Sargis Melkonyan

Է՜հ, ջաններս սաղ լինի

Սեպտեմբերի մեկից գնացինք դպրոց։ Արդեն իններորդ դասարանում եմ։ Ամեն օր պարտադիր ուսուցիչների կողմից հիշեցում, որ մենք քննական դասարան ենք, քննություն ենք տալու։ Մտահոգություններ, մտահոգություններ, մտահոգություններ…  Բայց հոպ, կար մի դրական կետ․ մամուլն ակտիվորեն գրում էր, որ քննությունները երեքն  են լինելու՝ մաթեմատիկա, հայոց լեզվից փոխադրություն և գրականություն՝ բանավոր։ Գրականությունն էր մի քիչ համը հանում, բայց տանելի էր։

Այսպես հանգիստ գալիս էինք դպրոց, գնում տուն։ Ավանդական դասալսումները մի քիչ սթափեցրեցին, բայց սպասվում էր «ծանր հրետանին»՝ սառույցով ցնցուղը։  Մի օր մեր դասղեկը մտավ դասարան ու ասաց, որ ինչ-որ շաբաթաթերթում գրել են, որ քննությունները լինելու են 7-ը։ Ցրտի մի ալիք անցավ ու դասղեկը սկսեց թվարկել․

-Մաթեմատիկա, հայոց լեզու՝ փոխադրություն, գրականություն՝ բանավոր,  օտար լեզու՝ բանավոր, բնագիտություն՝ ֆիզիկա, քիմիա, աշխարհագրություն և կենսաբանություն՝ միասին, պատմություն՝ բանավոր, ֆիզկուլտուրա։

Եվ մի վայրկյանում Սիբիրից սառը օդային հոսանքներն եկան ու ցրտահարեցին մեր ուղեղները։ Դասղեկն ու տնօրենը ժողով են գումարել, որի ընթացքում առավել մանրամասն կբացատրեն քննության կարգը։ Անպայման կգրեմ։

Էհ, ի՞նչ է մնում ասել. ջաններս սաղ լինի…

zara gevorgyan

Մի փունջ ջրծաղիկ

Երբ իմացա, որ մորաքրոջս տղան վարակվել է  ջրծաղիկով, անմիջապես բղավեցի.

-Ջան, Դանիել, երնեկ քեզ: Ես էլ եմ ուզում վարակվել, մի քանի օր դասի չգնալ։

-Մե փունջ ջրծաղիկ նվիրե՞մ քեզի…

-Հա~,- ասում էի ես  ու աշխատում էի շատ շփվել նրա հետ: Չնայած չէր ստացվում հաճախ շփվել։

Անցավ մի քանի օր։

-Դիանա, հլը նայի` էս ի՞նչ ա ձեռքիս դուրս տվել, ես երևի ջրծաղիկ եմ,- ասում էի քրոջս:

-Վա~յ, դե ոչ մի ջրծաղիկ էլ չես,- ամեն անգամ բարկացած պատասխանում էր նա:

Ու այսպես ամեն առավոտ ինձ հայելու մեջ զննելուց հետո դիմում էի քրոջս: Բայց մի երկու օր առաջ մորաքրոջս տղայի «նվերը» տեղ հասավ, ես էլ վարակվեցի ջրծաղիկով: Ոչ միայն ես, քույրս էլ, եղբայրս էլ, մորաքրոջս երկու տղաներն էլ…

Սկզբում շատ էի ուրախացել, բայց հետո… Հետո սկսվեցին դաժան օրերը։ Ջերմության բարձրացում, գլխացավ, գլխապտույտ, քոր… Մի խոսքով, դժոխք։

Հիմա նրանցից շատերը, ովքեր չէն անցել այդ դժոխքի միջով, երանի են տալիս, իսկ ես երանի եմ տալիս այն օրերին, երբ առողջ դպրոց էի գնում։

-Է~հ, ախր էս ջրծաղիկ չի, էս լրիվ «ջրցավիկ» ա…

Tamara galstyan

Ուրախ նկարահանումներ

Նոյեմբերի 17-ին պատանի թղթակիցներով  պետք է նկարահանեինք «Հայաստանի մեկ ժամը» վավերագրական ֆիլմի երկրորդ թողարկումը: Ես էլ պետք է  դուրս գայի գյուղ ու նկարեի, թե ինչով են զբաղվում գյուղացիները: Իմ ընկերները նույնպես իրենց գյուղում այդպիսի նկարահանումներ էին կատարում: Քանի որ առավոտյան գնացել էի Երևան ու երևի մի երեք ժամ քայլել էի, շատ հոգնած էի: Եկա տուն ու ընկա բազմոցին, մի քիչ հանգստացա, աչքս գցեցի ժամացույցին, արդեն երեքն էր, այսինքն, ինձ մեկ ժամ էր մնում, որպեսզի կարողանայի վերջացնել նկարահանումներս, քանի որ «Հայաստանի մեկ ժամը» վերնագրով նյութի համար նկարահանումները ժամը 3-4-ը պետք է տեղի ունենային: Երևանից վերադառնալիս, ուշադիր շուրջս էի նայում, որպեսզի տեսնեի, թե ինչ կարելի է նկարել, սակայն կարծես բախտն ինձ չէր ժպտում:

Գյուղը դատարկ էր, անգամ երեխաների ձայն չէր լսվում, շատ էի տխրել: Չգիտեի` ինչ անել: Մայրս ասաց, որ գնամ մեր հարևան Աշոտի տուն, քանի որ ինքը մեղուներ է պահում և փեթակներ ունի: Գնացի, սակայն ոչինչ չստացվեց: Քանի որ աշուն է, նա փեթակները փակել էր ու ոչ մի աշխատանք չէր կարող կատարել: Հուսահատված քայլում էի, երբ հեռվից լսեցի կացնի ձայն, սիրտս սկսեց արագ աշխատել: «Հաստատ ինչ-որ մեկը գործ է անում»,-մտածեցի ես: Վերջապես կարող էի մեկին նկարել: Վազելով հասա նրա մոտ, դա մեր հարևանի թոռնիկն էր` Սուրենը, ով փայտ էր կոտրում:

-Սուր ջան, բարև, չես պատկերացնի, թե ինչքան ուրախացրեցիր ինձ:

-Ե՞ս, ի՞նչ եմ արել բայց:

-Ուրեմն, հիմա դու պիտի ինձ օգնես, կօգնես, չէ՞:

-Հա, ասա` ի՞նչ ա եղել:

-Ինձ «17.am»-ից հանձնարարել են, որ ներկայացնեմ իմ գյուղի առօրյան: Դու քո գործը շարունակիր, ինձ մի նայիր, ես ուղղակի կողքից քեզ նկարում եմ, լա՞վ:

-Լո՞ւրջ, ինչ լավ ա, դե նկարի:

-Վե՛րջ, ես նկարեցի, Սուր, էլ ի՞նչ հերոսություն կարաս անես:

Տնից դուրս եկավ Լևոնը.

-Արա, Լևո՛ն, արի՛ հեծանիվ քշենք` թող նկարի: Ես կարամ առանց ձեռների հեծանիվ քշեմ ու լիքը բաներ կարամ անեմ:

-Դե, սկսենք, տեսախցիկին ուշադրություն մի դարձրեք, երեխե՛ք ջան:

-Ինչ լավ ա, չէ՞, մարդիկ լիքը փող են ծախսում, որ դերասան դառնան, մենք արդեն դարձանք:

-Հա երեխե՛ք, դուք դերասան եք, դե սկսեք:

Երեխաները ոգևորված տարբեր բաներ էին անում: Այնքան հաճելի էր տեսնել նրանց անկեղծ ժպիտները: Նրանք այնքան էին ուրախացել, որ այդ դրական էներգիան ինձ էլ էր փոխանցվել: Երեսիս տխուր արտահայտությունը փոխվեց: Հետո տնից դուրս եկավ մեր մյուս հարևանը: Լևոնը գոռաց.

-Վա՜յ, Հովո քեռին: Լրագրո՛ղ ջան, գնա՛, նկարի՛, խոտերն ա հավաքում իրար գլուխ, որ վառի:

Ես վազելով գնացի Հովո քեռու մոտ.

-Բարև Հովո՛ քեռի, ո՞նց ես:

-Լավ եմ, բալաս, դու ո՞նց ես:

-Լավ: Հովո՛ քեռի, ես «17.am»-ի պատանի թղթակից եմ, ինձ այսօր հանձնարարել են, որ նկարեմ, թե իմ գյուղում ինչո՞վ են մարդիկ զբաղված, ինչպե՞ս է անցնում օրը, կարո՞ղ եմ քեզ նկարել:

-Է, լավ էլի, աղջիկս, ինձ բոլորը ճանաչում են, չեմ ուզում:

-Վա՜յ, Հովո՛ քեռի, հո քեզ հեռուստացույցով ցույց չե՞ն տալու, ուղղակի պետք է ընկերներիս արած վիդեոների հետ միացնեն ու գցեն «17.am»:

-Չէ՛, չէ՛, համ էլ նորմալ գործ էլ չեմ անում, որ կովերիս հանեմ դուրս, էդ ժամանակ կնկարես:

-Լավ էլի, ինձ հիմա է պետք:

-Չէ էլի, հիմա չէ, հենց կովերին հանեմ, կկանչեմ:

Չշարունակեցի, քանի որ քիչ ժամանակ էր ինձ մնացել, իսկ կովերին հանելու էր հաջորդ օրը:

Լավ, վերադառնանք երեխաներին, իրենք ինձ շատ օգնեցին: Կարծես թե վերջ:

-Երեխե՛ք, ապրեք շատ:

-Դու էլ, բա որտե՞ղ են գցելու վիդեոն:

-Ո՞նց, դուք դեռ չգիտե՞ք «17.am»-ի մասին (ջղայնացած), ուրեմն գնում եք տուն ու գրում եք «17. am», նախ լայքում եք, որ միշտ ձեր էջին նյութեր գան, ու դուք կարդաք: Հետո գտնում եք իմ նյութերը, կարդում, դե ոչ միայն իմը, բոլորինն էլ կարդացեք ու միշտ հետևեք: Հենց որ հրապարակեն, կտեսնեք, կամ լավ՝ ես ձեզ կասեմ, կնայեք:

-Սուրե՛ն, գնա՛ դասարան գլուխ գովա, որ քեզ «17. am» են գցել:

-Հա՛, դու էլ Լևոն ջան, դու էլ ես իմ նման հայտնի:

-Լավ, հայտնի երեխե՛ք, ես գնացի` ուղարկեմ:

Շատ ուրախ տրամադրությամբ գնացի տուն, նկարահանածս նյութն ուղարկեցի: Տևեց մի քանի ժամ: Դե, անհամբեր սպասում եմ, տեսնեմ` ինչ է ստացվել: Հա, ու ոչ միայն ես եմ սպասում, այլև մեր ամբողջ թաղի երեխաները, հատկապես՝ քույրս ու եղբայրս:

Angelina Karapetyan

Հայկական սերիալների քարկոծումը համարում եմ բացված

…Չնայած, որ բացումն արել էին Վահե Ստեփանյանը` այն խորիմաստ ու համով նյութեր գրող երիտասարդը, և Գայանեն, ում հետ ծանոթացել եմ մեդիա ճամբարի ժամանակ:

Սկսեմ նրանից, որ հայկական արտադրության ժամանակակից սերիալները շատ վատ սցենարների հիման վրա են նկարահանվում, այնտեղ ներկայացվում է հանցագործություն, սպանություն, վատ խոսքեր են հաճախ հնչում, և այդ ամենը ազդում է դիտողի ապրելակերպի վրա: Մարդիկ ամեն կերպ փորձում են նմանվել, չգիտակցելով, որ սերիալներում ներկայացվում է արհեստականորեն, ինչպես իրենց դուր է գալիս, ոչ թե իրական իրողությունը:

Սերիալները խանգարում են դասերին, այդ պատճառով զարգանում է անգրագիտությունը: Իսկ քանի որ գնալով նվազում է երեխաների հետաքրքրությունը դասերի հանդեպ, նրանք ոչ թե անհամբերությամբ կսպասեն լուսաբացին, որ գնան դպրոց, տեսնեն ընկերներին և ավելացնեն գիտելիքի պաշարը, այլ տարված կլինեն սերիալային սցենարներով.

-Տեսնես ի՞նչ կլինի հաջորդ սերիայում, ախր, ամենալավ պահին վերջացավ:

-Ե՞րբ են էս դասերը վերջանալու, գնամ տուն` սերիալս նայեմ:

Այս ամենն, այո՛, իր դրական կողմը բացարձակ չունի: Ընդհանուր առմամբ, սերիալներն իրենց դրական կողմերը չունեն, բայց քանի դեռ ապրում ես այս երկրում, պետք է ապրուստի միջոց գտնես: Տարբեր մարդիկ վաստակում են տարբեր ճանապարհներով` շինարարությամբ, դարբնությամբ, վարսահարդարմամբ, և այլն: Ճիշտ է, այդ «և այլն»-ը ավելի բովանդակալից կլիներ, եթե Հայաստանում աշխատատեղերի առկայությունը մեծ լիներ, սակայն ինչպես մեծերն են ասում. «Ամեն մեկն իր գլխի ճարը պետք է տեսնի»: Դերասաններն էլ սերիալում նկարվելով են ապրում: Ու իրենց համար միևնույն է, իրենք ում նյարդերի վրա են ազդում, լա՞վ են խաղում, թե՞ ոչ, իրենց սերիալը լայն տարածում ունի՞, թե՞ միայն վատաբանվում է: Նրանք էլ իրենց ապրուստի միջոցը վաստակում են այդպես: Լինում են դեպքեր, երբ իրենց աշխատանքին իրենք էլ կողմ չեն, սակայն ֆինանսական վիճակը դրդում է շարունակել:

Իրականում ես միանշանակ դեմ եմ սերիալների ցուցադրմանը: Ես միայն կողմ եմ սերիալների առկայությանը, որ դերասանները աշխատանք ունենան: Ապրենք հույսով ու հավատով, որ մի օր հայկական սերիալների արտադրության համար էլ ծաղկուն շրջան կլինի, և կհեռարձակվի այն, ինչը իրոք կլինի մեր սրտով: Այդ ժամանակ կգրենք այլ նյութ՝ գովելով հայկական սերիալները:

vahe stepanyan

Ինքնահաստատման իմ ուղին` գրելը

Ես Վահեն եմ: Ինձ համար էլ է տարօրինակ, բայց արդեն 17 տարեկան: Արդեն երկու տարուց ավելի է, ես ծանոթ եմ «Մանանայի» աշխարհին: Ու երբեք ոչ մի կաթիլ չեմ փոշմանել, որ մի օր  ինձ «ստիպողաբար» հանեցին դպրոցից և ուղարկեցին մասնակցելու «Մանանայի» դասընթացին՝ Եղեգնաձորում: 

Ու այդ օրվանից «Մանանան» փոխեց իմ կյանքը: Չէ: Սրանք դատարկ խոսքեր չեն: Ես իմ ներկա կերպարի ու նախկինի մեջ շատ տարբերություն եմ տեսնում: Ես, կարելի է ասել, «Մանանայի» նոր սերնդի ներկայացուցիչ եմ: Ու ես ներկա եղա այնպիսի մեծ իրադարձության, ինչպիսին է 17.am-ի բացումը: Դա հայ պատանիների համար մեծ իրադարձություն էր:

Դե, մեկը կոնկրետ ինձ համար: Ես վերջապես գտա այն հարթակը, որտեղ կարող եմ ինձ զգալ ազատ: Այնտեղ մեր պատանի թղթակիցները, որոնք ապրում են Հայաստանի բոլոր մարզերում, հանրությանն են ներկայացնում հայ պատանիների (և ոչ միայն պատանիների) կյանքը ամենատարբեր տեսանկյուններից: Սկսած մարդկանց ներաշխարհից և վերջացրած հայկական գյուղերում հանդիպող խնդիրների ներկայացումից ու քննարկումից:
Ես մասնակցել եմ «Մանանայի» կողմից կազմակերպված  մեդիաճամբարներին. մեկ անգամ որպես մասնակից, իսկ մյուս անգամ որպես կամավոր: Գիտեք, ես նույնիսկ չեմ կարող համեմատել մեդիաճամբարները: Ախր, մեկը մեկից լավն են, է: Այդ աշխատանքային մթնոլորտը ուղղակի անփոխարինելի է:
Եթե խոսեմ, թե ինչ փոխեց «Մանանան» անձնապես ինձ համար:  Դե, նախ և առաջ, ես ձեռք բերեցի ընկերներ հանրապետության բոլոր ծայրերից: Շատ բան սովորեցի մեր ավագ ընկերներից: «Մանանան» ինձ տվեց գիտելիքներ ու փորձ, որոնք շատ թանկ են, ու կարելի է ասել, անփոխարինելի: Դրա համար սրտաչափ շնորհակալ եմ «Մանանայի» ամբողջ աշխատակազմից :
Վերջիվերջո, «Մանանան» ինձ օգնեց հասկանալ, որ ես կարող եմ գրել: Գրել ազատ: Ինչի մասին ուզեմ: Ինչն ինձ դուր է գալիս: Ոնց որ մարդիկ էլ դեմ չեն իմ մտքերին: Ու ես գտա ինքնահաստատման իմ ուղին՝ գրելը:

davit aleqsanyan

Հայի մեծ քիթն ու օդը

Անասունները տարել էինք հանդ արածեցնելու: Ես, եղբայրս՝ Էրիկը: Դե որ պարապ չմնանք, մեզ հետ նաև վերցրել էինք «Սասունցի Դավիթ» էպոսը: Դե, առավոտյան ժամը 6-ից մինչև երեկոյան ժամը 5-ը այնտեղ էինք լինելու: Մառախլապատ օր էր, ոչինչ չէր երևում: Որոշեցինք կրակ վառել և տաքանալ: Պառկած կրակի մոտ գիրք էի կարդում, մեկ էլ Էրիկն ասաց.

-Դավ, Դավ…

-Արա, դե ի՞նչ ա, է՜…

-Արա, գիդե՞ս էս հայերի քիթը խի ա էսքան մեծ:

-Չէ, չգիտեմ, խի՞:

-Որովհետև օդը ձրի ա:

-Դու էլ կգնաս –կգաս` ապուշ-ապուշ կխոսաս:

Շարունակում եմ էպոսը կարդալ, մեկ էլ.

-Դավ, Դավ…

-Արա, դե սպանեցիր, ի՞նչ ա:

-Արա, լա տես` էն նապաստակ չի՞:

-Ո՞ւր ա:

-Նա հա՜.յ..

-Հա, էլի: Արի` կամանց մոդանանք:

Մոտեցանք, սակայն ի՞նչ. նա մեզ նկատել և փախել էր: Վերադարձանք կրակի մոտ, ու ես նորից սկսեցի գիրք կարդալ: Կլիներ 10-15 րոպե` եղբորս ձայնը չէր լսվում: Մտքիս մեջ կարդում եմ «Սանասար ասավ Բաղդասարը», ու էդ պահին Էրիկը գոռաց.

-Դավ, Դավ, արա, էն իմ շունը չի՞: Եդներն էլ Վահեի շներն են ընգած:

-Արա, արխեին, բան չի ըլէլ: Քու շունը լավ ա փախչըմ, եդները կարալ չեն հասնեն:

-Հա, նայ` Վահեի շները եդ էկան:

Ճիշտ է, եղբայրս հայի նման մեծ քիթ չունի, սակայն իր այդ փոքր քիթը խոթում է ամեն տեղ: Ու այդ ամբողջ օրը նա ինձ չթողեց գիրք կարդալ:

Մառախուղը ետ քաշվեց: Ինչպես մենք ենք սիրում ասել` «Արևի պոզը ըրեվաց», օրը սկսեց տաքանալ: Հանգցրինք խարույկը և վերադարձանք տուն:

gayane harutyunyan

Երևի կկարողանամ

Ես ունեմ բոլորի համար շատ տարօրինակ մի ընկեր: Բոլորս էլ գիտենք, որ այս կյանքում հազվադեպ են հանդիպում անդավաճան ընկերներ, իսկ ես գտա այդ միակին, ով դարձավ ինձ համար ամենաանդավաճան ընկերը: Ես դեռ մանկուց երազել եմ լինել պարուհի և ամեն օր մտածում եմ. արդյոք կարո՞ղ եմ հասնել երազանքիս, թե ոչ: Իսկ այդ ցանկությունը ինձ մոտ առաջացել է 3 տարի առաջ, երբ սկսեցինք պարել: Ես հաճույքով էի պարում հայկական պարը, դա ինձ համար մի մեծ աշխարհ էր: Եվ արդեն 2 տարի առաջ գյուղում տարածվեց, որ մեր Լճափ գյուղի համագյուղացիները՝ Արփինեն և Սոֆին, սովորեցնում են հայկական պարեր: Ես սկսեցի հաճախել այդ պարի խմբակը: Սովորեցինք պարել և առաջին անգամ բեմ դուրս եկանք բերք ու բարիքի փառատոնի օրը: 

Պարը ինձ տվեց ավելին, քան ես պատկերացնում էի: Ես բարձրանում էի մեծ բեմեր և պարելիս մտովի ինձ պատկերացնում հայտնի պարուհի: Բայց այդ պահը երկար չտևեց: Քիչ-քիչ երեխաները դուրս էին գալիս պարի խմբից: Խումբը փակվեց: Ես ապրում էի պարելով: Ես համոզված էի, որ եթե մեր խումբը չփակվեր, մենք կհասնեինք շատ մեծ բարձունքների:

Բոլորի համար սովորական մի օր մեր գյուղ եկավ մի բարի և շատ հայտնի պարուսույց՝ Արծրուն Ղարիբյանը, ով մեր պարուսույցն էր լինելու: Նա շատ խիստ մարդու տպավորություն էր թողնում, բայց պարզվեց, որ հոգով ու սրտով շատ բարի ու կատակասեր մարդ է: Նա սովորեցրեց շատ պարեր, և ես վերադարձա բեմ: Երանի նորից գնայինք դպրոց, բարձրանայինք երկրորդ հարկ և սկսեինք պարել: Երանի գոնե մի անգամ էլ լսեմ մեր շատ սիրելի պարուսույցի այս ջերմ խոսքերը, որոնց այնքան շատ եմ կարոտել. «Ով լավ կատարի այս շարժումը, նրան «Գրանդ քենդի» կոնֆետ եմ բերելու»:

Շուտով ուսում ստանալու համար պետք է տեղափոխվեմ Երևան և հիմա արդեն պետք է կողմնորոշվեմ, թե ինչ մասնագիտություն ընտրել: Ես սիրում եմ պարը, իմ ազգային պարը և միշտ սիրելու եմ: Հայկական պարը ինձ համար մեծ ուժ է: Ես կարծում եմ, որ հայկական պարի միջոցով մարդկանց մեջ կարելի է, արթնացնել հայրենասիրություն: Ես կիրականացնեմ երազանքս և կդառնամ պարուհի: Կսովորեմ «Բերդ» պարային անսամբլում և երբ ավարտեմ ուսումս, անպայման պետք է հետ վերադառնամ հայրենի գյուղ, քանի որ ուզում եմ իմ գյուղի երեխաներին սովորեցնել ազգային պարը:

Վստա՛հ եմ, որ նրանցից շատերը անհամբեր սպասում են, թե երբ գյուղում կհայտնվի մի լավ պարուսույց, որ իրենք էլ պարի հաճախեն: Հուսով եմ կկարողանամ, ինձ մոտ կստացվի…

Կարծես թե ձմեռը եկավ

Մեզ մոտ՝ Մարտունիում, կարծես ձմեռ լինի: Երկու օր առատ ձյուն տեղաց: Գիտեի, որ մոտ օրերս ձյուն է գալու: Սակայն, երբ տեսա արագավազ ձյան խոշոր փաթիլները, շատ զարմացա: Իմ կարծիքով, լինելու էր ձյան բարակ շերտ և հալվելու էր: Բայց հակառակը՝ ձյունն իջնում էր արագ և վստահ, կարծես փորձում էր ձմռան շունչ հաստատել:

Մեզ մոտ ավարտվել էր բերքահավաքը դաշտերում ու այգիներում: Այդ առումով մարդիկ հանգիստ էին: Լուծված է նաև վառելիքի խնդիրը: Այդ մասին մեզ մոտ մտածում են դեռ ամռանը:

Լուսանկարը` Բելլա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Բելլա Առաքելյանի

Ձմեռն այս տարի մեր թաղամասում սպասված էր: Ավարտվել էր Մյասնիկյան փողոցի ասֆալտապատումը: Նախորդ տարիներին, երբ փետրվար-մարտ ամիսներին ձյունը հալվում էր, առաջանում էին մեծ ջրափոսեր: Երթևեկելն ու գնալ-գալը անտանելի էր դառնում: Այս տարի այդպես չէ, որովհետև մեր ճանապարհը նորոգվել է:

Մեզ մոտ, մանավանդ գյուղերում, ձմեռը կարծես հանգիստ է մեծերի համար: Գարնանը, ամռանը, աշնանը նրանք շատ են աշխատում հողամասերում ու այգիներում, և ավարտելով այդ աշխատանքները, ձմռանը կարծես հանգստանում են:

Ձյունն իջնում է արագ և առանց կանգ առնելու: Ձմռան շունչը զգացվում է:

seda mkhitaryan

Հիվանդները

Մենք բոլորս էլ ունենք երազանքներ ու նպատակներ, առանց դրանց գրեթե անհնար է:

Օրինակ, ես երազում եմ լրագրող դառնալ, փոքր քույրիկս՝ դերասանուհի, ընկերուհիս՝ երգչուհի, իսկ մյուս ընկերուհիս նույնպես դերասանական ցավով է տառապում։ Ամեն մեկս մի հիվանդություն ունի։ Երբ հանդիպում ենք ու սկսում զրուցել, պատկերացնել մեր ապագան, կողքից մեզ լսողը ծիծաղից կփլվի։ Սկսում ենք երազել, որ օրինակ, քույրս ճանաչված դերասանուհի է, իսկ ես նրանից հարցազրույց եմ վերցնում՝ իմ հեղինակային հաղորդման տաղավարում նստած։ Հաջորդ օրվա հյուրս էլ երգչուհի ընկերուհիս է.

-Լո՜ւս, կարո՞ղ ա` դառնաս հայտնի, քիթդ ցցես ու հրավերս մերժե՞ս՝ չգաս հարցազրույցի։ Կամ` գաս, բայց չճանաչես, ավելի ճիշտ՝ չճանաչելու տաս ինձ։ Հը՞ն,- այդ պահին ծիծաղելով ասում եմ ես:

-Դե, գիտե՞ս ոնց,- իրենից գոհ-գոհ սկսում է,- շատ հնարավոր է։

-Հը՜մ… Իսկ ես կհիշեցնեմ քեզ, կասեմ. «Արդյո՞ք հիշում եք, որ մի բակում ենք մեծացել, նույն դասարանում սովորել»: Բա այդ ժամանակ ի՞նչ կասես։

Հետո միասին բարձրաձայն ծիծաղում ենք, հետո միանգամից լռում։ Երևի նրանք էլ իմ պես սկսում են մտածել իրենց ապագայի մասին, մտքում իրենց երևակայում հայտնի ու կայացած, պատկերացնում աշխատանքի մեջ…

Բայց այս երևակայական ու պատկերավոր կյանքին հասնելու համար, մեզանից յուրաքանչյուրը պիտի հաղթահարի պրոբլեմներով հագեցած մի ամբողջ ճանապարհ, որը հեշտ չի լինելու։ Օրինակ, ընկերուհուս տանը դեմ են նրա «դերասանական կարիերային», մեր տանն էլ այնքան համաձայն չեն քրոջս որոշմանը։ Բայց ամեն դեպքում, մարդ պիտի ինքնուրույն ընտրի իր հետագա կյանքի կերպը, իր մասնագիտությունը։

Հ.Գ. Երանի ամեն ինչ մեր պատկերացրածի պես լինի, այդ ժամանակ ես կհամարեմ, որ երազանքս կատարված է։

tatev arustamyan1

Չմնանք առանց հեքիաթ

Քեզ հաստատ փոքր ժամանակ պատմել են ամենատարբեր հեքիաթներ, հիշո՞ւմ ես` որն էր քեզ ամենահարազատ դարձած հեքիաթը։ Ես չեմ հիշում: 

Անցնող տարիների հետ աչքերիս առաջ պատկերվում է ինձ ցանկալի հեքիաթը: Իմ հեքիաթում գերակշռում են ձյունե թմբերը, սպիտակ ծառերն ու իրար սեր տվող մարդիկ:
Երբ բախտի բերմամբ, թե պատահմամբ, ընկա հիվանդանոց, ցանկություններս, որոնք միայն ենթագիտակցական աշխարհիս համար են, ի հայտ եկան: Ես խնդրեցի հերթապահ բուժքրոջը, որ երգի ինձ համար: Պատասխանը եղավ. թե երգել իմանայի, ի՞նչ գործ ունեի էստեղ: Ու իմ հեքիաթի հերոսների շարքին ավելացան ոչ միայն հեքիաթ պատմողները, այլ նաև սպիտակի մասին երգողները:
Իմ հեքիաթը գնալով ճերմակում է քո մազերի պես:
Ու երկարում սիրուդ զուգահեռ, իմ ամենաթանկ:
Աշխարհը` լուցկու տուփ դարձած, փորձում է ջերմացնել, իսկ մենք հերթով դուրս ենք ցատկում լուցկու հատիկների պես` այրելով ինքերս մեզ` ներսում պահելով բնության շռայլած զգացմունքները: Ահա, իմ աշխարհում մարդիկ ոչ թե հեքիաթային, այլ հեքիաթոտ են, վարակիչ, իսկ իրենց կարոտը մոխրագույն է` դատարկ մնացած տներից ելնող ծխի պես:
Երեք խնձորների փոխարեն երկնքից աստղեր են թափվում ինքնամոռաց, աստղաթափ։ Պատմողի, լսողի ու թաքուն ականջ դնողի փոխարեն աստղերը բաժին են հասնում հավատին, սիրուն ու ինքնամոռաց նվիրվողին։
Մեր հեքիաթները տարիքի հետ համաչափ փոխում են իրենց գույներն ու ձևերը, բայց ոչ երբեք բովանդակությունը։ Իսկ բովանդակությունն ամփոփված է ընդամենը մի քանի բառի մեջ, թե բարին միշտ հաղթում է չարին, ասել է թե՝ մենք վերացնում ենք մեր մեջ եղած բացասականն ու վատը։
Չմնանք առանց հեքիաթ,
Չուշանանք,
Չմնանք առանց չապրած կյանքի.
Ապրենք…