Artyom Avetisyan

Գրիպի հետևանքները

-Էմ, բա իմացա՞ր, աշխարհագրությունից պիտի թեմատիկ գրավոր գրենք:

-Որտեղի՞ց գիտես, ո՞վ ասաց:

-Որ մի քիչ դանդաղ քշես` կասեմ: Էմմա՜, դանդաղ քշի, չեմ ասում` գազ տուր: Այ աղջիկ, «տոռմուզի պեդալը» սեղմի, գազ մի տու, հեսա կգնանք «ավարիա» կտանք:

Ճլը՜փ… Զը՜նգ, զը՜նգ, զը՜նգ, զը՜նգ… Զարթուցիչը զնգաց, ու ինձ քնից հանեց, իսկ իմ աչքերը չէին բացվում՝ ուշ քնելու և ջերմության պատճառով: Ինչպես տեսաք, ես պատմում էի իմ երազը, որտեղ իմ դասարանցի Էմման վարում էր մեքենան և վատ վարելու պատճառով հարվածեց «խեղճ, նիհար, ճլեզ» գրիպին, և գրիպը պայթելով լցվեց իմ ու իր վրա, ու մենք վարակվեցինք, հետո հիվանդացանք…

Ցավոք, իմ երազը իրականություն դարձավ: Առավոտյան, երբ հազիվ կարողացա վեր կենալ մահճակալիցս, լվացվեցի ու արագ ինձ նետեցի մյուս սենյակ, որտեղ գտնվում էր դեղերի տուփը: Ես փորփրում էի տուփը, որպեսզի գտնեի այնպիսի դեղ, որըկկանխեր հազի ու գրիպի ակտիվացումը, սակայն ավա՜ղ: Մայրիկս բռնացրեց ու հարց ու փորձ արեց, բայց ես նրան խաբեցի և ասացի, որ ծամոն ունեմ այնտեղ պահած, և այժմ դա եմ ման գալիս: Մայրիկս քմծիծաղ տվեց, ասաց՝ լավ կտեսնենք, ու գնաց իր գործերին:

Ես այդպես էլ չգտա դեղահաբը ու գնացի դպրոց: Նույն վիճակում էր նաև Էմման ու սկսեց ծիծաղել ինձ վրա: Բայց մեկը լիներ, ինձ վրա ծիծաղեր, որովհետև ես արդեն վերջին ժամերին զառանցում էի:

Դպրոցում բոլորն էլ հիվանդ էին: Մեկը հազում էր, մյուսը` խռխռացնում, երրորդը` փռշտում ու այդպես խանգարում դասը: Հաջորդ օրը, երբ գնացի դպրոց, դասից 30 րոպե ուշացել էի, որովհետև խորն էի քնել ու չէի լսել անգամ զարթուցիչի ձայնը: Ասեմ, որ թերևս ես ոչ մեկին չեմ հանդիպել, ով զարթուցիչի պես կարողանում է իր աշխատանքը ժամանակին և պարտաճանաչ կատարել:

Երբ դասասենյակի դուռը բացեցի, տեսա, որ Էմման չէր եկել, և բոլոր ուսուցիչներին ասում էի. «Նա մեքենան վարում էր 120-ի տակ և երթևեկության գոտուց դուրս գալով հարվածել է գրիպին, վարակվել ու դասի չի եկել»: Այդ օրը ես մինչև 5-րդ ժամը տնքալով և զառանցելով մասնակցեցի դասերին, ու չկարողանալով այլևս ինձ տիրապետել, ես էլ նույնպես գնացի տուն: Ո՛չ մեկի հարցին չէի պատասխանում, ոչինչ չէի ուտում, միայն աչքերս փակում էի ու երազում առողջանալու մասին: Այս ամենը տևեց ընդամենը 2 օր, որից հետո սկսեցի դեղեր ընդունել, թեյ խմել, հաց ուտել և քիչ թե շատ առողջացա:

Բախտս բերեց, որ առջևում շաբաթ ու կիրակի օրերն էին, և իմ տնային արձակուրդները երկարեցին:

Եկավ երկուշաբթի օրը, և շտապեցի դպրոց գնալ և տեղեկանալ բոլորի մասին, մասնավորապես «Հայ ասպետ» թիմի աշակերտների: Նրանք բոլորը հիվանդ էին, և այդ օրն էլ դասերին չէին մասնակցել: Յուրան, որ այդքան առողջ էր թվում, անգամ չէր եկել: Եկել էր միայն պարտաճանաչ Սյուզաննան: Հետո ինքը և ես գնացինք «Հայ ասպետի» կաբինետ, կատակեցինք, նվնվացի, բողոքեցի դեսից դենից: Քանի որ մի քանի օր բացակայել էի, իսկ դասարանցիներս գրավորներ էին այդ ընթացքում գրել, ուսուցիչներից ով ինձ տեսնում էր, գրավոր էր տալիս գրելու: Ես ատամներս իրար սեղմած սպասում էի զանգին:

Հաջորդ օրը եկավ Էմման: Ես նրան պատմեցի, թե իմ արկածների մասին, թե ինչ եմ ասել ուսուցիչներին իր հիվանդության մասին: Ծիծաղեցինք և անցանք դասերին: Այսօր էլ Էմման կգրի իր բաց թողած գրավորները:

Իսկ լավ չէ՞ր լինի` մի շաբաթ արձակուրդ տային, որ համաճարակն ավելի չտարածվեր:

susanna geghamyan

Արցախից Լիճք

Մորս մանկությունը այդքան էլ հեշտ չի եղել, չնայած նրան, որ նա ծնվել է ամեն ինչով ապահովված ընտանիքում: Իսկ ինչո՞ւ է նրա մանկությունը դժվար անցել, հիմա կպատմեմ:

Երբ մայրս 13-14 տարեկան է եղել, սկսվել է Արցախյան պատերազմը: Մայրս արցախցի է և կորցրել է իր հարազատներին և ընկերներին: Դե գիտեք, երեխայի համար հեշտ չէ այդ ամենի միջով անցնելը: Բայց չնայած դրան մայրս դարձել է կրթված մարդ: Իրենց գյուղից հեռանալուց հետո մայրս հաճախել է մի այլ դպրոց: Հետո այդ դպրոցից տեղափոխվել է մեկ այլ դպրոց, և այդպես անցել են նրա դպրոցական տարիները: Մայրս պատմում է, որ պատերազմի ժամանակ իրենց տունը նման է եղել հյուրանոցի: Նրանց տուն շատ են այցելել ֆիդայի տղերք: Գյուղից հեռանալու ժամանակ մորս ընտանիքը իր հետ ոչ մի իր չի վերցրել, միայն մի քանի ոսկյա զարդեր: Այդ ոսկին տատիկս պահել է իր շորերի մեջ: Իսկ ոսկու մի մասը պահել է լվացքի մեքենայի շարժիչի մեջ, մտածելով, որ նորից հետ կվերադառնան իրենց տուն, բայց…

Մայրս պատմում է.

-Մեր տնից գնալուց հետո, մենք օր է եղել, որ հաց չենք ունեցել: Բայց հաղթահարել ենք ամեն մի դժվարություն:

Բայց չնայած դրան… Իսկ հիմա մայրիկիս հետ կպարզեմ, թե ինչպես է ծանոթացել հայրիկիս հետ, թե ինչպես են ամուսնացել և ինչպես է ԼՂՀ-ից հասել Լիճք գյուղ:

-Մամ, դու ու պապան ինչպե՞ս եք ծանոթացել:

-Բալ ջան, մորաքույրդ ամուսնացել էր հորեղբորդ հետ…

-Հա, մամ էդ գիտեմ:

-Այ աղջի, դե սպասի` պատմեմ:

-Լավ, մամ ջան:

-Դե, մենք հաճախ գալիս էինք մորաքրոջդ տեսնելու, այդ ժամանակ հայրդ էլ էր տանը լինում:

-Հա, պապային տեսար, սիրահարվեցիր:

-Կարելի է այդպես էլ ասել:

-Մամ, բա ո՞նց եղավ, որ ամուսնացաք?:

-Մի օր եկա մորաքրոջդ տեսնելու ու էլ չգնացի:

-Կարելի է ասել` եկար ու մնացիր, հա՞:

-Դե հա…

-Մամ, իսկ չե՞ս փոշմանել, որ էդքան հեռու տեղից եկել ես ու ամուսնացել Լիճքում:

-Չէ, շատ գոհ եմ, մենակ նրանից եմ դժգոհ, որ քո նման շատախոս աղջիկ ունեմ:

-Հա, մամ ջան, դեռ շատ կդժգոհես:

Մայրս անցնում է իր գործերին, իսկ ես սկսում եմ գրել այս հարցազրույցը:

hakob melqonyan

Տատիկս գնաց

Սովորականի պես արթնացա և գնացի հյուրասենյակ, բարևեցի բոլորին: Տատիկս հայտնեց, որ ուզում է գնալ հորեղբորս մոտ` Մոսկվա: Սկզբից չհավատացի, հետո զգացի, որ լուրջ է ասում ու միանգամից լրջացա և ասացի.

-Ախր, ինչո՞ւ, ինչի՞ համար ես ուզում գնալ:

Տատիկս ասաց.

-Հակոբ ջան, կարոտել եմ, ուզում եմ գնալ կարոտս առնել ու էլի հետ գալ: Տատիկիս հասկացա, քանի որ ես էլ էի կարոտով ապրել մոտ երկու տարի Ռուսաստանում և գիտեի, թե ինչ բան էր կարոտը:

Հաջորդ օրը պապիկս աշխատանքից եկավ տուն և ասաց, որ տատիկիս տոմսը գնել է: Տատիկս երկու օրից պիտի մեկներ: Այդ պահից սկսած ժամերը շատ շուտ էին անցնում: Հաջորդ օրը առավոտյան բոլորս շուտ արթնացանք և գնացինք գնումների: Երբ գնումներից վերադարձանք, տատիկս սկսեց հայկական ավանդական գաթա և փախլավա պատրաստել: Իսկ երբ հարցրի. թե ինչու է այստեղ թխում, չէ որ կարող էր այնտեղ էլ թխել, պատասխանեց, որ այստեղի ալյուրը համով է, և դրանից գաթան և փախլավան ավելի համով է ստացվում:

Արդեն իրիկուն էր, տատիկս համարյա թե պատրաստ էր: Ես գնացի քնելու: Առավոտյան սկսեցինք պատրաստվել ճանապարհ ընկնելու: Կեսօրն անց էր, շարժվելու ժամանակն էր: Սովորականի պես, ճանապարհին ամեն եկեղեցի, մատուռ տեսնելիս խաչակնքում էի, բայց այս անգամ իմ ու իմ ընտանիքի առողջության համար չէի խաչակնքում, այլ տատիկիս բարի ճանապարհ էի ցանկանում և Աստծուց խնդրում էի, որ տատիկիս հետ լինի:

Շուտով հասանք օդանավակայան: Արդեն տատիկիս հրաժեշտ տալու ժամանակն էր: Փաթաթվեցի տատիկիս և բարի ճանապարհ ցանկացա: Տատիկս գնաց, իսկ մենք դուրս եկանք օդանավակայանից: Երբ նստեցինք մեքենան, ես սկսեցի մտաբերել օդանավակայանում գտնվող բոլոր մարդկանց տխուր դեմքերը, որոնք եկել էին իրենց հարազատներին ճանապարհելու, և հասկացա, որ մեր երկրում օրեցօր ահագնանում է արտագաղթի խնդիրը: Մարդիկ ապրում են իրարից հեռու և իրար միշտ կարոտելով:

Անցման վիճակ

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Լուսանկարը` Խաչիկ Բունիաթյանի

Երբ դու ընդամենը 10-11 տարեկան ես, երանելի հայացքով ես նայում ուսանողներին, բայց այ, երբ ուսանող ես…

Իհարկե, բոլորիս համար էլ ուսանող լինելը երազանք է: Երբ փոքր էի, ամեն անգամ Երևանի պետական համալսարանի մոտով անցնելիս հմայված նայում էի այնտեղ սովորող ուսանողներին և երազում, որ մի օր ես էլ քայլերս կուղղեմ դեպի ԵՊՀ, և հարցնելիս հպարտորեն կասեմ, որ Մայր բուհի ուսանող եմ:

Այժմ, երբ ուսանող եմ, կրկին դպրոց եմ ուզում գնալ, կամ ավելի ճիշտ, մանկապարտեզ: Կրկին ուզում եմ հիվանդ ձևանալ և չգնալ դասի: Բայց այստեղ հիշում եմ, որ ես այլևս երեխա չեմ և…

Երբ ամեն անգամ գնում եմ համալսարան, հիշում եմ, թե որքան անքուն գիշերներ եմ անցկացրել մինչև հանձնել եմ միասնական քննություններս: Հիշում եմ այն անհանգիստ հայացքս, երբ առաջին քննությունից հետո սպասում էի գնահատականս իմանալուն: Հիմա այդ նույն քննությունները հանձնում ենք բուհում, ստանում մեզ կրեդիտային համակարգով տրվող գնահատականները, բայց անհանգստությունը փոքր-ինչ այլ է: Հիմա այլևս չկա դասից փախնելը, չկա «մի հատ կրկնեմ` գամ» արտահայտությունը: Դրանց փոխարինել են` «միջանկյալից առաջ կկարդամ»-ը, «Սա ձեզ համար ամենակարևոր առարկան է» արտահայտությունները:

Հիմա մենք հասուն մարդիկ ենք, ուսանողներ, ովքեր ամեն անգամ տրանսպորտային ամենահետաքրքիր միջոցով`ավտոբուսով դասի գնալիս անցնում են Ֆորտ Բոյարի փորձությունները և շնչակտուր մտնում լսարան:

Իսկ հատկապես, երբ առաջին կուրսեցի ես, այս ամենը քեզ թվում է մի անհասկանալի քաոս: Անցումը դպրոցից համալսարան նույնպես ժամանակ է պահանջում:

arevik avetisyan portret

Գրի՞պ, դու էլ հոդվածի թեմա դարձար

Գրիպ, հազ, ջերմություն, մի խոսքով, մեր գյուղին էլ այցելեց սուր շնչառական վարակը, ու կարծես ես էլ հետ չմնացի իմ դասընկերներից ու վարակվեցի: Ամեն օր դպրոցականների կեսը ողջ հանրապետությունում բացակա է ստանում: Դե ինչ ասես, երեխաները հիվանդ են:

Մեր դպրոցն էլ հենց դրանցից մեկն է: Ամեն օր բազմաթիվ հիվանդներ, բացականեր, ու ցավալին այն է, որ բացակայած երեխաները հենց գալիս են դասի, մեր բացակաների քանակը չի պակասում, քանի որ հիվանդանում են մնացածները: Երբ պարզեցին, որ վիրուս է տարածված, այդ օրը մեր գյուղի դպրոցներում անասելի բացակայություններ եղան: Ստուգումների արդյունքում դպրոցի աշակերտների 50%-ը առանց դպրոց մտնելու վերադարձավ տուն, քանի որ հիվանդ էին և կարող էին վարակել մնացածին:

Ես այդ ժամանակ դեռ հիվանդ չէի, և թվում էր, թե չեմ էլ հիվանդանա, բայց այդ չարաբաստիկ հինգշաբթին ինձ հակառակը ապացուցեց, ես ևս վարակվեցի: Հիմա ես էլ եմ դասվել վարակվածների շարքին, բայց մեկ է, գնալու եմ դպրոց, քանի որ այս վերջին շաբաթները շատ կարևոր են. գրում ենք գրավորներ, ստուգում մեր ամբողջ կիսամյակում անցածը, գրավորների ժամանակ իրար ականջի «փսփսում ենք», թե որն է հարցի ճիշտ պատասխանը, և ի վերջո, իմանում ենք մեր ամբողջ կիսամյակում սովորածի ամփոփիչ գնահատականը:

mariam tonoyan

Երջանկության գերիներ

Երկա՜ր, շատ երկար եմ խորհել հասկանալու համար, թե ինչ է երջանկությունը, որին հասնելու համար անձնուրաց պայքարում են կյանքում ինչ-որ բանից մերժվածները: Զգացմունքային հոգեվիճա՞կ է, դրական զգացողություննե՞ր, գուցե բավարարվածություն կամ ուղղակի ուրախությո՞ւն: Մարդիկ ամբողջ կյանքում ձգտում են հասնել երջանկության, համարելով այն իղձերի գագաթնակետ: Ամենաբարի ցանկությունը, որ կարելի է լսել մերձավորներից` Երջանկություն եմ ցանկանում: Երջանկությունը ամբողջ կյանքում հետապնդվում է: Մարդը ձգտում է իր կյանքում ստեղծել պահեր, վայրկյաններ` ամփոփված ժպիտներով, փայլող հայացքներով, որոնք ամբողջ կյանքում հիշելու և վերապրելու է: Եվ եթե մարդու կյանքում գալիս է մի պահ, երբ մարդ սկսում է հավատալ, որ այդ վայրկյանը, րոպեն կամ ժամը տարիներ արժեն, և էլ ավելին պետք չէ նրան, ապա նա երջանիկ է: 

Կան մարդիկ, որոնք անձնազոհության գնով երջանկացնում են շրջապատին, անկախ իրենց իսկ տրամադրությունից: Դրանք ծնողներն են, ընկերները, շատ բարի մարդիկ, մշտապես երջանիկ տրամադրությամբ մարդիկ, որոնք վարակում են շրջապատին, ինչու՞ չէ, նաև ծաղրածուները: Զարմանալի է, որ ծաղրածուների մասին հենց ես եմ խոսում: Մանկուց, չգիտես ինչու, վախեցել եմ ծաղրածուներից, նրանց տարօրինակ հագուկապից, անբնական ժպիտներից, խեղկատակ շարժումներից: Մի խոսքով, միշտ խուսափել եմ այնպիսի վայրերից, որտեղ կարելի էր հանդիպել ծաղրածուների: Ինչևէ, դա տարօրինակ պատմություն է, վերադառնանք երջանկությանը:

Հետաքրքիր է, թե ինչ է երջանկությունը ծաղրածուների համար, երբ աշխատանքը ստիպում է երջանկացնել մարդկանց նույնիսկ այն դեպքում, երբ արցունքները խեղդում ես մի կերպ, իսկ ձայնդ դողում է և անզորությունից ծանրանում կոկորդումդ: Չէ որ բոլոր մարդիկ էլ տխրել գիտեն, ու ծաղրածուները, որ ստիպված են երջանիկ երևալով հանդերձ ծիծաղ պատճառել հանդիսատեսին իրենց ծամածռություններով ու միամիտ շարժումերով` նույնպես բացառություն չեն:

Հարյուրավոր անգամներ կարդացել եմ Վոյնիչի «Բոռ» գրքից հատված խեղկատակի մասին: Կուզենայի դուք էլ աչքի անցկացնեիք. «Մի՞թե երբեք ձեր մտքով չանցավ, որ դժբախտ խեղկատակն էլ հոգի ունի. մի ապրող, պայքարող մարդկային հոգի, որ շղթայված այդ անճոռնի մարմնին` ստիպված է նրա համար աշխատելու: Մի՞թե երբեք չեք խորհած այդ դժբախտ հոգու մասին, որ նույնիսկ այդ խաբուսիկ ցնցոտիներն էլ չունի իր սոսկալի մերկությունը ծածկելու համար: Երևակայեցեք, ինչպես նա դողում է ցրտից, կարկամում է սարսափից ու ամոթից այս բոլոր բազմության առաջ, ընդունելով կատակները իբրև խարազանի հարվածներ ու լսելով այն քրքիջը, որ այրում է շիկացած երկաթի պես…»

Այո՜, ծիծաղելով տանջվում են միայն ծաղրածուները:

Երբ փոքր էի, հիշում եմ, ինչ-որ տեղ լսել էի մի փոքրիկ պատմություն մշտապես տխուր ծաղրածուի մասին, որին ոչ ոք և ոչինչ չէր երջանկացնում, մինչդեռ նա ծիծաղ էր նվիրում բոլորին:

Գուցե երջանկություն ասվածը չափազանց լայն հասկացություն է օրինակիս համար և ավելի շատ ուշադրություն է պահանջում, բայց մի պահ մեզ պատկերացնենք տխուր ծաղրածուի դերում, ով ստիպված է ծիծաղ առաջացնել, և մի պահ ուղղակի խորհենք…

Որպես երանգավորում` հատված «Սարյակ մի սպանիր» գրքից.

…-Իսկ երբ ես մեծանամ, հավանաբար ծաղրածու կդառնամ,- ասաց Դիլլը։

Ես և Ջիմը զարմանքից տեղում քար կտրեցինք։

-Այո՛, հենց ծաղրածու, -ասաց նա։- Ես մարդկանց հետ չեմ կարողանում յոլա գնալ, ոչինչ չի ստացվում, ես միայն կարողանում եմ նրանց վրա ծիծաղել, ահա, ես էլ կգնամ կրկես և կծիծաղեմ այնքա՜ն, մինչև ուշագնաց լինեմ։

-Դու ամեն ինչ իրար խառնեցիր, Դիլլ, -ասաց Ջիմը:- Ծաղրածուները տխուր են լինում, և բոլորը ծիծաղում են հենց նրանց վրա։

-Էհ, թող այդպես լինի, իսկ ես ուրիշ տեսակ ծաղրածու կլինեմ։ Կկանգնեմ բեմի մեջտեղը և կծիծաղեմ բոլորի երեսին:

lilit manukyan

Եղբայրս

2016թ. ապրիլի երկուս: Գիշերվա ժամը երկուսին թշնամու արկերը  ռմբակոծում են Լեռնային Ղարաբաղի Մարտունու շրջանի երրորդ պաշտպանկան գիծը, որտեղ ծառայում էր տասնիննամյա զինվոր եղբայրս: Հենց այդ պահին նա կանգնած էր առաջնագծում, բայց երբևէ չէր պատկերացրել, որ իր դիմաց են դուրս եկել թշնամու բազմահազարանոց բանակն ու վարձու ահաբեկիչները: Թշնամու առաջին արկի պայթելուց հետո խրամատը ամբողջ երկայնքով ծածկվել էր հաստ հողի շերտով: Եղբայրս և իր զինակից ընկերները, հետևելով հրամանատարի հրամանին, նահանջում եւ թաքնվում են իրենց թաքստոցներում: Այդ ընթացքում թշնամին ոչ մի րոպե չի դադարում ռմբակոծության տակ պահել մեր առաջնագիծն ամբողջ երկայնքով: Լուսադեմին նրանք չունեին խմելու ջուր և անհրաժեշտ սնունդ: Բոլորը մնացել էին փլատակների տակ, հրամանատարը զգում է, որ զորքը կարող է հայտնվել սովի և ծարավի ճիրաններում և տղաներին ասում է.

-Ո՞վ է ձեզանից ամենախիզախը, որ կարողանա մոտենալ հաց բերող մեքենային, որպեսզի զորքի համար հաց բերի, քանի որ մեքենան չի կարողանում մոտենալ: Թշնամին կարող է նկատել և պայթեցնել այն:

lilitmanukyan2Եղբայրս անմիջապես արձագանքում է հրամանատարին, որ ինքը կփորձի գնալ և հաց բերել: Եղբայրս սողալով գնում է դեպի պայմանավորված վայրը, նրա գլխի վրայով անցնում էին թշնամու փամփուշտները: Վերջապես եղբայրս մոտենում է մեքենային, վարորդը պարկով հացը կապում է եղբորս թիկունքին, և եղբայրս նորից հետ է վերադառնոմ ընկերների մոտ` չվախենալով թշնամու գնդակներից: Սողալու պատճառով նրա ծնկներն ու արմունկները վերքոտվում ու արյունահոսում են, բայց նա հանուն իր ընկերների դիմանում էր այդ բոլոր դժվարություններին և ցավերին:

Ես հպարտ եմ, որ ունեմ այդպիսի քաջ եղբայր:

diana karapetyan

Իմ կորեացիները

-Չինացին դու ես, էյ… Իրենք կորեացի են:

Ու նորից ես ասացի այս խոսքերը: Ճիշտն ասած, արդեն չեմ հիշում, թե քանի անգամ եմ այս արտահայտությունը ասել:
Հոգնել եմ արդեն բոլորին բացատրելով, որ կորեացին ուրիշ է, չինացին` ուրիշ, ճապոնացին էլ ընդհանրապես ուրիշ: Չէ, իրենց համար բոլորը նույնն են, բայց դե ես հո իրենց տարբերո՞ւմ եմ:

Պատճառն այն էր, որ երեք տարի առաջ սկսեցի նայել դոռամաներ, անիմեներ և լսել քեյ-փոփ: Տարվելով Հարավային Կորեայով, ես կառուցեցի իմ փոքրիկ աշխարհը:
Եվ այսպես, իմ փոքրիկ աշխարհի դռները բացում է քեյ-փոփը (K-pop): Հիմա կհարցնեք, թե դա ինչ է: Քեյ-փոփը կորեական երաժշտությունն է: Ես արդեն երեք տարի է քեյփոփեռ եմ (քեյփոփեռ` քեյ-փոփ լսող): Հիշում եմ, երբ առաջին անգամ լսեցի քեյ-փոփ, մի տեսակ տարօրինակ զգացողություն ունեի, չգիտեի` հավանո՞ւմ եմ, թե` չէ: Մի խումբ ասիացի տղաներ երգում և պարում էին: Հետաքրքիրն այն է, որ նրանք մի 10-ը հոգի կլինեին, բայց այնքան հավասարաչափ էին շարժվում, կարծես ռոբոտներ լինեին, բայց միաժամանակ այնքան գեղեցիկ էր նայվում:

Հետո` մեկ, երկու, և ես ինքս չգիտեի, թե ինչպես սկսեցի ամեն օր լսել այդ երաժշտությունը: Իմ երգացանկից անհետացան բոլոր ռուսական և ամերիկյան երգերը, այն լցված էր ամբողջովին քեյ-փոփով: BTS (ԲիԹիԷս), EXO (ԷՔՍՈ), BIG BANG (ԲԻԳ ԲԵՆԳ), BAP (ԲԷՓ), GOT7 (ԳԱԹ ՍԵՎՆ), 2PM (ԹՈՒ ՓիԷմ) այս խմբերը դարձան իմ անբաժան ուղեկիցները: Սկսեցի բոլորին տարբերել, և մի բան կասեմ. իրենք բոլորովին էլ իրար նման չեն: Հիմա անգամ ձայներով եմ տարբերում, թե երգում որ հատվածը ով է երգում:

heghine grigoryan

Ինչու չհավատալ Ձմեռ պապին

Երեկ ինձ առաջարկեցին Ձյունանուշի դերը տանել նախակրթարանի երեխաների ամանորյա միջոցառման ժամանակ: Ակամայից հիշեցի ինձ այն տարիքում, երբ ինքս էի անհամբեր սպասում Ձմեռ պապին ու Ձյունանուշին: Այնքան հաճելի էին այդ սպասումները` լցված մանկական միամտությամբ: Հիշում եմ, թե ինչպես էի նամակ գրում Ձմեռ պապին, հետո նկարազարդում ու ձևավորում և լցնում այն իմ մանուկ հավատով: Որքա՜ն երկար էի նախապատրաստվում Նոր տարվան:

Բայց տարեցտարի ամեն ինչ փոխվում է, կարծես թե ժամանակ չի մնում  հավատալու ամանորյա հրաշքին: Ավելի մեծանալով ես զգում եմ, որ ամեն անգամ Ամանորն ուրիշ գույն ունի, ձյունն ու ձմեռը`ուրիշ: Ու թվում է` եթե այդպես շարունակվի, միգուցե այն ամբողջովին խամրի: Վերջերս կարդացի ընկերներիցս մեկի նյութը, աչքս ընկավ մի արտահայտություն. «ինչ լավ է մնալ երեխա»: Եվ ես հասկացա, որ իսկապես մեր սրտերում մանկական պարզությունն ու անհոգությունն է պակասում: Իսկ ինչո՞ւ չլինել երեխա, ինչո՞ւ չլինել պարզ ու հասարակ, և վերջապես, ինչո՞ւ չհավատալ Ձմեռ պապին:

Ես արագորեն վազեցի սենյակ ու սկսեցի  փորփրել դարակս և գտա իմ պատրաստած ձնեմարդն ու ծայրերը սպիտակ ներկած կոները, որոնք անտառից ինքս էի բերել: Սկսեցի թղթե փաթիլներ, հրեշտակներ ու ծաղկեշղթաներ պատրաստել:

Մարդիկ կարիք ունեն ամանորյա հրաշքների: Այդժամ աշխարհն  ավելի գունեղ է, իսկ ձմեռային սառն օդը` լի ամանորյա կախարդանքի բույրով:

Մի քանի օրից մեծ ու պայծառ երազանքներով լցված Ձյունանուշը գնալու է նախակրթարանի երեխաների ամանորյա հանդեսին:

hasmik vardanyan

Հերթն իմն է

Հոկտեմբերի 21-ն էր, սովորական դպրոցական օր էր՝ ուրբաթ: Հիմա կմտածեք, թե ինչու շաբաթվա օրը շեշտեցի: Սովորաբար ուրբաթ օրերին 3 դաս եմ նստում, քանի որ 12:30 սկսվում է պարապմունքս: Առաջին դասն էր, երբ տնօրենը եկավ իր դասաժամն անցկացնելու և հարցրեց.

-Հասմի՛կ, այսօր ժամը 13:00-ին պարապմունք չունե՞ս (դե այդ մեկ օրվա համար դպրոցն ինձ ընդառաջում էր):

-Ընկեր Վարդանյան, 12:30 պարապմունք ունեմ:

-Լա՛վ:

Բայց դե, չէի դիմանում, մտածում էի, թե ինչու հարցրեց, ինչ պիտի լինի ժամը մեկին: Այդպես մտքերով տարված՝ չնկատեցի, թե ինչպես դասն ավարտվեց և ընկեր Վարդանյանը դուրս եկավ դասասենյակից: Արագ դուրս վազեցի:

-Ընկեր Վարդանյա՛ն, ինչո՞ւ հարցրեցիք, ինչ-որ բա՞ն է պատահել:

-Դե, Հասմիկ ջան, այսօր Մարտունու երկրորդ դպրոցում ինչ-որ սեմինարներ են լինելու, ուզում էի, որ դու էլ մասնակցեիր:

Անկեղծ ասած՝ ես միշտ սիրել եմ մասնակցել արտադպրոցական միջոցառումներին, բայց պարապմունքի էի: Երկար մտածելուց հետո որոշեցի, որ պիտի մի բան անեմ, գնամ: Զանգեցի ուսուցչուհուս և խնդրեցի, որ պարապմունքի ավելի շուտ գնամ: Նա սիրով համաձայնվեց: Պարապմունքս ավարտեցի և շտապեցի Մարտունու երկրորդ դպրոց: Երբ ներս մտա, արդեն բոլորը հավաքվել էին: Ծանոթացանք ծրագրի ղեկավարի՝ տիկին Ռուզաննայի հետ, և նա սկսեց պատմել իրենց գործունեության մասին: Ոգևորությունս շատ մեծ էր: Եռօրյա դասընթացն ավարտվեց, բայց անընդհատ ուղեղումս «17.am» և «Մանանա» անուններն էին: Դասընթացի ժամանակ իմացանք, որ պարբերաբար կազմակերպում են մեդիա ճամբարներ, և աշնանային ճամբարը մեկնարկելու է շուտով, և մասնակցելու համար պետք է ակտիվ թղթակցել: Ես հույս չունեի, որ կընդգրկվեմ այդ ճամբարում: Ճամբար գնալն իմ մեծագույն ցանկություններից էր դարձել: Բայց ինչպես ասում են՝ ուրբաթը շաբաթից շուտ եկավ: Նախ դասընթացից երկու օր անց տեղադրեցին հարցազրույցս, իսկ հետո Լիլիթը զանգեց ու տեղեկացրեց, որ ընդգրկված եմ ճամբարի կազմում:

Ճամբարի մասին չեմ պատմի, որովհետև շատ ենք գրել: Ճամբարից հետո նկատելի փոփոխություններ եղան: Ես սկսեցի գրել, որ արդեն երկու տարի է, ինչ կարծես հեռացել էի գրելուց, քանի որ մասնագիտական ուրիշ ուղի եմ ընտրել և կենտրոնացել եմ քիմիայի ու կենսաբանության վրա: «17.am»-ին հանդիպելուց հետո «Facebook» սոցիալական ցանցում հաղորդագրությունները սկսեցի հայատառ գրել: Ու գիտե՞ք, դա ավելի հետաքրքիր ու իմաստալից էր, քան գրել անգլերեն տառերով հայերեն բառեր: Ես այս ամնենից հետո որոշեցի ու իմ առջև նպատակ դրեցի, որ ինչ էլ լինի, պետք է մնամ «17.am»–ի ակտիվ թղթակից: Եվ ինչքան էլ զբաղված լինեմ դասերով, ամեն շաբաթ գոնե մեկ նյութ փորձում եմ ուղարկել: Չէ՞ որ մեր դասընթացներից հետո քիչ ժամանակ էր անցել, և ընտրեցին նրանց, ում մեջ տեսան պոտենցիալ: Իրենք, իրենց կողմից արեցին ամեն ինչ, հիմա հերթն իմն է:

Շնորհակալ եմ «Մանանա» կենտրոնի անձնակազմին այս կարևոր գործի իրագործման համար, այն լայն հնարավորություն է գյուղական շրջաններում ապրող երեխաների ինքնաարտահայտման և մեդիագրագիտության համար: