Իմ բնակավայրը խորագրի արխիվներ

Դիմանալով անտարբերությանը

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Տատիկս միշտ պատմում էր, որ երբ մարդիկ որոշել են գյուղ կամ բնակավայր կառուցել, ամենից առաջ եկեղեցի են կառուցել, հետո նոր իրենց տները: Ճիշտ է, ինչքն էլ զարմանալի է, բայց փաստ է։ Երբ 1830-ական թվականներին հիմնվեց Գուսանագյուղը, գյուղի բնակչությունը անմիջապես որոշեց եկեղեցի կառուցել։ 1900-ական թվականներին Գյումրիից եկած հոր և որդու ջանքերով կառուցվեց Գուսանագյուղի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին։

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Լուսանկարը՝ Կարինե Հովհաննիսյանի

Շինարարական աշխատանքները տևեցին շուրջ 10 տարի, և 1910 թվականին ավարտվեց եկեղեցու շինարարությունը: Ասում են, որ հենց հաջորդ օրը տեղի ունեցավ առաջին Պատարագը։ Իսկ երբ Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվեցին, և տարածվեց աթեիզմը, մեր եկեղեցին ևս արժանացավ մյուս եկեղեցիների բախտին և դադարեց գործելուց:

Ինչքան էլ որ դժվար էր գյուղացիների համար, բայց նրանք հարկադրված քանդեցին եկեղեցու գմբեթը և ամբոջությամբ սպիտակեցրին սրբապատկերները, որպեսզի ավելի նմանվի պահեստի: Շուրջ 70 տարի այն ծառայեց որպես պահեստ։ Իսկ քահանային՝ տեր Թադևոսին, աքսորեցին:

Լուսանկարը՝ Մանե Անտոնյանի

Լուսանկարը՝ Մանե Անտոնյանի

Երբ ԽՍՀՄ-ը փլուզվեց, եկեղեցին ցավոք, չվերականգնվեց։ Երբ հետ ես նայում, զարմանում ես, թե ինչպես են մարդիկ՝ չունենալով ժամանակակից տեխնիկա, կարողացել կառուցել այդպիսի ճարտարապետական կառույց: Իսկ հիմա, երբ կան բոլոր կենսական պայմաները, մարդիկ զլացել են նույնիսկ վերանորոգել: Սակայն վերջերս արդեն սկսել են վերանորոգման աշխատանքները, և հույս ունեմ, որ հաջորդ նյութս վերանորոգված եկեղեցու մասին կլինի։

Իմ գյուղամեջ-հրապարակը

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Չնայած մշտական բողոքներիս, թե մեր գյուղում զբաղմունք չկա, որ կարող էր ավելի լավը լինել, ես այն շատ եմ սիրում, ինչպես բոլոր մարդիկ սիրում են իրենց գյուղերն ու քաղաքները:

Մինչև մեր հարևան գյուղեր գնալը, որ ասում էին` մեր գյուղամեջը, պատկերացնում էի մի շրջանաձև կամ օվալաձև ընդարձակ տարածություն, որտեղ միշտ շատ մարդիկ են լինում, բայց հետո տեսա ու պարզվեց, որ հրապարակ կոչվածը ընդամենը իրենց գյուղի ամենալայն փողոցն է:
Գլուխ գովել չլինի, բայց ախր, մերն ուրիշ է: Մեր Դսեղի հրապարակից մտնում ու դուրս են գալիս հինգ փողոցներ, այնտեղ միշտ մարդաշատ է` Ամանորի գիշերը, հարսանիքների ժամանակ, Վերջին զանգին: Իսկ թե հանկարծ մարդ էլ չի լինում, Մեծ լոռեցին անքուն հսկիչի նման միշտ ներկա է, գյուղամիջի ամենատեսանելի վայրում կանգնած`Դսեղ եկողներին բարի գալուստ մաղթելու ու «Դբա լավը» ճանապարհելու:
Մեր հրապարակի կենտրոնում երկու ծառեր կան, մյուսներից կտրված, որոնք, ինչ ինձ հիշում եմ, ամեն ձմեռ տոնածառ են դառնում: Մյուս ծայրին էլ «եռանկյունին» է, ուր ես ժամերով սպասում եմ իմ մշտապես ուշացող ընկերուհուն. այն հանդիպման ու բաժանման վայր է դպրոցից գալիս ու գնալիս, այսօր արդեն համարյա 10 տարի:
Մի ուրիշ ծայրին էլ երկաթե վագոն կա, որի վրա դեռ պահպանվում են անցած ընտրություններից մնացած թեկնածուների նկարները, որ մեկ էլ հինգ տարի հետո են պոկելու, այն էլ նորերը փակցնելու համար:
Այնտեղ կանգառ էլ կա, որը անհիշելի ժամանակներից ոչ մի փոխադրամիջոցի երես չի տեսել:

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Լուսանկարը՝ Անի Ղուլինյանի

Ես գյուղս շատ եմ սիրում, համարյա այդքան սիրում եմ նաև հրապարակը` իր կիսադատարկ լողավազանով, միակ շատրվանով, ծառերի տակ զրուցող ծերերով ու Մշակույթի տան դիմաց հերթապահող իմ համագյուղացիներով :
Հիմա ուրիշ գյուղացիներ կասեն. «Ի՞նչ ասեցիր որ, էն ո՞վ գյուղամեջ չունի»: Ախր, մերն ուրիշ է: Ձերը`գյուղամեջ է, մերը` հրապարակ:

Անձրև, մի արի

Լուսանկարը՝ Հեղինե Գրիգորյանի

Լուսանկարը՝ Հեղինե Գրիգորյանի

Վերջապես Մարտունիում էլ գարուն եկավ, բայց էնպես եկավ, որ ինչպես գյուղացիներն են ասում` «Յաս՝ սուս, դու՝ սուս»: Այս արտահայտությունը շատ է օգտագործվում որևէ երևույթի անսովորությունը ցույց տալու համար: Մեկ խաղաղ, տաք եղանակ է, մեկ էլ հանկարծակի այնպիսի քամի է սկսվում, որ լվացքի պարանից շորեր է «գողանում»:

Լուսանկարը՝ Հեղինե Գրիգորյանի

Լուսանկարը՝ Հեղինե Գրիգորյանի

Իսկ այ, կարկուտը բոլորիս թշնամին է, մանավանդ, որ ծառերը նոր-նոր են ծաղկել: Հասանք անձրևին` ոմանց համար սիրելի, ոմանց համար`ոչ, իսկ մյուսները չեն էլ մտածել, թե անձրևը կարող է գեղեցիկ լինել: Դա մեղադրելու չէ: Չէ՞ որ գյուղացին առաջին հերթին մտածում է ոչ թե անձրևի սիրունության, այլ իր բերքի մասին: Անձրևը խանգարում է փոշոտմանը, վար ու ցանքին և դրսի աշխատանքներին: Հենց այս հոգսերի պատճառով էլ գրեթե միշտ նրա գեղեցկությունը անտեսվում է` հատկապես մեծերի կոցմից: Անձրևից հետո, հատկապես երբ արևում է, բնությունը մի ուրիշ կերպ է գեղեցկանում՝ չհաշված ջրափոսերով «հարուստ» ու ցեխոտ ճանապարհները:

Քուչակ

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Ես ապրում են մի գյուղում, որի անունը Քուչակ է: Մի քիչ խոսեմ գյուղիս մասին: Գյուղը հիմնադրել են 1839թ. գաղթական արևմտահայերը: Գյուղի առաջին տները կառուցվել են Լույս Աղբյուրի շուրջը: Այդ աղբյուրը գյուղի պարծանքն է, քանի որ այդ աղբյուրի  շրջակայքում է գտնվել պատմական Ճերմակ վանքը:

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Գյուղի առաջին անունը եղել է Ճերմակ վանք: Դեռ մինչև հիմա Լույս Աղբյուրի շրջակայքում պահպանվել է գյուղի հին գերեզմանոցը: Արդեն երեք դար է, ինչ Ճերմակ վանքը չկա: Բայց գյուղացիները գիտեն վանքի մոտավոր տեղը, պահպանվել են խաչքարեր և փորագրություններ քարերի վրա:

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Տարիներ հետո գյուղը կվերանվանեն Ալի Քուչակ՝ ի պատիվ Նահապետ Քուչակի, իսկ աղբյուրի վրա կկառուցեն մատուռ, որը կստանա Լույս Աղբյուրի մատուռ անունը: 1901թ. գյուղում կառուցվում է Ս.Մարիամ Աստվածածին բազիլիկ եկեղեցն: Բայց ցավոք, այն երկար չգործեց, Հայաստան ներխուժեցին բոլշևիկները, իրենց հետ բերելով աթեիզմը: Եկեղեցին դարձավ ցորենի պահեստ: Բայց այն վերաօծվեց 1998թ.:

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Գյուղի հյուսիսում գտնվում է ևս մեկ մատուռ՝ Թուխ Մանուկ անունով: Ոչ ոք ճշգրիտ չգիտի մատուռի կառուցման տարեթիվը: Թուխ մանուկ անվանումը կապված է թուխ մազերով մի երեխայի հետ, որը ձմռանը փախել է տանից: Գյուղի արևելքում և արևմուտքում գտնվում են երկու մեծ հարթավայրեր՝ «Յայլի դուրան» և «Զրնգան աղբյուր» դաշտերը:

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լուսանկարը՝ Զավեն Աբրահամյանի

Լույս աղբյուրի վերևում 1983թ.կանգնեցվել է հուշարձան զինվորին՝ նվիրված հայրենական պատերազմում զոհվածների հիշատակին: Արձանի ներքևի մասում փորագրված են զոհված քուչակցիների անունները: Այդ անունների մեջ երեքը պապիկիս քեռիների անուններն են: Ես հպարտ կարող եմ ասել, որ ես արևմտահայական արմատներ ունեմ, թեև ապրում եմ Արևելյան Հայաստանում: Ինձ համար չկա աշխարհում ավելի հարազատ անկյուն, քան իմ գյուղը՝ Քուչակը:

janna sargsyan lori

Հարթագյուղ

Ես ապրում եմ Լոռու մարզի Հարթագյուղ համայնքում: Գյուղը նախկինում Ղալթախչի անվան տակ ընդգրկված է եղել Երևանի նահանգի Ալեքսանդրապոլի գավառում: Բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 1730 մետր է: Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 45 կմ: Գյուղում է գտնվում Սուրբ Նարեկ եկեղեցին (19-րդ դար), իսկ 1 կմ արևելք՝ Սուրբ Հովհաննես մատուռը։ Սուրբ Հովհաննես մատուռը Հարթագյուղի սրբատեղին է։ Այն գտնվում է գյուղի մերձակա լեռան կատարին՝ Փամբակի լեռնաշղթայի անմատչելի բարձունքներից մեկի վրա։ Հարթագյուղը, ըստ Հայկական սովետական հանրագիտարանի, հիմնադրվել է 1828թ-ին։ Գյուղը հիմնադրել են Բասենից, Մուշից, Էրզրումից և Ալաշկերտից գաղթած հայերը։ Գյուղի բնակիչների զբաղմունքն իր արտահայտությունն է գտել գյուղի թուրքերեն անվան մեջ՝ «Ղալթախչի», որը նշանակում է՝ թամբագործ։ Հարթագյուղից հայտնաբերված հնագիտական նյութերը, Հայկական լեռնաշխարհի այլ անկյուններից հայտնաբերված նյութերի հետ միասին ներկայացնում են նախաբնիկների մեկ միասնական, ծագումնաբանորեն շաղկապված և երկարատև զարգացող մշակույթը։ Հարթագյուղից շատ են հայտնաբերվել վաղ բրոնզեդարյան նյութեր։ Բացի վաղ բրոնզեդարյան նյութերից, Հարթագյուղում կան նաև վաղ երկաթի, ուրարտական և անտիկ շրջանին պատկանող նյութեր։ Հարթագյուղի տարածքում գտնվում է Խոյի հսկայական քարե կերտվածք, գյուղից 5 կիլոմետր հարավ գտնվում է «Բագեր» հնագույն բնակատեղին, «Խարաբեկ» միջնադարյան բնակատեղին և «Ցից քարեր» մեգալիթային համակարգը, որտեղից գեղեցիկ տեսարան է բացվում դեպի Արագած լեռը։

Խմբագրության կողմից. Հուսանք հետագա հոդվածներումդ արդեն կպատմես գյուղի այսօրվա մարդկանց, նրանց խնդիրների, հոգսերի, ուրախությունների և առօրյա կյանքի մասին:

narek babayan

Այն աշխարհը, որ Հայաստան է կոչվում

Ծնվեց մի երկիր, որ կոչվեց Ուրարտու: Այնտեղ ապրում էր մի հզոր ժողովուրդ՝ անհաղթ ու անկոտրում:

Այս նախնիներից առաջացավ ժամանակակից մի երկիր, որտեղ մարդիկ իրար «ցավ են տանում», իրար «սրտի են մեռնում»: Անգամ պատրաստ են կուրանալ, ինչ ա՝ ուրիշի ցավը չտեսնեն։ Հայաստանս: Գիտե՞ք, եթե ինձ հնարավորություն տրվեր ընտրել վայրը, որտեղ կուզեմ ծնվել, էլի Հայաստանս կընտրեի: Ու էլի գյուղս: Ճիշտ է՝ հաճախ եմ բողոքում բնակավայրիցս: Շատ հաճախ: Միշտ: Բայց եթե մեծանայի քաղաքում, ես ես չէի լինի, շատ բան կկորցնեի:

Միշտ ուրիշ երկրները կապույտի սառը երանգներում եմ պատկերացնում: Բոլորը իրար նկատմամբ անտարբեր, գլուխները՝ կախ, մռայլ: Փոքր տարիքում Ռուսաստանում եմ ապրել: Ինչ տպավորվել է, դա էլ պատկերացնում եմ: Իսկ հայե՞րը: Մի այսպիսի հարց կար ցածր դասարաններում, թե ինչի հետ եմ ասոցացնում հայերին: Ասեմ: Դուք ասեք՝ հայ, ես ասեմ՝ զուռնա: Չգիտեմ՝ ինչու: Այդ բառը հիշելիս ուղեղումս բարձր զուռնա է հնչում: Ջերմության նշան եմ համարում: Այս նյութիս երկրորդ պարբերությունն էլ մտքումս զուռնա փչելով եմ գրել:

«Ջիգյար» բառը հորինվել է Հայաստանում, ինքնանկարագրման համար: Ինչքան էլ ասեք՝ հայերեն բառ չէ: Ուրիշ ո՞ր երկրում ինչ-որ երևույթ «ջիգյարով» կհամարեն: Բառեր էլ չկան էս ջերմությունը նկարագրելու համար։ Ցավոք, այսքան լավ կարծիքս միայն շարքային մարդկանց է վերաբերվում: Որպես ազգ շատ անհամն ենք: Բայց, վատի մասին չխոսեմ, նյութս թող կարճ ստացվի: Լա՛վ կացեք, հայե՛ր ջան, և սիրե՛ք միմյանց, սենց մի 30 դար էլ ձգենք, լավ ա:

Anna Andreasyan

Բիբլիական լեռը

Գիտե՞ք, թե որտեղ եմ ապրում: Արարատյան դաշտում: Իսկ գիտե՞ք՝ որքա՜ն հպարտ եմ դրանով: Դժվար թե:
Արարատյան դաշտը մեր պատմության ընթացքում կարևորագույն նշանակություն է ունեցել: Այնտեղ են եղել մեր թագավորանիստ քաղաքներից շատերը և…
Լավ, դա թողնենք պատմաբաններին, իսկ ես կխոսեմ այն պատճառների մասին, որոնց համար շատ եմ սիրում այն:

Նախ, որովհետև այստեղ արևը առատորեն է ջերմացնում, իսկ ես, մանավանդ այս ձմռանից հետո, պաշտում եմ արևը և տաք եղանակը: Բայց դեռ սա էլ մի կողմ: Կա մի վեհատեսիլ բան, որ շուք է տալիս իմ բնակավայրին: Դա Արարատն է՝ մեր բիբլիական լեռը: Իզուր չի, որ այն այդքան մեծ ու խորհրդանշական դեր ունի մեր ժողովրդի պատմության մեջ: Նայում ես նրան, ու հավատդ չի գալիս, որ իրական է, այդքա՜ն գեղեցիկ ու կախարդիչ: Ու չես հագենում նրան նայելուց, ուզում ես անվերջ նայե՜լ ու նայե՜լ: Երբեք չեմ կարողացել անտարբեր նայել այդ հպարտ ու առասպելական լեռանը: Հերիք է նայել Արարատին, ու կպատկերացնես հայ ժողովրդի պատմությունը, բնավորությունը, սովորույթները: Արարատը Հայոց աշխարհի և նրա ժողովրդի հավաքական պատկերն է, խորհրդանիշը: Եվ կապ չունի, թե որ պետության սահմանից ներս է այն: Այն մերն է, նրա տեղը միայն ու միայն մեր սրտերում է:

Իհարկե կգա ժամանակ, երբ այն մեզ համար այդքան անհասանելի չի լինի, ինչպես հիմա է: Մի օր ամբողջ հայությամբ նրա լանջերին կպարենք մեր ավանդական քոչարին: Ես հավատում եմ:

Ազդեցությունը Բերդում

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Քայլում եմ Բերդում ու հասկանում, որ քաղաքը օրեցօր փոխվում է՝ նոր նստարաններ, սթրիթ արտ, պուրակ, անգամ մինիոն է հայտնվել քաղաքում: Հատկապես ուրախալի է, որ այս ամենը իրականացվում է պատանիների ու երիտասարդների նախաձեռնությամբ: Վերջերս իրականացված ծրագրերում իրենց մեծ դերն ունեն ԻՄՓԱՔԹ ակումբի անդամները: Մինչև վերջերս ակումբի մասին շատ բան չգիտեի, բացի այն, որ մեծ ներդրում ունի Բերդի պատանիների ու երիտասարդների և առհասարակ քաղաքի զարգացման մեջ: Որոշեցի հետաքրքրվել, ավելին իմանալ: Զրուցեցի Բերդի ԻՄՓԱՔԹ  ակումբի առաջնորդների՝ Լիաննաների հետ: Ինչպես նրանք ասացին՝ Տավուշում գործում է 8 ԻՄՓԱՔԹ ակումբ:

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Բերդում ակումբը գործում է արդեն մեկ տարի, և քանի որ մեծ թվով պատանիներ և երիտասարդներ են անդամակցել, թիմը բաժանվել է երկու խմբի՝ առավել արդյունավետ աշխատելու համար: Նշեցին, որ ակումբի անունը արդեն բացատրում է իրենց նպատակը՝ ազդեցություն: Խմբի նպատակն է՝ համախմբել համայնքի համար մտահոգվող բոլոր պատանիներին և երիտասարդներին, վերջիններիս տալ գիտելիքներ և մոտիվացիա, որպեսզի նրանք կարողանան իրագործել սեփական գաղափարները՝ առանց կողմնակի աջակցության սպասելու: ԻՄՓԱՔԹ 1 խմբի առաջնորդ Լիաննա Քոսակյանն ասում է.

-Խումբը շատ միասնական է, ցանկացած գաղափար քննարկում ենք, համախմբած իրականացնում: Վերջերս իրականացրած ծրագրերից նշեմ «Լայք պուրակի» ստեղծումը: Վերջինս ստեղծելու գաղափարը Գոռ Պողոսյանին էր: Այն բոլորիս կողմից հավանություն ստացավ, և իրականացրինք: Օգտագործել ենք թափոնային իրեր՝ չօգտագործվող անիվներ, տեղադրել ենք նստարաններ և արկղիկ՝ առաջարկությունների, նամակների համար: Արկղիկը ունի նաև առանձին բաժին՝ գրքեր, ուսումնական նյութեր փոխանցելու համար: Օրինակ, եթե ունես շտեմարան, որն այլևս չես օգտագործում, դիր այդ արկղիկում: Մենք կփոխանցենք նրանց, ովքեր ունեն դրա կարիքը: Առաջիկայում պլանավորել ենք Բերդի դպրոցների միջև ուսումնական թիմային մրցույթ կազմակերպել՝ միանշանակ խրախուսական մրցանակներով: Առայժմ նախապատրաստական փուլում ենք, կիրականացնենք մայիսին:

«Իմփակտ» ակումբի մյուս խմբի՝ «ԻՄՓԱՔԹ Պոզիտիվի» առաջնորդ Լիաննա Տերզիկյանը իր առաջնորդած խմբի մասին ասում է.

-ԻՄՓԱՔԹ  ակումբը ապահովում է ոչ ֆորմալ կրթություն: Ծրագիրը շարունակվելու է դեռ 3 տարի: «ԻՄՓԱՔԹ  Պոզիտիվ» խմբի անդամների մեջ մեծ առաջխաղացում եմ նկատում: Նրանք արդեն ակտիվ, իրազեկ, համայնքի համար մտահոգվող քաղաքացիներ են: Երբ նոր էր ձևավորվել խումբը, որոշ անդամներ կաշկանդված էին, ոչ ազատ, իսկ այժմ ես հիանում եմ նրանցով. բոլորն ակտիվ են: Նրանց մեջ մեծ ձգտում է առաջացել դեպի առաջնորդությունը: Մեր առաջին ծրագիրը կազմված էր երկու փուլից. առաջինը սեմինար էր, որը հենց պատանիներն էլ իրականացրին: Դա առաջնորդության նրանց առաջին փորձն էր: Երկրորդ ծրագիրը, որն ավելի մեծ արձագանք ստացավ, «Գունագեղ Բերդ» համայնքային ծրագիրն է: Վերջինիս շրջանակում սթրիթ արտով ավելի գեղեցկացրինք «Ծաղկանոց» մանկական զբոսայգու մուտքի պատերը:

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Առաջիկայում պլանավորում ենք սթրիթ արտի մի քանի աշխատանք իրականացնել քաղաքի տարբեր մասերում՝ հայոց մեծերի նկարներով և խոսքերով: Ընտրել ենք հենց սթրիթ արտը, որովհետև այն նմանը չուներ Բերդում: Ավելին՝ սթիրթ արտը առավել զարգացած է մայրաքաղաքում, մեծ քաղաքներում, իսկ Բերդում առաջինը մենք եղանք: Ցանկանում ենք, որ մեր օրինակը լինի վարակիչ: Խմբում ունենք նկարող երեխաներ, բայց առանց մասնագետի շատ դժվար կլիներ: Մեզ աջակցել է Բերդի տաղանդավոր նկարիչ, քանդակագործ Ավետ Արզումանյանը: Աշխատանքները տևել են մոտ 5-6 օր:

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Լուսանկարը՝ Էմմա Քոսակյանի

Զրուցեցի նաև ԻՄՓԱՔԹ  ակումբի անդամներից մեկի հետ.

-Շատ ուրախ ենք, որ Բերդում գործում է խումբը: Մինչ այս ամեն օր գնում էինք միայն դպրոց-տուն, դպրոց-տուն… Ամեն օր նույնը, ինչը շատ էր ձանձրացնում, չգիտեինք՝ ինչով զբաղվել: Իսկ հիմա լավ կազմակերպված ժամանցից բացի՝ նոր գիտելիքներ և հմտություններ ենք ձեռք բերում: Շատ հետաքրքիր է անցնում ամեն օրը, խաղերի միջոցով նոր թեմաներ ենք ուսումնասիրում:

jora petrosyan

Վարդենիսի «Պառվու ուլերն»

Վարդենիսը մի քաղաք է,  որն ունի իր ամենահետաքրքիր ճաշատեսակները, սովորույթներն ու ավանդազրույցները։ Այդպիսին է «Պառվու ուլեր»  ասվածը։ Երևի թե, ձեր մեջ հարց առաջացավ,  թե ի՞նչ է դա. միգուցե որևէ վարդենիսյան ուտեստ,  կամ մեկ ուրիշ նման բա՞ն։ Ո՛չ,  ո՛չ ու էլի ո՛չ։ Խոսքը վերաբերում է մի երևույթի,  որի ժամանակ ապրիլ ամսվա սկզբին եղանակը մի քանի օրով վատանում է՝ սկսվում է Վարդենիսի ձմեռվա բուք ու բորանը։ Այդ ամենը իհարկե ունի իր պատմությունը։

Եղել է մի տատիկ,  ով ունեցել է իր սեփական ուլիկները։  Նրանց կաթը վաճառելով  օրվա հացն է ձեռք բերել։  Կաթը վաճառելուց առաջ, զանգվածին միշտ ջուր է ավելացրել։ Մեկ օր տեսնելով, որ եղանակը բավականին տաքացել է,  իսկ սարերն էլ արդեն ներկվել են կանաչ,  որոշել է իր ուլերին տանել հանդերը՝ արածեցնելու։ Ինչպես միշտ,  այս անգամ նույնպես ամեն ինչ խաբուսիկ է եղել։ Այնտեղ հասնելուն պես  սկսվել է ուժեղ քամի,  որը ուղեկցվել է առատ ձնով։ Չկարողանալով պատսպարվել որևէ մի տեղ,  ձնախեղդ է եղել ինչպես տատիկը,  այնպես էլ ուլիկները։
Դե բնական  է,  որ սա լեգենդի կամ առակի նման մի բան է,  բայց բնականաբար դա ունի իր դաստիարակչական նշանակությունը։ Պետք չէ երբեք դիմել խարդախության հօգուտ շահի, որովհետև մի օր անպայման պատասխան կտաս դրա համար։ Իսկ ինչ մնում է նրան,  թե որքանով է այդ պատմությունը համապատասխանում իրականությանը,  ոչ ոք չգիտի, իսկ ապրիլ ամսվա եղանակային կտրուկ փոփոխությունների մասին կփաստեն հենց վարդենիսցիները…

Ձմեռ, Հրազդան, ակնթարթներ