Anna Andreasyan

Իմ ճանապարհին հանդիպող «սարսափները»

Սկսվեցին դասերը՝ իրենց հետ բերելով մի շարք դրական և բացասական երևույթներ: Այդ բացասական երևույթներից գլխավորը և ամենասարսափելին շներն են: Հիմա պարզաբանեմ:

Իմ դպրոց գնալու ճանապարհը բավական երկար է: Եվ այդ ընթացքում ես մի շարք դաժան փորձությունների միջով եմ անցնում: Ամբողջ ճանապարհին շներ են՝ մեկը մեկից մեծ ու սարսափելի: Բոլորն էլ արձակ ու առանց հսկողության: Գիտե՞ք` ինչն է զարմանալի, որ նրանք միշտ ինձ են հանդիպում, և ոչ նրանց, ովքեր նույնիսկ չեն նկատում իրենց շրջապատող հսկայական շներին: Ու հետո էլ, որ պատմում եմ՝ մի տեսակ չեն հավատում: Մտածում են` ես շներից վախենում եմ, դրա համար էլ փոքրիկ շունը գամփռ է երևում: Բայց դա այդպես չէ: Եվ չափազանց հաճելի է, երբ այդ չհավատացողներն էլ են նրանց հանդիպում ու վերջապես համաձայնում են ինձ հետ ու զարմանում են, թե ինչպես են մարդիկ նրանց կողքով անտարբեր անցնում:

Բայց ամենազարմանալին նրանց տերերի (եթե իհարկե այդպիսիները գոյություն ունեն) պահվածքն է: Նրանք ոչ մի պատասխանատվություն չեն կրում իրենց շների համար: Միայն մի բան են ասում.

-Չի կծում, մի վախեցի,- իհարկե, հավանական է, որ չեն կծում, բայց միայն տեսքներին նայելը հերիք է` սարսափելու համար:

Բնականաբար ձեր շունը ձեզ չի կծում, և դա միանգամայն նորմալ է, բայց դա չի նշանակում, որ այդ կանոնը բոլորի վրա է տարածվում: Մի բան էլ իրենք են զարմանում: Այնպիսի տպավորություն է, որ ես եմ նեղացրել այդ «խեղճ ու անմեղ» էակներին:

Հենց այսօր դպրոց գնալիս հանդիպեցի մի, մեղմ ասած, «հսկայի»: Փողոցում ոչ ոք չկար բացի ինձնից ու իրենից: Մենք քայլում էինք համընթաց, որոշակի հեռավորությամբ, ու նա անընդհատ ինձ էր նայում: Դե, պատկերացրեք իմ վիճակը: Նրա ամեն մի հայացքից մարմնովս դող էր անցնում: Այդ պահին ինձ թվում էր, թե երկրի երեսին էլ մարդ գոյություն չունի: Ու նրա հնարավոր հարձակման դեպքում՝ ինձ ոչ ոք օգնության հասնել չի կարող:

Վերջապես որոշ ժամանակ միասին գնալուց հետո՝ նա իր ճանապարհը շեղեց, և ես հանգիստ շունչ քաշեցի, բայց ոչ լիարժեք՝ նկատի ունենալով հնարավոր նոր շների հայտնվելու վտանգը: Մի քիչ քայլելուց հետո հանդիպեցի մարդկանց: Օ՜հ, ինչ ուրախություն՝ մարդիկ գոյություն ունեն:

Ահա այսպես է անցնում իմ ամենօրյա ճանապարհը տնից դպրոց և հակառակը:

Հ.Գ. Եվ հետաքրքիրն այն է, որ ես վախենում եմ իմ ամենասիրելի կենդանիներից:

Արհե՞ստ, թե՞ արվեստ

Հարցազրույց ժողովրդական վարպետ Անահիտ Աթոյանի հետ:

-Բարև, Անահիտ տատիկ: Մի քիչ ձեր գործից պատմեք. ինչպե՞ս որոշեցիք այս գործով զբաղվել:

-Զբաղվում եմ ձեռագործությամբ և շյուղագործությամբ, տիկնիկներ եմ պատրաստում: Աշխատանքներս սկսել եմ Թումանյանի հերոսներին պատկերելով: Թումանյանի 140-ամյակին որոշ գործեր ունեի պատրաստած, առաջարկեցին ցուցադրել, հետագայում մտահաղացում առաջացավ շարունակել:

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

-Բացի ձեռագործությունը, որևէ մասնագիտություն սովորե՞լ եք:

-Այո: Մասնագիտությունս բուժքույր է:

-Իսկ ինչո՞ւ չշարունակեցիք ձեր մասնագիտությամբ:

-Գյուղում այն տարիներին իմ մասնագիտության համար աշխատանք չկար, հարմարվել եմ ու սկսել այլ գործով զբաղվել:

-Ինչո՞վ է մեր գյուղը առանձնահատուկ, և ինչո՞ւ սկսեցիք աշխատել հենց Դսեղում:

-Դսեղ եկել եմ ամուսնանալուց հետո, մինչ այդ էլ ձեռագործությամբ զբաղվել էի: Ամուսինս Դսեղից է, ես էլ սկսեցի ընտանիքիս հետ այստեղ ապրել:
Դսեղը առանձնահատուկ է և´ իր բնությամբ ու տեսարժան վայրերով, պատմամշակութային կոթողներով, և´ ժողովրդով`դսեղցիք շատ հյուրընկալ ու բարի ժողովուրդ են: Բացի այդ, գյուղն ինքնին առանձնահատուկ է դարձնում Հովհաննես Թումանյանի ծննդավայր լինելու փաստը:

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

-Ծնունդով որտեղի՞ց եք:

-Սպիտակից եմ: Այնտեղ ապրել եմ յոթից-ութ տարի:

-Ինչպե՞ս հարմարվեցիք գյուղին ու նրա մարդկանց:

-Ես շատ մոտ եմ եղել գյուղին, թեև ապրել եմ քաղաքում, բայց սերել եմ հասարակ ու համեստ ընտանիքից: Բացի այդ, հանուն ընտանիքի ամեն ինչի էլ հարմարվում ես:

-Ստեղծագործելու համար ի՞նչն է ծառայել ոգեշնչման աղբյուր:

-Ընտանիքիս համերաշխությունը:

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

-Իսկ ի՞նչն է ձեզ խանգարել:

-Երբեմն խանգարել է նյութականի, ստեղծագործելու համար անհրաժեշտ պարագաների բացակայությունը: Ցուցասրահիս տեղն էլ է փոքր, կցանկանայի ավելի մեծ լիներ: Բայց քանի որ միտքս միշտ աշխատել է, երբեք խոչընդոտների առաջ կանգ չեմ առել:

-Որո՞նք են ձեր գործի վատ կողմերը:

-Վատ կողմեր չեմ տեսնում: Թերևս միայն շատերի կողմից չգնահատված լինելը, բայց երբ տեսնում եմ ցուցասրահ մտնող մարդկանց զարմացած աչքերը, լսում նրանց խորհուրդները ու շնորհակալական խոսքերը, վատ կողմերը կորչում են: Ես ի սկզբանե, ամեն բան արել եմ առանց որևէ հատուցման սպասելու: Ժամանակի ընթացքում ստեղծել եմ նաև նյութականը, շնորհիվ իմ ընտանիքի մշտական աջակցության:

-Ե՞րբ եք ստացել ժողովրդական վարպետի կոչում:

-Թումանյանի 140-ամյակի միջոցառումների ժամանակ:

-Ձեր գործը համարում եք արհե՞ստ, թե՞ արվեստ:

-Երևի Արվեստ: Յուրաքանչյուրն ինքն է որոշում ինչպես գնահատի այն:
Ես մի գրքույկ եմ պահում, որի մեջ խնդրում եմ իմ ցուցասրահի մասին իրենց կարծիքը հայտնել նշանավոր մարդկանց, թեև յուրաքանչյուր այցելու ինձ համար նշանավոր է: Իմ մեջ տպավորվել է Սոս Սարգսյանի գրառումը. «Անահիտ ջան, հրաշալի է, ինչ-որ տեսա, հայոց արվեստի համար նոր տաղանդավոր երևույթ»: (Սոս Սարգսյան 17.08.2011թ.)
Ես իմ տիկնիկների, աշխարհի հետ կապված ամեն բան պահում եմ, նույնիսկ իմ մասին նյութ տպագրած ամսագրերը:

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը` Անի Ղուլինյանի

-Ի՞նչն եք ամենից շատ գնահատում ձեր գործում:

-Ժողովրդի գնահատականը:

-Մի քիչ պատմեք ձեր հետագա անելիքների մասին:

-Անելիքներ, եթե առողջությունս ների, շատ ունեմ: Քանի որ Թումանյանի ստեղծագործությունների հերոսները շատ են, ու նրանց բոլորին դեռ պատկերել է պետք:

-Ի՞նչ խորհուրդ կտաք այն մարդկանց, ովքեր ցանկանում են ձեր նման յուրահատուկ գործով զբաղվել:

-Համբերություն, համառություն և սեր ժողովրդի հանդեպ:

-Շնորհակալություն հետաքրքիր ու բովանդակալից հարցազրույցի համար:

-Ես էլ եմ շնորհակալ, որ ձեր նման երիտասարդները սկսել են հետաքրքրվել մեր նման ստեղծագործողներով:

Ani v. Shahbazyan

Սերունդների հակամարտություն

-Աչ, դը բոլի է՜լ…

-Ի՞նչ ա էղել, պապի:

-Սաղ օր հեռախոստ ծեռըտ ի, մտիր ես մեջը, տուս չես իկյալ:

-Էէ՜, դե պապի…
-Կարո՞ղ ա` սութ եմ ասել: Էդ ինտերնետը ջահելությանը լրիվ շարքե խանե…
Պապի, դե բան չկա անելու:
-Է՜, լավ էր էն վախտ. ինչ ինտերնետ, ինչ հեռախոս, ինչ կամպուտր… Մեր խմար ապրես  է հերել: Էն վախտ կյանքը լավ էր ըսնել…
Այդ ժամանակ Սեդուլը` քույրիկս, համակարգչի դիմաց նստած գրում էր:

-Աչ, տու էլ բոլի էն ճգնաժամը չխկչխկացուցես:
-Պապի, ճգնաժամ չի, ստեղնաշար ա…
-Իմ խմար ճգնաժամ ի: Ել դար տեմեն, քյոռնաս ես…
-Պապի, դե բան եմ գրում, վա՜յ…
-Թու՜… Եփ կելեր` էտ ինտերնետը անջտվեր,  յախաս դինջանար: Ավելի լավ ի` էթամ բախչան գործ անեմ:

Ու այսպես ամեն օր:
Է՜, պապի ջան: Դե արի ու բացատրի պապիկին, որ առանց հեռախոս չի լինի կամ առանց ինտերնետ: Հասկանում եմ, էն ժամանակ ուրիշ է եղել, բալց դե հիմա էլ էսպես է: Բայց պապիկը այդպես էլ չի ուզում ընդունել, որ ժամանակները փոխվել են, ու մենք ամեն օր այսպես վիճում ենք:

Անակնկալ ծանոթություն

Վրանային ճամբարները շարունակվում են իմ համայնքում` Կալավանում: Ճամբարների ընթացքում շատ եմ ունենում հետաքրքիր ծանոթություններ տարբեր տարիքի, մտածելակերպի, հետաքրքիր նախասիրություններ ունեցող երեխաների ու պատանիների հետ: Այս անգամ ծանոթությունս փոքր-ինչ տարբեր էր: Ծանոթացա 17.am-ի Շիրակի թղթակից Շուշան Վահանյանի հետ:

Պատահաբար իմացա, որ ճամբարում «Մանանա» ընտանիքի անդամ կա ու շտապեցի առաջինը ծանոթանալ: Շատ հետաքրքիր անձնավորություն էր Շուշանը: Պատմեց, թե ինչպես է միացել «Մանանային» և սկսել թղթակցել: Ես էլ պատմեցի իմ պատմությունը: Ու հետաքրքիր էր, որ Ծաղկաձորում կայացած մեդիա ճամբարին և ինքն էր հնարավորություն ունեցել մասնակցելու և ես, բայց ցավոք երկուսս էլ չէինք կարողացել: Ու մտածեցինք, եթե մասնակցած լինեինք, ավելի շուտ ծանոթացած կլինեինք: Բայց ոչինչ, կարևորը ծանոթացանք: Ինչպես ասում են` լավ է ուշ, քան երբեք: Հետո պատմեց, թե ինչպես է «Վորլդ Վիժն» Հայաստանի կազմակերպության օգնությամբ ճամբար կազմակերպել իրենց մոտ, երեխաներին մի քանի օրով կտրել վիրտուալ կյանքից և պարգևել իսկական մանկություն:

Ես էլ մտածեցի այդ ուղղությամբ, և եթե ստացվի, եկող ամռանը ես նույնպես նմանատիպ ճամբար կկազմակերպեմ մեր համայնքում:

Հաճելի էր ծանոթանալ Շուշանի հետ ու կիսվել հետաքրքիր մտքերով: Հուսամ, սա մեր վերջին հանդիպումը չի լինի:

Էլյանորա Բալյան

***

Մենք գնացել էինք Գեղարքունիքի մարզի Կալավան գյուղ`«Վորլդ Վիժն»-ի կազմակերպած 3-օրյա վրանային ճամբարին, որի ընթացքում անցկացվեցին երեք տարբեր սեմինարներ, խաղացինք հետաքրքիր «Մամոնտ» խաղը: Կալավանում մեզ հյուրընկալեց «Թայմ Լենդ» հիմնադրամի տնօրեն Ռոբերտ Ղուկասյանը կամ, ինչպես մենք էինք ասում, ընկեր Ռոբերտը: Կալավանում անցկացրեցինք անմոռանալի օրեր: Առաջին անգամ գիշերեցինք վրաններում, ծանոթացանք բնության հրաշալիքներին, առաջին անգամ տեսանք քարեդարյան կացարաններ, չնայած դրանք կառուցվել էին մեր ժամանակներում: Կալավանում անցկացրած մեր երեք օրերը տպավորիչ էին, ավելի տպավորիչ էր երրորդ օրը: Այդ օրը մենք խաղացինք «Մամոնտ» խաղը: Մենք խաղացինք խաղի բարդության ամենապարզ` 3-րդ աստիճանը: Մենք նախորդ օրն արդեն բաժանվել էինք խմբերի:Առաջին փուլում մենք պետք է պեղումներ իրականացնեինք: Տարածքը մեզ արդեն տրամադրել էին, մեր խմբերը բաժանվեցին երկու մասի: Մի մասը գնաց պեղումների, իսկ մյուս մասը մնաց պեղած իրերը հաշվելու, գրի առնելու: Երկրորդ փուլում մենք գնացինք անտառ. պետք է սովորեինք ,թե ինչպես են նախնադարում մարդիկ իրենց կացարանների կտուրները ծածկել,տեսանք դասագրքերից հայտնի վանակատ քարը:
Կալավանում ամեն բան հրաշալի էր, ամեն ինչ մաքուր, զգում էինք, որ մարդիկ այստեղ բնության, կենդանիների նկատմամբ բարի էին, սրտացավ: Այստեղ ես հանդիպեցի 17.am-ի պատանի թղթակից Էլյանորային: Նա ինձ պատմեց, թե ինչպես է սկսել թղթակցել 17-ին, զրուցեցինք տարբեր թեմաներից: Էլյան պատմեց Աղվերանի մեդիա ճամբարի մասին: Կալավանում անցկացրած 3 օրերը անջնջելի հետք են թողել հիշողությանս մեջ: Շնորհակալ եմ, որ ինձ ընձեռեցին այդ հնարավորությունը` մասնակցել վրանային ճամբարին:
Եթե ուզում եք անցկացնել ձեր մյուս ամառն ավելի հանգիստ, միաժամանակ ակտիվ ու հետաքրքիր, այդ վայրը մի փնտրեք դրսում, այցելեք հրաշք Կալավան գյուղ

Շուշան Վահանյան

Mariam barseghyan

Ուզում եմ միշտ ընտրություններ լինեն

Ուզում եմ, որ քաղաքս` Վանաձորը,  ինչպես հիմա, թնդա լիությունից, որ միշտ երգի, պարի: 

Տարօրինակ է, բայց ուզում եմ կարգին ավտոբուսով դասի գնալ ու երջանիկ կլինեմ, որ այնքան մարդ նստած լինի, որ էլի կանգնած գնամ:

Ուզում եմ Դիմաց թաղամասիս այգին միշտ մաքուր լինի, ուզում եմ Արցախ պուրակումս կարգին հատակ լինի ու վաղուց իր դարը ապրած ճոճանակ չլինի:
Ուզում եմ տուն գալուց խաչմերուկում կանգնած Ռուսաստան տանող ավտոբուս չլինի, որ Վանաձորս իր հետևից չդատարկի:
Ուզում եմ Քիմգործարանիցս նորից սկսի ծուխ դուրս գալ:
Ուզում եմ ամեն քայլափոխի ուսապարկը ուսերին Վանաձորովս հիացող զբոսաշրջիկ տեսնեմ: Ուզում եմ քաղաքս իմ հետ ապրի, զարգանա ու առաջ նայի:

Ուզում եմ քաղաքս «Լուսավոր» լինի, «Բարգավաճ» լինի, ուզում եմ, որ քաղաքս «Նոր էջ» սկսի ու նոր գիրք գրի, հին գրքի երկրորդ հատորը:

Ու գիտեմ, որ ամեն ինչ լավ կլինի, որ հոկտեմբերի 2-ը մեր կյանքը կփոխի, որովհետև մենք ի սրտե ուզում ենք, որովհետև Վանաձորը դրան արժանի է:

Մնում է միայն սպասել…

Հեշթեգ՝ Դբա Ռոքը

Ցուրտ Վանաձորին ինչ-որ ջերմություն էր պակասում: Այդ ջերմությունը եկավ սեպտեմբերի 25-ին տաք մարդկանց հետ՝ նույն ավտոբուսով: Ու քանի որ սպասվող իրադարձությունից Վանաձորում քիչ է լինում, ամեն մեկն իր շրջապատին վերցրեց ու եկավ համերգատեղ. դրա շնորհիվ էլ շատերս տեսնվեցինք մեր կորած ընկերների հետ ու մինչ համերգը կսկսեր, մի լավ կարոտներս առանք: 

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Առաջին շարքում էինք կանգնած ու էն, ինչ մենք ենք տեսել ու զգացել, չենք մոռանա: Մեջս տպավորվել է Վանի դեպի ձախ՝ մեր կողմ նայելը, Անդրեի՝ աչքերը փակ երգելը, Ալբերտի՝ գժական ելույթը, «Լուսնելույսի» էներգիան ու Մհերի՝  «Քո աչքերը»:

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Առաջին անգամ զգացի  «հոգևոր սնունդ» ասվածի իմաստը, զգացի հոգուս վրա՝ ամենանուրբ ձևով: Ու գիտեմ՝ մի քանի օր տանը, դասերին, պարապմունքներին ու քաղաքում քայլելիս քթիս տակ «Նեմրա» եմ երգելու ու համերգ չեկողներին ասելու եմ, թե իրենք ինչ չեն գտել:

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Լուսանկարը` Դիանա Գրիգորյանի

Sargis Melkonyan

Ինչն ում համար է

Երեկ, ինչպես միշտ, եկա դպրոցից տուն։ Ճաշեցի ու սկսեցի դասերս անել։ Բնականաբար դասերս անելուց առաջ անցա 17-ի էջերով ու կարդացի հոդվածներ, այդ թվում նաև իմը։ Յուրաքանչյուր հոդված կարդալով ինքս համեմատում եմ, թե ես, օրինակ, ինչպես եմ վերաբերվում տվյալ խնդրին կամ երևույթին։ Դրա համար էլ երբեմն հակասություն է առաջանում իմ և հոդվածագրի տեսակետների միջև, որն էլ բանավեճի առիթ է։ Իսկ հիմա, եթե թույլ կտաք, անցնեմ բուն նյութիս։

Հոդվածս, որը էկրանի մյուս ծայրից գուցե չուզենալով կարդում եք դուք, իրականում ծնվեց հենց մեր ցանցի անդամ Հայարփի Բաղդասարյանի նյութը կարդալուց հետո (եթե չեք կարդացել, անպայման կարդացեք

Նախ, ես համաձայն չեմ Հայարփիի տեսակետի հետ, թե Հանրային հեռուստաընկերությունը չպետք է եթեր հեռարձակեր «Ամենակարող երգիչ» նախագիծը։ Վստահ եմ, որ որոշ հեռուստադիտողների, որոնք մեր երկրում այնքան էլ քիչ չեն, կհետաքրքրեն նման նախագծերը։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ Հանրայինը պիտի եթեր հեռարձակի միայն ազգայինը։ Ինչքանով որ տեղյակ եմ, Հանրային հեռուստաընկերությունը պետք է բավարարի բոլոր հեռուստադիտողների պահանջները։ Օրինակ, եթե դու չես կողմնորոշվում, թե որ սննդամթերքն է որակյալ, կարող ես դիտել «Համի որակ» հաղորդումը, եթե հետաքրքրված ես նորություններով, դիտիր լուրերը։ Իսկ եթե մեզ նման պատանի լրագրող ես, ուշադրություն․ հատուկ առաջարկ,  դիտիր «Մասնագիտությունը՝ լրագրող» հաղորդումը։ Չէ, չէ, սխալ հասկացաք։ Ես ամենևին էլ չեմ գովազդում Հանրային հեռուստաընկերությունը, ուղղակի ուզում եմ ասել, որ Հանրայինը եթեր է հեռարձակում այնպիսի հաղորդումներ, որոնք պետք է բավարարեն ցանկացած հեռուստադիտողի պահանջը։

Հ.Գ.  «Ամենակարող երգիչ» նախագծի նպատակը նոր անուններ հայտնաբերելն է։ Հայտնաբերել մարդկանց, ովքեր տաղանդավոր են, սակայն ինչ-ինչ պատճառներով շոու-բիզնեսում լինելու փոխարեն հայտնվել են ռեստորաններում։

karine nahapetyan

Կարծրատիպեր կոտրողը

Գրքե՞ր: Այո, գրքեր: Անկյունում սիրուն մեծից փոքր շարած գրքեր, որոնք միշտ դասը սովորած աշակերտի պես ձեռք են բարձրացնում ու, տեսնելով, որ իրենց վրա ուշադրություն չեմ դարձնում, բղավում են` բա մեզ, մեզ, մեզ ե՞րբ ես կարդալու: Ես էլ մեղմ պատասխանում եմ` վայ, դե սպասեք, էս մեկն էլ ավարտեմ, կհասնեմ ձեզ…

Ու միշտ այսպես է. տանդ եղած գրքերը հերթի մեջ չեն կամ էլ հերթի վերջում են: Ախր, գրադարանի գրքերը ավելի են ձգում, թեկուզ միայն իրենց բուրմունքի պատճառով: Ինչևէ:

Ապրիլ ամիսն էր: Եվ ես կհանդգնեմ ասել, որ այժմ, երբ ասում են «ապրիլ», մեր մտքով առաջին հերթին անցնում է քառօրյա պատերազմը: Ու այդ օրերին, ականատես լինելով թե ներքին, թե արտաքին անարդարություններին, «Գրքամոլ» ֆեյսբուքյան էջում աչքովս ընկավ գրքից մի մեջբերում. «Երևի մարդու լավագույն մասը նրա երազանքներն են…»։ Ու այդ պահին նայեցի երկնքին ու տեսա, որ օդից կախված են հազարավոր երազանքներ, որոնք իրոք, լավագույնն էին տղերքի համար: Երազանքները տարբեր էին` մեկը կապված էր ահապով կյանքի, մյուսը` սիրո, էն մեկը լավ մասնագետ դառնալու հետ: Իսկ ամենաշատը ապրելու երազանքն էր, որը էնքան շատ էր, որ եկավ կանգնեց դիմացս ու ասաց` ես արդեն օդում կախված եմ, իսկ դու կանգնած ես ամուր գետնի վրա: Լսո՞ւմ ես, ոչ մի երազանք չիրականացած չթողնես, թե չէ` երկնքում էլ տեղ չկա… Պարտավորեցնող էր: Ինչևէ: Սկսեցի կարդալ Սեյրան Գրիգորյանի «Ինչո՞ւ ես տխուր» գիրքը ` օնլայն տարբերակով: Գրքերս, իհարկե, նեղացան, բայց դե…
Էս գիրքը կոտրեց այն լոզունգ դարձած արտահայտությունը, որ մարդը չի կարող ամբողջովին դժբախտ լինել:
Գրքում չկային հազարավոր կերպարներ, մեր էն սիրած սիրուն սիրո սրտաճմլիկ դրվագները ևս բացայակում էին: Կար բուն կյանքը ` պատերազմից հետո:

Կարդում ես ու հասկանում, թե պատերազմը ինչ զզվելի երևույթ է, ու որոշները ոնց են այդ պատերազմից օգտվում, իսկ մյուսները հազիվ իրենց գլուխն են պահում. բավարարվում են քչով, ուրախանում են այնպիսի բաներով, որոնք մեզ համար սովորական են։
Հասկանում ես, որ մենք դեռ չենք գիտակցում, թե ինչ է պատերազմը, ու դրա հետևանքների մասին կարող ենք միայն խոսել ու անցնել առաջ…
Գրքի հերոսը` Այվազը, իր կյանքի լավագույն տարիները անցկացրեց բանտում, որովհետև հավ էր գողացել սոված ու մահամերձ աղջկա համար: Հավ… Հասկանո՞ւմ եք, սովորական հավ: Կներեք, բայց երբեմն կան բաներ, որոնք պարտավոր են արդարացվել, սակայն այդ ժամանակաշրջանը դա նրան չներեց…
Բանտից հետո էլի ծանր կյանք` անտեր ու հայրենի գյուղից հեռու: Դավաճանություններ, ստիպված ամուսնություն, մի խոսքով, ստիպված գոյատևում: Իսկ վերջում նրա կյանքի շավիղները նրան կրկին հասցնում են բանտ:
Դժբախտ ծնվեց, դժբախ ապրեց ու նույն ձևով էլ մահացավ:
Էս գիրքը լիովին ներկայացրեց մարդ-անհատի կյանքը հետպատերազմյան տարիներին: Էն, որ ասում են` կռվի դաշտում փլավ չեն բաժանում: Է~, իրականում, եղածն էլ են խլում: Այ, սա այդ աշխարհն է:

arman arshak-shahbazyan

Ընկերներ, ովքեր փոխեցին դիրքորոշումս, կամ` առաջ ու հիմա

Երևի առաջին հոդվածիցս հիշում եք, որ կենսաբանության ժամին ես Լոնդոնի փողոցներում եմ թափառում, ու էլի զանգը կտրեց ինձ իմ երազանքներից, անձրևի տակ թրջվելուց ու վերադարձրեց իրականություն:

-Ի՞նչ ա էս ժամը,- հարցրի ես դասարանին, ու պատասխանը փոխեց իմ տրամադրությունը: Հասարակագիտություն էր: Ինչ լավ ա` մտածեցի ես, հիմա ընկեր Գրիգորյանը կգա ու էլի բուռն քննարկումներով դաս կանենք:

«Բարև ձեզ, նստեք»-ին հաջորդեց դասի թեման՝ «Ընկերություն»: Թեմա, որի մասին ես ունեի հստակ դիրքորոշում՝ չկան ընկերներ: Ինչպես ամեն անգամ հստակ ու հանդարտ տոնով սկսեց ընկեր Գրիգորյանը: Հա, մոռացա նշել, որ այս ամենը 2 տարի առաջ էր, երբ ես 8-րդ դասարանում էի: Մինչև հիմա հիշում եմ այս խոսքերը. «Ըստ հույն փիլիսոփա Արիստոտելի, ընկերությունը բաժանվում է երեք տեսակի՝ ընկերություն հիմնված օգուտի վրա, ընկերություն հիմնված հաճույքի վրա և ընկերություն հիմնված բարիքի վրա»:

Դե, արդեն պարզ էր, թե որ տեսակը ինչպիսինն էր: Իսկ ես անմիջապես ձեռք բարձրացրի ու…

-Մեր օրերում չկա ընկերություն հիմնված բարիքի վրա,- տոնս հստակ էր ու կարծես անբեկանելի:

Դե, բնականաբար շատերը դեմ էին: Անցավ մի քանի ամիս: Համացանցում տեսա հայտարարություն 10-12-րդ դասարանցիների համար: Հետաքրքիր ծրագիր էր՝ «Բանալի», սակայն ես փոքր էի, դեռ նոր պետք է ավարտեի 8-րդ դասարանը: Բայց լրացրեցի հայտը, ոչ ոքի չասելով դրա մասին: Առաջին անգամ էի հայտ լրացնում, երկու օր անց ես արդեն իսկ մոռացել էի թե՛ այդ ծրագրի, և թե՛ հայտի մասին: Անցավ մեկ ամիս, ամառային հերթական ձանձրալի օրերից էր, ի զարմանս ինձ, լսվեց հեռախոսիս ձայնը: Անծանոթ համար էր, դե, բնականաբար զարմացա. ո՞վ պետք է զանգի ինձ ամառային արձակուրդներին, այն էլ անծանոթ համարից: Վերցրի, ու հեռախոսի հակառակ կողմից լսվեց այս խոսքերը. «Ձեզ անհանգստացնում են Ջինիշյան Հիշատակի Հիմնադրամից: Ցանկանում ենք տեղեկացնել, որ ընտրվել եք «Բանալի» ինտելեկտուալ խաղ-մրցույթին, որպես մասնակից»: Այդ զանգից անցել է մեկ տարի և մի քանի ամիս, բայց միչև հիմա հիշում եմ այդ խոսքերը, այդ ձայնը…

Հա, հա, հիմա կհասկանաք, թե ինչ կապ կար այս զանգի ու ընկերության դասի միջև:

Եկավ օրը, որ պետք է գնայի առաջին դասընթացին: Առաջին անգամ մասնակցում էի նման ծրագրի, այն էլ ոչ իմ տարիքային խմբի համար, բնականաբար լարվածություն կար:

18 մասակից էինք, բայց ով կմտածեր, որ այդ 18-ից երկուսը կդառնան լավագույն ընկերներս` Մանան և Նորայր, որ այդ երկուսը կստիպեն փոխեմ դիրքորոշումս, երկուսին ավելացնեմ ևս երկուսը, և այդպես շարունակ, ու այսօր վստահաբար ասեմ, որ կա ընկերություն հիմնված բարիքի վրա:
Իսկ հիմա, երբ ինձ հարցնեն, ինչպիսին պետք է լինի իդեալական ընկերը, ես միայն անուններ կարող եմ թվել՝ Նորայր, Մանան, Աննա, Աստղիկ, Նարեկ, Սերյոժա, Կարինե, Գայանե, և այդպես շարունակ…

Հաճախ են մարդիկ խոսում կյանքի գրքի մասին, հիմա իմ կյանքի գրքի մի ամբողջ ենթավերնագիր է «Բանալին»: Բանալի, որը իմ առաջ բացեց բազում դռներ, ամենակարևորը` ընկերության դուռը… Ընկերության դուռ, միևնույն է, որքան էլ դա տարօրինակ թվա, քեզ համար կա նման «դուռ»…

Ani Harutyunyan

Իմ ռոմանտիկ Մայիսյան

Վստահ եմ՝ բոլորս էլ հոգու խորքում ռոմանտիկ ենք, սիրում ենք անձրևը, դրա հոտն ու թաց պատուհանները, մոմի լույսի ներքո որևէ գեղեցիկ դերասանի հետ ռոմատնտիկ ընթրիք պատկերացնելը: Բայց։ Մեկ րոպե։ Եկեք կտրվենք երազներից ու մի պահ վերադառնանք դեպի իմ գյուղի՝ Մայիսյանի իրականություն։

Եթե դու շատ ռոմանտիկ մարդ ես, սիրում ես վերը նշվածներն ու մի բան էլ ավելի, ապա անձրևոտ եղանակին մեր գյուղը իսկը քո տեղն է։ Այստեղ դու քեզ կզգաս ինչպես ձուկը ջրում, Մեսսին` Բարսելոնայում, Սիլվեստր Ստալոնեն՝ մարտաֆիլմերում, շատ հանգիստ, հարազատ, հաճելի… Դե՛, իհարկե նրա համար, որ մի փոքր անձրևի ու քամու ժամանակ մեր գյուղը հոսանքազրկվում է։

Այո՛, դուք ճիշտ հասկացաք. մեր գյուղի հոսանքի գծերը պապիս տարիքի են: Է՜, որ ուզում եք իմանալ՝ մի բան էլ ավելի։ Ա՛յ, դա իրոք շատ է հուզում ինձ։ Մի պահ պատկերացրեք՝ 30% լիցքավորում հեռախոսումդ ու հանկարծ, հո՛պ, լույսերն անջատում են։ Վե՛րջ։ Հասկանո՞ւմ եք՝ կար հեռախոս, էլ չկա հեռախոս։ Չկա համակարգիչ, ինտերնետ, անգամ հեռուստացույց… Համաձայնեք՝ մեր օրերում սարսափելի երևույթ է:

17 տարեկան եմ։ Ամբողջ կյանքս առջևում է։ Ինձ՝ իմ կյանքի կեսի հետ դեռ շատ ռոմանտիկ պահեր են սպասվում։ Մի՛ արեք այնպես, որ երիտասարդության սեմին հոգնեմ ռոմանտիկայից։

Չնայած, մի կողմից էլ լավ է: Տան անդամների հետ շփվելու ժամանակ եմ գտնում: