Emma Kosakyan

Փոքր զրույց մեծ խնդրի մասին

-Ալո:

-Բարև, այ կորած, էս ո՞ւր ես, չկաս, կյալի՞ս ես Պերթը (Բերդ) պարապմունքի, մի հատ ասիլ չես` ստիեք ընկերուհի ունեմ:

-Է՜, սրտովս քնա, էս քանի օր ա էնքան նեղացած եմ, վեր…

-Քեզ ի՞նչ կա, մի անկապ պյանից երևի, օրինակ… ըը… սպասի ասեմ:

-Չէ, էս մհետ լուրջ ա, միասնական քննություններին մի երկու ամիս մնաց:

-Նորից չսկսես, էլի` լարվըմ եմ էդ վախտ, դե սաղն էլ լարվըմ են, էլ չբողոքես, անցած թեստը տասնո՞ւթ չիր ստացել:

-Էդ կստանամ, է, էդ հեչ, մնալի տեղը: Քնըմ են հորքուրանք, քնըմ են Ռուսաստան, Երևանի տուն-տեղ ծախըմ են՝ քնան: Մի քանի օր առաջ զանգեցին ասեցին:

-Բա-բայց…

-Բա տենըմ ես, տյու էլ խռնվեցիր իրար, բա ես ի՞նչ ասեմ:

-Բա էն րեխեն: Ի՞նչ էր անունը. Աննա՞, Անի՞: Ուրիշ ծանոթ, եսիմ, կողքի գյուղից թեկուզ, չունե՞ս:

-Անահիտ էր, դե ինքը որոշեց չտա թղթերը: Դե, ընտանիքով էլի տհե որոշեցին, էմի տարի քույրիկն էլ կպրծնի դպրոցը, իրար հետ կտան, մըչև էտ կըշխատեն փողը: Դե, մեկ էլ մեր դասարանից 2 տղա են թղթերը տալի…

-Ի՞նչ, մամ: Է՜, մամ, լավ էլի,- կողքից ընկերուհուս մոր ձայնն եմ լսում:

-Հըն, մամա՞դ էր, ի՞նչ ա ասըմ:

-Դե, էն, վեր իրանց վախտ ամեն համալսարան հանրակացարան ուներ, հսկողություն կար, իրանք մենակ սվերիլի մասին ին մտածըմ, սաղ ծախեցին, փոխեցին ու… Ու ի՞նչ, մամ… Հա, հա, ասմ եմ էլի: Ասմա ընկերուհուդ էլ ասա՝ գիդա. հմի պարապիլը բրախած՝ մնալի տեղի մասին ենք մտածըմ: Է՜, վեր սհե քնա, Անահիտի հետ երևի ես էլ էմի տարի թղթերս տամ, բայց եսիմ: Ի՞նչ, մամ, ո՞վ, Անահի՞տը: Հա, եկա, եկա: Դե լավ, Անահիտն ա եկել, քնամ տենամ՝ ինչ ա ասըմ, կզանգեմ էլի…

«Հարկավոր է միայն ազատ կամք»

Հարցազրույց Բջնիի հոգևոր առաջնորդ, Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու հովիվ Տեր Արիստակես քահանա Բաղալյանի հետ: 

Լուսանկարը` Մարթա Մինասյանի

Լուսանկարը` Մարթա Մինասյանի

-Ինչու՞ որոշեցիք դառնալ հոգևորական: 

-Դպրոցական տարիքում երեխաները իրենց առջև դնում են մի հարց. ի՞նչ դառնալ: Ու հետաքրքիրն այն է, որ առաջին մասնագիտությունը, որը գրավում է երեխաներին, լինում է ուսուցչի մասնագիտությունը: Իսկ երեխաների մյուս մասի համար օրինակ են լինում իրենց ծնողները: Իմ ծնողները նույնպես մեծ ազդեցություն ունեցան իմ ընտրության հարցում: Իմ ընտանիքի բոլոր անդամները քրիստոնյա մարդիկ էին, ու մենք հաճախ էինք գնում եկեղեցի, Պատարագի էինք մասնակցում ու երբեմն էլ մատաղ էինք անում: Էդ ամեն ինչը նպաստեց իմ մեջ հոգևորական դառնալու ցանկության առաջացմանը: Սակայն իմ որոշումը դեռևս հաստատ չէր, մինչև չծանոթացա ու չընկերացա ճեմարանում սովորող տղաների հետ: Այդ ժամանակ կամքս վերջնական հաստատվեց: Ինձ գրավեցին նրանց գիտելիքները, հաստատակամությունը, աշխարհընկալումն ու Աստվածճանաչողությունը. դա ավելի ամրապնդեց իմ ցանկությունը: Քննություններ հանձնելուց հետո դարձա ճեմարանի սան:

-Որքա՞ն ժամանակ է, ինչ դուք ծառայում եք եկեղեցուն: 

-Սկզբում ծառայել եմ Մայր Աթոռում, որպես սարկավագ, հետո որպես քահանա: Իսկ յոթ տարի առաջ տեղափոխվել եմ Բջնի:

-Ի՞նչ կպատմեք ձեր գյուղի ու եկեղեցու մասին: 

-Գյուղը կոչվում է Բջնի, եկեղեցին՝ Սուրբ Աստվածածին: Գյուղում կա բերդ, որը Բջնին երկու մասի է բաժանում ՝ Մեծ Բջնի ու Փոքր Բջնի: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին գտնվում է Մեծ Բջնիում: Այն կառուցվել է 1031 թվականին: Սկզբում եղել է վանք, հետո դարձել է եկեղեցի: Բջնին հայտնի է իր խաչքարերի ու եկեղեցիների բազմազանությամբ, սակայն այստեղ գտվող երեսունից ավելի եկեղեցիներից գործող է միայն Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին: Երբ եկեղեցին վանական համալիր էր, նրա ձայնը որոշիչ էր կաթողիկոսական ընտրությունների ժամանակ:

Կա մի պատմություն, որ Լենկթեմուրի արշավանքի ժամանակ եկեղեցում փակված ժողովուրդը գաղտնուղու միջով անցնելով, հասել է բերդի մոտ ու փրկվել: Մենք գիտենք, որ եկեղեցին ծառայում է որպես հոգու փրկության միջոց, սակայն որոշ դեպքերում ծառայում է նաև մարմնական փրկության համար:

«Քարից հաց քամող» արտահայտությունն էլ լիարժեք ներկայացնում է բջնեցուն:

-Ի՞նչ եք կարծում, հավատացյալների թիվը գնալով քչանո՞ւմ է: 

-Յուրաքանչյուր մարդ, անկախ ամեն ինչից, հավատում է Աստծո գոյությանը, անգամ աթեիստը գիտակցում է, որ կա մի գերբնական ուժ ՝ ամենակարող Աստված, որին հավատում են շատ մարդիկ, իսկ ինքը ՝ իրեն բացառություն համարելով, հերքում է նրա գոյությունը:

-Իսկ տարիքային ո՞ր խմբի ներկայացուցիչներն են ավելի հաճախ գալիս եկեղեցի՝ Պատարագի: 

-Տարիքային բոլոր խմբերից էլ մարդիկ են գալիս. թե՛ փոքրերը, և թե մեծերը: Մարդիկ գալիս են այն դեպքում, երբ ունեն դրա կարիքն ու պահանջը:

-Ի՞նչ է անհրաժեշտ հավատացյալ մարդուն, որպեսզի նա շփվի Աստծո հետ: 

-Դրա համար հարկավոր է միայն ազատ կամք: Իսկ շփման միջոցը աղոթքն է:

Եթե մենք մի որևէ տեղից անընդհատ մի բան ենք վերցնում, այն սպառվում է, իսկ Աստծո օրհնությունը անսպառ է:

Կյանքը մարդուն մի անգամ է տրվում: Այն պետք է օգտագործել արդյունավետ: Եվ այնպես ապրել, որ երբեք չզղջաս քո որևէ քայլի համար: Մարդիկ ձգտում են բարեկեցության և կատարելության, իսկ լիարժեք կատարելության կարելի է հասնել միայն Աստծո ներկայությամբ:

Հարցազրույցը վարեցին Եվա Խեչոյանը և Ասպրամ Փարսադանյանը

roza

Շամշադինի բարբառը

Ազար-համաճարակ                                         

Ազի-տատին դիմելաձև

Ակը-անիվ

Բազի-ոմն

Բեհ-կանխավճար

Բեջարել-մշակել

Բոչկա-տակառ

Դալդա-թաքուն վայր

Դյերիլ-բարձրանալ

Դվերիլ-իջնել

Դուշման-թշնամի

Եթիմ-որբ

Եսիր-խեղճ

Երիշ-քայլվածք

Զաթօ-համ էլ, դրա համար

Զոռ-դժվար

Էլհա-նորից

Իլլաջ-հնար

մարինե իսրայելյան

Սիրո հավասարում

Կյանքի բերումով մենք ինչ-որ տեղ հանդիպում ենք ինչ-որ «իքս» արգումենտի, և մեզ թվում է, թե սկսում ենք սիրել: Ժամանակի հետ անհետանում է այդ «թվալ» բայը, և մենք իսկապես սիրում ենք: Հետո «իքսը» բազմապատկվում է մեր մտահորիզոնի լայնության ու գիտակցականի խորության արտադրյալով: Ինչքան ավելի լայնահորիզոն ու խորագիտակ ես, այնքան ավելի ես տուժում, քանի որ այդ սերը դառնում է կոտորակի այն համառ հայտարարներից, որոնք ոչ մի կերպ չեն ցանկանում բարձրանալ և մեր կյանքը դուրս բերել իռացիոնալությունից: Բազմապատկվելուց հետո այդ արտադրյալը սկսում է ահագնացող թափով քառակուսի բարձրանալ ամեն մի քաղցր խոսքի ու հայացքի հետ, և մենք ստանում ենք հաշվիչների էկրաններին չտեղավորվող թվեր։ Այնպիսի թվեր, որոնք գրություն չունեն: Մենք բացահայտում ենք տիեզերքի լայնությունը մեր մի բուռ սրտի տարողությամբ: Եվ երբ այդ թիվը հասնում է «անսահման» տիեզերքի ինչ-որ սահմանի, սկսվում են բաժանումները: Սկզբում`երկուսի, չորսի, վեցի… Հետո արմատներ են հանվում մեր էությունից, հոգուց, մտքերից: Եվ հասկանում ենք, որ զրոյից այն կողմ էլ նույնքան մեծ անսահմանություն կա, իսկ հասկանալու համար մենք անպայման պիտի տեսնեինք այն` լայն ու գրավիչ մինուսների աշխարհը:

Ահա կյանքի ընկալումը թվային աղեղի տեսքով, որի վրա մենք վազվզում ենք մինչև մեր վերջավոր կյանքի ավարտը: Սիրո աղեղի վրա զրոյական դիրքում լինել չի կարելի, հատկապես երբ գարուն է… Իսկ հիմա գարուն է, և ավելի բարձր է դրականի միտումը, ուրեմն բարձրացնենք մեր դիրքը սիրաստիճանի վրա` հզորացնելով գարնանային սիրաբույրի տարափը:

Syuzanna Andreasyan

Կատակում են մովսեսցիները

Սաքոն, տեսնելով, որ հարևանի հարսը գուլպաները լվացել է ու սիրուն փռել, նրա սկեսուրին հարցնում է.

-Սիրա՛ն ջան, ձեր հարսը էդ ի՞նչ սիրուն ա փռել, մեր հարսը վեր փռըմ ա, վենց վեր հյուսած վիլուկ (ավելուկ) ըլի։

***

Սաքոյի հեռուստացույցը փչանում է, տանում է մասնագետի մոտ։

-Էս մեջը խոզ ա մտե՞լ, վեր սհենց խառնած ա,- հարցնում է մասնագետը։

-Չէ՛, խոզ չի մտել, մեր հըրևան Ժորիկն ա մտել,- պատասխանում է Սաքոն։

***

-Սերո՛ժ, Ռաֆիկը մահացել ա, յե՝ քյնանք իրանց տուն։

-Կյալիս չեմ, տյու մենակ քյնա։

-Խի՞ չես կյալի։

-Նյա իմ թաղումովը կյալ դի՞, վեր ես քյնամ,- սրտնեղում է Սերոժը։

***

-Ապի՛, Նորաշենից հոքիրի րեխեքը եկել են, յե՝ քյնանք տուն,- ասում է Արշալույսի թոռնիկը։

-Էնա ասա՝ թթի ծառերի վրա չընգչընգուտ կարկուտ եկավ, է՛լի,- ասում է պապը։

***

Ավտոտեսուչը կանգնեցնում է Մարատի մեքենան հոծ գիծը տրորելու համար։

-Ա’յ տղա, հոծ գիծը չէիր տեսնո՞ւմ:

-Հոծ գիծը տենմ ի, քեզ չի տենմ։

***

Տեսուչը կանգնեցնում է Մարատի մեքենան.

-Դուք հոծ գիծը տրորելու համար տուգանվում եք։

-Ա՜յ ցավդ տանեմ, տրորել եմ, հու ջնջե՞լ չեմ,- բողոքում է Մարատը։

Եվ այսպես ամեն օր

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Առավոտ. բացեցի աչքերս: Ամենից առաջ նայում եմ պատուհանից դուրս: Ի՞նչ եղանակ է: Ջա՜ն, ամպամած է: Էսօր ուրեմն լավ օր է, հավեսով կնկարեմ պարապմունքի ժամանակ: Սիրում եմ ամպամած եղանակին նկարել: Եթե արև լինի, չեմ կարողանա կենտրոնանալ. ուշք ու միտքս դրսում է լինելու: Բայց առավոտյան միանգամից պարապմունքի չեմ գնա: Մինչև դա կա իմ օրվա անբաժան մի մասը՝ մեծն դպրոցը: Ճիշտ է՝ «մուննաթ» դեմքով եմ գնում, ու ամեն առավոտ մեծ դժվարությամբ եմ արթնանում, բայց մեկ է, գիտեմ, որ որոշ ժամանակ անց կարոտելու եմ դպրոցը՝ անգամ իր վատ կողմերով: Լավ, չշեղվեմ թեմայից, գնամ դպրոց, տեսնեմ՝ ինչ կա-չկա: Գնացի, էլի նույն մարդիկ նույն բնավորությամբ և նույն մթնոլորտը:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Ամեն օր նույնն է: Մի օր ասում եմ՝ բարև, մի օր՝ բարի լույս, բարի օր, մի օր էլ չեմ գնում: Իսկ եթե գնում եմ, շտապում եմ տուն, որ ճաշեմ ու գնամ նկարելու: Արդեն ճանապարհին եմ: Գնում եմ՝ մտածելով, թե ինչ կա ուտելու: Հա, երևի տապակած հավ կամ «ժարիտ»: Ո՜ւխ:
-Մա՞մ, նորից բարև, ի՞նչ կա ուտելու:
-Համով սուպ կա, լցնե՞մ, կուզե՞ս:
-Չէ, չեմ ուզում, ուղղակի հարցնում էի: Ավելի լավ ա՝ մեկ բաժակ թեյ կամ սուրճ տուր, ես գնում եմ պարապմունքի:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Մինչ թեյի կամ սուրճի պատրաստվելը մտնում եմ ֆեյսբուք, բացում եմ ինձ ուղղված նամակների ցուցակը: Չեմ պատասխանում, եթե սկսեմ պատասխանել, հաստատ պետք է ժամերով գրեմ: Չէ, հետո կմտնեմ, թեյս կամ սուրճս էլ երբ գա, չեմ հասցնի նորմալ զրուցել: Ավելի ճիշտ կլինի՝ երեկոյան պատասխանեմ: Թեյս եկավ, բայց մտածում էի սուրճ կլինի: Չնայած՝ ամպամած է, թեյը ավելի հարմար է: Խմեցի, գնացի միջանցք ու բարձր ասացի:
-Մա՛մ, ես գնացի, երեկոյան կողմերը կգամ:
Անցավ մի քանի րոպե և նոր բացեցի դուռը: Դռան ձայնը ինձ մատնեց, որ չեմ գնացել.

-Էս դեռ չե՞ս գնացել,- լսում եմ մայրիկիս ձայնը:
-Գնում եմ, մա՛մ, ուղղակի մատիտներս էի մոռացել:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Բայց իրականում ո՛չ մատիտ էի մոռացել, ո՛չ էլ մի այլ բան: Ուղղակի պատասխանում էի մի շատ կարևոր նամակի: Դե, մի քիչ անիմաստ է բացատրել, որ մի քանի րոպե միջանցքում կանգնած նամակ եմ գրում: Ավելի հարմար էր դիմել մատիտների օգնությանը: Դուրս եկա: Օ՜ֆ, արևը ուզում է դուրս գալ, ես էլ ասացի՝ ամպամած օր է, ուրախ կանցնի: Մի զարմացեք, ես սիրում եմ սևացած ամպերը, բայց եթե անկեղծ, պատճառը ես էլ չգիտեմ:

Գնացի նկարչության. էլի նույնը, նույն մարդիկ և իմ կողմից հնչող բարևի տարբեր տեսակները: Ու ինչպես միշտ.
-Սոնա՛, էլի տե՞ղս ես նստել, լավ էլի՝ նկարս կիսատ ա, պետք ա շարունակեմ, վե՛ր կաց:
-Չէ, արդեն սկսել եմ, չեմ կարա:
Առանց որևէ բան ասելու պտտվում եմ ու մտքերիս հետևից ընկած՝ էլի սկսում նկարել նույն նկարը, հիմա էլ՝ մյուս կողմից: Նայեցի ժամին. մնացել էր քսան րոպե: Մի տասը րոպե էլ նկարեմ ու կամաց սկսեմ հավաքել իրերս: Մինչև հավաքեմ՝ արդեն քսան րոպեն կլրանա: Լրացավ քսան րոպեն, անցնում եմ էլի նույն ճանապարհով, բայց հակառակ ուղղությամբ: Բացակայում են միայն կանգառում հավաքված մարդիկ, որոնք արդեն գնացել են: Նրանց փոխարինում են փողոցի լույսերը: Մինչև տուն հասնելը երևի երաժշտություն լսեմ: Միացնում եմ ու չորրորդ վայրկյանին անջատում.
-Սրան էլ էնքան լսեցի, արդեն անգիր արեցի՝ չհաշված ամեն երգի հետ կապված հիշողությունները:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Մինչև այդքանը մտածեցի, հասա տուն: Արագ շորերս եմ փոխում, խոհանոցում ոտքի վրա հաց ուտում ու գնում պարապելու՝ նկարելու պարապմունքի չէ, այլ մարզվելու: Միացնում եմ էլի այդ նույն երգերը և մտքերիս հետևից ընկած՝ կատարում վարժություններ: Մեկ-մեկ էնքան եմ խորանում, որ անգամ հաշվարկս է խախտվում ու մի քանի անգամ հիսուն եմ ասում: Սպորտը նույնպես վերջացրի, այ հիմա գնամ տուն ու հանգստանամ, դուրս գալու հավես չկա էսօր:

Մտա տուն, բոլորը տանն են, ամեն մեկը` իր գործով: Ավելի լավ է՝ գնամ սենյակս, հենց սերիալները վերջանան, դուրս կգամ: Մտնում եմ սենյակ, պառկում մահճակալիս ու սկսում պատասխանել իմ նամակներին, որոնց չհասցրի՝ բացառությամբ միջանցքինը: Մեկ էլ պատահական տեսնում եմ ժամը՝ 00:25: Հեռախոսը դեմքիցս մի կողմ եմ տանում: Սենյակիս դռան ապակին էլ լուսավոր չէ: Այսինքն՝ հյուրասենյակում մարդ չկա, բոլորը քնել են: Բացում եմ սենյակիս դուռը ու տեսնում, որ միայնակ եմ: Հետ եմ վերադառնում սենյակ ու իմ պահարանից հանում մի քանի մատիտ և մի քանի թուղթ: Բացում եմ համակարգիչը և սկսում նկարել, հիմնականում՝ դիմանկարներ: Նկարում եմ նրանց, ում խոսք եմ տվել կամ ում ուզում եմ անակնկալ անել: Նկարում եմ մատիտով, ապա նույն նկարը՝ հեռախոսով ու նամակի տեսքով ուղարկում եմ իրենց տերերին: Մի քանի վայրկյան անց լսում եմ շնորհակալություններ, որը ինձ համար ամենահաճելի պահերից է: Դա էլ վերջացնելուց հետո կիսափակ աչքերով գնում եմ քնելու: Եվ արթնանում՝ էլի դուրս նայելով, որ տեսնեմ՝ ինչ եղանակ է:

davit aleqsanyan

Էս ե՞րբ մեծացանք

Երբ դեռ չէինք բաժանվել իմ պապիկից ու տատիկից, և մնացած տան անդամներից ու գնացել ուրիշ տեղ ապրելու, ես և եղբայրս շատ ու շատ չարություններ էինք անում: Դե, ես դա չեմ կարող հիշել, բայց հիշող կա՝ մայրս:

Ամենաարտառոցներից մեկը սա է: Մայրս պատմում է, որ ես և եղբայրս՝ Էրիկը, փոքր ժամանակ տատիկիս պղնձե և ալյումինե կաթսաները թաքուն լցնում էինք տան տակով հոսող գետը: Տատիկը զգում էր, որ մի բան այն չէ, որ կաթսաները պակասում են: Սակայն չգիտեր, թե ով է դրանք, մեղմ ասած, գողանում: Կաթսաները ջուրը լցնելու պատճառ կար: Մենք մտածում էինք, թե դրանք լողացող նավակներ են, և ջրում դնելուց և դրանց նայելուց հաճույք էինք ստանում: Մի անգամ հայրս նկատում է մեզ ջրի մոտ, բայց չի հասկանում, թե ինչ ենք անում: Թաքուն մոտենում և տեսնում է, որ կաթսաները ջուրն ենք լցնում և մեզ վրա շատ խիստ բարկանում է: Ես էլ նրանից նեղացած գնում մտնում եմ 2 կիլոմետր երկարությամբ ձգվող խողովակի մեջ և այնտեղ, չգիտեմ ոնց, քնում եմ: Այս ամենը եղբայրս տեսնում է, բայց այդ ժամանակ մենք դեռ պարզ չէինք խոսում: Անցնում է 1 ժամ, 2 ժամ՝ Դավիթ չկա: Սկսում են փնտրել, բայց չեն գտնում: Հարցնում են Էրիկին:

-Ապո, ըն, ըն…,- ասում է նա և մատով ցույց տալիս խողովակը: Հայրս բարձրանում է խողովակների վրա և տեսնում, որ ես մեջը քնած եմ:

Օֆ, է, ես ե՞րբ մեծացանք:

lia avagyan portret

Մութ պատմություն լուսավոր քաղաքում

Մոտ  երկու տարի առաջ՝ Բերդում:

Հիշեցնեմ, որ Բերդ քաղաքը գտնվում է Տավուշի մարզում, մեր գյուղից՝  Ներքին Կարմիրաղբյուրից մոտավորապես 12 կմ հեռավորության վրա: Մի խոսքով, Բերդում տեղադրվեց  գնդապետ Վազգեն Ղավալյանի կիսանդրին:  Վազգեն Ղավալյանը Վերին Կարմիրաղբյուրից էր: Այս գյուղի մասին պատմել եմ, բայց քիչ , մեր գյուղի հետ զույգ «եղբայրներ» են: Ես հաճախ եմ Բերդ այցելում, ամիսը մոտ երկու-երեք անգամ: Ու, երբ  նոր էին տեղադրել արձանը, մինչև պաշտոնական բացումը ջարդեցին:  Չէ,  ամբողջությամբ  չէ, միայն քիթը: Ու, երբ լսեցի այդ մասին, տատիս-պապիս պատճառ բռնած, մերոնց օրերով համոզում էի, որ գնանք Բերդ:  Գնացինք, բայց ահագին ժամանակ էր անցել արդեն, ու քիթն էլ վերանորոգել էին:

Ու հետո, որ Բերդ էի եկել, չգիտես ինչու, մտքովս անցավ, թե ինչու են էդ մարդու քիթը ջարդել, վերջիվերջո գնդապետ մարդ էր: Ու այս հարցիս պատասխանեց տատիկս, որին հյուր էի գնացել: Դե ինքն էլ իր հարևան ծանոթներից էր լսել: Պատմում է, որ վերջին կռիվների ժամանակ, երբ կրակում էին, մեր գնդապետ Ղավալյան Վազգենը չի թողել հակահարված տան մերոնք, դրա համար ջարդեցին: Ու տատս էլ բան չպատմեց, որովհետև  ինքն  էլ չգիտեր: Բայց պապս, ինչպես միշտ, հակաճառեց տատիս, կապ չունի՝ ճիշտ-սխալ, տեղի-անտեղի:

Ասում է.

-Չէ հա, տրա հըմար չի, տա վիրևների արած պան ա…

Դե պարզ է, տատս տակ չի մնում, մի երկու բան ավել էլ ինքն է ասում: Ու այդպես ամեն օր՝ տարբեր թեմաների շուրջ: Միայն թե թեմա լինի: Իսկ թեմա միշտ էլ կա ի դեմս Շամշադինի առաջին գնդապետ պարոն Ղավալյանի:

Anushik Esayan

Պապիս տրտունջը

Պաց եմ անըմ ըշկաֆիս տուռը, բայց մենակ թոռներիս շորերն ա: Հա, հա, մենակ շորերը: Քնացել են. իրանք էլ չդմացան: 

Մին-մին մտածըմ եմ` ես, վեր ստի կցա, մթամ ո՞ւմ եմ պետկը… Մինին էլ ա… Բայց, չէ , բա րեխե՞քս, բա իմ հե՞րը: Սհե մենակ էլ կարըմ չեմ… Էհհհհհ , էս անկարողությունն ա էլի, վեր ինձ սպանըմ ա: Վիրի տանը մենակ դմանըմ չեմ, ասեցի՝ դվերեմ, տենամ իմ հերն ի՞նչ ա անըմ:

Տուռը պացանիլի հետ լսեցի հորս հոգոցը.

-Վերթի, տո՞ւ ես:

-Հա, ապա, ես եմ:

-Րեխեքս Պերթիցը (Բերդից) եկել չե՞ն:

-Այ հերա, մի կես ժամ առաջ խոսացի, ասեցին՝ դերմ են:

Նորից իմ հերը մի հատ հոգոց հանեց: Ա,  գի՞դմ եք՝ ինչ կա: Էս հլեն հե տեղը հանած հոգոց չի, է, վեր մեծերը հանըմ են: Սրա տակին էնքան պան կա, վեր կարող ա մինիս մտքովն էլա անց չկենա:

Րեխեքս ախիրը եկան: Եկան, ուրըխըցրին ինձ ու իմ հորը, բայց դե իրանք էլ տուն-տեղ ունեն, կարալ չեն շատ կենան: Րեխեքս քնացին, ու մնացինք մեն-մենակ` ես ու իմ հերը:

Նորից սկսեցի ալբոմնին մտիկ անիլը, ու էն լավ օրերը հիշիլը: Գիդմ չեմ ` խի պերանիցս մի երկար էէէէէ թռավ, ու հաստատ էլ ետ էլ չդի կալ:

Ու նորից մենակ ենք… Ես ու իմ հերը:

Լուսանկարը` Լիա Ավագյանի

Հայաստանի քաղաքները. Բերդ, Տավուշի մարզ