նույնիսկ տան ներսում էր ամբողջովին խճանկար: Նա նաև հին իրերի և կենդանիների սիրահար էր: Հմայված այդ գեղեցկությամբ՝ հետաքրքրաշատ օրը շարունակեցինք ճամբարում: Օրեցօր մտերմանալով իմ նոր ընկերների հետ՝ չեմ պատկերացնում, թե ինչպես կանցնեն այս օրերը և ինչպես կբաժանվենք իրարից: Ամեն ինչ անցնում է ուրախ և հետաքրքիր մթնոլորտում, և հենց դրա շնորհիվ է, որ չենք ձանձրանում, իսկ օրվա վերջում ուժասպառ երանելի քուն ենք մտնում: Մեզ սպասվում են դեռ բազմաթիվ հետաքրքիր արշավներ և ֆիլմերի նկարահանումներ:
Կենտրոնի դասընթացավարները, մենթորները և կամավորները կօգնեն նրանց գործնականորեն կիրառել իրենց արդեն իսկ ունեցած հմտությունները՝ պատրաստելու ֆիլմեր, լուսանկարելու և նյութեր գրելու: Իրենց փորձով և գործնական խորհուրդներով վարպետության դասեր կվարեն «Մանանա» կենտրոնի կողմից հրավիրված ոլորտի լավագույն լրագրողներ, կինոռեժիսորներ և ֆոտոլրագրողներ:
Հիմա ամառ է: Մեր թղթակիցներն ունեն շատ ժամանակ և լիքը-լիքը գաղափարներ: Մեդիա ճամբարը հրաշալի հնարավորություն է դրանք իրագործելու համար:
Եթե ձեզ հետաքրքրում է, թե ինչպես են ստեղծվում մեր նյութերը, ֆիլմերն ու լուսանկարները, ովքեր են մեր թղթակիցները, ինչ են ուզում պատմել ձեզ իրենց նյութերով, ֆիլմերով և ֆոտոպատմություններով, ովքեր են վարպետության դասեր անցկացնելու մեզ համար, ապա հետևեք մեր աղվերանյան մեդիա ճամբարի օրագրին. գուցե հենց այս օրերի ընթացքում կնկարահանենք ձեր ամենասիրելի ֆիլմը, լուսանկարը կամ կգրվի ….
Ու էլի սկսվեց ֆիլմի գաղափարներ առաջարկելը… Բայց, դե ինչ, վերջում գաղափարներից մնացին քչերը ու գլխիվայր փոփոխված: Հրազդանի թղթակցի առաջարկը սկզբում թատրոնի շենքի մասին էր, որը վերափոխվեց մշակույթի տան գաղափարին և վերջում հանգեցինք հազվագյուտ և ինքնատիպ ոճով նկարչի մասին ֆիլմին:
Հետո Չարենցավան, ու բոլորը վստահ սպասում էին, որ հրաշալի գաղափարներ ենք լսելու, ու ասեմ, որ այդպես էլ եղավ: Իմացանք Գյումուշի եկեղեցու մասին: Գյուղացիները, չիմանալով, որ եկեղեցին հին և կարևոր կոթող է, իրենց կարեցածի չափով նորոգել էին այն: Հա, ի դեպ, էս եկեղեցու պատմությունը լսելիս ես ակամա ցանկացա այցելել այն:
Մեդիա ճամբարի ընթացքում ավելի կզարգացնեմ գիտելիքներս, և խթան կառաջանա, որպեսզի ուսումս շարունակեմ բուհում, ուր ընդունվելու եմ հաջորդ տարի:
Ամառային դպրոցից վերադառնալու ճանապարհին էի, երբ իմացա, որ մասնակցելու եմ մեդիա ճամբարին: Հենց իմացա այդ նորությունը, երթուղայինի մեջ սկսեցի ցատկոտել: Ես ավելի շատ նախընտրում եմ լուսանկարչությունը, քանի որ դա իմ երկրորդ մասնագիտությունն է: Մեդիա ճամբարից ակնկալում եմ, որ հոդվածներս կլինեն ավելի արդիական և ընթերցողների շրջանը կընդլայնվի: 
Եվս մեկ անգամ ծանոթացանք, որ չմոռանանք միմյանց անունները: Այնուհետև անցանք գործի: Ամեն օր պետք է կազմեինք 5-6 հոգանոց խմբեր, որոնք պատասխանատու կլինեին այդ օրվա «ճամբարային օրագրի» համար: Ես ձեռք բարձրացրի և ստացա հանձնարարությունս: Մենք պետք է լինեինք այդ օրվա «լրագրողները»: Խմբից երկու հոգի հարցազրույցներ պետք է անեին, մի քանի հոգի նաև լուսանկարեին, իսկ մյուսներս՝ հոդվածներ գրեինք: Մինչ մեր խումբը իր հանձնարարությունն էր ստանում, քննարկումների սրահում արդեն սկսվել էր գաղափարների քննարկումը:
Քննարկման ժամանակ խոսեցինք ֆիլմերի ձևի և բովանդակության մասին, պատմեցինք մեզ հուզող հարցերի մասին և քննարկեցինք ֆիլմերի գաղափարները: Երեկոյան՝ ընթրիքից հետո, մեզ անակնկալ էր սպասվում: Անակնկալը 17.am-ի թղթակիցների հատուկ շապիկներն էին: Մեզ բոլորիս շապիկները շատ դուր եկան, սկսեցինք փորձել: 
Այստեղ գալուց առաջ էլ ես մտածում էի, որ ճամբարը նախատեսված չէ հանգստի կամ ժամանցի համար: Այստեղ մենք աշխատում ենք, գրում ենք: Մեր առօրյան խիտ պլանավորված և հագեցված է: Բայց չնայած այդ խտությանը՝ ինձ շատ է դուր գալիս լինել մեդիա ճամբարում: 
